3. De leerplicht in cijfers

Transcriptie

1 0. Samenvatting Het afgelopen jaar is de leerplichtformatie weer op sterkte gekomen. De weerslag hiervan is duidelijk af te lezen in dit jaarverslag: waar vorig jaar slagen om de arm gehouden moesten worden kunnen we nu met zekerheid de cijfers presenteren. Zeer verheugend is de grote daling van het geregistreerd aantal spijbelaars: daar waar vorig jaar 104 leerlingen op de korrel werden genomen wegens spijbelen is in schooljaar het aantal spijbelaars beperkt tot 37! Een specifieke nieuwe ontwikkeling dit jaar was de opening van het asielzoekercentrum in Papendrecht waar ook leerplichtige leerlingen verblijven. Een klein aantal asielzoekerleerlingen uit het voortgezet onderwijs bleek niet te motiveren om naar school te gaan. Dit is een probleem dat in de regiogemeenten herkend wordt en waarvoor een oplossing wordt gezocht. Een van de twee leerplichtambtenaren heeft haar examen voor buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA) met goed gevolg afgelegd, dus na de beëdiging door de rechtbank kan Papendrecht weer zelf processen verbaal uitschrijven. 1. Inleiding Jaarlijks moet de gemeenteraad vóór 1 oktober het jaarverslag leerplicht over het voorgaande schooljaar vaststellen. In dit jaarverslag wordt verantwoording afgelegd over het schooljaar Dit jaar was de leerplichtformatie weer op volle sterkte met uitzondering van de periode dat een van de twee leerplichtambtenaren met zwangerschapsverlof was. 2. De leerplichtwet De leerplichtwet schrijft voor dat ouder(s), voogd(en) en verzorger(s) die het gezag over een minderjarige uitoefenen, de verplichting heeft/hebben ervoor te zorgen dat de minderjarige is ingeschreven als leerling van een school of een onderwijsinstituut. Zij zijn verplicht ervoor zorg te dragen dat de minderjarige leerling tot twaalf jaar de school regelmatig bezoekt. Wanneer een minderjarige ingeschreven is bij een onderwijsinstituut dan ligt bij hem of haar de wettelijke plicht het onderwijsinstituut te bezoeken. Leerlingen van twaalf jaar of ouder kunnen in het uiterste geval een proces verbaal opgelegd krijgen. In dat geval kan de rechter een passende straf opleggen. Het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet is opgedragen aan burgemeester en wethouders. Zij wijzen daartoe één of meerdere leerplichtambtenaren aan. Om te controleren of leerlingen zijn ingeschreven op een school of onderwijsinstituut, is de leerplichtadministratie gekoppeld aan de gemeentelijke basisadministratie (GBA). De leerplichtambtenaar van de woongemeente is verantwoordelijk voor de leerplichtige leerlingen. Dit betekent dat een leerling uit Sliedrecht die in Papendrecht naar school gaat onder de verantwoordelijkheid van de Sliedrechtse leerplichtambtenaar valt en dus niet onder de verantwoordelijkheid van de Papendrechtse leerplichtambtenaar. Omgekeerd betekent dit dat een Papendrechtse leerling die in Rotterdam naar school gaat onder verantwoordelijkheid van de Papendrechtse leerplichtambtenaar valt. 3. De leerplicht in cijfers 3.1. Aantal leerplichtigen in de gemeente Papendrecht De leerplicht begint op de eerste schooldag van de maand, volgend op die waarin een minderjarige de leeftijd van vijf jaar bereikt. De leerplicht eindigt: 1) nadat twaalf jaar onderwijs is gevolgd 2) Aan het einde van het schooljaar waarin de leerling zestien jaar wordt Leerlingen zijn na de volledige leerplicht nog één schooljaar partieel leerplichtig als zij zich inschrijven bij een ROC. Voorbeeld met een gefingeerde naam: Eric van Hamelen is geboren op 15 Volledig leerplichtig vanaf 1 juni 2001 t/m 31 juli 2012 mei 1996 Partieel leerplichtig vanaf 1 augustus 2012 t/m 31 juli 2013 Eric van Hamelen is geboren op 20 Volledig leerplichtig vanaf 1 september 2001 t/m 31 juli 2013 Aantal pagina s: 6 1

2 augustus 1996 Partieel leerplichtig vanaf 1 augustus 2013 t/m 31 juli 2014 Daarnaast zijn gemeenten verplicht om van alle jongeren van 17 jaar en ouder bij te houden of zij wel of geen startkwalificatie bezitten. Een startkwalificatie is een afgeronde opleiding op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. Dit staat gelijk aan een diploma HAVO, VWO of niveau 2 van de Wet Educatie Beroepsonderwijs (WEB). Leerlingen die deze startkwalificatie niet hebben worden gemeld aan de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC). Dit is een regionaal loket waar trajectbegeleiders werken die alles in het werk stellen deze jongeren alsnog een startkwalificatie te laten behalen. Omdat de RMCwetgeving recent is betekent dit dat pas van de laatste lichtingen bijgehouden kan worden of jongeren een startkwalificatie hebben. Op dit moment zijn alle jongeren tot en met 19 jaar ingevoerd. Volgend jaar is de groep tot en met 20 ingevoerd en vanaf schooljaar zijn alle jongeren tot en met 22 ingevoerd. Dit ingroeimodel is in nauw overleg met de coördinator van het RMC afgesproken. Het alternatief zou namelijk zijn om alle 1016 jongeren van 20, 21 en 22 jaar aan te schrijven met de vraag wat hun laatst afgeronde schoolopleiding is. Dit zou een kostbare administratieve klus zijn, zeker gezien te verwachten non-response. In totaal heeft de leerplichtadministratie de gegevens beschikbaar van alle jongeren tussen de 4 en 19 jaar. Gedurende het schooljaar fluctueert het aantal leerlingen omdat ze lopende het jaar ouder worden maar ook omdat ze verhuizen. In onderstaande tabel is een weergave gegeven van alle jongeren tussen de 4 en 22 jaar, op 1 januari, een moment dat ongeveer in het midden van een schooljaar zit. Leeftijd Op 1 januari 2003 Op 1 januari 2002 Op 1 januari jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar Totaal volledig leerplichtigen (5-16 jaar) jaar (partieel leerplichtigen) jaar jaar jaar jaar jaar jarigen Totaal aantal 4-22 jarigen Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek 3.2. Scholen in Papendrecht Op 1 oktober van ieder jaar worden alle leerlingen die op Nederlandse scholen staan ingeschreven geteld. Deze telling is van belang voor de financiering van het onderwijs. Op 1 oktober 2003 waren de cijfers voor Papendrecht als volgt: Denominatie Naam school Locaties in Aantal leerlingen per Papendrecht Anne Frank Openbaar basisonderwijs De Knotwilg De Viermaster Protestant Christelijk Koningin Beatrix basisonderwijs Prins Constantijn Oranje Nassau Aantal pagina s: 6 2

3 Prins Floris Reformatorisch basisonderwijs Augustinus Openbaar speciaal onderwijs De Bongerd *) Openbaar voortgezet onderwijs Willem de Zwijger College **) Protestant Christelijk voortgezet De Lage Waard onderwijs Totaal *) De grote daling ten opzichte van vorig jaar komt doordat het speciaal voortgezet onderwijs inmiddels anders is opgezet **) Alleen de locatie in Papendrecht is geteld. Bij de tellijst van 1 oktober 2002 moet worden opgemerkt dat op 22 oktober 2002 het asielzoekercentrum en daarmee ook de school voor de basisschoolleerlingen in Papendrecht is geopend. De school heeft een eigen naam: Sharbat Gula maar is een dependance van de Anne Frankschool. Op 22 oktober stonden 22 leerlingen op deze school ingeschreven en aan het einde van het schooljaar op 6 juli 2003 bezochten 34 leerlingen de school. Over de specifieke problematiek van de asielzoekerleerlingen zal in de volgende paragraaf nader worden ingegaan. De meeste Papendrechtse leerlingen bezoeken een school in Papendrecht. Daarnaast bezoekt een behoorlijk groot aantal leerling een school buiten Papendrecht. Omgekeerd komt hetzelfde voor: met name op het gebied van voortgezet onderwijs heeft Papendrecht een belangrijke regionale functie met twee scholen voor voortgezet onderwijs binnen de gemeentegrenzen. Soort onderwijs School binnen Papendrecht School buiten Papendrecht Aantal scholen Aantal leerlingen Aantal scholen Aantal leerlingen Basisonderwijs Speciaal basisonderwijs Voortgezet onderwijs MBO HBO 5 9 Totaal De leerplichtambtenaar heeft dus in totaal met 100 scholen te maken. In veel gevallen gaat dit om scholen waar minder dan vijf leerlingen op zitten, maar er zijn ook scholen als het Johan de Witt-gymnasium in Dordrecht waar 60 Papendrechtse leerlingen naar toe gaan. Vorig jaar had de leerplichtambtenaar nog met 112 scholen te maken. Dit aantal kan elk jaar sterk fluctueren: er hoeven maar een paar scholen af te vallen of bij te komen waar één leerling naar toe gaat en het aantal is anders. Wel schommelt het aantal scholen waar de leerplichtambtenaar mee te maken heeft al een aantal jaar rond de Ontwikkelingen in het schooljaar Met het vertrek van de leerplichtambtenaar Mevrouw Blok had Papendrecht geen leerplichtambtenaar meer die buitengewoon opsporingsambtenaar was. Mevrouw Pals-Rommens, de nieuwe leerplichtambtenaar die op 1 december 2002 in dienst is getreden, heeft op 19 februari met goed gevolg het examen voor buitengewoon opsporingsambtenaar afgelegd. Wanneer zij door de rechtbank beëidigd is kan zij ook processen verbaal uitschrijven. Tot die tijd wordt in overleg met politie of andere buitengewoon opsporingsambtenaren zoals sociaal rechercheurs de processen verbaal opgesteld. Op 22 oktober 2002 is in Papendrecht het asielzoekercentrum geopend. Leerlingen in de basisschoolleeftijd gaan naar de asielzoekerschool op het terrein Sharbat Gula. Leerlingen die het voortgezet onderwijs bezoeken doen dit in de regel bij het Stedelijk Dalton Lyceum in Dordrecht waar zich een Internationale Schakelklas (ISK) bevindt waar Nederlands als Tweede Taal wordt onderwezen. Leerlingen die dusdanig Nederlands spreken dat zij regulier voortgezet onderwijs kunnen volgen, worden hiertoe ook in staat gesteld. Het asielzoekercentrum brengt specifieke problemen met zich mee voor de leerplichtfunctie. In de eerste plaats verhuizen leerlingen veel van en naar het centrum waardoor er veel mutaties plaatsvinden. Omdat asielzoekers niet worden ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie (GBA) kan deze koppeling niet gemaakt worden ter controle. Hierdoor is het voor de leerplichtambtenaar niet altijd duidelijk of leerlingen nog in Papendrecht wonen. Omgekeerd is het niet altijd duidelijk wanneer er weer nieuwe leerlingen ingeschreven moeten worden. Een ander probleem dat met de asielzoekerleerlingen speelt is het ongeoorloofd schoolverzuim. Asielzoekerleerlingen zijn leerplichtig, maar niet altijd gemotiveerd om naar school te gaan. De leerplichtambtenaren hebben met een drietal hardnekkige spijbelaars te maken gehad waarvan ook de ouders niet meer wisten hoe ze de problemen moeten aanpakken. Een proces verbaal opmaken en een Aantal pagina s: 6 3

4 boete opleggen is niet de meest gewenste oplossing: gezien het geringe weekgeld dat de asielzoekers ontvangen blijken deze boetes moeilijk inbaar. Dit probleem is overigens niet uniek voor Papendrecht: ook gemeenten als Dordrecht, s Gravendeel en Hendrik-Ido-Ambacht worstelen met dit probleem. In overleg met Bureau Halt wordt gekeken naar alternatieve straffen voor deze doelgroep. 5. Taken van de leerplichtambtenaar 5.1. Registratie en administratie In het vorige jaarverslag is aangegeven dat hard gewerkt is aan het inlopen van de achterstanden bij de leerplichtadministratie. Zoals ook al is aangegeven in 2.2. is de leerplichtadministratie bijgewerkt tot en met de groep negentienjarigen. Elk jaar zal een jaarcohort worden toegevoegd zodat aan het einde van schooljaar van alle jongeren tussen de 4 en 22 jaar bekend is wat hun opleiding is. In het schooljaar zijn 85 jongeren aangemeld bij het RMC. Een groot punt van zorg blijft het doorgeven van mutaties door de scholen. Scholen zijn wettelijk verplicht om 7 dagen na inschrijving van een leerling de leerplichtambtenaar daarvan op de hoogte te brengen. Aan het einde van schooljaar is nog door geen enkele school een dergelijke melding gedaan. Dit betekent dat de leerplichtambtenaren belast worden met het aanschrijven van scholen en het versturen van rappels. Door de afdeling Publiekszaken wordt naar negen jongeren een onderzoek ingesteld omdat zij zich wel hebben ingeschreven op een school in Papendrecht en daarbij een adres in Papendrecht hebben genoemd, maar daar niet staan ingeschreven volgens de Gemeentelijke basisadministratie. In dergelijke gevallen gaat het soms om illegale kinderen, maar het komt ook regelmatig voor bij schipperskinderen die in een straat zeggen te wonen die niet bestaat Ontheffingen Naast het overleg tussen de leerplichtambtenaren en de afdeling Publiekszaken over inschrijvingen waarover onduidelijkheid bestaat, vindt er tussen de leerplichtambtenaren en de afdeling Publiekszaken nauw overleg plaats over leerlingen die in het buitenland naar school gaan. Het zijn de leerlingen van ouders die een groot deel van het jaar in het buitenland werken en hun kinderen daarom ook in het buitenland naar school laten gaan. Deze leerlingen krijgen een ontheffing van de leerplichtambtenaar om in Nederland naar school te gaan onder de voorwaarde dat ze negen van de twaalf maanden ook daadwerkelijk in het buitenland verblijven. Met de afdeling Publiekszaken worden afspraken gemaakt over hoe de controle van dit buitenlands verblijf. Naast ontheffingen wegens het verblijf in het buitenland zijn er andere gronden op basis waarvan de leerplichtambtenaar ontheffing kan verlenen. Zo gaan drie kinderen naar een kinderdagverblijf voor verstandelijk gehandicapte kinderen omdat zij niet in staat zijn naar een school te gaan. Formeel moeten deze ontheffingen jaarlijks getoetst worden door een arts die moet vaststellen dat de leerling dusdanig verstandelijk beperkt is dat niet deelgenomen kan worden aan onderwijs. Door de Papendrechtse leerplichtambtenaren wordt dit onderzoek eens in de vijf jaar gevraagd omdat het voor ouders zeer belastend kan zijn om jaarlijks op nadrukkelijke wijze telkens weer geconfronteerd te worden met de beperkingen van hun kind. Daarbij is het niet realistisch te veronderstellen dat deze kinderen na een jaar opvang wèl klaar zijn voor regulier onderwijs. Voor drie leerlingen is een vrijstelling van minder dan 10 dagen verleend wegens gewichtige omstandigheden. Hierbij moet gedacht worden aan de aard van het beroep van de ouder(s) die het voor het gezin onmogelijk maakt om in de reguliere schoolvakanties weg te gaan. Eén leerling heeft de mogelijkheid gekregen van vervangende leerplicht. Het gaat dan om leerlingen van veertien jaar of ouder die een duaal stelsel gaan volgen van deels onderwijs en deels werken. Iets soortgelijks is mogelijk in het laatste schooljaar. Ook dit kwam eenmaal voor. Tot slot is een ontheffing verleend aan één leerling die op een instituut voor hoogbegaafde kinderen zit. Dit instituut is door het ministerie van onderwijs nog niet erkend als onderwijsinstituut maar er werken wel bevoegde docenten. Daarom mag er een ontheffing verleend worden. Er zijn geen ontheffingen verleend voor het volgen van Voortgezet Algemeen Volwassenenonderwijs (VAVO) of wegens bezwaren van ouders tegen elke vorm van onderwijs Inhoudelijke taken van de leerplichtambtenaar Aantal pagina s: 6 4

5 De leerplichtambtenaar heeft een dubbelrol: enerzijds is er de handhavende taak waarbij afspraken worden gemaakt met het openbaar ministerie over de aanpak van het schoolverzuim. Daarnaast probeert de leerplichtambtenaar jongeren weer te motiveren voor het onderwijs. Over het algemeen kan geconstateerd worden dat als leerlingen veel of vaak verzuimen er meer aan de hand is dan op het eerste gezicht duidelijk is: vaak spelen dan diverse problemen in de privé-sfeer. Door de leerplichtambtenaren wordt opgemerkt dat het schoolmaatschappelijk werk een goede voorziening is die duidelijk in een behoefte voorziet. Wel wordt een duidelijke kanttekening gemaakt bij de gevolgen voor de leerplicht. Wanneer leerlingen verzuimen moet de school daarvan direct melding doen aan de leerplichtambtenaar. Sinds de invoering van het schoolmaatschappelijk werk blijkt echter dat scholen in sommige gevallen eerst de schoolmaatschappelijk werkster inschakelen. De leerplichtambtenaren worstelen hiermee. Op zich waarderen ze de goede bedoelingen van de scholen en delen ze de opvatting dat schoolverzuim vaak een signaal is voor problemen (zie ook 2.9) maar het gaat voorbij aan de specifieke taak van de leerplichtambtenaar. Door de leerplichtambtenaren wordt opgemerkt dat de Social Teams op de scholen nog niet zijn ideale vorm hebben gevonden voor het leerplichtgedeelte. De maandelijkse bijeenkomsten zijn in frequentie te laag voor de leerplichtambtenaren omdat zij veel sneller op verzuimmeldingen moeten reageren. Ook lopen de leerplichtambtenaren aan tegen de privacyregels die in de Social Teams worden gehanteerd. Tot slot komt een belangrijk deel van de besproken leerlingen uit een andere gemeente dan Papendrecht Absoluut schoolverzuim In het schooljaar is naar 218 jongeren een onderzoek gedaan naar absoluut schoolverzuim. Dit betekent dat de jongere in kwestie niet staat ingeschreven op een school of onderwijsinstituut. Van hen zijn 85 doorgegeven aan het RMC. Tien jongeren zijn ondergebracht bij de Stichting Integratie Werkaanbod en één partieel leerplichtige jongere werkt met toestemming van de leerplichtambtenaar. Uiteindelijk resteerde van de totale groep dertien jongeren. Vorig jaar stonden veertien jongeren nergens ingeschreven. Tegen leerlingen die niet ingeschreven staan wordt in het uiterste geval een proces verbaal opgemaakt. In eerste instantie probeert de leerplichtambtenaar de betreffende leerling weer te motiveren om onderwijs te volgen. De afhandeling van absoluut schoolverzuim neemt altijd veel tijd in beslag, zeker omdat er dikwijls allerlei sociale factoren meespelen om niet naar school te gaan Relatief schoolverzuim Relatief schoolverzuim houdt in dat een leerling wel staat ingeschreven op een school maar deze niet altijd bezoekt, kortweg het spijbelen. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen luxeverzuim en signaalverzuim. Onder luxeverzuim verstaan we dat kinderen aansluitend aan een vakantie of midden in het schooljaar thuis wordt gehouden voor een vakantie of een dagje uit. Door het openbaar ministerie wordt hier hard tegen opgetreden omdat het gezien wordt als een economisch delict. Uitgangspunt hierbij is dat ouders er financieel gewin bij hebben om hun kinderen buiten het seizoen mee op vakantie te nemen. Van luxeverzuim wordt altijd een proces verbaal opgemaakt. In ging het om 26 meldingen van luxeverzuim, allen in het basisonderwijs. In deze gevallen zijn waarschuwingen uitgedeeld en in zes gevallen is uiteindelijk een proces verbaal opgemaakt. Signaalverzuimers zijn leerlingen die vanwege verschillende problemen niet meer naar school willen. Soms zijn het problemen in de privésfeer, soms heeft het te maken met de verkeerde schoolkeuze of zijn het leerlingen die (ernstig) worden gepest op school. Ook horen in deze categorie leerlingen die wegens hun eigen slechte gedrag de toegang tot de lessen voor langere of kortere tijd zijn ontzegd. In dit schooljaar zijn 37 meldingen gedaan van signaalverzuim. Dit zijn er belangrijk minder dan vorig jaar toen we 104 nog leerlingen moesten noemen in het kader van signaalverzuim. Dit jaar vertoont meer overeenkomsten met twee jaar geleden toen 51 leerlingen werden gemeld. De leerplichtambtenaar gaat bij deze signaalverzuimers na wat de aard van de problemen is en wat er aan gedaan kan worden. Samen met de jongere en de school wordt gekeken naar een oplossing gezocht. Soms is hulpverlening noodzakelijk, soms moeten jongeren op een andere school geplaatst en soms is een combinatie noodzakelijk. De categorie leerlingen die voor kortere of langere tijd de toegang tot de lessen is ontzegd vormen een zeer lastige categorie. Scholen mogen leerlingen niet uitschrijven als daar geen inschrijving op een andere school tegenover staat. Maar deze groep leerlingen vindt vrijwel nergens een warm onthaal. Dikwijls moet de leerplichtambtenaar lang met deze leerlingen leuren voordat een oplossing is gevonden. Met name voor de veertien- en vijftienjarigen ontbreekt het aanbod om ze onder te brengen. Tweemaal is er in het schooljaar een verwijderingsprocedure gestart tegen een leerling. In beide gevallen ging het om basisschoolleerlingen die zich dusdanig gedragen hadden dat zij niet langer te handhaven waren op hun school. Gezien de specifieke en daardoor herkenbare situatie zal niet dieper ingegaan worden op de achtergronden. Tot slot zijn negen leerlingen gemeld als dreigend voortijdig schoolverlaters. Met deze jongeren wordt gesproken voordat ze daadwerkelijk de school de rug toekeren. Gepoogd wordt hen binnen het onderwijs te houden. Wanneer dit niet mogelijk blijft worden ze doorverwezen naar het RMC. Aantal pagina s: 6 5

6 5.6. Voorlichting Tot slot is een belangrijke taak van de leerplichtambtenaar om informatie en advies te geven aan scholen, ouders en leerplichtigen. In is over de volgende onderwerpen advies gegeven: de regels rond vakantieverlof (11 maal); het inschrijven in het onderwijs (20 maal); verschillende onderwijsvoorzieningen (10 maal); het uitschrijven uit het onderwijs (8 maal); partiële leerplicht en vrijstellingen (14 maal); bemiddeling door de leerplichtambtenaar (8 maal); zorgmeldingen (25 maal); ontheffing wegens gewichtige omstandigheden (3 maal); verblijf in het buitenland (11 maal); leerlinggegevens ten behoeve van netwerken als JP3 en Social Teams (10 maal); melding van schorsing (7 maal) en het maken van een proces verbaal (10 maal). 6. Ontwikkelingen en aandachtspunten Op 25 februari 2003 heeft het college van B&W besloten tot het opgaan in een regionaal leerplichtbureau Drechtsteden. In het voorjaar van 2003 is een sollicitatieprocedure gevoerd voor de kwartiermaker voor dit regionale leerplichtbureau. Deze zal zo spoedig mogelijk een start maken met de werkzaamheden rond de integratie van de afzonderlijke leerplichtbureaus. In het schooljaar zal een nieuwe versie van de leerplichtadministratie geïnstalleerd worden. De leerplichtambtenaren verwachten hier veel tijd mee kwijt te zullen zijn. 7. Conclusie De leerplichtfunctie is weer op volle sterkte in Papendrecht en dit is terug te zien in dit jaarverslag. Vorig jaar moesten diverse gegevens met grote slagen om de arm gemeld worden maar dit jaar kunnen we zonder voorbehoud aangegeven hoe het gaat met de leerplichtfunctie in Papendrecht. Opvallend is de grote daling van het aantal spijbelaars ten opzichte van vorig jaar. Het aantal is zelfs fors lager dan twee jaar geleden. Waarschijnlijk hebben ontwikkelingen als het instellen van de Social Teams en de inzet van het schoolmaatschappelijk werk in het voortgezet onderwijs hieraan een positieve bijdrage kunnen leveren. Doordat de leerplichtfunctie weer op sterkte is, is het ook beter mogelijk om snel te reageren op signalen dat het niet goed gaat met bepaalde leerlingen. De komende tijd zal veel energie gestoken worden in het opzetten van het regionale leerplichtbureau. Dit moet de kwetsbaarheid van de leerplichtfunctie verminderen. Behoort bij raadsbesluit van 18 september 2003, nummer Mij bekend, De griffier, J. Nieuwland. Aantal pagina s: 6 6