7,9. Praktische-opdracht door een scholier 3297 woorden 29 november keer beoordeeld. Inleiding

Transcriptie

1 Praktische-opdracht door een scholier 3297 woorden 29 november ,9 40 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Je kwam er niet onderuit, eind maart stond heel Europa op zijn kop vanwege de gekke- koeienziekte. Je deed de televisie aan, gekke koeienziekte, radio: gekke koeienziekte overal gekke koeienziekte. Huilende boeren hier, huilende boeren daar. Was die gekke koeienziekte ook zo erg dat je er overal over moest horen? En wat is die gekke koeienziekte precies? Om deze vragen te beantwoorden hebben we dit werkstuk gemaakt. In dit werkstuk gaan we kijken of het werkelijk een gevaarlijke ziekte is, dat het overal op de nieuws moest komen. We gaan kijken wat het werkelijk is, hoe het in Nederland kon komen. Want een griepje kan ook gewoon in Nederland komen en zo overgedragen worden. We gaan ook kijken wie de schuld krijgt van deze ziekte. Is het gewoon een virus? Is het een besmettelijke stof, zodat het door de lucht komt of hebben de boeren gekke dingen gedaan? We hebben als hoofdstelling genomen of BSE werkelijk een gevaarlijke ziekte is. Met gevaarlijk kijken we op verschillende niveaus, we kijken het vanuit de koeien, we kijken het vanuit de economie en we kijken het vanuit de boeren. Hoeveel koeien zijn er werkelijk gedood, waar is het begonnen, kunnen mensen het ook krijgen, al deze antwoorden vindt u in dit werkstuk! We waren eerst van plan op de MKZ-crisis te doen voor deze praktische Opdracht, maar die was, jammer genoeg, al in gebruik. Toen gingen we op het internet zoeken en hadden we al veel gezien, ook hebben we het boekje Natuur& Techniek gebruikt als inspiratiebron. Per toeval kwamen we op een stukje informatie over BSE. We hadden ook al een ander gezien en gingen twijfelen, maar uiteindelijk hebben we toch BSE genomen We hopen dat u met plezier naar dit werkstuk kijkt, en ook met plezier dit werkstuk beoordeelt. Hoofdstelling en deelvragen... Hoofdstelling: - Is BSE een gevaarlijke ziekte? Deelvragen; Wat is BSE? Hoe is BSE ontstaan? Pagina 1 van 8

2 Hoe verspreidt BSE zich? Hoe wordt de bestrijding van BSE tegengegaan? Welke risico s draagt de ziekte BSE met zich mee? Wat is het verband tussen BSE en de ziekte van Creutzfeld-Jacob? Hoe is BSE in Nederland gekomen en waar heeft het zich allemaal verspreid? Wat is, naar aanleiding van deze Praktische Opdracht, onze mening over berichten in de krant. 1 Wat is BSE? BSE, dat ook wel gekke koeienziekte genoemd wordt, is een afkorting die staat voor Bovine Spongiforme Encephalopathie. Bovine Spongiforme Encephalopathie betekent een soort 'sponsachtige' hersenaandoening bij runderen. BSE is een ziekte die bij rundvee voorkomt. Huisdieren kunnen het ook krijgen, want er werd ook dierlijk afval in hun voedsel gebruikt. Mensen kunnen het ook krijgen, BSE is een variant van de menselijke ziekte, die Creutzfeld-Jacob heet.(zie 6) Als een rundvee besmet is met deze ziekte dan wordt het centrale zenuwstel van dit beest aangetast. In de hersens van de dieren ontstaan dan microscopische kleine holtes. Deze holtes laten het gedrag van het vee veranderen en er ontstaan bewegingsstoornissen. (Hiervandaan zal waarschijnlijk de naam komen van 'gekke koeien ziekte') Op een gegeven moment zal het beest doodgaan aan de ziekte. BSE is een infectieziekte die behoort bij de groep van de 'overdraagbare spongiforme encephalothieēn" (in het Engels Transmissible Spongiform Encephalopathies, TSE). BSE en andere TSE's worden veroorzaakt door prionen. Prionen zijn eiwitten die de normale eiwitten in de hersenen kunnen vervormen. Prionziekten kunnen worden ontstaan door besmetting, ook kan het ontstaan door kleine verandering in de genen van deze eiwitten. Prionen zijn zeer resistent tegen verhitting en ontsmetting, en zijn ook bestand tegen eiwitsplitsende enzymen. De bekendste prionziekte bij dieren is scrapie. Uit onderzoeken is gebleken dat de uitbraak van BSE is veroorzaakt door krachtvoer waarin onvoldoende gesteriliseerd diermeel was verwerkt. Dit zou dan afkomstig moeten zijn geweest van met prion besmette kadavers van schapen of koeien. 2 Hoe is BSE ontstaan? De prionziekten kunnen ontstaan door besmetting, maar ook door kleine veranderingen in genen. Er wordt aangenomen dat de uitbraak van BSE is veroorzaakt door krachtvoer waarin onvoldoende gesteriliseerd diermeel was verwerkt. Het diermeel was afkomstig van met prionziekten besmette kadavers van schapen of koeien. In Groot-Brittannië werd het destructieproces van de kadavers gewijzigd, deze wijzing hield in dat er een tweede hittehandeling met stoom kwam te vervallen. BSE-prionen zijn bestand tegen hoge temperaturen. Daarom werden ze niet uitgeschakeld in het nieuwe destructieproces, en konden ze in diermeel aanwezig zijn. Dit diermeel werd verwerkt in het krachtvoer voor runderen. De Kings College, Middlesex Hosptal en Wickham Laboratories hebben samen onderzoek gedaan naar de oorzaken van het ontstaan van BSE, uit hun onderzoek is gebleken dat de ziekte BSE niet is ontstaan door prionen, maar door besmet rioolwater. Het team wetenschappers zegt aan te kunnen tonen dat 'auto-antibodies' van de bacterie Acinetobacter calcoaceticus in grote hoeveelheden werden aangetroffen in het bloed van 29 aan BSE overleden koeien. Dezelfde proeven op BSE-vrij vee vertoonden nauwelijks of geen antistoffen. Het team denkt dat de bacterie Acinetobacter calcoaceticus de oorzaak is van een aantal dodelijke Pagina 2 van 8

3 ziektes bij vee. Dit zou dan ook kunnen verklaren waarom zich onder de 47 slachtoffers die in Groot- Brittannië zijn overleden aan de menselijke vorm van BSE(Creutzfeld-Jacob) ook enige vegetariërs bevonden. Het is niet uitgesloten dat BSE spontaan kan ontstaan. Wat is het krachtvoer precies? Een koe krijgt niet alleen gras en hooi, want dat is te energiearm. Hij krijgt extra voedingsstoffen, dit is het krachtvoer, hierin zitten extra koolhydraten, eiwitten en mineralen. Daardoor is een koe meer in staat meer voedingstoffen op te nemen uit gras en hooi. De eiwitten die aan het krachtvoer worden toegevoegd kunnen uit allerlei bronnen komen. Een van de geschikte bronnen voor eiwit in krachtvoer is diermeel. Diermeel is een bijproduct van het slachten van het dier, dus in principe dierlijk restmateriaal. Slachtafval ondergaat een kookproces, bij dit kookproces worden vet en eiwit gescheiden. Deze twee scheidingen kunnen voor allerlei andere doeleinde, onder andere diervoeding. Als het ook werkelijk als diermeel wordt gebruikt dan krijgen we een proces, het dier eet het weer, dat wordt weer 'gerecycled' en zo gaat het door. Zo kunnen de ziekteverwekkers zich verspreiden. 3 Hoe verspreidt BSE zich? De ziekteverwekkende prionen kun je niet zomaar uitroeien. Ze zijn bestand tegen koude en warmte, dus ontsmetting is zeer moeilijk tot bijna onmogelijk. De verspreiding gaat door middel van besmet veevoer. De besmetting ontstaat doordat kadavers van besmette schapen en koeien in krachtvoer worden (zie 2) verwerkt. Zo heeft de ziekte zich in Engeland kunnen verspreiden. Doordat alles uit Engeland kwam, en ze er daar als eerst achterkwamen. Hebben ze gelijk in Nederland een maatregel genomen, door al Brits rundvee, alle sperma's en embryo's van Brits vee vernietigd. Ook heeft de regering gelijk een verbod gelegd op vlees- en beendermeel uit Engeland te importeren. Maar nu hadden de Britse boeren geen inkomsten en deden ze, om toch iets te verdienen, aan illegale handel. Als iets voor een Nederland goedkoop is, is hij er altijd, zo ontstond er een grote illegale handel. Ander mogelijkheden zijn bijvoorbeeld overdracht van het moederdier op haar nakomelingen, een genetische gevoeligheid voor het ontwikkelen van BSE of door dat koeien grazen op het grasland waar uitwerpselen liggen van de koeien die al waren besmet met de ziekte BSE. De meest voorkomende verspreiding komt voor door het hergebruik van dierlijke eiwitten in de dieropvoeding. En het vervoeren van krachtvoer gaat niet in kleine etappes, vanuit uit ene bedrijf wordt een grote lading door heel Europa gebracht, en als het besmet is dan hebben ze allemaal een probleem. Zo herkennen we een besmette BSE-koe 4 Hoe wordt de verspreiding tegengegaan? Als je dier eenmaal besmet is met BSE kan je het niet meer genezen, daarom is het van belang dat de ziekte krijgen sowieso al wordt tegengegaan. Daarom is er in Nederland in de loop van de jaren een steeds uitgebreidere pakket van maatregelen ingevoerd voor BSE. De maatregelen zijn gemaakt om het voedsel gezond te houden en de ziekte uit te Pagina 3 van 8

4 roeien. De volgende maatregelen heeft men tot nu toe kunnen bedenken: * Het opsporen en testen van zieke runderen, dit wordt toegepast door een verplichting die gesteld werd. Deze verplichting zorgde ervoor dat eigenaren en dierenartsen aangifte moesten doen bij verschijnselen van een BSE-geval. De koe zal dan gelijk worden onderzocht en als hij de ziekte heeft, dan worden alle koeien gedood en verbrand. Alle koeien worden gedood, doordat er door uitwerpselen ook een infectie heeft kunnen plaatsvinden(zie 3). * Voordat een dier geslacht wordt, dan wordt hij eerst grondig onderzocht. Dit is ook al in een wet vastgesteld, maar deze wet bestond al langer, want een rund kan meerdere ziektes hebben. Maar deze wet is nu grondiger van kracht. * Het verplicht verwijderen en vernietigen van risico-organen als het rund geslacht wordt. Het BSE-prion komt niet alleen in alle organen voor. De risico-organen zijn hersenen, hersenmerg, ruggenmerg, ogen, darmen en amandelen. Sinds oktober 2000 geldt deze wet door heel Europa. * Een verbod op het voederen van diermeel aan landbouwhuisdieren. Diermeel wordt verdacht als belangrijkste besmettingsbron. Als de belangrijkste bron wordt weggehaald, dan is er een logica dat de ziekte ook wordt tegen wordt gegaan. Dankzij dit verbod komen de dieren 10% minder in aanraking met diermeel. * Alle slachtrunderen die ouder zijn dan 30 maanden worden getest. Als je jonge dieren test is het nutteloos, door de lange ontwikkelingstijd van de ziekte, zijn de jongen niet besmetbaar. * Importverboden van runderen uit risicogebieden. Risicogebieden zijn gebieden waar de ziekte vaker is voorgekomen of voorkomt. En nu wordt er nog steeds moeilijk gedaan met vlees uit Groot-Brittannië. * Een ruiming van het hele bedrijf na een bevestigde BSE-geval. Je kan wel zien dat deze maatregelen resultaat leveren hier in Nederland, want in Nederland zijn wel gevallen geconstateerd, maar vergeleken met Groot-Brittannië is dat niks. Groot-Brittannië had er namelijk gevallen. 5 Welke risico s draagt de ziekte BSE met zich mee? Het draagt als risico mee, dat heel veel dieren gedood kunnen worden, ook al zijn ze niet besmet, maar dat heeft niet tot gevolg dat boeren geld kwijt raken, want ze krijgen voor elke koe die gedood wordt, die wel BSE heeft 50% uitbetaald en voor elke koe die geen BSE heeft 100%. Alleen als alle koeien van zijn land besmet zijn, heeft hij een verlies van 50%, maar dat is bijna nooit het geval. Een ander risico is dat de regering veel en veel strenger is gaan controleren op koeien, want natuurlijk is het ook voor hun economische klap als er BSE in hun land is. Want als er BSE is, dan wil niemand meer vlees uit je land. In Nederland hebben er zich, voor wat betreft het verkoop van vlees, geen dramatische veranderingen plaatsgevonden. De omzet is ongeveer gelijk gebleven en er heeft een lichte verschuiving plaatsgevonden binnen de verschillende vleessoorten. Er is meer kip en varkensvlees verkocht en de verkoop van rundvlees is licht gedaald. Er is ook ene periode geweest dat er toename was, maar dit gevolg kan eerder worden gezien als iets van 'hamsteren'. Want natuurlijk waren de mensen bang om nu nog vlees te gaan kopen of dat alles uit de schappen ging. Daarna kwam er een daling, maar dat is een logisch gevolg van de toename, want alles wat 'gehamsterd' was moest eerst op. Maar grote gevolgen op de economie heeft het niet gehad. Het draagt ook een risico op de mens, maar dat is zeer gering. Want er zijn genoeg maatregelen tegen Pagina 4 van 8

5 genomen. 6 Wat is het verband tussen BSE en de ziekte van Creutzfeld-Jacob? Het is zo goed als zeker dat er een verband bestaat tussen BSE en het ontstaan van een variant van de ziekte van Creutzfeld-Jacob. Deze ziekte zou je dan kunnen krijgen door het eten van besmette organen van runderen die zijn besmet met BSE. De ziekte van Creutzfeld-Jacob is een zeldzame hersenziekte. Deze komt bij mensen en bij dieren voor. Ongeveer 1 op de miljoen mensen lijdt aan deze ziekte. In Nederland is dat tussen de 10 en 20 per jaar. Deze ziekte komt vooral voor bij mensen boven de 50, maar de laatste jaren lijkt het alsof er een nieuwe vorm van de ziekte ontstaat. Deze treft vooral jongere mensen onder de 40. De tijd tussen de besmetting en het uitbreken van de ziekte ligt tussen de 4 en 20 jaar. Het is pas definitief vast te stellen dat je deze ziekte hebt na overlijden. Er is geen behandeling mogelijk en de meeste overlijden een jaar na het vaststellen van de ziekte. Wat houdt deze ziekte nou precies voor? Het is een hersenziekte die sponsachtige structuur in de hersenen teweegbrengt. Daardoor raken bepaalde hersenfuncties verstoord. Gevolgen hiervan kunnen zijn: -verlies van controle over je spieren -slechter zien -spierschokken -moeilijker praten -verlammingsverschijnselen -ataxie, last krijgen van stuurloosheid En daarna moet je de aarde verlaten, en overlijd je De oorzaken zijn meestal onbekend en 15% van al deze gevallen zijn door erfelijkheid. Maar het is niet zo, dat een slager of een boer, die een besmette koe heeft behandeld het eerder hebben. Ze hebben niet meer met de ziekte dan andere beroepsgroepen. Door de verbeterde wetten is het nu nog moeilijker om de ziekte van Creutzfeld-Jacob te krijgen. Op het vasteland van Europa zijn tot nu toe drie personen aan de ziekte van Creutzfeld-Jacob overleden. In Groot-Brittannië zijn er tot nu toe 100 Britten en 1 Ier gestorven aan de nieuwe vorm van Creutzfeld- Jacob. In Groot-Brittannië zijn er BSE-koeien gevonden tegenover 24 in Nederland in Nederland. Ook met de ziekte van Creutzfeld-Jacob is er geen enkel persoon gevonden die door deze ziekte is overleden 7 Hoe is BSE in Nederland gekomen en waar heeft het zich allemaal verspreid? Door import van besmette koeien en besmet diermeel is de BSE rond het einde van de jaren 80 in Nederland gekomen. Hierdoor was in 1990 de import van diermeel en import van levend vee verboden, met uitzondering van kalveren ( dit was alleen het geval als die werden geslacht op een leeftijd, jonger dan 6 maanden ). Gelukkig is de contact met diermeel toch 10%afgenomen. En dus ook de infectiedruk. Door het hergebruik van dierlijke eiwitten in diervoeding kan BSE worden verspreid. Ook kan het tot nieuwe infecties leiden. Men heeft geprobeerd om door middel van maatregelen dit te voorkomen, maar Pagina 5 van 8

6 omdat de verspreiding erg langzaam ging, ging de afname van het aantal BSE gevallen traag. Men verwacht dat de infectie in de loop van deze 10 jaar zal verdwijnen. Er zijn op verschillende plaatsen in Nederland BSE geconstateerd. Hieronder kun je zien waar precies in Nederland. In Engeland is er in 1995, 1996 en 1997 BSE aangetoond in diverse runderen. Ze waren afkomstig uit Nederland. Maar bij deze gevallen werden ze niet beschouwd van Nederlandse oorsprong. Dat komt omdat deze dieren erg jong waren toen ze werden geëxporteerd. BSE kwam niet alleen in Nederland voor ook in andere landen, zoals: -Groot-Brittannië Zwitserland 256 -Ierland 198 -Portugal 64 -Frankrijk 27 -Duitsland 5 -Italië 2 -Denemarken 1 -België 1 Er werd ook een onderzoek gedaan naar BSE en BSE-verwanten. Dit waren de verdachte diersoorten; - runderen schapen (kon ook scrapie zijn) katten (FSE) 25 - wilde herkauwers 21 - paarden 2 In Nederland is BSE voor het eerst ontdekt in In 1997 betrof het een zesjarige koe op een bedrijf in Wilp. In totaal zijn er al 22 gevallen. In de plaatsen die op de figuur hierboven zijn weergegeven kunnen we zien dat het meer in de gebieden in Oost-Nederland. In vier jaar tijd heeft BSE zich kunnen uitroeien over de volgende plaatsen: 1997: Wilp, Kollum 1998: Vrieschelo, Heeten 1999: Maartensdijk, Markelo 2000: Eibergen, Punthorst 2001: Olst, Mill en St. Hivert, Lunteren, Zelhem, Didam, Losser, Aalten, Laag Keppel, Olst, Barneveld, Eerbeek, Ambt Delden, Woudenberg, Bergembacht. We kunnen zien dat het meeste heeft plaatsgevonden in 2001, dit is weer een goed voorbeeld dat de ziekte van BSE zeer besmettelijk is, want het is allemaal dicht op elkaar. 8 Onze mening, naar aanleiding van dit Praktische Opdracht, over persberichten over BSE Pagina 6 van 8

7 24 Augustus 1997: Resten BSE koeien bedreigen milieu en gezondheid Met deze stelling, zijn we het helemaal mee eens. Maar er werd door de regering geen rekening meegehouden. En daarom denken we dat BSE zich snel heeft kunnen, doordat de dooie dieren die allemaal verbrand zijn, toch hebben kunnen verspreiden. Want zoals in 1 staat, de prionen zijn resistent tegen de hitte, en als ze dan verbrand worden, dan heb je al probleem 1, die prionen blijven nog steeds bestaan, en de lucht die waait met zijn wind. Die wind neemt natuurlijk alle bacteriën mee die in de lucht, en daar hebben ook de besmettelijke ziektes van BSE in kunnen zitten. Dit alles heeft gevolg gehad op het milieu en op de gezondheid. 12 december 2000: BSE-angst treft McDonald's Met dit krantenartikel zijn we het niet eens, want we denken ook dat McDonald's wist wat er zich afspeelde. Het was alleen maar voor geld gegaan om dat diermeel en de runderen vanuit Groot-Brittannië te halen, zodat het ook de McDonald's iets zou opleveren. Maar ze hebben een koekje van hun eigen deeg gehad, doordat de ziekte ook heeft getroffen in hun industrie We vinden sowieso dat vanuit heel de BSE-crisis een te grote heibel is gemaakt dan dat het werkelijk was. We zeggen niet dat BSE geen ernstige ziekte is, volgens ons, maar wel hebben ze door alles zo op het nieuws te zetten dat er BSE in Nederland is terwijl het niet zo erg was als in Groot-Brittannië. We vinden ook dat het grotendeels de eigen schuld is van de boeren. Zij wilden minder geld gaan gebruiken, en daardoor gingen ze dode dieren in principe 'recyclen'. Ze wisten wat er allemaal gebeurd, wat je komt ons niet vertellen, dat de boeren niet weten wat ze hun vee te eten geven. Dus ze wisten wel wat er in het voer zat. Maar de tranen van de boeren op de televisie zijn voor ons gewoon 'krokodillentranen', want ze hebben het geweten. Natuurlijk waren er ook boeren die niet wisten wat er allemaal afspeelde, maar we weten wel dat boeren een hechte band hebben en dus weten ze wel wat er afspeelde. 9 Conclusies De conclusies die we konden trekken uit de Praktische opdracht die we hebben gemaakt zijn: BSE is een dodelijke ziekte bij runderen, doordat het de hersens aantast maakt het de dieren gek, vandaar de naam 'Gekke koeienziekte" BSE is vermoedelijk door mensen "gemaakt", want zij zijn het die veranderingen in de genen van eiwitten hebben aangebracht. BSE is nog niet ene wettelijk vastgelegde ziekte, waarvan men de oorzaak weet, want nog niemand is er werkelijk over uit, hoe BSE is ontstaan. Eentje zegt door besmet rioolwater, de ander zegt door het krachtvoer, en weer een ander zegt weer iets anders. BSE kan zijn ontstaan door het "recyclen" van diermeel, hierdoor stond een kringloop proces van een besmet dood dier. BSE-ziekte is moeilijk uit te drijven, doordat het resistent is tegen hitte, doordat de moeder het aan de kinderen doorgeeft en dat het diermeel in grote etappes wordt vervoerd vanuit 1 fabriek. BSE heeft tegen zich goede regeringswetten, die verplicht zijn. Dus dat er kans is, nadat BSE eenmaal is uitgedreven, weer BSE terug komt is zeer nihil. Boeren raakten niet zoveel geld kwijt, maar der regering wel doordat ze voor elk dier dat ze doodde geld moesten betalen aan de boer. Pagina 7 van 8

8 In de vleesindustrie hebben zich er geen dramatische veranderingen plaatsgevonden. Mensen kunnen ook BSE krijgen, maar ook hier is de kans zeer klein. BSE in Nederland is niet zo erg als in de Groot-Brittannië. Uiteindelijke conclusie: Het hangt er van af uit welke je ogen je kijkt of BSE een gevaarlijke ziekte is. Voor de regering van Groot-Brittannië is BSE een zeer gevaarlijke ziekte, omdat daar veel koeien zijn besmet en uiteindelijk gedood. En dat de regering daardoor geld moest betalen aan de boeren. Voor de regering van Nederland is de BSE helemaal geen gevaarlijke ziekte, ze hebben er wel veel tegen gedaan om het te bestrijden en we denken daarom dat het dan juist niet meer gevaarlijk is. Voor de Nederlandse boeren is BSE ook geen gevaarlijke ziekte, want ze krijgen al het geld terug, van de koe die geslacht wordt, daar maak je je omzet wel mee rond. Voor de mens is BSE ook geen gevaarlijke ziekte, want die ziekte is zeer nihil om te krijgen van de miljoen mensen vind je er misschien 100 die het hebben dus Wij denken dat BSE geen gevaarlijke ziekte meer is voor de Nederlandse gemeenschap! Pagina 8 van 8