Databank Ondergrond Vlaanderen: Praktisch gebruik

Transcriptie

1 : Vergauwen Ilse Afdeling Geotechniek

2 Informatie over DATA DATA

3 Themaviewer Rubriek 55

4 Themaviewer Rubriek 55 De on-line toepassing helpt u bij het bepalen tot welke diepte er meldingsplicht is voor boringen opgedeeld onder rubriek 55.1 en vanaf welke diepte er een milieuvergunning dient aangevraagd te worden. De rubriek 55 werd met ingang van 6 september 2011 aangepast via het besluit van de Vlaamse Regering van 15 juli 2011 tot uitvoering van het decreet van 8 mei 2009 betreffende de diepe ondergrond en tot wijziging van diverse besluiten (B.S. 6 september 2011): Belgisch Staatsblad Numac:

5 Themaviewer Rubriek 55 Lijst van als hinderlijk beschouwde inrichtingen Rubriek 55: Boringen

6 Themaviewer Rubriek 55

7 Themaviewer Rubriek 55 Meldingsplicht & vergunningsplicht

8 Themaviewer Rubriek 55 Boren in een beschermingszone

9 Themaviewer Bodem Klik op de kaart

10 Algemene DOV-viewer Klik op de kaart

11 Basisprincipe TOC

12 DOV Tools Lokaliseer Navigatie Straatzoeker tools

13 DOV Tools Informatie tools

14 DOV Tools Vlaanderen Selectie tools Wizard = kaartvenster

15 DOV Tools

16 DOV Tools

17 DOV Tools

18 DOV Tools

19 DOV Tools

20 DOV Tools

21 DOV Tools

22 DOV Tools

23 DOV Tools

24 OEFENING 3 Bepaal de stand van het grondwater in jouw buurt: Start DOV Ga met de straatzoeker naar uw eigen adres Activeer de laag grondwatermeetnet Ga met de wizard op zoek naar een put van meetnet 8 (toon de selectie op kaart) Bij geen resultaat: zoom naar een grotere schaal en herneem de bovenste stap Zoek en bevraag de stijghoogtegrafiek of de meetreeks

25 Demo Oefening 3 Voor de grondwaterstanden van de meetnetten moet u steeds in de gaten houden over welke aquifer (watervoerende laag) het gaat. Wilt u de diepte weten van het grondwater in de bovenste watervoerende laag, dan kan u best kijken naar de bovenste filter (deze met het laagste nummer) uit het freatische meetnet (meetnet 8), deze is steeds net onder de grondwatertafel geplaatst. Meer informatie over de meetnetten staat op deze link: Bij putten van meetnet 8 het freatische meetnet worden bij elke analysecampagne naast stalen voor de bepaling van de grondwaterkwaliteit ook de peilen opgenomen. De peilputten van dit meetnet zijn vooral geschikt om, zoals de naam het al aangeeft, meer te weten te komen over het ondiepe grondwater. Gemiddeld twee maal per jaar wordt van deze filters een staal genomen waarop een analyse wordt uitgevoerd. Bij het vergelijken van de grondwatertafel in een meetpunt met uw locatie moet u ook steeds rekening houden met de lokale topografie (het reliëf). U moet de grondwaterstand in de peilput van meetnet 8 corrigeren ten opzichte van het reliëf op uw locatie. Als de peilput in een dal gelegen is en uw locatie ligt op een heuvel, dan zal uw grondwaterstand dieper zijn dan in de peilput. Ook in de sondeerrapporten en in sommige boorrapporten wordt bijgehouden wanneer het grondwater werd waargenomen. Dit is indicatief en moet met de nodige omzichtigheid worden geïnterpreteerd. Om te weten op welke diepte (in welke watervoerende laag) er voldoende water aanwezig is voor een winning, kan je ook een kijkje nemen bij de winningen die reeds in de omgeving aanwezig zijn in dezelfde watervoerende laag. Zo heb je een indicatie van waar (welke diepte) er theoretisch gezien voldoende water zou moeten aanwezig zijn. LET OP: de gevonden grondwaterstand is steeds een eerste indicatie. Om de grondwaterstand op een bepaalde locatie te kennen, kan de DOV-website een eerste indicatie geven. De precieze toestand vraagt echter steeds verder onderzoek. De grondwatertafel kan immers door tal van factoren worden beïnvloed. Zo hebben naburige grondwaterwinningen, klimatologische omstandigheden, ondergrondse werken en constructies, oppervlaktewater uit de omgeving, effect op het grondwaterniveau.

26 OEFENING 4 Heraanleg verkeerswisselaar E40-Aalter: Bepaal de geologie van de site = werken met kaarten Navigeer naar gemeente Aalter, zoom in op kruising E40-N409 Activeer de Tertiairkaart (bij ondergrondkaarten) en bevraag ze. Zorg ervoor dat geen enkele andere kaart de Tertiairkaart maskeert. Welke geologische tertiairlaag komt hier voor? Waaruit bestaat deze laag? Boven de tertiaire lagen komt het Quartair voor. Tot op welke diepte vindt u hier het Quartair? Leidt dit af uit de Top Tertiair isohypsen (bij overlegkaarten => isohypsen) Welke opeenvolgende lagen komen hier voor? Bevraag hiervoor de Profielen kartering (bij overlegkaarten). Bevraag hiervoor de Index voorkomensgrenzen (bij ondergrondkaarten => voorkomensgrenzen).

27 OEFENING 4 Heraanleg verkeerswisselaar E40-Aalter: Navigeer naar gemeente Aalter, zoom in op kruising E40-N409 Activeer de Tertiairkaart (bij ondergrondkaarten) en bevraag ze. Zorg ervoor dat geen enkele andere kaart de Tertiairkaart maskeert. Welke geologische tertiairlaag komt hier voor? Waaruit bestaat deze laag?

28 Aalter Heraanleg verkeerswisselaar

29 OEFENING 4 Heraanleg verkeerswisselaar E40-Aalter: Boven de tertiaire lagen komt het Quartair voor. Tot op welke diepte vindt u hier het Quartair? Leidt dit af uit de Top Tertiair isohypsen (bij overlegkaarten => isohypsen)

30 Aalter Heraanleg verkeerswisselaar

31 OEFENING 4 Heraanleg verkeerswisselaar E40-Aalter: Welke opeenvolgende lagen komen hier voor? Bevraag hiervoor de Profielen kartering (bij overlegkaarten). Bevraag hiervoor de Index voorkomensgrenzen (bij ondergrondkaarten => voorkomensgrenzen).

32 Aalter Heraanleg verkeerswisselaar

33 Aalter Heraanleg verkeerswisselaar

34 Aalter Heraanleg verkeerswisselaar mtaw 20 Q 10 0 Ge GeVl: fijn zand, soms kleihoudend, plaatselijk dunne zandsteenbankjes GePi: klei, sterk zandhoudend, plaatselijk zandsteenbanken -10 Ti

35 OEFENING 4 Heraanleg verkeerswisselaar E40-Aalter: Bepaal de geologie van de site = puntinformatie Maak de boringen en sonderingen zichtbaar. Activeer en selecteer boringen. Vraag boorrapporten op. Activeer en selecteer sonderingen. Vraag sondeergrafieken op. Kan u de dikte van de plaatselijke dunne zandsteenbankjes afleiden?

36 Aalter Heraanleg verkeerswisselaar Oude data: sonderingen en boringen 1938: fundering van bruggen over E : aanleg van nieuwe weg 1986 en 1987: fundering gebouw lang E40 Harde laag op diepte 6 à 7m diepte (+10mTAW)

37 Aalter Heraanleg verkeerswisselaar Nieuwe data 2008: 11 sonderingen, 2 boringen Bevestigen oude data + geven indicatie van de dikte van de harde laag

38 Oefening 4 Toename conusweerstand, terugval in wrijvingsweerstand Functie van dikte, afmeting, hardheid, plaats van aanstoten, grondmatrix Toepassen van speciale technieken voor verdieping (hameren, boren) Bron: Problemen door versteningen bij geotechnisch onderzoek. Van Alboom G. (1996) Bulletin de la Société belge de Géologie/Bulletin van de Belgische Vereniging voor Geologie. T.105(1-2), pp.61-76

39 Oefening 4

40 Kalkzandsteen (Lid van Ruisbroek) Yzerzandsteen (Formatie van Diest) Septaria (Formatie van Boom)

41 Balegemse steen - Ledesteen

42 Informatie over DATA DATA

43 OEFENING 5 Dijkwerken te Wetteren: onderzoek naar stabiliteit Opdracht GEO-00/37, 45 sonderingen Zoek sonderingen met proefnummer LIKE GEO-00/37 Selecteer enkel de sonderingen S20, S21, S22 en S27. Toon ze op de kaart. In de sondeerdiagramma s komt een Tertiair kleipakket voor. Vindt u dit terug? Wat is de dikte van dit pakket in de opéénvolgende sonderingen?

44 OEFENING 5 Dijkwerken te Wetteren: Zoek sonderingen met proefnummer LIKE GEO-00/37

45 OEFENING 5

46 OEFENING 5 Dijkwerken te Wetteren: Zoek sonderingen met proefnummer LIKE GEO-00/37 Selecteer enkel de sonderingen S20, S21, S22 en S27. Toon ze op de kaart.

47 OEFENING 5 Dijkwerken te Wetteren: Zoek sonderingen met proefnummer LIKE GEO-00/37 Selecteer enkel de sonderingen S20, S21, S22 en S27. Toon ze op de kaart. In de sondeerdiagramma s komt een Tertiair kleipakket voor. Vindt u dit terug? Wat is de dikte van dit pakket in de opéénvolgende sonderingen? S20 - S21- S22

48 S27 S20

49 OEFENING 5b Dijkwerken te Wetteren: onderzoek naar stabiliteit Opdracht GEO-00/37; 45 sonderingen Zoek sonderingen met proefnummer LIKE GEO-00/37 Selecteer enkel de sonderingen S20, S21, S22 en S27. Toon ze op de kaart. In de sondeerdiagramma s komt een Tertiair kleipakket voor. Vindt u dit terug? Wat is de dikte van dit pakket in de opéénvolgende sonderingen? Bepaal de geologie van de site: raadpleeg de Tertiairkaart, index voorkomensgrenzen, verschillende isohypsen,... Welke geologische eenheid kan je linken aan de kleilaag?

50 OEFENING 5b

51 OEFENING 5b Typische Geologie: Quartair Formatie van Gentbrugge Lid van Vlierzele (fijn zand) Formatie van Gentbrugge Lid van Merelbeke (klei) Formatie van Tielt Lid van Egem (fijn zand, kleihoudend) Top Tertiair van -5 tot -15mTAW Basis Ge rond -10mTAW Basis Ti rond -40mTAW

52 OEFENING 5c Dijkwerken te Wetteren: onderzoek naar stabiliteit Opdracht GEO-00/37; 45 sonderingen Zoek sonderingen met proefnummer LIKE GEO-00/37 Selecteer enkel de sonderingen S20, S21, S22 en S27. Toon ze op de kaart. In de sondeerdiagramma s komt een Tertiair kleipakket voor. Vindt u dit terug? Wat is de dikte van dit pakket in de opéénvolgende sonderingen? Bepaal de geologie van de site: raadpleeg de Tertiairkaart, index voorkomensgrenzen, verschillende isohypsen,... Welke geologische eenheid kan je linken aan de kleilaag? Consulteer de Gevoeligheidskaart voor grondverschuivingen (bij Bodem => Grondverschuivingen)

53 OEFENING 5c

54 OEFENING 5c

55 Af-/Grondverschuivingen Een grondverschuiving is een helling afwaartse beweging van grondmateriaal o.i.v. de zwaartekracht. Onderzoek KUL i.o.v. afd Land en Bodembescherming, Ondergrond en Natuurlijke Rijkdommen: 1. Verkennende studie m.b.t. massabewegingen in de Vlaamse Ardennen (200 km 2 ) 2. Opstellen gevoeligheidskaart m.b.t. massabewegingen (massatransport) Vlaamse Ardennen

56 Gekarteerde grondverschuivingen

57 Gevoeligheidskaart grondverschuivingen

58 Gekarteerde grondverschuivingen Oudenaarde - Hekkebrugstraat

59 Gekarteerde grondverschuivingen Oudenaarde - Hekkebrugstraat

60 Gekarteerde grondverschuivingen Oudenaarde - Hekkebrugstraat

61 Gekarteerde grondverschuivingen Oudenaarde - Hekkebrugstraat

62 Gekarteerde grondverschuivingen Kluisbergen - Kwaremont

63 Gekarteerde grondverschuivingen Kluisbergen - Kwaremont

64 Referentie onderzoek 1. Verkennende studie met betrekking tot massabewegingen in de Vlaamse Ardennen (03/07/2006) Deel I: studiegebied - literatuurstudie - inventarisatie en classificatie (+ steekkaarten) - statistische en ruimtelijke analyse methodologie voor het ontwerp van een risicokaart Drs. Miet Van Den Eeckhaut, Prof. J. Poesen, Prof. G. Verstraeten en Prof. G. Govers, Onderzoeksgroep Fysische en Regionale Geografie, K.U.Leuven; en Ir. R. Keersmaekers, Prof. J. Maertens, Prof. D. Van Gemert, Afdeling Bouwmaterialen en Bouwtechnieken, Departement Burgerlijke Bouwkunde, K.U.Leuven, 174pp Deel II: Geotechnisch onderzoek van enkele representatieve sites onderhevig aan massabewegingen - Voorstelling van effectieve en efficiënte remediëringsmethoden en preventiemaatregelen voor massabewegingen binnen het studiegebied Ir. R. Keersmaekers, Prof. J. Maertens, Prof. D. Van Gemert, Afdeling Bouwmaterialen en Bouw technieken, Departement Burgerlijke Bouwkunde, K.U.Leuven, 171pp 2. Opstellen van een gevoeligheidskaart met betrekking tot massabewegingen (massatransport) voor de Vlaamse Ardennen (28/08/2007) Dr. Miet Van Den Eeckhaut, Prof. J. Poesen, Onderzoeksgroep Fysische en Regionale Geografie, K.U.Leuven, 103pp

65 OEFENING 6a Sonderingen op korte afstand van elkaar vergelijken: Zoek de sondering gelegen op het punt x=142496, y= Bekijk het sondeerdiagramma op. Vergelijk met de sondering die een 70-tal meter naar het oosten ligt, op het punt x=142568, y= Hoe kan u de verschillen verklaren?

66 OEFENING 6a Sonderingen op korte afstand van elkaar vergelijken: Zoek Vergelijk de sondering met sondering gelegen op het punt x=142568, x=142496, y= y= Bekijk het sondeerdiagramma. GEO-03/4-S35 GEO-02/79-S5

67 OEFENING 6a Leefbaarheidsbuffer Doel

68 Leefbaarheidsbuffer Doel

69 Leefbaarheidsbuffer Doel Eerste geologische verkenning: Index voorkomensgrenzen

70 Leefbaarheidsbuffer Doel Eerste geologische verkenning: Formatie Lillo - isohypsen Basis: -20mTAW

71 Leefbaarheidsbuffer Doel Eerste geologische verkenning: Formatie Kattendijk - isohypsen Basis: -30mTAW

72 mtaw Databank Ondergrond Vlaanderen Leefbaarheidsbuffer Doel Q Li Kd Bc Bm

73 Leefbaarheidsbuffer Doel Sonderingen voor 2002

74 Leefbaarheidsbuffer Doel Sonderingen voor 2002 Sonderingen 2002 (02/79)

75 Leefbaarheidsbuffer Doel Probleem? Lengteprofiel Q 0 mtaw -5 mtaw Li -10mTAW

76 Leefbaarheidsbuffer Doel Lengteprofiel

77 Leefbaarheidsbuffer Doel Sonderingen voor 2002 Sonderingen 2002 (02/79) Sonderingen 2003 (03/4)

78 Leefbaarheidsbuffer Doel Lengteprofiel Q 0 mtaw Geul Li -5mTAW -10mTAW

79 Leefbaarheidsbuffer Doel Historische kaarten: Geulenkaarten Ferrariskaart

80 Leefbaarheidsbuffer Doel Onderzoek op de site Q Li Kd Bc Bm

81 h Databank Ondergrond Vlaanderen Leefbaarheidsbuffer Doel Monitoring: Principeschets diepeprofilering waterdrukmetingen referentiepeil meetapparaat horizontale en vertikale vervormingen meetkabel trekkabel pijpleiding sonde

82 Leefbaarheidsbuffer Doel

83 OEFENING 6b Sonderingen op korte afstand van elkaar vergelijken: Zoek de sondering GEO-04/187-S1 (x=149786, y=214006). Bekijk het sondeerdiagramma. Vergelijk met sondering GEO-07/150-S39, die een 50-tal meter naar het ZW ligt, op het punt x=149763, y= Hoe kan u de verschillen verklaren?

84 OEFENING 6b Sonderingen op korte afstand van elkaar vergelijken: GEO-07/150-S39 GEO-04/187-S1

85 Oosterweel

86 Oosterweel Proeven voor 2002

87 Oosterweel Onderzoeksprogramma 238 CPT 56 borings 27 field vane test 6 pressuremeter borings 4 selfboring pressuremeters 6 dilatometertests 1 pumping test 1 geophysical test Aantal sites: Specifieke onderzoeksprogramma s

88 Oosterweel Proeven na 2002

89 Oosterweel wielafzettingen Bij dijkdoorbraken ontstaat door de kracht van het overstromende water een diep uitkolkingsgat in het binnendijkse land dat wiel, weel, waai of waal genoemd wordt (Berendsen, 1996). De sedimenten in het uitkolkingsgat worden met de term wielafzettingen benoemd.

90 Het geuzenwiel werd gevormd bij het doorsteken van de Scheldedijk als verdedigingstactiek tijdens de slag om Antwerpen in 1584

91 Oosterweel wielafzettingen Bron: TV SAM

92 Sigmaplan (GOG) Sigmaplan: aanleg GOG GOG KBR 600 hectare Stabiliteit overloopdijk zeer belangrijk oude dijkdoorbraken = dijkbasis is gewijzigd oorspronkelijk grondlagen weggespoeld vervangen door zgn. wielafzettingen Bron: Eindrappport van het historisch en geotechnisch onderzoek naar oude dijkdoorbraken van de Schelde ter hoogte van het gecontroleerd overstromingsgebied Kruibeke-Bazel-Rupelmonde (2006) Vandenbruwaene, W. & Jacobs, P. Universiteit Gent

93 GOG Kruibeke-Bazel-Rupelmonde Afdeling Zeeschelde: UG en KUL Lokaliseren oude dijkdoorbraken Historische kaarten Geotechnisch (sonderingen en boringen) Geofysische methoden Digitale terreinmodellering

94 GOG Kruibeke-Bazel-Rupelmonde

95 Geulen en dijkdoorbraken Vb3. GOG Kruibeke-Bazel-Rupelmonde

96 GOG Kruibeke-Bazel-Rupelmonde

97 GOG Kruibeke-Bazel-Rupelmonde Eindrappport van het historisch en geotechnisch onderzoek naar oude dijkdoorbraken van de Schelde ter hoogte van het gecontroleerd overstromingsgebied Kruibeke-Bazel-Rupelmonde (2006) Vandenbruwaene, W. & Jacobs, P. Universiteit Gent Inpassen van geofysische methoden in de evaluatie van de gevoeligheid voor falen van de Vlaamse dijken (2011). Vincke L., Peeters P., Depreiter D., Van Looveren R. & Luyten M. In Geotechniek, jg 15, nr 4, p.38-42

98 Dank u voor uw aandacht! Vragen?