Creative(Commons-licenties(en(methoden(voor( het(openstellen(van(culturele(data!

Transcriptie

1 Creative(Commons-licenties(en(methoden(voor( het(openstellen(van(culturele(data Auteurs: MaartenZeinstra NikkiTimmermans Creative Commons Nederland is een samenwerkingsverband tussen Stichting Nederland Kennisland, Waag Society en het Instituut voor Informatierecht postbus 2960, 1000 CZ Amsterdam - tel: +31(0) info@creativecommons.nl

2 Aanleiding) Opendataiseenrelatiefnieuwevormvanpublicerenvoorcultureleinstellingen.Bijdeze vormvanpublicatieontstaanvragenwaardeculturelesectornogmaarweinigervaringmee heeft.ineenserievandriewhitepapersbehandeltcreativecommonsnederland vraagstukkenwaarinstellingenindepraktijkmeetemakenkrijgenalszeaandeslaggaan metopendata.indeeerstepaper(auteursrechtenopendataindeculturelesector) werdenauteursrechtelijkevraagstukkenbeschreven.hierbijwerdopendataopgesplitstin opencontentenopenmetadata.metadatazijnmeestalnietauteursrechtelijkte beschermeneninoverigegevallenhebbencollectiehoudersvaakderechtenovermetadata. Rechtenovercontentliggenvaakbijmeerderepartijenentoestemmingwordtnietaltijd gegevenomcontentopentedelen. Indezetweedewhitepaperwordentechnischevraagstukkenbehandelddieveel voorkomenbijhetopenstellenvandataindeculturelesector.waarmoetjerekeningmee houden?wathebjedaarvoornodig?eengrootdeelvandezepaperrichtzichopdejuiste maniervanauteursrechtelijkeinformatiecommuniceren.erwordtgeputuitde opgebouwdekennisvancultureleinstellingenuithetopencultuurdatainetwerk,maarook uiteerdereopendataiprojectenzoalseuropeana sopendatapilotmethetamsterdam MuseumenhetprojectOpenBeelden.Voordezepaperheefteenaantaldeelnemersuithet OpenCultuurDataInetwerk,diein2011meegedaanhebbenaandeAppsvoorNederlandI competitie,ervaringenvastgelegdineenbeschrijvendecasestudie.indezepaperciterenwe uitdezecasestudies.inditpapergebruikenweopenbeeldenalspraktijkvoorbeeld. DewhitepaperszijngeschreveninhetkadervandeactiviteitenvanOpenCultuurData 1. OpenCultuurDataiseennetwerkvancultuurprofessionals,ontwikkelaars,designers, auteursrechtspecialistenenopendataideskundigen,datcultureledataopenmaaktende ontwikkelingvanwaardevollecultureletoepassingenstimuleert.eind2011zijnhackde Overheid 2 enhetinnovatorsnetwerkerfgoedsector 3 OpenCultuurDatagestart.Open CultuurDataorganiseertin2012metondersteuningvanCreativeCommonsNederland 4 en BeeldenvoordeToekomst 5 eenaantalactiviteiten,waarondereenmasterclassopendata voorcultureleinstellingenendedocumentatievankennisoveropendataindeculturele sectorindezeseriewhitepapers. WijbedankenhetNationaalArchief,hetAmsterdamMuseum,ab>cMedia,EYEFilm InstituutNederlandenhetRijksmuseumvoordebijdragesdiezegeleverdhebbenaan hetonderzoekdattengrondslagligtaandezepapersender&dafdelingvanhet NederlandsInstituutvoorBeeldenGeluidvoorhuntoegevoegdeinzichten Creative Commons-licenties en methoden voor het openstellen van culturele data 1 van 14

3 Open)licenties) Bijhetopendelenvandata,contentenmetadataisdeeerstevraagaltijdwateengebruiker methetopenbeschikbaargesteldemateriaalmagdoen.deauteurswetzegtdatexpliciet toestemmingnodigisomgebruiktemogenmakenvanmateriaalwaaroverjenietzelfde rechtenhebt.eentekstofafbeeldingopeenwebsitemagdanooknietzondertoestemming hergebruiktworden.omdataopenaantebiedenishetnietvoldoendeomdata,content en/ofmetadataopeenwebsitetezetten.omhergebruiktoetestaanvermeldjeook explicietwatermethetmateriaalmaggebeuren.ditkanonderanderedoorgebruikte makenvanopenlicenties. Metbehulpvanopenlicentiesbehoudjealjerechten,maargeefjeaananderen toestemmingomjewerkteverspreiden,metanderentedelenofbijsommigelicenties ookomhetwerktebewerken.erzijnlicentiesdiealleentoestaandathetwerkverspreid kanworden,licentiesvoorhetremixenvancontent,licentiesdiecommercieelgebruik uitsluiten,etcetera.erbestaanverschillendelicenties,diespecifiekvoortypedigitaal materiaalzijnontwikkeld.metnamecreativecommons(cc)>licentiesworden wereldwijdveelgebruikt.voorcontentenmetadatawordenvoornamelijkcreative Commons(CC)Ilicentiesgebruikt.VooropencontentwordenCCIlicentiesgebruikt,voor openmetadatadezogehetencc0publiekedomeinidedicatie.erbestaanookopenlicenties voorsoftware. CreativeCommonsbiedtrechthebbendendevrijheidomopeenflexibelemaniermet auteursrechtenomtegaan.meteencreativecommonsilicentiebehoudjealjerechten, maargeefjeanderentoestemmingomhetwerktegebruiken.hetaanbiedenvancontent ofmetadataondereencreativecommonsilicentiebetekentnietdatauteursrechten wordenopgegeven.hetbetekentdatjeervoorkiestom,aanwieermaargebruikvanwil maken,opvoorhandbepaaldegebruiksrechtenteverlenen,waarvoordiegebruikeranders expliciettoestemmingmoetvragen. ErbestaanzesCCIlicentiesentweepubliekedomeinItools.Metbehulpvandelicenties wordtaangegevenaanwelkevoorwaardeneengebruikermoetvoldoenomhetwerk rechtmatigtekunnen(her)gebruiken.metdepubliekedomeinitoolswordtaangegevendat ergeenrechtenmeeropeenwerkrustenofdatvandezerechtenafstandgedaanis. DezesCCIlicentieswordenopgebouwdopbasisvanvierbouwstenen.Iederebouwsteen geefteenvoorwaardeweervandelicenties. Naamvermelding (BY)isbijallelicentiesverplichtengeeftaandateengebruiker vanhetwerkdenaamvandemakeren/ofrechthebbendemoetvermelden. De NietICommercieel (NC)bouwsteengeeftaandathetwerknietvoor commerciëledoeleindengebruiktmagworden. GelijkDelen (SA)geeftaandateenafgeleidwerkonderdezelfdevoorwaarden verspreidmoetworden,nieuwewerkengebaseerdophetgelicenseerdewerk moetendezelfdeeenccilicentiehebben. Creative Commons-licenties en methoden voor het openstellen van culturele data 2 van 14

4 GeenAfgeleideWerken (ND)geeftaandateenwerkalleeninzijngeheel verspreidmagworden;hetwerkmagnietgebruiktwordenomeennieuwwerk vantemaken. Afbeelding)1.)Licentie)opties)Open)Beelden) OpenBeeldenbiedtdemogelijkheidvoorgebruikersomCreativeCommonsIlicentieste gebruikenomaantegevenhoeeenwerkgebruiktmagworden(zieafbeelding1).doordat OpenBeeldenalleenmaargebruikmaaktvanCCIlicentiesendetweepubliekedomeinI markeringenkunnenallebeeldenvanopenbeeldenhergebruiktwordentegende verschillendevoorwaardenvandeccilicenties.deuploaderkanzelfeenlicentiekiezen. OpenData Ineenculturelecontextsprekenweoverdataalshetgeheelvangegevensvaneencollectie. Duscontent(gedigitaliseerdeobjecten),metadata(beschrijvendedatametbetrekkingtot objecten)enalleandereinformatieoverdecollectiesofinstelling(zoalscatalogi, verkoopcijfersofonderzoekspublicaties).voorcontentenmetadatawordenindepraktijk verschillendelicentiestructurengebruikt.voorcontentworden,waarmogelijk,creative CommonsIlicentiesgekozen.VoormetadatawordtmeestalgekozenvooreenCC0publieke domeinidedicatie. Creative Commons-licenties en methoden voor het openstellen van culturele data 3 van 14

5 Content Opendataisalleenmaaropenalshetzonderrestrictieshergebruiktkanworden,ookvoor commerciëledoeleinden.deredenhiervoorisdatbeperkingenindevoorwaardenvan aangebodenmateriaalzorgenervoordatgebruikersmeerderebronnennietkunnen combineren,waardoorinnovatievetoepassingenuitblijven. Wanneerergeenrechtenmeerrustenophetwerk,dankandezerechtenstatusworden aangegevenmetdecreativecommonspublicdomainmark(pdm).eenwerkkanom verschillenderedeneninhetpubliekedomeinbelanden;meestalomdatdemakerallange tijddoodisofomdatergeenauteursrechtophetwerkrust 6.Dooreenwerktemarkeren metdepdmgeefjeaananderemensenaandathetwerkzondertoestemminggebruikt magworden.europeanageeftopeenhelderemanieraandateenobjectpubliekdomeinis. OnderstaandeAfbeelding2vaneenpeerisgemarkeerdmetCC spublicdomainmark. Afbeelding)2.)Gebruik)Public)Domain)Mark)voor)Le)Verger)op)Europeana) Freedomdefined.org 7 geefteendefinitievaneenvrijcultureelwerk:eenwerkdatjekunt gebruikenenopvoeren,bestuderenentoepassen,verspreidenenwaarvanjeafgeleide werkenmagmaken.alleenmetdezevoorwaardenkaneengezondecosysteemontstaan waarderdenmetculturelewerkennieuwetoepassingenkunnenontwikkelen.metandere woorden:hetuitgangspuntvanopencultuurdataisdatiedereenermeeaandeslagmoet kunnengaan.hetuitsluitenvancommercieelgebruikenafgeleidewerkenpastnietindeze filosofie.omauteursrechtelijkbeschermdecontentonderdezevoorwaardenteverspreiden zijnalleendeccibyenccibyisalicentiesvantoepassing.overigelicenties 8 zijninhetkader vanopencultuurdataterestrictief,zebiedennamelijkgeentoestemmingomhetwerkte 6 Opwww.outofcopyright.euiseentoolbeschikbaaromtebepalenoverwerkinhet publiekedomeinligt. 7 WikimediaFoundation. 8 Kijkopcreativecommons.nlvooreenvolledigoverzichtvandelicenties. Creative Commons-licenties en methoden voor het openstellen van culturele data 4 van 14

6 gebruikeninanderewerkenoftegebruikenvoorcommerciëletoepassingen.doorccibyof CCIBYISAtekiezen,kancontentbijvoorbeeldgebruiktwordendoorWikipediaenkunnen commerciëlepartijenprofessioneleapplicatiesrondomcontentmaken. Wikipediaiseenprojectdatvoldoetaandedefinitiegegevenopfreedomdefined.org.Door alleenmaarmediaenteksttoetestaanmetcreativecommonsilicentieswordthergebruik gegarandeerd.openbeeldensteltzijncollectiebeschikbaaraanwikipediaonderccbyisa. DoordezevoorwaardenheeftditmateriaalgroteimpactopWikipedia.In2011bestond meerdan10vanalhetvideomateriaalopwikipediauitvideo svanhetopenbeeldeni platform(zieafbeelding3). Afbeelding)3.)Open)Beelden)video)'150Fjarig)bestaand)KNZHRM')op)Wikipedia) DelicentiesCCIBYenCCIBYISAwordenaangeradenomcontentopenmeeteverspreiden. Alsergeentoestemmingverkregenkanwordenvoordezelicentiesishetaltijdgoedomhet materiaalzoopenmogelijkaantebieden.anderevariantenvanccilicentiesstaanin beperktematehergebruiktoe,maarstaaniniedergevalverspreidingtoe.zorgaltijddatje toestemminghebtvanderechthebbende,voordatjecontentondereenccilicentie beschikbaarmaakt. HetNederlandsInstituutvoorBeeldenGeluidkiestmethaarPolygooncollectievooropen licenties.maartenbrinkerink(nederlandsinstituutvoorbeeldengeluid)overopen Beelden: InhetgevalvandePolygoonvideo sopopenbeeldengeldtdatwedezeoplage kwaliteitbeschikbaarstellenonderccibyisa. Ditmateriaalisdusvrijtegebruiken,zolang denaamvanhetinstituutgenoemdwordtennieuwwerkondergelijkevoorwaarden beschikbaargesteldwordt.arjandenboer(abicmedia)maaktgebruikvanccibyisai materiaal.wanneerhijditmateriaalcombineertmetandermateriaalmoetdatnieuwe werkookondereenccibyisailicentievrijgegevenworden: Dedatazijnbeschikbaar gesteldondercreativecommonsbyisaomdatditdelicentieisdiewikimediagebruikt,en deapiinformatievanwikipediaenwikimediacommonsbevat.ookderijksdienstvoorhet CultureelErfgoedsteltdatabeschikbaaronderdezelicentie.Vooronswasheteengegeven, Creative Commons-licenties en methoden voor het openstellen van culturele data 5 van 14

7 netalsmetdewikipediaidata,daterdusmetccibyisagewerktmoetworden.delangere tekstenopwikipediakunnenoorspronkelijkzijnmeteenstempelvandemaker.zezijn daaromvaakwelauteursrechtelijkbeschermd,integenstellingtottekstenbehorendetot metadatavandevelecollecties.omdezeredenmaaktwikipediagebruikvaneenccibyisai licentie. Alsjezelfnietbeschiktoverderechtenvanhetwerkdanishetgoedditwerktemarkeren metcopyright: allrightsreserved.hierdoorcommuniceerjeheldernaardegebruikersvan eendatasetwatmethetmateriaalmaggebeuren.jekuntookderechtenclearenvoor bepaaldgebruik.bijvoorbeeldvoortoestemmingvoorhetverspreidenvandedataonder eencreativecommonsilicentie.rechtencleareniseencomplexprocesdatveeltijdkan kosten.vaakiseenrechthebbendeniettetracerenwaardoorgeentoestemmingverkregen kanworden.zelfswanneerderechthebbendewelbekendis,kanhetarbeidsintensiefzijn omtoestemmingteverkrijgen. HetRijksmuseumheefteendeelvanhaarcollectieregistratiesysteemingerichtvoorhet registrerenvanrechthebbenden.ophetmomentvanschrijvenheefthetrijksmuseum recordsmetafbeeldingenopdewebsitegepubliceerdenzijnernog3.000records zonderafbeeldingengepubliceerd.ingegiesbers(rijksmuseum): Wijhoudensindskort eenheelgerichterechtenadministratiebij(opobjectniveau).wijhebbenhiertoe[een] nieuwtabbladrechteninadlibontwikkeld.[...]ophettabbladwordtvastgelegdofhet objectrechtenvrijis,ofdathetrijksmuseumtoestemmingheeftvooreigengebruik. Daarnaastishetmogelijkomtezoekenoprechthebbende/belangenbehartigerenkunnen wejaarlijksdoormiddelvandevervaldatumcontrolerenwelkeobjectentothetpublieke domeinzijngaanhoren.[...]wijwetennuvanwelkewerkenwijderechtennoguitmoeten zoekenentoestemmingmoetenvragen. Creative Commons-licenties en methoden voor het openstellen van culturele data 6 van 14

8 Afbeelding)4.)Screenshot)rechten)tabblad)collectieregistratiesysteem)Rijksmuseum.) Metadata OmmetadatavrijteverspreidenwordtveelalCC0gebruikt.CC0iséénvandepublieke domeinitoolsvancreativecommons.doorcc0tegebruiken,steljeeenwerkbeschikbaar aaniedereendoor,voorzoverditwettelijkistoegestaan,afstandtedoenvanalje auteursrechtophetwerkenalleandereaanverwanteofnaburigerechtendiejeophet werkhebt. Ditklinktmisschienalshetloslatenvanheelveelrechten,maaropmetadatarustvaakgeen auteursrechtomdathetnietvoldoetaandeeisenvanhetauteursrecht:eenwerkmoet oorspronkelijkzijneneenstempelvandemakerdragen.collectiesvanmetadatawordenin Nederlandwelbeschermddoorhetdatabankenrecht.Hetdatabankenrechtvoorkomtdat materiaalvrijgebruiktkanworden.doorcc0toetepassengeefjeaandatjeafstanddoet omdatrechttegebruiken.hetdoelvanopencultuurdataisimmersdatdecollectiedata vrijverspreidworden. VeelOpenDataindeculturelesectorbevatditpatroon: MetadatawordenvrijgegevenonderCC0,mitsineigenbeheer; AlscontentpubliekdomeiniswordthetgemarkeerdmetdePDM,anderswordthet zoopenmogelijkgelicenseerd. Omeenwerktemarkerenmeteenlicentie,CC0ofdePDMiseensimpeleingreepnodigin demetadata.voegperobjecttoewelkerechtenstatusopdatobjectvantoepassingis.cci licentiesenmarkeringwordengemaaktdoordeurlnaardelicentiepaginabijhetobjectte plaatsen.werkenwaarvanallerechtenvoorbehoudenzijn,wordenopdezelfdemanier Creative Commons-licenties en methoden voor het openstellen van culturele data 7 van 14

9 gemarkeerdmet allrightsreserved.doeditopeengestandaardiseerdemanier.geefaan opdewebsitewaardedatasetbeschikbaargesteldwordtonderwelkevoorwaardendede gehelemetadatavalt(meestalcc0). Open)standaarden) Wanneerjetoestemmingverkregenhebtomjedataopenbeschikbaartemaken,moet gezorgdwordendatookdetoegangtothetmateriaalopenis.doorgebruiktemakenvan OpenStandaardenzorgjeervoordatiedereenopdezelfdemaniertoegangkrijgttothet materiaal.wesprekenvaneenopenstandaardwanneerdestructuurvaneen bestandsformaat,ofdatabestandvooriedereenbekendisengebruiktmagworden. SommigebestandsformatenvanMicrosoftenAdobezijnbijvoorbeeldnietopen:Worden Excelbestandenkunnennietopallecomputersgelezenworden.CSVIenTXTIbestanden wel.photoshopibestandenniet,jpgenpngwel. Metadatastandaarden) Ookzijnerverschillendemethodenommetadatainvastteleggen.Eenzelfsamengesteld ExcelIbestandofCSVIbestandismoeilijktecombinerenmetanderedatabronnen.Om metadatatecombinerenwordtmeestalgebruiktgemaaktvanxmli9enrdf10ibestanden. Beideformatengevenaanhoededataopgebouwdzijn.Omdezebestandenverderte structurerenwordtgebruikgemaaktvanstandaardenzoalsfoaf11,dublincore12en SKOS13.DezegevenaanwatveldeninXMLIofRDFIbestandenbetekenen.Ookvoor rechteninformatieiseenstandaardbeschikbaar.ccirel14iseendoorcreativecommons ontwikkeldestandaard.dezestandaardisontwikkeldvoorrdfimateriaal,maarkanookin XMLgebruiktworden. Standaardenhebbenveelvoordelen.DoorbijvoorbeeldCCIRELtegebruikenkunnen zoekmachinescreativecommonsgelicenseerdmateriaalherkennenenkancreative Commonsmeerinformatieoverwerkenweergevenopdelicentiepagina.Inonderstaande afbeeldingwordtextrainformatiegegevennadatbijafbeelding2ophetpublicdomainlogo gekliktwordt.dezeinformatieisverrijktdoordateuropeana.euccirelgebruikt Creative Commons-licenties en methoden voor het openstellen van culturele data 8 van 14

10 Afbeelding)5.)Voorbeeld)van)CCFREL) API s) OmbestandengestructureerdtedelenkanergebruikwordengemaaktvaneenApplication ProgrammingInterface15(API).EenAPIwerktnetalseenwebpagina,maarinplaatsvandat deinhoudvandepaginagerichtisopmenselijkelezers,isdezegerichtopmachines.api s biedenmeestalzoekfunctionaliteitendocumentatieoverhoedeapigebruiktkanworden. OokbiedenAPI sdemogelijkheidomtemetenhoeveeldatadoorwieopgevraagdmag worden.toegangtoteenapikanbijvoorbeeldgebruikersrestrictieshebbenintermenvan gebruikendoeleinden.voorbeeldenvanapi szijnoaiipmh16,solr17enopensearch18. OAIIPMHisspeciaalgerichtopinformatieuitwisselingtussencollectiesenbiedt functionaliteitomveranderingenbijtehoudeninmeerderesystemen.oaiipmhiseen XMLIstandaarddiegebruikmaaktvanDublinCore.SolrenOpenSearchzijngerichtop zoekopdachtenaaneendataset. ArjandenBoer(abIcmedia)gebruiktSolrvoorhetbeschikbaarstellenvanzijnvergaarde data: WestellendedatabeschikbaarmetbehulpvandeAPIvanApacheSolr.Hieraan kunnenzoekvragengesteldwordendiewordengeretourneerdinxml,json19ofcsv.de zoekvraagkantekstueel,geografischofoprijksmonumentennummerzijn. MaartenBrinkerinkmaaktbijOpenBeeldengebruikvandeXMLstandaardOAIIPMHopeen LucenezoekmachineensteltinhetgevalvandeBeeldenGeluidwikieenMediaWikiAPIter beschikking: ViadezewegishetmogelijkeenXMLIbestandvandegehelesetaante roepen,eenselectievandesetofeenspecifiekitemoptevragen.voorhetraadplegenen hergebruikenvandedataenfoto sopdebeeldengeluidwikikangebruikwordengemaakt Creative Commons-licenties en methoden voor het openstellen van culturele data 9 van 14

11 vandemediawikiapi,waarbijnetalsbijdeapivanopenbeeldenxmlskunnenworden opgevraagd. InsommigegevalleniseenAPIdirectgekoppeldaanhetcollectieregistratiesysteemvande collectiehouder.hetrijksmuseumontsluithaarcollectieviadeingebouwdeapivanadlib. LizzyJongma(Rijksmuseum): Onzecollectieis oogstbaar middelshetoaiipmhiprotocol. DitprotocolwordtgebruiktdoorgroteharvestIportalsalsEuropeana,KennisnetenArtstor. WijleverenDublinCoreXMLvanuitAdlib,viadeAdlibIAPIaanonzewebsiteendaarheeft onzewebbouwereenoaiiplatformingericht.wehebbennoggeenvolledigoaiiplatform neerkunnenzettenenhetisnogsteedslastigomverschillendegebruikersverschillende setsaantebieden.invervolgstappenwillenweditonderdeelafbouweneneenvolwaardige APIimplementeren.Aandegebruikerskantwerkthetplatformoverigensgoedenkunnen ontwikkelaarsdecollectie(periodiek) harvesten. Documentatie) Eenvandebelangrijksteactiepuntenomanderepartijenmetjouwdataaandeslagtelaten gaan,isdedatagoedtedocumenteren.ditkanverschillendevormenaannemen. Gebruikersvoorwaarden HetopstellenvanGebruikersvoorwaardenmaakthetvooreengebruikerduidelijkwatzijof hijwelofnietmagdoenonderwelkevoorwaarden.degekozenlicentiestructuurindedata geefthierrichtingaanenhetisaanteradenomditookalsmetadatabijjedatateleveren. Daarnaastishetaanteradenookeenbegeleidenddocumentoptestellenenopjewebsite teplaatsendathier(opeengebruiksvriendelijkemanier)meercontextenuitlegaangeeft. Wanneercontentenmetadatavrijgebruiktenhergebruiktmogenworden,kunjebepaald gebruik(bijvoorbeeldhetvermeldenvandenaamvandeinstellingdiededatabeheertof hergebruikverbiedenwaarbijdenaamvandeinstellingwordtgeschaad)somsinprincipe nietafdwingeninbindendevoorwaarden.jekuntwelvriendelijkverzoekenomdeintentie vandeinstellingterespecteren.indezecontextheefteuropeanabijvoorbeeld User guidelines opgesteldwaarbijeenaantalwensenvaneuropeanageëxpliciteerdwordenen waarbijdegebruikervriendelijkverzochtwordtomindegeesthiervantehandelen. Creative Commons-licenties en methoden voor het openstellen van culturele data 10 van 14

12 Afbeelding)6.)NonFBinding)User)Guidelines)van)Europeana) Datablog OpenCultuurDataheeftgekozenvoordevormvaneendatablogomtecommuniceren waareendatasettevindenis,hoedesettegebruikenisenonderwelkevoorwaardende settegebruikenis.iedereendiedatasetsaanmeldtbijdecommunity,wordtgevraagdom eendatablogteschrijven.datablogszijneigenlijktoegankelijkgeschrevenartikelen, bedoeldvoorsoftwareiontwikkelaarsendatagebruikers.hierbijwordteenbeschrijvingvan dedatagegeven,debelangrijkstetechnischespecificatiesenaangegeveninhoeverrede dataonderwelkevoorwaardenhergebruiktmogenworden.maartenbrinkerinkzegthier hetvolgendeover: Intotaalhebbenwedrieverschillendedatasetsbijgedragen,diereeds openbeschikbaarwaren,maarnognietbijelkaarwarengebracht.dedatablogsdievanuit OpenCultuurDatavereistwordenzijnhiervoorcruciaal,omdatjehiermeeontwikkelaarsen andere(her)gebruikersgoedduidelijkmaaktwateendatasetpreciesbevatenwatjeermee mag. DeDatablogsblijkengoedgebruikttewordentijdensde hackathons diegeorganiseerd wordendoorhackdeoverheid,maarookindeaanloopnaardehackathons.demeeste ontwikkelaarswillenzichgraagoriënterenenzichvoorbereidenopdezebijeenkomsten. Welkedatakunnenzegebruiken?Watzoudenzeermeekunnenmaken?Datablogshelpen Creative Commons-licenties en methoden voor het openstellen van culturele data 11 van 14

13 hierbij.inonderstaandeafbeeldingeenvoorbeeldvanhetdatablogdatlottebaltussen schreefvooropenbeeldenendeachterliggendevragendiehierinaandeordekwamen. Afbeelding)7.)Screenshot)Datablog)Open)Beelden)op)de)website)van)Open)Cultuur)Data.) Afbeelding)8.)Datablog)Template)Open)Cultuur)Data) Demoblogs PublicatievanopendatakanIinhetbestegevalIleidentotveelvragenenreactiesvanuit dedeveloperscommunity.ditgebeurdebijvoorbeeldtoenhetrijksmuseumeengrootdeel vanhaarcollectieineenapibeschikbaarsteldeinhetkadervandeappsvoornederland competitie.lizzyjongma(rijksmuseum): PublicatievanonzeOpenDataveroorzaakteeen hoopgetwitter,mailsenaanmeldingen.sommigetweetsenappshebbeninterntot discussiesgeleid.wijhaddendehoeveelheidreactiesnochdeaardvansommigereacties vantevoreninkunnenschatten.omdekanstevergrotendatmensenaandeslaggaan Creative Commons-licenties en methoden voor het openstellen van culturele data 12 van 14

14 metjouwdata,ishetaanteradenomtijdtenemenenbereidtezijnomeenopenhouding aantenemenendezevragentebeantwoorden.bedenkdatdeopendataigemeenschap vooreengrootdeelbestaatuithobbyistenenvrijwilligersdiehetleukvindenomhuneigen tijdteinvestereninditsoortprojecten. OpenCultuurDatadocumenteertdaarombijvoorbeeldookdeapplicatiesdiegemaakt wordenmetopencultuurdatasets:demoblogs.ditzijntoegankelijkgeschrevenartikelen doorsoftwareiontwikkelaarsdieuitleggenwathetideeachterdeapplicatieis,hoehet technischinelkaarsteektendieeenaantalscreenshotsvandeapplicatiegeven,een mockup,ofeenlinknaareenwerkendedemo.ookhetrijksmuseum 20 documenteertalle applicatiesdieopbasisvanhundatagemaaktzijn.hiermeekunnenontwikkelaars geïnspireerdwordenenkunjeontwikkelaarscreditsgevenvoorhetwerkdatzegedaan hebben.inonderstaandeafbeeldingeenvoorbeeldvaneendemobloggeschrevendoor ontwikkelaarjaapblom,diededatavanopenbeeldenverderverrijktheeftmetnieuwe data(spraaktranscripten,wikipediaetcetera). Afbeelding)9.)Screenshot)Demoblog)Open)Beelden)verrijkt)met)Open)Data)door)Jaap)Blom) 20 Creative Commons-licenties en methoden voor het openstellen van culturele data 13 van 14

15 Afsluiting) Bijhetopenstellenvandata,contentenmetadatawordjealscultureelerfgoedinstelling meteenaantaltechnologischeenjuridischevraagstukkengeconfronteerd.hoewelergeen blauwdrukisvoordemanierwaaropje open implementeert,kunnenweweleenvier algemeneadviezengevenoverhoejehiermeeaandeslagkangaan. Metadata:vallendemetadataineigenbeheer?GeefdezedanvrijonderCCI0. Content:valtdecontentinhetpubliekdomein?MarkeerhetdanalsPDM, bijvoorbeeldmetdecreativecommonspublicdomainmark.beschikjezelfoverde rechtenvandecontent?maakdangebruikvaneenvandetweeopenlicentiescci BYISAofCCIBY(meestvrijelicentie).Beschikjenietoverderechtenvandecontent? Probeerdantoestemmingtekrijgenvoorhergebruik,indienmogelijkdoorvolledige rechtenoverdrachtofdooreenopenlicentie,zodatdecontentalsnogonderzovrij mogelijkevoorwaardenkanwordenaangeboden. Waarborgopentoegangtotdatadoorgebruiktemakenvanopenstandaarden. Zorgvooreengoededocumentatievanopendataenopencommunicatierichtingde ontwikkelaarsdieaandeslaggaanmetjedata. Licentie) OpditwerkiseenCreativeCommonsNaamsvermeldingI licentie van toepassing. Dit werk mag worden bewerkt, doorgestuurd, geüpload, gedownload, gekopieerd en anderszins verspreid, zolang de namen van de auteurs vermeldworden. Degehelelicentietekstistevindenop: Debovenstaandeinformatieenaanbevelingenzijngebaseerdoponderzoekenonze praktijkervaringen.kennislandiserzichvanbewustdatelkesituatiezijneigen mogelijkheden,beperkingenenrandvoorwaardenkent.daarombenadrukkenwijhet algemenekaraktervanbovenstaande,enaccepteertstichtingnederlandkennislandgeen aansprakelijkheidvoordeeventuelenegatievegevolgenvanhettoepassenvandeze informatie. Creative Commons-licenties en methoden voor het openstellen van culturele data 14 van 14