Laboratoriumcursussen, trainingen en opleidingen Laboratoriumtechniek

Transcriptie

1 Laboratoriumcursussen, trainingen en opleidingen 2013 Laboratoriumtechniek

2

3 Een plaats op het erepodium! Wat zijn uw ambities? Beste lezer, Applaus en erkenning Uiteindelijk willen we allemaal applaus, erkenning en waardering voor de geleverde prestaties in de dagelijkse praktijk. Succesvol zijn in uw werk en uw carrière. Zowel zakelijk als privé. Dat gaat niet vanzelf, daar moet u hard voor werken, investeren in uzelf en in uw persoonlijke ontwikkeling. Iedere keer weer nieuwe doelen stellen en daarin blijven geloven. Ook wanneer het tegenzit. Maar succes bereikt u nooit alleen, u bent altijd afhankelijk van de mensen om u heen. U bent voortdurend op zoek naar een inspirerende en uitdagende omgeving, met de juiste faciliteiten en ondersteuning, die topprestaties mogelijk maakt. U bent op zoek naar het perfecte team waarin uw competenties het beste tot hun recht komen. Een voortdurend ontwikkelproces waarin alle talenten die u bezit optimaal worden benut, zodat u uiteindelijk kunt worden wie u echt bent. Met vallen en opstaan Bent u topsporter of bent u werkzaam in het bedrijfsleven? U krijgt, net zoals wij allemaal, met de volgende vraagstukken te maken: wat betekent succes voor mij en welke stappen moet ik daarvoor nemen? Wil ik die gouden medaille of is meedoen mijn uitdaging? Wil ik CEO worden of is mijn missie de beste ondersteuner zijn? Waar kan ik die doelen het beste bereiken en wie heb ik daarbij nodig? Bij sporters gaat het dan om trainingsfaciliteiten, coaching, begeleiding, het team en de positie waarin zij spelen. In het bedrijfsleven gaat het om de organisatie en de functie die men heeft. Het gaat om cultuur en waarden, om afdelingen en faciliteiten, om collega s en taakverdelingen, om leiding en coaching. Vragen die spelen zijn; doe ik het juiste werk? Hoe ontwikkelt mijn carrière zich? En werk ik bij het juiste bedrijf binnen het juiste team? Natuurlijk moet u het wel zelf doen. Als sporter, maar ook als medewerker. Avans + ziet het als haar taak om u optimaal te ondersteunen bij het daadwerkelijk leveren van die topprestaties. Het is onze ambitie om al onze klanten te helpen, zodat ieder op zijn eigen manier succesvol kan zijn. Hierbij gebruiken wij sporters en sportprestaties als metaforen. Op deze manier willen wij onze werkwijze snel en eenvoudig duidelijk maken. De gouden medaille lonkt Avans + is allereerst geïnteresseerd in uw persoonlijke ambities en carrière. Wanneer heeft u uw doelen bereikt? Wanneer heeft u de gouden medaille gewonnen en bent u er klaar voor om het applaus in ontvangst te nemen? Wanneer we dat weten, gaan wij uitgebreid in op uw functie en de omgeving waarin u werkzaam bent. Uw omgeving heeft immers grote invloed op uw prestaties. Wij proberen niet alleen uw omgeving te betrekken bij uw groei, maar we willen er ook invloed op uitoefenen. Tenslotte nemen we uw persoonlijke ontwikkeling onder de loep en werken we gericht aan het vergroten van uw effectiviteit. Wij geloven dat de beste resultaten worden gerealiseerd door een optimale afstemming tussen alle partijen die betrokken zijn bij het ontwikkelproces. Dit proces is gericht op het leveren van prestaties in de praktijk. De meeste invloed hier kan worden uitgeoefend voor en na afloop van een geleverde inspanning. In termen van de sporter is de overeenstemming van verwachtingen tussen sporter, coach, trainer, verzorgers, sponsoren en bestuur cruciaal voor het leveren van prestaties. Logisch toch? Daarnaast moet de training zoveel mogelijk elementen bevatten die ook in de wedstrijd belangrijk zijn. Tenslotte zijn de voorbereiding en de evaluatie van de prestatie de belangrijkste momenten om van te leren en te verbeteren. Tijdens de wedstrijd zijn de mogelijkheden van de coach om het resultaat te beïnvloeden immers beperkt. Rest mij nog de vraag; voor welke prestaties gaat u en mogen wij daar dan een bijdrage aan leveren? Coen Toebosch Directeur Avans + Laboratoriumtechniek 3

4 Medewerkers Nico Vonk Hoofd afdeling laboratoriumcursussen. Docent en projectleider voor de chromatografiecursussen. Nico is tevens coördinator van alle cursussen op het gebied van Massaspectrometrie en Veiligheid. Helga Walters Helga verzorgt het relatiebeheer voor de laboratoriumafdeling. Tevens is ze praktijkdocent bij de chromatografiecursussen. John Hageman John is de projectleider van alle activiteiten op gebied van Statistiek, Kwaliteitsmanagement en Organische Chemie. Daarnaast assisteert hij ook bij de chromatografiepractica. Peter Faes Peter is praktijkdocent bij de cursussen chromatografie, FTIR en LC-MS. Tevens is hij projectleider voor de Agilent gebruikerstrainingen, chemiecursussen, titrimetrie, TOC en SEM. Petra van der Veeken Petra is verantwoordelijk voor de cursusadministratie. Vanuit haar ervaring heeft ze veel affiniteit met laboratoria. 4 Het Laboratoriumtechniek Persoonlijk Ontwikkel Advies

5 Inhoud Opleiding Pagina Vloeistofchromatografie 8-9 Gaschromatografie 10 Spectrometrie Capillaire electroforese CE 14 Scanning Elektronen Microscopie (SEM) 14 TOC Cleaning Validation 14 Veiligheid 15 Statistiek 16 Meten en wegen 17 Kwaliteitszorg Chemie Agilent gebruikerstrainingen 24 Perkin Elmer cursus & gebruikerstraining 25 Overig 25 Laboratoriumtechniek 5

6 Avans + Laboratoriumcursussen Deze brochure geeft u het overzicht van laboratoriumcursussen, -trainingen en -opleidingen van Avans + voor Al 12 jaar bieden wij een uitgekiend pakket van laboratoriumtechnieken aan, waarmee u uw kennis en vaardigheden kunt uitbreiden en direct in uw eigen praktijk kunt toepassen! Mocht u het lastig vinden een keuze te maken of heeft u nog andere vragen, ons enthousiaste team staat altijd klaar om u persoonlijk te helpen. Kennismaken met Avans + Individuele cursussen of in-company Wij verwelkomen u graag als deelnemer bij één van onze cursussen. Maar wellicht zijn er binnen het bedrijf meer collega s die in hetzelfde onderwerp geïnteresseerd zijn. Steeds vaker kiezen bedrijven dan voor een in-company cursus. In samenspraak met beoogde docenten kunt u uw eigen cursus samenstellen. Kiezen voor Avans + Avans + wil aantoonbaar de prestaties van mensen en organisaties verbeteren. Dit doen wij niet alleen voor de laboratoriumwereld, maar ook binnen de installatietechniek, koudetechniek, transportpijpleidingen en de bouwwereld. Het aanbod strekt zich uit van korte, meerdaagse cursussen in Nederland en België tot geaccrediteerde master opleidingen! Zo werkt Avans + Natuurlijk zijn we blij als een deelnemer meer dan tevreden is over onze cursussen. Maar Avans + is pas tevreden als een cursus de kwaliteit en het plezier in uw dagelijkse werk verbetert. Om dit te bereiken werken we met docenten uit de praktijk. Deze professionals zijn gespecialiseerd in hun vakgebied en weten dus waar u in de praktijk mee te maken hebt. Verder wordt er veel aandacht gegeven aan het zelf toepassen van de verworven kennis en vaardigheden tijdens praktijksessies. Avans + beschikt in Breda over een modern laboratorium waar we met hulp van onze instrument leveranciers en partners praktijkopdrachten tijdens de cursussen uitvoeren. Wat mag u van Avans + verwachten: + Persoonlijk advies bij de keuze welke cursus, training of opleiding het beste bij uw ambities past + Docenten uit de praktijk. Alle docenten zijn experts uit het beroepenveld. + Onafhankelijk. Avans + werkt nauw samen met vele partners en instrumentleveranciers, maar heeft geen enkel commercieel belang in deze bedrijven. + Praktijkgericht. Theorie en praktijk wisselen elkaar af tijdens cursussen. De opgedane kennis en vaardigheden zijn direct toepasbaar in uw dagelijks werk. CEDEO-keurmerk Al onze cursussen en opleidingen dragen het CEDEO-keurmerk. CEDEO is een onafhankelijke organisatie die human resources improvers, zoals opleidingsinstituten, keurt op klanttevredenheid, kwaliteit, continuïteit en bedrijfsgerichtheid. 6 Laboratoriumtechniek

7 Het doel van deze brochure Samenwerking Avans + en Lab-QAcademy In deze brochure vindt u een volledig overzicht van al onze cursussen, trainingen en opleidingen voor alle laboratoria. Een beknopte omschrijving geeft u een beeld van de inhoud, opzet en doelgroep voor iedere activiteit. Op onze website kunt u alle informatie over de cursussen lezen en ons complete aanbod raadplegen. Daarnaast is het mogelijk meer uitgebreide informatie te downloaden van deze cursussen. Op de website vindt u bovendien alle actuele prijzen, data en locaties. U kunt zich hier ook direct inschrijven voor alle cursussen, trainingen en opleidingen. Voor onze cursussen is Avans + altijd op zoek naar de beste docenten. Om die reden werken wij vanaf 2012 samen met de mensen van Lab-QAcademy. Op het gebied van kwaliteitsmanagement voor laboratoria zijn zij de aangewezen deskundigen met een schat aan ervaring, zowel inhoudelijk als didactisch. In deze brochure zijn de Lab-QAcademy cursussen op gebied van ISO/IEC 17025, ISO en ISO/IEC opgenomen. Daarnaast bieden we gezamenlijk ook een vernieuwde cursus Interne Auditor aan. Ook bij andere (bestaande en nieuwe) cursussen zal nauwer samengewerkt gaan worden. Avans + en Lab-QAcademy zijn ervan overtuigd dat ze door deze samenwerking alle laboratoria in Nederland en Vlaanderen nog beter van dienst kunnen zijn. Nieuwe activiteiten en cursussen in 2013 Ook voor 2013 heeft Avans + haar cursusprogramma uitgebreid en vernieuwd: + Gas Veiligheid + Ergonomie & Fysieke Belasting in het Laboratorium + Capillaire Electroforese CE + SEM van A tot Z + Headspace GC sampling + Omgaan met ISO normen en statistiek voor laboranten (LBO/MBO) + ISO/IEC 17025, + ISO 15189: ISO/IEC Interne auditor - kwaliteit voor laboratoria + Lean voor laboratoria + Deeltjesgroottekarakterisering + Textuur- en oppervlaktekarakterisering + Agilent OpenLab CDS software training Laboratoriumtechniek 7

8 Vloeistofchromatografie (HPLC) Omschrijving Doel(groep) Data en prijs 2013 Inleiding in de HPLC (niveau 1) De cursus Inleiding in de HPLC (niveau 1) biedt u houvast als het gaat om de basisprincipes van de HPLC, de opbouw van instrumenten en soorten kolommen voor HPLC. U gaat ook practicum uitvoeren op verschillende HPLC s. HPLC in de praktijk (niveau 2) Naast de theoretische chromatografische basis behandelen we alle mogelijkheden van reversed phase vloeistofchromatografie (RPLC). U leert kiezen uit de juiste mobiele fase, kolomdimensies en uw bestaande methoden optimaliseren. (U)HPLC voor gevorderden (niveau 3) Wilt u zich verder verdiepen in (snelle) HPLC? Dan is deze cursus daarvoor een uitstekende gelegenheid. U komt meer te weten over kleine kolommen en (zeer) snelle HPLC-analyses, selectieve detectoren en speciale technieken voor sporenanalyse. Nieuwe stationaire fasen en solvent keuze in de RPLC worden ook uitvoerig behandeld. Trouble Shooting HPLC Storingen, die in het dagelijks gebruik van uw HPLC analysemethoden kunnen optreden, vormen de kern van deze cursus. We bespreken herkenningsmethoden en de bijbehorende oplossingen waarmee u storingen en afwijkende meetresultaten herkent, verhelpt en voorkomt. U werkt nog maar kort met HPLC en u wilt graag uw kennis en vaardigheden voor de dagelijkse praktijk opdoen. U wilt een beter begrip krijgen van scheiding en kolommen voor HPLC, kwantitatieve analyses, apparatuur en mobiele fasen. U werkt al enige tijd met HPLC maar u wilt meer weten over kolommen, mobiele fasen, buffers en optimalisering voor allerlei HPLCtoepassingen. U hebt ruime ervaring met HPLC en u wilt zich verdiepen in reversed phase vloeistofchromatografie (RPLC), methodeontwikkeling en solvent optimalisering, snelle scheidingen, selectieve detectie en miniaturisering in de HPLC. U heeft minimaal een jaar ervaring met HPLC. U wilt veel voorkomende problemen snel herkennen en deze gestructureerd oplossen of beter nog, voorkomen. Als u de HPLC cursus(sen) (niveau 1 en/of 2) heeft gevolgd, is deze cursus zeer geschikt voor u. Prijs 1375,= (excl. BTW) 11, 12 en 13 maart; 2, 3 en 4 september; 2, 3 en 4 december. Prijs 1375,= (excl. BTW) 18, 19 en 20 maart; 9, 10 en 11 september; 9, 10 en 11 december. Prijs 1395,= (excl. BTW) 23, 24 en 25 september. Prijs 1375,= (excl. BTW) 25, 26 en 27 maart; 16, 17 en 18 september; 16, 17 en 18 december. 8 Laboratoriumtechniek

9 Omschrijving Doel(groep) Data en prijs 2013 Methodeontwikkeling in de HPLC Deze cursus is een uitstekend uitgangspunt om uw kennis over methodeontwikkeling en optimalisering van HPLC analyses te verbeteren. U maakt kennis met alle aspecten, technieken en aandachtspunten om systematisch een methode op te zetten.. De cursus wordt gegeven door zeer ervaren deskundigen. Methodevalidatie in de HPLC Bent u belast met het valideren van HPLC methodes en vraagt u zich wel eens af hoe dit het beste aan te pakken dan is dit een goede cursus voor u. In de cursus maakt u kennis met alle aspecten, technieken en statistische bewerkingen die u nodig heeft in het validatieproces. De cursus wordt gegeven door externe deskundigen Norbert Lammers (HPLC) en Piet H. Hoogkamer (validatie en statistiek). Size Exclusion Chromatografie (SEC) Algemene chromatografische en SEC theorie & condities worden behandeld om tot een juiste SEC-scheiding te komen. Ook bespreken we hoe een betrouwbare MWD kan worden berekend. Daarnaast polymeersamenstelling (chemische inhomogeniteiten, vertakkingen en alternatieve technieken voor SEC. De docenten zijn Ab Buijtenhuijs (voorheen AkzoNobel), Huub Bock (PSS) en Harry Philipsen (DSM). Methodeontwikkeling in de HPLC is bedoeld voor (hoofd)analisten, medewerkers van chemische en farmaceutische laboratoria. U hebt kennis en ervaring op het gebied van HPLC cursusniveau 2 of 3. Deze cursus is bedoeld voor analisten met ruime kennis en ervaring op het gebied van HPLC. U heeft bij voorkeur de cursus HPLC niveau 2 of 3 gevolgd of Methodeontwikkeling in de HPLC. Daarnaast heeft u kennis van de basisfuncties van Excel en statistiek! U bent analyticus met chromatografische ervaring en bent geïnteresseerd in polymeeranalyses. Ook wilt u meer weten over de bepaling van de molecuulgewichtsverdeling (MMD) van (co-)polymeren en op welke manier deze het beste kan worden uitgevoerd. Prijs 1395,= (excl. BTW) 27, 28 en 29 mei. Prijs 1395,= (excl. BTW) 25, 26 en 27 november Prijs 1475,= (excl. BTW) 6, 7 en 8 november; DSM Resolve, Geleen. Vloeistofchromatografie Massaspectrometrie (LC-MS) Prijs 1395,= (excl. BTW) Met deze cursus geven we u een uitstekende basis om met LC-MS te kunnen werken. U raakt vertrouwd met vrijwel alle aspecten, technieken, hardware configuraties en aandachtspunten bij moderne HPLC, gekoppeld aan massaspectrometrie (LC-MS). De cursus LC-MS wordt gegeven door onze gastdocent prof. dr. Wilfried M.A. Niessen (hyphen MassSpec, Leiden) Methodeontwikkeling voor LC-MS Met deze cursus verbetert u uw kennis, inzichten, technieken en vaardigheden op het gebied van LC-MS. U raakt vertrouwd met geavanceerde technieken, hardware configuraties, spectrum interpretatie en kwantitatieve aspecten die gebruikt worden bij moderne vloeistofchromatografie, gekoppeld aan massaspectrometrie (LC-MS). Docent is prof. dr. Wilfried M.A. Niessen (hyphen MassSpec, Leiden) en andere gastdocenten. Interpretatie van LC-MS-(MS) spectra Deze cursus geeft een systematisch overzicht van de fragmentatie van even-elektron ionen en de interpretatie van LC-MS-MS massaspectra van ge(de)protoneerde moleculen, verkregen met elektrospray ionisatie (ESI) of atmosferische druk chemische ionisatie (APCI) in LC MS. Onze gastdocent is prof. dr. Wilfried Niessen Deze cursus is geschikt voor (hoofd)analisten van farmaceutische laboratoria, milieulaboratorium, in de voedings- en genotmiddelen industrie, de chemische industrie of klinische chemie.. U werkt al met LC-MS of overweegt deze techniek te gaan gebruiken. U werkt al enige tijd met LC-MS en heeft bij voorkeur onze cursus LC-MS gevolgd. Zowel de HPLC als MS aspecten van methodeontwikkeling worden behandeld. Daarnaast wordt ingegaan op monstervoorbewerking voor kwalitatieve en kwantitatieve LC-MS. U bent medewerker van een laboratorium waar LC-MS wordt toegepast, bijvoorbeeld de farmaceutische industrie, milieulaboratoria, voedingsmiddelen of chemische industrie. Ervaring met LC-MS (bijvoorbeeld opgedaan tijdens de Avans+ LC-MS cursussen) én kennis van structuurformules in de organische chemie is noodzakelijk. 21, 22 en 23 januari; 2, 3 en 4 april; 30 september, 1 en 2 oktober. Prijs 1445,= (excl. BTW) 13, 14 en 15 mei; 28, 29 en 30 oktober. Prijs 1445,= (excl. BTW) 3, 4 en 5 juni. Laboratoriumtechniek 9

10 Gaschromatografie (GC) Omschrijving Doel(groep) Data en prijs 2013 Inleiding in de capillaire GC, niveau 1 Tijdens deze cursus maakt u kennis met de principes van capillaire GC, de opbouw van instrumenten, injectie en detectie en met de toepassingen van de vele soorten kolommen voor capillaire GC. U leert dit niet alleen in theorie, maar u gaat ook practicum uitvoeren op verschillende merken GC s. Capillaire GC in de praktijk, niveau 2 Aan bod komen de meest uiteenlopende facetten van capillaire GC en nieuwe ontwikkelingen op het gebied van kolomkeuze en GC technieken. U maakt kennis met selectieve injectietechnieken voor sporenanalyses, selectieve detectoren, alle soorten kolommen en meerdimensionele GCxGC. U leert dit niet alleen in theorie, maar u gaat ook practicum uitvoeren op verschillende merken GC s. Trouble shooting GC Storingen die in het dagelijks gebruik van je GC analysemethoden kunnen optreden, vormen de kern van deze cursus. We bespreken herkenningsmethoden en de bijbehorende oplossingen waarmee u storingen en afwijkende meetresultaten herkent, verhelpt en voorkomt! Inleiding in de GC/MS Achtergrond en werkingsprincipes van de huidige benchtop GC/MS systemen in theorie en praktijk komen aan bod. We behandelen de theorie uitvoerig en vullen het steeds aan met praktische oefeningen op de hedendaagse massaspectrometers. U maakt kennis met de specifieke toepassingen van de GC/MS, zoals de Quadrupool, Iontrap en Time-Of-Flight. Ook capillaire kolommen voor GC-MS worden toegelicht. Interpretatie van GC-MS massaspectra GC-MS is een belangrijke techniek voor de identificatie van vluchtige componenten. Vaak maak je daarbij gebruik van bibliotheek zoekprocedures. Een beter begrip van de massaspectra krijg je door fragmentatiemechanismen te bestuderen. Deze cursus behandelt systematisch de interpretatie van massaspectra verkregen met elektronionisatie in GC MS. Onze gastdocent is prof. dr. Wilfried Niessen. U werkt sinds kort met capillaire GC en hebt weinig of geen ervaring. U wilt beter begrip krijgen van de scheidingsprincipes en soorten kolommen voor GC analyses. Ook injectietechnieken en detectoren zijn van belang. U werkt al geruime tijd met capillaire GC en bent bekend met de basisprincipes. U wilt meer weten over kolomkeuze en het verbeteren van bestaande GC-methoden. U heeft ook belangstelling voor nieuwe ontwikkelingen op het gebied van capillaire GC. U heeft minimaal een jaar ervaring met GC. U wilt veel voorkomende problemen snel herkennen en deze gestructureerd oplossen of beter nog, voorkomen. Als u de GC-cursus(sen) (niveau 1 en/of 2) hebt gevolgd, is deze cursus zeer geschikt voor u. U bent chemisch analist met weinig of geen ervaring met GC/MS en u wilt op korte termijn met deze analysetechniek aan de slag. Of u bent analist met enkele jaren laboratoriumervaring en u wilt uw kennis en inzicht over GC/MS opfrissen en uitbreiden. Voor deze cursus is kennis en ervaring met capillaire GC (bijvoorbeeld onze cursussen GC niveau 1of 2) noodzakelijk. U werkt als (hoofd)analist in een laboratorium waar GC-MS wordt toegepast. Dus bijvoorbeeld in milieulaboratoria, de voedingsmiddelen industrie, de chemische industrie, de farmacie. U wilt inzicht krijgen in de fragmentatie van moleculen in GC-MS en aldus hoe u informatie verkrijgt over de moleculestructuur uit het massaspectrum. Kennis van molecuulstructuren in de organische chemie is gewenst. Prijs 1375,= (excl. BTW) 8, 9 en 10 april; 4, 5 en 6 november. Prijs 1375,= (excl. BTW) 15, 16 en 17 april; 12, 13 en 14 november. Prijs 1395,= (excl. BTW) 22, 23 en 24 april; 18, 19 en 20 november. Prijs 1475,= (excl. BTW) 21, 22 en 23 mei. Prijs 1445,= (excl. BTW) 24, 25 en 26 juni. 10 Laboratoriumtechniek

11 Laboratoriumtechniek 11

12 Spectrometrie Omschrijving Doel(groep) Data en prijs 2013 UV-VIS moleculaire absorptie spectrometrie Principe, theoretische achtergronden, instrumentatie, applicaties en practicum vormen de basis van deze cursus UV/VIS- spectrometrie voor de karakterisering van verbindingen en kwantitatieve bepalingen. We besteden aandacht aan de theorie, maar u leert ook analyses uitvoeren en resultaten beoordelen. Verder aandacht voor optimalisatie, applicaties en mogelijke storingen. De cursus wordt gegeven door mevr. Dr. Ir. M.T.C. de Loos Vollebregt. Röntgenspectrometrie XRF Onze basiscursus Röntgenspectrometrie verbetert uw kennis over principes en praktische vaardigheden op dit gebied. De gegeven theorie wordt geïllustreerd aan de hand van drie geheel uitgewerkte praktijkvoorbeelden waarbij uzelf aan de knoppen zit. De cursus wordt georganiseerd in samenwerking met TNO Defensie en Veiligheid in Rijswijk. De docent is dr. Bert Kinneging van AJK Analytical Services, specialist op het gebied van röntgenspectrometrie en röntgendiffractie. U bent medewerker van een laboratorium of QC-productieafdeling en heeft enige ervaring met UV/VIS- spectrometrie. U wilt meer achtergrondinformatie over het tot stand komen van moleculaire absorptiespectra en de kwantitatieve analyses van monsters, monster stromen- en producten ter controle van hun samenstelling of zuiverheid. U bent laboratoriummedewerker en u wilt u verder bekwamen op het gebied van golflengte dispersieve röntgenspectrometrie (WD- XRF). De cursus is natuurlijk ook geschikt als u al de nodige praktische kennis bezit, maar meer wilt weten over de theoretische achtergronden. M.b.v. een golflengte dispersieve röntgenspectrometer (Philips PW-2400), zult u een kalibratie opzetten en uitvoeren, een monitormeting opzetten en een onbekend monster identificeren. Prijs op aanvraag Alleen In-company, op aanvraag Prijs 1595,= (excl. BTW) 20, 21 en 22 november 2013, TNO Rijswijk. ICP-AES: atomaire emissiespectrometrie met ICP Prijs 1595,= (excl. BTW) Multi-element analyse op lage concentratie niveaus in diverse matrices kan uitstekend worden uitgevoerd met ICP-AES. Tijdens deze cursus wisselen voordrachten, intensieve praktische oefeningen en demonstraties elkaar af, zowel in theorie, maar ook analyses uitvoeren en resultaten beoordelen. Er wordt uitgebreid aandacht besteed aan optimalisatie en mogelijke storingen. Deze cursus wordt georganiseerd i.s.m. de firma AEMAS in Oosterhout (NB). De docent is mevr. dr. ir. M.T.C. de Loos-Vollebregt. ICP-MS spectrometrie Principes, interpretatie, instrumentatie en practicum vormen de basis van deze cursus ICP-MS. ICP-MS is een relatief nieuwe, complexe techniek voor elementanalyse op (zeer) lage concentratieniveaus. We besteden aandacht aan de theorie, maar u leert ook analyses uitvoeren en resultaten beoordelen. Aandacht voor optimalisatie, diverse applicaties en mogelijke storingen maakt deze cursus compleet. De cursus wordt gegeven aan de Universiteit Gent. De docenten zijn prof. dr. Frank Vanhaecke en dr. Lieve Balcaen. U bent een laboratoriummedewerker en u wilt zich zowel theoretisch als praktisch verdiepen en bekwamen in ICP atomaire emissiespectrometrie. U bent medewerker of hoofd van een lab en heeft enige ervaring met atoomspectroscopie. Het lab heeft recentelijk ICP-MS apparatuur aangekocht of overweegt de aankoop ervan. Of u werkt al enige tijd met ICP-MS, maar wilt toch wat nader inzicht in de werkingsprincipes, het gebruik van alternatieve monsterintroductiesystemen en de oorzaak van interferenties. Sectoren waar ICP-MS wordt toegepast zijn: milieu, voedingsmiddelen, (bio)medisch, chemische industrie en geologie. 10, 11 en 12 april; 13, 14 en 15 november; AEMAS, Oosterhout (NB). Prijs 1595,= (excl. BTW) 17, 18 en 19 juni; 16, 17 en 18 december in Gent; 14, 15 en 16 januari 2013, Gent (extra cursus). 12 Laboratoriumtechniek

13 Omschrijving Doel(groep) Data en prijs 2013 Atomaire Absorptiespectrometrie AAS Wilt u alles weten over de hedendaagse praktijk van atomaire absorptiespectrometrie? Dan is dit de cursus waarmee u uw kennis kunt aanscherpen d.m.v. voordrachten, intensieve praktische oefeningen en demonstraties.. We besteden aandacht aan de theorie maar u leert ook analyses uitvoeren en resultaten beoordelen.. De docent is mevr. dr. ir. M.T.C. de Loos-Vollebregt. Deze cursus wordt georganiseerd bij AkzoNobel Reserach in Deventer. FT-IR spectrometrie Wilt u uitgebreid kennismaken met de Mid Infra Rood (MIR) spectrometrie? In drie dagen behandelen we de achterliggende theorie en de principes van FT-IR en bijbehorende spectrum interpretatie. U doet meteen ervaring op tijdens een veelzijdig practicum met diverse sampling accessoires. De docent is ing. Jan Henk Marsman van de Universiteit Groningen. U bent laboratoriummedewerker en u wilt zich zowel theoretisch als praktisch in de principes en praktijk van AAS bekwamen. U bent fysisch-chemisch analist en u wilt meer leren over de achtergrond van FT-IR. Ook wilt u beter begrijpen hoe de techniek werkt en in staat zijn IR spectra te beoordelen en te interpreteren. Applicatiegebieden zijn de (petro)chemische industrie, voedingsmiddelen, milieu, farmacie, klinische chemie en materiaalkunde. Prijs 1595,= (excl. BTW) 9, 10 en 11 oktober. Akzo- Nobel Research, Deventer. Prijs 1495,= (excl. BTW) 7, 8 en 9 oktober, Breda. Laboratoriumtechniek 13

14 Capillaire electroforese CE Omschrijving Doel(groep) Data en prijs 2013 Inleiding in de capillaire electroforese (CE) NIEUW! Prijs 1495,= (excl. BTW) Deze cursus biedt een introductie in de basisprincipes van de capillaire electroforese (CE), de opbouw van instrumenten en de verschillende scheidingsprincipes van CE. U leert dit niet alleen in theorie, maar gaat ook practicum uitvoeren.. De cursus wordt gegeven door Dr. Cari Sänger van de Griend (Kantisto BV) m.m.v. Agilent en Beckman Coulter. U werkt sinds kort met CE en wilt graag uw kennis en vaardigheden voor de dagelijkse praktijk opdoen. U wilt een beter beeld krijgen van de scheidingsprincipes van de verschillende CE modes, kwantitatieve analyses en goede routines aanleren. Daarnaast wilt u uw kennis van de instrumentatie vergroten en klein onderhoud zelf uit kunnen voeren. 15,16 en 17 januari, Breda. Scanning Elektronen Microscopie (SEM) Omschrijving Doel(groep) Data en prijs 2013 Scanning Elektronen Microscopie van A tot Z (SEM) NIEUW! Prijs 1495,= (excl. BTW) Avans + organiseert in samenwerking met JEOL de cursus Scanning Elektronen Microscopie van A tot Z met daarin aandacht voor asbest-analyse. De cursus zal ingaan op de verschillende typen SEM, de werking ervan en ook de monstervoorbewerking wordt uitgebreid besproken. De theorie zal worden ondersteund met practicumopdrachten. U werkt of gaat binnenkort werken met een SEM en wil meer weten van de werking van het apparaat evenals de monstervoorbewerking. 5, 6 en 7 maart, Breda; 23, 24 en 25 oktober 2013, Breda. TOC cleaning validation Omschrijving Doel(groep) Data en prijs 2013 TOC cleaning validation in de farmacie en biotechnologie Prijs 1045,= (excl. BTW) TOC analyses worden in farmaceutische en biotechnologische laboratoria gebruikt voor de reinigingsvalidatie van reactievaten en hulpmiddelen monitoring van WFI in bulk. De cursus TOC cleaning validation in de farmacie leert u hoe met cleaning validation met TOC analysemethodes Hairwassers aan de slag te gaan en te valideren. U raakt Susanne vertrouwd met de chemisch-analytische achtergrond en de principes van TOC methodieken. U leert werken met verschillende hardware configuraties en alle noodzakelijke praktische vaardigheden. De cursus TOC cleaning validation in de farmacie en biotechnologie is ontwikkeld voor (hoofd)analisten, hoofden van laboratoria, apothekers en medewerkers van farmaceutische en biotechnologische laboratoria. U werkt al met TOC of gaat beginnen met een cleaning validation programma. Ook voor medewerkers van gerelateerde laboratoria, waar TOC voor cleaning validation wordt gebruikt, is deze cursus een uitstekende aanvulling op uw kennis en vaardigheden. 30 en 31 mei 2013, Breda. 14 Laboratoriumtechniek

15 Veiligheid Omschrijving Doel(groep) Data en prijs 2013 Veiligheid in het chemisch analytisch laboratorium Prijs 495,= (excl. BTW) Verwacht u dat er nog wel wat valt te verbeteren aan de veiligheid in uw lab? Tijdens deze cursus maakt u kennis met alle aspecten, voorschriften en aandachtspunten die daarbij spelen. Daarmee vergroot en handhaaft u de veiligheid bij de dagelijkse werkzaamheden in het laboratorium. De cursus wordt gegeven door onze gastdocent ir. Iris van t Leven van Iris-Advies te Arnhem. Deze cursus is interessant voor (hoofd)analisten, medewerkers en hoofden van analytische en chemische laboratoria. U denkt en werkt op minimaal mbo-niveau. U wilt zelf de risico s op de werkplek kunnen beoordelen en weten wat te doen om deze risico s te beheersen. Deze cursus is ook geschikt als u werkt in een milieulaboratorium, in de voedings- en genotmiddelen industrie, de chemische industrie of klinische chemie. 28 november Gas Veiligheid in het laboratorium NIEUW! Prijs 495,= (excl. BTW) Bent u zuinig op uw medewerkers? Wilt u het risico op incidenten in het laboratorium minimaliseren (gasexplosies, vliegende cilinders, verstikking of bevriezingsverschijnselen)? Tijdens deze cursus Gas Veiligheid van AVANS + i.s.m. Air Products leert u om veilig te werken met gassen en gascilinders. Tijdens deze cursus maakt u kennis met alle gevaren die kunnen ontstaan met gassen. Deze cursus is van toepassing voor iedereen die in een laboratorium, technische- of onderzoek omgeving omgaat met gassen en/ of gas cilinders. Door het praktische karakter van de cursus is deze ook geschikt voor iedere (productie)medewerker, ongeacht het kennis- en opleidingsniveau. 12 november 2013, Nijmegen. Ergonomie & Fysieke Belasting in het Laboratorium NIEUW! Prijs 495,= (excl. BTW) Voert u of uw medewerkers regelmatig dezelfde handelingen uit? Werkt u lang in dezelfde houden, of met herhaling van bewegingen? In deze cursus worden de risicofactoren die leiden fysieke klachten bij laboratoriummedewerkers besproken. Workflow in het laboratorium. Ergonomische pipetten, zuurkastramen en ergonomische aspecten van persoonlijke beschermingsmiddelen. Medewerkers en leidinggevenden van medische, biologische, fysische en analytisch chemische laboratoria. Werknemers in afdelingen, waar veel repeterende handelingen moeten worden uitgevoerd, zoals fijn motorisch werk of microscoop- & computer werk. 29 november 2013, Breda. Laboratoriumtechniek 15

16 Statistiek Omschrijving Doel(groep) Data en prijs 2013 Praktische statistiek voor het laboratorium met Excel 1 (kwaliteitscontrole) Prijs 1295,= (excl. BTW) In deze cursus leert u alles wat u nodig hebt om uw meetgegevens op de juiste manier te verwerken en rapporteren. Met behulp van de statistische functies in Excel kunt u op elegante wijze de onzekerheid in meetresultaten berekenen en vergelijken met andere metingen of methoden. U leert dat vooral toe te passen op kwaliteitscontrole, met name opzet en gebruik van controlekaarten en het interpreteren van kwaliteitsindicatoren. U bent laboratoriummedewerker of engineer op minimaal mbo- of hbo-(bachelor)niveau. U hebt in uw dagelijkse praktijk te maken met het verwerken en beoordelen van meetgegevens. U hebt weinig ervaring met de algemene principes van statistiek. U hebt behoefte aan een praktijkgerichte cursus met begeleiding bij de integratie op het eigen werk. 14, 15 maart en 5 april 2013, Breda; 19, 20 september en 3 oktober 2013, Breda. Praktische statistiek voor het laboratorium met Excel 2 (methodevalidatie) Prijs 1295,= (excl. BTW) Deze cursus is het vervolg op Praktische statistiek voor het laboratorium 1. Alle statistiek die nodig is voor de validatie van methoden en instrumenten komt hier aan bod. Uiteindelijk zult u in staat zijn toetsen toe te passen (o.a. gepaarde t-toets en ANOVA), uitbijters aan te tonen, regressie uit te voeren en meetonzekerheid vast te stellen. De focus ligt daarbij op de interpretatie van de uitkomsten van de betreffende statistische functies in Excel en het opzetten van spreadsheets. Design of Experiments (DOE) in de praktijk Vanuit strengere kwaliteitseisen en kostenoverwegingen wordt het steeds belangrijker een onderzoek of experiment gestructureerd aan te pakken. Dat geldt vooral voor de optimalisatie van processen of analyses met meerdere variabelen. In deze cursus leert u met behulp van statistische methoden en software om maximale informatie te halen uit een minimaal aantal experimenten en de (on) afhankelijkheid van variabelen vast te stellen U bent laboratoriummedewerker of engineer op minimaal mbo- of hbo-(bachelor)niveau. U hebt in uw dagelijkse praktijk te maken met de statistische kant van validatieprocessen. U hebt de cursus Praktische statistiek met Excel 1 gevolgd of hebt die voorkennis op een andere manier opgedaan. In dat laatste geval vragen wij u een ingangstoets te maken om eventuele onzekerheid daarover weg te nemen. U hebt behoefte aan een praktijkgerichte cursus met begeleiding bij de integratie op het eigen werk. U denkt en werkt op hbo-(bachelor) of academisch niveau. U werkt bij een research-, technologische of ontwikkelingsafdeling. U bent verantwoordelijk voor het opzetten en optimaliseren van experimenten, en het analyseren en interpreteren van de uitkomsten. 25, 26 april en 24 mei, Breda; 7, 8 en 22 november, Breda. Prijs 1595,= (excl. BTW) 21, 22 maart, 11 en 12 april, Breda; 28, 29 november, 12 en 13 december, Breda. Omgaan met ISO normen en statistiek voor laboranten (LBO/MBO) NIEUW! Prijs 495,= (excl. BTW) Uw laboratorium is ISO17025 geaccrediteerd en daarom werkt u volgens bepaalde procedures. Om onbekende redenen kan een getal fout zijn. Hoe kom je daar achter? Hoe werkt een controlekaart? Wat doe je als er iets niet klopt ( out of control of lage p-waarde)? Wat zijn de gevolgen voor de klant wanneer foutieve waarden vrijgegeven worden. Wat is het verschil tussen routinemetingen en metingen voor validatieonderzoeken? Hoe raak je geaccrediteerd? Deze en meer vragen komen allemaal aan bod in deze cursus. U bent analist op LBO of MBO niveau. U werkt op een kwaliteitscontrole laboratorium en voert voornamelijk analyses uit. U wilt graag weten hoe u zo goed mogelijk met meetwaardes moet omgaan, wat de achtergrond is van de procedures die daarop betrekking hebben en wat uw rol daarin is. 12 juni 2013, Breda; 1 november 2013, Breda. 16 Laboratoriumtechniek

17 Meten en wegen Omschrijving Doel(groep) Data en prijs 2013 Algemene metrologie de kunst van het meten Prijs 890,= (excl. BTW) Wanneer u zich wilt verdiepen in de achtergronden van het meten, de gebruikte eenheden, afleestechnieken, mogelijke storingen, kalibreren, kwaliteitsborging en onzekerheid, dan is dit de aangewezen cursus om u verder te brengen. De wetenschap van het meten voor uw dagelijkse praktijk. Docenten zijn experts van VSL. Meetonzekerheid in het laboratorium Op uw laboratorium beschikt u over veel meetgegevens, bijvoorbeeld uit controlekaarten, validatie van methoden, ringonderzoeken, het gebruik van referentiematerialen e.d.. Hiermee kunt u heel goed de prestatiekenmerken en meetonzekerheid van uw methoden vaststellen, zoals geëist door ISO In deze cursus leert u hoe. De docenten zijn de experts van VSL. Wegen in het laboratorium Wanneer u iets met hoge nauwkeurigheid moet afwegen, kunt u onverwachte complicaties tegenkomen. Onvoldoende kennis over het gebruik van massastandaarden of het weegproces kunnen tot ontoelaatbare afwijkingen of te grote onzekerheden leiden. In deze cursus leert u om te gaan met deze risico s en bovendien ook een onderbouwde onzekerheidsanalyse uit te voeren, zoals geëist volgens ISO Docenten zijn experts van VSL. U bent beheerder van analyseapparatuur en verantwoordelijk voor kalibratie en onderhoud van instrumenten U bent verantwoordelijk voor de prestatiekenmerken van de apparatuur, validatie en methoden op uw laboratorium. U denkt en werkt op bachelor niveau (hbo). U bent op de hoogte van de basisstatistiek (zie Praktische statistiek voor het laboratorium 1) In uw laboratorium heeft u de verantwoordelijkheid voor de kalibratie van en omgang met weegapparatuur ten behoeve van analyses of recepturen. 16 april 2013; Delft. 24 september 2013, Delft. Verzorgd door VSL Prijs 1510,= (excl. BTW) 9 en 10 april 2013; Delft. 1 en 2 oktober 2013, Delft. Verzorgd door VSL Prijs 890,= (excl. BTW) 18 juni 2013; Delft. 5 november 2013, Delft. Verzorgd door VSL Laboratoriumtechniek 17

18 Kwaliteitszorg Omschrijving Doel(groep) Data en prijs 2013 Pragmatisch omgaan met ISO/IEC Test- en Kalibratielaboratoria NIEUW! Prijs 975,= (excl. BTW) Iedere medewerker van een laboratorium, van laboratoriumdirecteur tot analist, heeft te maken met kwaliteitseisen. ISO/IEC 17025:2005 is de meest gehanteerde norm voor het aantonen van de competentie van test- en kalibratie- laboratoria. Het lezen en begrijpen van de norm is niet eenvoudig. Vaak verslikken laboratoria zich in de omschrijvingen en tuigen een onwerkzaam bureaucratisch bouwwerk op dat veel tijd kost om te onderhouden en veel irritatie oplevert bij analisten. In deze cursus leert u, vanuit grondige kennis van de ISO/IEC 17025, op een efficiënte en praktische manier vorm te geven aan de verschillende eisen van deze norm, zodat uw laboratorium op efficiënte manier valide resultaten kan genereren en rapporteren aan de klant. GMP/GLP voor laboratoria Veel laboratoria werken in een gereguleerde omgeving en komen in aanraking met GMP-regelgeving (Good Manufacturing Practice) en GLP-regelgeving (Good Laboratory Practice). In deze cursus leert u hoe GMP- en GLP-regelgeving (tezamen ook wel GXP genoemd) in de praktijk wordt uitgevoerd en toegepast. Dit gebeurt door middel van veel oefeningen en interactie. U bent een laboratoriummedewerker, kwaliteitsmanager, hoofdanalist of laboratoriummanager op mbo-, hbo of academisch niveau. U wilt meer weten over achtergronden en de praktische aspecten van het werken met ISO/ IEC U bent een laboratoriummedewerker, analist of hoofdanalist met een mbo- of bachelor achtergrond. U werkt in een gereguleerde omgeving, of gaat binnenkort werken in een kwaliteitslaboratorium dat te maken heeft met GXP. 11 en 12 februari 2013, Utrecht; 13 en 14 juni 2013, Utrecht; 16 en 17 september 2013, Utrecht. Voor exacte data, zie website. i.s.m. onze partner Lab-QAcademy Prijs 995,= (excl. BTW) 21 en 22 maart 2013, Breda; 26 en 27 september 2013, Breda. Pragmatisch omgaan met ISO 15189, medische laboratoria NIEUW! Prijs 975,= (excl. BTW) Met het verschijnen van de ISO/FDIS 15189:2012 is de definitieve tekst vastgesteld betreffende de eisen voor competentie van medische laboratoria. De verschillen met de 4 e CCKL Praktijkrichtlijn zijn (alle details in aanmerking genomen) aanzienlijk. In deze cursus leert u op een efficiënte en praktische manier vorm te geven aan de eisen van de nieuwe ISO 15189:2012. De verschillen tussen de 4e CCKL praktijkrichtlijn en ISO/FDIS 15189:2012 worden uiteengezet voor geaccrediteerde laboratoria, die de overstap naar ISO 15189:2012 willen maken. U krijgt handvaten om die overgang met minimale inspanning te realiseren. Opleiding Kwaliteitsfunctionaris laboratoria Een kwaliteitssysteem opzetten is één. Maar hoe krijgt u uw collega s erin mee? En hoe houdt u het in stand? Dit is de eerste opleiding in Nederland die leert hoe u een dergelijk systeem opzet, implementeert en voortdurend verbetert. Er is veel aandacht voor cultuuraspecten, communicatie en omgaan met weerstand. Via opdrachten past u uw nieuwe inzichten direct toe binnen uw eigen praktijk. Daarbij krijgt u feedback van de docenten. U bent een laboratoriummedewerker, kwaliteitsfunctionaris, hoofdanalist of laboratorium manager met mbo-, hbo- of academisch niveau. U werkt binnen een medisch laboratorium. U wilt meer weten over de eisen, achtergronden en de praktische aspecten van het werken volgens ISO 15189:2012. U bent een ervaren laboratoriummedewerker op minimaal bachelor niveau (hbo). U zit in het (midden)management en bent belast met of werkt mee aan de invoering, het beheer of de verbetering van het kwaliteitssysteem. U wilt u verder ontwikkelen op dit gebied, maar dan wel zo dat het direct aansluit op uw eigen werksituatie. U vindt het bovendien prettig dat u daarbij wordt begeleid en gecoacht. 13 en 14 februari 2013, Utrecht; 25 en 26 april 2013, Utrecht; 19 en 20 september 2013, Utrecht. Voor exacte data, zie website. i.s.m. onze partner Lab-QAcademy Prijs 2495,= (excl. BTW) 4, 5, 18, 19 april, 16, 17 mei en 20 juni 2013, Breda; 31 oktober, 7, 14, 21, 28 november, 12 december 2013 en 23 januari 2014, Breda. 18 Laboratoriumtechniek

19 Omschrijving Doel(groep) Data en prijs 2013 Interne auditor kwaliteit voor laboratoria VERNIEUWD! Prijs 975,= (excl. BTW) Binnen het proces van de interne audit ter verbetering van het kwaliteitssysteem is communicatie essentieel. Daarom is er in deze cursus veel aandacht voor communicatieve vaardigheden. Door middel van het zelf doen van rollenspelen (o.a. met actrice), leert u effectief communiceren tijdens een audit. Naast de communicatieve vaardigheden komen alle andere aspecten van het interne auditproces aan de orde: planning, voorbereiding, het nemen van steekproeven, formuleren van afwijkingen, rapportage en de beoordeling van corrigerende maatregelen en 4O-systematiek. Tevens wordt aandacht besteed aan het opstellen van een goed auditprogramma, het rapporteren en het beoordelen van corrigerende maatregelen. Validatie van laboratoriuminstrumenten (LSV) De regelgeving binnen laboratoria stelt u als gebruiker verantwoordelijk voor de validatiestatus van laboratoriumapparatuur. In deze cursus leert u wat het handhaven van de validatiestatus in een laboratorium omgeving inhoudt; WAT vereist de regelgeving en HOE implementeert u validatie van laboratoriuminstrumenten in uw eigen werkomgeving. Na afloop van de cursus heeft u een helder beeld van de diverse validatiemodellen. U leert een validatieplan opzetten en uit te voeren, met voor iedere fase de juiste documentatie. U bent kwaliteits- of laboratoriummedewerker in een medisch, test-, farmaceutisch of kalibratielaboratorium en gaat ingezet worden als interne auditor. Het laboratorium waar u werkzaam bent beschikt over een kwaliteitssysteem of is bezig dat op te zetten. U bent uiteraard bekend met de voor u relevante norm. Bent u leidinggevende en heeft u behoefte aan meer inzicht in de procesmatige kant van het kwaliteitssysteem en de wijze waarop dit beoordeeld moet worden, dan u kunt zich op deze manier uitstekend voorbereiden op een beoordeling door een certificerende dan wel accrediterende organisatie. U bent goed bekend met de algemene kwaliteitsprincipes en de voor u relevante norm. Deze tweedaagse training is ook geschikt voor bedrijven die ISO 9001 gecertificeerd zijn en hun interne auditproces willen verbeteren. U bent een laboratoriummedewerker, analist of hoofdanalist met een mbo- of bachelor achtergrond en als onderdeel van uw werkzaamheden voert u laboratoriuminstrumentvalidaties uit. Ook voor medewerkers van validatie- en QA-afdelingen die hun kennis omtrent validatie willen uitbreiden, is de cursus geschikt. 23 en 24 april 2013, Utrecht; 26 en 27 september 2013, Utrecht. Voor exacte data, zie website. I.s.m. onze partner Lab-QAcademy Prijs 995,= (excl. BTW) 6 en 7 juni 2013, Breda; 3 en 4 oktober 2013, Breda. Validatie van software in het laboratorium (SWV) Prijs 995,= (excl. BTW) Naast de validatie van instrumenten krijgen laboratoria steeds meer te maken met de validatie van de gebruikte computersystemen en software., vaak beschreven in de GAMP-5. Dit betreft het hele bereik van LIMS Systemen en Excel datasheets tot de besturings- en dataverwerkingssoftware in analytische apparatuur. Wie is daar verantwoordelijk voor? Hoe kun je dit soort validaties het beste aanpakken? Waar zitten de haken en ogen? Deze cursus i.s.m. GMP-TopConsult geeft u de praktische antwoorden op deze vragen. Ontwikkeling en validatie van immunoassays Als u een bioanalytische assay moet opzetten, komt daar nogal wat bij kijken. Wilt u een kwalitatief goed product op de markt wilt brengen, dan zijn daarvoor kwalitatief goede analyses nodig. Bovendien is toestemming van de FDA (voor de markt in de US) of de EMA (voor de markt in Europa) vereist. In deze cursus doorloopt u op een praktische manier het hele traject van ontwikkelen, optimaliseren, kwalificeren tot valideren van immunoassays. U bent laboratoriummedewerker op minimaal bachelor-niveau en verantwoordelijk voor de laboratoriumsystemen. Ook de validatie van de gebruikte software en digitale systemen valt onder uw verantwoordelijkheid. U wilt graag weten wat de laatste ontwikkelingen zijn op dit gebied. Zo bent u meteen goed voorbereid op eventuele inspecties en/of audits. U werkt in Research & Development of in Quality Control. U bent verantwoordelijk voor het opzetten van bioanalytische assays die moeten voldoen aan de regulatoire eisen van de FDA of de EMA om producten of therapieën op de markt te krijgen of te houden. 13, 14 juni 2013, Breda. Prijs 495,= (excl. BTW) 27 september 2013, Breda. Laboratoriumtechniek 19

20 Omschrijving Doel(groep) Data en prijs 2013 Interpretatie en toepassing van ISO/IEC Inspectie-instellingen NIEUW! Prijs 525,= (excl. BTW) Steeds meer inspectie-instellingen laten zich accrediteren. Hoewel accreditatie veelal geschiedt op basis van vrijwilligheid, verwachten consumenten, gebruikers én de overheid (in het kader van aanwijzing), dat inspectieinstellingen zijn geaccrediteerd. In maart 2012 is de nieuwe ISO/IEC 17020:2012 gepubliceerd! Dat betekent dat alle geaccrediteerde inspectie-instellingen uiterlijk maart 2014 zullen moeten voldoen aan deze nieuwe standaard. In deze cursus zult u kennis nemen van alle eisen en de wijzigingen t.o.v. de voorgaande versie en hoe u daaraan op pragmatische wijze invulling kunt geven. U bent een laboratoriummedewerker, hoofdanalist of laboratorium manager met een mbo- of hbo-(bachelor) niveau. U hebt in uw eigen werksituatie met ISO te maken. U wilt meer weten over achtergronden en de praktische aspecten van het werken binnen deze norm. 31 januari 2013, Utrecht; 24 mei 2013, Utrecht. Voor exacte data, zie website. i.s.m. onze partner Lab-QAcademy. Lean voor laboratoria NIEUW! Prijs 995,= (excl. BTW) Lean management heeft als doel het primaire proces, inclusief ondersteunende processen en ruimten, in te richten op het voorkomen van verspillingen. In deze cursus leert u de principes en de verschillende facetten van Lean management (5S, verbetercycli, voorraadbeheer, root cause analysis, etc.). U krijgt methodieken aangeboden die u in staat stellen om Lean management op een pragmatische wijze toe te passen binnen uw eigen laboratorium. U bent leidinggevende, projectleider, kwaliteitsfunctionaris of een andere laboratoriummedewerker en betrokken bij de implementatie van Lean management op het laboratorium. U heeft minimaal een bachelor (hbo) achtergrond. U wilt de processen op uw laboratorium optimaliseren. 24 en 25 januari 2013, Breda; 25 en 26 april 2013, Breda; 12 en 13 september 2013, Breda. 20 Laboratoriumtechniek

21 Laboratoriumtechniek 21

22 Chemie Omschrijving Doel(groep) Data en prijs 2013 Basischemie voor laboratoriummedewerkers en proces operators Prijs 1495,= (excl. BTW) De meeste medewerkers op laboratoria hebben minimaal een mbo- of hbo-opleiding chemie of biomedisch achter de rug. Er zijn echter situaties dat laboratoriumwerk wordt uitgevoerd door werknemers die daar geen specifieke opleiding voor hebben gevolgd. In deze opleiding leert u de chemische aspecten die nodig zijn om meer inzicht te krijgen in wat zich tijdens analyses en processen afspeelt. U bent een laboratoriummedewerker of procesoperators die behoefte heeft aan de chemische achtergronden van uw werk. U denkt en werkt op minimaal mbo-niveau. 28 februari, 14 en 28 maart, 11 en 25 april, 16 en 30 mei, 13 en 27 juni 2013, Utrecht (middag); 12 en 26 september, 10 en 31 oktober, 14 en 28 november, 12 december 2013, 9 en 23 januari 2014, Breda (avond). Organische chemie voor analytisch chemici 1 (chromatografie/spectrometrie) Prijs 1275,= (excl. BTW) Wanneer je als analist de verantwoordelijkheid krijgt voor de ontwikkeling van methodes of trouble shooting van apparaten wordt plotseling weer een groter beroep gedaan op je kennis van moleculaire eigenschappen van analytes. Dan hebben we het onder andere over polariteit, zuur-base karakter, oplosbaarheid, waterstofbrugvorming, vluchtigheid. Ook naamgeving en specifieke eigenschappen van functionele groepen is daarbij van belang. Vanuit het perspectief van de analytisch chemicus leert u moleculen weer lezen. U bent een laboratoriummedewerker, analist of hoofdanalist met een mbo- of bachelor achtergrond. U bent verantwoordelijk voor ontwikkeling en beheer van analysemethodes. U wilt meer begrijpen van het gedrag van verbindingen bij chromatografie en spectrometrie. 31 mei, 7 en 14 juni 2013, Breda. Organische chemie voor analytisch chemici 2 (massaspectrometrie/reactiviteit) Prijs 1295,= (excl. BTW) Als u werkt met massaspectrometrie is het belangrijk dat u inzicht hebt in molecuulstructuren, stabiliteit van ionen en mogelijke fragmentaties. Dat is essentieel voor identificatie en structuuropheldering met behulp van spectroscopische technieken. In deze cursus leert u de reactiviteit en fragmentatie van verbindingen te voorspellen door goed te kijken naar de molecuulstructuur. U bent een laboratoriummedewerker, analist of hoofdanalist met een bachelor (hbo) achtergrond. U bent verantwoordelijk voor de ontwikkeling en beheer van analysemethodes. U wilt meer begrijpen van het gedrag en de reactiviteit van verbindingen bij massaspectrometrie en in stabiliteitsstudies. 1, 8 en 15 november 2013, Breda. Anorganische chemie voor laboratoriummedewerkers Prijs 1295,= (excl. BTW) Als laboratoriummedewerker maakt u gebruik van chemicaliën, speciale materialen en hulpstoffen. Vaak gaat het daarbij om anorganische materialen zoals metalen, oxidische materialen (bijv. glas), buffers of reagentia. Voor een optimale uitvoering van uw werk is een goed begrip van de eigenschappen van dergelijke materialen van groot belang. Kennis van anorganische chemie is daarbij noodzakelijk. In deze cursus raakt u (weer) bekend met de eigenschappen van elementen en hun verbindingen en het gebruik in uw laboratorium. U bent analist of laboratoriummedewerker op mbo- of hbo-niveau. U bent belast met het uitvoeren van chemische analyses en laboratoriumtesten en u wilt meer inzicht verwerven in de eigenschappen van de materialen en hulpstoffen die u daarbij gebruikt. U wilt uw kennis op het gebied van anorganische chemie graag opfrissen en uitbreiden. 25, 26 en 27 november 2013, Breda. Solvent selectie in analyse en proces: het probleem van het oplossen Prijs 495,= (excl. BTW) Binnen een analytische of proces chemische R&D omgeving wordt vaak geworsteld met het vinden van een geschikt oplosmiddel voor een specifieke toepassing. In deze cursus leert u aan de hand van een aantal elegante theoretische modellen en heldere voorbeelden uit de praktijk een oplosmiddel te kiezen voor uw eigen probleem. U bent een chemicus op minimaal bachelor niveau en u werkt in een R&D omgeving. U heeft behoefte aan een praktische benadering om geschikte oplosmiddelen te selecteren. 15 november 2013, Breda. 22 Laboratoriumtechniek