Verslag bijeenkomst Kolland Datum: 23 april 2009

Transcriptie

1 Aanwezigen: Bewoners uit het gebied Dhr. A. Baauw, dhr. H. Verweij (LTO) en mevr. T. Avezaat Mevr. E. de Swart en dhr. H. Jaspers (Grontmij bv) Mevr. A. Winterink (Probos) Dhr. F. van Pruissen, dhr. A. Vette, dhr. J. Berkhof, dhr. J. Kievit, dhr. B. Kemper (Provincie Utrecht) Plaats: Boerderij De Boterbloem Amerongerwetering 2, Amerongen Onderwerp: Aanpak TOP- en Natura gebied Kolland Agenda 1. Introductie: stand van zaken op hoofdlijnen en toelichting op het programma 2. Stand van zaken ammoniak 3. Pauze 4. Oplossingsrichtingen waterhuishouding 5. Oplossingsrichtingen beheer 1. Introductie: stand van zaken op hoofdlijnen en toelichting op het programma Dhr. van Pruissen heet iedereen welkom en geeft een korte introductie over het proces m.b.t. het beheerplan voor behoud van de natuurwaarde in Kolland. Daarnaast licht hij het doel van deze informatieavond toe; wat heeft de inventarisatie van de huidige situatie (bestaand gebruik) opgeleverd. Hij schetst kort de activiteiten: de projectgroep is bijeengeweest, de Grontmij heeft hard gewerkt aan het beheerplan in samenwerking met andere adviesbureaus (Probos, Bosgroep en Tauw). Dhr. Van Pruissen meldt dat naar aanleiding van de opmerkingen op de vorige informatieavond besloten is om 2 agrariërs (mevr. Avezaat en dhr. Baauw) toe te voegen aan de projectgroep. In de projectgroep zijn veel zaken besproken. Deze informatieavond zal echter voornamelijk gaan over de volgende onderwerpen: ammoniak, waterhuishouding en beheer. Recreatie, jacht en bewoning zijn ook activiteiten in het gebied, maar die kunnen blijven doorgaan. Deze onderwerpen zullen vanavond niet verder behandeld worden. De Waterhuishouding en het beheer zijn zo goed als duidelijk, alleen ammoniak is nog niet duidelijk, dat komt door het ontbreken van een nationaal ammoniakkader. 2. Stand van zaken ammoniak (presentatie door dhr. Jaspers Grontmij bv) Dhr. Jaspers geeft een presentatie waarin hij actuele informatie over de ammoniakproblematiek geeft. Hij geeft aan dat ammoniak op landelijke schaal bekeken een probleem oplevert. Hoe dat lokaal voor Kolland/Overlangbroek uitwerkt, moeten we uitzoeken. Komt er ook ammoniak vanuit Engeland binnen en worden ook de snelwegen meegenomen in de ammoniakberekening? Dhr. Jaspers antwoordt bevestigend. De snelwegen worden in het landelijke gemiddelde Provincie Utrecht Pagina 1 van 5 20 mei 2009

2 meegewogen, maar lokaal moet dat specifiek berekend worden. Wanneer komt er duidelijkheid over het beheerplan? Dhr. Jaspers antwoordt dat de inventarisatie afgerond moet worden voor de zomer van Het beleid van het ministerie van LNV rond het ammoniakkader is nog steeds onduidelijk. Het is nu ook onduidelijk wat de lokale situatie in Kolland is, zolang het nationale ammoniakkader niet definitief is kan ammoniak niet in het beheerplan opgenomen worden. Het zou dus kunnen gebeuren dat alle activiteiten die met ammoniak te maken hebben vergunningplichtig blijven waarvoor een vergunning aangevraagd moet worden, indien het ammoniakkader niet afgerond is voor de afronding van het ontwerpbeheerplan. Kan dan de Raad van State vergunningen nog intrekken? De afspraken met de overheid zijn van 'nul' waarde. De vernietiging van vergunningen in Brabant door de Raad van State is betreurenswaardig. Dhr. Jaspers antwoordt dat het, door de uitspraak van de Raad van State, niet meer toegestaan is om milieuvergunningen één op één doorvertalen naar NB-wet vergunningen. Als je de Waterschapswet in ogenschouw neemt en bekijkt hoe dit tot stand gekomen is op basis van verkeerde cijfers, is dit verkeerde democratie. Als de cijfers niet absoluut zeker zijn, dan moeten deze cijfers niet gebruikt worden voor het maken van beleid. Dhr. Jaspers antwoordt dat daarom nu geprobeerd wordt om de onzekerheden die er nog zijn terug te dringen. Als er zorgvuldig onderzocht en aangetoond wordt dan heeft de Raad van State daar geen moeite mee. De Raad van State beoordeelt alleen het proces en niet de inhoud. Alle problemen zijn de schuld van de ambtenaren, want er wordt gewerkt met de verkeerde cijfers. Het komt er steeds op neer dat de landbouw alles moet inleveren, zodat de natuur op orde komt. Het is alleen de landbouw die moet bloeden, doen andere bijdragers aan de ammoniakemissie ook een duit in het zakje? Dhr. Kievit geeft aan dat de opmerking over een onbetrouwbare overheid niet terecht is. De praktijk is dat de rechterlijke macht beoordeelt en de provincie Utrecht past de wet toe. Het ministerie van LNV gaf medio vorige jaar aan dat het ammoniakkader ruim op tijd gereed zou zijn. Uiteindelijk is dit steeds verschoven en nu nog steeds niet afgerond. Vanuit de 12 provincies is behoefte aan dit kader, de provincies Brabant, Limburg en Overijssel zijn toen begonnen met het maken van een eigen kader. Het regiebureau inclusief 3 ministeries en 12 provincies zijn toen alsnog met een poging begonnen om tot een nationaal kader te komen. De kans was anders aanwezig dat er verschillen tussen de provincies zouden kunnen ontstaan, hetgeen niet wenselijk is. De Raad van State heeft recentelijk vergunningen ingetrokken van na 1 oktober 2005 en is een nieuwe situatie ontstaan met alle bijbehorende onduidelijkheden. Als het Rijk komt tot een nieuw kader, dan wordt duidelijk voor de sector wat er kan en mag. Dhr. Van Pruissen vult aan dat in het nationale kader ook bepaald wordt hoe om te gaan met alle ammoniakbronnen. De mossen bestaan al heel lang, dus waarschijnlijk zullen ze er over 40 jaar ook nog wel staan. Dhr. van Pruissen geeft aan dat onderzocht moet worden wat de verschillende soorten ammoniakbronnen zijn en de trends van de laatste 40 jaar daarin en op basis daarvan besluiten wat hiermee te doen. Als alle bronnen bekend zijn, dan is ook duidelijk waar en bij wie maatregelen nodig zijn. Bij oostenwind komt de ammoniak naar dit gebied toe, dus moet je het daar bij de bron oplossen en niet hier in Overlangboek en Kolland! Dhr. Jaspers antwoordt dat het een landelijk probleem is. Dhr. van Pruissen vult aan dat het mogelijk is dat de emissie(bronnen)kaart van Overlangbroek en Kolland er heel anders uitziet dan het gemiddelde wat nu bekend is. Dhr. Jaspers vertelt dat de achtergronddepositie een Provincie Utrecht Pagina 2 van 5 20 mei 2009

3 grote deken is en dat levert lokaal geen grote verschillen op. De bijdrage van een afzonderlijke ammoniakbron is klein, maar de hoeveelheid van die bronnen samen maakt de invloed groot. Mevr. Avezaat meldt dat hun boerderij 300 meter van essenhakhoutbos gevestigd is en dat de mossen in dat bos goed gedijen. Dhr. Jaspers antwoordt dat daarom de lokale situatie goed onderzocht moet worden en men niet van een landelijk gemiddelde uit kan gaan. Dhr. van Pruissen vult aan dat de redenering, dat als de mossen goed gedijen dit een indicatie zou zijn dat er geen probleem is, niet juist is. Dat kan in die omgeving wel zo zijn, maar dat geldt niet voor het gehele gebied. Als de mossen nu goed aanwezig zijn, dan is dat dankzij of ondanks de ammoniakdepositie. Dhr. Kievit benadrukt dat het daarom zo belangrijk is om alles goed op een rij te zetten en inzicht te hebben in de lokale situatie. Op basis daarvan kun je bepalen wat er nog mogelijk is. Het beheer van het essenhakhout is een belangrijk onderdeel dat bijdraagt aan de verbetering van de mossenvegetatie. Die mossen kunnen zonder problemen verdwijnen, want wat leveren die mossen nu eigenlijk op? Dhr. van Pruissen deelt mee dat democratisch is besloten dat we de natuur willen behouden, dit is geen keuze meer maar een opdracht. Dhr. Kievit vult aan dat er in dit gebied 2 doelen zijn, namelijk essen-iepen bossen en de unieke mossoorten. Waarom wordt er nu pas zo nadrukkelijk over de ammoniakdepositie en emissie gesproken? Dhr. Kievit antwoordt dat het ammoniakkader al vorige zomer gereed had moeten zijn. Dit is vertraagd en nu nog steeds niet rond. In november 2008 heeft de commissie Trojan alleen maar advies uitgebracht waarin zij een aantal mogelijkheden hebben geopperd, zoals luchtwassers etc. De minister van LNV is nu terug naar het Europees Parlement om te bespreken of er toch nog ruimte is voor Nederland. In 2010 wijst het ministerie van LNV de gebieden definitief aan, maar de provincie Utrecht heeft besloten om op basis van de omkering eerst een conceptbeheerplan te maken waarin duidelijk wordt of de doelen haalbaar en betaalbaar zijn. De provincie Utrecht is daarin proactief geweest. Moeten de agrariërs wachten tot 2010 tot het gebied weer van 'slot' gehaald wordt? Dhr. Kievit antwoordt dat de provincie Utrecht specifiek voor het gebied gaat uitzoeken hoeveel de ammoniakdepositie is op de natuurdoelen en daarmee wordt dan duidelijk wat er eventueel nog mogelijk is. Als tegen die tijd het ammoniakkader gereed is, is ook duidelijk of er een probleem is in dit gebied. Misschien is er helemaal geen probleem en ook al zou de ammoniakdepositie aan de bovengrens zitten, dan wil dit niet direct zeggen dat alles op slot zit. Vindt de inventarisatie uitsluitend plaats op basis van de gegevens die op papier staan? Dhr. Kievit antwoordt bevestigend en geeft aan dat dit op basis van de afgegeven vergunningen plaatsvindt. Heeft het Europese Parlement Nederland verteld welke gebieden behouden moet blijven? Dhr. Kievit antwoordt dat er gebieden zijn aangewezen waar belangrijke natuur voorkomt. Bijvoorbeeld in de uiterwaarden van de Neder-Rijn zijn dat de winterganzen. De gebieden zijn aangewezen op basis van ecologische criteria, aanwezigheid van de soorten en de kwaliteit hiervan. In het geval van Kolland en Overlangbroek gaat het om de essen-iepen bossen in combinatie met de unieke mossoorten. Provincie Utrecht Pagina 3 van 5 20 mei 2009

4 3. Oplossingsrichtingen waterhuishouding (presentatie door mevr. De Swart Grontmij bv) Dhr. Van Pruissen meldt dat bewoning, recreatie en jacht ook onderdelen zijn die een rol spelen in het gebied, maar die kunnen gewoon doorgaan. Daarom worden die deze op de avond verder niet behandeld. Het grondwaterpeil is in de loop van de jaren veranderd door de stuw bij Amerongen. Toen ging het waterpeil omhoog. Sommige stukken grond werden daarna moeras. Wat is de relatie tussen de kwaliteit van de Rijn kwel in het gebied achter Kolland en de kwel uit de Utrechtse Heuvelrug? Kolland mag niet verdrogen. De Gooyerwetering krijgt kwelwater van de Utrechtse Heuvelrug. Mevr. De Swart meldt dat verdroging ook te maken heeft met de kwaliteit van het water en niet alleen met de kwantiteit. Dhr. Vette vult aan dat Kolland op de grens ligt van het kwelwater van de Utrechtse Heuvelrug kwel en de rivierkwel (het zuidelijk deel van Kolland krijgt meer rivierkwel). 4. Oplossingsrichtingen beheer (presentatie door mevr. Winterink - Probos) Goed dat de rietgrassen onderzocht worden. Het is voor agrariërs ook een probleem. Niet alleen op het land, maar ook in de sloten. Buiten het Natura 2000-gebied zijn ook grondboringen gedaan, hoe is de grondwaterstand daar? Hierover is op de informatieavond van Overlangbroek niets gezegd. Dhr. van Pruissen antwoordt dat die gegevens beschikbaar zijn en ingezien kunnen worden. Dhr. Van Pruissen vertelt dat op de informatieavond van Overlangbroek van dinsdag 21 april 2009 een flinke discussie heeft plaatsgevonden over ammoniak, waarna LTO-Noord een officiële petitie heeft aangeboden waarin zijn hun grote zorgen uiten. Deze boodschap is doorgeven aan de gedeputeerden van de provincie Utrecht. De aanwezigen op de avond hebben aangegeven dat wat hen betreft een informatieavond in juli 2009 geen zin zou hebben als er geen nieuws te melden is. De komende maanden zal dhr. Jaspers de inventarisaties van het gebied afronden, zodat er voor de informatieavond in juli zeker nieuws is. Het conceptbeheerplan zal dan vrijwel compleet zijn, waarmee dus ook meer duidelijkheid gegeven kan worden over kosten en planning. De planning is nu om binnen de 6 jaar van het beheerplan het essenhakhout op orde te krijgen inclusief het inboeten (aanplanten) van nieuwe bomen. Hoe zit het met schadeloosstelling, is dit ook onderdeel van het beheerplan? Dhr. van Pruissen antwoordt dat de schadeloosstelling bepaald wordt door het Rijk. Dat heeft onder meer met de ammoniakkaders te maken en ook de financiering, of de provincie Utrecht een deel van de schadevergoeding op zich gaat nemen is op dit moment niet duidelijk. De gebieden zijn aangemerkt als zogenaamde TOP-gebieden, er dan ook veel geld beschikbaar? Het lijkt wel of er nu veel meer mogelijk is dan vroeger. Dhr. Kievit geeft aan dat er in Nederland voorheen veel activiteiten waren als bijvoorbeeld de EHS om de natuur te behouden. Nu is vanuit het Europese Parlement Natura 2000 opgesteld waardoor Nederland verplicht is om deze gebieden te gaan realiseren. In eerste instantie heeft Nederland te weinig gebieden aangemeld, het Europese Parlement eiste toen dat er meer gebieden aangemeld zouden worden. Toen heeft Nederland uiteindelijke 165 gebieden aangemeld. Duitsland en andere landen hebben soms meer dan de helft van hun totale oppervlakte aangemeld. Provincie Utrecht Pagina 4 van 5 20 mei 2009

5 Het is jammer dat door de aanmelding het gehele omringende gebied hier last van heeft. De kosten van schadeloosstelling van agrariërs moet meegenomen worden in het beheerplan! Dhr. Kievit meldt dat dit zou kunnen, maar dan moet wel overduidelijk aangetoond worden hoe hoog de geleden schade is. Dhr. Kievit geeft aan dat het ongebruikelijk is om nu al over schade te spreken terwijl nog onduidelijk is hoe het ammoniakkader eruit gaat zien en nu helemaal niet duidelijk is wat de mogelijke gevolgen hiervan zijn. De vorige minister van landbouw heeft toegezegd dat het rijk de planschade zou gaan vergoeden. Als er dus schade zou ontstaan, dan kan dit voorgelegd worden aan het het ministerie van LNV. Wordt straks duidelijk in een begroting hoeveel de kosten gaan bedragen? Dhr. Kievit antwoordt bevestigend en legt uit dat het beheerplan duidelijk zal maken of de doelen haalbaar en betaalbaar zijn. Iedereen mag de provincie Utrecht op dit huiswerk beoordelen. Dat kan zowel via de projectgroep, de informatieavonden, maar ook door de inspraakmogelijkheid. In dit laatste geval kunt u dus uw zienswijzen indienen. Dhr. Van Pruissen dankt iedereen voor de aanwezigheid en inbreng. Provincie Utrecht Pagina 5 van 5 20 mei 2009