Multidisciplinaire aspecten van de eigen praktijk

Transcriptie

1 Multidisciplinaire aspecten van de eigen praktijk Project: Multidisciplinaire aspecten van de eigen praktijk Toetscode: HDT- Docent: Ramlal, P.F.K SLB docent: S. Ketterings Klas: HDT 1c Plaats: Den Haag Inleverdatum: Naam: Manon Bergenhenegouwen Studentnummer: Tel.: Naam: Lynn Sophie Duijs Studentnummer: Tel.: Naam: Rozemarijn van Dinten Studentnummer: Tel.: Naam: Tascha Beijer Studentnummer: Tel.: Naam: Lisanne van der Velde Studentnummer: Tel.: Naam: Michelle Philips Studentnummer: Tel.: Naam: Helene Studentnummer: Tel.: Naam: Anouk Degreef Studentnummer: Tel.:

2 Inhoudsopgave Multidisciplinaire aspecten van de eigen praktijk... 1 Opdracht 1: Zorgpaden... 3 Opdracht 2: Multidisciplinair Behandelplan Individuele verantwoordingen Bijlage 1: Oefeningen voor thuis Bijlage 2: Wetenschappelijke bronnen Bijlage 3: Interviews Bijlage 4: Plan van Aanpak Bijlage 5: Samenwerkingscontract

3 Opdracht 1: Zorgpaden Casus 1 Chronische wond in een verzorgingshuis Een bejaardenverzorgster uit het verzorgingstehuis in de buurt belt met het gezondheidscentrum over meneer Brand, geboren op Hij is slecht ter been, en is heel goed aanspreekbaar. Meneer Brand heeft een wond op zijn linker scheenbeen en zit met zijn been omhoog op een stoel. Een paar weken geleden heeft hij zich aan de punt van de salontafel gestoten. Hij had toen een lelijke diepe wond midden op zijn scheenbeen. De verzorging heeft er een gaasje op gedaan met een pleister er overheen. Probleem is dat de wond niet goed wil genezen maar eigenlijk alleen maar groter wordt. Daarom heeft de verzorging de huisarts gevraagd om te komen kijken. De huisarts heeft een ander soort gaasjes erop gedaan maar de wond wordt maar niet beter. De huisarts heeft gevraagd om de huidtherapeut ernaar te laten kijken. Bij inspectie blijkt de wond er niet mooi uit te zien en de wond stinkt. Er is duidelijk ook sprake van oedeem in het been. De komende weken zal de wond van meneer ongeveer twee maal per week verzorgd moeten worden. Ook is het belangrijk dat er gezwachteld gaat worden om het oedeem te bestrijden. Hierdoor kan de wond ook beter genezen. Zorgplan casus 1 Patiënt gegevens Naam: Dhr. Brand Geboortedatum: Ingangsdatum: Behandelteam: Verzorging gezondheidscentrum Huisarts Huidtherapeut Huidige situatie: Patiënt woont in een verzorgingstehuis. Dhr. is slecht ter been, maar goed aanspreekbaar. Patiënt heeft zich gestoten aan een punt van een salontafel, hierdoor heeft dhr. een diepe wond op het scheenbeen opgelopen en ervaart hier ernstige klachten bij. Ook heeft dhr. last van oedeem in het been. De wond is verzorgd door de verzorging van het gezondheidscentrum. Het is verzorgd met een gaasje met daarover een pleister. Hierna werd de wond alleen groter. De wond is bekeken door een huisarts en heeft deze ook behandeld. Klachten werden niet minder, de wond werd erger. De huisarts heeft daarom een verzoek naar een huidtherapeut gedaan. Klachten/indicatie Dhr. heeft last van een diepe wond op het scheenbeen. De wond stinkt en ziet er niet goed uit en blijft groter worden. De wond is meerdere malen verzorgd, maar de genezing is erg slecht. Er is ook sprake van oedeem in het been. Centrale doelstelling Het verminderen van het oedeem en de ulcus cruris. Hoofddoelen per discipline Gezondheidscentrum: - Verminderen van de pijn - Verbeteren van de wond Huisarts: - Verbeteren van de wond 3

4 Huidtherapeut: - Bevorderen van de wondgenezing - Vermindering van de oedeem Subdoelen: - Voorlichten/informeren patiënt Werkwijzen ( therapie en methodes) - Zwachtelen - TEK ( therapeutische elastische kous) - Wondverzorging Bronnen Titel: Werken met zorgpaden in de eerstelijns gezondheidszorg Auteur Schaap-Visser, A., Veer, A. de, Hamming-Curenz, A., Francke, A., Bakker, D. de, Dijkema, H., Rooij, G. van. Jaar van uitgave: 2012 Hoorcollege 3 Huidtherapie ACT H.P.M.Verdonk; Oedeem en oedeemtherapie, Bohn Staffleu en van Loghum Houten CBO Richtlijn Ulcus cruris; onderdeel ambulante compressie. CBO Richtlijn Lymfoedeem; onderdeel ambulante compressie. 4

5 Zorgtraject De patiënt gezond Wond na trauma en oedeem in been. Zorgcentrum Wondverzorging --> wondgenezing is slecht. Zorgcentrum Ondersteuning steunkousen Huisarts Inspectie wond, wondverzorging en doorverwijzing huidtherapeut. Huidtherapeut Intake, inspectie, palpatie, opstellen behandelplan. Uitvoering behandeling: Wondverzorging, zwachtelen en uiteindelijk steunkousen. 5

6 Casus 2. Chronische wond in de multidisciplinaire praktijk De huisarts heeft een oudere dame, mevrouw Siebel geboren , onder behandeling vanwege een chronische wond aan haar onderbeen. Er lekt erg veel wondvocht uit de wond en mevrouw vermagert heel sterk. De huisarts vraagt hulp voor de wondbehandeling. Zorgplan casus 2 Patiënt gegevens Naam: Mvr. Siebel Geboortedatum: Ingangsdatum: Behandelteam: Huisarts Huidtherapeut Dermatoloog (eventueel plastisch chirurg) Diëtist Huidige situatie: Mevrouw Siebel word behandeld aan een chronische wond aan haar onderbeen. Er lekt veel wondvocht uit de wond. Mevrouw Siebel vermagert heel sterk. De huisarts vraagt hulp voor de wondbehandeling. Klachten/indicatie Mevrouw heeft last van chronische wond aan het onderbeen, dat veel vocht verliest. Hierbij vermagert mevrouw ook nog heel sterk. Centrale doelstelling Genezing (verbetering) van de wond aan het onderbeen (erosie), hierdoor zal het vochtverlies beperken. De subdoelen zijn hierbij, ervoor zorgen dat mevrouw zo min mogelijk last krijgt van littekenvorming en mevrouw zou hierdoor minder vochtverlies hebben en dus weer wat aansterken. Hoofddoelen per discipline Huisarts: -Herkennen van de wond, doorverwijzen naar specialist -Medicatie voorschrijven Dermatoloog: - Medicatie voorschrijven - Oorzaak achterhalen chronische wond, eventueel behandeling hierop aanpassen. Huidtherapeut: - Bevorderen van de wondgenezing - Eventueel als de wond dicht is littekentechnieken toepassen Diëtist: - Een aansterkend dieet voor mevrouw voorschrijven. Hierdoor zal zij weer iets aan komen op een gezonde manier. Subdoelen - Voorlichten/informeren patient Werkwijzen ( therapie en methodes) - Wondverzorging - Littekenmassage 6

7 Bronnen 2divers/ pdf 4_begeleiding_van_dikke_kinderen.pdf Roques, massage applied to scars Syllabus litteken Hoorcollege ambulante compressie therapie (hieruit hebben wij opgemaakt dat je een ontstoken wond absoluut niet mag verbinden)

8 Zorgtraject De patiënt gezond Chronische wond aan onderbeen dat veel vocht verliest. Huisarts Inspectie wond, Medicatie voorschrijven, doorverwijzing naar Dermatoloog dermatoloog. Onderzoekt hoe de wond kon ontstaan. Kan een behandeling of medicatie geven. Doorverwijzing naar huidtherapeut. Huidtherapeut Intake, inspectie, palpatie, opstellen behandelplan. Uitvoering behandeling: Wondverzorging. Zodra de wond dicht is eventueel littekentechnieken Diëtist gebruiken. Maandelijks langs de huidtherapeut voor littekenmassage. Voor optimale genezing van het litteken. Voorlichting geven wat mevrouw wel en niet moet eten zodat ze aansterkt, zodat ze haar gewichtsverlies kan terugdraaien. 8

9 Casus 3 Schouderklachten door lymfoedeem arm Mevrouw Martens, geboren , heeft een fors lymfoedeem aan haar rechter arm. Ze heeft een jaar geleden een borstamputatie gehad vanwege een mammacarcinoom. Bij deze operatie zijn de lymfklieren in de rechter oksel ook verwijderd. Hierna is zij nog 30x bestraald aan de borst en in de oksel. Ook heeft ze chemotherapie gehad. Twee maanden geleden heeft ze bij het koken haar rechter hand gebrand aan de oven. Deze brandplek is gaan ontsteken waarna er een lymfoedeem aan haar arm ontstond. Ze is toen door de huisarts naar de huidtherapeut verwezen. De behandeling bij de huidtherapeut verloopt redelijk maar gaat langzamer dan gehoopt. Mevrouw is erg druk met haar gezin en belast haar arm veel te veel. Sinds twee weken heeft ze heel veel klachten aan haar schouder, pijn en bewegingsbeperking. Zorgplan casus 3 Patiënt gegevens: Naam : Mevrouw Martens Geboortedatum: Behandelteam: Chirurg Anesthesist Radiotherapeut Oncologieverpleegkundige Huisarts Huidtherapeut Fysiotherapeut Huidige situatie Bij de operatie van mevrouw Martens is de rechter borst verwijderd en de lymfeklieren in de rechter oksel vanwege een mammacarcinoom. De verwijdering van de borst en de lymfe wordt gedaan door een chirurg. Na de operatie is mevrouw ook nog 30 keer bestraald aan de borst en in de oksel. Dit werd gedaan door de radiotherapeut. De chemotherapie gebeurt ook in het ziekenhuis. Hierbij helpt een oncologieverpleegkundige. Voor de ontstoken brandplek is mevrouw Martens naar de huisarts gegaan. Mevrouw gaat ook nog voor controles terug naar de huisarts. Voor het lymfoedeem in haar arm heeft hij haar doorgestuurd naar de huidtherapeut. Doordat ze haar arm teveel belast heeft mevrouw Martens klachten aan haar schouder, pijn en last van bewegingsbeperking gekregen. Hiervoor is ze door verstuurd naar de fysiotherapeut. Klachten/indicatie Fors lymfeoedeem in haar rechter arm en door overbelasting heeft ze pijn en bewegingsbeperking aan haar schouder. Centrale doelstelling van het behandelteam van de patiënt De centrale doelstelling van het behandelteam van mevrouw Martens is dat er voor moet worden gezorgd dat kanker helemaal wordt weggehaald en niet verder uitzaait. Hoofddoelen per discipline Chirurg: verwijdering van het mammacarcinoom en de lymfe om ervoor te zorgen dat de kanker niet uit kan zaaien of verder kan groeien. Radiotherapeut: zorgen dat de resten van de kanker worden weggehaald d.m.v. bestraling zodat er geen uitzaaiing kan plaatsvinden of verdere groei van de kanker. 9

10 Oncologieverpleegkundige: zorgt ervoor dat de resten van de kanker weg word gehaald zodat de kans op uitzaaiing of verder groeien van de kanker wordt verkleind. Huisarts: zorgt ervoor dat de ontsteking over gaat en dat iemand het oedeem weg kan halen. Hij doet ook de controles of de kanker niet is terug gekomen. Huidtherapeut: weghalen/verminderen van het oedeem in de arm. Fysiotherapeut: bewegingsvrijheid vergroten en de pijn verminderen in de schouder Werkwijzen van de disciplines Chirurg en anesthesist De chirurg legt mevrouw Martens tijdens de operatie in rugligging met de arm op de armplank in 90 abductie. Mevrouw Martens gaat onder narcose.de anesthesist bepaald precies welke hoeveelheid ze nodig heeft om niks te voelen en om lang genoeg onder narcose te blijven. De chirurg beoordeelt de tumor en tekent de incisielijnen af. Na de incisie worden de mamma en het okselvet verwijderd, dit wordt vervolgens opgestuurd voor een PA-onderzoek. Er worden 2 redondrains achter gelaten, een in de oksel en de andere over de thoraxwand. Hierna wordt de huid gesloten met hechtdraad. Radiotherapeut De radiotherapeut maakt gebruik van radiotherapie (bestraling) op de borst. Hiermee wordt geprobeerd om alle mogelijke aanwezige kwaadaardige cellen te vernietigen. Ook wordt de oksel meegenomen. Oncologieverpleegkundige De oncologieverpleegkundige helpt bij de behandeling door chemotherapie. Hierbij wordt cytostatica toegediend via een infuus. Huisarts De huisarts zal antibiotica voorschrijven om de ontsteking te remmen en een doorverwijzing geven naar een huidtherapeut voor het oedeem in de arm. Huidtherapeut De huidtherapeut zal door middel van massage technieken en zwachtelen proberen om het oedeem te verminderen of zoveel mogelijk te verwijderen. Fysiotherapeut De fysiotherapeut zal door middel van hands-on mobiliseren, houdingscorrectie en actieve oefentherapie de schouder proberen te verbeteren. Wijze van samenwerken van de huidtherapeut met andere disciplines gedurende de behandeling Mevrouw Martens komt via de huisarts bij de huidtherapeut terecht met de hulpvraag om het oedeem in haar arm te verminderen. Het oedeem zou een rol spelen bij de klachten van de schouder van mevrouw Martens. De huidtherapeut en de fysiotherapeut zullen hierdoor nauwer samenwerken dan met andere disciplines. Bronnen

11 e kw rt 2e kw rt 3e kw rt 4e kw rt Oost West Noord Zorgtraject De patiënt gezond Borstamputatie vanwege een mammacarcinoom Chirurg en anesthesist Operatie Radiotherapeut Chemotherapie Oncologieverpleegkundige Cytostatica wordt toegediend via een infuus. Ontstoken brandplek Huisarts Onderzoek, wondverzorging en antibiotica Huidtherapeut Massage technieken Zwachtelen Fysiotherapeut Hands-on mobiliseren, houdingscorrectie en actieve oefentherapie 11

12 Casus 4 Lymfoedeem been na buikoperatie in thuissituatie Meneer Roessel, geboren , is drie weken geleden geopereerd aan een tumor in zijn darmen. Er is bij de operatie een groot stuk van de dikke darm verwijderd en alle omliggende lymfklieren zijn ook weggehaald. Door de operatie heeft hij een grote buikwond. Hij is uit het ziekenhuis ontslagen maar zal voor het restant van de wondgenezing begeleid worden door de wijkverpleging. Probleem is nu dat er een oedeem is ontstaan aan zijn beide benen en ook in zijn buik. Hier heeft meneer veel last van en de wondgenezing gaat ook minder goed. De assistente van de huisarts belt de huidtherapeut om bij de patiënt te gaan kijken en het oedeem te behandelen. Zorgplan casus 4 Patiënt gegevens Naam: Dhr. Roessel Geboortedatum: Ingangsdatum: Behandelteam: Wijkverpleging Huisarts Huidtherapeut Huidige situatie: Patiënt is 3 weken geleden geopereerd aan een tumor aan zijn darmen. Er is bij de operatie een groot stuk van de dikke darm verwijderd en alle omliggende lymfklieren zijn ook weggehaald. Door de operatie heeft hij een grote buikwond. Patiënt is nu ontslagen uit het ziekenhuis en voor het restant van de wondgenezing wordt meneer begeleid door de wijkverpleging. Door de operatie en de wond is er oedeem ontstaan in zijn buik en beide benen, waardoor de wondgenezing langzaam verloopt. Meneer heeft hier veel last van dus is naar de huisarts gegaan. De assistente belt de huidtherapeut om te kijken naar het probleem en dit te behandelen. Klachten/indicatie Veel last van oedeemvorming in buik en benen tijdens het revalideren na de operatie en tijdens het genezen van de operatiewond. Door het oedeem geneest de wond ook minder goed. Centrale doelstelling Het verminderen van oedeem en het genezen van de wond in zijn buik. Hoofddoelen per discipline Wijkverpleging: - Verminderen van de pijn - Verbeteren van de wond Huisarts: - Diagnose stellen en doorverwijzen Huidtherapeut: - Bevorderen van de wondgenezing - Vermindering van oedeem Subdoelen: - Voorlichten/adviseren patiënt Werkwijzen ( therapie en methodes) Therapie vorm: Oedeemtherapie 12

13 Methoden: Wondverzorging, Manuele Lymfedrainage(MLD) en zwachtelen Middelen: Gaasjes, zwachtels, Therapeutische Elastische Kous Samenwerking met andere disciplines Huidtherapeut werkt samen met de huisarts, de wijkverpleging en het ziekenhuis waar meneer voor controle terugkomt. Bronnen 1: H.P.M.Verdonk; Oedeem en oedeemtherapie, Bohn Staffleu en van Loghum Houten : 3: buik&source=bl&ots=_qpqijv5cr&sig=erkcpjglrrbml5ln5cva3y_hxbq&hl=nl&sa=x&ei=hr09uyqa M8Lb7AaUsYCoAg&ved=0CFMQ6AEwBw#v=onepage&q=Oedeemvorming%20in%20buik&f=false pagina uit boek: oedeemvorming in de buik 4: 13

14 Zorgtraject De patiënt gezond Tumor in dikke darm, wordt geopereerd. Wond na operatie veroorzaakt lymfeoedeem in buik en benen Wijkverpleging Wondverzorging --> wondgenezing is slecht. Huisarts Inspectie wond,en diagnose lymfeoedeem. en doorverwijzing huidtherapeut. Huidtherapeut Intake, inspectie, palpatie, opstellen behandelplan. Uitvoering behandeling: Wondverzorging, zwachtelen, MLD en steunkousen. 14

15 Opdracht 2: Multidisciplinair Behandelplan Naam patiënt: mw. Martens Geboorte datum: Ingangsdatum: Evaluatiedatum: Ingevuld door/behandelaar: Huidtherapeut Voorgeschiedenis/ huidige situatie Mw. Martens heeft een jaar geleden een borstamputatie gehad vanwege een mammacarcinoom. Deze is operatief verwijderd en ook zijn de lymfeklieren in haar rechter oksel verwijderd. Hierna is zij nog 30 keer bestraald aan de borst en in de oksel. Ook heeft ze chemotherapie gehad. Mw. ervaart hier nu klachten aan. Thuissituatie: Mw. woont samen en heeft 2 kinderen. Bron 1 en 2 en 3: zie bijlage Diagnose Lymfoedeem in de arm. Nadat mw. Martens twee maanden geleden haar rechter hand gebrand heeft aan de oven. De brandplek is gaan ontsteken en hierna is er lymfoedeem in haar arm ontstaan. Sinds 2 weken heeft mevrouw ook last van erge pijn en bewegingsbeperkingen. Bron 4: zie bijlage Klachten Mw. Martens heeft heel veel klachten aan haar schouder. Het doet pijn en ze heeft hierdoor een bewegingsbeperking. Mevrouw belast haar arm teveel, waardoor de klachten verergeren. De onmogelijkheden van de patiënt zijn nu het bewegen met haar arm en schouder. Betrokken disciplines - Huisarts - Fysiotherapeut - Huidtherapeut Werkwijze betrokken disciplines (samenwerking) Tijdens de evaluatie en het multidisciplinair overleg wordt duidelijk afgesproken wanneer de fysiotherapeut zal behandelen en wanneer de huidtherapeut zal behandelen. Op deze manier kan voorkomen worden dat de patiënt net gezwachteld is en vervolgens een afspraak bij de fysiotherapeut heeft. Hier worden van te voren afspraken over gemaakt tussen de disciplines. Het eerste multidisciplinair overleg zal meteen plaatsvinden wanneer de behandeling gestart wordt. Vervolgens zal er elke 2 maanden een multidisciplinair overleg plaatsvinden. Bron 5: zie bijlage 15

16 Samenwerking betrokken disciplines Rapportages worden na elke behandeling gemaakt. Elke 2-3 weken is er contact via mail en telefoon tussen de disciplines over de voortgang van de patiënt. Het multidisciplinair overleg (evaluatiemomenten, van te voren vastgelegd). Zie afspraken hierboven. Behandelrelevantie Behandelingen huidtherapeut Manuele Lymfedrainage Is een massage methode die tracht de functie van het lymfesysteem te ondersteunen en zorgt voor: - drainage - vasomotorische reacties - reparatie/regeneratie - immunologische effecten Het heeft met betrekking tot lokale weefselverstoring c.q. het oedeem een aantal effecten, die het normaliseren van de homeostase bewerkstelligen bij oedeem, bij een wond of bij een ontsteking. Bron 6: zie bijlage Zwachtelen Het doel van ambulante compressietherapie is: - oedeem snel en blijvend te laten verdwijnen - de bloed- en lymfestroom te versnellen - de functie van kapotte kleppen in de venen te ondersteunen - de functie van de spierpomp te verbeteren Door het uitoefenen van druk op het been worden de venen vernauwd. Daardoor kunnen de kleppen in deze venen zich weer sluiten en wordt de klepfunctie hersteld. Geregeld bewegen ondersteunt het functioneren van de spierpomp. Het bloedvolume in het been daalt weer tot normale proporties. De spierpomp zorgt er weer voor dat het bloed naar het hart gepompt wordt en de kleppen zorgen ervoor dat het bloed niet meer terug kan stromen. Bron 7: zie bijlage Therapeutische elastische kousen - Vormen het sluitstuk van de behandeling van oedeem. Het dient ter behoud van het bereikte resultaat. - Therapeutische elastische kousen zijn hulpmiddelen voor ambulante compressietherapie. Deze behandeling wordt toegepast bij aandoeningen en functiestoornissen van bloed- en lymfevaten en bevordert de afvloed van bloed, lymfe vocht uit de behandelde extremiteit. Bron 8: zie bijlage 16

17 Behandelingen fysiotherapeut Voor mevrouw Martens is het belangrijk dat zij onder behandeling bij een fysiotherapeut is. Zij heeft namelijk te maken met bewegingsbeperking en pijn aan haar schouder. Dit is wel pas sinds 2 weken, terwijl het oedeem al twee maanden aanwezig is. Om de klachten te verminderen is het van belang dat zij snel begint met de behandeling om de pijn en beperking zo snel mogelijk te verhelpen. De oefeningen zullen zorgen voor meer een verminderde bewegingsbeperking. Bron 9 en 10: zie bijlage 17

18 Behandelingen huisarts Wondbehandeling Schoonmaken veneuze ulcus d.m.v. douche of in schoon kraanwater gedrenkte gazen; debridement bij necrose (gepaard met veel pijn: start lokale pijnstilling); beschermen ulcusrand met barrièrecrème/-spray of zinkolie; bedek het ulcus met een wondbedekker, keus afhankelijk van: wondfase (zwart (necrose), geel (debris) of rood (granulatie/epithelialisatie)), wondvochtigheidsgraad (nat, vochtig of droog) en infectiegraad aanbrengen secundair verband: absorberend verband bij natte en vochtige ulcera, gaasverband bij droge ulcera; start ambulante compressietherapie, door huidtherapeut. Medicamenteuze behandeling Uitbreidende infectie (bv. erysipelas of cellulitis): behandel met systemische antibiotica conform. Pijn (t.g.v. ulcus cruris venosum, infectie of arteriële insufficiëntie) behandelen d.m.v. adequate pijnbestrijding, zie NHG-Farmacotherapeutische richtlijn Pijnbestrijding. Pijnlijke wondverzorging/debridement: 1 tot 2 gram per 10 cm2 lidocaïneprilocaïnecrème onder occlusie, inwerktijd 30 tot 45 min. Relevantie: Bestrijden van infectie en het behandelen van pijn en een goede genezing van de wond. Bron 11: zie bijlage 18

19 Behandelfrequentie Huisarts 1 x per week Fysiotherapeut 2 x per week Huidtherapeut 3 x per week Behandeldoelen Hoofddoel: Weghalen/verminderen van het lymfoedeem in de arm. Analyse: Behandeling Het lymfoedeem zal worden behandeld door verschillende behandelingen door de huidtherapeut /activiteit: Behandelen van het lymfoedeem door manuele lymfdrainage en het zwachtelen van de arm en hierna TEK. Discipline: Huidtherapeut Doel behaald: * Bij deze behandeling kan uitgegaan worden van maanden. Dit kan niet van te voren precies vastgesteld worden. De therapeutisch elastische kous zal voor altijd moeten blijven dragen, wanneer dit niet gebeurd komt het lymf oedeem weer terug. Subdoel 1 Analyse: Mevrouw informeren en adviseren over haar aandoening/klachten Mevrouw informeren over lymfoedeem, borstkanker en de klachten die hierbij kunnen ontstaan. Meerdere gesprekken, zodat patiënt dit goed begrijpt. Behandeling /activiteit: Voorlichting tijdens eerste behandeling en gesprekken tijdens andere behandelingen. Discipline: Doel behaald: Huidtherapeut en Fysiotherapeut Tot het einde van de behandelingen. Subdoel 2 Analyse: Mevrouw heeft minder pijn in haar arm en schouder. Mevrouw ervaart veel klachten waaronder pijn in haar arm en schouder. Door oefeningen bij de fysiotherapeut kan dit verminderd worden. Ook zal de pijn verminderen door de behandelingen van het lymfoedeem door de huidtherapeut. 19

20 Behandeling /activiteit: Fysiotherapeut: behandeling door oefeningen bij de fysiotherapeut en oefeningen voor thuis (zie bijlage) Huidtherapeut: manuele lymfdrainage, zwachtelen en TEK. Discipline: Doel behaald: Fysiotherapeut en Huidtherapeut 3 maanden na start behandeling. Subdoel 3 Analyse: Behandeling /activiteit: Mevrouw haar bewegingsbeperking in haar arm en schouder is verminderd. Mevrouw heeft een bewegingsbeperking door pijn en door het lymfoedeem in haar arm. Door minder belasting van haar arm en de juiste oefeningen bij de fysiotherapeut kan dit verminderd worden. Ook wordt de bewegingsbeperking minder door behandelingen van de huidtherapeut Oefeningen fysiotherapeut en oefeningen voor thuis (zie bijlage). Behandelingen door de huidtherapeut: manuele lymfdrainage, zwachtelen en TEK. Discipline: Doel behaald: Fysiotherapeut en huidtherapeut 5 maanden na start behandeling. Subdoel 4 Analyse: Mevrouw haar wond op de arm geneest. De wond zal beter gaan genezen nadat het lymfoedeem in de arm verminderd. Ondertussen zal de wond verzorgd moeten worden door de huisarts. De behandelingen hiervoor staan in het behandelplan beschreven. Behandeling /activiteit: Discipline: Doel behaald: Wondverzorging en medicatie Huisarts 2 maanden na start behandeling Verantwoording behandelingen/protocollen/richtlijnen De verantwoording voor de behandelingen etc. die wij in dit behandelplan hebben staan kunt u vinden in onze bronnen en interview Verantwoording keuzes op basis praktische situatie patiënt en organisatie Dit hebben wij op basis van de interviews gedaan die afgenomen zijn bij een arts en fysiotherapeut 20

21 Individuele verantwoordingen Lynn Duijs Dit project was naar mijn idee kort maar krachtig. Het onderwerp interesseerde mij persoonlijk dit keer ook wat minder dan de voorgaande keren, maar begrijpelijk dat dit ook een keer aan bod kwam. Ook nieuw in dit project was onze klas, wat naar mijn idee alleen maar een positieve invloed heeft gehad op het project. We waren al wel bekend met elkaar en dat heeft ook wel een hoop geholpen, ieder van ons wilt stuk voor stuk heel graag deze opleiding halen en dat zorgt voor een zeer goede motivatie. Ook vond ik het leuk dat we dit project wisselden van taken, zo waren er weer andere leiders dan vorige keer en naar mijn idee verliep het gewoon weer helemaal goed. Wel hadden we iets korter de tijd en dat was duidelijk te merken aan de planning maar gelukkig ook aan de grootte van het project. Eigenlijk vind ik dat we als klas steeds meer groeien en zijn mijn verwachtingen voor dit blok zelfs overtroffen. Feedback op mijzelf voor de volgende keer is om wat eerder met alles te beginnen, zodat het wat minder chaotisch allemaal is. Misschien kwam dit ook wel omdat we in dit blok zo een hoop veranderingen hebben zoals onze slb er en hiermee ook gelijk onze projectbegeleider. In ieder geval ben ik heel erg tevreden over iedereen zijn bijdrage en houding in dit project en werk ik super graag met iedereen samen. Anouk Degreef Dit is het eerste project die we hebben gemaakt met de nieuwe klas. De samenwerking vond ik heel goed gaan. We hebben namelijk binnen de projectgroep in tweetallen gewerkt. Dit vind ik veel fijner werken dan wanneer je iedereen bij elkaar moet roepen om verder aan het project te werken. Bovendien zijn de taken hierdoor goed verdeelt waardoor het overzichtelijk is wat er nog gedaan moet worden. Ik was verantwoordelijk voor het hoofdstuk achtergronden uit het plan van aanpak. Samen met mijn duopartner Rozemarijn van Dinten, heb ik een zorgpad gemaakt voor casus 3 schouderklachten door lymfeoedeem arm. Verder waren wij toevallig beide verantwoordelijk voor het uitvoeren van 2 interviews. De interview vragen hebben we met de hele projectgroep bedacht. Voor het theoretische onderzoek moesten we natuurlijk evidence based practice bronnen worden gezocht, ook hier hebben we ons aandeel in gedaan. Zoals ik hierboven al zei vond ik dat de samenwerking erg fijn is verlopen. De deadlines die we binnen de groep afspraken, hebben we allemaal gehaald. Het enige waar ik volgend project op moet letten is dat wanneer ik een interview moet afnemen, dat ruim van tevoren afspreken zodat het moment uitkomt voor zowel mij als de geïnterviewde. Ik hoop dat aankomend project ook weer zo verloopt en dat zullen we ook zeker weer in twee tallen doen. Rozemarijn van Dinten Tijdens het project multidisciplinaire samenwerking was ik voor de volgende activiteiten verantwoordelijk: * Het maken van de projectopdracht voor het plan van aanpak * Een zorgpad maken en uitwerken voor casus 3 * 3 wetenschappelijke bronnen opzoeken over zorgpaden * Helpen bij het maken en aanpassen van een aantal interview vragen * De huisarts interviewen * Het interview met de huisarts uitwerken De projectopdracht voor het plan van aanpak heb ik als volgende aangepakt: eerst had ik de studiehandleiding nog een keer doorgelezen om goed te kunnen begrijpen wat de bedoeling was van het project. Daarna had ik heb boek van Roel Grit erbij gepakt om te kijken wat er precies in de projectopdracht moest staan. 21

22 Het zorgpad maken en uitwerken voor casus 3 heb ik samen met Anouk gedaan. Eerst had ik de casus erbij gepakt en zelf bedacht hoe het zorgpad van de patiënt eruit zou komen te zien. Toen heb ik per zorgverlener gekeken wat voor behandeling er zou gebeuren voor deze casus. De dingen die ik nog niet had of niet had gedaan heeft Anouk aangevuld en verbetert. We hadden afgesproken om per tweetal 3 wetenschappelijke bronnen op te zoeken over zorgpaden. Ik deed dit ook weer samen met Anouk. Ik heb op Google Scholar gezocht naar artikelen die over zorgpaden gingen. Ik had er twee gevonden en Anouk nog de andere bron. In een tussenuur had Manon de interview vragen erbij gepakt. Ik heb er toen naar gekeken en bedacht of alle vragen wel relevant voor het interview vragen. Ook heb ik een aantal vragen bedacht. De vragen schrappen heb ik in overleg gedaan met Manon. Mijn stiefvader is een huisarts dus dat was makkelijk. Ik heb hem gevraagd of ik hem mocht interviewen voor het project. Ik heb uitgelegd hoe het project in elkaar zat, waarvoor het interview was en hoe het interview ongeveer zou gaan verlopen. Na het interview heb ik het verder uitgewerkt. Zinnen verbeterd en informatie die overbodig was achtergelaten. Tijdens dit project heb ik me bewust op de achtergrond gehouden omdat ik bij twee andere projecten al projectleider was. Ik heb gedaan wat me gevraagd is en heb geprobeerd om met een aantal dingen te helpen. Helene Mooijman Mijn activiteit binnen het project was onder andere het stukje projectactiviteiten in het plan van aanpak. In dit project werkte we in tweetallen, ik was aan Lynn Duijs gekoppeld. De taken die ons toegewezen waren zijn: het zorgplan casus 3 maken, 3 wetenschappelijke bronnen opzoeken, voor het behandelplan moesten wij het deel van de fysiotherapeut maken en tot slot moeten wij de spelling en zinsopbouw van het verslag controleren. Ik en Lynn hadden bedacht dat ik het zorgplan zou maken en Lynn drie wetenschappelijke bronnen zou opzoeken, later heb ik Lynn het zorgplan laten controleren. Het deel van de fysiotherapeut voor het behandelplan zouden we samen maken maar doordat Lynn zo snel is had ze het zelf al gemaakt, daardoor kreeg ik de taak erbij om bij het behandelplan te verwijzen naar de wetenschappelijke bronnen. Ik en Lynn zullen aan het einde alles nakijken waardoor het ingeleverd kan worden. Ik vind dit project persoonlijk niet zo heel bijzonder, het vorig project vond ik leuk om te maken omdat ik nieuwsgierig was naar de uitkomsten maar dat heb ik totaal niet bij dit project. De samenwerking in het project ging goed, door de nieuwe klassensamenstelling klikt het beter met alle meiden, soms was het tijdens het project beetje rommelig maar dat komt vooral omdat we maar kort de tijd hadden en we dat denk beetje onderschat hadden in de tijd. Tascha Beijer De samenwerking tijdens dit project in module 3 vond ik heel goed gaan. Wij zijn een groep die goed met elkaar kunnen opschieten en elkaar aanvullen op alle fronten. Iedereen heeft zijn goede en iets mindere kwaliteiten, wij hebben geprobeerd iedereen ze goede kwaliteiten naar boven te halen. In dit project was ik samen met Lisanne de projectleider, dat maakte dat wij verantwoordelijk waren voor het eindproduct en dat dit op tijd werd ingeleverd met daarin alle doelstellingen. Dit hebben wij gedaan door het maken van afspraken wanneer en wat we ingeleverd wilde hebben. Ook hebben we van te voren afgesproken wanneer we samenkwamen om er gezamenlijk nog aan te werken. Het werk dat ik heb ingeleverd is een deel van het plan van aanpak, 1 zorgpad, 3 bronnen en een behandelplan. Het deel van het plan van aanpak heb ik aangepakt door goed het boek te gebruiken van Roel Grit omdat hier heel duidelijk staat uitgelegd wat er in hoort te staan. Voor het maken van 22

23 het zorgpad heb ik mij eerst goed voorbereid wat nou eigenlijk een zorgpad is, door het zoeken van juiste wetenschappelijke bronnen. Dit hielp mij om een beter zorgpad in elkaar te zetten. Voor het maken van het behandelplan heb ik mij eerst goed verdiept in de behandelingen die nodig zouden zijn in casus 3. Hierdoor kon ik het behandelplan makkelijker samenstellen. Ik zou het de volgende keer niet anders aanpakken. De toegevoegde waarde die ik had tijdens dit project was dat ik niet alleen maar zei wat er moest gebeuren, maar ook luisterde naar de meningen van anderen dus iedereen had inspraak. Ik vond het belangrijk dat we het allemaal met elkaar eens waren, het is ten slotte een gezamenlijk project. Michelle Philips Dit was ons eerste project met de nieuwe klas. We kunnen allemaal goed met elkaar opschieten waardoor de samenwerking tussen ons ook goed verloopt. Ik vond dit wel een lastig project. Ik vond dat er in de studiehandleiding vaak niet helemaal duidelijk werd beschreven wat je nou precies moest doen of wat er van je verwacht werd bij een opdracht. Wel vond ik het belangrijk dat dit onderwerp een keer aan bod is gekomen, als huidtherapeut krijg je namelijk veel te maken met andere beroepsdisciplines. Bij het Plan van Aanpak heb ik het onderdeel Kwaliteitsbewaking gemaakt. De rest van het project heb ik samengewerkt met Manon, we hebben namelijk alles in tweetallen opgedeeld. Dat is erg handig, met z n tweeën weet je altijd meer dan één! Samen met Manon heb ik een casus uitgewerkt en verder waren wij verantwoordelijk dat alle tussenresultaten van het project steeds tot één geheel werden gemaakt. Aan het einde van het project gaan wij ook de presentatie houden. Manon Bergenhenegouwen Ik vond het project moeilijk om te maken, het was lastig te begrijpen wat precies de bedoeling is en we hadden kort de tijd. Uiteindelijk hebben we 2 leiders voor dit project gevonden en die verdeelden de taken. Dit project hebben we, net als het vorige, in tweetallen gewerkt. Ik werkte samen met Michelle en onze taken waren: een van de casussen uitwerken van het zorgpad, namelijk casus 4. Het behandelplan werd in stukjes verdeeld en wij hebben geholpen aan het stukje van de huisarts. En elk tweetal moest zorgen voor minimaal 3 wetenschappelijke bronnen. Michelle en ik zijn verantwoordelijk gesteld om het project tot een mooi geheel samen te voegen, zodat alles duidelijk en overzichtelijk is. Ook zijn wij aangewezen om straks het project te presenteren. Mijn rol binnen dit project vond ik minimaal, ik heb gedaan wat me gevraagd werd, maar heb niet het idee gehad dat ik volledig in dit project betrokken was. Ik denk dat dit komt omdat dit onderwerp me weinig raakt en vanzelfsprekend is voor mij. Wel heb ik gezien uit onze literatuur en interviews dat de samenwerking tussen verschillen organisaties lang niet altijd soepel verloopt als ik dacht, maar me daar eigenlijk nooit zo erg in verdiept. Ik vind het daarom ook lastig om de presentatie te doen en zal daar de nodige voorbereidingen nog voor moeten treffen. Lisanne van der Velde In dit project was ik samen met Tascha de leider. Deze taak heb ik eigenlijk nooit eerder op me genomen tijdens andere projecten waar ik eerder aan deelgenomen heb. Hierdoor vond ik het eigenlijk nog best lastig. In het begin liep het wel lekker voor mijn gevoel, even later werd het vanaf mijn kant een klein beetje chaotisch, omdat ik er even niet bij stil had gestaan dat we het gelijk weer door moesten zetten en we nog zo weinig tijd hadden. Verder hoop ik dat iedereen een beetje tevreden was met mij als een van de leiders. Ik vond het leuk om te doen, maar ik vind het uiteindelijk niet mijn ding. Leider zijn geeft best wat verantwoordelijkheid en kost ook aardig wat tijd, daar had ik mij vanaf het begin misschien een beetje in vergist. Later merkte ik dat het best veel tijd kostte om alles op een rijtje te zetten en te regelen, verdelen, noem maar op. 23

24 Soms heb ik ook de neiging om niet te overleggen met Tascha, maar dat heb ik gelijk weer aangepast en dat ben ik wel gaan doen. Dit merk ik ook aan mezelf in eerdere projecten, nu was dat niet zo en ging dat wel goed. Tijdens dit project hebben Tascha en ik alles van keer tot keer bekeken. De volgende keer zou ik voor mezelf alvast van te voren een gehele planning maken voor heel het project, met daarin alvast de besprekingen gepland. Zodat ik niet in de war raak van de tijd, alles op tijd af komt en het voor iedereen duidelijk en georganiseerd is. De waarde die ik heb toegevoegd aan dit project, is het zijn van een leider, deze is altijd nodig in een project en dit heb ik zo goed mogelijk proberen te doen voor de eerste keer. Daarnaast heb ik ervoor gezorgd dat het zorgpad van casus 1 voldoende was, samen met Tascha. Ook hebben wij het behandelplan opgesteld van de huidtherapeut. Daarnaast net als ieder uit de groep, mijn bijdrage aan het plan van aanpak. 24

25 Bijlage 1: Oefeningen voor thuis Oefeningen Oefening 1 Beweeg uw arm gestrekt voorwaarts. Wanneer u nog een wonddrain heeft, ga dan niet verder naar boven dan de tekening aangeeft. Oefening 2 Bij deze oefening uw armen langs uw lichaam laten hangen. Vervolgens een aantal keren uw schouders optrekken en weer ontspannen. 25

26 Oefening 3 Uw handen achter uw rug in elkaar houden. Vervolgens uw armen gestrekt omhoog brengen. Oefening 4 Ga een stukje (15 cm) van de muur staan en 'krabbel' met beide handen tegelijkertijd langs de muur naar boven. 26

27 Oefening 5 Uw handen in elkaar vouwen. Daardoor wordt uw arm aan de geopereerde kant gesteund. Uw armen zo ver mogelijk gestrekt omhoog brengen. Oefening 6 Uw handen achter uw oren tegen uw achterhoofd leggen en vervolgens uw vingers ineen strengelen. Houd uw ellebogen eerst ontspannen naar voren en breng ze daarna zo ver mogelijk naar achteren. 27

28 Oefening 7 Staande tegen de muur beide armen zijwaarts omhoog brengen, zo hoog u kunt. Uw handen blijven contact houden met de muur. Oefening 8 Leg uw handen zo laag mogelijk op uw rug en schuif ze langs uw rug naar boven. Bron 12: zie bijlage 28

29 Bijlage 2: Wetenschappelijke bronnen Bron 1: Bron 2: Bron 3: Bron 4: Bron 5: Bron 6: (Blz 139 hoofdstuk 14 Oedeem en oedeemtherapie Verdonk) Bron 7: (Blz 113 Hoofdstuk 12 Oedeem en oedeem therapie verdonk) Bron 8: ( blz 183 hoofdstuk 16 Oedeem en oedeem therapie verdonk) Bron 9: Bron 10: Bron 11: Bron 12: Bron13: ments/ie2divers/ pdf Deze site hebben we gebruikt als een voorbeeld voor de zorgplannen. Bron 14: Deze site hebben we gebruikt voor casus 1, omdat daar sprake is van een ouder persoon dat in een verzorgingstehuis woont en die slecht ter been is waardoor die zich gestoten had. Valpreventie dient dan ook zowel in instellingen als in de thuissituatie van de patiënt/cliënt meer en gestructureerd aandacht te krijgen. Bron 15: uik&source=bl&ots=_qpqijv5cr&sig=erkcpjglrrbml5ln5cva3y_hxbq&hl=nl&sa=x&ei=hr09uyqa M8Lb7AaUsYCoAg&ved=0CFMQ6AEwBw#v=onepage&q=Oedeemvorming%20in%20buik&f=false Deze site is zo breed aan onderwerpen dat we het overal voor konden gebruiken. 29

30 Bijlage 3: Interviews Interview met Huisarts A.J. Poot 1. Wat is uw beroep? Ik ben een huisarts en een arts ouderen geneeskunde. 2. Waar werkt u? Ik werk in het LUMC (Leids Universitair Medisch Centrum) en in een praktijk in Zoeterwoudedorp. 3. Met welke zorgverleners werkt u samen? Ik werk met doktersassistentes, met fysiotherapeuten, met mensendiecktherapeuten, met logopedistes, met medische specialisten van het ziekenhuis, met de pedicure, met diëtisten, de apothekers en met wijkverpleegkundigen. 4. Op wat voor manier werkt u samen met deze zorgverleners? Sommige zorgverleners spreek ik als ik patiënten doorverwijs naar bijv. medisch specialisten en paramedici. Met de fysiotherapeut en mensendiecktherapeut heb ik regelmatig bespreking. Dit zijn dan vooral patiëntbesprekingen. 5. Bent u tevreden over deze samenwerking? Waarom wel of waarom niet? Nee ik ben niet tevreden, omdat het altijd beter kan. Je werkt het beste samen met mensen die je structureel spreekt en die je kent, dat merk je. Als je in een dorp werkt heb je een paar fysiotherapeuten die je kent en waar je mee samenwerkt, maar patiënten kunnen natuurlijk ook naar andere fysiotherapeuten gaan waar ik niet mee bekend ben. Hoe verder de zorgverleners, hoe slechter het samenwerkt. Zelfde geldt met apothekers. De apotheker van om de hoek heb ik afspraken mee, en hierdoor verloopt de samenwerking vlotter en bestaat er minder kans op fouten, je bent namelijk op elkaar ingespeeld. Met een apotheker waar je nog nooit mee hebt samengewerkt, daar mis je dan de fijne afstemming mee. Dit merk je vooral bij fysiotherapeuten. Die hebben behoorlijke verschillen van aanpakken. Je merkt verschil als je ze kent, je weet dan hoe ze werken en hoe hun manier van aanpakken is. 6. Hoe wordt er samengewerkt? Via schriftelijk contact, verwijsbrieven en van terug verslagen. Ook digitaal, bijvoorbeeld via sleutelnet, hiermee kun je via een web applicatie een verwijzing sturen. En natuurlijk ook mondeling. Dit is vooral als je iemand in hetzelfde gebouw spreekt of telefonisch. 30

31 7. Hoe beoordeel je deze samenwerking? Ik kijk of de uitkomst overeen komt met mijn verwachting. Ik verwijs iemand met een bepaald idee en naar verloop van tijd komen ze terug en merk ik vaak via de gene wie ik verwezen heb of er is gebeurd wat ik verwachtte. Als dat vaker wel lukt dan niet dan ben ik tevreden en als ik merk dat het mis gaat ben ik ontevreden. 8. Vind u dat er verbetering zou moeten plaatsvinden in zorgpaden in Nederland? En zo ja, wat dan? Ja, betere afstemming. Nauwer contact tussen de zorgverleners in een zorgpad. Zorgpaden moeten vraag gestuurd zijn en niet aanbod gestuurd. Wat wil de patiënt? De patiënt heeft een vraag of een klacht en wordt dus in een bestaand zorgpad gestopt. Maar de zorgpaden moeten ingaan op de vraag van de zorgvrager. De afstemming tussen zorgpaden is vaak slecht, er wordt slecht verwezen. De belangrijke informatie en de belangrijke vraagstelling is er, alleen wordt er niet mee verwezen. Er is een eenheidsworst-aanpak ongeacht de vraag, en er wordt ook slecht terug gerapporteerd. 9. En wat zou dit voor de patiënten kunnen betekenen als de zorgpaden verbeterd worden? Waarom? Beter bij hun vraag passende hulp, minder frustratie door dubbellingen. Je moet 600x je verhaal vertelen waarom je bij een zorgverlener komt. Er zou betere afstemming kunnen komen en een beter gegevens beheer. Er moet meer bijgehouden worden wat er al gedaan is. Nu kom je bij een dokter die niet goed op de hoogte is en daar kom je dan pas later achter. Er zouden geen aanbodgerichte zorgpaden meer moeten zijn. De zorgverleners willen graag werk hebben dus bieden zich altijd aan. Patiënten weten geen oplossing die de arts wel heeft,dus als patiënt ga je al gauw mee in zorg die later misschien niet eens nodig blijkt te zijn. 10. En voor de overige disciplines? Meer tevreden patiënten. Meer arbeidsvreugde. Misschien minder patiënten en minder geld omdat ze moeten zeggen als iets/hulp niet nodig is. Vragen na de casuste hebben gelezen (het gaat hier om casus 3) 11. Wat voor vragen zou u stellen bij deze patiënt? - Hoe gaat het met u? - U loopt hier al een tijdje mee, wat maakt het dat u er nu mee bij mij komt? - Wat zou u graag willen? (eerst open vragen waarom een patiënt echt komt) Hierna ga je pas inzoomen 31

32 - Hoe is het begonnen met uw schouder? - De wond gaat niet genezen totdat er iets aan het oedeem gedaan is. We hebben twee problemen: een stijve schouder omdat u weinig met uw arm beweegt. U beweegt weinig met uw arm vanwege de wond en het oedeem. Oedeem is belangrijkste. Oedeem gaan we behandelen door hulp van een huidtherapeut. Ik houdt de wond in de gaten. Als de huidtherapeut het beleid voor het oedeem klaar heeft, gaan we pas naar de fysiotherapeut om de schouder beter in beweging te hebben. Ik wil u iedere week terug zien en in de gaten houden hoe het gaat. 12. Wat zou u rol kunnen zijn in deze casus? Verwijzer en monitor. 13. Hoe zou u dit probleem behandelen? Zie bovengenoemde antwoorden. 14. Hoelang zou het behandeltraject duren? Ga maar uit van maanden, alles wat korter is, is mooi meegenomen. 15. Zou een patiënt met deze casus nazorg nodig hebben? Zo ja, wat voor nazorg? In ieder geval een tijdje controle. Je weet niet helemaal zeker hoe dit gekomen is. Je kan weten dat na een operatie van een mammacarcinoom je oedeem kan krijgen. Het kan zijn dat ze informatie en begeleiding nodig heeft. Het kan ook zijn dat ze bijv. veel heeft aan een notgeloten contact via IK of informatie van mammapolies die mensen adviseren hoe ze moeten omgaan met oedeem en borstprotheses. Maar misschien is het zo dat ze keer een gewoon pech heeft. Ik zou haar een tijdje in de gaten houden en kijken of ze er goed mee omgaat. Zo niet kijken wat voor verdere hulp ze nodig heeft. 16. Heeft u veel ervaring met dit ziektebeeld uit de casus? Ja, enkele tientallen vrouwen. 17. Bij wie ligt de regie van de door de patiënten af te leggen zorgpaden en te controleren dat alles goed verloopt? Bij de huisarts. In ieder geval bij deze patiënt, heel vaak ook de chirurg. 18. Hoe zou het zorgpad voor deze patiënt korter of beter kunnen verlopen? Beter als er meteen aansluitend begeleid zou worden en als ze was geïnformeerd. Paar keer terug gezien worden of kijken of ze het begrijpt. Heel vaak krijgen patiënten alleen folders en een gesprek. Maar in de begin fase van kanker zijn patiënten alleen bang voor doodgaan 32

33 en maken ze zich geen zorgen over brandwonden en dergelijke. Dit verschilt natuurlijk wel per persoon. Het beste is als patiënten een paar keer worden terug gezien en als de eerste paniek over is dat ze dan beginnen over oedeem en wondjes. 19. Hoe zouden de disciplines waar deze mevrouw in de casus mee te maken heeft het beste met elkaar kunnen communiceren? Mondeling. Zo n mammma-team in een ziekenhuis, misschien met ook nog een psycholoog, als die iedere woensdag middag bij elkaar komen, en erover praten werkt het. Als je dit in het begin goed aanpakt heb je later veel minder problemen. 20. En hoe doen ze dit werkelijkheid, naar uw ervaring? Meestal minder goed. De slimme hoger opgeleide patiënten krijgen hun informatie die ze willen, maar de mensen die de taal minder begrijpen glippen door het net en dan gaat het minder goed. Als je standaard in het zorgpad past, dan gaat het ook goed. Als dit niet zo is, bijv. door andere ziektes, dan gaat het nogal eens mis. Er wordt gemiddeld slecht gecommuniceerd door zorgverleners. Informatie komt laat door. Een verwijzing is kort of onleesbaar en belangrijke informatie wordt ook wel eens weggelaten. 33

34 Interview met fysiotherapeut 1. Wat is uw beroep? Fysiotherapeut 2. Waar werkt u? Particuliere praktijk Together In Motion Fysiotherapie te Delft 3. Met welke andere zorgverleners werkt u samen? Huisarts, orthopedisch chirurg & podoloog 4. Op wat voor manier werkt u samen met deze andere zorgverleners? Overleg, rapportage & terugkoppeling met huisartsen en orthopedisch chirurgen over het verloop of resultaat van behandel- en revalidatietrajecten van mijn patiënten. Met de podoloog werk ik af en toe nauw samen bij het multi-professioneel behandelen van patiënten met klachten aan de onderste extremiteit of lumbosacrale regio waarbij het aanmeten van zooltjes geindiceerd is. 5. Bent u tevreden over deze samenwerking? Over het algemeen wel. 6. Vind u dat er verbetering zou moeten plaatsvinden in zorgpaden in Nederland? Vanuit mijn oogpunt zou het een meerwaarde hebben als de comminucatie tussen bepaalde disciplines wat vloeiender zou verlopen. Huisartsen of orthopedische chirurgen zijn vaak moeilijk te bereiken en de bestaande systemen die een snelle en soepele communicatie kunnen verzorgen worden niet door iedereen gebruikt. 7. En wat zou dit voor de patiënten kunnen betekenen? Waarom? Duidelijke onderlinge communicatie tussen de verschillende disciplines en zorgverleners die verantwoordelijk zijn voor het zorgtraject van een patiënt draagt bij aan de kwaliteit van deze zorg en zal de patiënt ten goede komen. Ook is het prettig voor de patiënt om niet steeds opnieuw zijn of haar verhaal te hoeven doen omdat alle disciplines dan op de hoogte zijn van de huidige status van de patiënt. 8. En voor de overige disciplines? Als de behandelende zorgverleners op de hoogte zijn van elkaars bijdrage aan een zorgtraject kan deze zorg optimaal op elkaar afgestemd worden. Om dit te realiseren moet er wel wat extra tijdsinvestering plaatsvinden. na de casus te hebben gelezen (het gaat hier om casus 3) 9. Wat voor vragen zou u stellen bij deze patiënt? Als fysiotherapeut zou ik mij richten op de pijn en bewegingsbeperking die de patiënt momenteel ervaart in de schouder. Ik zou aan de hand van een uitgebreide anamnese de aanwezige biomechanische functiestoornissen inventariseren en deze koppelen aan de beperking in activiteiten en participatie. Verder is het bij een dergelijk complexe patiënt belangrijk om de persoonlijke en externe factoren die een rol spelen bij het ontstaan en onderhouden van de klacht in kaart te brengen. 34