Hoe de Nederlandse Publieke Omroep de ontwikkeling en productie van hoogwaardig drama en documentaire kan borgen. Door: Aad Stoop

Transcriptie

1 Hoe de Nederlandse Publieke Omroep de ontwikkeling en productie van hoogwaardig drama en documentaire kan borgen Door: Aad Stoop

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Vraagstelling en kaders 5 3. Plan van aanpak en consultatie van de sector 7 4. Advies 9 a. Drama en documentaire 9 b. Talentontwikkeling 13 c. CoBo fonds Implementatie en overgang Slotwoord 16 Bijlage I: Vragenlijst betrokkenen sector 17 2

3 1. INLEIDING Het kabinet heeft zich in het regeerakkoord voorgenomen op de publieke omroep een additionele 100 miljoen te bezuinigen. In dat kader heeft het aangekondigd dat het Mediafonds per 1 januari 2017 wordt opgeheven en de bijbehorende financiering geheel komt te vervallen. De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) heeft hierop per brief van 20 november 2012 gereageerd dat zij, vanwege het belang dat ze aan deze hoogwaardige programmering hecht, bereid is uit haar eigen begroting geld vrij te maken of te reserveren om dit gemis op te vangen: Indien het budget van het Mediafonds wegvalt, garandeert de publieke omroep dat hij deze aanvullende financiering van 14 miljoen (het budget van het Mediafonds van circa 16 miljoen minus de 2 miljoen overhead) uit zijn eigen budget zal compenseren ten behoeve van talentontwikkeling en hoogwaardige drama en documentaires. 1 De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft de Raad voor Cultuur, als onafhankelijk adviesorgaan, gevraagd een verkenning uit te voeren naar de toekomst van de publieke omroep. Met betrekking tot de opheffing van het Mediafonds stelt de staatssecretaris vast dat het efficiënter is om niet langer aparte instellingen te hanteren voor de vervaardiging van specifiek media-aanbod, maar de NPO in zijn geheel verantwoordelijk te maken voor alle categorieën aanbod. Hij stelt vast dat dit gevolgen heeft voor het culturele aanbod en voor de wijze waarop dit tot stand komt (omdat de natuurlijke pleitbezorger en pluriforme verzorger van dit aanbod straks verdwenen is). In die context stelt de staatssecretaris dat hij het belangrijk vindt dat er voldoende hoogwaardige culturele aanbod geproduceerd wordt. 2 In dit kader formuleert hij in zijn brief van 16 juli 2013 de vraag waarover hij door de Raad voor Cultuur geadviseerd zou willen worden: Op welke manier kan de publieke omroep speciale aandacht besteden aan de culturele ( ) programmering 3 Bij de uitvoering dient de Raad voor Cultuur gebruik te maken van de expertise van andere adviesorganen en de relevante partijen te betrekken, waaronder in ieder geval de NPO zelf. 1 Brief van de Raad van Bestuur van de NPO. 20 november Kenmerk S&B uit-11152, p Brief van de staatssecretaris van OCW S. Dekker aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal. Kamerstukken II, , , nr juni 2013, p Brief van de staatssecretaris van OCW S. Dekker aan de Raad voor Cultuur. 16 juli 2013, p. 1. 3

4 In deze context heeft de NPO aan ondergetekende de opdracht gegeven een onderzoek uit te voeren dat antwoord kan geven op de door de staatssecretaris gestelde deelvraag. De uitkomst van dit onderzoek zal worden aangeboden aan de Raad voor Cultuur, die dit zal inbrengen bij de commissie die het onderzoek naar de toekomst van de publieke omroep verricht. Het herfstakkoord, op vrijdag 11 oktober 2013 gesloten tussen het kabinet en drie oppositiepartijen, heeft de voorgenomen bezuinigingen van het kabinet van 100 miljoen naar 50 miljoen gereduceerd. Voorts is op 17 oktober 2013 een ingediende motie van Kees Verhoeven (D66) aangenomen dat: 16,6 miljoen moet worden geoormerkt voor ontwikkeling en vervaardiging van - nu door het Mediafonds gerealiseerd - media-aanbod van bijzondere Nederlandse culturele aard (zijnde Nederlandse documentaires, drama en andere culturele mediaproducties) volgens een door de Nederlandse Publieke Omroep en Raad voor Cultuur overeen te komen regeling [ ]. 4 In dit advies zullen eerst de bij het advies te hanteren vraagstelling en kaders [2] worden uiteen gezet. Vervolgens zullen de aanpak en de consultatie van de sector worden besproken [3], gevolgd door het advies over de eindsituatie [4]. Daarna volgen opmerkingen over de overgang en implementatie [5] en een slotwoord [6]. 4 Motie van het lid Verhoeven C.S. Wijziging van onder meer de Mediawet 2008 in verband met onder meer aanpassing van de rijksmediabijdrage en overheveling van het budget voor de bekostiging van de regionale omroepen van het provinciefonds naar de mediabegroting. Kamerstukken II, , , nr oktober

5 2. VRAAGSTELLING EN KADERS Op basis van de verklaring van de NPO bij brief van 20 november 2012 en de vraagstelling van de staatssecretaris aan de Raad voor Cultuur in zijn brief van 16 juli 2013 staat in dit advies de volgende vraagstelling centraal: Hoe kan de NPO de door hem geoormerkte 16,6 miljoen op zodanige wijze inzetten, dat met de gehanteerde werkwijze de ontwikkeling en productie van hoogwaardige drama en documentaires en de talentontwikkeling op dat gebied voldoende worden geborgd? Bij de opstelling van dit advies is een aantal uitgangspunten gehanteerd, welke mede zijn ontleend aan hetgeen hierover is gewisseld tussen de staatssecretaris, de Raad voor Cultuur en de NPO. Er is van uitgegaan dat het voornemen van het kabinet om het Mediafonds op te heffen werkelijkheid wordt. Dit advies behandelt uitdrukkelijk niet de vraag of dit al dan niet wenselijk is. Het advies is beperkt tot de functies van het Mediafonds met betrekking tot de landelijke publieke omroep. In hoofdstuk 5 worden aan het CoBo-fonds enkele passages gewijd. Er wordt van uitgegaan dat de betreffende functies van het Mediafonds dienen te worden ondergebracht binnen (de structuur van) de NPO. Het advies ziet niet op de gang van zaken tot aan de indiening van een aanvraag. Er wordt van uitgegaan dat het voortraject aldus het zelfde blijft. Voorts zijn in de opdrachtbevestiging randvoorwaarden uiteengezet die ondergetekende heeft gevolgd in het advies: Het budget zal niet volgens de normale financieringssystematiek worden toegekend; er komt een aparte werkwijze die hoge kwaliteitsstandaarden borgt. Bureaucratie, regeldruk en overhead tot een minimum beperken; het budget moet zo veel mogelijk naar producties en zo min mogelijk naar werknemers. Optimaal gebruik synergievoordelen; aanwezige kennis bij de omroepen inzetten en samenwerking met het CoBo-fonds intensiveren, geen dubbele beoordeling van budgetten, etc. Continuïteit en transparantie in beoordeling waarborgen; Mediafonds projecten lopen veelal over meerdere jaren. Projecten moeten geen overlast hebben van de 5

6 overgang naar de NPO en de werkwijze en besluitvorming moeten transparant zijn voor de sector. Helder aanspreekpunt bieden; één loket voor de sector. Borging deskundige ondersteuning en desgewenst begeleiding; net als nu al het geval is, worden zoveel mogelijk de experts binnen de omroepen hiervoor ingezet. Betrokkenheid experts uit sector; de sector neemt in de werkwijze een duidelijke en herkenbare plek in. 6

7 3. PLAN VAN AANPAK EN CONSULTATIE VAN DE SECTOR In het kader van dit advies is een aantal stappen gevolgd. Eerst is door ondergetekende een plan van aanpak opgesteld en de vraagstelling geformuleerd. Vervolgens is de opdracht van de NPO aan ondergetekende in overeenstemming met de correspondentie over deze kwestie tussen OCW, de NPO en de Raad voor Cultuur afgebakend en scherp gesteld. Bij de opzet is er, vanwege de beperkt beschikbare tijd, voor gekozen de sector op twee manieren bij het proces te betrekken. Allereerst door het stellen van een aantal gerichte vragen vooraf aan een ruime kring van betrokkenen. En vervolgens door het toetsen van de uitkomsten en het concept advies aan een kleiner aantal betrokkenen. De aanpak, tezamen met de lijst met te ondervragen betrokkenen en de betreffende vragen, is op voorhand gedeeld met de NPO, de Raad voor Cultuur en het Mediafonds. In het kader van het advies is de als bijlage I bij dit advies gevoegde vragenlijst op 3 oktober aan de volgende organisaties verzonden: De Filmacademie (t.a.v. de heer B. Römer) Belangenvereniging voor auteurs (ACT) (t.a.v. de heer O. Schwirtz) Vereniging van Schrijvers en Vertalers (VSenV) (t.a.v. mevrouw A. Zeegers) Dutch Directors Guild (DDG) (t.a.v. de heer I. Bertels) Onafhankelijke Televisie Producenten (OTP) (t.a.v. de heer R. Kooi) Vereniging voor Nederlandse Animatie Producenten (VNAP) (t.a.v. de heer T. Crone) Filmproducenten Nederland (FPN) (t.a.v. mevrouw M. van der Haar) Documentaire Producenten Nederland (DPN) (t.a.v. mevrouw M. Busman) Mediafonds (t.a.v. de heer H.M. van den Brink) CoBo-fonds (t.a.v. de heer C. Abbenhuis) Filmfonds (t.a.v. mevrouw D. Boonekamp) De Werkgroep Documentaire (t.a.v. mevrouw B. Truyen) De Werkgroep Drama (t.a.v. de heer R. Kievit) En ter informatie aan de volgende organisaties: College van Omroepen (CvO) (t.a.v. de heer L. van der Meulen) Bestuursoverleg (BO) (t.a.v. mevrouw V. Schaafsma) FNV Kiem (t.a.v. de heer P. van den Bunder) 7

8 Betrokkenen was verzocht binnen korte termijn op de vragenlijst te reageren. Met het Filmfonds vond in dit kader op diens verzoek een bespreking plaats. Uit de antwoorden op de vragenlijst is gebleken dat men er met name aan hecht dat de volgende zaken worden geborgd: Onafhankelijkheid bij de beoordeling Een in het oog springend punt is dat veel betrokkenen hebben medegedeeld dat zij menen dat onafhankelijkheid bij de beoordeling van groot belang is; zowel ten aanzien van (andere belangen van) de NPO als ten aanzien van diegenen die aanvragen indienen. Deskundigheid bij de beoordeling Men hecht aan deskundigheid en expertise bij de inhoudelijke beoordeling van de projecten en wil dit ook geborgd zien in de werkwijze. Voldoende brede samenstelling van de beoordelingscommissie Er wordt verschillend gedacht over welk systeem het beste is steeds wisselende commissies, één commissie met tijdig rouleren, intendanten, consulenten e.d. maar men lijkt het er wel over eens dat de samenstelling van (een) eventuele commissie(s) voldoende breed moet zijn. Continuering van de huidige criteria Eenieder wil de huidige criteria graag gehandhaafd zien. Hier en daar is een voorzet gedaan voor een aanvullend criterium (bijvoorbeeld groter bereik), maar dat wordt niet breed gedragen. Mede aan de hand van een inventarisatie van de gegeven antwoorden uit de sector is een concept voor de eindsituatie opgesteld. Dit concept is vervolgens in gesprekken getoetst aan een beperkt aantal betrokkenen uit de sector, te weten de NPO, DPN, het Mediafonds, het CvO, het CoBo-fonds en OTP. 5 Naar aanleiding van die gesprekken is het concept voor de eindsituatie op een aantal plekken gewijzigd of aangevuld, waarna het definitieve advies is geformuleerd. 5 DDG heeft niet van de mogelijkheid gebruik gemaakt op het concept te reageren. 8

9 4. ADVIES Op basis van de genoemde uitgangspunten, de respons op de vragenlijst en de gesprekken met betrokkenen uit de sector wordt een advies gegeven over hoe de eindsituatie eruit zou kunnen zien. Als werktitel is voor de nieuw te vormen opzet de voorlopige naam het geoormerkte DDT 6 budget gekozen. Onderscheid wordt gemaakt tussen enerzijds drama en documentaire (a) en anderzijds de talentontwikkeling (b). In dit kader worden ook aan het CoBo-fonds (c) enige passages gewijd. Het zij hier herhaald, ter vermijding van misverstanden, dat dit advies er van uitgaat dat de gang van zaken tot aan de indiening van aanvragen ongewijzigd blijft. 4a. Drama en documentaire Het schema van intake en beoordeling zou er als volgt uit kunnen zien. De werkwijze voor het geoormerkte DDT budget zou daarbij bestaan hetgeen hieronder nader wordt toegelicht uit: een secretariaat, dat aanvragen inneemt, toetst aan de voorgeschreven formaliteiten, presenteert aan de adviescommissie en afhandelt en opvolgt nadat een beslissing is genomen (formele toets); drie commissies, die aanvragen inhoudelijk toetsen en hierover adviseren aan het bestuur (inhoudelijke toets); een bestuur, dat het advies van de commissies omzet in een besluit, tenzij sprake is van een advies buiten de afgesproken kaders (marginale toets). Bij deze drie organen hoort een zelfde aantal stappen. Daarover hierna kort het volgende: (i) Het secretariaat: de formele toets Voor het indienen van een aanvraag dient aan een aantal formele vereisten te worden voldaan, zoals thans ook het geval is. 6 DDT staat voor Drama, Documentaire en Talentontwikkeling. 9

10 Of de aanvraag voldoet aan de formele vereisten wordt getoetst door het secretariaat. Indien de aanvraag aan de formele vereisten voldoet, wordt deze gepresenteerd aan de betreffende commissie. Nadat over de aanvraag is geadviseerd en besloten, verzorgt het secretariaat de afhandeling van de aanvraag, waaronder de berichtgeving met redenen aan de aanvrager, en de nodige opvolging. Hierbij is ook een rol weggelegd voor een per aanvraag aan te wijzen rapporteur (volgens het in België gehanteerde systeem), waarover meer hierna onder (ii). Het secretariaat fungeert aldus als een uitvoerend secretariaat dat het bestuur en de adviescommissies van alle informatie voorziet die van belang is bij de vervulling van hun taken. Een tweede kerntaak van het secretariaat is om steeds voorafgaand aan een jaar op basis van het beleid en het patroon van aanvragen en toekenningen uit eerdere jaren een advies te geven aan het bestuur over de verdeling van de geoormerkte gelden (dus een ruwe indeling in drama, documentaire en talentontwikkeling). Dit vergt dat het secretariaat wordt bemand door één of enkele medewerkers met een bepaalde mate van kennis over het onderwerp. (ii) De adviescommissies: de inhoudelijke toets Aanvragen worden voorbereid gepresenteerd aan de commissies. Er zijn drie commissies voor de volgende onderwerpen: Commissie Drama Commissie Documentaire Commissie Radio Vanwege het specifieke karakter van het medium radio is een aparte Commissie Radio wenselijk. De expertise binnen deze commissie zal zowel drama als documentaire behelzen. Het geoormerkte budget heeft ook een stimulerende rol in het ontwikkelen van nieuwe formats en/of innovatieve concepten. Als het, door bijvoorbeeld het innovatieve karakter van een productie, onmogelijk is om een project logisch in één van bovenstaande commissies onder te brengen, wordt er in dat geval een commissie samengesteld bestaande uit leden van de bestaande commissies. Dit geschiedt door het secretariaat in samenspraak met de voorzitters van de betreffende commissies. Op die wijze kan worden voorkomen dat projecten tussen wal en schip kunnen geraken. 10

11 Er moet voor worden gezorgd dat in iedere commissie de benodigde kerncompetenties aanwezig zijn (dus bijvoorbeeld waar nodig ook jeugd en animatie ) en dat de samenstelling voldoende breed is voor de benodigde expertise. In het streven de commissies zo klein mogelijk te houden, zou iedere commissie uit 5 tot 7 leden moeten bestaan. De leden van de commissie kiezen ieder jaar bij hun eerste bijeenkomst een voorzitter uit hun midden. Teneinde enerzijds de objectiviteit en een divers aanbod door de jaren heen en anderzijds het inhoudelijk overzicht en continuïteit te borgen treedt ieder jaar ten minste een vast percentage of aantal van iedere adviescommissie terug volgens een vooraf op te stellen rooster. Herbenoeming kan voor het eerst twee jaar nadat een lid is afgetreden. Op deze wijze kan er voor worden gezorgd dat de commissie bijvoorbeeld iedere 3 jaar geheel wordt ververst. Benoemingen in de commissies zijn openbaar. Benoemingen geschieden door het bestuur op voordracht van de betreffende commissie. De commissies komen zo vaak bijeen als nodig, afhankelijk van het aantal aanvragen, met een maximum van 10 bijeenkomsten per jaar. Om er voor te zorgen dat de leden van de commissies zich met verve van hun taak kunnen kwijten, is het advies dat de leden van de commissies een redelijke beloning krijgen die in verhouding staat tot de door hen aan de werkzaamheden te besteden tijd. Ter zake van iedere aanvraag wordt één lid van de commissie aangewezen als rapporteur, waarbij er naar wordt gestreefd de werklast evenredig te verdelen. Deze rapporteur begeleidt voor zover nodig de aanvraag en verricht, tezamen en in overleg met het secretariaat, de nodige voorbereidingshandelingen voor de betreffende commissievergadering. De rapporteur fungeert als inhoudelijk aanspreekpunt voor de aanvrager, ook nadat het advies is verstrekt en dit advies door het bestuur in omgezet in een besluit. De leden van de betreffende commissie die ten aanzien van een aanvraag een conflicterend belang hebben, nemen geen deel aan de beraadslaging of de stemming. In dit kader zal een beschrijving worden opgesteld van wat wordt verstaan onder conflicterend belang. Het vereiste quorum voor besluitvorming is drie leden die geen conflicterend belang hebben. Alle besluiten worden genomen met een gewone meerderheid van stemmen. Om er voor te zorgen dat er altijd voldoende leden zijn om een besluit te kunnen nemen, wordt ieder jaar voor elke commissie een reservelijst opgesteld met 3 tot 5 namen. De reservelijst bestaat uit 11

12 personen die de twee voorafgaande jaren geen deel hebben uitgemaakt van één van de commissies. De adviescommissies toetsen aan de criteria zoals die thans gelden bij het Mediafonds. Een commissie geeft steeds een openbaar advies aan het bestuur tot het al dan niet honoreren van een aanvraag. De commissie adviseert collegiaal, dat wel zeggen dat niet bekend wordt gemaakt wie voor en tegen een bepaald advies hebben gestemd. De adviezen bevatten een inhoudelijke onderbouwing voor het advies. Daarin kunnen voor- en tegenargumenten worden verwerkt. Van een advies van een commissie kan het bestuur slechts afwijken in bijzondere vooraf omschreven gevallen, waarover meer hierna onder (iii). Op die wijze wordt het advies van de adviescommissies aldus een bindend advies, tenzij. Dit systeem garandeert een onafhankelijke besluitvorming. Ook wordt de transparantie van de besluitvorming hiermee gewaarborgd. Een project dat op inhoudelijke gronden door de betreffende adviescommissie wordt afgewezen, kan nog één keer met een aangepast plan worden ingediend bij dezelfde commissie. (iii) Het Bestuur: de marginale toets Het bestuur besluit in overeenstemming met de adviezen van de commissies. De enige uitzondering hierop vormt een drietal gevallen: Significante afwijking van de vooraf toebedeelde begroting Niet naleven van essentiële procedureregels Evidente schending van de criteria In alle andere gevallen wordt een advies van een adviescommissie aldus overgenomen. Het bestuur wordt q.q. gevormd door de Raad van Bestuur van de NPO. Alle besluiten van het bestuur zijn in dit kader vatbaar voor bezwaar en beroep (via de rechtbank, afdeling bestuursrechtspraak). Het reglement bezwaarschriften publieke omroep is van toepassing. 12

13 4b. Talentontwikkeling Ten aanzien van de talentontwikkeling en het bevorderen van innovatie blijft de huidige situatie voortbestaan: een systeem met verscheidene deelstimuleringstrajecten (zoals maar niet beperkt tot Delta plan Talent, Teledoc Campus en Kids & Docs) waarin omroepen onderling en in veel gevallen ook samen met het Filmfonds gezamenlijk bepalen welke projecten worden gesubsidieerd. Talentontwikkeling richt zich, net als nu het geval is, zowel op ontwikkeling, research en het schrijven van scripts, als op het daadwerkelijk realiseren van een productie. Potentieel talent wordt de gelegenheid geboden ervaring op te doen, waarna de sprong naar volwaardige, lange, kwalitatieve producties kan worden gemaakt. Binnen dezelfde kaders waarin zij later zullen opereren, krijgen die makers de kans hun talenten te ontplooien. Ook voor het bevorderen van toptalent blijft ruimte (zoals Teledoc). Het plan van aanpak voor talentontwikkeling wordt aan de betreffende commissie voor inhoudelijk commentaar voorgelegd. Op basis van het plan kan een commissie tevens besluiten een lid namens de commissie te mandateren om mee te beslissen bij de talentontwikkelingsprojecten. Begeleiding gebeurt door de omroepen en net als nu het geval is veelal met inzet van ervaren makers uit de sector (bijvoorbeeld als coaches of workshopbegeleider). 4c. CoBo-Fonds Het CoBo fonds is op twee manieren aan de orde geweest bij de voorbereiding van dit advies. Allereerst is in één van de brieven van de Raad voor Cultuur aan de staatssecretaris een verwijzing opgenomen naar het CoBo-fonds, met de suggestie bepaalde gelden van het CoBofonds onder te brengen in de nieuwe structuur voor het geoormerkte DDT budget binnen de NPO. Daar kunnen zeker voordelen aan zitten maar het is duidelijk dat daarvoor een beleidsbeslissing nodig is omdat deze gelden tot op heden op een andere manier en volgens een andere sleutel worden verdeeld dan de Mediafonds-gelden. Voorts is door een aantal betrokkenen gesuggereerd dat voor de structuur van het geoormerkte DDT budget binnen de NPO, gebruik zou kunnen worden gemaakt van de organen van het CoBo-fonds, te weten het secretariaat en het bestuur. 13

14 Daarover de volgende overwegingen: Wat betreft het secretariaat zou dit betekenen dat het (naar haar eigen zeggen) zou dienen te worden uitgebreid om dit mogelijk te maken. Dit is een mogelijkheid. Aan de ene kant zou het praktisch kunnen zijn. Aan de andere kant betreft het budgetten die op grond van verschillende criteria worden verdeeld, en die aldus verschillende mechanismen hebben waarlangs een aanvraag wordt behandeld en getoetst. Hierbij dient bovendien in het oog te worden gehouden dat het secretariaat van het CoBofonds, hoewel formeel in dienst van de NPO, in organisatorische zin verantwoording dient af te leggen aan het bestuur van het CoBo-fonds, wat in de hier geadviseerde opzet niet samenvalt met het bestuur van het geoormerkte DDT budget. Zoals gezegd, valt in dit advies het bestuur van het geoormerkte DDT budget niet samen met het bestuur van het CoBo-fonds. Een belangrijke reden daarvoor is dat sprake is van een groot verschil in de wijze waarop aanvragen worden getoetst en de gelden worden verdeeld. Bovendien wordt het budget geoormerkt binnen de eigen begroting van de NPO, waardoor het voor de hand ligt de eindverantwoordelijkheid voor de verdeling van die gelden ook bij het bestuur van die organisatie te leggen. Dit terwijl de inhoudelijke toets, zoals gezegd, niet bij dat bestuur komt te liggen maar bij de onafhankelijk opererende adviescommissies. 14

15 5. IMPLEMENTATIE EN OVERGANG In de opdrachtbevestiging is opgenomen dat dit advies zich niet uitstrekt tot de implementatie van het advies. Ik wil daar toch een enkel woord aan wijden, al is het maar omdat het niet geheel los kan worden gezien van het advies over de structuur. De implementatie vergt vanzelfsprekend dat de structuur in dit advies nader wordt uitgewerkt en wordt geconcretiseerd. Dat betreft bijvoorbeeld de werkwijze van de commissies en het bestuur, de definitie van conflicterend belang en dergelijke zaken meer. Voorts is het van belang er voor te zorgen dat er sprake is van een zo soepel mogelijke overgang van de oude naar de nieuwe situatie. Ik doe in dit kader enkele voorstellen: (i) Het bestuur van het Mediafonds kan worden gevraagd een voordracht te doen voor de eerste te benoemen adviescommissies of een deel daarvan. Het ligt voor de hand er naar te streven dat in die eerste te benoemen commissies één of meer personen zitting nemen die in het verleden hebben geadviseerd over aanvragen voor het Mediafonds. (ii) Lopende projecten en reeds gedane toezeggingen binnen de geldende kaders worden gehonoreerd. Lopende aanvragen worden overgedragen in de stand waarin zij zich bevinden. 15

16 6. SLOTWOORD Van het begin van deze opdracht was duidelijk dat het hier een gevoelig onderwerp betrof, vanwege de soms uiteen lopende belangen van verschillende betrokkenen. Een belangrijk onderwerp ook, vanwege het bijzondere karakter van het Mediafonds en de door haar gesteunde initiatieven. Ik wil graag alle betrokkenen uit de sector die hebben bijgedragen aan dit advies danken voor hun bijdrage. Te meer daar de betrokkenen steeds slechts korte tijd was vergund om hun zienswijze naar voren te brengen. In het bijzonder ook een woord van dank aan het Mediafonds en haar directeur, waarmee ondanks of misschien wel dankzij verschillen in benadering informatieve en levendige gesprekken werden gevoerd over dit onderwerp. Aad Stoop 7 Amsterdam, 14 november Jhr mr A.N. Stoop is advocaat te Amsterdam bij Bergh Stoop & Sanders Advocaten ( en is o.m. bestuurder (secretaris) van Stichting Democratie en Media ( en voorzitter van Stichting European Press Prize ( 16

17 Bijlage I Vragenlijst betrokkenen sector: Het Mediafonds verstrekt onder andere subsidie voor de productie en/of de ontwikkeling van radioen televisieprogramma s ten behoeve van de landelijke publieke omroepen. Het gaat om culturele producties die bijzonder 8 zijn, van hoogwaardig artistiek gehalte 9 en van Nederlandse origine. Eén van de doelstellingen van het onderzoek is te beoordelen op welke manier bovenstaande opdracht kan worden uitgevoerd met behoud van de huidige waarborgen voor de kwaliteit van deze producties. Dit vergt aldus in eerste instantie een antwoord op de vraag naar de relevantie van de criteria zoals die door het Mediafonds worden gehanteerd. 1) Welke criteria (zie voetnoot) van het huidige Mediafonds zou u ook in de toekomst graag gecontinueerd zien? Organisatorisch werpt dit onderzoek ook een aantal vragen op. In de huidige structuur van het Mediafonds brengt een adviescommissie een advies uit over een subsidieaanvraag. Deze adviescommissie wordt per aanvraag samengesteld uit een grote groep adviseurs. De Raad van Bestuur van het Mediafonds is het orgaan dat uiteindelijk beslist of de aanvraag wel of niet wordt toegewezen. 2) In hoeverre zou volgens u een vergelijkbaar beoordelingssysteem moeten worden gehandhaafd? 3) En zo ja, hoe zou de samenstelling van een eventuele commissie er volgens u uit kunnen zien? Door de opgelegde bezuinigingen van het kabinet daalt het totale budget van de landelijke publieke omroep de komende jaren met meer dan een derde. Toch heeft de NPO toegezegd uit eigen middelen een budget van 14 miljoen ter beschikking te stellen ten behoeve van talentontwikkeling en hoogwaardige drama en documentaire. Om zoveel mogelijk van het NPO-budget naar de producties 8 Bijzonder wordt op de website van het Mediafonds als volgt gedefinieerd: onder bijzonder wordt verstaan dat het programma niet behoort tot het reguliere aanbod: dat dus niet in het algemeen al gemaakt wordt en ook zonder subsidie tot stand komt of tot stand behoort te komen. 9 Hoogwaardig artistiek gehalte wordt als volgt op de website van het Mediafonds gedefinieerd: Hoogwaardig artistiek gehalte van een programma of de ontwikkeling van een plan daarvoor kan worden verwacht dat het van hoogwaardig artistiek gehalte is hangt samen met, o.a. de kwaliteit en de originaliteit van het ingediende plan. Bij televisieprojecten speelt een rol de visuele vormgeving en filmische vertaling daarvan. Ook de reputatie van de voorgestelde programmamaker en medewerkers speelt een rol, evenals de verwachtingen die aanvrager en bestuur hebben van jong, weinig ervaren talent. Speciaal bij drama gaat het om de kwaliteit van de ingediende scenario s, de kracht en structuur van het verhaal, de opbouw en kwaliteit van de dialogen. Bij documentaires zijn in het bijzonder de vormgeving en de behandeling van het onderwerp van belang. 17

18 voor de landelijke publieke omroep te kunnen laten gaan, is het doel de overhead zo klein mogelijk te houden en de werkwijze zo efficiënt mogelijk in te richten binnen de publieke omroep en met zoveel mogelijk inzet van de bestaande expertise binnen de publieke omroep. 4) Heeft u suggesties om de expertise binnen de publieke omroep zo efficiënt mogelijk in te kunnen zetten? 18