SAMEN VOOR GEZOND Voedingsbeleid

Transcriptie

1 SAMEN VOOR GEZOND Voedingsbeleid INTEGRAAL KINDCENTRUM HET SPECTRUM Boslaan 1, 3134 XC Vlaardingen Tel: Wilhelminastraat 19, 3134 CR Vlaardingen Tel: Hofsingel 74, 3134 VH Vlaardingen Tel:

2 Inleiding Op integraal kindcentrum Het Spectrum vinden we het belangrijk om kinderen een gezonde levensstijl mee te geven. Het kindcentrum is naast het gezin, de perfecte oefenplek om gezonde keuzes te leren maken en gezonde gewoontes op te bouwen. Wij leggen daarbij de nadruk op de volgende gebieden: Voeding, beweging, welbevinden en leefomgeving. We willen kinderen, ouders en professionals hierbij met elkaar in verbinding brengen. Samen gaan we voor een gezonde balans bij het opgroeien van onze kinderen. Zodat zij uiteindelijk zelfbewuste keuzes kunnen maken en weten hoe zij gezonde gewoontes kunnen opbouwen en onderhouden. De basis hiervoor ligt in een gezond pedagogisch klimaat, waarbij we kinderen bewust willen maken van zichzelf, de ander en hoe je met elkaar kunt samenleven en samenwerken. Wij werken daarvoor in het hele kindcentrum met de methode KWINK, waarbij zelfmanagement en eigen keuzes kunnen en durven maken een grote rol spelen. Daarnaast heeft het aanbieden van gezonde gewoontes een nadrukkelijke plek in onze organisatie. We hebben afspraken gemaakt over voeding en gaan daarbij uit van de richtlijnen die het voedingscentrum geeft. Dat begint al bij de 0-4 jarigen op de hele dagopvang van Het Spectrum; De Krentenmik. De kinderen krijgen een gebalanceerd en afgestemd menu, waarbij we rekening houden met gezonde en noodzakelijke voedingsstoffen en waarbij we zoveel mogelijk onnodige voedingsstoffen zoals suiker mijden. Dit wordt op de peuterspeelzaal, in het basisonderwijs en de buitenschoolse opvang voortgezet. De kinderen eten als tussendoortje vooral groente en fruit en het drinken van water mag de hele dag. Ook bewegen heeft binnen onze organisatie de aandacht. Uiteraard denken we daarbij aan voldoende ruimte om te bewegen tijdens sport- en spel activiteiten. Kinderen leren en ontwikkelen zich door spelen en bewegen. Hierbij staan interactie en doen centraal. Wij willen kinderen hier zoveel mogelijk gelegenheid voor bieden. Daarnaast willen we kijken op welke wijze bewegen een nog grotere rol binnen onze organisatie kan krijgen. We denken daarbij aan verschillende zaken, zoals het inzetten van meubilair dat uitdaagt om gedurende de dag op verschillende wijzen te spelen en werken; staand, zittend of bewegend. Ook willen we kijken wat kinetisch leren of beweegspelletjes ter ondersteuning van het leren en ontwikkelen te bieden heeft. Namens IKC Het Spectrum Susanne Snoeij (directeur) Februari 2017 In dit document hebben we ons beleid rondom voeding beschreven.

3 Sociale gebeurtenis Samen eten en drinken is meer dan voeding alleen. Het is een sociale gebeurtenis. Samen genieten van eten en drinken én gezelligheid. Wij willen tijdens het eten en drinken zorgen voor een rustige omgeving en een gevarieerd aanbod. Zo leren kinderen naast het proeven van verschillende smaken en structuren ook rekening te houden met elkaar, te delen, gesprekken te voeren, naar elkaar te luisteren, keuzes te maken en op je beurt te wachten. We bieden eet en drink momenten binnen een bepaalde structuur aan, afhankelijk van de leeftijdsgroep. Zo kunnen deze momenten bijdragen aan een gevoel van geborgenheid, veiligheid en structuur. De kinderen weten wat ze kunnen verwachten. Op de HEDO (hele dagopvang) ziet dat er anders uit dan bijvoorbeeld bij de BSO (buitenschoolse opvang) of het basisonderwijs, de TSO (tussenschoolse opvang) of de PSZ (peuterspeelzaal). Maar bij iedere groep wordt een herkenbare indeling gevolgd. Vaste onderdelen van de structuur zijn o.a. - Vaste tijdstippen en aantal eetmomenten - Vaste routines - Rust - Zelfredzaamheid en autonomie - Samen proeven (zien eten doet eten) Afspraken rondom voeding In dit document hebben we de afspraken rondom voeding (aanbod) vastgelegd. We leggen hierbij de nadruk op het bewust maken van de keuzes die er zijn (variatie) en het opbouwen van gezonde gewoontes binnen een gezonde levensstijl. Balans is daarbij belangrijk en het houdt meer in dan alleen gezond eten (zie inleiding). Wij hebben bij het vaststellen van het beleid de richtlijnen van het voedingscentrum gevolgd. Hierbij wordt rekening gehouden met: - Een gevarieerd aanbod - Leeftijdsconform - Pedagogisch medewerkers, leerkrachten en vrijwilligers geven zelf het goede voorbeeld in het proeven en ontdekken van nieuwe smaken en rondom het maken van gezonde keuzes. Allergieën en (medische) diëten: Binnen de organisatie zijn er kinderen en medewerkers met aangepaste eetgewoontes vanwege: - Religie - Allergie - Doktersadvies In het voedingsbeleid houden wij hier uiteraard rekening mee: Indien nodig kan men altijd een vervangende keuze maken of bepaalde producten mijden.

4 Gezonde tussendoortjes Pauze Als het tijd is voor een pauze, maken we daar een gezamenlijk eet en drink moment van. Vaak wordt dit moment gekoppeld aan het buiten spelen zodat kinderen ook even lekker kunnen bewegen. Tijdens een pauzemoment wordt fruit of groente gegeten. Daarnaast stimuleren we het drinken van voldoende water. Alle kinderen hebben hiervoor een eigen bidon gekregen. - Van maandag t/m vrijdag eten de kinderen in de pauze op school groente of fruit. Dit nemen de kinderen van thuis mee naar school of wordt door school geleverd (EU schoolfruit project). Onze ervaring is dat dit 100 % van de tijd goed gaat, indien het mis gaat gaan we er van uit dat het incidenteel is; alle ouders zijn op de hoogte en werken mee. Bij een tweede keer worden ouders aangesproken. - Op de PSZ eten de kinderen tijdens het pauzemoment groente of fruit - Op de BSO zijn 2 of 3 eet/drinkmomenten. De kinderen mogen de hele dag fruit/groente eten. Er is ook een eetmoment waarbij een gezond alternatief geboden wordt. Met name de oudere kinderen hebben hier behoefte aan. (bijv. een cracker of rijstwafel met beleg). - Op de HEDO zijn de eet/drinkmomenten ingepland en op elkaar afgestemd. Zie verderop voor een voorbeeld van een planning. Tips voor voldoende variatie: FRUIT: appel, peer, banaan, kiwi, druiven, meloen, pruim, aardbei, mandarijn, mango etc. GROENTE: komkommer, tomaat, radijs, paprika, augurk, wortel etc.

5 Traktaties Kinderen krijgen alleen al op school al snel 30 traktaties per jaar. En dat mag natuurlijk best, want jarig zijn is een feest! We vragen ouders om de traktaties klein te houden en het liefst gezond. Als kinderen jarig zijn, wordt er feest in de groep gevierd en mag hij/zij natuurlijk trakteren. Op school krijgt de jarige van de groep een feestelijke kaart, waar alle klasgenootjes iets leuks op schrijven. Natuurlijk is af en toe iets lekkers geen probleem. Wij promoten de lekkere én gezonde traktatie. Via de website of de Spectrum app. Ouders hoeven geen traktatie voor de leerkrachten of pedagogisch medewerkers mee te geven. Willen zij toch iets geven, dan vragen we ze om de fruitschaal bij te vullen. - Kleine traktatie en het liefst gezond - De traktatie wordt uitgedeeld en opgegeten tijdens de pauze (zo creëren we geen extra eetmoment) De leerkracht of pedagogisch medewerker bepaalt bij meerdere traktaties, een ongezonde traktatie of te grote traktaties wat er gegeten kan worden en wat er mee naar huis gaat. (kinderen mogen hun verjaardag vieren en trakteren en worden niet aangesproken bij een ongezonde of te grote traktatie, ouders indien nodig wel) - Op de BSO maken we soms een extraatje: We doen bijvoorbeeld een kook/bak activiteit met verse producten. Voorbeelden van traktaties: Groente en/of fruit in een leuk jasje Rijstwafel, rozijntjes, popcorn, soepstengel etc. Waterijsje, klein koekje, ontbijtkoek, een klein snoepje Een klein cadeautje zoals een potlood of een stuiterbal o.i.d.

6 Drinken Water drinken Bij inschrijving ontvangen alle kinderen van IKC Het Spectrum een bidon. Op deze manier willen wij het drinken van water stimuleren. Water is o.a. dorstlessend, bevat geen onnodige suikers en stimuleert de hersenactiviteit. Zo houdt water je fit en alert. De kinderen van groep 3 t/m 8 hebben de bidon tijdens de les binnen handbereik. Zij mogen tijdens de les water drinken. Op de peuterspeelzaal, bij de hele dagopvang, bij de BSO en in groep 1/2 kunnen kinderen wanneer zij dit willen een bekertje water pakken. De bidon van de kinderen wordt in de groep bewaard, zodat we bij een uitstapje of buitenactiviteiten de bidon mee kunnen nemen. We drinken alleen water uit de bidon. Zo houden we de beker het schoonst. Na een uitstapje met de BSO of met groep 1/2 worden de bidons gewassen. In groep 3 t/m 8 is een schoonmaakbeurt wat vaker nodig. Alle kinderen krijgen de bidon op vrijdag mee naar huis, dan kan men thuis de bidon afwassen. Op maandag nemen de kinderen de bidon weer mee naar school. Tijdens oudermomenten of informatie avonden benadrukken wij het belang van water door dit zichtbaar te maken (er staat water klaar, bidons in gebruik) en door actief voorlichting te geven over de suikerinhoud van andere drankjes. Op de BSO, bij de HEDO en TSO wordt bij eet en drinkmomenten bijv. ook melk of thee aangeboden.

7 Gezonde lunch Gezonde lunch bij de tussenschoolse opvang (TSO) Het is mogelijk om op school over te blijven. De kinderen eten samen met hun klasgenoten/leeftijdsgenoten. Na het eten laten we de leerlingen bij voorkeur buiten spelen. - De kinderen nemen zelf een gezond lunchpakketje mee. Met daarin brood, fruit en/of zuivel. - Snoep en chips zijn geen onderdeel van een gezonde lunch. - De kinderen krijgen van de TSO medewerkers iets te drinken (karne)melk of water). Tips voor een gezond lunchpakketje: - Volkorenbrood of bruin brood, knäckebröd, roggebrood of een mueslibolletje belegd met (magere) vleeswaren, kaas, pindakaas of jam. - Groente en/of fruit - Zuivel, bijv. yoghurt - Wrap - Tosti dag - Pastasalade - Salade - Ei Voor meer info zie Wat als het mis gaat? Als ouders ondanks ons verzoek toch snoep o.i.d. in de lunchtrommel meegeven, dan laten we het het kind weer mee naar huis nemen. Indien het vaker gebeurt, worden ouders aangesproken door de TSO-coördinator. Gezonde lunch bij de vakantie BSO Als kinderen worden aangemeld voor de vakantie BSO eten zij ook gezamenlijk een lunch. De pedagogisch medewerkers zorgen voor een gezonde lunch of maken met de kinderen een lunchpakketje klaar voor onderweg. De kinderen eten samen met leeftijdsgenoten in hun groep. - De pedagogisch medewerkers zorgen voor een gezond aanbod bij de lunch, de kinderen maken zelf hun brood klaar. Aanbod lunch: - De kinderen kiezen iets te drinken: (karne)melk of water. - Bruin brood of volkoren brood - 2 soorten worst, 2 soorten kaas en 2 soorten zoet beleg - De lunch wordt aangevuld met rauwkost; komkommer, tomaat, paprika e.d. - Af en toe is er een extraatje zoals: ei, knakworst of tosti - Af en toe koken we een volledig verzorgde maaltijd met verse producten.

8 Eetprogramma hele dagopvang (HEDO) Jonge kinderen hebben een kleine maag en kunnen niet zoveel tegelijk eten en drinken. Meerdere kleine maaltijden zijn daarom voor kinderen belangrijk. De richtlijnen voor momenten waarop er op de HEDO in de groep wordt gegeten en gedronken zijn als volgt: uur uur uur uur Tussendoortje (groente of fruit) en drinken Koude of warme lunch en drinken Tussendoortje en drinken Tussendoortje (groente of fruit) - Het eten en drinken van de gehele dag wordt op elkaar afgestemd, zodat er balans is in wat zij aan voedingsstoffen binnenkrijgen. - Drinken; Keuze uit: thee, water, bouillon, diksap en melk/karnemelk - Fruit is zeer gevarieerd en hierbij wordt rekening gehouden met het seizoen - Groente is zeer gevarieerd en hierbij wordt rekening gehouden met het seizoen - Het tussendoortje van uur kan bestaan uit een volkoren koekje, ontbijtkoek, liga, een rijstwafel (enzovoorts) - Lunch (beleg); keuze uit: kaas en 2 verschillende soorten vleeswaren. Zoet beleg bestaat uit halva jam, pindakaas, appelstroop/honing - Tijdens verjaardagen krijgen de kinderen de traktatie en we kiezen dan een wat zoeter drinken of chocomelk. Op deze manier krijgen de kinderen één keer meer suiker i.p.v. op verschillende momenten op een dag. Een voorbeeld van een eetprogramma op de HEDO:

9 Educatief programma Basisonderwijs Thema s rondom voeding en beweging, sociale redzaamheid en natuur-en milieu educatie hebben een vaste plek in ons (les)programma. Zo maken we kinderen bewust van zichzelf, de ander en hun leefomgeving. Bewustwording, balans en duurzaamheid vormen de basis voor een gezonde levensstijl. Rondom voeding volgen we o.a. de volgende lesprogramma s: - Jaarlijks Ik eet het beter - Jaarlijks project SPECTRUMfeest - Jaarlijks project Samen voor Gezond Ik eet het beter / pauze hap Groep 5 t/m 8 September SPECTRUM feest Totaal IKC (groep 1 t/m 8 + opvang) Eind sep /begin okt Nationaal schoolontbijt Groep 1 t/m 8 November EU schoolfruit Groep 1 t/m 8 November t/m april Ik eet het beter/ Over de tong Groep 6 Maart Ik eet het beter/ Testlab Groep 7 Maart Ik eet het beter / Klassenlunch Groep 8 Maart IKC project Samen voor Gezond Totaal IKC (groep 1 t/m 8 + opvang) Mei Vakantie BSO Tijdens de vakantie worden verschillende activiteiten aangeboden, zoals het koken van maaltijden of het bereiden van tussendoortjes met verse producten. Daarnaast bieden we smaaklessen aan in het vakantieprogramma. Zo maken de kinderen op speelse wijze kennis met de gezonde keuken en verschillende producten en smaken.