Verslag bijeenkomst Botshol Datum: 25 februari 2009

Transcriptie

1 Aanwezig namens projectteam: Dhr. D. Eijsackers, dhr. C. van Dijk (Dienst Landelijk Gebied) Mevr. W. Rip, dhr. M. Ouboter (Waternet) Dhr. R. Overeem, mevr. P. Ket, mevr. B. Sijtsma (Natuurmonumenten) Dhr. J. Berkhof, mevr. F. Smout, dhr. J. Kievit, dhr. P. Drost, dhr. B. Kemper (provincie Utrecht) Plaats: Café Restaurant Bon Vinkeveen Onderwerp: informatieavond Natura 2000 Botshol Inleiding door de dhr. Kievit Dhr. Kievit heet iedereen van harte welkom en schetst kort de reden en doel van deze bijeenkomst: het opstellen van het beheerplan voor Natura 2000 en het proces dat doorlopen zal gaan worden. Ook wordt kort de loop van de bijeenkomst toegelicht: start met een presentatie van de projectleider van het Natura 2000 beheerplan voor Botshol door mevr. Smout, daarna een korte vragenronde, gevolgd door een informatiemarkt. Voor deze informatiemarkt zijn 4 informatiestands gemaakt waar specialisten op gerichte vragen van aanwezigen kunnen ingaan. De onderwerpen van deze informatiemarkten zijn: waterbeheer, ammoniak, opstellen beheerplan en natuurwaarde. Aansluiten op de informatiemarkt zal een terugkoppeling plaatsvinden aan de hand van de meest besproken en opvallende vragen die gesteld zijn aan de specialisten van de informatiemarkten. Verslag Mevr. Smout geeft een presentatie over het proces en de (rand)voorwaarden van het Natura 2000 beheerplan. Vragen n.a.v. de presentatie van mevr. Smout: Wat heeft prioriteit natuur of recreatie? Mevr. Smout geeft aan dat de natuur de hoogste prioriteit heeft. Botshol is een oud natuurgebied, dat is aangewezen vanwege de vegetatie. Echter indien de aard van de recreatie (bijv. schaatsen) geen nadelig effect heeft op de aanwezige natuur, dan kan dit blijven bestaan. Als er wel nadelige effecten zijn moet er bekeken worden wat hiermee moet gebeuren en of dit (met aanpassingen) mogelijk blijft. Ecologisch natuurbeheer of ingrijpen door de mensenhanden op processen en systemen, zoals bij ganzen populatie? De vragen steller geeft aan zelf een voorkeur te hebben vanuit de ecologie. Dhr. Kievit geeft aan dat echte natuur bijv. de Waddenzee is. Er is echter veel door mensenhanden gemaakte natuur: dus cultuur. Door de ontvening is het gebied Botshol ontstaan dat veel natuurwaarde opgeleverd heeft. Het ministerie van LNV wil graag dit gebied en de natuur behouden. Daarom is dit in Europees verband vastgelegd, wat tot de verplichting leidt dat er een beheerplan opgesteld moet worden ter behoud van de natuur (de biodiversiteit) in het gebied. Dhr. Van Overeem vult aan dat in dit gebied veen en mosrietlanden aangewezen zijn. Deze zijn alleen te behouden met beheer. Voor het afvoeren van maaisel etc. blijven mensenhanden noodzakelijk. Provincie Utrecht Pagina 1 van 5 19 maart 2009

2 Blijft recreatie mogelijk, en varen? Dhr. Kievit geeft aan dat vanuit het ministerie van LNV de stelling geldt: mensen voor natuur, natuur voor mensen. Maar het is een natuurgebied met perioden dat het gebied niet toegankelijk is, bijvoorbeeld in het broedseizoen. Buiten deze perioden is het mogelijk om te varen, maar betreding van de eilandjes is niet toegestaan. Er is ook een Ipod wandeling gemaakt, dus met betrekking tot wandelen is er ook veel mogelijk. Zwemmen op de Grote Wije; blijft dit toegestaan? Hoe zit het met de slipophoping, gaat er gebaggerd worden? Dhr. Kievit meldt dat er officieus gezwommen wordt, voornamelijk aan de zuidkant van de Grote Wije. Mevr. Smout vult aan dat dit officieus gebruik is. Er mag eigenlijk niet gezwommen worden in het gebied, maar de vraag is of dit schadelijk is voor de natuur. Het is nog niet onderzocht, maar als vastgesteld wordt dat dit gebruik schade oplevert aan de natuur, dan moet hierop gehandhaafd worden. Met betrekking tot het baggeren vult mevr. Rip aan dat het nog niet duidelijk is of er gebaggerd gaat worden (specifiek in verband met het Groot Nimfkruid). Het Groot Nimfkruid wordt dominanter dan het Groot Kranswier. De reden daarvan is niet duidelijk. Ook of het baggeren een oplossing hiervoor is, moet nog nader onderzocht worden. Recreatie: het parkeren tijdens de schaatsperiode heeft verkeersproblemen opgeleverd. Wat zou er gebeuren als een ongeluk gebeurt en de ambulance kan door de geparkeerde auto s niet bij de gewonden? Moet dit niet gereguleerd worden. Dhr. Kievit meent dat duidelijk moet zijn of het beheerplan inclusief of exclusief de weg is. Het is duidelijk dat op het moment dat de openbare orde in gevaar komt, iedereen mag verwachten dat de autoriteiten (politie) ingrijpen. Echter in unieke situaties zoals met het schaatsen wordt er coulance betracht. Het is nu aan de provincie Utrecht te onderzoeken wat er schadelijk is en wat niet. En als er schade zou optreden, dan moet er actie ondernomen worden. Een betrokkene bij de schaatsclub meldt overigens dat de wegblokkade die ontstaan is door de auto's niet door het toedoen van de schaatsclub ontstaan is, want die had parkeerplaatsen geregeld. Ammoniak: de vraagsteller heeft in een eerdere instantie kaarten gezien waarop plekken waren aangegeven met ammoniakgevoeligheid. Nu wordt er een veel groter gebied aangegeven. Nu is zijn vraag op welke gronden is het aangewezen als verzuringgevoelig? Mevr. Smout antwoordt dat niet het hele gebied dezelfde gevoeligheid heeft, maar dat dit berekend wordt op basis van de habitatdoelen, dat een veel specifieker beeld oplevert. Het gaat niet zozeer om de verzuring die ammoniak kan veroorzaken, maar de toename in voedingsstoffen door ammoniakdepositie. Zij geeft aan dat veen zelf zuur is en dat ammoniak voedingstoffen biedt. De soorten in botshol doen het echter beter met minder voedingstoffen. Het gebied moet voedselarm zijn, dat is beter voor de bijzondere soorten. Wat is de uitstraling (ammoniak) naar omliggende percelen landbouw. Dhr. Kievit geeft aan dat dit in een cirkel van 3 km beoordeeld moet worden. Op dit moment worden inventarisaties gedaan op bestaand gebruik en de vergunningen, om te kunnen bepalen of er problemen zijn met de ammoniakdepositie. De resultaten van deze inventarisatie zullen worden verwerkt en teruggekoppeld in de volgende informatieavond (april 2009). Terugkoppeling van vragen en opmerkingen van de informatiemarkten Algemene opmerking: er is geconstateerd dat helaas niet iedereen is uitgenodigd. Tot onze spijt zijn de adressen van omwonenden uit Noord-Holland niet opgenomen in de adreslijsten die gebruik zijn voor de uitnodigingen. Wij bieden hiervoor onze verontschuldiging aan en de provincie Utrecht zal naar die betreffende omwonenden een brief en verslag van deze informatieavond sturen. De fout zal gecorrigeerd worden zodat deze omwonenden de volgende keren een uitnodiging ontvangen. Provincie Utrecht Pagina 2 van 5 19 maart 2009

3 Ammoniak: opmerkingen Als we niet kunnen uitbreiden hoe ziet de schadevergoeding er dan uit Hoe om te gaan met andere bronnen van stikstof, zoals de A2/A9 snelweg Hoe om te gaan met de verschillende habitattypen, wat wordt leidend. Gebied zit op slot Dhr. Kievit meldt dat de provincies Brabant, Limburg en Gelderland nu bezig met het maken van een kader voor heel Nederland. In dit kader wordt een generiek deel en een specifiek deel meegenomen in de berekening van de ammoniakdepositie. Het specifieke gedeelte houdt rekening met de habitatdoelen die in het bewuste gebied aanwezig zijn. Het generieke gedeelte geeft aan wat er landelijk gezien aan ammoniakdepositie mogelijk is. Om een goed inzicht te krijgen in de totale achtergrond depositie van het gehele gebied, wordt nu een inventarisatie uitgevoerd met betrekking tot het bestaande gebruik en verleende vergunningen om te bepalen of er nog ruimte is. Overige vragen, zoals over schadevergoedingen, worden in een later stadium beantwoordt. De officiële peildatum is 1 oktober Geïnteresseerden in de stikstofdepositie van het habitattype is terug te vinden in het Alterra rapport 1654 dat op internet en op de website van de provincie Utrecht te vinden is. Dhr. Kievit meldt dat er waarschijnlijk een aanvullende bijeenkomst voor de landbouw georganiseerd wordt specifiek rond ammoniak. Vanuit de provincie Utrecht moet bekeken worden of dit één bijeenkomst wordt voor de gehele provincie Utrecht of dat er voor elk gebied afzonderlijk een bijeenkomst georganiseerd wordt. Opstellen beheerplan: opmerkingen Hoe zit het met het stilte gebied Geluidshinder van de A2 Beheer: vroeger lag het er allemaal netter bij, wordt daar wat aan gedaan Agrarische belangen: mensen willen meepraten Mevr. Smout geeft aan dat m.b.t. het stiltegebied dit nog uitgezocht moet worden, dat geldt tevens voor de geluidshinder van de A2. In het herstelplan van Botshol is al een financiering geregeld voor het beheer. Zij vertelt tevens dat met betrekking tot de externe werking is er nog geen inventarisatie gedaan. Als het over ammoniak gaat, is de provincie Utrecht nog bezig met het bekijken hoe we dit gaan organiseren. Dit zou kunnen door middel van een thema-avond, zodat ook de expertise van de agrariërs benut kan worden. Dhr. Eijsackers vult aan dat in dit conceptbeheerplan geen concrete maatregelen opgenomen worden over het bestaand gebruik dat een negatief effect heeft op de habitatdoelen. Blijkt een bepaalde activiteit een significant schadelijk effect te hebben dan moet daar een beoordeling op plaatsvinden via onderzoek. In de planning van dit conceptbeheerplan, dat uiterlijk 1 september bij de minister van LNV moet zijn, zal een dergelijk onderzoek niet op tijd klaar zijn. Als uit het onderzoek blijkt dat de activiteit bewezen schade veroorzaakt worden eerst oplossingen gezocht hoe hier mee om te gaan. Mocht dit niet lukken dan zou een vergunningaanvraag niet verleend kunnen worden. Natuurwaarde: opmerkingen Is het mogelijk om de Zwarte Stern hier te laten uitbreiden, moet het gebied niet veel groter zijn Over polder Nellestein, wat gaat hiermee gebeuren Kunnen particulieren ook natuurbeheergelden krijgen. Provincie Utrecht Pagina 3 van 5 19 maart 2009

4 Waterbeheer: opmerkingen 1. Is Botshol wel geschikt voor blauwgrasland 2. Er zijn vragen gesteld over het wandelpad 3. Polder Nellestein ligt buiten het gebied Aanvullende vragen: 1.) Peildatum voor bepaling van de ammoniakuitstoot, dat was 1 oktober Nu hebben er in de 4 jaar daarna veel uitbreidingen plaatsgevonden. Wat gebeurt hiermee? Dhr. Berkhof antwoordt dat wat op de ijkdatum 1 oktober 2005 plaatsvond aan gebruik is te beschouwen als bestaand. Daarna moest de betreffende gemeente die de milieuvergunningen verleend de latere uitbreidingen gaan toetsen. Nu is per 1 februari 2009 de provincie Utrecht bevoegd gezag geworden. Dat betekent dat nu bekeken moet worden of uitbreidingen van na oktober 2005 door kunnen gaan. Dit zou beperkingen kunnen gaan betekenen. Dhr. Kievit vult aan dat er nog geen zekerheid is. Het ministerie van LNV moet nog met uitsluitsel komen. Dit is een proces met als resultaat een rekenmethode die voor heel Nederland gaat gelden en niet alleen voor Botshol. De commissie Trojan heeft een aantal voorstellen gedaan, bijvoorbeeld luchtwassers op koeienstallen (in de winter), saldering etc. Dat advies is echter nog niet vastgesteld en dus niet definitief. Het ammoniakkader van het ministerie van LNV is in dat opzicht te laat. 2.) De spelregels voor ammoniak: er is geen ruimte meer voor uitbreiding van de agrariërs. Dhr. Kievit meldt dat hetgeen door Nederland is aangemeld in Brussel natuurdoelen betreffen, maar de externe werking (ammoniak) zou gevolgen kunnen hebben voor agrarische bedrijvigheid. Het is nog niet zeker dat Nederland op slot zit, daarvoor moet eerst duidelijk zijn welke ammoniakrichtlijnen er opgesteld worden. Op basis daarvan moet dan bekeken worden of er maatwerk mogelijk is in de gebieden. Dit is ook de reden dat er gekozen is voor de omkering; het maken van een conceptbeheerplan dat als input dient voor de definitieve vaststelling van doelen en begrenzing voor het ministerie van LNV. Dat conceptbeheerplan gaat in september 2009 naar het ministerie van LNV, waarin duidelijk wordt wat haalbaar en betaalbaar te realiseren is in Botshol. Dan kunnen in 2010 de doelen en begrenzing door het ministerie van LNV vastgelegd worden. 3.) Er wordt een vraag gesteld of de natuurdoelstellingen zwaarder wegen dan de agrarische doelstelling. Dhr. Kievit antwoordt hierop bevestigend; in deze gebieden gaat de ecologie voor. Maar in de rest van Nederland is voornamelijk in agrarisch gebruik. Op de grenzen tussen natuur- en agrarische gebieden is de vraag hoe hier mee om te gaan. Met betrekking tot Natura 2000 is de ecologie leidend. 4.) Opmerking uit de zaal: het is nu landbouw versus natuur, maar de landbouw heeft in het verleden bijgedragen aan de natuur in Botshol. Het heeft landschappelijke waarde, cultuurhistorie etc. Het moet volgens de spreker vanuit een breder en praktischer perspectief bekeken worden dan alleen een paar diersoorten. 5.) Hoe zit het met de vervuiling die veroorzaakt wordt door de aalscholvers? Dhr. Kievit antwoordt dat de oudste kolonie aalscholvers zich bevindt in het Naardermeer, daar zijn ook maatregelen voor genomen om met de vervuiling om te gaan. Ook de defosfateringsinstallatie zorgt voor verarming van het water dat te voedingstofrijk is. Alles wat nu bekend is wordt meegenomen in het beheerplan dat voor een periode van 6 jaar van kracht is. Eventueel kan in een volgend plan over 6 jaar zaken meegenomen worden die nu niet meegenomen worden. Een opmerking uit de zaal volgt: de aalscholvers zijn een plaag voor het gebied, de gevolgen zijn ernstig. Provincie Utrecht Pagina 4 van 5 19 maart 2009

5 6.) Hoe zit het met de jacht. Dhr. Kievit geeft aan dat de regels voor jacht en schadebestrijding zullen worden vastgelegd in het beheerplan. Er kunnen nu vergunningen verleend zijn voor schadebestrijding. Op de percelen van Natuurmonumenten wordt niet gejaagd. In particuliere gedeeltes kan wel eventueel wel gejaagd worden. Alle jacht en schadebestrijding zullen worden getoetst of dit schadelijk is voor de natuur. (naschrift: er vindt wel schadebestrijding plaats op de percelen van Natuurmonumenten, maar dat is beperkt tot vossen. De definitie van jacht is: het jagen op bijvoorbeeld reeën, hazen, wilde zwijnen voor voedsel of sport, schadebestrijding is de afschot van bijvoorbeeld muskusratten, vossen en kraaien om schade te voorkomen of overlast op te heffen) 7.) Opmerking dat recentelijk waren er meer dan 1000 Wilde ganzen bij elkaar. Dhr. Kievit meldt dat er een relatie is tussen de winterganzen en Nederland. De graslanden in Nederland zijn perfect voor winterganzen. In de Oostelijke Vechtplassen, Noorderpark, uiterwaarden van de Neder-Rijn en Lek zijn hiervoor opvanggebieden aangewezen. Het gaat erg goed met de ganzen, dus in sommige gebieden neemt de schade toe. Er moet een inventarisatie plaatsvinden over waar problemen zijn of ontstaan met de ganzen, is er een oplossing met een ganzenopvanggebied van ca Ha. Daar waar de ganzen schade veroorzaken, moeten ze verjaagd worden. Eventueel door middel van ondersteunend afschot, dat kan ook maar dat vraagt wel de nodige vergunningen. 8.) Er wordt gevraagd of in Nellestein diersoorten het onderspit kunnen delven die in Botshol wel beschermd zijn. Dhr. Kievit antwoordt dat het ministerie van LNV gekozen heeft om Nellestein niet te koppelen aan het natuurgebied Botshol. Maar er zijn wel doelen aangewezen via de EHS (Ecologische Hoofdstructuur). Soms is het een grote puzzel om te kijken hoe alles in elkaar past. In sommige gevallen kan dat best ingewikkeld zijn, soms kom je met het beheerplan in ander beleidsplannen terecht. Dhr. Kievit dankt iedereen voor de aanwezigheid en inbreng. Provincie Utrecht Pagina 5 van 5 19 maart 2009