TOEKOMST VAN DE BANK STIMULERINGSFONDS NIEUWBOUW EEMNES

Transcriptie

1 Dichterbij SOEST BAARN EEMNES MAGAZINE VOOR LEDEN VAN RABOBANK SOEST BAARN EEMNES VOORJAAR 2014 Wind mee voor zonneenergie»8 TOEKOMST VAN DE BANK STIMULERINGSFONDS NIEUWBOUW EEMNES Fusieproces in volle gang»22 Tentoonstelling in museum Oud Soest»26 Bedrijventerrein Zuidpolder»34

2 OM DE HOEK 2 SOEST BAARN EEMNES

3 Leerlingen van de Business Class van het Griftland College overhandigen een bedankje aan Ron Klitsie, directeur Bedrijven en Private Banking. Ron Klitsie opent jaarlijks de Business Class op het Griftland College met een gastcollege. FOTO: MARCO PETERS FOTOGRAFIE EINDBIJEENKOMST GRIFTLAND COLLEGE 3

4 VOOR WOORD ROB HONING Directievoorzitter DOE HET ZELF E en nieuw jaar geeft nieuwe energie. Energie om dingen in huis aan te pakken of om iets nieuws te beginnen. Misschien wordt dit wel het jaar van die grote verbouwing die al zo lang gepland stond. Of het jaar waarin u besluit om uw eigen bedrijf te starten. Tegenwoordig kunnen we heel veel dingen zelf doen, dankzij internet en nieuwe technologie. Om nog even bij energie te blijven: die wekken we al voor een groot deel zelf op met zonnepanelen op het dak. Ook in andere sectoren regelen we steeds meer zaken zelf. Zo zijn er al succesvolle burgerinitiatieven op het gebied van kinderopvang, cultuur, leefbaarheid en zorg. Natuurlijk valt niet te ontkennen dat veel van dit soort initiatieven voor een belangrijk deel zijn ontstaan uit noodzaak: we kunnen steeds minder terugvallen op de overheid, die zich in toenemende mate terugtrekt. De ouderwetse verzorgingsstaat is niet meer betaalbaar. We moeten dus wel meer dingen zelf gaan regelen. Bijvoorbeeld door met elkaar de krachten te bundelen en elkaar te helpen. Als coöperatieve bank leggen wij dit soort verbindingen al sinds ons ontstaan. En ook bij ons kunt u steeds meer dingen zelf doen. Of het nu gaat om het regelen van uw bankzaken of het voorbereiden van uw hypotheekgesprek. Veel mensen vinden het prettig dat zij voor dit soort zaken minder afhankelijk zijn van de bank. Bent u niet zo n doe-het-zelver? Geen probleem. Dan doen we het gewoon samen. COLOFON Redactie Rabobank Nederland: Margit van den Berg, Conny Feskens vdbj_: Anja Corbijn van Willenswaard, Janet Deibert, Esther Joosse, Mandy van Koningsbrugge, Jeroen van Koningshoven Druk & handling: vdbj_, Frank van der Kolk, Amstelveen Zonder schriftelijke toestemming van de Rabobank mag niets uit deze uitgave worden overgenomen of gekopieerd. De Rabobank en vdbj_ besteden uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van alle gepubliceerde data. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. De Rabobank en vdbj_, alsmede de aan hen gelieerde ondernemingen en toeleveranciers, zijn niet aansprakelijk voor onjuistheden of enig handelen op grond van de inhoud van dit blad. 4 SOEST BAARN EEMNES

5 Dichterbij SOEST BAARN EEMNES THEMA: DOE HET ZELF Etech uit Soest Duurzaam (ver)bouwen loont Verhuizen of verbouwen? Annemarie van Gaal over de drie financiële R-en BUSINESS CLASS 16 Eindbijeenkomst Griftland BELEGGEN Rabobank Certificaat BANKZAKEN 21 Wijziging openingstijden TOEKOMST VAN DE BANK 22 Fusiebewegingen STIMULERINGSFONDS 26 Tentoonstelling Oud Soest SPONSORING 32 Sylvestercross Businessrun NIEUWBOUW Zuidpolder in Eemnes INNOVATIEPRIJS 36 ECCT uit Veldhoven RUBRIEKEN Om de hoek: de Business Class 6 Kort nieuws 17 Verhuizen of verbouwen? Feiten en cijfers 31 Stimuleringsfonds ronde 1 38 Ledenaanbiedingen 39 Column Han Dieperink 40 Spring maar achterop 5

6 KORT Familie Fundament award WIE HEEFT HET BESTE BEDRIJF? Wie heeft het beste familiebedrijf van Nederland? Dat wordt in maart bekend, tijdens de uitreiking van de Familie Fundament Awards. Een evenement dat de Rabobank een warm hart toedraagt én ondersteunt. Een zaak die door de jaren heen van grootvader op kleinkind is overgegaan, geeft een vertrouwd gevoel. Er zit immers (familie)hart in de zaak, met vaak een stabiel businessmodel, duidelijk plan voor de lange termijn en focus op duurzaamheid. Daarom heeft de Rabobank zich, net als BDO, als Nieuwe tool: berichteninbox Graag willen wij u informeren over de nieuwe functie die is toegevoegd bij het internetbankieren. De berichteninbox is uw persoonlijke postbus binnen de beveiligde omgeving van uw Rabobank internetbankieren. Als Rabobankklant is het mogelijk om digitaal diverse overeenkomsten te ondertekenen. De berichten die u hier ontvangt zijn van financiële aard, zoals aangevraagde offertes, overeenkomsten of nieuwe voorwaarden van uw producten. U logt eerst in op internetbankieren. Via het tabblad berichten komt u in uw berichteninbox. U kunt het gewenste bericht openen, opslaan en printen op elk gewenst moment. Bent u het er mee eens dan kunt u middels de S-code het document ondertekenen. Als een nieuw bericht eenmaal is geopend, verdwijnt de melding dat er een nieuw bericht is. U ontvangt hier geen commerciële berichten. partner verbonden aan het Nederlands Centrum voor het Familiebedrijf (NCFB). In die rol delen we relevante kennis, wordt er onderzoek gedaan naar internationalisering door familiebedrijven en brengen we familiebedrijven met elkaar in contact. Zoals tijdens de Familie Fundament Awards, waarbij familiebedrijven in het zonnetje worden gezet. Na de regionale voorverkiezingen zijn er tien genomineerden die zich opmaken voor de finale. Daar beoordeelt een professionele jury hen op zaken als het familiekarakter, maatschappelijk verantwoord ondernemen en de vormgeving van goed bestuur. De winnaar wordt tijdens de officiële uitreiking in maart bekendgemaakt. Lees meer op JIJ BENT DE BAAS Een eigen bedrijf begint met een goed idee. En dan? Aanscherpen, uitproberen, doelgroepdenken en natuurlijk: de financiën op orde krijgen. Daar kun je als jonge ondernemer wel wat hulp bij gebruiken. De Rabobank vindt het belangrijk dat jongeren goed leren omgaan met geld, en daarom is er B.O.E.G.: baasovereigengeld.nl. Hier vind je handige tips over het opstarten van je eigen bedrijfje, adviezen over geld en ervaringen van andere jonge ondernemers. Slim, interessant en leerzaam! 6 SOEST BAARN EEMNES

7 Voordracht ledenraad Voor Eemnes is er ruimte vrijgekomen in de ledenraad. Hiervoor heeft de directie tijdens de ledenjaarbijeenkomst en in de vorige editie van de Dichterbij een oproep geplaatst. De directie draagt André Bos als kandidaat voor de ledenraad in Eemnes voor. André Bos (1967) is een geboren en getogen Eemnesser die graag het belang van Eemnes wil vertegenwoordigen in de ledenraad. André Bos zal zitting nemen in de ledenraad, tenzij een lid van de bank (samen handelend met nog minimaal 9 medeleden) nog een kandidaat voordraagt. De directie stelt leden hiertoe tot 12 maart 2014 in de gelegenheid. U kunt hiervoor contact opnemen met onze Coöperatie adviseur Inge Keller via ledenraad@sbe.rabobank.nl HET ACTUELE SPEELSCHEMA IS TE VINDEN OP RABOBANKHOCKEYWORLDCUP2014.NL. Online diensten RABO BANKIEREN APP: HANDIG! Met de Rabo Bankieren App kunt u altijd en overal uw saldo checken, overboeken en ideal-betalingen doen voor online shoppen. De acceptgiroscanner maakt het makkelijk om uw acceptgiro s te scannen en betalen. Vanaf september 2013 kunt u ook zelf eenvoudig een Interpolis Kortlopende Reisverzekering afsluiten via de app. Met onze online diensten kunt u meer dan u denkt! DE RABO BANKIEREN APP IS BESCHIKBAAR VOOR IPHONE, IPAD, IPOD TOUCH, ANDROID EN WINDOWS PHONE. IEDEREEN OVER OP IBAN Door SEPA betaalt en boekt u geld over met IBAN, een langer internationaal rekeningnummer. Daarnaast zijn er nieuwe, Europese betaalproducten, zoals de Euro incasso. Wist u dat Euro incasso s teruggeboekt worden naar uw rekening als hier langer dan vier werkdagen onvoldoende saldo op staat? Zorg dus ook bij automatische incasso s dat u voldoende saldo hebt. Lees hoe u een IBAN kunt opzoeken op rabobank.nl/iban. DOEN EN LATER Vanaf maart start de campagne Doen & Later. We leven langer, we letten beter op onze gezondheid en we willen vandaag en morgen samen kunnen genieten van het leven. Daarom is het belangrijk om nu goed na te denken over de toekomst en uw zaken op orde te brengen. Om u te helpen, ontwikkelden we een serious game. Wilt u als eerste een sneakpreview zien? Meld u dan aan door te mailen naar: sneakpreview@doenenlater.nl. WORKSHOP INTERNETBANKIEREN Ook dit jaar zullen medewerkers van Rabobank Soest Baarn Eemnes weer workshops internetbankieren geven. Heeft u interesse om deel te nemen, neem dan contact op met Ilona Sluis via communicatie@sbe.rabobank.n l of (035)

8 KLANT & CO KLANT IN BEELD Wind mee voor zonne-energie Inkoppertje: voor niets gaat de zon op. Met zonnepanelen wordt dat heel concreet. De aanschaf ervan kost geld, maar daarmee verzekert de koper zich van een energieprijs die 25 jaar gelijk blijft. TEKST: FRANK VAN GEFFEN, REDACTIEF FOTO'S: MARCO PETERS FOTOGRAFIE Zonnepanelen spelen een grote rol bij de inkoop van energie. Wie ze aanschaft, weet zeker dat zijn energieprijs 25 jaar gelijk blijft. Dat is namelijk de gegarandeerde levensduur van de panelen die wij aanbieden, zegt Cees Blankestijn. Hij is adviseur bij Etech, een elektrotechnisch bedrijf in Soest. Hoe hoger de energieprijzen worden, hoe groter de besparing. ZONNE-ENERGIE Etech heeft ruime ervaring met het plaatsen en onderhouden van installaties die zonne-energie opwekken. Blankestijn: Ons bedrijf was een van de eerste in de regio die panelen plaatsten. We plaatsten veel bij particulieren die gebruik maakten van de subsidiemogelijkheden. Daarom werken we nu graag samen met de Rabobank om een mooi aanbod te doen. Daarbij richten we ons vooral op het midden- en kleinbedrijf. Voor middelgrote en kleinere bedrijven met een aansluiting van maximaal drie keer tachtig ampère is het zeker interessant. Zo n bedrijf heeft vaak een dak waarop veel mogelijk is. Ook platte daken zijn goed bruikbaar. Met een speciale voorziening kunnen we de panelen in een gunstige hoek plaatsen, zo tussen de tien en vijftien graden. Bij deze hoek nemen de panelen minder zon weg van elkaar. ONDERHOUD Liggen zonnepanelen eenmaal op het dak, dan heb je er nauwelijks omkijken naar. Voor een goede opbrengst van de panelen adviseren wij ze schoon te maken. Regen spoelt aardig wat vuil weg, maar niet alles. Kijk maar naar de voorruit van je auto. Daar blijft ook vuil op liggen. Bij regelmatig onderhoud hoort ook dat je de omvormer jaarlijks laat testen. Die omvormer heb je nodig om de 24 volt gelijkstroom om te zetten naar 230 volt wisselstroom. Dat onderhoud kan ons 8 SOEST BAARN EEMNES

9 Cees Blankestijn van Etech (rechts op de foto) en Ewout den Ouden, accountmanager Bedrijven bij Rabobank Soest Baarn Eemnes bedrijf regelen, daarvoor hebben we specialisten in huis. PLAATSING Wie gebruik maakt van de gezamenlijke aanbieding van de Rabobank en Etech, krijgt eerst een medewerker van Etech op bezoek. Blankestijn: Bij die schouw bekijken we waar we de omvormer moeten plaatsen, hoe we een aparte groep in de meterkast kunnen toevoegen en welke mogelijkheden het dak biedt om er panelen op te leggen. We geven dan een verwachte gemiddelde opbrengst, zodat we de terugverdientijd kunnen uitrekenen. Momenteel ligt het rendement van de investering op ruim tien procent. Dat is tegenwoordig best zeldzaam. den Ouden aan. Omdat we de aanschaf van zonnepanelen willen stimuleren, nemen wij de afsluitkosten van de financiering voor onze rekening. Hiermee wordt de terugverdientijd nog korter. ZONNIGE AANBIEDING Rabobank Soest Baarn Eemnes en Etech werken samen om ondernemers (en particulieren) tegemoet te komen in de aanschaf van zonnepanelen. Etech berekent geen kosten voor de inspectie die aan de plaatsing voorafgaat. De Rabobank berekent geen afsluitprovisie bij financiering. Wie interesse heeft in deze aanbieding, kan op kijken voor meer informatie en de actievoorwaarden. RABOBANK Bij de aanschaf komen wij in beeld vult Rabobank-accountmanager Ewout 9

10 Wat is mogelijk? Verken snel en makkelijk zelf uw besparingsmogelijkheden. Kijk op verbeteruwhuis.nl. Beantwoord zes vragen en zie hoe comfortabel en energiezuinig uw huis is. Ontdek hoe u uw woning comfortabeler en zuiniger kunt maken. Vind besparingen en kosten en kijk of u in aanmerking komt voor subsidies.

11 ENERGIEBESPARING SPAREN OF INVESTEREN? Maak uw huis zuinig Investeren in een energiezuinige woning is goed voor het milieu én financieel interessant. Vaak levert het meer rendement op dan een spaarrekening. TEKST: JOS LEIJEN FOTO'S: IMD STUDIO, ISTOCK De energierekening maakt een fors deel uit van uw woonlasten. Vooral oudere woningen zijn vaak lek ; veel warmte gaat verloren door kieren, slechte isolatie, enkel glas en verouderde installaties. Het goede nieuws is dat u zelf veel kunt (laten) doen om de energierekening omlaag te brengen. En veel maatregelen kosten minder dan ze opbrengen. Anke van Hal is hoogleraar Duurzame Bouw en Ontwikkeling bij de Nyenrode Business Universiteit. Er zijn volop mogelijkheden om woningen te verbeteren, zegt zij. Wij hanteren altijd de trias energetica: drie stappen om het energieverbruik omlaag te brengen. De eerste stap is verbeteren van de isolatie, zodat het minder energie kost om de woning te verwarmen of te koelen. Daarna kijken we naar mogelijkheden om iets te doen met duurzame energie, zoals zonnepanelen of een zonneboiler. Tot 11

12 slot kun je installaties verbeteren of vervangen, zoals een hr-ketel of lagetemperatuurverwarming. Veel energiebesparende maatregelen leveren meer geld op dan dat ze kosten' DUBBEL DUURZAAM Welke maatregelen het meest effectief zijn, verschilt per woning. De website meermetminder.nl geeft een indicatie van besparingen die haalbaar zijn. Zo scheelt een geïsoleerd dak al snel 780 m 3 gas. Bij een gemiddelde gasprijs van 65 cent per m 3 bespaart u dan 507 euro per jaar. U kunt hierbij overwegen duurzaam isolatiemateriaal te gebruiken, zoals vlas. Dan bent u dubbel duurzaam bezig. Andere manieren om uw woning te isoleren zijn gevel- en spouwmuurisolatie, het isoleren van de vloer en het plaatsen van dubbel glas. Met extra isolerend hr++-glas kunt u per jaar honderden euro s op energie besparen. LET THE SUN SHINE Is uw woning goed geïsoleerd, dan kunt u overwegen uw eigen energie op te wekken. Zonne-energie is hierbij de meest voor de hand liggende optie, aldus Hans van den Boom, sectormanager Duurzame Energie bij de Rabobank. De kostprijs van de panelen is fors gedaald. Omdat je mag salderen met je eigen stroomverbruik is het ook zonder subsidie gewoon goed voor je portemonnee. Per kwh zonnestroom bespaart een particulier gemiddeld 22 cent. Je verdient je investering binnen tien jaar terug en de panelen gaan meer dan twintig jaar mee. Zonne-energie krijgt naar verwachting een extra impuls voor collectieve initiatieven door het Energieakkoord Duurzame Ontwikkeling, dat in augustus is getekend. Voor overtollige stroom die u opwekt en teruglevert aan het energienet, ontvangt u een vergoeding van uw energiebedrijf, maar u betaalt hierover ook energiebelasting. Die belasting gaat omlaag van 11,6 cent naar 4,1 cent per kwh. Deelnemers binnen een zogeheten postcoderoos kunnen samen investeren in zonnepanelen die zij bijvoorbeeld op een sporthal leggen. Van den Boom: Hoe interessant dit uiteindelijk wordt, hangt af van de administratieve en technische 12 SOEST BAARN EEMNES

13 SPAREN OF BESPAREN? vereisten. Het mag niet te ingewikkeld worden, dan haken mensen af. STROOMVERDELER Van den Boom is enthousiast over de slimme stroomverdeler Herman, ontwikkeld door Christiaan Brester van LENS in Amsterdam. Herman verdeelt zonnestroom van een gedeeld dak over de elektriciteitsmeters van individuele bewoners. Het probleem van de energiebelasting is hiermee van de baan: huishoudens hoeven over zonnestroomproductie geen belasting te betalen zolang ze op jaarbasis minder produceren dan ze zelf verbruiken. Brester kreeg voor zijn vinding de Herman Wijffels Innovatieprijs Herman verdeelt de stroom van een groot veld zonnepanelen, bijvoorbeeld op het dak van een appartementengebouw, over individuele aansluitingen, legt Brester uit. Dat heeft diverse voordelen. Je betaalt alleen voor de stroom die je zelf verbruikt. Het overschot lever je aan het net en de opbrengsten verdeel je. Bovendien kun je sturen waar de stoom heengaat. Als bewoners niet willen meedoen, kan dat. En als ze niet betalen, kun je de toevoer afsluiten. Het winnen van de Herman Wijffels Innovatieprijs heeft LENS in een stroomversnelling gebracht. We hebben verschillende overeenkomsten gesloten met woningcorporaties en verenigingen van eigenaren. De prijs van euro kunnen we goed gebruiken om Herman verder te verbeteren. ENERGIEBESPAARFONDS Investeren in duurzaamheid kost geld, maar levert ook geld op (zie kader). Veel ingrepen hebben een beter rendement dan een spaarrekening. U kunt ook geld lenen om uw woning energiezuiniger te maken. De Rabobank heeft samen met de ASN Bank bijgedragen aan het Nationaal Energiebespaarfonds van het Rijk. U kunt bij dit fonds tegen aantrekkelijke voorwaarden leningen afsluiten van tot euro om uw huis te verbeteren. Wat levert meer op? Een spaarrekening of investeren in energiebesparing? De Standaard Rekenmethode Rendementen van Milieu Centraal geeft u antwoord. Het rendement van bijvoorbeeld dakisolatie is volgens deze methode vergelijkbaar met een rente van 9 procent op een spaarrekening. Laat voor een specifiek advies voor uw woning een Maatwerkadvies energiebesparing opstellen. Kies altijd een adviseur met een zogeheten Beoordelingsrichtlijn (BRL) certificaat. 13

14 WONINGMARKT ALS UW HUIS TE KLEIN IS Verbouwen of verhuizen? Een huis verkopen is lastiger dan enkele jaren geleden. Huizenbezitters die uit hun jasje zijn gegroeid staan voor een dilemma: ga ik verhuizen of verbouwen? Een paar overwegingen. TEKST: JASPERIEN VAN WEERDT FOTO'S: MARTIJN DE KRUIJF 1 IS VERHUIZEN ECHT NOOD- ZAKELIJK? De keuze om te verhuizen of te verbouwen begint met de vraag waarom uw huidige woning niet meer aan uw wensen voldoet. Kunt of wilt u niet in uw huidige omgeving blijven wonen, dan is de keuze voor verhuizen snel gemaakt. Maar soms kunt u door middel van een aantal aanpassingen uw woning verbeteren of vergroten. Verbouwen is meestal goedkoper dan een nieuw huis kopen en inrichten. 2 IS VERBOUWEN WEL EEN OPTIE? Voor een aantal verbouwingen hebt u een vergunning nodig. Dit geldt vooral voor verbouwingen aan de voorkant van de woning. Op de website omgevingsloket.nl kunt u checken of dit voor u het geval is. De gemeente moet binnen acht weken een besluit nemen over uw vergunningaanvraag. Buren hebben daarna nog zes weken de tijd om bezwaar te maken. Bij ingrijpende verbouwingen zijn de termijnen langer. 3 WAT KOST VERBOUWEN? De kosten van een verbouwing hangen af van de aard van de werkzaamheden, de gebruikte materialen en de inzet van vakmensen. Wilt u de verbouwing financieren via een tweede hypotheek, dan brengt dit ook kosten met zich mee voor onder meer de bemiddeling en de notaris. Het is verstandig om bij verbouwingen vooraf een begroting te maken, eventueel met hulp van een architect of een bouwkundig bureau. Hans André de la Porte, woordvoerder van de Vereniging Eigen Huis, adviseert om minimaal 10 procent in te calculeren voor onvoorziene kosten. Bij een oud huis is het risico op onaangename verrassingen groter dan bij een nieuwbouwwoning. De kosten van een eventuele bouwvergunning kunnen per gemeente nogal verschillen. Kijk voor een indicatie op de website van de Vereniging Eigen Huis. Met de Rabo Woonlasten Calculator kunt u de gevolgen van een verbouwing voor uw maandlasten berekenen. 14 SOEST BAARN EEMNES

15 Kunt u uw woonwensen realiseren met een verbouwing? Of is verhuizen een betere optie? HANDIGE WEBSITES De Rabo Woonlasten Calculator berekent de gevolgen van een verbouwing of verhuizing voor uw maandlasten. Kijk op De verbouwscan van de Vereniging Eigen Huis geeft een indicatie van de kosten en baten van een verbouwing: /verbouwscan 4 WAT KOST VERHUIZEN? Naast de aankoopkosten van uw nieuwe woning, moet u bij een verhuizing ook rekening houden met kosten voor de financiering, de verhuizing en de inrichting van uw huis en tuin. Daarnaast is het belangrijk om na te gaan voor welke prijs u uw huis denkt te kunnen verkopen en of er eventueel een restschuld overblijft. Bij het kadaster kunt u een overzicht opvragen van de recente aankoopprijzen van woningen in uw postcodegebied. Vanwege de onzekerheid op de huizenmarkt is het verstandig eerst uw oude huis te verkopen voor u een nieuwe woning koopt. Is dit onmogelijk, informeer dan bij uw hypotheekverstrekker naar de mogelijkheden voor een overbruggingshypotheek. Dat is een tijdelijke lening waarmee u de periode kunt overbruggen tot uw oude huis is verkocht. U mag de rente over beide woningen enkele jaren aftrekken. 5 WAT LEVERT EEN VERBOUWING OP? Een verbouwing kan de waarde van uw woning verhogen, maar de kans is groot dat u de investering niet volledig terugverdient. Verbouwingen die extra leefruimte creëren, zoals de omvorming van een bergzolder naar een woonzolder, voegen volgens Hans André de la Porte meer waarde toe dan bijvoorbeeld de aanleg van een designkeuken. Achterstallig onderhoud adviseert hij altijd aan te pakken, want een slecht onderhouden woning is lastig te verkopen. Overige verbouwingen moet u vooral doen voor uw eigen woongenot, want het geïnvesteerde bedrag haalt u er vrijwel nooit helemaal uit. DOE DE TEST: 15

16 BUSINESS CLASS LEREN SAMENWERKEN TEKST: FRANK VAN GEFFEN, REDACTIEF FOTO: MARCO PETERS FOTOGRAFIE Op 15 januari presenteerden leerlingen van havo 5 van het Griftland College de resultaten van hun business class. Sommige bedrijven sloten af met winst, andere met verlies. Maar leerling Sven van Breukelen noemde een ander resultaat: We hebben leren samenwerken. In de business class krijgen leerlingen de opdracht om samen met anderen een bedrijf op te richten. Docenten staan de jonge ondernemers bij als ze vragen hebben over hun ondernemingsplan, hun begin- en eindbalans, belastingtechnische zaken, marketing en reclame. Jozefien Hooft, docente Management en Organisatie: Bij deze werkvorm staan we minder voor de klas, zijn we meer met individuele leerlingen bezig. Ik merk dat leerlingen met de business class heel goed hun eigen sterktes en zwaktes leren kennen. De groep van Sven deed serieus marktonderzoek en besloot bidons met ingebouwde koeling te verkopen. Daartoe moesten ze eerst kapitaal vergaren. Dat gebeurde door aandelen te verkopen aan familie en bekenden, maar niet meer dan voor 15 per persoon. Uiteindelijk konden ze hun bedrijf opheffen met een nettowinst van 41,44. We hebben veel ervaring opgedaan en veel geleerd, vooral samenwerken en afspraken nakomen. Niet alle bedrijven waren zo succesvol. Roderik, Bibi, Thomas en Fleur richten Dop It op, een bedrijf dat siliconenbierdopjes verkocht. Afnemers in de horeca reageerden echter niet zo positief als de jonge ondernemers hoopten. De verkoop stokte en tijdens deze liquidatievergadering moest Bibi de aanwezigen (vooral ouders) meedelen dat er een verlies van 109,68 was ontstaan. Toch was hier ook sprake van een positief resultaat. Thomas: Het was een leuke ervaring. We weten nu hoe zwaar het is om te ondernemen. ONDERSTEUNING De Rabobank steunt de business class, zowel op het Griftland College als op het Baarnsch Lyceum. Ron Klitsie, directeur Bedrijven en Private Banking: Het is leuk om mee te denken, en mensen en middelen beschikbaar te stellen. We helpen graag bij initiatieven met lokale ambitie. Dat deden we hier niet alleen met financiële middelen, maar ook met meubilair en bankfaciliteiten. Ook gaven medewerkers van de Rabobank lessen op de scholen en vond de eindbijeenkomst van de Businessclass van het Griftland College in ons bankgebouw plaats. 16 SOEST BAARN EEMNES

17 FACTS & FIGURES Twijfelt u nog of u gaat verbouwen of verhuizen? Deze feiten en cijfers helpen u op weg bij het maken van een keuze. (BRONNEN: NVM, TIASNIMBAS BUSINESS SCHOOL, CBS, VERENIGING EIGEN HUIS) TEKST: JASPERIEN VAN WEERDT 159 DAGEN STOND DE GEMIDDELDE WONING IN NEDERLAND IN HET DERDE KWARTAAL VAN 2013 TE KOOP. /// VROUWEN SCHATTEN DE VERKOOPTIJD VAN HUN WONING LANGER IN DAN MANNEN. /// WONINGEN MET EEN ENERGIELABEL WORDEN GEMIDDELD 100 DAGEN EERDER VERKOCHT. /// DE MEEST ENERGIEZUINIGE WONINGEN (LABEL A OF B) LEVEREN BIJ VERKOOP 3,8% MEER OP DAN WONINGEN MET EEN LAGER ENERGIELABEL. /// VOOR WONING- ONDERHOUD MOET U VOLGENS DE VERENIGING EIGEN HUIS REKENEN OP CIRCA 300 EURO PER MAAND. 17

18 BELEGGEN Rabobank Ledencertificaten zijn nu Rabobank Certificaten. Het verschil: ze zijn vrij verhandelbaar voor iedereen. Wat is er veranderd en hoe werkt het? TEKST: RABOBANK FOTO'S: HOLLANDSE HOOGTE/EDWIN WALVISCH NOTERING AAN EURONEXT AMSTERDAM Ledencertificaat wordt Rabobank Certificaat Het Rabobank Ledencertificaat is niet meer exclusief voor leden beschikbaar. Rabobank Ledencertificaten zijn sinds 27 januari 2014 genoteerd aan Euronext Amsterdam. De naam is gewijzigd in Rabobank Certificaat. Iedereen kan nu dagelijks certificaten op de beurs aan- en verkopen. Rabobank beoogt ieder kwartaal een vergoeding te betalen op Rabobank Certificaten. De minimum beoogde vergoeding is gestegen van 5,2 procent naar 6,5 procent per jaar met als eerste betaaldag 29 maart De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. WAT ZIJN DE RISICO S? Het Rabobank Certificaat is een achtergesteld beleggingsproduct dat verhandeld wordt op de beurs. Er zijn dus risico s aan verbonden. De koers schommelt, net als bij andere instrumenten die genoteerd zijn op de beurs. Als er weinig vraag is, kan het zijn dat u uw certificaten verkoopt tegen een lagere koers dan waartegen u deze heeft gekocht. Omgekeerd kan ook: bij veel vraag stijgt de koers. Daarnaast zijn er andere risico s. Het kan bijvoorbeeld zijn dat de bank geen of onvoldoende winst maakt, zodat de Rabobank de beoogde vergoedingen niet of slechts gedeeltelijk uitbetaalt. Een niet uitgekeerde vergoeding wordt later niet alsnog uitbetaald. En mocht de bank failliet gaan, dan is de kans groot dat de certificaathouder, gezien het achterstelde karakter van de Rabobank Certificaten, zijn inleg kwijtraakt. IS HET RABOBANK CERTIFICAAT IETS VOOR MIJ? De Rabobank is wereldwijd een van de veiligste banken. De verwachting is daarom dat ook onder de nieuwe naam Rabobank Certificaten een degelijke belegging zullen blijken te zijn. Dat betekent echter niet 18 SOEST BAARN EEMNES

19 Iedereen kan nu handelen in Rabobank Certificaten 19

20 MEER WETEN? Voor meer en actuele informatie, waaronder het prospectus d.d. 17 december 2013 met daarin het volledige overzicht van voorwaarden en risico s, kijkt u op ten. dat u zomaar moet instappen. De risico s van Rabobank Certificaten moeten bekend zijn en u moet ermee kunnen omgaan en niet wakker liggen van koersschommelingen. Het Rabobank Certificaat is ook niet geschikt voor iemand die spaart voor een bepaald doel: op het moment dat het geld nodig is, zou de koers lager kunnen zijn dan verwacht, waardoor het benodigde bedrag dan niet beschikbaar is. Het Rabobank Certificaat is een beleggingsproduct om op lange termijn vermogen op te bouwen. Daarnaast is het bij beleggen belangrijk om niet alle eieren in één mandje te stoppen, maar om risico s te spreiden. WAAROM ZIJN DE RABOBANK CERTIFICATEN NIET MEER EXCLUSIEF VOOR LEDEN VERKRIJGBAAR? De notering aan Euronext Amsterdam stimuleert de verhandelbaarheid van de Rabobank Certificaten. De Rabobank Certificaten zijn nu beschikbaar voor alle beleggers, waaronder ook institutionele beleggers, bij wie de interesse in Rabobank papier zoals Rabobank Certificaten groot is. Rabobank Ledencertificaten is een belegging gebleken die beleggers lange tijd vasthouden met als gevolg dat er regelmatig sprake was van een lage vraag en een laag aanbod. Een toename in vraag en aanbod kan beter worden opgevangen door een bredere markt. Het Rabobank Certificaat is een beleggingsproduct om op lange termijn vermogen op te bouwen Het Rabobank Certificaat is een achtergesteld beleggingsproduct dat verhandeld wordt op de beurs. Er zijn dus risico s aan verbonden. Disclaimer Iedere lokale Rabobank en de andere onderdelen van de Rabobank Groep die als beleggingsonderneming zijn aan te merken, zijn als zodanig geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam. De informatie in deze publicatie dient niet te worden opgevat als een aanbod en evenmin als een uitnodiging tot het doen van een aanbod tot het kopen of verkopen van financiële instrumenten en is ook niet bedoeld om enig recht of verplichting te creëren. Het gebruikmaken van de informatie geschiedt dan ook geheel op eigen risico. De in deze publicatie opgenomen informatie is geen expliciete of impliciete beleggingsaanbeveling en kan op ieder moment zonder verdere aankondiging worden gewijzigd. Deze publicatie is geen prospectus of informatiememorandum. Beslissingen om te beleggen in Rabobank Certificaten moeten worden gebaseerd op de volledige beschrijving van voorwaarden en risico s die van toepassing zijn op Rabobank Certificaten zoals opgenomen in het prospectus inzake Admission to listing and trading on NYSE Euronext in Amsterdam of up to 237,961,365 Rabobank Certificates with a nominal amount of each d.d. 17 december 2013 dat kosteloos verkrijgbaar is op alsmede de meest recente informatie over de Rabobank Groep en de meest recente Nederlandse staatsleningen. U dient zelf na te gaan of een belegging in Rabobank Certificaten in overeenstemming is met het voor u vastgestelde doelrisicoprofiel. Rabobank Certificaten is een eigen product van de Rabobank. Rabobank en/of de aan haar gelieerde instellingen vervullen verschillende rollen bij het product Rabobank Certificaten. Hierdoor kunnen belangenconflicten ontstaan tussen de Rabobank Groep en beleggers in Rabobank Certificaten. 20 SOEST BAARN EEMNES