Beleid gezonde school OBS BERG

Transcriptie

1 Beleid gezonde school OBS BERG op het gebied van voeding: DRINKEN OP SCHOOL ETEN OP SCHOOL TRAKTEREN OP SCHOOL In samenwerking met: Mik Peuterspeelzaal Berg. MIK Peuteropvang Berg MIK BSO Berg. Stichting Tussen de Middag Berg. D r Moostuin. JOGG gemeente Valkenburg. Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 1

2 Inleiding: Beste ouders/verzorgers, Het aantal kinderen met overgewicht maar ook het aantal volwassenen met overgewicht, stijgt de laatste jaren onrustbarend o.a. als gevolg van verkeerde eetgewoontes en te weinig beweging. Overgewicht op jonge leeftijd kan grote gevolgen hebben voor nu en later. Denk aan pesten, minderwaardigheidsgevoel, niet goed kunnen meekomen met sport en bewegingsactiviteiten. Verder zijn er nog gezondheidsrisico s op latere leeftijd zoals diabetes, hart- en vaatziekten en een hoge bloeddruk. Kinderen brengen een groot deel van de week door op school waardoor dit een heel geschikte omgeving is om aan preventie van overgewicht te doen. Natuurlijk kunnen we dit niet alleen maar wel samen met de ouders/opvoeders! Samen met de MR van onze school en de werkgroep Gezonde School en de leerlingenraad hebben we nu een traktatie/voedingsbeleid vastgesteld. MIK Peuterspeelzaal Berg, MIK Peuteropvang Berg, MIK BSO Berg en Stichting Tussen de Middag Berg ondersteunen actief dit beleid. We vragen hierbij wel dringend uw begrip en ondersteuning. Uiteindelijk gaat het om de gezondheid van uw kind(eren). Wij willen als school graag de medewerking van ouders/verzorgers aangaande het trakteren op school en het eten/drinken in de pauzes. Het is de keuze van de ouders/verzorgers wat zij hun kinderen te eten meegeven. Aan de andere kant maakt uw kind deel uit van een klas waar de school afspraken voor opstelt. Er zijn grenzen in wat kinderen dus mee mogen nemen, dat is dus géén snoep en chips en energiedrankjes. In het kader van de gezonde School hebben we daarom een richtlijn opgesteld voor de traktaties en de pauze hap/overblijven. Wij rekenen op jullie ouders om van dit beleid een succes te maken. Team OBS Berg. Leerlingenraad OBS Berg Werkgroep Gezonde school OBS Berg. Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 2

3 Wat is een Gezonde School? Een Gezonde School is een school die structureel aandacht besteedt aan gezondheid. Onze school doet dit aan de hand van de vier Gezonde School-pijlers. Een school mag zich Gezonde School noemen als het vignet Gezonde School is behaald. Een Gezonde School besteedt zijn tijd en aandacht voor gezondheid zo effectief en efficiënt mogelijk. De Gezonde School-aanpak werkt planmatig en structureel aan gezondheid en een gezonde leefstijl van leerlingen. Als een school binnen een gekozen thema alle vier de pijlers van Gezonde School op orde heeft, kan de school zich profileren als Gezonde School met een vignet voor dat thema! De Gezonde School-pijlers 1. Gezondheidseducatie: in de lessen is er structurele aandacht voor gezondheid. Bijvoorbeeld door op een thema een lespakket uit te voeren. 2. Fysieke en sociale omgeving: gezond gedrag stimuleren door aanpassingen in de fysieke en sociale omgeving. Denk hierbij aan een beweegvriendelijk of groen schoolplein en aan het betrekken van ouders bij Gezonde School. 3. Signaleren: gezondheidsproblemen worden gesignaleerd. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van een volgsysteem voor het bewegingsonderwijs of de sociaal emotionele ontwikkeling. 4. Beleid: alle maatregelen voor de gezondheid van leerlingen en leraren zijn vastgelegd in het schoolbeleid. Het vignet Gezonde School Het vignet Gezonde School is een kwaliteitskeurmerk voor scholen die werken aan het verbeteren van de gezondheid van hun leerlingen. Na het behalen van minimaal één themacertificaat mag onze school zich gedurende drie jaar een Gezonde School noemen. Waarom Gezonde School? Het bevorderen van de gezondheid van kinderen en jongeren heeft voordelen. Op jonge leeftijd wordt een belangrijke basis gelegd voor de toekomstige (on)gezondheid. Een deel van de gezondheidsproblemen op volwassen leeftijd is al in de jeugd te voorkomen, of uit te stellen, door gezond gedrag te stimuleren. Meerwaarde van de Gezonde School-aanpak De Gezonde School-aanpak is een effectieve manier om aan gezondheid te werken: De school krijgt beter inzicht in gezondheidsproblemen en risicofactoren van leerlingen en kiest op basis daarvan activiteiten die passen bij de school en de leerlingen. De school werkt structureel en integraal aan een gezondheidsthema, om ook op lange termijn effecten te bereiken. Ze bereikt het meeste effect als het gekozen thema uitwerkt op de vier Gezonde School-pijlers: gezondheidseducatie, fysieke en sociale omgeving, signaleren en beleid. De school kiest uit een aanbod van activiteiten waarvan professionals hebben vastgesteld dat ze voldoen aan een aantal kwaliteitscriteria. Door te evalueren weet de school wat werkt en wat niet werkt. Meerwaarde voor leerlingen Gezonde School draagt bij aan de gezondheid van kinderen, het welbevinden en de schoolprestaties. Het biedt ze een betere basis voor hun verdere ontwikkeling: Kinderen die lekker in hun vel zitten, leren en werken beter. Gezonde School draagt bij aan het versterken van de weerbaarheid van leerlingen. Leerlingen worden zich al vroeg bewust van hun eigen verantwoordelijkheid bij het maken van een gezonde keuze. Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 3

4 Het is makkelijker om jong een gezonde leefstijl aan te leren, dan op latere leeftijd een ongezonde leefstijl af te leren. Op een Gezonde School is het prettig leren. Leerlingen en leerkrachten gaan op een plezierige manier met elkaar om waardoor een veilig en prettig leef- en leerklimaat ontstaat. Lichamelijk actieve leerlingen scoren aantoonbaar betere leerresultaten dan hun minder fitte leeftijdsgenoten. Gezonde school helpt de (gezondheids)verschillen tussen leerlingen te verkleinen. Gezonder gedrag van leerlingen draagt bij aan betere sociale vaardigheden en schoolprestaties, het terugdringen van voortijdig schoolverlaten en succesvollere loopbanen. Meerwaarde voor de school Het werken met de Gezonde School-aanpak levert voor de school voordelen op: De school krijgt beter zicht op eventuele gezondheidsproblemen en risico s. Daardoor kan de school makkelijker en beter kiezen uit de verschillende initiatieven en projecten die ze krijgt aangereikt. De aanpak helpt om een duidelijke visie te formuleren op gezondheid en gezonde leefstijl en op te nemen in het beleid. De aanpak helpt samenhang te brengen in de activiteiten op het gebied van gezondheid en gezonde leefstijl en deze structureel in te bedden. Dit voorkomt ad hoc keuzes en tijd en financiën worden effectief benut. De aanpak versterkt de gedachte dat ouders en scholen partners zijn in de opvoeding van het kind en een gedeelde verantwoordelijkheid hebben. Het pedagogisch klimaat op school verbetert en de leerprestaties gaan omhoog als leerlingen gezonder zijn. De aandacht voor gezondheid en gezonde leefstijl biedt de school de kans zich te profileren. De aanpak biedt handvatten voor de invulling van een deel van de wettelijke taken op het gebied van gezondheid. Meerwaarde voor het team De teamleden ondervinden onder andere de volgende voordelen als gewerkt wordt met de Gezonde School-aanpak: Met de Gezonde School-aanpak werkt u aan draagvlak en participatie. Zo wordt gezondheid iets van het hele team en van de hele school. Leerkrachten staan er niet alleen voor, maar werken samen, ook met de ouders. De Gezonde school-aanpak biedt houvast en structuur in de jaarplanning. Iedereen weet wat er wanneer op de agenda staat en de taken zijn vooraf verdeeld. Doordat leerlingen beter in hun vel zitten en minder verzuimen, verloopt het leerproces beter. Het lesgeven kost de leerkracht dan minder energie. Onderwerpen als omgaan met elkaar of een schone omgeving zijn vaak al verwerkt in de lessen. Daar kunt de school met de Gezonde School-aanpak bij aansluiten. Een heldere zorgstructuur en aandacht voor vroegtijdig signaleren ondersteunt leerkrachten bij het adequaat reageren op psychosociale of fysieke problemen van leerlingen. Een Gezonde School draagt positief bij aan de gezondheid van leerkrachten, waardoor zij met meer plezier werken en het ziekteverzuim afneemt. Meerwaarde voor ouders Ook ouders zijn erbij gebaat als de school werkt met de Gezonde School-aanpak: Een Gezonde School maakt het voor ouders makkelijker om hun kinderen gezond op te voeden. Dit is immers niet meer alleen iets van thuis, maar ook iets dat kinderen op school mee krijgen. Ouders weten dat de school aandacht heeft voor gezondheid en wat mogelijke oplossingen zijn als hun kind gezondheidsrisico s loopt. Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 4

5 Thuis en school versterken elkaar als scholen ouders betrekken via ouderavonden, informatiebulletins en activiteiten. Door ouders te betrekken worden zij zich meer bewust van hun voorbeeldrol, het belang van goed eten en voldoende bewegen, van de effecten van het stellen van grenzen rond bijvoorbeeld alcoholgebruik en roken en van hun eigen ideeën over seksuele en relationele vorming. Ouders voelen zich gesteund door gedragsregels op school. Ouders weten dat er ook op school aandacht is en mogelijkheden voor oplossingen zijn als hun kind gezondheidsrisico s loopt. Meerwaarde van het vignet Gezonde School Met het vignet Gezonde School laat zien dat er onze school aandacht is voor de gezondheid van de leerlingen en medewerkers. Daarnaast biedt het vignet Gezonde School: Erkenning Profilering Toetsing en beoordeling door extern deskundigen Hoe wordt een school een Gezonde School? Planmatig werken betekent dat er voor elke van de volgende stappen aandacht is: Voorbereiden: maken van een schoolprofiel en het maken van een projectvoorstel. Uitvoeren: integraal werken aan gezondheidsthema's. Evalueren: meten van resultaten en effecten. Succesfactoren: creëren van de juiste voorwaarden, zoals draagvlak en samenwerking. Werken aan Voeding Dit thema gaat over gezond eten en drinken en een gezonde mond. Denk hierbij aan lessen over gezonde voeding en het stimuleren van gezond eetgedrag van kinderen tijdens de ochtendpauze, de lunch, en bij traktaties en het stimuleren van een goede zorg voor het gebit. Ouders spelen hierbij een grote rol, maar ook de betrokkenheid van directie, onderwijzend personeel en ouderraad/medezeggenschapsraad spelen een belangrijke rol bij het invoeren en doen slagen van voedingsbeleid. Om de effectiviteit van de activiteiten die de school op het thema Voeding gaat uitvoeren te vergroten is het belangrijk om voor dit thema te werken via de volgende pijlers: I. Gezondheidseducatie II. Fysieke en sociale omgeving III. Signaleren IV. Beleid Voor ieder van deze pijlers van de Gezonde School staat hieronder een beschrijving. Als een school voor Voeding kan laten zien dat ze voldoet aan al deze pijlers en daarmee integraal werkt aan gezondheidsbevordering, dan kan de school voor het themacertificaat Voeding van het vignet Gezonde School aanvragen. I. Gezondheidseducatie Elk schooljaar wordt er binnen het lesaanbod aandacht besteed aan het thema voeding. Het is niet noodzakelijk dat dit in elke groep het geval is. Zo is de lesmethode Ik eet het beter een voorbeeld van een bovenbouwprogramma. In het voedingsbeleid en/of de schoolgids en/of de jaarplanning staat beschreven wat er precies wordt gedaan. Als een school dit jaar is begonnen met een lespakket en duidelijk de intentie heeft hiermee te blijven werken, is dat ook voldoende. Wanneer het duidelijk is dat er eenmalig in het kader van een project lessen worden gegeven is dit onvoldoende. De school maakt gebruik van het lesprogramma Smaaklessen, Lekker Fit! of Ik eet het beter. Dit zijn door het Centrum Gezond Leven erkende lesmethodes. Als de school kiest voor een Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 5

6 ander lespakket over voeding wordt de inhoud ervan beoordeeld aan de hand van deze criteria. Onze school wilt naast een lespakket over voeding aandacht besteden aan mondgezondheid en doet dan mee met het gratis lesproject Hou je mond gezond (externe link)! Een vrijwillige mondzorgverlener komt een frisse poetsles geven in jouw groep. Wat kunnen leerlingen op hun leeftijd? Het leerplankader 'sport, bewegen en een gezonde leefstijl' beschrijft voor diverse gezondheidsthema's wat leerlingen moeten weten, kunnen en doen. OBS berg gebruikt dit leerplankader om een eigen leerplan te structureren, keuzes te maken en om te zien wat leerlingen moeten kunnen en weten op hun leeftijd rond het thema Voeding. Het thema Voeding biedt talloze activiteiten/ lespakketten voor scholen. Ga naar de zoektool met Gezonde School-activiteiten voor diverse lesprogramma's. Door professionals uit de praktijk is vastgesteld dat deze lesprogramma's voldoen aan kwaliteitscriteria. Voorbeeld: Smaaklessen Het doel van Smaaklessen is kinderen door middel van ervaringsleren te interesseren in smaak, voedsel, voedselproductie, voeding en gezondheid, en voedselbereiding zodat zij later een bewuste en duurzame keuze kunnen maken. Voorbeeld: Ik eet het beter Ik eet het beter is een educatief platform met initiatieven die leerlingen actief aanzetten tot een gezonde leefstijl. Kinderen leren hoe leuk het is om lekker en gezond te eten en te bewegen. II. Fysieke en sociale omgeving De school kan gezonde keuzes faciliteren door de schoolomgeving zo in te richten dat het gezond eten en drinken stimuleert. Ouders spelen een grote rol bij het meegeven van het juiste eten en drinken, maar ook de betrokkenheid van directie, onderwijzend personeel en ouderraad/medezeggenschapsraad is belangrijk bij het invoeren en doen slagen van voedingsbeleid. 1. Fysieke omgeving Watertap: Leerlingen en personeel kunnen eenvoudig zelf water tappen bij een hygiënisch watertappunt. Dit mag een gewone kraan zijn, maar deze moet buiten de toiletruimte zijn in verband met hygiëne. De kraan moet voor de kinderen toegankelijk zijn. In veel schoolgebouwen is er een kraantje in de klaslokalen, dat is prima. Een waterkoeler/watertappunt die bijvoorbeeld aangesloten is op de waterleiding op een centrale plek kan ook. Andere oplossingen zijn dat er standaard kannen met water in de klas staan die niet op het toilet gevuld worden (en bekertjes of een eigen bidon voor elk kind). 2. Sociale omgeving/ouderbetrokkenheid De school informeert ouders over het voedingsbeleid en zorgt ervoor dat het beleid via de website en/of de schoolgids of op andere wijze altijd gemakkelijk is in te kijken. Ouders en verzorgers bepalen voor het overgrote deel wat kinderen naar school meekrijgen om te eten en drinken. Betrek hen daarom bij het maken van duidelijke afspraken over de pauzehap, lunch, drinken en traktaties. Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 6

7 Geef als leerkracht het goede voorbeeld door zelf ook groente, fruit en volkorenbrood te eten, geen met suiker gezoete dranken of vruchtensap te drinken en geen snoep- of koektrommel in de klas of tijdens vergaderingen neer te zetten en je gebit goed te verzorgen. Herinner de ouders regelmatig aan de afspraken. Zorg ervoor dat het beleid en de afspraken over eten en drinken vindbaar zijn voor ouders: geef het een duidelijke plek op de website en in de schoolgids. Breng het ook gedurende het schooljaar regelmatig onder de aandacht, bijvoorbeeld in de nieuwsbrief, op de jaarkalender en bij ouderavonden. III. Signaleren De school heeft een signalerings-, zorg- en verwijsstructuur rond vragen en problemen over voeding, gewicht en gebit. De Jeugdgezondheidszorg voor het periodiek gezondheidsonderzoek in groep 2 en 7 en de schooltandarts zijn hier de bekendste voorbeelden van. Mogelijk wijst de school ouders ook nog op anderen manieren op trajecten voor kinderen met onder- of overgewicht of een slecht gebit. De schoolverpleegkundige, school(tand)arts, eigen groepsleerkracht of de vakleerkracht bewegingsonderwijs kunnen ongezonde eetgewoonten, overgewicht, ondergewicht en een slecht gebit signaleren. Zij kunnen kinderen doorverwijzen naar een passend ondersteuningsaanbod, bijvoorbeeld met hulp van een diëtist. IV. Beleid Wanneer een school stimuleert dat kinderen op school gezond eten en drinken, bevordert zij hiermee ook gezond eetgedrag. De meeste winst valt te behalen door duidelijke afspraken te maken en vast te leggen in beleid. De school voert een actief beleid rond gezonde voeding. Dit houdt in dat er in een document zoals het voedingsbeleid of in de schoolgids beschreven is welk beleid de school hanteert om een gezonde pauzehap, gezonde lunch, gezond drinken en gezonde traktaties te garanderen. Het document is ook bedoeld om als uitgangspunt te gebruiken voor een eigen voedingsbeleid. Handhaving van het voedingsbeleid: de school heeft vastgelegd hoe het toezicht is op het beleid. Dus bijvoorbeeld hoe de school handelt richting kinderen en ouders als de pauzehap en/of lunch en/of het drinken niet voldoen aan hetgeen in het voedingsbeleid staat. Ook is het belangrijk hierin vast te leggen hoe leerkrachten handelen als traktaties niet overeenkomen met wat de school wenst. Maar handhaving zit hem ook in andere punten. Denk hierbij aan het steeds laten terugkeren van het thema in nieuwsbrieven en/of voedingsbeleid als vast agendapunt in vergaderingen van het team. Positieve bekrachtiging werkt altijd goed. Zo worden op veel scholen foto s gemaakt van leerlingen met hun gezonde traktatie. Deze komen dan weer in de schoolgids, nieuwsbrief of worden opgehangen op een centrale plek. Dit werkt stimulerend voor andere ouders/kinderen. Info is bijvoorbeeld: Voedingscentrum: informatie over materialen voor het basisonderwijs. Poster Hoeveel suiker zit er in pakjes drinken? (Voedingscentrum) Jong Leren Eten is een programma van Economische Zaken voor o.a. het primair onderwijs waarin nieuwe en bestaande activiteiten op het gebied van gezonde voeding worden aangeboden. Ivoren Kruis: informatie over lesmaterialen mondgezondheid voor het basisonderwijs. Traktatieposter voor in de klas, te bestellen bij het Voedingscentrum. Boek: Feest! 46 traktaties voor school of thuis: voor verstandige, gezonde en lekkere traktaties. Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 7

8 Voedingsbeleid OBS BERG. Introductie I. We hebben op de infoavond in september 2016 alle ouders bevraagd waaraan ze dachten bij een gezonde school. De tafelgroepen noemden: Gezond eten. Drinken van water. Meer bewegen. Gezonde lucht en ventilatie. Traktatiebeleid. Gezond tussendoortje. Gezonde lunch. Groentetuintje. Op die avond hebben zich ouders opgegeven om verder mee te denken. II. Het tevredenheidsonderzoek in februari 2017 gaf het volgende beeld: Oneen s Meer oneens dan eens Meer eens dan oneens Eens? Het aanbod van groente en fruit op school is goed. 3, Mijn kind wordt gestimuleerd om gezond te trakteren op school, op zijn/haar verjaardag. De conclusie van deze vragen: 1. Ouders waarderen heel hoog onze deelname aan Schoolfruiten. Met EU-subsidie krijgen de leerlingen 20 weken lang drie maal per week fruit en/of groente. 2. Ouders geven aan dat er wel een traktatiebeleid mag komen. We mogen als school meer stimuleren om gezond te trakteren. III. De resultaten van het JOGG/Gezonde school onderzoek (jongeren op gezond gewicht) door de GGD /gemeente zijn nog niet binnen. We willen gezond eten en drinken op school voor iedereen makkelijk maken, om zo bij te dragen aan een goede ontwikkeling van de kinderen. Samen met ouders zorgen we voor gezond eten en drinken tijdens de ochtendpauze en de lunch en trakteren gezond bij verjaardagen. We stimuleren het drinken van water. Alle kinderen hebben in dit kader ook een drinkbidon ontvangen via het JOGGproject van de gemeente Valkenburg. We vinden dat kinderen bij uitzondering ook wel eens iets 3,2 2, Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 8

9 mogen snoepen. Hiervoor zal de school een aantal keren per jaar een uitzondering maken, te denken valt aan sinterklaas, kerst, carnaval, Pasen, schoolreisje en kamp. Wij voeren het volgende beleid ten aanzien van gezond gedrag: Op school heeft ieder kind een eigen doorzichtige bidon. De bidon gaat iedere dag mee naar huis. Ouders zorgen dat de bidon goed gereinigd wordt. (hygiënisch) Op school zijn voldoende watertappunten waar uw kind de bidon kan vullen. Geef uw kind voor in de ochtendpauze groente of fruit mee. Geef uw kind een gezonde lunch mee. Stichting Tussen de Middag Berg en MIK Peuteropvang, MIK Kleuterdagverblijf Berg en MIK BSO Berg stimuleren ook het drinken van water. Laat uw kind op een gezonde traktatie trakteren; Er wordt niet op snoep, chips of energiedrankjes getrakteerd. De traktaties worden uitgedeeld 10 minuten voordat de school s middags uitgaat. (14.50 uur) De traktaties gaan dus mee naar huis. Als uw een traktatie heeft voor de leerkrachten, dan ontvangen zij graag dezelfde gezonde traktatie als de kinderen. De ouderraad zorgt regelmatig voor een gezond ontbijt. We doen zoveel mogelijk mee met de volgende acties; nationaal Schoolontbijt, klassenlunch, gezond tussendoortje, koningsontbijt, enz. Toezicht op beleid Als een kind regelmatig ongezond eten en drinken bij zich heeft dan gaat er een standaardbriefje mee naar huis met uitleg voor de ouders. Als het standaardbriefje niet voldoende verbetering oplevert, gaat de leerkracht in gesprek met de ouders. Overige pijlers Elk schooljaar besteden we aandacht aan gezonde voeding in onze lessen. Hiervoor gebruiken wij het officiële lespakket. We laten de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) een gezondheidsonderzoek uitvoeren in groep 2 en groep 7. We wijzen ouders met kinderen die onder- of overgewicht hebben op gespecialiseerde trajecten. We houden ouders betrokken door bijvoorbeeld regelmatig een bericht over gezonde voeding op website en facebook te plaatsen. Op onze school is altijd voor iedereen kraanwater beschikbaar. Eten in de ochtendpauze De ochtendpauze op school is het moment om even iets te eten en te drinken. Dat is belangrijk om het vol te houden tot de middagpauze. Maar een pauzehap is niet bedoeld als een hele maaltijd. Geef daarom iets mee wat niet te groot is en niet teveel calorieën bevat. De kinderen eten elke dag een gezonde pauzehap en dat is geen snoep of chips. Geschikt voor de kleine pauze vinden wij bijvoorbeeld: Fruit, zoals appel, peer, banaan, kiwi, druiven, meloen, pruim en mandarijn. Groente, zoals worteltjes, komkommer, paprika, snoeptomaatjes en radijsjes. Volkoren of bruine boterham, volkoren knäckebröd, roggebrood of mueslibol. Kijk voor geschikt beleg bij Eten tijdens de overblijf. Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 9

10 Tip: koop seizoensgroente en -fruit. Kijk in de groente- en fruitkalender van Milieu Centraal Tip: Fruit heeft onze voorkeur als pauzehap, een boterham is een prima alternatief. Leer kinderen water drinken; het is altijd bij de hand, voordelig, levert geen calorieën en is niet slecht voor het gebit. Eten tijdens het overblijven Tussen de middag blijven veel kinderen over op school. Onder begeleiding van de groepsleerkracht worden de leerlingen in de gelegenheid gebracht om een lunch te nuttigen. We willen dat kinderen dagelijks een gezonde lunch eten en dat is geen snoep of chips. Geschikt voor de lunch vinden wij bijvoorbeeld: Volkorenbrood of bruinbrood, besmeerd met zachte halvarine of margarine uit een kuipje. Eventueel als variatie: volkoren knäckebröd, roggebrood of mueslibol. o Geschikt beleg voor in het trommeltje is beleg dat niet te veel verzadigd vet en zout bevat, zoals 30+ kaas, 20+ of 30+ smeerkaas met minder zout, ei, hüttenkäse en light zuivelspread. o Notenpasta of pindakaas zonder toegevoegd zout of suiker. Groente en fruit, zoals tomaat, komkommer, paprika, banaan, appel en aardbei. Lekker als beleg en voor erbij. Drinken Kinderen drinken tijdens de ochtendpauze en de lunch water. We accepteren geen limonade, frisdranken en sportdranken. (Deze zullen wij ongeopend mee terug geven Na het nuttigen van de lunch spelen alle leerlingen gedurende 15 minuten op het schoolplein. Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 10

11 Traktaties Trakteren is een feest op zich voor het kind. Bedenk dat een traktatie altijd een extraatje is en dus niet groot hoeft te zijn. Zo kan ook het aantal calorieën worden beperkt. Het hoeft natuurlijk niet altijd iets eetbaars te zijn, een klein cadeautje kan ook (mooie pen/potlood, bellenblaas, stuiterbal of ballon). Op de website www. Gezondtrakteren.nl staan leuke en gezonde traktatietips. Afspraken traktatiebeleid: Maak traktaties niet te groot. Vooral in de onderbouw is een traktatie al gauw een hele maaltijd. De traktatie wordt uitgedeeld 10 minuten voordat de school s middags uitgaat. (zo creëren we geen extra eetmoment). De traktaties gaan gewoon mee naar huis. Traktaties van leerkrachten vallen ook onder dit beleid. Het goede voorbeeld Kinderen kijken ook naar wat hun leerkrachten eten. Het zou gek zijn als leraren een snoepreep nemen als pauzehap terwijl de kinderen een stuk fruit eten. Bij ons op school geven leerkrachten dan ook het goede voorbeeld. Het beleid geldt dus niet alleen voor de kinderen. Geschikt voor traktatie vinden wij bijvoorbeeld: Fruit/groente (v.b. snoeptomaatjes, komkommer, mandarijntjes) Krentenbolletje. Zoute stokjes. Soepstengels. Handje gedroogd fruit (rozijnen). Handje ongezouten nootjes. Waterijsjes. Klein cadeautje. Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 11

12 Stappenplan richting gezond eten en drinken op OBS Berg. 1. Voorbereiding: Teambespreking start gezonde school. Een werkgroep maken. Overleg met een GGD-functionaris. Aanstellen coördinator. Infoavond voor ouders. 2. Doel en aandachtsgebieden: Betere concentratie en leerprestaties. Gezonde groei en ontwikkeling gezond gewicht. Gezonde tanden Gezonde gewoontes. Gezonde smakkontwikkeling. Gezonde rolmodellen. Samen gezond eten is leuker en gemakkelijker. Ouders ondersteunen. Eenheid en duidelijkheid in school. Ruimte voor thuis,. Duurzaamheid. Kosten en subsidieaanvraag. 3. Uitwerken en vaststellen beleid: Directie en team en een werkgroep met ouders werken een conceptbeleid uit. Goedkeuring door MR en OR. Richtlijnen gezonde voeding op school: o Afspraken over gezonde pauzehap. o Afspraken over gezonde lunch. o Traktatiebeleid. o Voorbeeldrol school. 4. Invoeren beleid: Start schooljaar Schoolbreed invoeren. Team informeren over beleid. Ouders informeren over beleid. Kinderen informeren over beleid. Nieuwsbrief/website. Afspraken opnemen in schoolgids. 5. Handhaven en volhouden: Aanspreken ouders bij overtreding. Beleid aangeven bij inschrijven nieuwe leerlingen. Regelmatig in team, OR en MR evalueren hoe gaat het? Aandacht via nieuwsbrief/website/facebook. Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 12

13 Startactiviteiten met drinken van kraanwater. Voor leerlingen: Voordat gestart wordt met water drinken: met leerlingen uitrekenen hoeveel suikerklontjes ze per dag in de klas binnen krijgen via drankjes om uur. Tel het aantal klontjes op per school, per dag, per week of per jaar. Deze hoeveelheid zichtbaar maken. Bidon of beker voor ieder kind. Kinderen hun eigen bidon of beker laten pimpen. Drankenbordles in groep 8 en drankenbord in school ophangen. (Jump-in toolkit) Workshops water en gezoete drankjes voor leerlingen (Jump-in toolkit) Aflevering van Basta School-tv bekijken over (kraan)water: Pimpen van de waterkraan in de klas. Waterlied zingen (Jump-in toolkit) Laat leerlingen een eigen water-rap maken. Bij de wenperiode: watermeter in de klas.(jump-in toolkit) Voor ouders: Workshop water en gezoete drankjes door een diëtiste. (Jump-in toolkit) Bericht over water en gezoete drankjes in de nieuwsbrief. (Jump-in toolkit) Startactiviteiten met gezonde traktaties in de klas. Voor leerlingen: Workshops gezonde traktaties voor leerlingen. Gezonde traktatiewedstrijd: de gezondste traktatie mag op de foto in de nieuwsbrief/website. Voor ouders: Workshops gezonde traktaties door een diëtiste. (Jump-in toolkit) Bericht over traktaties in nieuwsbrief/website/facebook. (Jump-in toolkit) Traktatiemap met gezonde traktatieideeën op school leggen. (Jump-in toolkit) Meegeven van ouderbrief een week voorafgaand aan de verjaardag van het kind. (Jump-in toolkit) Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 13

14 Dit schooljaar nog: infobrief. O.B.S. Berg Langen Akker CN Berg en Terblijt Betreft: water drinken en groente en fruit eten op school. Beste ouders/verzorgers, Onze school vindt het belangrijk dat onze leerlingen gezond eten en drinken. Kinderen die gezond eten en drinken kunnen zich beter concentreren en beter leren op school. Daarom gaan we op school meer water drinken en fruit en groente eten. Met water geef je de kinderen het beste drinken wat er is. Het houdt je kind gezond en fit. Door gezoete drankjes krijgen kinderen veel suiker binnen. Van veel suiker kunnen kinderen ziek worden en het is slecht voor hun tanden. Wist u dat in de meeste pakjes drinken ongeveer 4 suikerklontjes zitten? Daarom gaan we voortaan op school water drinken. U hoeft uw kind dus geen drinken van thuis meer mee te geven. Fruit en groente eten is goed voor de gezondheid. Kinderen hebben voldoende fruit nodig om goed te kunnen leren, te spelen en om niet ziek te worden. Per dag hebben kinderen 2 stuks fruit nodig. Uit onderzoek blijkt dat de meeste kinderen niet genoeg fruit eten. Daarom gaan we voortaan om 10 uur samen in de klas fruit en groente eten. Wij willen dat de kinderen elke dag een gezonde pauzehap en lunch eten. We vragen ouders om geen snoep of chips of energiedrankje mee te geven. Wij vragen u daarom om uw kind elke dag een stuk fruit of groente mee te geven naar school. Dit wordt in de klas gegeten om uur. Andere tussendoortjes kunt u dan thuis laten. Vanaf het nieuwe schooljaar hoeft u alleen een stuk fruit of groente en de bidon gevuld met water mee te geven voor het 10 uurtje. Tot de herfstvakantie gaan we nog wennen aan de nieuwe afspraken. De klas waar de meeste kinderen groente en fruit hebben mee gekregen, krijgt een prijs. Na de herfstvakantie gaan de afspraken echt in. Namens het schoolteam en werkgroep Gezonde School, Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 14

15 Matrix gezonde school. Doelgroep Doel alle leerjaren Gewenningsperiode Programma s en activiteiten Gezonde voeding Beleid t.a.v. gezonde pauzehap opgenomen in schoolgids en geplaatst op de website. Beleid t.a.v. gezonde lunch opgenomen in schoolgids en geplaatst op de website. Traktatiebeleid opgenomen in schoolgids en geplaatst op de website. Beleid t.a.v. stimuleren van (kraan)water opgenomen in schoolgids en geplaatst op de website. Overgangsperiode: nieuwe schooljaar tot de herfstvakantie. Met startactiviteiten: bidons versieren Basta schooltv. Drankenbordles en drankenbord. Waterlied/rap. Traktatie ideeën Bezoek en projecten met d r Moostuin. Nationaal schoolontbijt Regelmatig gesprekken over gezond eten en drinken m.b.v. boeken uit de Bieb. De schijf van vijf. Project: Ik eet beter EU schoolfruit. Programma Smaaklessen. Voorlichting diëtiste. Jump-in toolkit Bezoek en projecten met d r Moostuin. Leerkrachten Uitleg voorbeeldgedrag stimuleren - handhaven van regels en afspraken gezond eten en drinken en trakteren. Het geven en verzorgen van projecten. Het verzorgen van lessen wat is gezond eten en drinken. Advies geven aan te zware kinderen en ouders. School Ouders Activiteiten school en ouderraad Aanstellen coordinator gezonde school. Planmatig werken aan een gezonde school op het gebied van voeding. Ouders info bieden over gezond eten en drinken. Ouders info bieden over gezond trakteren. Waterpunten. Evaluatie en eventueel bijstelling/uitbreiding beleid. Nieuwsbrieven gezonde school Meewerken aan het beleid. Bezoeken van infoavond.o.a. diëtiste. Bijwonen van workshops over traktatie. Zorgen voor zo gezond mogelijke traktaties bij activiteiten. Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 15

16 Financiële verantwoording: Aanvragen Vignet 150,00 Nationaal Schoolontbijt: Bidons voor de leerlingen: 250,00 terugkerend 0,00 (JOGG gemeente Valkenburg*) Workshops 350,00 Lesmaterialen 250,00 Vrijroosteren coördinator. 1000,00 Totaal = subsidie 2000,00 JOGG = Jongeren op gezond gewicht. Bijlagen: 1. Standaardbriefje bij regelmatig meegeven van ongezonde voeding en drinken. 2. EU-schoolfruit. 3. Hou je mond gezond. Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 16

17 Briefje bij regelmatige overtreding. O.B.S. Berg Langen Akker CN Berg en Terblijt Beste ouder/verzorger, Als school willen we gezond eten en drinken makkelijk maken voor ieder kind. Daarom hebben wij een voedingsbeleid. Wij vragen alle ouders zich daar aan te houden. We begrijpen dat het even duurt voordat iedereen weet wat de afspraken zijn. De pauzehap of lunch die uw kind regelmatig meehad viel niet binnen ons voedingsbeleid. Daarom hier een herinnering. Wij willen dat de kinderen elke dag een gezonde pauzehap en lunch eten. We vragen ouders om geen snoep of chips of energiedrankje mee te geven. Drinken Kinderen drinken tijdens de ochtendpauze en de lunch dranken zonder toegevoegde suikers. Ieder kind heeft een drinkbidon en op school zijn genoeg waterkranen. Kraanwater is gezond. We accepteren geen limonade, frisdranken en sportdranken. (Deze zullen wij ongeopend mee terug geven) Het voedingsbeleid van OBS Berg is te lezen op We vragen uw medewerking om van ons voedingsbeleid een succes te maken! Hartelijk dank namens onze leerlingen, ouders en het hele schoolteam. Werkgroep Gezonde school OBS Berg. Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 17

18 EU-Schoolfruit Dit voorlichtings- en stimuleringsprogramma over gezonde voeding leert kinderen spelenderwijs gezonder te eten. EU-Schoolfruit stimuleert scholen om kinderen vaker groenten en fruit te laten eten in de ochtendpauze. Een school heeft een schoolfruitbeleid als op minimaal 2 vaste dagen in de week gezamenlijk in de klas fruit en/of groente wordt gegeten. Kenmerk Eigenaar Omschrijving Stichting Voedingscentrum Nederland Website (externe link) Doel Minimaal 2 vaste dagen in de week groente en fruit eten in de ochtendpauze. Groep Groep 1 Groep 2 Groep 3 Groep 4 Groep 5 Groep 6 Groep 7 Groep 8 Materiaal Lesmateriaal Communicatiemateriaal Handleiding 20 weken lang gratis 3 stuks groente/fruit per leerling per week. Startpakket met lesboekje en posters voor leerkrachten, stappenplan en ouderbrochure. Voor verdieping en eventuele extra lessen is er Aanvullende activiteit Ik eet het beter (PO) Lekker Fit! lespakket (PO) Smaaklessen (PO) Indicatie vaste kosten Beoordeling Minder dan 250 Goed onderbouwd Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 18

19 Hou je mond gezond HJMG is het gratis onderwijsproject van het Ivoren Kruis. Een mondzorgverlener geeft in de klas een praktische poetsles. Leerlingen leren over gebit/mond, tandenpoetsen, gaatjes, tanderosie en 7 eet/drinkmomenten. HJMG! bestaat uit schriftelijk en digitaal lesmateriaal, wandplaat en prachtig poetspakket met tandenborstels en tandpasta voor alle leerlingen en een folder met poetstips voor ouders. Kenmerk Eigenaar Omschrijving Ivoren Kruis Website (externe link) Doel Doel van het lesproject Hou je mond gezond! is het bevorderen van een gezonde mond door het terugdringen van cariës (gaatjes) en tanderosie en het stimuleren van tandartsbezoek. Groep Groep 1 Groep 2 Groep 3 Groep 4 Groep 5 Groep 6 Groep 7 Groep 8 Materiaal Lesmateriaal Communicatiemateriaal Handleiding Het project bestaat uit een docentenhandleiding, lesideeën voor groep 1 t/m 8 en lesideeën voor peuters, een educatieve praatplaat/wandplaat 'Bij de tandarts' en de website Bij iedere poetsles hoort een poetskoffer met daarin een tandenborstel + tube tandpasta + ouderfolder voor ieder kind Indicatie vaste kosten Beoordeling Minder dan 250 Goed beschreven Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 19

20 Beleid Stichting Tussen de Middag Berg. Stichting Tussen de Middag heeft een open houding en onderstreept de visie en het beleid van OBS Berg met betrekking tot het beleid van de gezonde school. Stichting Tussen de Middag zal verder actief participeren en meedenken in het beleid van de gezonde school. Wat is precies de rol van Stichting Tussen de Middag in het beleid van de gezonde school? - Het overblijfteam van OBS Berg heeft een voorbeeldfunctie in het kader van het beleid van de gezond school en zullen deze ook uitdragen. - Het overblijfteam zal kinderen stimuleren om gezond te eten en (voldoende) te drinken. - Het overblijfteam zal meedenken m.b.t. het beleid van de gezonde school. - Het overblijfteam heeft een observerende en signalerende rol in het beleid van de gezonde school. D.w.z. dat het overblijfteam tijdens het eetmoment erop toeziet dat kinderen goed & gezond en voldoende eten en drinken. Verder zal het overblijfteam aandachtspunten ten behoeve van het kind met de betreffende leerkracht van het kind bespreken. Stichting Tussen de Middag Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 20

21 Tekst schoolgids. OBS Berg is een Gezonde School. We willen gezond eten en drinken op school voor iedereen makkelijk maken, om zo bij te dragen aan een goede ontwikkeling van de kinderen. Samen met ouders zorgen we voor gezond eten en drinken tijdens de ochtendpauze en de lunch en trakteren gezond bij verjaardagen. We stimuleren het drinken van water. Alle kinderen hebben in dit kader ook een drinkbidon ontvangen via het JOGG-project van de gemeente Valkenburg. We vinden dat kinderen bij uitzondering ook wel eens iets mogen snoepen. Hiervoor zal de school een aantal keren per jaar een uitzondering maken, te denken valt aan sinterklaas, kerst, carnaval, Pasen, schoolreisje en kamp. Wij voeren het volgende beleid ten aanzien van gezond gedrag: Op school heeft ieder kind een eigen doorzichtige bidon. De bidon gaat iedere dag mee naar huis. Ouders zorgen dat de bidon goed gereinigd wordt. (hygiënisch) Op school zijn voldoende watertappunten waar uw kind de bidon kan vullen. Geef uw kind voor in de ochtendpauze groente of fruit mee. Geef uw kind een gezonde lunch mee. Stichting Tussen de Middag Berg en MIK Peuteropvang, MIK Kleuterdagverblijf Berg en MIK BSO Berg stimuleren ook het drinken van water. Laat uw kind op een gezonde traktatie trakteren; Er wordt niet op snoep, chips of energiedrankjes getrakteerd. De traktaties worden uitgedeeld 10 minuten voordat de school s middags uitgaat. (14.50 uur) De traktaties gaan dus mee naar huis. Als uw een traktatie heeft voor de leerkrachten, dan ontvangen zij graag dezelfde gezonde traktatie als de kinderen. De ouderraad zorgt regelmatig voor een gezond ontbijt. We doen zoveel mogelijk mee met de volgende acties; nationaal Schoolontbijt, klassenlunch, gezond tussendoortje, koningsontbijt, enz. Toezicht op beleid Als een kind regelmatig ongezond eten en drinken bij zich heeft dan gaat er een standaardbriefje mee naar huis met uitleg voor de ouders. Als het standaardbriefje niet voldoende verbetering oplevert, gaat de leerkracht in gesprek met de ouders. Eten in de ochtendpauze De ochtendpauze op school is het moment om even iets te eten en te drinken. Dat is belangrijk om het vol te houden tot de middagpauze. Maar een pauzehap is niet bedoeld als en hele maaltijd. Geef daarom iets mee wat niet te groot is en niet teveel calorieën bevat. De kinderen eten elke dag een gezonde pauzehap en dat is géén snoep of chips. Eten tijdens het overblijven Tussen de middag blijven veel kinderen over op school. Onder begeleiding van de groepsleerkracht worden de leerlingen in de gelegenheid gebracht om een lunch te nuttigen. We willen dat kinderen dagelijks een gezonde lunch eten en dat is géén snoep of chips. Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 21

22 Drinken Kinderen drinken tijdens de ochtendpauze en de lunch water. We accepteren geen limonade, frisdranken en sportdranken. (Deze zullen wij ongeopend mee terug geven Na het nuttigen van de lunch spelen alle leerlingen gedurende 15 minuten op het schoolplein. Traktaties Trakteren is een feest op zich voor het kind. Bedenk dat een traktatie altijd een extraatje is en dus niet groot hoeft te zijn. Zo kan ook het aantal calorieën worden beperkt. Het hoeft natuurlijk niet altijd iets eetbaars te zijn, een klein cadeautje kan ook (mooie pen/potlood, bellenblaas, stuiterbal of ballon). Op de website www. Gezondtrakteren.nl staan leuke en gezonde traktatietips. Afspraken traktatiebeleid: Maak traktaties niet te groot. Vooral in de onderbouw is een traktatie al gauw een hele maaltijd. De traktatie wordt uitgedeeld 10 minuten voordat de school s middags uitgaat. (zo creëren we geen extra eetmoment). De traktaties gaan gewoon mee naar huis. Traktaties van leerkrachten vallen ook onder dit beleid. Beleid gezonde school OBS Berg versie juni 2017 Pagina 22