panovenweg Dr. Slotlaan gemeente berkelland

Transcriptie

1 bestemmingsplan panovenweg Dr. Slotlaan gemeente berkelland

2

3 COLOFON In opdracht van LSG Rentray te Rekken Uitgevoerd door IAA Stedenbouw en Landschap Contactpersoon De heer ing. N. Luttikhuis Projectnummer LL Datum Oktober 2011 IAA Stedenbouw & Landschap M.H. Tromplaan 55 Postbus AS Enschede Telefoon: (053) Fax: (053)

4 4

5 panovenweg DR. slotlaan toelichting 5

6 6

7 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Begrenzing plangebied Leeswijzer 11 2 bestaande situatie 2.1 Landschap & cultuurhistorie Functionele hoofdstructuur Ruimtelijke hoofdstructuur Vigerend bestemmingsplan 21 3 beleid 3.1 Rijk Provincie Regio Gemeente 26 4 Ontwikkeling instellingen 5 Stedenbouwkundig plan 5.1 Randvoorwaarden Stedenbouwkundig plan Groenstructuur Waterstructuur Parkeren / infrastructuur Beveiliging Verlichting Bebouwing Onderwijs 41 6 omgevingsaspecten 6.1 Flora en Fauna Bodem Archeologie / Cultuurhistorie Milieuzonering Externe veiligheid Geluid Luchtkwaliteit Geur 51 7 Verevening 7.1 Inleiding Inventarisatie bebouwing Geschikt voor verevening Vereveningsvoorstel 63 8 uitvoerbaarheid 8.1 Economische uitvoerbaarheid Resultaten overleg omgeving Resultaten vooroverleg Resultaten inspraak Zienswijzen 67 9 juridische toelichting 9.1 Toelichting juridisch systeem Planopzet 68 Planregels bijlagen Bijlage 1 Visie Rentray Bijlage 2 Vereveningsvoorstel Bijlage 3 Quickscan ecologie Bijlage 4 Conclusie verkennend bodemonderzoek Bijlage 5 Aanvullend bodemonderzoek Bijlage 6 Inventariserend veldonderzoek archeologie Bijlage 7 Watertoets Bijlage 8 Verkeersnotitie Bijlage 9 Samenvatting overleggen met de omgeving Bijlage 10 Beantwoording inspraakreacties Bijlage 11 Zienswijzennota Bijlage 12 Bedrijvenlijst Bijlage 13 Gebruikte afkortingen inhoud panovenweg DR. slotlaan 6.9 Watertoets Verkeer 59 7

8 ligging in gelderland Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding LSG Rentray is een multisectorale (jeugd)zorgorganisatie voor jongeren en volwassenen met gedragsproblemen. Over het algemeen zijn dat cliënten met een licht verstandelijke beperking. De instelling in Rekken heeft een grote expertise opgebouwd in de behandeling en begeleiding van deze groep jongeren en volwassenen. Doel van LSG Rentray is hen zó op te voeden, te behandelen en te onderwijzen, dat ze een maatschappelijk aanvaardbare leefstijl ontwikkelen. Aan de hand van het Masterplan wordt de instelling zodanig ingericht, qua grootte en flexibiliteit, dat voldaan kan worden aan de steeds wisselende vraag van opdrachtgevers, zoals zorgkantoren (AWBZ) en het Ministerie van Justitie. Kern hiervan is concentratie van de instelling op één terrein aan de Panovenweg en afstoting of sloop van de overige bebouwing en terreinen. Daarmee kunnen ook de Dr. Slotlaan en de Van Ouwenallerlaan worden heringericht. Op de locatie Rekken zijn maximaal 128 plaatsen voor open en/of gesloten behandeling beschikbaar. Op 12 maart 2010 werd bekend dat het gebruik van LSG Rentray te Rekken als justitiële jeugdinrichting (JJI) op termijn wordt beeindigd. In plaats daarvan zullen door LSG Rentray en Trajectum vergelijkbare jongeren en volwassenen worden geplaatst in open of gesloten behandeling zonder strafrechtelijke veroordeling. Waarbij de opgebouwde expertise blijvend ingezet kan worden. De behandelde groepen zijn verwant aan de huidige jon- 8

9 geren. Deze wat gewijzigde doelgroepen stellen op onderdelen andere eisen en randvoorwaarden. Bij niet strafrechtelijke plaatsingen is de beveiliging aangepast, omdat vrijheidsberoving van een deel van deze groepen niet is toegestaan. In hoofdstuk 5.7 wordt verder ingegaan op de manier van beveiligen. Uitgangspunt is en blijft het creëren van een optimale veiligheidssituatie voor clienten en omgeving. In hoofdstuk 4 wordt het bovenstaande uitvoeriger beschreven. Trajectum richt zich op de behandeling en begeleiding van mensen met een lichte verstandelijke beperking en onbegrepen en risicovol gedrag (SGLVG). De hulp richt zich nadrukkelijk op de hele behandelings-, en begeleidingsketen van gesloten en beschermd wonen tot ondersteuning bij zelfstandig wonen. Dat wordt geboden aan cliënten met of zonder een forensische achtergrond. Trajectum is in oktober 2004 ontstaan uit de al bestaande samenwerking tussen Hoeve Boschoord en Hanzeborg. De instellingen bewegen zich met hun aanbod aan gespecialiseerde individuele zorg op het grensvlak van de gehandicaptenzorg, psychiatrie en justitie. In het Masterplan Rentray Rekken zit de flexibiliteit om binnen het gebied waarin de instelling wordt geconcentreerd verschillende invullingen tot stand te brengen. In antwoord op deze gewenste ontwikkeling is door IAA het Masterplan Rentray Rekken opgesteld. De recente ontwikkelingen leiden niet tot wijziging van de voorgenomen concentratie ten oosten van de Panovenweg. Wel is de invulling van het terrein iets aangepast. Het Masterplan van IAA is als volgt opgebouwd: Fase 1: deze is ondertussen afgerond: vervanging van school en verblijfsgebouw met 32 plaatsen door nieuwbouw op het terrein van de gesloten behandeling; Fase 2: toekomst: concentratie van behandeling op één terrein, functieverandering en slopen van de gebouwen aan de westkant van de Panovenweg. Het Masterplan geeft een globale fasering voor de ontwikkeling van LSG Rentray en Trajectum te Rekken. Het Masterplan is door IAA Stedenbouw & Landschap verder geconcretiseerd in het Stedenbouwkundig plan Rentray Rekken. In het Stedenbouwkundig plan wordt een gedetailleerde invulling gegeven aan het Masterplan. Hierbij zijn drie varianten mogelijk. In het ontwerp is extra aandacht besteed aan de landschappelijke inrichting. Voor een nadere toelichting op de voorgenomen ontwikkeling/ het stedenbouwkundig plan wordt verwezen naar hoofdstuk 5. De voorgenomen ontwikkeling is in strijd met het huidige bestemmingsplan. Om de nieuwbouw 1 inleiding panovenweg DR. slotlaan mogelijk te maken is een bestemmingsplanherziening noodzakelijk. Voorliggend bestemmingsplan Panovenweg Dr. Slotlaan voorziet in een herziening van het huidige bestemmingsplan en vormt de juridische vertaling van de voorgenomen ontwikkeling zoals neergelegd in het Stedenbouwkundig plan Rentray Rekken. Voor LSG Rentray te Rekken is als uitwerking van het Stedenbouwkundig plan een Beeldkwaliteitplan opgesteld. Dit wordt parallel aan dit bestemmingsplan door de gemeente Berkelland behandeld. 9

10 Luchtfoto plangebied topografische kaart Van Ouwenallerlaan Dr. W.L. Slotlaan Panovenweg Niekerkerweg Niekerkerweg 10

11 1.2 begrenzing plangebied Rekken ligt in het oosten van de gemeente Berkelland. De gemeente ligt in het oosten van Gelderland en grenst aan Duitsland. De gemeente Berkelland ligt in de regio Achterhoek, andere gemeenten in deze regio zijn Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre, Winterswijk, Montferland, Oude IJsselstreek en Aalten. Rekken is één van de elf kernen die samen de gemeente Berkelland vormen. Grotere plaatsen in de buurt van Rekken zijn in het westen Eibergen en Neede en in het noorden het twentse Haaksbergen. Berkelland telt in totaal ruim inwoners, hiervan wonen er ongeveer 1600 in de kern Rekken. Het dorp Rekken ligt aan de Berkel en ligt op circa 2,5 kilometer van het plangebied. Het plangebied wordt grofweg begrensd door de Van Ouwenallerlaan, de Dr. W.L. Slotlaan en de Niekerkerweg. Aan de oostzijde ligt de gemeente Vreden in Duitsland. De dichtsbijzijnde kern is Oldenkott op ongeveer 1,5 kilometer. De stad Vreden ligt op ongeveer 10 kilometer afstand. Het plangebied zelf wordt doorsneden door de Panovenweg, hierdoor ontstaan eigenlijk twee deelgebieden. Het gebied ten oosten van de Panovenweg is gekozen als nieuwbouwlocatie, de huidige activiteiten worden op deze locatie geconcentreerd. Voor dit gebied is het stedenbouwkundig plan Rentray Rekken opgesteld, dit plan wordt toegelicht in hoofdstuk 5. Het gebied ten westen van de Panovenweg is het vereveningsgebied, het merendeel van de huidige panden van LSG Rentray staat in dit gebied. Met de nieuwbouw en de veranderde situatie komen deze panden beschikbaar voor verkoop als woning. Een ander deel wordt gesloopt, deze gronden worden verevend, zie het vereveningsplan (bijlage 2). 1.3 Leeswijzer In de toelichting komen na deze inleiding aan de orde: de ontstaansgeschiedenis van LSG Rentray te Rekken en het landschap en een beschrijving van de bestaande situatie (hoofdstuk 2); een weergave van het relevant ruimtelijk beleid van het rijk, de provincie, het waterschap, de regio en de gemeente (hoofdstuk 3); een beschrijving van de toekomstige ontwikkelingen van de instellingen (hoofdstuk 4); een beschrijving van de voorgenomen ontwikkeling, gebaseerd op het stedenbouwkundig plan Rentray Rekken (hoofdstuk 5); 1 inleiding panovenweg DR. slotlaan een beschrijving van de omgevingsaspecten die mede bepalend zijn voor de ontwikkeling van het plangebied (hoofdstuk 6); een plan voor verevening (hoofdstuk 7); een onderbouwing van de uitvoerbaarheid van het plan, gebaseerd op de economische uitvoerbaarheid, het vooroverleg en de inspraak (hoofdstuk 8); een toelichting op het juridisch systeem en de planopzet (hoofdstuk 9). 11

12 historische kaart 1846 eerste paviljoen de haar 12

13 Hoofdstuk 2 Bestaande situatie 2.1 landschap & cultuurhistorie 2 Bestaande situatie panovenweg DR. slotlaan Landschap Samen met Twente, Salland en grote delen van Drenthe maakt de Achterhoek deel uit van het Oost-Nederlandse dekzandlandschap. Evenals in Twente en Salland overheerst het kleinschalige, houtrijke en verspreide heuvellandschap. Geologisch gezien is de Achterhoek grotendeels een opgevuld gletsjerbekken. Dit dal ontstond in de voorlaatste ijstijd, toen het uit Scandinavië opdringende landijs gebruik maakte van de hier al aanwezige rivierdalen en daarbij de dalwanden tot grote hoogte opstuwde. Het opgestuwde materiaal bestond uit door de grote rivieren afgezette zand- en grindpakketten. Na het afsmelten van het landijs werden de diepe dalen geleidelijk opgevuld met zowel door de rivieren aangevoerde sedimenten als met erosiemateriaal van de stuwwallen. In de laatste ijstijd heerste in ons land een koud, droog klimaat. Door het uiteraard vrijwel ontbreken van begroeiing konden de heersende noordwestenwinden grote hoeveelheden zand en stof verplaatsen. In die tijd werd bijna de gehele Achterhoek door een laag dekzand van wisselende dikte bedekt. Het voor dekzandgebieden typerende reliëf is opgebouwd uit afwisselend ondiepe, deels afvoerloze laagten en zachtglooiende, lage en langgerekte ruggen en koppen. In het jongste geologisch tijdvak, het Holoceen, traden er geen grote veranderingen meer op in de geologische opbouw van de Achterhoek. Door het milder wordende klimaat raakten de hogere delen begroeid met bos. In de afvoerloze laagten trad veenvorming op, terwijl langs de beken beekklei werd afgezet. Vanaf 1850 werden de heideterreinen op grote schaal ontgonnen ten behoeve van de landbouw (en bosbouw). Allereerst veelal in aansluiting op bestaande kampen en essen, later ook de vochtige en natte heideterreinen. Hoe recenter de ontginning, hoe rationeler en grootschaliger de ontsluiting. De ontginning kon plaats vinden doordat de functie van heide en weide drastisch veranderde. Ze waren niet langer noodzakelijk voor de levering van mest en plaggen in de landbouw. Een gangbare vorm van ontginning was een verbeterde afwatering, het inplanten van (toekomstige) perceelsranden gevolgd door het spontaan dicht laten lopen van de betreffende percelen met bos. Na voldoende ontwatering werd de bosopslag verwijderd. Veel lijn- en ook vlakvormige elementen herinneren hieraan. Over het algemeen volgden de beplantingen de rechte weg- en waterlopen. De kavels zijn relatief groot en rationeel. De bebouwing is verspreid. De bodems zijn met name goed ontwaterde hoger gelegen, haar- en holtpodzolgronden bij de droge ontginningen. Veldpodzolen en beekeerdgronden met hogere grondwaterstanden en een veelal lagere ligging overheersen bij de nattere landschapstypen. 13

14 20 eigendom Stichting a b foto s van de panden

15 Het plangebied ligt wel in een kleinschalig landschap. Het landschap is vooral kleinschalig en redelijk intact gebleven door de weinige intensieve ruilverkavelingen cultuurhistorie De geschiedenis van LSG Rentray gaat terug tot het begin van de twintigste eeuw. In 1910 werd al, op een vergadering van het Nederlands Bijbelgenootschap, gesproken over de noden van zwakzinnige en geestelijk gestoorde mensen, die niet thuishoorden in een gevangenis, maar in een zorgzame omgeving opgevangen moesten worden. Het gesprek had plaats tussen dr. Slot, sinds 1904 predikant van de NH Kerk in Rekken, en de heer van Ouwenaller. In 1911 sprak dr. Slot opnieuw met de heer van Ouwenaller over de problematiek van de in de gevangenis verblijvende zwakzinnigen. Nog in 1911 zocht het Nederlands Bijbelgenootschap voor de bouw van een inrichting naar een geschikt terrein van ongeveer 100 hectare groot. De wens van het Bijbelgenootschap kwam bij Slot terecht, die zijn gemeenteleden raadpleegde of een dergelijk terrein in Rekken te vinden was. Op een kaart van het Rekkense gebied werd al vlot een heidegebied van 100 hectare afgebakend. De grond werd beschikbaar gesteld tegen een prijs van ƒ170 gulden per hectare, de totale som bedroeg dus ƒ17000,-. Op 20 maart 1912 kwam met een koerier het telegram in Rekken met de woorden: wij kopen. De Vereniging tot Stichting van Christelijke Inrichtingen voor Verpleging van Zwakzinnigen werd op 12 juli officieel eigenaar van de grond, de formele en juridische basis van de inrichting was een feit. De Hilversumse architect C. de Groot Jzn. ontwierp het eerste plan voor een paviljoen met 10 à 12 plaatsen. Hij tekende smaakvolle, moderne gebouwen, kenmerkend de frisse en pittige rode kleur, een breed pannendak, opgetrokken muren van stemmig rode Hollandse baksteen en fraai geplaatste ramen en deuren. De gebouwen hadden details en ornamenten van de 19e eeuwse Jugendstil. In de vormgeving was duidelijk invloed van de Japanse architectuur te herkennen. 2.2 functionele hoofdstructuur 2 Bestaande situatie panovenweg DR. slotlaan Op 12 maart 2010 werd bekend dat het gebruik van LSG Rentray te Rekken als justitiële jeugdinrichting op termijn wordt beeindigd. In plaats daarvan zullen door LSG Rentray en Trajectum vergelijkbare jongeren en volwassenen worden geplaatst in open of gesloten behandeling zonder strafrechtelijke veroordeling. Waarbij de opgebouwde expertise blijvend ingezet kan worden. De behandelde groepen zijn verwant aan de huidige jongeren. De doelgroepen die in eerste instantie op dit terrein worden behandeld zijn: 1) Licht verstandelijk gehandicapte (LVG) jongeren met ernstige gedragsproblemen, jaar, vanuit de AWBZ (inclusief crisisopvang). LSG Rentray 2) SGLVG (jong)volwassenen met ernstige gedragsproblemen, vrijwillig of gedwongen behandeling. Trajectum 3) AWBZ cliënten via Justitie, J-LVG tot 23 jaar. Afspraken met Justitie lopen zodat, na 15

16 20 groen eigendom Stichting a b

17 screening, een gedeelte van de huidige jongeren blijft (10-13 jongeren). Kortom jongeren met verlofstatus die in trajectbegeleiding geplaatst kunnen worden en na 1 jaar veelal overgaan naar AWBZ-zorg. LSG Rentray De huisvesting is nu versnipperd over meerdere panden die zijn gelegen aan de dr. W.L. Slotlaan, Van Ouwenallerlaan, Fleerweg en de Panovenweg. De eigendomskaart van LSG Rentray, geeft een goed inzicht in de verspreide ligging van de verschillende panden. Onderstaand een overzicht van de panden die in eigendom zijn van LSG Rentray en het huidige gebruik. 1. Op den Berg woonruimte voor een open groep 2. De Wakel sporthal Sporthal 3. De Wakel woonruimte voor een open groep 4. t Heem voormalige medische post 5. De Haar woonruimte voor een open groep 6. Uitbreiding De Haar woonruimte voor een open groep 7. Techno Zorg opleidingsgebouw/ werkplaats 8. Time-out werkplaats 9. Stafgebouw kantoorruimte 10. Reintskamp woonruimte voor een open groep 11. D Angank woonruimte voor een open groep 12. De Kappe woonruimte voor een open groep 13. Sporthal Sporthal 14. Kruisgebouw woonruimte voor een gesloten groep 15. School Schoolgebouw 16. De Kern woonruimte voor een gesloten groep 17. Uitbreiding De Gildemeester voormalig schoolgebouw, eigendom gemeente 18. De Gildemeester voormalig schoolgebouw, eigendom gemeente 19. De Werkplaatsen werkplaats 2 Bestaande situatie panovenweg DR. slotlaan 20. De Brem woonruimte voor een open groep 2.3 ruimtelijke hoofdstructuur Het plangebied is gelegen in het natte heideontginningslandschap. Het landschap is kleinschalig en redelijk intact gebleven door de weinige intensieve ruilverkavelingen. De huidige bebouwing ligt verspreid in de landschappelijke kamers en gaat zodoende op in de 17

18 uitwerking concept concept erven (vb. Twente) 18

19 omgeving. De verspreide ligging zorgt voor een dorpse sfeer op het terrein, deze kleinschaligheid is een belangrijk uitgangspunt voor de ontwikkeling van het pangebied. In het plangebied is geen water aanwezig. In de directe omgeving loopt een sloot en bij de Oldenkotte kliniek zijn een aantal vijvers te vinden. De beplanting in en rond het plangebied bestaat uit loofbomen. De sterk beplante randen zorgen samen met de lanen en bossen voor een landgoedachtige uitstraling. De lanen lopen niet door het plangebied maar sluiten aan op de doorgaande weg ter hoogte van het plangebied. Deze doorgaande weg, de Panovenweg, grenst aan de westzijde van de nieuwe locatie. De weg komt in zuidelijke richting uit op de doorgaande weg tussen Rekken en het Duitse Vreden, in noordelijke richting in Haaksbergen. In het noorden, oosten en zuiden wordt het plangebied begrensd door een onverharde weg. Dit deel van de Achterhoek is erg populair onder recreanten en toeristen door het afwisselende landschap en de ligging ten opzichte van Duitsland. Het landschap kenmerkt zich door bossen, uitgestrekte akkers en kleine beekjes en sloten. In de nabije omgeving liggen tevens de natuurgebieden het Haaksberger- en Buurserveen, Landgoed Het Lankheet en meerdere historische watermolens, zoals in Mallem en Haaksbergen. infrastructuur 2 Bestaande situatie panovenweg DR. slotlaan 19

20 herziening xxii Buitengebied (gem. eibergen) 20

21 2.4 Geldende bestemmingsplan Het geldende bestemmingsplan voor het plangebied is het bestemmingsplan Buitengebied van de voormalige gemeente Eibergen (zie bovenste afbeelding op de pagina hiernaast). Daarnaast is er in 2004 herziening XXII vastgesteld (zie de onderste afbeelding). Bestemmingsplan Buitengebied gemeente Eibergen De bestemmingen die voor het plangebied gelden zijn: - Agrarisch gebied met landschapswaarden - Bos- en Natuurgebied - Bijzondere Instelling De gronden met de bestemming Agrarisch gebied met landschapswaarden zijn bestemd voor de uitoefening van het agrarisch bedrijf, de bescherming van landschapswaarden, de extensieve dagrecreatie, de bescherming van karakteristieke bebouwing. De gronden met de bestemming Bos- en natuurgebied in de bestemmingscategorie B (bos) zijn bestemd voor de houtproductie alsmede de bescherming van landschapswaarden en ondergeschikt hieraan extensief dagrecreatief gebruik. De gronden met de bestemming Bos- en natuurgebied in de bestemmingscategorie Bn (bos met natuurwaarden) zijn bestemd voor de bescherming van landschapswaarden en ondergeschikt hieraan de houtproductie en het extensief dagrecreatief gebruik. De gronden met de bestemming bijzondere instelling zijn bestemd voor een gebruik ten behoeve van de Van Ouwenaller-vereniging (sociaal-maatschappelijke hulpverlening) alsmede de bescherming van landschapswaarden. Herziening XXII Hierin zijn twee bestemmingen benoemd: - Justitiële jeugdinrichting open behandeling - Justitiële jeugdinrichting gesloten behandeling De gronden met deze bestemmingen zijn bestemd voor een gebruik ten behoeve van de open 2 Bestaande situatie panovenweg DR. slotlaan respectievelijk open en gesloten behandeling van jongeren die door het ministerie van Justitie, als strafmaatregel, in de inrichting Rentray zijn geplaatst. 21

22 Hoofdstuk 3 beleid 3.1 Rijk Nota Ruimte De Nota Ruimte bevat de visie van het kabinet op de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland en de belangrijkste bijbehorende doelstellingen. In de Nota Ruimte wordt het nationaal ruimtelijk beleid vastgelegd tot 2020, waarbij de periode geldt als doorkijk naar de lange termijn. Beleidsdoelen Hoofddoel van het nationaal ruimtelijk beleid is om op een duurzame en efficiënte wijze ruimte te scheppen voor de verschillende ruimtevragende functies, de leefbaarheid van Nederland te waarborgen en te vergroten en de ruimtelijke kwaliteit van de stad en platteland te verbeteren, waarbij speciaal aandacht wordt geschonken aan het scheppen van de juiste condities voor het toepassen van ontwikkelingsplanologie. Meer specifiek richt het kabinet zich hierbij op vier algemene doelen: versterking van de internationale concurrentiepositie van Nederland, bevordering van krachtige steden en een vitaal platteland, borging en ontwikkeling van belangrijke (inter)nationale ruimtelijke waarden en borging van de veiligheid. Het kabinet wil overigens andere overheden stimuleren om zo mogelijk op gebieden als milieu en veiligheid, maar ook landschappelijke kwaliteit en ruimtelijk ontwerp, meer dan alleen basiskwaliteit te realiseren. Het kabinet streeft naar basiskwaliteit voor steden en dorpen en de bereikbaarheid daarvan. Bundeling staat daarbij voorop. Het rijk beperkt zich over het algemeen tot het aangeven van kaders en normen. Bij de uitvoering krijgen decentrale overheden meer ruimte. Wel toetst het rijk in een aantal gevallen of de normen in voldoende mate worden nageleefd. Plan Het plangebied is gelegen op het platteland. De voorgenomen ontwikkeling draagt bij aan het op een duurzame en efficiënte wijze ruimte scheppen voor de verschillende ruimtevragende functies. Door de verevening wordt de ruimtelijke kwaliteit van het platteland verbeterd. Daarnaast wordt het vitale platteland bevorderd. De voorgenomen ontwikkeling is passend binnen het rijksbeleid. 3.2 provincie Streekplan Gelderland 2005: Kansen voor de regio s Het streekplan voorziet in een integrale herziening van het vigerende ruimtelijke beleid van de provincie Gelderland. Dit streekplan is er op gericht de verschillende functies in regionaal verband een zodanige plek te geven dat de ruimtelijke kwaliteiten worden versterkt en er zuinig en zorgvuldig met de ruimte wordt omgegaan. Om de 22

23 3 Beleid panovenweg DR. slotlaan afstemming met regionale ontwikkelingen te optimaliseren is dit streekplan mede gebaseerd op regionale structuurvisies die zijn aangeleverd door de Gelderse regio s. Concrete doelstellingen voor de komende jaren zijn onder andere: - het bevorderen van sterke stedelijke netwerken en regionale centra; - het versterken van de economische kracht en de concurrentiepositie van Gelderland; - het bevorderen van een duurzame toeristische-recreatieve sector in Gelderland met een bovengemiddelde groei; - het versterken van de vitaliteit van het landelijk gebied en de leefbaarheid van daarin aanwezige kernen; - het verbeteren van de waardevolle landschappen en het realiseren van de Ecologische Hoofdstructuur; - de watersystemen veilig en duurzaam afstemmen op de veranderende wateraanvoer en afvoer en de vereiste waterkwaliteit; - het bewerkstelligen van een gezonde en veilige milieu(basis)kwaliteit; - het verbeteren van de bereikbaarheid van en in de provincie; - het bijdragen aan een evenwichtige regionaal gedifferentieerde ruimtelijke ontwikkeling, door de cultuurhistorische identiteit en ruimtelijke kenmerken als inspiratiebron te hanteren in de ruimtelijke planning. Aan de hand van de termen groenblauwe raamwerk, rode raamwerk en het multifunctionele raamwerk wordt de gewenste ruimtelijk ontwikkeling nader ingevuld. Het groenblauwe raamwerk Met het groenblauwe raamwerk worden de belangrijkste natuurgebieden, landschappen, rivieren, beken en andere waterlopen in Gelderland bedoeld. De provincie beschouwt deze als een samenhangend stelsel van waardevolle gebieden die kwetsbaar zijn voor intensieve vormen van ruimtegebruik en daarom ook bescherming van de provincie behoeven. Landschapsontwikkeling; Inspiratiebron voor denkers en doeners In de nota Landschapsontwikkeling, inspiratiebron voor denkers en doeners heeft de provincie Gelderland een visie opgesteld voor haar landschappelijke kwaliteiten en kansen. De provincie benadert daarom het landschap met de strategie ontwikkeling met kwaliteit. Ruimtelijke ontwikkelingen moeten niet alleen worden afgestemd op aanwezige landschapskenmerken, maar er ook toe bijdragen dat de landschappelijke samenhang en toegankelijkheid verbeteren. Het streekplan benoemt de hoofdlijnen, het landschapsboek licht deze slechts toe. In het Landschapsboek wordt het gebied aangeduid als Berkelvlak en als volgt toegelicht: Binnen een aantal randvoorwaarden is er in Berkelvlak voldoende ruimte voor vernieuwing. De randvoorwaarden zijn: het behouden van de kleinschaligheid, de openheid van het Berkeldal en 23

24 het contrast tussen die twee. Ook het behoud van mooie ensembles, zoals de landgoederen en de broekgebieden en essen, is een randvoorwaarde. Vergroting van het contrast verhoogt de belevingswaarde. De kleinschalige delen van het landschap kunnen nog kleinschaliger gemaakt worden door beplanting. De aanleg van de ecologische verbindingszones zal de afwisseling in het landschap vergroten. Dat kan ook recreatie en toerisme aantrekken. Op de hoge delen is ruimte voor functieverandering; daar kan vanuit het landschap gezien ook nog worden gebouwd, bijvoorbeeld voor hoogwaardige recreatie. De Achterhoek wordt gekenmerkt door een zwerm van kleine bebouwingsclusters. Als er meer wordt gebouwd zou een beperkt aantal buurtschappen uit kunnen groeien tot nieuwe dorpsclusters, liefst op de hogere delen langs de beken. In het landbouwontwikkelingsgebied is aandacht voor de architectuur van de nieuwe (clusters van) boerderijen van belang. Vorm, materiaal en kleur kunnen een streekeigen identiteit genereren. Belangrijk is te bezien hoe de landbouw en andere grondgebruikers, het landschap kunnen blijven beheren. Plan Het plangebied is gelegen op het platteland. De voorgenomen ontwikkeling draagt bij aan het versterken van de economische kracht en de vitaliteit van het platteland. Het groenblauwe raamwerk wordt verbeterd door het versterken van de landschappelijke samenhang. De voorgenomen ontwikkeling is passend binnen het streekplan Gelderland. Gebiedsplan Natuur en landschap 2006 Het doel van het gebiedsplan is het versterken van natuur, bos en landschap in de provincie Gelderland. Dit plan geeft voor de gehele provincie aan welke natuur-, bos- en landschapsdoelen Gedeputeerde Staten willen realiseren met de inzet van de Subsidieregeling Agrarisch Natuurbeheer en de Subsidieregeling Natuurbeheer. Gedeputeerde Staten streven er naar om de in dit plan aangegeven natuurdoelen uiterlijk in 2018 te realiseren. Bij doelen die een lange ontwikkeltijd hebben, dient voor 2018 een begin te zijn gemaakt met de ontwikkeling van deze doelen. Kernkwaliteiten Oost-Gelderland - De beken met hun landschappelijke, ecologische en hydrologische samenhang met hun omgeving. In het bijzonder: Lindense laak en Heksenlaak in de Graafschap, de Winterswijkse beken en de beken op de rand van het Oost-Nederlandsplateau. - De samenhang en verbindingen tussen de grote Oost-Gelderse natuurkernen via kleinere rivieren en beken en de daaraan gekoppelde ecologische verbindingszones: Dortherbeek, Buursebeek, Berkel, Groenlose slinge, Veengoot, Baakse beek, Boven Slinge/Bielheimerbeek en Oude IJssel. - De verbinding tussen de restanten van (natte) heideterreinen, heischrale terreinen en blauwgraslanden binnen de Graafschap (met bijvoorbeeld Groote veld, Beekvliet) en Winterswijk (met bijvoorbeeld Wooldse veen en Korenburgerveen) door het middengebied van de Achterhoek (met Lievelderveld, Koolmansdijken, Nijkampsheide, Konijnendijken). - Het vanuit ecologisch opzicht samenhangend geheel van landgoederen, natuurgebieden, bossen, beken en landschapselementen in het kleinschalige agrarisch cultuurlandschap waarvan soorten als de das, amfibieën 24

25 en vleermuizen afhankelijk zijn. Ontwikkelingsopgaven Oost-Gelderland - Het herstellen van de ecologisch waardevolle beken en het herstellen en ontwikkelen van kwelafhankelijke vegetaties in de beekdalen in de EHS. - Het tot stand brengen van een grote kern bos op rijke grond in Leestense broek-hackfort. - Het uitbreiden en hydrologisch herstel van de heide- en schraallandreservaten, zodat robuuste, duurzame eenheden ontstaan. - Het ontwikkelen van een grote natuurlijke eenheid in het Groote veld, in Korenburgerveen- Mentink en op Montferland. - Het opheffen van versnippering door de wegen in Montferland. - Het terugdringen van stikstofdepositie op natuurterreinen en stikstof- en fosfaatbelasting van beken en andere wateren. - Het vergroten van de ecologische samenhang binnen de Graafschap en Winterswijk door de realisatie van nieuwe natuur, herstel en aanleg van landschapselementen, kleinschalige natuurontwikkeling en het nemen van hydrologische herstelmaatregelen op landschapsschaal. - Het aanleggen van natte landschapselementen voor amfibieën (met name in het middengebied ook buiten de EHS). - Het verbinden van de belangrijkste natuurkernen (met name Graafschap, Hummelo-Keppel/ Slangenburg, Montferland, Needse Achterveld e.o., en Winterswijk) door het realiseren van ecologische verbindingszones en robuuste verbindingen (Veluwe Duitsland door de Achterhoek, Veluwe - Reichswald door de Liemers). Met name de verbindingen in verstedelijkende gebieden zoals rond A1 en A/N18, bij Doetinchem en in de Stedendriehoek (Zutphen, Lochem) liggen onder druk, de realisatie behoeft de nodige aandacht. - Het herstel van verdroogde natuurterreinen. Plan De voorgenomen ontwikkeling voorziet in het versterken van het landschap en past binnen het gebiedsplan natuur en landschap. 3 Beleid panovenweg DR. slotlaan 3.3 regio Regionale Structuurvisie Achterhoek Centraal in het ontwikkelingsbeeld van de Achterhoek staat dat de regio de kenmerkende landschappelijke verschillen in de toekomst wenst te behouden en te versterken of te herstellen. De regio is van mening dat de verschillen in landschaptypen de belangrijkste identiteitsdrager van de Achterhoek vormt. Het gaat daarbij niet om terug te keren naar het verleden, maar om het opdoen van inspiratie uit het verleden bij de toekomstige inpassing van nieuwe ontwikkelingen. De karakteristieken van 25

26 deze landschapstypen bieden aanknopingspunten voor de inpassing van nieuwe ontwikkelingen. Uit analyses van het landschap is gebleken dat indien de landschappelijke inbedding wordt verzekerd, het achterhoekse landschap nog bijzonder veel functies kan absorberen. Deze landschappelijke inbedding van nieuwe ontwikkelingen vormt de kern van het ruimtelijk beleid. Tevens is het streven het landelijk gebied vitaal en levend te houden. Daarbij is ook de zorg voor het landschap die door de landbouw werd en wordt vervuld door het verder teruglopen van de landbouw een belangrijk aandachtspunt. Het is daarom ongewenst nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in het landelijk gebied per definitie onmogelijk te maken. Plan Dit plan voorziet in het concentreren van Rentray Rekken. Doordat er voor de nieuwe locatie rekening gehouden is met het inpassen in het landschap, is het passend ibinnen het regionale beleid. 3.4 gemeente Landschapsontwikkelingsplan, gemeente Berkelland Het landschapsontwikkelingsplan onderscheidt elf landschappenensembles. Deze zijn onderverdeeld in Op het plateau (waar Rekken langs de Berkel onderdeel van uitmaakt), Eilanden in het nat en Op het plat. Ieder van de elf ensembles wordt beschreven aan de hand van hun verschijningsvorm en hun functionele karakterisfunctiekaart 26

27 tiek. Daarnaast wordt er een indruk gegeven van de ontwikkelingen die van invloed zijn op de actuele en toekomstige ontwikkeling van het landschap; de zogenaamde stuwende krachten. Ensemble 2. Rekken, entree van de Berkel tussen ruggen en veldontginningen De stuwende krachten achter de ontwikkeling van Rekken Regionale waterberging in en ten zuiden van de Berkel; kleine zones rond Koffijgoot en ten noordwesten van Rekken door waterschap, gemeente, GLTO en provincie. Natuurontwikkeling (EVZ) langs Koffijgoot, langs Berkel en gebied ten zuiden van Berkel naar Ramsbeek door provincie in samenwerking met DLG en natuurbeheerorganisaties. Herontwikkeling van instituutsterreinen en -gebouwen (Van Ouwenallervereniging). Extensiveringszone landbouw rond bosrijk gebied bij de Breken en tegen de noordgrens door DLG, GLTO, gebiedscommissie Reconstructie / heroriëntatie door landbouwbedrijven. Nieuwe noabers en moderne marken langs de Berkel: Ruimtelijke Visie Buitengebied Berkelland: structuurplan buitengebied Berkelland In de Ruimtelijke Visie Buitengebied (RVB) wordt een visie op hoofdlijnen geformuleerd voor het buitengebied van de gemeente Berkelland. Deze visie is opgedeeld in een functioneel-ruimtelijke zonering, een ontwikkelingsstrategie en een streefbeeld. In de visie wordt gesteld dat de gemeente Berkelland steureg vedan verder bouwt aan een levend platteland door: 1. de belangrijke landschappelijke overgangen langs de Berkel als parels op te poetsen; 2. de identiteit te versterken van de elf moderne dorpsmarken en een boermarke, ieder met eigen karakteristiek uiterlijk; 3. te bouwen aan een netwerk van natuurlijke grenzen tussen de marken en daaraan de doorgaande recreatieve paden te koppelen; 4. daarbij in te spelen op de hedendaagse functiezonering en stuwende krachten. Die zijn voor iedere marke anders. Elf eigentijdse landschaps-ensembles: Rekken aan de Berkel 3 Beleid panovenweg DR. slotlaan De terreinhoogte van de gemeente helt naar het westen af, iets dat goed te zien is aan de beken die in oost-westrichting lopen. Bij het in tweeën gespleten Rekken komt de Berkel het land binnen. Iets ten noorden van de beekdalzone van de Berkel ligt een afwisselend landschap met onverharde wegen, instituten, bossen en kampen. Functiekaart Ruimtelijke visie Buitengebied Berkelland De mogelijke functies die voor het plangebied van toepassing zijn, zijn: extensiveringsgebied; intensieve recreatie onder voorwaarden mogelijk, maatwerk; 27

28 functie wonen en kleinschalige bedrijvigheid onder voorwaarden mogelijk. Streefbeeld voor het buitengebied in 2020 Voor Rekken is dit: bouw voort aan de bosrijke natuur en cultuur langs de Berkel. De Berkel stroomt vanaf Rekken door een open dal, waar hier en daar hermeanderingsprojecten en meidoornhagen het beeld hebben verrijkt en een wandeling langs de beek aantrekkelijker hebben gemaakt. Het kampenlandschap ten zuiden en noorden van Rekken heeft naast de agrarische bedrijven er enkele nieuwe landgoederen bij gekregen. Structuurvisie Berkelland 2025 Wonen werken & recreatie - Recreatie onder voorwaarden In het gebied is recreatie onder voorwaarden mogelijk, dit kan grootschalig recreatief medegebruik zijn als nieuwe functie zowel als kleinschalig recreatief medegebruik. Voor kleinschalige recreatie geld het ja-mits principe: nieuwe ontwikkelingen worden gestimuleerd, mits de voorziening goed ingepast kan worden in het gebied. De aanwezige natuurwaarden in het gebied zijn aantrekkelijk voor recreatie. Hiervoor is maatwerk belangrijk om deze aanwezige waarden in het gebied behouden. Ook moet er toezicht worden gehouden dat de bestaande functies niet in hun ontwikkeling worden belemmerd. - Mogelijk wonen/kleinschalige bedrijvigheid Structuurvisie

29 Het behouden van de rust, de variatie en de kleinschaligheid van het woningaanbod is een van de uitgangspunten voor de toekomst van gemeente Berkelland. Ontwikkelingen in de samenleving zoals welvaart, individualisering, vergrijzing en gezinsverdunning hebben invloed op de woningbehoefte. Er is minder vraag naar appartementen en meer vraag naar grondgebonden woningen. Ten aanzien van de woningbouw heeft de gemeente Berkelland tot 2020 de volgende ambities: -Keuzemogelijkheden op de woningmarkt; -Betaalbare woningen voor lagere inkomens; -Voldoende aanbod aan welzijns- en zorgvoorzieningen in zelfgekozen omgeving; -Duurzaam bouwen; -Leefbare kernen en wijken met een goede ruimtelijke kwaliteit; -Woningbouw met zo min mogelijk beslag op ruimte buiten bebouwde kom; -Ruimte voor vernieuwende concepten. Ten aanzien van kleinschalige bedrijvigheid word veel waarde gehecht door gemeente Berkelland. Verspreid liggend bedrijfsbestemmingen bieden doorgaans beperkte uitbreidingsmogelijkheden voor kleinere bedrijven, maar bestaande gebouwen in het buitengebied bieden via het functieveranderingsbeleid ruimte voor diverse vormen van bedrijvigheid. Landbouw & Water - Extensivering In het extensiveringsgebied zijn uitbreiding, hervestiging en nieuwvestiging van intensieve veehouderij niet toegestaan op grond van het reconstructieplan. Dorp aan de rand van het land Marke-werkboek voor de nieuwe noabers in het landschap van de moderne dorpsmarke Rekken. Onderdeel van het landschapsontwikkelingsplan voor Berkelland en uitwerking van de Ruimtelijke Visie Buitengebied Berkelland. Voorgestelde werkwijze bij een projectidee of initiatief 3 Beleid panovenweg DR. slotlaan Stap 1 neem het goede marke-werkboek. Stap 2 bekijk in het uitvoeringsprogramma of er al projecten zijn die aansluiten bij het idee en bekijk hoe daarop verder kan worden aangesloten. Stap 3 inventariseer de te beschermen waarden op de kaarten in het marke-werkboek. Stap 4 bepaal de grondslagen voor eventuele verevening aan de hand van doelen en mogelijkheden, zowel economisch als voor het landschap. Stap 5 ontwerp samen met de betrokkenen nieuwe of herstelde landschapselementen met bouwpakket, uitwerkingskaarten en uitwerkingsbeschriijving. 29

30 Opgaven en doelen voor Rekken en omgeving die van toepassing zijn op het plangebied: Versterken van de leefbaarheid van kleine kernen, ondermeer door woonvormen voor jongeren en ouderen uit eigen dorp, bijvoorbeeld in vrijkomende agrarische bebouwing. In het algemeen dient de woonfunctie bij de bestaande kernen geconcentreerd te worden, waarbij met name historische bebouwingspatronen inspiratiebronnen kunnen zijn. Aandacht voor herontwikkeling instituutterreinen. Versterken van de natuur- en landschapswaarden, die karakteristiek zijn voor het deelgebied en eigen aan de bodem en waterhuishouding van de plek. Speciaal kan gezocht worden naar mogelijkheden om de bijzondere natuurwaarden van het agrarisch cultuurlandschap te versterken met struweel- en ruigeranden, weidevogelbeheer, etc. Versterken van de cultuurhistorische elementen in het (cultuur)landschap, zoals landweren, waterwerken in de Berkel, archeologische waarden, ontginningssporen, etc. Waarbij deze ook zichtbaar en beleefbaar moeten zijn. Landschappelijke inpassing van doorgaande wegen, bedrijven, boerderijen en andere gebouwen. De dorpsmarke Rekken wordt ingedeeld in zes zones, ieder met een iets andere functionele karakteristiek. Voor het plangebied is dit: Verwevingsgebied Van Ouwenaller: primaat bijzondere bestemmingen, natuur en recreatief medegebruik. Laat de instituten voortbouwen aan dit werklandschap met lanen bossen en vijvers. Het landschap kent een onregelmatig patroon van wegen en verkaveling met verspreide boerderijen, boomgroepen en bosjes. Op de dekzandruggen liggen (voormalige) instituten in een kampenlandschap met een landgoedachtige uitstraling, gekenmerkt door sterk beplante randen, lanen en bossen. In een fijnmazige verweving van beheerslandbouw, bos en natuurterrein, waterberging, wonen en ondernemen ontstaat een aantrekkelijk landschap. Recreatie vormt een belangrijk medegebruik. Zandpaden worden behouden of hersteld om de kleinschaligheid en het Achterhoekse karakter te benadrukken. In de veldontginningen kunnen onder invloed van waterberging en natuurontwikkeling nat broekbos en poelen komen. Kwartetten: Eigentijdse kampen en jonge ontginningen met elementen van Natuur langs rand van marke. Nieuwe bebouwing in het buitengebied Beoordeling van plannen voor bebouwing in het buitengebied is maatwerk en bovendien subjectief van aard. Hierbij spelen twee landschapsdoelen speerpunten een belangrijke rol: Een mooi, aantrekkelijk landschap Herkenbaar houden van het landschap met een Achterhoekse identiteit Bij de beoordeling van de plannen spelen een zeven tal punten een rol: 1. Welke bebouwing is er in het omgevende landschap? 2. In hoeverre zijn er streekeigen kenmerken in het gebouw? 3. In hoeverre is de nieuwe bebouwing juist niet kenmerkend voor de Achterhoek? 4. Zijn er stijlkenmerken die iets proberen na te bootsen, maar dat juist heel stereotiep doen? 5. Let op de inrichting van het erf. 30

31 6. Positieve elementen: beplanting met streekeigen soorten. 7. Niet te glad en strak beheer. Plan Het beleid van de gemeente Berkelland biedt mogelijkheden voor de functie wonen in combinatie met bedrijvigheid. Deze ontwikkeling sluit aan bij het verder bouwen aan een levend platteland en voorziet in het versterken van de natuur- en landschapswaarden. De nieuwe bebouwing wordt goed in het landschap ingepast en door de verevening past het geheel in het landschap. De voorgenomen ontwikkeling is passend binnen het gemeentelijke beleid. 3 Beleid panovenweg DR. slotlaan 31

32 Hoofdstuk 4 Ontwikkeling Instellingen Locatie Rekken Hulpverlening en Rekken zijn nauw met elkaar verbonden in een lange geschiedenis die teruggaat tot de start van de van Ouwenaller Stichting in Er werd indertijd 100 hectare woeste grond gekocht, die moest worden ontgonnen en waarop in de loop der jaren de verschillende gebouwen verrezen. Met de komst van de van Ouwenaller stichting maakt het gebied een grote ontwikkeling door. In de loop der tijd is de instelling getransformeerd van een instelling voor de zorg van mannen en vrouwen met ernstige maatschappelijke aanpassingsproblemen tot een instelling voor de behandeling van jongeren. Hulpverlening die in de afgelopen jaren door LSG-Rentray werd aangeboden aan jongeren vanuit een justitieel kader. De locatie heeft zich in de afgelopen sterk gespecialiseerd in de begeleiding en behandeling van deze doelgroep. In de achterliggende jaren is een Masterplan opgesteld voor de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van de locatie Rekken van LSG-Rentray. Een aantal gebouwen was dermate verouderd dat ze niet meer aan de bouwkundige en behandelingseisen voldeden, terwijl de verandering in doelgroepen inmiddels ook andere eisen stelde aan de samenhang en inrichting van de terreinen. Daarom is enkele jaren geleden besloten tot concentratie van de instelling op een aaneengesloten terrein ten oosten van de Panovenweg. Zo kan ook een optimale veiligheidssituatie voor cliënten en omgeving worden gewaarborgd. Daarnaast kan het aantal verkeersbewegingen op de openbare weg sterk worden beperkt. Voorzien was dat het nieuwe terrein zelf een opzet krijgt van kamers in het groen. Dat past goed in het omringende landschap, en biedt afscherming naar buiten, en gelijktijdig voldoende mogelijkheden voor wonen, werken en scholing in een aangename omgeving. Voor veel cliënten speelt zich hier immers hun hele leven af. Gelijktijdig met de ontwikkeling van de locatie ten oosten van de Panovenweg zullen alle panden van LSG-Rentray ten westen ervan gefaseerd worden verkocht en/ of gesloopt (met uizondering van De Kappe ). Hiervoor is tussen LSG-Rentray en de gemeente Berkelland een vereveningsovereenkomst afgesloten en is een nieuw voorontwerp bestemmingsplan opgesteld. Inmiddels zijn de eerste gebouwen ten oosten van de Panovenweg gerealiseerd, waaronder de school (gefinancierd door de gemeente Berkelland). De aanwezigheid van LSG-Rentray heeft ertoe geleid dat in de regio veel mensen wonen met gespecialiseerde kennis voor de begeleiding en behandeling van jongeren en jongvolwassenen met verstandelijke beperkingen en gedragsproblemen. Dynamiek in zorg leidt tot gewijzigd overheidsbeleid De zorg voor jongeren en jongvolwassenen met gedragsproblemen en verstandelijke beperkingen is een werkveld dat nog steeds sterk in ontwikkeling is. Dat betreft zowel de ontwikkeling in behandelmethodieken als de toeleiding naar de behandelinstellingen. De locatie Rekken was tot 2010 een Justitiele JeugdInrichting (JJI) voor jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVG). 32

33 Als gevolg van overcapaciteit maakte de minister van Justitie op 12 maart jl. bekend dat een drietal JJI s tijdelijk buiten gebruik worden gesteld, waaronder Rekken. De motivatie voor dit besluit ligt in het feit dat er een scheiding is aangebracht in civiel rechterlijk en strafrechtelijke plaatsingen. Er worden minder jongeren in een justitiële inrichting geplaatst. Na de bekendmaking heeft LSG-Rentray in hoog tempo samen met het Ministerie van Justitie de mogelijkheden verkend om ontwikkelde expertise en werkgelegenheid in Rekken te behouden en alternatieve bestemmingen te ontwikkelen. Transitie JJI naar LVG behandelcentrum De beëindiging van de JJI leidt ertoe dat de instelling gebruikt gaat worden voor andere, verwante terreinen van zorg voor jongeren en jongvolwassenen. Het is immers de nadrukkelijke wens van zowel LSG-Rentray, het ministerie van Justitie als de gemeente Berkelland om kapitaalvernietiging van voorzieningen en deskundigheid te voorkomen. Een kapitaalvernietiging die bovendien zou leiden tot een grote werkloosheid in de regio. De ruimtelijke uitgangspunten zoals opgesteld voor de concentratie van LSG-Rentray ten oosten van de Panovenweg blijven bij de transitie in hoofdlijnen overeind. De concentratie zelf gaat door, ook worden de panden ten westen van de Panovenweg nog steeds gefaseerd afgestoten of gesloopt. Wel leidt de nieuwe situatie op onderdelen tot kleinere aanpassingen in het ontwerp bestemmingsplan. Deze zijn in dit plan verwerkt. De locatie Rekken (ten oosten van de Panovenweg) wordt vanaf 2011 voor twee doelgroepen gebruikt. Daartoe moeten bestaande gebouwen deels worden aangepast. De locatie gaat worden gebruikt voor jongeren met gedragsproblemen en verstandelijke beperkingen, inclusief jongeren die door een rechterlijk besluit gedwongen zijn tot behandeling. Dit betreft resp. 48 en 12 plaatsen, verzorgd door LSG-Rentray onder de naam Nieuwmarke. Dit aantal kan groeien tot 68 plaatsen. Deze jongeren verblijven hier op basis van vrijwilligheid: vrijheidsbeperkende maatregelen als bij een justitiële inrichting mogen niet worden opgelegd. Als gevolg hiervan worden de hoge justitiehekken met de daarbij behorende verlichting vervangen door een meer normale terreinomheining. De gebouwen van LSG-Rentray krijgen daarmee meer het karakter van een gewone zorginstelling. Daarnaast gaat Trajectum onder de naam OBC Berkelland stapsgewijs 50 plaatsen realiseren 4 ontwikkeling Instellingen panovenweg DR. slotlaan voor licht verstandelijk gehandicapte (jong-)volwassenen met onbegrepen of risicovol gedrag. Dit betreft gesloten behandeling. De cliënten worden gehuisvest in het voormalige Kruisgebouw dat hiervoor wordt verbouwd en uitgebreid. Op termijn is doorgroei van het Trajectum-deel naar 60 plaatsen voorzien. Rondom het gehele terrein van Trajectum blijft / komt een omheining van maximaal 5 meter hoog. De school start door als onderwijsgever aan de cliënten van het nieuwe LSG-Rentray Rekken, aan 33

34 jongeren met een lichte verstandelijke beperking in de regio, en als leerwerkbedrijf met een totale capaciteit van 128 plaatsen. Langere termijn ontwikkeling Het nieuwe gebruik van het terrein leidt niet alleen tot aanpassing van de gebouwen, maar ook tot bezinning op de totale ruimtebehoefte in 10 jaar (de periode van dit bestemmingsplan) en op de voorziene terreininrichting. Daarbij moet rekening worden gehouden met de voor deze werkvelden altijd bestaande dynamiek in de ontwikkeling van de doelgroepen (omvang), de ontwikkeling van behandelingmethodieken, terreininrichting en -gebruik en de toeleiding naar behandelende instellingen. Die dynamiek heeft vaak ruimtelijke gevolgen. Het leidt ertoe dat de lange termijn ruimtebehoefte en terreininrichting op dit moment slechts op hoofdlijnen valt te bepalen. Wel is de ruimtebehoefte voor de komende 5 à 7 jaar vrij nauwkeurig bekend. Uitgangspunt is daarbij dat het terrein ten oosten van de Panovenweg voldoende ruimte en mogelijkheden bevat om de dynamiek in de komende tien jaar te kunnen accommoderen. Ten opzichte van het voorontwerp bestemmingsplan betekent dit dat de twee meest oostelijk gelegen kamers niet meer worden meegenomen in dit bestemmingsplan. De kamers behouden dan ook de niu al geldende bestemming Agrarisch. Nu al wordt voorzien dat LSG-Rentray door nieuwbouw van 1000 à 1500 m2 gaat uitbreiden. Trajectum zal het bestaande Kruisgebouw op korte termijn met ± 1300 m2 uitbreiden, en over enkele jaren een activiteitenruimte van 500 à 1000 m2 realiseren achter het Kruisgebouw. Dit vindt plaats op de terreinen aansluitend aan de huidige gebouwen. Op langere termijn zijn verdere toevoegingen mogelijk. Relatie met de omgeving In de toekomst wordt het terrein binnen het plangebied geëxploiteerd door twee zorgorganisaties met een eigen rechtspersoon. Het terrein wordt hiertoe opgedeeld en beide organisaties worden eigenaar van een deel van het terrein. LSG-Rentray en Trajectum zijn overeengekomen nauw met elkaar samen te gaan werken en voor gemeente en omwonenden te zorgen een optimale onderlinge afstemming. Nadrukkelijk wordt het terrein in afstemming tussen beide organisaties en als één ruimtelijke eenheid ontwikkeld en beheerd. De doelgroepen van deze organisaties hebben op een aantal gebieden overeenkomstige problemen. Beide organisatie zullen daarom altijd in gezamenlijkheid communiceren met omgeving en instanties. Tussen de organisaties is overeengekomen dat de maximale terreinbezetting die beide organisatie gaan realiseren strookt met het met de gemeente Berkelland overeengekomen maximum van 128 plaatsen met een school met een capaciteit van 128 plaatsen. Ten slotte blijft aan de aard van de instellingen inherent dat niet uit te sluiten valt dat er incidenteel enige overlast kan optreden voor de omgeving, hoe sterk ook wordt geprobeerd dit te voorkomen. Belangrijk in de relatie met de omwonenden zijn de thema s veiligheid en communicatie. De veiligheid is een permanent punt van aandacht, binnen de wettelijke mogelijkheden daartoe. Aspecten 34

35 hierbij zijn onder meer: concentratie van cliënten (zoals beoogd met het onderhavige plan), terreininrichting en beveiliging (o.a hekken, lichtplan). Naast de veiligheid van omwonenden, is ook de veiligheid van cliënten daarbij punt van aandacht. Verderop wordt hier nader op ingegaan. LSG-Rentray en Trajectum hechten sterk aan een goede relatie met de omgeving. Om die reden heeft in het recente verleden veelvuldig overleg plaatsgevonden met de buren en omgeving, ook aan de Duitse zijde van de grens. Dit betrof onder andere de toekomstplannen en de veiligheidsaspecten. Hieruit zijn goede suggesties naar voren gekomen. Waar mogelijk is het resultaat hiervan verwerkt in de plannen en wordt er rekening mee gehouden bij het gebruik van de omgeving. Het overleg met de buurt heeft inmiddels een structurele vorm gekregen. In bijlage 9 zijn beknopte verslagen van de recente bijeenkomsten opgenomen. 4 ontwikkeling Instellingen panovenweg DR. slotlaan 35

36 15a bos 4 bos RG831 Niek erke Panovenweg rwe g bos RG830R bos bos 11 bos Nieke 32 bos rkerw 30a trafo eg RG830Q bos Van Ouwe naller Panovenweg bos laan bos 26 Nie Va n Ou we nal lerl ker ker we g bos aan bos RG830P Kal ver laa n ke rke rw eg trafo Nie 6 Kal ver Dr. W.L. laa Slotla an n bos 4 17 Va n Ou we nal lerl aan 2 4 bos 2 bos Panovenweg 16 bos RG830O bos 16 bos W. L. Slo tla 4 an 6 eg Dr. Fleerw bos 10 Nie ke rke rw eg we nal lerl aan bos 6 14 mp n Ou nka Va laa 4 n 2 15a bos bos 10 5 Dr. 15 W. L. Slo tlaa n 4 we g Panovenweg 13 Kie nv en ne Dr. W. L. Slo tlaa bos n lerla an sporthal Ouw enal bos Van bos 6 3 bos bos 1 Dr. W. L. Slo tla bos an bos bos 2 geen toegang Kie nve nne weg 2 RG831 bos Niek erke Panovenweg rweg bos RG830R bos bos 11 bos Nieker 32 Kal ve rlaa n 4 2 Slo tlaa ke rker weg bos bos RG830P 22 ke rk erw eg trafo L. Dr. W. 2 Slo tlaan bos 16 bos RG830O 4 Fleerw.L. n Nie Panovenweg bos bos 26 Nie 6 laan 6 eg 8 eg 8 naller erw 10 Ouwe 10 rk 12 Van ke 14 RG830Q Nie 16 g rlaa kerwe Ouw alle 30a trafo Panovenweg Van en n Panovenweg Oost bos 8 W 34 nne bos bos De Stedenbouwkundig plan bos 12 bos

37 Hoofdstuk 5 Stedenbouwkundig plan 5.1 randvoorwaarden De huidige locatie in Rekken kenmerkt zich door de verspreide ligging van de verschillende gebouwen in het landschap. Hierdoor ontstaat een dorps en landelijk karakter, deze kleinschaligheid staat centraal in de ontwikkeling van het nieuwe terrein. Voor de inrichting van het plangebied staat een aantal termen centraal: landschappelijk, duurzaamheid, eenheid, kleinschaligheid en geborgenheid. 5.2 Stedenbouwkundig plan In het concept is gekozen voor een indeling in verschillende erven, die afgeleid is van de achterhoekse landschapskenmerken. Binnen het ervenconcept is een flexibele invulling van de ruimte mogelijk voor gebruik, bewoning en behandeling. De kamers worden gevormd door bosjes met natuurlijke vormen, hierdoor ontstaat een geleding in ruimten. Deze verschillende bosjes bestaan uit een homogene beplanting waardoor de eenheid en herkenbaarheid van het terrein wordt versterkt. Deze indeling leidt in alle varianten tot een viertal deelgebieden: de entree, de parkeerzone, het verblijfsgebied en het waterretentiegebied. 5.3 groenstructuur De inrichting van het terrein is een belangrijk onderdeel van het totaal-concept. De entree van het gebied (vanuit de Panovenweg) wordt gevormd door een laan. Via een groene setting nadert men het terrein. Wanneer men de bocht om rijdt is er een aantal doorkijken in het groen, hier doorheen is de kleinschalige bebouwing zichtbaar. Al rijdende komt het hoofdgebouw in zicht. De entree ligt half verborgen op het terrein en op ongedwongen wijze in het landschap. Door het groen aan de randen te planten, wordt het terrein voor een groot deel aan het zicht onttrokken. Het overheersende karakter van het terrein wordt op die manier voorkomen. 5.4 waterstructuur 5 Stedenbouwkundig plan panovenweg DR. slotlaan In de vorige paragraaf is de groene inrichting van het gebied beschreven, de beplanting speelt een belangrijke rol in de beleving van het terrein. De lager gelegen delen kunnen worden gebruikt voor de opvang van water, in de vorm van een wadi. De hemelwaterafvoer van het gehele terrein kan op de wadi aansluiten. Afhankelijk van de doelgroepen kan de waterzone ook worden benut om de beveiligingshekken in te plaatsen. De aanwezigheid van het water maakt het voor de geplaatsten minder interessant bij het hek rond te hangen. 5.5 Parkeren / infrastructuur De parkeervoorziening ligt naast de entreezone op het terrein in het bos. De parkeerplekken liggen vrij tussen de bomen op grind of halfverharding, waarbij het parkeerveld ondergeschikt is 37

38 Hekken in het groen Hekken in het groen 38

39 aan de omgeving. Het hemelwater kan worden opgevangen in een vijver. Enkele huidige parkeerplekken bij de ingang tegenover de Dr. Slotlaan worden gehandhaafd. Bezoekers van Trajectum kunnen zo op korte afstand van het gebouw parkeren, voor personeel zal de grote parkeerplaats aan de noordkant worden gebruikt. De infrastructuur op het terrein bestaat uit wegen die elders op het terrein doodlopen. 5.6 Beveiliging De veiligheid van het terrein is een belangrijk aandachtspunt voor omwonenden in de directie of nabije omgeving van de voorziening. Ook voor bewoners en medewerkers is het treffen van adequate veiligheidsmaatregelen tegen invloeden van binnen, of van buitenaf, van groot belang. De volgende maatregelen worden op het terrein aan de Panovenweg getroffen: - Het terrein van LSG Rentray wordt omzoomd door een niet-overklimbaar hekwerk van 2 meter hoog. Het hekwerk wordt zoveel mogelijk ingebed in het groen. Vanaf de buitenzijde en vanaf binnen is het hek hierdoor nauwelijks waarneembaar. Toegang tot dit terreindeel is alleen mogelijk via een toegangshek dat grenst aan het nieuwe parkeerterrein aan de Panovenweg en bij de ingang voor de school. Hoewel het in principe een open inrichting betreft, worden de hekken gedurende delen van de dag afgesloten, waarna dit terrein deel alleen via een gecontroleerde toegang te betreden is. - Op het terreindeel van Trajectum waar bewoners worden behandeld en begeleid vanuit een verplichtend kader zal het terrein worden omzoomt door hekken tussen de 3 en 5 meter hoog. Dit deel van het terrein krijgt een eigen gesloten entree met toegang vanaf de Panovenweg. Toegang tot dit terrein deel wordt volledig gecontroleerd en is vergelijkbaar met een justitiële situatie. 5.7 Verlichting LSG Rentray LSG Rentray heeft alleen terreinverlichting nodig voor oriëntatie. Deze verlichting heeft een lage lichtsterkte en veroorzaakt nauwelijks hinder voor de omgeving. LSG Rentray denkt door middel van lage lantaarnpalen nog minder hinder te veroorzaken voor de omgeving. Aan de hand van het definitieve terreinontwerp zal er een lichtontwerp worden gemaakt. 5 Stedenbouwkundig plan panovenweg DR. slotlaan Trajectum Trajectum wil met de terreinverlichting 2 doelen bereiken: beveiliging en looppadverlichting. Verlichting vanuit het oogpunt van beveiliging dient de omtrek van de gebouwen en het terrein tussen gebouwen en hekwerken te kunnen verlichten. De verlichting heeft geen continue karakter, maar kan zo nodig worden ingeschakeld. Deze verlichting zal geplaatst worden bij de hekwerken en waar nodig aan de gevels van gebouwen, nabij hoeken en entrees. Verlichting vanuit het oogpunt van bereikbaarheid (looppadverlichting) zal worden geplaatst bij de belangrijkste looppaden tussen de gebouwen en naar de parkeergelegenheden. Deze ver- 39

40 3d-model woonclusters 3d-model oost 40

41 lichting heeft een continue karakter en wordt voorzien van schemerschakelaars. Bij het lichtontwerp dient dus voldoende aandacht te worden besteed aan het veiligheidsgevoel van bezoekers, medewerkers en cliënten. Op enkele punten zullen voor dat veiligheidsgevoel en vanuit een oogpunt van beveiliging camera s worden geplaatst, bijvoorbeeld bij de parkeergelegenheden. De lichtintensiteit zal hoog genoeg moeten zijn om camerabeelden mogelijk te maken. Het definitieve lichtontwerp wordt gemaakt aan de hand van het definitieve terreinontwerp. 5.8 bebouwing Beide instellingen gaan op termijn uitbreiden aan de oostkant van de huidige gebouwen ten oosten van de Panovenweg. Op het terrein wordt het coulisselandschap versterkt door de aanleg van een aantal houtwallen en een aantal verspreid liggende bosjes. Tevens wordt een oude kamer op het terrein hersteld. Door de indeling in verschillende kamers wordt de rust en geborgenheid op het terrein versterkt. De omvang van de gebouwen loopt op het terrein van groot naar klein: van west naar oost. De woongroepen bestaan uit groepen variërend van 4 tot 12 cliënten. Totaal gaat het hierbij om 128 plaatsen. 5.9 Onderwijs Op het terrein staat een onderwijsinstelling. Deze is op dit moment in gebruik voor de jongeren die nu op het terrein verblijven. Op korte termijn gaat LSG-Rentray de volgende interne doelgroepen onderwijs aanbieden in deze onderwijsinstelling: a) Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (verder genoemd AWBZ) cliënten, het gaat om 48 leerlingen inclusief 8 crisisplaatsen. Zij worden allen behandeld en verblijven op het terrein; b) 12 AWBZ plekken die nog nader in te vullen zijn. Daarnaast gaat er ook onderwijs worden aangeboden aan externe doelgroepen. Dit betreft: a) regionale leerlingen met een cluster 4 indicatie, dit zijn kinderen die vanwege hun gedragshandicap of psychiatrische problemen een structurele beperking in hun onderwijsparticipatie ondervinden; b) regionale leerlingen die gedragsmatig uitvallen in het cluster 3 (scholen voor leerlingen 5 Stedenbouwkundig plan panovenweg DR. slotlaan met verstandelijke en/of lichamelijke beperkingen, leerlingen die langdurig ziek zijn en leerlingen met epilepsie) en 4 onderwijs, krijgen door gedragsproblemen een cluster 4 indicatie. In de toekomst is er mogelijk ook plaats voor de volgende doelgroepen (deze spelen in op de behoefte van de gemeente Berkelland): a) Leerwerkbedrijf: arbiedstoeleiding voor uitkeringsgerechtigde jongeren in de regio zoals bedoeld in Wet Investeren in Jongeren (WIJ); b) Naschoolse opvang probleemjongeren (buiten reguliere lestijden); c) Branchegerichte cursussen en opleidingen voor volwassenen (buiten reguliere lestijden). 41

42 onderwijs 42

43 Hierbij worden door LSG Rentray 4 stromingen gehanteerd: 1. scholing / educatie (diplomagericht); 2. arbeidstoeleiding; 3. dagactiviteiten; 4. branche gerichte opleidingen en cursussen buiten de reguliere schooltijden. De onderwijsinstelling wordt niet gezien als een open en/of gesloten behandeling. Daarom vallen de onderwijsplaatsen niet onder de genoemde 128 plaatsen voor open en gesloten behandeling. 5 Stedenbouwkundig plan panovenweg DR. slotlaan 43

44 Hoofdstuk 6 Omgevingsaspecten 6.1 Flora en fauna Bij het ontwikkelen van gebieden zal altijd gekeken moeten worden hoe de toename van het verhard oppervlakte kan worden gecompenseerd. Uitgangspunt daarbij is het standstill beginsel. Daarbij zal het af te voeren hemelwater tot het minimum beperkt moeten worden. Dit kan worden bereikt door te kijken naar de specifieke mogelijkheden voor het opvangen van water en retentie. Verder biedt een zo natuurlijk mogelijk watersysteem voordelen in beleving- en natuurwaarde. Het lijkt gezien de beschikbare ruimte en gewenste groen/natuursingels mogelijk om de toename van het verhard oppervlakte te compenseren en in het plangebied zelf op te lossen. Indien noodzakelijk, zal worden gekeken of extra voorzieningen nodig zijn om het vasthouden van water te maximaliseren. Geadviseerd wordt om het waterschap en de gemeente te betrekken bij de waterhuishouding van het plan. Het plangebied voor fase 1 en 2 bestaat (2008) uit landbouwgrond met grasland en maïsteelt. Ook achter de groensingel wordt het terrein gebruikt voor landbouw. Er zijn binnen de landbouwgebieden geen kwetsbare leefgebieden voor flora en fauna aangetroffen. Ook is het niet waarschijnlijk dat hier soorten met een beschermde status hun leefgebied hebben. Het kan wel zijn dat meer algemeen voorkomende soorten hun nest of hol in het maïsveld hebben. Vanuit de flora en faunawetgeving zijn er geen beperkingen te verwachten voor de inrichting van het gebied. Er lijken geen soorten of leefgebieden in gevaar te komen. Compenserende maatregelen zijn dan niet nodig. Wel gelden de algemene regels ten aanzien van bescherming van soorten en leefgebieden van dieren: zorgplicht, Flora en faunawet (artikel 2). Dit houdt in dat bij het uitvoeren van werkzaamheden altijd rekening moet worden gehouden met aanwezige planten en dieren. Zo dienen maatregelen te worden getroffen om bijvoorbeeld verstoring tot een minimum te beperken. Dit kan door rekening te houden met kwetsbare perioden, bepaalde essentiële elementen te sparen of aanvullende inrichtingsmaatregelen te treffen. Dit laatste geldt vooral voor de groensingels langs de randen van het gebied. De aanbevelingen die voortkomen uit de quickscan ecologie (bijlage 3) zijn: - Op dit moment kan niet met zekerheid worden vastgesteld of zich in de panden van Rentray en/of de Stchting Rentray vleermuizen huisvesten. Het advies luidt om nader onderzoek te verrichten naar vleermuizen in de te slopen panden die geschikt zijn voor vleermuizen. Deze onderzoeken worden voor het slopen van de desbetreffende panden uitgevoerd. In het onderzoek wordt bij de te slopen panden De Brem genoemd, de sloop van dit gebouw vindt niet plaats. - De natuurontwikkeling in de Ecologische HoofdStructuur wordt geadviseerd om voor te leggen aan de Provincie Gelderland. De gevolgen voor het natura 2000 gebied en de EHS zijn eerder positief dan negatief te noemen, het levert terreinwinst op voor de natuur. 44

45 6.2 Bodem In het bestemmingsplan zal inzicht moeten worden gegeven in de verwachte bodemkwaliteit. Dit om het plan te kunnen beoordelen aan de eisen van een goede ruimtelijke ordening en de financiële haalbaarheid. Er is een verkennend bodemonderzoek conform NEN 5740 voor een deel van het onderzoeksgebied uitgevoerd (verkennend bodemonderzoek, ARCADIS Nederland BV, rapportnummer B02033,000113,0120, 21 augustus 2009, zie bijlage 4). Het gaat om zowel de nieuwbouwlocatie aan de Panovenweg als de bestaande panden van Rentray aan de Dr. Slotlaan/Van Ouwenallerlaan en omgeving te Rekken. Daarnaast is door ARCADIS een aanvullend milieukundig bodemonderzoek (B , 18 april 2011, zie bijlage 5) uitgevoerd voor de verdachte locaties. Uit dit onderzoek blijkt dat ter plaatse van de laswerkplaats aan de Dr. Slotlaan 21 een sterke verontreiniging met PAK aanwezig is aan de zuidzijde van de opstal. Uit het aanvullende bodemonderzoek is gebleken dat de PAK verontreiniging kleiner is dan 25 m3. Er is derhalve geen sprake van ernstige verontreiniging. Ter plaatse van de voormalige wasserij en keuken aan de Panovenweg 30 is een matig verhoogde concentratie zink vastgesteld. Uit het aanvullend bodemonderzoek is gebleken dat deze verontreiniging kleiner is dan 25 m3 en dus geen ernstige verontreiniging is. Bij de voormalige wasserij en keuken zijn veel puinhoudend materiaal, kooltjes en sintels aanwezig, met name op het terreindeel aan de achterzijde van het gebouw. In verband met de brand die begin jaren 60 heeft gewoed en het feit dat asbest in het pand verwerkt was, is het mogelijk dat de bodem hier verontreinigd is met asbest. Uit het aanvullend bodemonderzoek is gebleken dat de asbestconcentratie ruim beneden de norm ligt. Ter plaatse van Dr. Slotlaan 9 is in het grondwater een matig verhoogde concentratie zink aangetoond. Er hebben hier geen activiteiten plaatsgevonden die de verhoging kunnen verklaren. In het aanvullend bodemonderzoek is deze locatie nogmaals onderzocht en nu wordt de interventiewaarde overschreden. Een natuurlijke oorsprong in verband met de landbouw wordt 6 Omgevingsaspecten panovenweg DR. slotlaan waarschijnlijk geacht. Er is voor dit perceel wel een gebruiksbeperking voor het oppompen van grondwater voor het besproeien van gewassen. Ter plaatse van het maisveld aan de oostzijde van de panovenweg is de bariumconcentratie matig verhoogd. Een verhoogde bariumconcentratie is slechts in uitzonderlijke gevallen toe te schrijven aan antropogene bronnen. De verhoogde bariumconcentratie wordt niet als een verontreiniging beschouwd op deze locatie. Op de overige terreindelen vormt de bodemkwaliteit nergens een belemmering voor een be- 45

46 bedrijven in de omgeving Archeologische verwachting 46

47 stemmingsplanherziening. De grond is op deze locaties geschikt voor alle vormen van bodemgebruik. De verontreinigingen zijn geconstateerd op locaties van bestaande bebouwing aan de westzijde van de Panovenweg. De panden waarbij verontreiniging is aangetroffen worden gesloopt. Indien op deze locaties grond moet worden afgevoerd, kan deze niet zonder meer elders gebruikt worden. De regels van het Besluit Bodemkwaliteit zijn van toepassing. 6.3 Archeologie / Cultuurhistorie 6 Omgevingsaspecten panovenweg DR. slotlaan Door de ondertekening van het Verdrag van Malta (Valletta, 1992) heeft Nederland zich verplicht tot het beschermen van het archeologisch erfgoed. Uitgangspunt van het verdrag is het archeologische erfgoed waar mogelijk te behouden. Bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen moet derhalve onderzocht worden, of sprake is van archeologische waarden. Als archeologische waarden aanwezig zijn, zal moeten worden bepaald hoe hier mee wordt omgegaan. Artikel 5 van het Verdrag van Malta bepaalt dat de ondertekende landen streven naar een regeling waarbij archeologische belangen tijdig worden meegenomen bij het ruimtelijke ordeningsbeleid. Het archeologisch erfgoed is één van de maatschappelijke aspecten die gewogen wordt bij een nieuwe ruimtelijke ontwikkeling en het ontwerpen van een nieuw bestemmingsplan. Bij een lage verwachtingswaarde, is er geen noodzakelijk vervolg en zijn er geen bezwaren voor nieuwbouw. Indien blijkt dat op de projectlocatie een middelhoge of hoge verwachtingswaarde rust, dan zal een nadere onderbouwing moeten worden gegeven. Wanneer sprake is van een zekere verwachtingswaarde (trefkans), dan zal bij graafwerkzaamheden rekening moeten worden gehouden met eventuele archeologische resten. Het plan voorziet in het bebouwen van terreindelen die nu nog niet zijn bebouwd. Bij graafwerkzaamheden kunnen archeologische resten zichtbaar worden die beschermd zijn. Er zijn tijdens het verkennende en karterende booronderzoek, zie bijlage 6, geen archeologische indicatoren aangetroffen. Bij enkele boringen is een intacte B-horizont aanwezig. De E-horizont is hier niet meer aanwezig en waarschijnlijk opgenomen in de bouwvoor. Karterende boringen om de locaties met de intacte B-horizont laten een verstoord bodemprofiel zien. De boringen met een intacte bodem liggen dus geisoleerd in een verstoorde bodem. Omdat de bodem verstoord is wordt er vanuit gegaan dat eventueel aanwezige archeologische waarden eveneens verstoord zijn. Het plangebied wordt niet behoudenswaardig geacht. Er wordt aanbevolen geen nader onderzoek uit te voeren en het plangebied vrij te geven. Er is wel een zorgplicht. Dat betekent dat bij graafwerkzaamheden rekening moet worden gehouden met eventuele archeologische resten. Indien archeologische resten worden aangetroffen dient het bevoegd gezag, de gemeente Berkelland, te worden ingelicht. 47

48 6.4 Milieuzonering Het plan voorziet in het herontwikkelen van een orthopsychiatrische instelling. Deze instellingen zijn aan te merken als gevoelig voor alle milieuhygiënische aspecten (geluid, lucht, geur, bodem en externe veiligheid). Dat betekent dat deze functie een hoog beschermingsniveau heeft. Deze functie kan echter ook enige invloed hebben op de milieukwaliteit in de omgeving. De publicatie Bedrijven en milieuzonering (versie 2007) geeft voor deze activiteit een indicatieve milieuzone van 30 meter. Dit is dan de aan te houden afstand ter bescherming van milieugevoelige functies. Een andere, kleinere afstand kan worden aangehouden mits hiervoor een goede motivatie is gegeven. Omgeving Het plangebied bevindt zich in het buitengebied, omgeven door landbouwgrond en bedrijven met veeteelt en akkerbouw. Verspreidt over het gebied bevinden zich woningen. Een belangrijk deel van de omgeving is in gebruik door het Forensische psychiatrisch centrum Oldenkotte en door Rentray. Er zijn nauwelijks activiteiten in de omgeving aanwezig die beperkingen kunnen geven voor de herontwikkeling op de onderzoekslocatie. Er bevindt zich wel een varkenshouderij aan de Panovenweg 10 en er is een veehouderij aan de Wennewick, net over de Duitse grens. Beide bedrijven bevinden zich ruim 200 meter van de onderzoekslocatie. De veehouderij heeft een beperkte geurbelasting. De invloed van de activiteiten binnen de varkenshouderij is beschreven in paragraaf 6.8 Geur. Naast deze varkenshouderij is er de Panovenweg. Deze weg heeft in principe een onderzoekszone voor geluid van 200 meter. In paragraaf 6.6 Geluid wordt nader ingegaan op de gevolgen van deze weg. De afstand van de dichtsbijzijnde woning tot de meest nabijgelegen gebouw binnen het plan is echter ruim meer dan de indicatieve milieuzone (30 meter). Een milieuhygiënische belemmering zal deze woning niet vormen. Er zijn geen milieubelastende activiteiten in de omgeving van de ontwikkelings-locatie aanwezig te zijn die beperkingen kunnen opleveren voor de omgeving. In de volgende hoofdstukken wordt per aspect nader ingegaan 6.5 externe veiligheid Externe veiligheid richt zich op het beheersen van risico s bij onder meer de productie, opslag, transport en gebruik van gevaarlijke stoffen. Dergelijke activiteiten kunnen beperkingen opleggen aan de omgeving. Door maatregelen kan de noodzakelijk aan te houden afstand tussen een risicovolle activiteit en een voor risico gevoelig object worden verkleind. Er wordt onderscheid gemaakt in twee soorten risico s: het plaatsgebonden risico en het groepsrisico. Het 48

49 groepsrisico kijkt naar het aantal mensen dat kan overlijden als gevolg van een calamiteit met gevaarlijke stoffen. De kans op een ongeluk met veel slachtoffers moet expliciet worden afgewogen en verantwoord. Het plaatsgebonden risico is een maat voor een minimum beschermingsniveau. Dit wordt aangegeven met een contour waarbinnen beperkingen gelden voor zogenoemde (beperkt) kwetsbare objecten. Verder zijn er beperkingen en specifieke eisen gericht op zelfredzaamheid en bestrijdbaarheid. Bij zelfredzaamheid gaat het erom in welke mate mensen zich zelf in veiligheid kunnen brengen. Bij bestrijdbaarheid gaat het om de mogelijkheden om bij een eventuele calamiteit de locatie te bereiken en de gevolgen te beperken. Het plan voorziet in het ontwikkelen van risicogevoelige objecten. Een inrichting is met name vanwege de concentratie van bewoners en beslotenheid extra gevoelig. In geval van een calamiteit zal er mogelijk een zekere beperking zijn in de zelfredzaamheid. In de omgeving van het projectgebied bevinden zich geen risicovolle activiteiten. Er zijn ook geen wegen die behoren tot de routering gevaarlijke stoffen. Om te voorkomen dat kabels en leidingen worden geraakt, dient bij grondwerkzaamheden gekeken te worden naar de aanwezigheid van deze kabels of leidingen. Er zijn geen belemmeringen te zijn vanuit de eisen aan de externe veiligheid. 6.6 Geluid De mate waarin het geluid milieugevoelige functies mag belasten is geregeld in verschillende wetten en regelingen. Afhankelijk van de bron en regeling gelden er normen voor geluidsgevoelige functies. Om te bepalen of voldaan wordt aan de gestelde (wettelijke) eisen is vaak onderzoek nodig. De ontwikkeling die het bestemmingsplan toelaat zal gemotiveerd dienen te worden vanuit de onderzoeksresultaten en de kenmerken van de specifieke situatie. Hierna volgt een omschrijving en onderbouwing van de akoestische situatie in het plangebied. In de omgeving van het ontwikkelingsgebied bevinden zich weinig activiteiten die de geluidskwaliteit negatief kunnen beïnvloeden. 6 Omgevingsaspecten panovenweg DR. slotlaan Bedrijven Er bevinden zich nabij het ontwikkelingsgebied geen bedrijven die de geluidskwaliteit negatief kunnen beïnvloeden. Er zijn dan ook geen beperkingen vanuit geluid door bedrijven te verwachten. Wegverkeer De belangrijkste infrastructuur met mogelijke invloed op de milieukwaliteit is de Panovenweg. 49

50 Deze weg heeft een onderzoeks(geluids)zone van 200 meter. De onderzoekslocatie bevindt zich binnen deze zone. Voor ontwikkeling van geluidsgevoelige functies binnen deze zone wordt meestal een akoestisch onderzoek geëist. De verkeersintensiteit op deze weg is echter zeer laag. Daarbij komt dat de toegestane snelheid van 50 kilometer laag is. Er zijn voorzieningen (drempels) aangelegd die snelheidverlagend zijn. De onderzoekslocatie bevindt zich op 90 meter van de Panovenweg. Door de lage verkeersintensiteiten en lage snelheid is het aannemelijk dat de geluidsbelasting binnen de onderzoekslocatie als gevolg van het verkeer over de Panovenweg lager is dan de voorkeursgrenswaarde. Er zijn dan ook geen beperkingen te verwachten van geluid door het wegverkeer. Een akoestisch onderzoek lijkt niet noodzakelijk. Het is echter mogelijk dat de gemeente Berkelland toch een akoestisch onderzoek wenst. Rentray Rekken wordt gerekend tot gezondheids- en welzijnszorg in Bedrijven en milieuzonering van het VNG. De grootste afstand qua geluid is 30 meter. De afstand tussen het dichtbijzijnde huis is ruim meer dan 30 meter. Daarom zal de instelling niet te veel geluidsoverlast veroorzaken. De geluidsbelasting in het gebied levert geen beperkingen op voor de gewenste ontwikkelingen. De ontwikkeling lijkt te voldoen aan de wettelijke geluidseisen en eisen van een goede ruimtelijke ordening. 6.7 Luchtkwaliteit Sinds 15 november 2007 is de Wet luchtkwaliteit in werking getreden. De kern van de Wet bestaat uit de (Europese) luchtkwaliteitseisen. De uitvoeringsregels behorende bij de Wet zijn vastgelegd in algemene maatregelen van bestuur (AMvB) en ministeriële regelingen (mr), die gelijktijdig met de Wet luchtkwaliteit in werking zijn getreden. Met de nieuwe Wet luchtkwaliteit en bijbehorende bepalingen en hulpmiddelen, wil de overheid zowel de luchtkwaliteit verbeteren als ook de gewenste ontwikkelingen in ruimtelijke ordening doorgang laten vinden. De Wet luchtkwaliteit heeft een systeem ontworpen waarbij niet in betekenende mate (ofwel NIBM), een belangrijke toetssteen is bij het beoordelen van (ruimtelijke) ontwikkelingen. Voor de periode tussen het in werking treden van de Wet luchtkwaliteit en het verlenen van toestemming door de EU is het begrip NIBM gedefinieerd als 1% van de grenswaarde NO2 en PM10. Daarna volgt een ophoging van 1% naar 3%. Toelichting: een NIBM van 1% betekent bij de norm voor fijn stof van 40 µg/m3 dat er een toename van fijn stof mag zijn van 0,4 µg/ m3. Dit komt ongeveer overeen met 100 woningen. Het is niet aannemelijk dat de herontwikkeling leidt tot een negatief effect op de luchtkwaliteit. Indien het al een negatief effect heeft, dan zal dit effect zeer beperkt zijn. Onderzoek Er is een indicatieve berekening uitgevoerd naar de luchtkwaliteit. Daarbij is gebruik gemaakt van het CAR II model, v7.0.1 (Calculation of Airpollution Road-traffic). Dit model is het meest recente model en ontwikkeld in 50

51 opdracht van het ministerie van VROM (versie, april 2008). In het onderzoek naar de luchtkwaliteit is de nieuwe ontwikkeling getoetst aan de grenswaarden uit het Besluit luchtkwaliteit In het luchtonderzoek is conform de Wet luchtkwaliteit gekeken naar stofconcentraties van stikstofdioxide (NO2) en zwevende deeltjes ofwel fijn stof (PM10). Bij de berekening van de luchtkwaliteit is de bijdrage van het verkeer en de achtergrondconcentratie bij elkaar opgeteld. Verkeersgegevens voor de Panovenweg zijn niet beschikbaar. Er is uitgegaan van motorvoertuigen per etmaal. Dit lijkt een overschatting van de situatie (worstcase). In onderstaande tabellen is weergegeven of de luchtkwaliteit voldoet aan de grenswaarden voor de stoffen stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10). Situatie 2010 Stikstofdioxide (NO2) Fijn stof (PM 10 ) incl. planbijdrage voldoet voldoet Situatie 2018 Stikstofdioxide (NO2) Fijn stof (PM 10 ) incl. planbijdrage voldoet voldoet De concentratie fijn stof (jaargemiddelde) is in 2008 circa 17 µg/m3 lager en het aantal overschrijdingen is 6 keer minder dan de grenswaarde. Voor stikstof liggen de concentraties nog gunstiger. Het onderzoek wijst uit dat binnen het plangebied ruimschoots wordt voldaan aan de eisen gesteld in de Wet luchtkwaliteit. Ook zal de nieuwe ontwikkeling niet leiden tot een (in betekende mate) verslechtering van de luchtkwaliteit elders. De conclusie is dan ook dat voor wat betreft het aspect luchtkwaliteit het plan voldoet aan de eisen van een goede ruimtelijke ordening. 6.8 geur 6 Omgevingsaspecten panovenweg DR. slotlaan De aanwezigheid van agrarisch bedrijven kan geurhinder veroorzaken. De Wet geurhinder regelt de geuremissies van veehouderijen. Deze wet bevat regels omtrent de maximaal toegestane geurbelasting voor gebieden. In beginsel is elke locatie, die is bestemd of permanent of regelmatig wordt gebruikt (menselijk wonen of menselijk verblijf) geurgevoelig. De gemeente Berkelland is gelegen binnen een concentratiegebied als bedoeld in de Meststoffenwet. Binnen dergelijke gebieden moet de berekende geurbelasting op grond van de Wet geurhinder worden getoetst aan twee standaardnormen: 3 odour units per kubieke meter lucht voor geurgevoelige objecten binnen de bebouwde kom. 51

52 14 odour units per kubieke meter lucht voor geurgevoelige objecten buiten de bebouwde kom. Panovenweg 10 Nabij het plangebied bevindt zich aan de Panovenweg 10 een varkenshouderij. Aan dit bedrijf is op 14 april 2011 een revisievergunning verleend. Het bedrijf valt vanwege het vergunde veebestand niet onder de werkingssfeer van het Besluit landbouw milieubeheer. Het berekende aantal van odour units is ingevoerd in V-Stacks Gebied. Met behulp van dit verspreidingsmodel is de geurcontour van 14 odour units/m3 bepaald. De berekening is uitgevoerd vanaf de meest noordelijke hoekpunten van het agrarisch bouwperceel (worst case benadering). Zoals valt op te maken uit bovenstaande afbeelding wordt ter plaatse van de voorgestane uitbreiding van Rentray en de nieuwe woningen voldaan aan de hier geldende grenswaarde van 14 odour units/m3. Wel ligt een deel van het bestaande terrein van Rentray binnen de geurcontour. Omdat het uit te breiden gedeelte buiten de geurcontour van 14 odour units valt, vormt dat geen belemmering voor de beoogde clustering van gebouwen aan de Panovenweg. Van Ouwenallerlaan 17 Ten noorden van de huidige locatie ligt een zorgboerderij aan de Van Ouwenallerlaan 17. Aan dit bedrijf is op 4 januari 2005 een revisievergunning verleend. Het bedrijf valt vanwege het vergunde veebestand niet onder de werkingssfeer van het Besluit landbouw milieubeheer. Het berekende aantal van 652 odour units is ingevoerd in V-Stacks Gebied. Met behulp van dit verspreidingsmodel is de geurcontour van 14 odour units/m3 bepaald. De berekening is uitgevoerd vanaf het meest nabij de ingetekende woonbestemming gelegen hoekpunt van het agrarisch bouwperceel (worst case benadering). 52

53 6 Omgevingsaspecten panovenweg DR. slotlaan Zoals valt op te maken uit bovenstaande afbeelding voldoet het bedrijf ter plaatse van de voorgestane woonfunctie aan de hier geldende grenswaarde van 14 odour units/m3. Vanwege de niet tot odour units te herleiden diercategorieën (melk-/kalfkoeien, vrouwelijk jongvee, paarden en pony s) geldt voor dit bedrijf echter ook een vaste afstand. Aan de in dit geval in acht te nemen afstand van 50 meter lijkt ten opzichte van een nieuw te realiseren woning niet te worden voldaan. Ten opzichte van de nieuwe gebouwen van Rentray voldoet het bedrijf in ieder geval ruimschoots aan de minimale afstand. Van Ouwenallerlaan 4 Voor de nieuw te realiseren woning op de locatie Van Ouwenallerlaan 4 geldt een bijzondere situatie. De huidige bestemming staat namelijk al een geurgevoelig object toe. Het gaat hier dus om het omzetten van de bestemming van het ene geurgevoelige object naar het andere geurgevoelige object. Dit is mogelijk onder de volgende voorwaarden: - de voorziene woning mag geen verdergaande beperking van de uitbreidingsmogelijkheden van de veehouderij tot gevolg hebben dan de al bestaande beperkingen; - ter plaatse van de voorziene woning moet een goed woon- en leefklimaat kunnen worden gegarandeerd. In deze situatie vloeien de beperkingen voor de veehouderij al voort uit de bestaande woning Dennenkamplaan 16 en de huidige bestemming van de locatie Van Ouwenallerlaan 4. De bestemming op de laatste locatie staat namelijk een geurgevoelig object toe. Bij een geurgevoelig object hoeft het niet per se om wonen te gaan. Elk gebouw geschikt voor menselijk verblijf is als geurgevoelig aan te merken (dus ook bijvoorbeeld een kantoor of werkplaats). Voor wat betreft het woon- en leefklimaat moet in principe worden aangesloten bij een afstand van 50 meter. De berekende geurcontour van dit bedrijf strekt zich minder ver uit, zodat in deze situatie de minimaal in acht te nemen afstand voor dieren zonder geuromrekeningsfactor bepalend is. Anders dan gebruikelijk geldt hierbij de grens van het agrarisch bouwperceel niet als meetpunt. Deze veehouderij heeft immers wegens de te korte afstand tot geurgevoelige objecten toch al niet de mogelijkheid om het volledige agrarische bouwperceel te benutten voor dierenverblijven (andere gebouwen, zoals werktuigenbergingen e.d. kunnen hier nog wel worden gebouwd). Uitgaande van de bestaande bedrijfsbebouwing is het woon- en leefklimaat op de locatie Van Ouwenallerlaan 4 niet in het geding. De afstand van de gevel van het meest nabijgelegen bedrijfsgebouw tot de gevel van de voorziene woning bedraagt namelijk meer dan 80 meter. Dit terwijl in deze situatie een afstand van 50 meter voldoende is. Het bedrijf blijft overigens net 53

54 als nu de mogelijkheid houden om dierenverblijven tot op een afstand van 50 meter van omliggende geurgevoelige objecten te bouwen. Op deze afstand is nog steeds sprake van een goed woon- en leefklimaat. Wennewick 9 Net aan de andere kant van de grens met Duitsland bevindt zich een melkrundveehouderij met een relatief kleine geurcontour. Enige tijd geleden is bekend geworden dat deze melkrundveehouderij gaat uitbreiden met een vleesvarkensstal. De heer Michaelis heeft voor zijn bestaande rundveebedrijf op de locatie Wennewick 19 te Vreden een vleesvarkensstal aangevraagd en vergund gekregen. In het Duitse equivalent van de milieuvergunning is daarbij het totaal binnen het bedrijf te houden aantal dieren aangegeven. Deze dieren (inclusief stalsystemen) zijn herleid naar de omschrijvingen zoals die in de Nederlandse regelingen worden gebruikt. Daarbij is een berekening van de geuremissie weergegeven. Het berekende aantal van odour units is ingevoerd in V-Stacks Gebied. Met behulp van dit verspreidingsmodel is de geurcontour van 14 odour units/m3 bepaald. Deze geurcontour komt overeen met de voor de gebouwen van Rentray geldende normwaarde voor geurgevoelige objecten buiten de bebouwde kom. Zoals valt op te maken uit bovenstaande afbeelding valt het plangebied van Rentray buiten de aldus bepaalde geurcontour. Ter plaatse van de Rentray en de nieuwe woningen wordt ten opzichte van dit bedrijf dus voldaan aan de grenswaarde van 14 odour units/m3. Achtergrondbelasting (cumulatie) Berekening van de achtergrondbelasting (cumulatieve geurhinder van veehouderijen in de omgeving) is in eerste instantie achterwege gelaten. De reden hiervoor is het relatief geringe aantal veehouderijen in de omgeving. De ervaring leert dat in dit soort situaties de voorgrondbelasting (geurbelasting van een individuele veehouderij) meer bepalend is voor het woon- en leefmilieu dan de achtergrondbelasting. Zie onderstaande afbeelding voor een indicatieve benadering van de ligging en geurcontouren van veehouderijen in de omgeving (bron: plan-mer voor de LOG s, februari 2009). Hieruit blijkt dat de meeste veehouderijen in de omgeving relatief ver weg liggen en/of een kleine geuremissie hebben (het gaat om de blauwe contouren). 54

55 Om tegemoet te komen aan de zienswijze en de eerdere aanname te controleren is nu alsnog een berekening van de achtergrondbelasting uitgevoerd. Daarvoor zijn naast de al beschreven veehouderijen ook een aantal andere veehouderijen uit de omgeving betrokken. Deze veehouderijen zijn als bronnenbestand in V-Stacks Gebied gezet. Voor wat betreft de rekenpunten is uitgegaan van de emissiepunten van de veehouderijen. In de meeste gevallen is gemakshalve uitgegaan van het middelpunt van de veehouderij en standaard invoerwaarden (uiteraard wel met de vergunde/gemelde veebezetting en resulterende geuremissie). Alleen voor de meest kritische veehouderijen (Panovenweg 10 en Wennewick 9) is uitgegaan van de feitelijk vergunde situatie (inclusief gebouwhoogtes, emissiepunthoogtes, uittreesnelheden, etc.). Voor de Van Ouwenallerlaan 17 is dit niet nodig geacht, omdat hier sprake is van een zeer geringe geuremissie. Met behulp van dit verspreidingsmodel is de geurcontour van 28 odour units/m3 bepaald. Deze achtergrondbelasting komt qua aantal potentieel gehinderden en milieukwaliteit exact overeen met dat van een voorgrondbelasting van 14 odour units/m3 (bron: Handreiking bij Wet geurhinder en veehouderij van Infomil, 6 maart 2007). Uit onderzoek is namelijk gebleken dat de geurhinder als gevolg van één veehouderij (voorgrondbelasting) anders is dan als gevolg van de totale geurbelasting van meerdere veehouderijen (achtergrondbelasting). Hierbij gelden de volgende vuistregels: - bedraagt de voorgrondbelasting minder dan de helft van de achtergrondbelasting, dan is de achtergrondbelasting bepalend voor de hinder; - als de voorgrondbelasting meer bedraagt dan de helft van de achtergrondbelasting, dan leidt de voorgrondbelasting tot het hoogste geurhinderpercentage. 6 Omgevingsaspecten panovenweg DR. slotlaan 55

56 Bovenstaande afbeelding toont de resultaten van de met V-Stacks Gebied uitgevoerde berekening van de achtergrondbelasting. Naast de al aangegeven geurcontour van 28 odour units/m3 is hierbij ook de geurcontour van 14 odour units/m3 aangegeven. Dit maakt een vergelijking met de voorgrondbelasting bij dezelfde waarde mogelijk. Uit de resultaten komt duidelijk naar voren dat: - de voorgrondbelasting meer bepalend is voor het woon- en verblijfsklimaat in het plangebied dan de achtergrondbelasting, omdat: 1. de achtergrondcontouren van 28 odour units/m3 overal kleiner zijn dan de voorgrondcontouren van 14 odour units/m3, zodat 2. de voorgrondbelasting overal meer bedraagt dan de helft van de achtergrondbelasting; - de geurcontour van 28 odour units/m3 (achtergrondbelasting) geen woon- of verblijfsfuncties in het plangebied raakt; - de achtergrondbelasting door de verspreide ligging van veehouderijen niet veel afwijkt van de voorgrondbelasting per individuele veehouderij (voor de waarde van 14 odour units/m3); - de geurcontour van de veehouderij Panovenweg 10 wat kleiner uitvalt dan bij de bepaling van de achtergrondbelasting, nu in dit geval is uitgegaan van de feitelijk vergunde situatie; - de geurcontour van de veehouderij Van Ouwenallerlaan 17 zelfs geheel wegvalt, nu in dit geval niet is uitgegaan van de worst case benadering. Conclusie De clustering van de gebouwen aan de oostzijde van de Panovenweg te Rekken wordt niet belemmerd door de aanwezigheid van veehouderijen in de omgeving. Voor de nieuw woonfuncties geldt hetzelfde. De in aanvulling op eerdere beoordelingen uitgevoerde berekening van de cumulatieve geurhinder (achtergrondbelasting) doet hier niets aan af. Sterker nog, de achtergrondbelasting is in deze situatie veel minder van belang voor het woon- en verblijfsklimaat in het plangebied dan de individuele geurbelasting per veehouderij (voorgrondbelasting). Deze uitkomst vormt een bevestiging van de eerder gedane aanname. 6.9 Watertoets Sinds 1 november 2003 is het verplicht plannen in het kader van de Wet op de Ruimtelijke Ordening te toetsen op water. Het doel van deze watertoets, zie bijlage 7, is waarborgen dat waterhuishoudkundige doelstellingen expliciet en op een evenwichtige wijze in beschouwing worden genomen. De waterhuishouding bestaat uit de overheidszorg die zich richt op het op en in de bodem vrij aanwezige water, met het oog op de daarbij behorende belangen. Zowel het oppervlaktewater als het grondwater valt onder de zorg voor de waterhuishouding. Naast veiligheid en wateroverlast (waterkwantiteit) worden ook de gevolgen van het plan voor de waterkwaliteit en verdroging onderzocht. Omgang met hemelwater in de toekomst In het kader van duurzaam stedelijk waterbeheer wordt voorkomen om problemen te veroorzaken in andere tijden, op andere plaatsen en in andere compartimenten. Dit geldt zowel voor waterkwaliteit als waterkwan- 56

57 titeit. Daarbij is de gebruikelijke voorkeursvolgorde gevolgd: hergebruik infiltratie in de bodem bergen en vertraagd afvoeren afvoeren naar oppervlaktewater dan wel riolering. Hergebruik van hemelwater is gezien de kleinschaligheid van het plan en de gezondheidsrisico s niet haalbaar en wenselijk. Infiltratiemogelijkheden zijn in dit plan beperkt en beperken zich tot de bovenste circa 1,0 m van de bodem, daaronder zit het grondwater. Om deze reden wordt gekozen voor een voorziening die een vertraagde afvoer heeft naar oppervlaktewater, maar eveneens hemelwater infiltreert in de bodem. Het hemelwater van verhardingen (daken, wegen, overige verharding) wordt gescheiden van het vuile water ingezameld. Het vuile water wordt aangesloten op de riolering van Rekken (Van Ouwenallerlaan). Het schone hemelwater wordt separaat ingezameld en komt niet tot afvoer naar de rioolwaterzuivering. Voor de toename van het verharde oppervlak dient extra wateropvang gerealiseerd te worden. Het hemelwater wordt opgevangen en zo mogelijk oppervlakkig in noordwestelijke richting afgevoerd. Het hemelwater komt via het dak in een bovengrondse en droogvallende voorziening van bijvoorbeeld 0,5 m diep. Daarbij worden flauwe taluds toegepast om de infiltratiecapaciteit te vergroten en de wadi landschappelijk beter in te passen. De afwatering vindt plaats in noordwestelijke richting, naar het lagere deel van het plangebied. Het watersysteem dient in overleg met waterschap Rijn en IJssel en gemeente Berkelland verder te worden gedimensioneerd en uitgewerkt. Voor dit plan zijn op dit moment twee hemelwatersystemen in beeld: - 40 mm opvangen in een retentievoorziening, landelijke afvoer naar oppervlaktewater, een klein deel van het hemelwater infiltreert op natuurlijke wijze voordat het tot afstroom komt; - 10 mm (meeste buien die door het jaar vallen) opvangen in een infiltratievoorziening, vervolgens overloop naar retentievoorziening met 30 mm diepte die voorzien is van landelijke afvoer naar oppervlaktewater. Wateroverlast Wateroverlast wordt voorkomen door de hemelwatervoorzieningen zo in te richten dat hier ruimte is om T=100+10% op te vangen. Hierbij mag het waterpeil in de voorziening stijgen tot aan het maaiveld. Daarnaast worden de vloeren van de bouwblokken minimaal 0,2 m hoger aangelegd 6 Omgevingsaspecten panovenweg DR. slotlaan dan het omliggend maaiveld. Zo wordt wateroverlast ter plaatse van de bebouwing door afstromend hemelwater tijdens intensieve neerslaggebeurtenissen voorkomen. Waterkwaliteit Het water dat van daken en woonstraten af stroomt, is aan te merken als schoon. Zuivering van dit water is dan ook niet noodzakelijk. Hemelwater dat afstroomt van parkeervoorzieningen kan vervuild zijn met olie, PAK of zware metalen. Dit water wordt dan ook via een zuiverende voorziening geleid voordat het water kan infiltreren of afgevoerd kan worden naar oppervlaktewater. 57

58 250 verkeersbewegingen huidige situatie Van Oudenallelaan Slotlaan 100 verkeersbewegingen Panovenweg 150 verkeersbewegingen Verkeersbewegingen nieuwe situatie 180 verkeersbewegingen nieuwe situatie Van Oudenallelaan Slotlaan 10 verkeersbewegingen Panovenweg 180 verkeersbewegingen 58

59 Het gebruik van uitloogbare materialen (lood, koper, zink) is echter niet toegestaan om de waterkwaliteit te bewaken. Daarnaast worden strooizout en chemische onkruidbestrijding niet of met mate gebruikt Verkeer De verkeersnotitie (bijlage 8) is bedoeld om inzicht te geven in de verkeersbewegingen van het gemotoriseerd verkeer die verbonden zijn aan de activiteiten van LSG Rentray en Trajectum. In de verkeersnotitie wordt een indicatie gegeven van de verkeersbewegingen die door medewerkers, bezoekers en leveranciers aan de organisatie worden veroorzaakt. Voorts geeft de notitie een beeld van de wijzigen hierin na realisatie van de nieuwbouw aan de oostkant van de Panovenweg. Raming verkeersbewegingen huidige situatie: - Verkeersbewegingen via noordelijke richting Panovenweg ongeveer 250 per dag; - Verkeersbewegingen via zuidelijke richting Panovenweg ongeveer 150 per dag; - Verkeersbewegingen over de Dr. Slotlaan 100 per dag Raming verkeersbewegingen nieuwe situatie: - Verkeersbewegingen via noordelijke richting Panovenweg ongeveer 180 per dag; - Verkeersbewegingen via zuidelijke richting Panovenweg ongeveer 180 per dag; - Verkeersbewegingen over de Dr. Slotlaan 10 per dag. Parkeren kan op twee plekken in het plangebied. Op de grote parkeerplaats aan de noordkant van het plangebied en bij de ingang van Trajectum. Het parkeren wordt op eigen terrein opgelost. Conclusie Geconcludeerd kan worden dat er geen sprake is van een toename van het verkeer, waardoor er geen negatieve gevolgen van dit plan zijn ten aanzien van de verkeersdruk. Daarnaast wordt het parkeren opgelost op eigen terrein, zodat de omgeving hier ook geen last van heeft. 6 Omgevingsaspecten panovenweg DR. slotlaan 59

60 panden verevening Eigendommen