Jaarverslag Den Haag, maart DNO -p/a de Molen 93, 3995 AW Houten

Transcriptie

1 Jaarverslag 2016 Den Haag, maart 2017 DNO -p/a de Molen 93, 3995 AW Houten

2 Voorwoord Het afgelopen jaar 2016 was een jaar waarin veel gebeurd is binnen DNO. Bestuursleden zijn afgetreden, en ondanks diverse oproepen is er nog geen aanvulling gevonden om het bestuur weer compleet te maken. Het digitale tijdschrift DNO Nieuws is weer een volwaardig tijdschrift, alleen ontbreekt informatie hoe gaat het gelezen wordt (laat op- of aanmerkingen vooral weten aan de redactie op De lage structurele inkomsten van DNO hebben geleid tot een enquête onder de leden over de mogelijkheid tot contributieheffing, en gesprekken met NVD en NDF om naar structurele oplossingen te zoeken om financieel gezond te blijven, dit zal in 2017 een vervolg krijgen. In het werkveld komt diabetes en de DNO diëtist op veel plaatsen terug. Er zijn richtlijnen ontwikkeld over diabetes in de tweede lijn, diabetes en zwangerschap, insulinepomptherapie, zorgmodule beweging en nog veel meer onderwerpen. Afsluiting: DNO en de diëtist worden gezien en gehoord als het gaat om diabetes en voeding. Veel partijen weten ons te vinden, maar we realiseren ons ook dat nog niet iedereen voldoende op de hoogte is van DNO en de mogelijkheden. Hierop willen we in 2017 verder. Het DNO bestuur, Sara van Grootel Christina Groenendijk Martine Dogger Annemarieke van Rijn (non-actief in 2016) Diana Eijpe (afgetreden in 2016) Anja Ravenhorst (afgetreden in 2016) Janneke de Keijzer (afgetreden in 2016)

3 Inhoudsopgave 1. Interne organisatie Externe contacten Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) Hogescholen Diabetesvereniging Nederland(DVN) Diabetesfonds EADV NvVPO Abbott Nutrition Fresenius Suikerstichting Activiteiten NDF activiteiten Werkgroep Annex Voedingsrichtlijn Werkgroep Zelfmanagement Werkgroep Ontwikkeling consensusdocument insulinepomptherapie Werkgroep Diabetesspecifieke uitwerking zorgmodule beweging Vaste commissies van de NDF Nationale Diabetes Dag Werkgroepen DNO Zwangeren Kinderen DM Type I DM type II + Preventie Overige activiteiten Aanpassen diabetesmedicatie door diëtist Nederlandse vereniging van Internisten (NIV) Opleidingen Voeding en Diëtetiek Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) Pit Actief NVD visie op specialisatie jarig Jubileum DNO Publiciteit Website DNO Nieuws Stand op congressen Informatiefolder... 11

4 5. Financiën Conclusie en aanbevelingen... 13

5 1. Interne organisatie DNO is een stichting die zich als doel gesteld heeft om diëtisten die werkzaam zijn in diabeteszorg te versterken. De leden van het bestuur van DNO zijn diëtisten die zich gespecialiseerd hebben op het gebied van voeding en diabetes mellitus. Zij zijn afkomstig uit diverse werkvelden en verlenen belangeloos hun medewerking aan DNO. In 2016 liep de termijn van 2 bestuursleden af, en is 1 bestuurslid na 3 jaar gestopt vanwege verandering van functie (buiten de diëtetiek). Dat betekent dat het bestuur op dit moment uit 3 diëtisten bestaat. Ondanks diverse oproepen binnen en buiten DNO, en een aantal geïnteresseerden, heeft dit nog niet geleidt tot een volwaardig bestuur. Dit betekent dat op dit moment voorrang gegeven wordt aan de kerntaken van de Stichting, en minder urgente zaken blijven liggen tot een later moment. Buiten het bestuur heeft DNO leden. Dit zijn diëtisten die interesse en specifieke deskundigheid hebben op het gebied van diabetes en die werkzaam zijn in diverse werkvelden van de gezondheidszorg. Deze diëtisten hebben zich verbonden aan DNO omdat zij zich belangeloos actief willen inzetten en betrokken willen zijn bij DNO activiteiten. In 2016 is besloten het actief lidmaatschap om te zetten in een gewoon lidmaatschap. Zo is de drempel om lid te worden van DNO lager, waardoor we hopen dat meer diëtisten lid worden van DNO. Als DNO uit meer leden bestaat, zijn we een krachtiger gesprekspartner richting onder andere sponsoren. In januari 2016 kende DNO 225 leden. Het jaar 2016 is met 249 leden afgesloten, tien procent groei. Zonder haar leden kan de stichting DNO haar doelen niet verwezenlijken. Met name de diverse werkgroepen, maar ook diëtisten die zich individueel inzetten voor DNO zijn goud waard. Op deze plek wil het bestuur dan ook haar waardering uitspreken voor de betrokkenheid en inzet van deze diëtisten. 24 december 2017 bestaat DNO 20 jaar. Dit zal gevierd worden met zowel de leden als onze relaties. Afgelopen najaar is een jubileumcommissie van start gegaan om dit jubileumjaar tot een feestelijk einde te brengen. Afgelopen jaar zijn via alle leden uitgenodigd mee te werken aan een online ledentevredenheidsonderzoek. Ongeveer 30% van de leden heeft het onderzoek ingevuld. De belangrijkste vraag hierin was: ben je bereid contributie te gaan betalen om DNO financieel gezond te houden Hierop gaf 70% aan dit wil te willen doen, hiervan 45% tot een bedrag van 25 euro per jaar, 45% tot 50 euro per jaar en 10% maakte het bedrag niet uit. Dit geeft een duidelijke richting aan de toekomst van DNO, wat in de volgende beleidsperiode uitgewerkt kan worden, mits er dan een voltallig bestuur is.

6 2. Externe contacten DNO streeft ernaar jaarlijks contact te hebben met belangrijke relaties binnen de diabeteszorg, zodat een optimale afstemming kan plaatsvinden over inhoud en beleid, en dit breed uitgedragen kan worden. 2.1 Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) DNO is een netwerk van de NVD. Er is afgestemd dat DNO benaderd kan worden voor inhoudelijke vragen, en dat bij beleidskwesties de NVD betrokken wordt. Ook is de NVD partner van DNO bij de NDF. Jaarlijks vindt een gesprek plaats over de samenwerking tussen DNO en Anja Evers, directeur van de NVD, en Claudia Bolleurs, kwaliteitsmedewerker NVD. In november 2016 heeft dit gesprek plaatsgevonden. Belangrijke onderwerpen die hier besproken zijn: onze gezamenlijke rol als lid van de NDF, rol van de NVD bij het 20-jarig jubileum van DNO in 2017, en hoe te reageren op initiatieven op diabetesgebied zoals Keer Diabetes Om en Arts en Voeding. 2.2 Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) DNO is samen met NVD lid van de NDF. Deelname aan het bestuur rouleert samen met de partners EADV en KNMT. In 2016 was EADV bestuurslid. Voorafgaand aan ieder bestuursvergadering is er tussen DNO/NVD en EADV telefonisch contact. Op de ALV (twee keer per jaar) is minimaal 1 afgevaardigde van DNO/NVD aanwezig geweest. Lidmaatschap aan de NDF levert voor DNO belangrijke werkzaamheden op zoals de diverse werkgroepen, input voor de Zorgstandaard Diabetes en dit jaar de Annex op de NDF Voedingsrichtlijn. DNO levert actief leden hiervoor die vacatiegelden of andere inkomsten ontvangen. DNO moet op haar beurt lidmaatschap aan de NDF betalen, en heeft de inkomsten dus ook nodig om een goede financiële balans te verkrijgen. Jaarlijks vind een gesprek plaats met de NDF over de continuïteit van de samenwerking. Afgelopen december heeft dit gesprek plaats gevonden, waarbij de voornaamste inbreng van uit DNO/NVD de hoogte van de contributie is. Dit is een dermate hoog bedrag, en jaarlijks stijgend, welke moeilijk op te brengen is voor DNO. Er staan onvoldoende inkomsten (van zowel NDF als sponsoren) tegenover de kosten. Voor de toekomst moet gekeken worden hoe we hier mee om kunnen gaan. 2.3 Hogescholen De HAN geeft post-hbo onderwijs over diabetes. DNO is betrokken bij de inhoud, en levert docenten voor het onderwijs. Eenmaal per twee jaar wordt een landelijke diabetes dag georganiseerd door de HAN, in samenwerking met DNO. Deze gaat begin 2017 plaatsvinden. In 2016 is contact gezocht met de andere opleidingen Voeding en Dietetiek, om hen kennis te laten maken met DNO en het educatiemateriaal dat hernieuwd is, en om een update te geven over de NDF Voedingsrichtlijn. Tot nog toe hebben we hier ondanks herhaald bericht geen feedback op ontvangen. 2.4 Diabetesvereniging Nederland(DVN) In 2016 is er geen structureel contact geweest met DVN. Wel staat DVN op het netvlies van DNO als het gaat om vergoeding van diabeteszorg en hulpmiddelen. De nieuwsberichten vanuit DVN worden gelezen door DNO, en zo nodig doorgestuurd naar de DNO Nieuws redactie ter plaatsing. 2.5 Diabetesfonds In 2016 is geen structureel overleg geweest met het Diabetesfonds, wel is er onderling contact geweest over de Suikerafkickkliniek die het Diabetesfonds in november opende voor een week. De doelstelling mensen bewust maken van hun suikerinname onderschrijft DNO.

7 2.6 EADV EADV (samen met V&VN) is samen met KNMT partner van DNO/NVD binnen het bestuur van de NDF. Zo is er al langer contact tussen onze organisaties. Daarnaast is recent besproken hoe we meer van elkaars kennis kunnen profiteren door op elkaars scholingen presentaties aan te bieden. Dit zal in 2017 een concrete invulling krijgen. Een lid van DNO heeft nog steeds zitting in de redactie van DiabetesPro, het tijdschrift van de EADV. 2.7 NvVPO In 2016 is een eerste contact gelegd tussen DNO en NvVPO, om kennis en ervaring uit te wisselen, en beleid beter uit te kunnen dragen. Waarschijnlijk zal dit in 2017 een vervolg krijgen door uitwisselingen van kennis op elkaars scholingen. 2.8 Abbott Nutrition Abbott is op dit moment hoofdsponsor van DNO. Eenmaal per jaar vindt overleg plaats tussen Abbott en DNO. De huidige samenwerking wordt door beide partijen gewaardeerd en zal in 2017 voortgezet worden. 2.9 Fresenius Er is een afspraak geweest met 2 bestuursleden namens DNO en 2 mensen van Fresenius over een mogelijke sponsorovereenkomst. Dit heeft (nog) niet geleid tot een concrete invulling Suikerstichting In november is een afspraak geweest waarbij de directeur van de Suikerstichting en de voorzitter van DNO samen gezeten hebben. Directe aanleiding was de Suikerafkickkliniek en de antisuikercampagne die het Diabetesfonds gestart was.

8 3. Activiteiten Leden van DNO zijn op veel verschillende terreinen actief om de kennis en ervaring binnen DNO uit te dragen, en te worden herkend en erkend als dé organisatie voor diëtisten gespecialiseerd binnen de diabeteszorg. 3.1 NDF activiteiten Er zijn een aantal werkgroepen, projecten en commissies vanuit de NDF actief waar leden van DNO bij betrokken zijn Werkgroep Annex Voedingsrichtlijn 2016 In 2016 is een Annex op de Voedingsrichtlijn geschreven in de vorm van een Frequently Asked Questions (FAQ) voor professionals, en een FAQ voor mensen met diabetes. Hierin zijn de meest gestelde vragen rondom de Voedingsrichtlijn en de Richtlijnen Gezonde Voeding van de Gezondheidsraad beantwoord. Onderwerpen waren onder andere koolhydraten, zuivel, roomboter, vis, koffie en thee. Een aantal onderwerpen vraagt om herziening van de Voedingsrichtlijn, wat in de toekomst dan ook zal gebeuren. Het uitkomen van de Annex is breed uitgemeten in de pers door NDF, onder ander door het plaatsen van artikelen in relevante vakbladen Werkgroep Zelfmanagement Zelfmanagement wordt gezien als een belangrijk onderdeel van de hedendaagse praktijkvoeding voor zorgprofessionals. Patiënten brengen meer tijd alleen door dan met zorgverleners, en dienen daarom te beschikken over kennis en vaardigheden om zelf beslissingen ten aanzien van hun ziekte te kunnen nemen. Zorgprofessionals hebben hierin meer een adviserende dan een sturende rol. Nog lang niet alle zorgprofessionals beschikken zelf over de vaardigheden om zelfmanagement bij hun patiënten te stimuleren. De NDF heeft de competentiescan zelfmanagement ontwikkeld, en is aan het inventariseren welke scholing nodig is om diabeteszorgverleners met zelfmanagement aan het werk te laten gaan. Tevens wordt bekeken bij welke patiëntgroepen zelfmanagement toegepast kan worden. DNO/NVD is deelnemer aan de klankbordgroep voor dit project Werkgroep Ontwikkeling consensusdocument insulinepomptherapie Vanuit deze werkgroep zijn criteria opgesteld waaraan voldaan moet worden als instelling om kwalitatief goede en doelmatige insulinepomptherapie aan te kunnen bieden. In 2016 heeft voortzetting plaatsgevonden in drie deelwerkgroepen, gericht op de onderwerpen scholing, visitatie, en financiering Werkgroep Diabetesspecifieke uitwerking zorgmodule beweging Voor de zomer zijn twee diëtisten vanuit DNO toegetreden tot deze werkgroep om aandachspunten rondom bewegen bij diabetes vast te leggen in de zorgmodule beweging Vaste commissies van de NDF Commissie Opinie en Kennis: diëtist vanuit DNO heeft hier zitting in Commissie Zorgstandaard en Richtlijnen: diëtist vanuit DNO heeft hier zitting in Nationale Diabetes Dag Februari 2016 heeft de Nationale Diabetes Dag (NDD) plaatsgevonden. DNO heeft plaats gehad in de programmacommissie, en heeft input geleverd voor onderwerpen en sprekers. Daarnaast was DNO aanwezig met een stand tijdens NDD. 3.2 Werkgroepen DNO In 2015 heeft een samenvoeging plaatsgevonden van twee werkgroepen, waardoor er nu 4 over zijn.

9 3.2.1 Zwangeren In 2016 zijn leden van deze werkgroep onder andere bezig geweest met: Becommentariëren NIV richtlijn Diabetes en Zwangerschap Meewerken aan onderzoek implementatie behandeldoelen in diëtistensoftware van de NVD (samen met een werkgroeplid van kinderen) Vitamine D bij zwangeren Artikel voor Nederlandse Vereniging der Verloskunde Kinderen In 2016 is 1 keer vergaderd door de werkgroep in plaats van de geplande twee keer. De werkgroep is bezig geweest met: website van de NDF met voedingsinformatie; netwerkrichtlijn insulinepomp enkinderen met diabetes waarin voorwaarden voor het gebruik van een insulinepomp worden vastgesteld geïnitieerd door het kennisinstituut van Medisch Specialisten; start herziening DNO educatiemateriaal kinderen; Weet en doe doelen van de EKDV zijn definitief geworden Presentatie over MODY gehad: Willie Bakker (kinderarts-endocrinoloog UMCG) DM Type I De werkgroep heeft zich in 2016 bezig gehouden met: Voortzetting NDF werkgroep (ontwikkelen) multidisciplinaire scholing in vervolg op consensusdocument insulinepomptherapie Voortzetting NDF werkgroep bekostiging insulinepomptherapie Meeleesfunctie bij werkgroep bloedglucosemeter ( NDF) voor het opstellen van kwaliteitscriteria bloedglucosemeting Afstemming voorschrijfbevoegdheid/aanpassen insuline door diëtist samen met NVD (wet BIG), gepubliceerd in onder andere DNO Nieuws (zie 3.3.1) Herschrijving richtlijn Uitgever 2010 Elsevier dieetbehandelingsrichtlijn diabetes mellitus type 1 en 2 (nog af te maken in 2017) Opstellen document diabetes apps, gepubliceerd in DNO Nieuws Tegenlezen van netwerkrichtlijn van de NIV (zie 3.3.2) DM type II + Preventie De samengevoegde werkgroep bestaat inmiddels uit 11 leden, en in 2017 zullen er nog twee nieuwe leden aansluiten. In 2016 heeft de werkgroep zich bezig gehouden met: Het maken van een koolhydraatlijst van bekende Surinaamse, Turkse en Marokkaanse producten, gepubliceerd in DNO Nieuws Het onderzoeken van de dieetinhoudelijke kant van het programma Keer Diabetes Om en daar een standpunt over vormen De overeenkomsten en verschillen tussen de herziene schijf van vijf en NDF voedingsrichtlijn Er is meegedaan in het Delphi Panel. 3.3 Overige activiteiten Aanpassen diabetesmedicatie door diëtist Najaar 2016 heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) antwoord gegeven op de vraag of diëtisten diabetesgerelateerde medicatie mogen voorschijven of aanpassen (dit naar aanleiding van de NDF Voedingsrichtlijn en de berekening van insuline-koolhydraatratio s door dietisten). Het

10 antwoord luidt: mits diëtist bekwaam is en er protocollaire afspraken zijn, mag de diëtist advies geven over aanpassing van insuline. Een mooie erkenning van onze kennis en vaardigheden binnen de diabetesbehandeling! Nederlandse vereniging van Internisten (NIV) De Nederlandse Vereniging van Internisten heeft de netwerkrichtlijn Diabetes Mellitus ontwikkeld, geschikt voor 2 e lijns zorg voor alle beroepsgroepen betrokken bij Diabetes Mellitus. DNO heeft hiervoor input geleverd en het concept beoordeeld Opleidingen Voeding en Diëtetiek Alle hogescholen met een opleiding Voeding en Diëtetiek hebben de nieuwe educatiemap voor volwassenen ontvangen, met de aanbieding een diëtist langs te laten komen om hier een toelichting voor praktijkgebruik op te geven. Hiervan is tot op heden geen gebruik gemaakt Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) In het najaar van 2016 heeft GFK namens NZO een onderzoek laten uitvoeren binnen een grote groep mensen met diabetes type 2. Het ging hierbij om de vraag wat mensen veranderen in hun leefstijl na de diagnose. DNO heeft input gegeven voor de vragenlijst en de resultaten becommentarieerd. Opvallende uitkomst was dat de meeste mensen weinig tot niets veranderen na de diagnose diabetes. Of dit komt doordat zij het belang er niet van inzien, of hun eigen invloed laat zich alleen maar raden. Vanuit DNO zijn we teleurgesteld dat men blijkbaar bij deze chronische aandoening waarbij leefstijl zo n grote invloed heeft op behandeluitkomsten en kwaliteit van leven onvoldoende eigen aanpassingen doet. Daarnaast is het beeld van DNO bevestigd dat maar een klein deel van de patiëntengroep bij de diëtist komt, terwijl dit volgens de Zorgstandaard jaarlijks en na diagnose sowieso gewenst is. DNO wijst erop dat diëtetiek geen facultatief onderdeel zou moeten zijn van de behandeling, maar door iedere arts/poh/dvk aangeboden moet worden als verplicht onderdeel aan de patiënt. Een diëtist van DNO was spreker op het congres van NZO in november, met als onderwerp hoe het nu met de NDF Voedingsrichtlijn staat en den uitgebrachte FAQ s Pit Actief Vanuit Pit Actief kwam de vraag om diëtisten aan te leveren voor een scholingscommissie voor een scholing met het onderwerp Dieetbehandeling bij migranten en sociaal kwetsbaren, die in 2017 gegeven zal worden. Vanuit diverse werkgebieden hebben zich diëtisten aangemeld, en de programmacommissie is van start gegaan NVD visie op specialisatie DNO is als netwerk structureel betrokken bij de visie op specialisatie van de diëtist van de NVD. In 2016 zijn onder andere scholingseisen opgesteld voor de diëtist specifiek deskundig jarig Jubileum DNO Op 24 december 2017 bestaat DNO 20 jaar. Eind 2016 is een jubileumcommissie bestaande uit vier DNO diëtisten van start gegaan met de voorbereidingen hiervoor.

11 4. Publiciteit DNO heeft een aantal middelen voor zowel interne als externe communicatie. 4.1 Website De website van DNO ( is bedoeld voor zowel de leden van DNO, als voor andere geïnteresseerden. Maart 2016 is de nieuwe website gelanceerd. Daarbij is een duidelijk onderscheid gemaakt naar diëtisten, professionals in het algemeen, en cliënten. De eerste twee groepen hebben toegang tot uitgebreide, relevante informatie, zoals DNO Nieuws, voorwaarden lidmaatschap en webwinkel met educatiemateriaal. De groep cliënten wordt doorverwezen naar Vind een diëtist van de NVD, omdat DNO zich niet rechtstreeks richt naar cliënten, maar er wel soms vragen binnenkomen van deze groep. 4.2 DNO Nieuws De redactie van DNO Nieuws bestaat uit 4 redacteuren en een hoofdredacteur, allen diëtist. Het tijdschrift komt drie keer per jaar digitaal uit, en richt zich zowel op diëtisten als andere diabetesprofessionals. Na 2014 als proefjaar waarin het tijdschrift van papier naar online ging, is nu de juiste vorm gevonden. Elke editie heeft enkele achtergrondartikelen, kort diabetes nieuws, en nieuws vanuit het DNO bestuur en de werkgroepen van DNO. 4.3 Stand op congressen Het inzetten van een informatiestand, volgens draaiboek, is voor DNO een belangrijk middel om zowel DNO als de diëtist binnen de diabeteszorg te kunnen promoten. Een informatiestand wordt bemand door leden van DNO. DNO is aanwezig geweest op relevante congressen, zoals de ALV van de NVD, NDD van de NDF, Diëtistendagen van de NVD en de 2 jaarlijkse Langerhans dagen in Utrecht en Zwolle. Bij de stand is informatie op te vragen over DNO en haar lidmaatschap, DNO Nieuws, educatiemateriaal wat ontwikkeld is, en andere relevante informatie. De stand wordt altijd goed bezocht, waarbij bezoekers vooral interesse hebben in het educatiemateriaal en lidmaatschap van DNO Nieuws. 4.4 Informatiefolder DNO heeft een informatiefolder die gebruikt kan worden voor derden, bijvoorbeeld sponsoren of geïnteresseerde diëtisten. Het doel van de informatiefolder is andere partijen informeren over de doelen en activiteiten van DNO.

12 5. Financiën Als stichting heeft DNO geen structurele inkomsten. Tot op heden verkrijgt DNO haar inkomsten ter realisering van haar doelstellingen deels via sponsorbijdragen in de vorm van contracten. Daarnaast ontvangt DNO extra incidentele inkomsten uit advertenties in DNO Nieuws, de verkoop van adresbestanden en het verrichten van diensten voor derden zoals het beoordelen van folders en brochures en het geven van presentaties. Een vaste, grote uitgavenbron is contributie aan de NDF. Daarnaast zijn er kosten voor vaste lasten zoals de website, vacatiegelden en reiskosten en een kleine post incidentele kosten. In 2016 zijn zowel via als live gesprekken gevoerd met potentiële sponsoren, met als doel een stabiele, hogere inkomstenbron voor DNO te genereren. Dit is deels succesvol geweest. In 2017 wordt hiermee doorgegaan. Daarnaast zijn we ons aan het bezinnen geweest op het veranderen van juridische rechtsvorm zodat contributieheffing mogelijk wordt (zie hoofdstuk 1).

13 6. Conclusie en aanbevelingen DNO heeft een intens jaar achter de rug, mede doordat het bestuur sinds april niet meer voltallig is. We hopen dat er op korte termijn nieuwe bestuursleden aantreden zodat zowel lopende zakken als beleidsplannen voor de toekomst uitgewerkt kunnen worden. We zijn blij met de goede contacten die we hebben in het werkveld, en hopen nog lang samen te kunnen werken om goede diabeteszorg op voedingsgebied voor alle patiënten te voorzien.