Pandemisch influenza. 12 oktober 2009 Dr. Jaap Maas, Senior Expert, consultant infectieziekten en arbeid

Transcriptie

1 Pandemisch influenza 12 oktober 2009 Dr. Jaap Maas, Senior Expert, consultant infectieziekten en arbeid

2 Nieuwe influenza A: anno april juni

3 Het influenza virus 24 juni

4 Nieuwe Influenza A virus 24 juni

5 Pandemieen vorige eeuwen (ECDC) H2N2 H2N2 H1N1 H1N1 H3N8 H3N2 H1N1v Russian influenza H2N Old Hong Kong influenza H3N Spanish influenza H1N Asian influenza H2N Hong Kong influenza H3N Novel influenza H1N1v Recorded new avian influenzas H H9 * H juni Reproduced and adapted (2009) with permissionof Dr Masato Tashiro, Director, Center for Influenza Virus Research, National Institute of Infectious Diseases (NIID), Japan. Animated slide: Press space bar

6 Mogelijke scenario s najaar 2009 Proportion of total cases, consultations, hospitalisations or deaths 25% 20% 15% 10% 5% 0% Initiation Acceleration Peak Declining Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Jan Feb Mar Apr Month In reality, the initiation phase can be prolonged, especially in the summer months. What cannot be determined is when acceleration takes place. 24 juni Animated slide: Please wait 6

7 Hoeveel mensen worden er nu gemiddeld ziek: seizoensgriep & pandemieën (ECDC) clinical attack rate (%) 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 24 juni Seasonal influenza 1918 New York State 1918 Leicester 1918 Warrington and Wigan 1957 SE London 1968 Kansas City

8 VWS: ziekte en afwezigheid 24 juni

9 Pandemiebeheersing Gelaagde opbouw De kracht zit in de synergie Drie pijlers: Non farmacologische maatregelen (hygiëne, isolatie etc.) Antivirale middelen (tamiflu en relenza) Vaccinatie 24 juni

10 Bedrijfscontinuiteit:tijd winnen! 24 juni

11 (Voor)oordelen (Arbo 9/2009) GGD-artsen Bedrijfsartsen leggen een overdaad aan maatregelen op tegen (beroeps)infectieziekten Bedrijfsartsen GGD-artsen zijn vaak niet op de hoogte van de exacte werksituatie (..). Binnen de diverse branches 24 juni

12 Transmissie: afstand belangrijker dan duur Mens-op-mens Sociale afstand minder dan twee meter; Een gesprek met elkaar langer dan 2 minuten 56% attack rate*; Aanhoesten wellicht hoger (sociale afstand dan groter); Positieve voorspellende waarde Influenza-achtige klachten : 20-40%** *Han K et al June Emerging Infectious Diseases 2009;15(10) ** Carret et al juni

13 Transmissie: contextueel bepaald (1) Aerogeen, druppels en (in)direct contact Besmettelijkheid of afhankelijk van temperatuur en luchtvochtigheid (seizoensgebonden)*; Gedrag (koud weer: meer binnenskamers); Binnenklimaat (kachel omhoog, luchtvochtigheid naar beneden); UV-C licht *Lowen AC et al. PLoS Pathogens 2007;3(10) 24 juni

14 Transmissie: contextueel bepaald (2) Druppels: hoesthygiëne, afstand houden en evt. mondkapjes; Overleving influenza op oppervlakten: afhankelijk van verschillende variabelen, zoals: temperatuur, vochtigheid en licht * Shaman J et al. Proceedings of the National Academy of Sciences 2009;106(9): juni

15 Verzuim (1) Percentage mensen wat gemiddeld ziek wordt 30%, met ca. 15% tijdens de piek Inschatting verzuim: 30%. Dit wegens zorgtaken, vermijden openbaar vervoer etc.; Hoe langer de gemiddelde duur individueel verzuim, hoe groter het effect op het uiteindelijke percentage; Bedrijfsgeneeskundige interventie: terugdringen kortdurend verzuim. Beginperiode griepgolf: sturen op gecontroleerde afwezigheid Later in de golf, gaandeweg meer sturen op inzetbaarheid. 24 juni

16 Verzuim (2) Bedrijfsgeneeskundige interventie: terugdringen kortdurend verzuim. Beginperiode griepgolf: sturen op gecontroleerde afwezigheid (groen, oranje); Later in de golf, gaandeweg meer sturen op inzetbaarheid (rood). 24 juni

17 Leidraad Influenzapandemie: infectiepreventie van werkenden

18 Leidraad (1) Inventariseren aanwezigheid bedrijfscontinuiteitsplan Stap 1: Werknemers met een verhoogde blootstelling; Werknemers behorende tot de kwetsbare groepen; Stap 2 Vaccinatie (primaire preventie); Hygiëne en organisatorische maatregelen, waaronder verzuimbegeleiding; Antivirale middelen; Stap 3 opnieuw plan-do-act-check cyclus 24 juni

19 Werknemers met een verhoogde blootstelling Informatie zou bekend moeten zijn vanuit: RI & E Continuïteitsplan Verzuimbegeleiding PMO Praktijk: vaak niet bekend! 24 juni

20 Werknemers behorende tot de kwetsbare groepen Informatie zou bekend moeten zijn vanuit: Verzuimspreekuur; PMO; Open spreekuur (niet verplicht); Medische sector; Knelpunten: Geen draagvlak (valt allemaal wel mee); Worden toch gevaccineerd; We hebben altijd nog antivirale middelen (oneigenlijk bedrijfscontinuiteits instrument); Toegang tot de bedrijfsarts bemoeilijkt (open spreekuur niet verplicht). 24 juni

21 Hygiëne en organisatorische maatregelen Zie NVAB richtlijn seizoensinfluenza Apart pandemisch verzuimbeleid: Kortdurend verzuim, buiten de scope van de BA Primair verantwoordelijke is de lijn ; Bij afwijkend natuurlijk beloop; vangnet arboprofessionals; Bij beperkingen: tijdelijk aanpassen werkzaamheden; Herintroduceren eigen verklaring ; Vooraf afspreken hoe om te gaan met zieke huisgenoten etc.. 24 juni

22 Klimaatsystemen Frisse lucht vanuit buiten, zo weinig mogelijk recirculeren In de zomer goed luchten, in de winter juist niet Goed onderhoud filtersysteem Luchtvochtigheid >50% Temperatuur; liever te warm dan te koud 24 juni

23 Vaccinatie (1) Doelgroepen: De risicogroepen (huisartsen) Gezondheidswerkers (instellingen, al dan niet gedelegeerd naar de arbodiensten) 24 juni

24 Vaccinatie (2) Instellingen hebben drie opties Delegeren het vaccineren aan hun eigen gecertificeerde arbodienst; Andere arbodienst; Zelf vaccineren, echter dan moet wel rekening worden gehouden met de fingerende wetgeving t.a.v. Privacy WGBO Arbo-wetgeving 24 juni

25 Antvirale middelen (1) Het wel of niet inzetten van AVM is een bedrijfskundige afweging; De bedrijfsarts adviseert hierin het bedrijf; De bedrijfsarts maakt een eigenstandige afweging of hij zich hiervoor bekwaam acht en of hij dit wil; Inzet van AVM is maar één onderdeel van een totaal pakket aan BC maatregelen. Scherp gedefinieerde groep essential keyworkers 24 juni

26 Antivirale middelen (2) Drie situaties Profylactisch (6 weken lang 1 x 75 mg). Cave: resistentievorming Curatief zorg (behandeling van zieke gezondheidswerkers, doel o.a. verkorting verzuimduur) Het meegeven van een curatieve dosering expats/reizigers. Cave: andere infectieziekten 24 juni

27 Antivirale middelen (3) Moet een bedrijfscontinuïteitsplan zijn of komen Heldere criteria sleutelfiguren en vitale processen Inclusie-en exclusiecriteria (selecteren op gezonden) beschikbaarheid Instructies t.a.v. omgaan met klachten en bijwerkingen Informeren van de huisartsen Bijscholing bedrijfsartsen 24 juni

28 Vragen over de leidraad Opmerkingen zijn gewenst Voorschrijdend inzicht Failure to prepare is preparing to fail alertsysteem NCvB helpdesk juni

29 INFECTIEZIEKTEN & WERK 24 juni

30 Emerging infectieziekten Weer terug van weggeweest: Dreiging van influenza pandemie West Nijl virus 1999 Bioterrorism: anthrax 2001 SARS 2003 Chikungunya virus 2007 HIV 24 juni

31 Re-emerging infecties Weer terug van weggeweest: Mazelen TBC Lues Kinkhoest ( ) 24 juni

32 Infectieziekten & werk: onderbelicht Knelpunten: RI & E biologische agentia beperkt zich vaak tot Legionella Gebagatelliseerd; Preventief bedrijfsgeneeskundige zorg, weinig prioriteit Nadruk vooral op de achterkant bedrijfsgeneeskunde keten, namelijk verzuimbegeleiding; Onvoldoende kennis bij arbo-professionals; Wettelijke kaders: vrijblijvend. 24 juni

33 Infectieziekte controle 24 juni

34 Factoren De transmissieroute (via de huid, luchtwegen, urinewegen etc.) De virulentie; De besmettingsdruk; De immuunstatus; Groeifactoren. 24 juni

35 Bedrijfsgeneeskundige kwaliteitsketen Kwaliteitscyclus plan-do-actcheck Blootstellingkennis; Naar de werkvloer; PMO Periodiek Arbokennisnet dossier biologische agentia 24 juni

36 Kwaliteitsketen 24 juni

37 Biologisch arbeidshygienisch principe 24 juni

38 HEPATITIS A & WERK 24 juni

39 Hepatitis A Virus: Picornavirdae Transmissie: feco-orale weg; Nederland nieuwe gevallen per jaar; 24 juni

40 Bronnen Primair het maag en darmkanaal van de mens. Secundair verontreinigd water en voedsel 24 juni

41 Besmettingswegen Direct feco-oraal ; Indirect via verontreinigd water; Indirect via dranken, zoals melk en vruchtensap of ongewassen en/of ongekookt voedsel; Garnalen en vooral schelpdieren; Indirect via besmette voorwerpen en oppervlakken; Verticaal transmissie van moeder op kind is beschreven; Nosocomiaal: besmetting via bloedtransfusie is mogelijk. De titers in het bloed zijn 100 tot 1000 keer lager dan in de feces. 24 juni

42 Klachten Incubatietijd gemiddeld dagen Subklinisch: geen verschijnselen; Prodromaal: week misselijkheid en koorts en dan; Klinisch: malaise, geelzucht, ontkleurde ontlasting, donkere urine; Fuliminant verloop (<1%): begin als voorgaande gepaard gaande met ascites, sterke bloedingsneiging en eindigen in een hepatisch coma. 24 juni

43 Beroepen waarin sprake kan zijn van een verhoogde blootstelling Gezondheidswerkers; Rioolwerkers, loodgieters; In de voedselverwerking; Werknemers werkzaam met kinderen; Reizigers; Werknemers met een leveraandoening; Ouderen HIV infectie Werknemers met risicogedrag. 24 juni

44 Verspreiding 24 juni

45 Hepatitis A: vaccin Geïnactiveerde monovalent virus vaccins (AVAXIM, Epaxal, Havrix, Vaqta); Zeer effectief % na eerste dosis; Twee dosis; Geen interacties met andere vaccins; Immuunglobulines GammaQuin, Subcuvia overzicht 24 juni

46 Arbeidsongeschiktheid Eigen werk: Vaak is de ziekte subklinisch of wordt de ziekte gezien als bijvoorbeeld griep of om andere redenen niet herkend. Bij de ernstige vormen zijn er zoveel symptomen en klachten dat men gedeeltelijk of geheel arbeidsongeschikt is. Ga uit van de symptomen en klachten en houdt rekening met een tijdelijk verminderde leverfunctie. Risico voor collega s en derden Hierbij gaat het om risicovorming voor collega werknemers in de ruimste zin van het woord. In normale omstandigheden en bij in acht neming van de normale hygiënische maatregelen, geen speciale beperkingen 24 juni

47 Vragen. 24 juni