VERGADERING VAN WOENSDAG, 12 MAART 2003

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "VERGADERING VAN WOENSDAG, 12 MAART 2003"

Transcriptie

1 3-001 VERGADERING VAN WOENSDAG, 12 MAART VOORZITTER: DE HEER DIMITRAKOPOULOS Ondervoorzitter (De vergadering wordt geopend om 9.00 uur) Sturdy (PPE-DE). (EN) Mijnheer de Voorzitter, op een dag dat we het veel over democratie zullen hebben, wil ik een kwestie van democratie binnen de Europese Unie aan de orde stellen. Ik werd gisteravond door iemand uit mijn kiesdistrict gewezen op het feit dat burgers van de Europese Unie het recht wordt onthouden zich in te schrijven op kieslijsten voor hun lokale verkiezingen. Ik noem Calvia, op de Balearen, als voorbeeld van een plek waar het EU-burgers van allerlei nationaliteiten onmogelijk gemaakt wordt zich in te schrijven op de kieslijsten. De tijd dringt, want de inschrijving moet voor 31 maart hebben plaatsgevonden. Ik verzoek u daarom namens dit Huis de bevoegde plaatselijke autoriteiten te schrijven of op zijn minst de zaak te onderzoeken De Voorzitter. - Hartelijk dank, mijnheer Sturdy. Wij hebben nota genomen van uw opmerking en zullen deze zaak onderzoeken McKenna (Verts/ALE). (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik verzoek de Voorzitter van dit Parlement een brief te schrijven naar aanleiding van een buitengewoon belangrijke zaak. Zoals u kunt zien, draag ik een roze sjaal. Die verwijst naar Code Pink, de vredesbeweging van Amerikaanse vrouwen die zich inzet voor vrede en tegen oorlog. Leden van deze groep zijn voor het Witte Huis in Washington gearresteerd omdat de regels voor demonstraties daar kennelijk zijn veranderd. Tegenwoordig mogen er niet meer dan vijf mensen tegelijk voor het Witte Huis demonstreren, en ook is Lafayette Park verboden terrein. We hameren er hier voortdurend op dat mensen het recht hebben om te demonstreren en om kritiek te uiten op het beleid van regeringen waar ook ter wereld. Ik maak me er ernstig zorgen over dat de burgers van de Verenigde Staten, van wie ik er velen vorige week heb ontmoet en die krachtig, energiek en vredelievend zijn, het recht wordt ontzegd te demonstreren tegen het beleid van hun eigen regering. Dit Parlement, dat zich sterk maakt voor democratie en voor het recht op vrijheid van meningsuiting, moet de Amerikaanse autoriteiten een schrijven doen toekomen. Daarin moet president George Bush te kennen worden gegeven dat er in het Parlement ernstige bezwaren bestaan tegen het inperken van het recht op vrijheid van meningsuiting. De Voorzitter van dit Parlement moet zo snel mogelijk in een brief zijn steun betuigen aan deze Amerikaanse vrouwen en aan alle vredesactivisten, zodat zij kunnen laten horen dat zij tegen een eventuele oorlog zijn De Voorzitter. - Hartelijk dank voor uw opmerking, mevrouw McKenna. Wij hebben uw verzoek genoteerd Ripoll y Martínez de Bedoya (PPE-DE). - (ES) Mijnheer de Voorzitter, als afgevaardigde afkomstig van de Balearen moet ik beamen wat de heer Sturdy heeft gezegd. Ik wil het Parlement, als vertegenwoordigend orgaan voor alle Europese burgers, vragen deze burgers bij te staan. Zij zijn immers evengoed burgers van de Balearen als al die anderen die daar, zoals ik, geboren en getogen zijn en die als Spanjaard te boek staan. Mijn verzoek is daarom dat het voorzitterschap er bij de regionale autoriteiten in een schrijven op aandringt ervoor te zorgen dat alle burgers vóór 31 maart kunnen worden ingeschreven, opdat deelname aan de verkiezingen mogelijk is voor alle Europese burgers De Voorzitter. - Hartelijk dank, mijnheer Ripoll y Martínez de Bedoya. Wij hebben uw opmerking genoteerd en zullen de noodzakelijke stappen zetten Alavanos (GUE/NGL). - (EL) Mijnheer de Voorzitter, ik wilde u opnieuw aanspreken over de Griekse student, de heer Dousemetzis, die in het Verenigd Koninkrijk is gearresteerd. De rechtbank van eerste aanleg heeft besloten hem vast te houden. Het enige bewijsmateriaal wordt evenwel gevormd door een aantal opmerkingen die op zijn website en in de aantekeningen voor zijn proefschrift over terroristische organisaties voorkomen. De Griekse regering was in het geheel niet ingelicht over deze zaak, alhoewel de betrokken persoon al twee weken vast zat. Zelfs zijn familie wist van niets. Mijns inziens zou het goed zijn dat het voorzitterschap van het Europees Parlement hier belangstelling voor zou tonen De Voorzitter. - Hartelijk dank, mijnheer Alavanos. Het voorzitterschap heeft nota genomen van uw opmerkingen en zal de noodzakelijke stappen zetten Irak De Voorzitter. - Aan de orde zijn de verklaringen van de Raad en de Commissie over Irak. (Enkele afgevaardigden houden spandoeken omhoog met pacifistische leuzen) Ik verzoek de collega s vriendelijk de spandoeken te verwijderen en te gaan zitten om te luisteren naar de verklaring van de Raad. Geachte collega s, u kent het Reglement heel goed! Ik verzoek u dringend te gaan zitten en de spandoeken te verwijderen!

2 12/03/ (De leden geven gehoor aan de oproep van de Voorzitter) Het woord is nu aan de fungerend voorzitter van de Raad, de minister van Buitenlandse Zaken van Griekenland, de heer Papandreou Papandreou, Raad. - (EL) Mijnheer de Voorzitter, overeenkomstig de besluiten van de Europese Raad en de Raad Buitenlandse Zaken van 27 januari jongstleden is, onder meer ook naar aanleiding van de vredesdemonstraties, het Grieks voorzitterschap gevraagd geen middel onbeproefd te laten om een vredelievende en diplomatieke oplossing van het Iraakse probleem dichterbij te brengen. Er zijn meerdere redenen waarom de kwestie-irak ons zozeer bezighoudt. Ik zal u eerst zeggen hoe de situatie met betrekking tot Irak momenteel is, en daarbij tegelijkertijd enkele andere vraagstukken behandelen die daarmee op de een of andere manier verband houden. De kwestie-irak plaatst ons allen voor een grote uitdaging. Betrekkingen en instellingen worden zwaar op de proef gesteld. Dit geldt eerst en vooral voor de eenheid van de Europese Unie, niet alleen van de vijftien lidstaten, maar ook van de vijfentwintig en achtentwintig lidstaten. De transatlantische betrekkingen, de betrekkingen tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie, worden op de proef gesteld, evenals de betrekkingen tussen de Europese Unie en de Arabische en islamitische wereld. De landen in de regio rond Irak, die zich uiterst bezorgd maken over de ontwikkelingen, worden op de proef gesteld. De rol van de multilaterale diplomatie en met name de rol, de werking en de toekomst van de VN worden op de proef gesteld. Wij worden in deze tijd geconfronteerd met nieuwe uitdagingen, zoals massavernietigingswapens en terrorisme. Daarbij wordt onze aanpak op de proef gesteld, en wij moeten nagaan hoe wij deze nieuwe bedreigingen het best het hoofd kunnen bieden. In dit alles moet Europa zijn stem laten horen. Wij maken deel uit van een Unie die gegrondvest is op gemeenschappelijke waarden. Met deze waarden voor ogen proberen wij de problemen van deze tijd het hoofd te bieden. Hierbij zou ik willen vermelden dat de Europese Unie wat haar eenheid betreft - waarvoor het voorzitterschap bijzondere inspanningen heeft ondernomen - twee belangrijke besluiten heeft genomen. U kent ze. Ik zou daarbij alleen willen aantekenen dat wij er tijdens de Europese Raad van 17 februari in geslaagd zijn een verklaring af te leggen over een gemeenschappelijke aanpak. Daarin zeggen wij dat het doel van de Unie de volledige ontwapening van Irak en de volledige eerbiediging van resolutie 1441 van de Veiligheidsraad is. Wij waren - en zijn ook nu nog - van mening dat een oorlog niet onvermijdelijk is. Bagdad kan een einde maken aan deze crisis door de eisen van de Veiligheidsraad in te willigen. De Vijftien geven volledige steun aan de voortzetting van de werkzaamheden van de inspecteurs. De Vijftien willen dat de inspecteurs de tijd en de middelen krijgen die de Veiligheidsraad onontbeerlijk acht. De inspecties kunnen echter niet eindeloos doorgaan. De hoofdverantwoordelijkheid ten aanzien van de vraag hoe de ontwapening van Irak moet worden aangepakt ligt bij de Veiligheidsraad. Natuurlijk hebben wij daar als Europese Unie een mening over, maar de beslissing moet door de VN worden genomen. De eensgezindheid en de vastberadenheid van de internationale gemeenschap, waaraan op unanieme wijze uitdrukking is gegeven met resolutie 1441, en de versterking van de militaire aanwezigheid in de regio hebben er in belangrijke mate toe bijgedragen dat de internationale inspecties zijn hervat. Tot slot hebben wij in het meer algemene beleid van de Unie voor vrede, veiligheid en samenwerking in het Midden-Oosten duidelijk gemaakt dat de oplossing van het conflict in het Midden-Oosten en het vredesproces aldaar onze hoofdprioriteit zijn. Daarbij hebben wij er vooral op aangedrongen dat de roadmap openbaar wordt gemaakt en ten uitvoer wordt gelegd. Hierbij wil ik aantekenen dat de recente ontwikkelingen rondom de kwestie-irak zeer kritiek zijn. Wij hebben aandachtig geluisterd naar de heer Blix en ik kan u verzekeren dat het Grieks voorzitterschap probeert permanent aanwezig te zijn bij alle procedures in de VN en bijeenkomsten belegt met alle partijen die betrokken zijn bij de discussie over de kwestie-irak. Wij staan in voortdurend contact met Kofi Annan, Hans Blix en Mohammed El Baradei, en natuurlijk met talrijke andere, zo niet alle, leden van de Veiligheidsraad. Wij hebben recentelijk kunnen luisteren naar het verslag van de heer Blix. Uit het gedetailleerde verslag van UNMOVIC blijkt dat Irak vooral de afgelopen tijd stappen heeft gezet in de richting van samenwerking. Ik doel dan op de vernietiging van de al-samoud 2-raketten waarmee een begin is gemaakt en op de interviews die nu met Iraakse wetenschappers mogelijk zijn zonder dat derden aanwezig zijn en bandopnamen worden gemaakt. De internationale gemeenschap wil evenwel dat Irak zijn ontwapeningsverplichtingen volledig nakomt zoals deze zijn neergelegd in de resoluties van de Veiligheidsraad en met name in resolutie Wij roepen Irak derhalve opnieuw met klem op onmiddellijk gevolg te geven aan deze resoluties. Ik heb zojuist gesproken over bepaalde uitdagingen en daarom wilde ik u nu de initiatieven noemen die het Grieks voorzitterschap in samenwerking met de heer Solana als secretaris-generaal van de Raad en de heer Patten als lid van de Commissie heeft ondernomen om deze voor ons zeer belangrijke uitdagingen het hoofd te bieden. Ten eerste hebben wij wat de betrekkingen met de Arabische wereld betreft enkele belangrijke initiatieven genomen. Wij hebben de laatste weken meerdere bijeenkomsten gehad met de Arabische wereld. De heer Patten heeft verschillende landen in dit gebied bezocht, zoals Iran, Jordanië en Turkije. Hetzelfde heeft het voorzitterschap gedaan. Ik heb recentelijk zelf vier bezoeken aan deze regio gebracht. Ik heb deelgenomen aan de Raad van ministers van

3 12/03/ Buitenlandse Zaken van de Arabische Liga in Sharm el- Sheik. Ook andere collega s uit de Raad, onder wie de Oostenrijkse en Italiaanse ministers van Buitenlandse Zaken, hebben namens het voorzitterschap de regio bezocht. Wij willen samenwerken met de Arabische wereld, ten eerste omdat wij een krachtig signaal willen afgeven aan Irak en duidelijk willen maken dat er hoop is op een vreedzame oplossing, mits Irak de VN-resoluties volledig eerbiedigt. Ten tweede willen wij duidelijk maken dat dit geen cultureel of godsdienstig conflict is, maar veeleer een crisis die aantoont dat wij met de Arabische en islamitische wereld moeten samenwerken, en die samenwerking wordt door de Arabische wereld ook op prijs gesteld. Ten derde willen wij de Arabische wereld ertoe aanzetten actie te ondernemen in deze zaak, en ik geloof dat wij daarin geslaagd zijn. Een dezer dagen zal er een missie van de Arabische Liga naar de regio gaan met een duidelijke en concrete boodschap voor Saddam Hoessein. Een tweede belangrijke kwestie is die van de betrekkingen tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie. Mijns inziens zou het verkeerd zijn te doen alsof alles koek en ei is. Door de kwestie-irak zijn de wederzijdse betrekkingen wel degelijk onder grote druk komen te staan. Er zijn ook andere punten van onenigheid, zoals Kyoto, het Internationaal Strafhof, enzovoort, maar mijns inziens is de grootste spanning ontstaan door Irak. Volgens mij willen wij allen de samenwerking voortzetten die is gebaseerd op het decennialang gemeenschappelijk streven naar veiligheid en deze samenwerking grondvesten op de gemeenschappelijke waarden en de beginselen van vrijheid, democratie en vrede, waar Europa zozeer aan gehecht is en waar natuurlijk ook de Verenigde Staten aan gehecht zijn. Wij willen duidelijk maken dat een substantiële dialoog nodig is over de toekomst van de veiligheid op mondiaal niveau en over de manier waarop dit soort problemen kan worden aangepakt. Wij hebben ontmoetingen gehad met niet alleen de heer Powell, maar ook mevrouw Rice en andere politieke gezagsdragers in de Verenigde Staten. Wij hopen tijdens de Europese Raad van juni in staat te zijn een daadwerkelijk debat te organiseren tussen de Europese Unie en president Bush over al deze vraagstukken. Natuurlijk hebben wij voortdurend contact met de Verenigde Staten en geven wij onze standpunten met betrekking tot de kwestie-irak. Wat de andere landen in de regio betreft, kan ik u zeggen dat wij een nauwe samenwerking hebben met Turkije. Turkije heeft een debat aangezwengeld over de problemen die wellicht door de crisis in Irak zullen ontstaan. Ook onderneemt Turkije samen met zijn buurlanden pogingen om een oorlog te voorkomen en Saddam Hoessein aan te zetten tot eerbiediging van de resoluties. Wij zetten deze nauwe samenwerking voort. Turkije is kandidaat-land en natuurlijk zijn wij ongerust over de gevolgen die de ontwikkelingen in deze regio zullen hebben. Ik denk daarbij vooral aan het vraagstuk van de Koerden, de vluchtelingen en de meer algemene economische en sociale gevolgen. Wat de multilaterale diplomatie betreft hebben wij, zoals ik u reeds zei, volledige steun gegeven aan de inspanningen van de VN. De Europese Unie en de Vijftien, of zo u wilt de Achtentwintig, hebben gewezen op het belang van de rol van de VN, en dat zal volgens mij een van de hoofdthema s zijn in de besluiten die de internationale gemeenschap in het vervolg zal nemen. Als voorzitterschap hebben wij dus elk initiatief van de Veiligheidsraad krachtig ondersteund. Er zijn verschillende voorstellen op tafel gekomen, van Canada, van Mexico, van Groot-Brittannië/Verenigde Staten/Spanje, en van Frankrijk/Duitsland. Aangezien veel leden van de Veiligheidsraad lidstaten zijn van de Europese Unie zullen wij uiteraard alles in het werk stellen om een gemeenschappelijke aanpak af te spreken. Zoals ik reeds heb gezegd, worden we naar aanleiding van de kwestie-irak met nieuwe problemen geconfronteerd, of liever gezegd: Irak toont aan wat de vragen van deze tijd zijn. Hoe gaan wij om met landen die massavernietigingswapens hebben? Hoe gaan wij om met de vrees dat massavernietigingswapens worden gebruikt tijdens terreuraanslagen? Mijns inziens is hier een zeer belangrijke rol voor Europa weggelegd. Europa is een waardengemeenschap. Europa heeft ervaring met het integreren van landen met een dictatoriaal en autoritair verleden. Europa heeft aangetoond hoe men landen kan opnemen in een nieuw kader van democratie en vrijheid, en hoe men kan bijdragen aan de vrede op het Europees vasteland. Europa beschikt over een schat aan ervaring. Mijns inziens moeten wij deze ervaring als leidraad en grondslag nemen voor de aanpak van nieuwe problemen elders ter wereld. Deze ervaring is mijns inziens geen bewijs van zwakte, zoals zo vaak de kritiek luidt aan het adres van Europa, maar juist een bewijs van sterkte, en deze sterkte moeten wij gebruiken om onze eensgezinde en krachtige stem in de wereld te laten horen. Het voorzitterschap zal in die richting blijven samenwerken met alle partners, met de Vijftien, maar ook de Vijfentwintig en de Achtentwintig, en natuurlijk met het Europees Parlement. Met deze korte opmerkingen zou ik u willen bedanken voor uw aandacht en natuurlijk ben ik bereid te antwoorden op uw vragen. Ik zou wensen dat ik meer tijd had gehad voor het debat en mijn aanwezigheid hier. U begrijpt evenwel dat ik zeer zeker in deze tijd, met de problemen in Irak en het voorzitterschap van de Europese Unie, een groot gedeelte van mijn tijd moet doorbrengen in vliegtuigen om van het ene continent naar het andere, van het ene gebied naar het andere te reizen. (Applaus) Patten, Commissie. (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik wil mijn dankbaarheid uitspreken voor het professionalisme en de hoffelijkheid van de Griekse minister van Buitenlandse Zaken, met wie het zeer plezierig samenwerken is. En dat komt uit de mond van

4 12/03/ iemand die nu met zijn achtste voorzitterschap samenwerkt. De minister heeft gezegd dat hij de afgelopen weken een groot deel van zijn tijd heeft doorgebracht op een hoogte van dertigduizend voet. Ik kan in alle eerlijkheid zeggen dat ikzelf een groot deel van de afgelopen drieënhalf jaar op die hoogte heb vertoefd. Als ik niet op die hoogte rondvloog, was ik meestal in dit Parlement te vinden. Vanwege mijn vele verantwoordelijkheden heb ik hier waarschijnlijk meer tijd doorgebracht en met plezier overigens dan welke andere commissaris dan ook. Volgens mij is het Parlement ervan op de hoogte dat ik mijn opmerkingen vaak kort heb gehouden om niet te veel tijd voor het debat verloren te laten gaan. Ik hoop dat het Parlement mij toestaat vandaag iets langer aan het woord te blijven, aangezien ik enkele zaken aan de orde wil stellen waar ik een uitgesproken mening over heb. Ik hoop dat ik in dit Parlement nooit bewust de verdiensten van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid - of zelfs de potentiële verdiensten daarvan onder het bestaande Verdrag - te veel heb opgehemeld. Ik ben me altijd zeer bewust geweest van de bestaande beperkingen. Ik zal een kort citaat voorlezen uit een speech die ik bijna drie jaar geleden heb gehouden, in juni 2000: Bij de belangrijke vooruitgang die in het GBVB het afgelopen decennium is geboekt, hebben de lidstaten niet één keer het initiatiefrecht aan de Commissie gelaten, noch hebben zij, in het algemeen, zich willen neerleggen bij het stemmen bij meerderheid of willen accepteren dat Europa zich een eigen plaats heeft verworven, waardoor de nationale vrijheid om handelend op te treden wordt ingeperkt... Buitenlands beleid blijft in de eerste plaats een zaak voor de democratisch gekozen regeringen van de lidstaten. Ondanks de dappere en buitengewoon professionele pogingen van het Griekse voorzitterschap is dat nog nooit zo duidelijk aan het licht gekomen als tijdens de afgelopen ellendige weken. Daarin werd keer op keer onderstreept wat ik toen al, verderop in mijn speech, zei, namelijk dat alle lidstaten moeten onderkennen wat degenen die het echte werk uitvoeren voor het GBVB al lang weten dat intergouvernementalisme op zichzelf slechts leidt tot zwakte en middelmatigheid, (Applaus) tot een Europees buitenlands beleid van de kleinste gemene deler. Dat zal nog duidelijker worden zodra de Unie nieuwe leden opneemt. Het feit dat de Europese Unie de afgelopen weken een modderfiguur heeft geslagen mag de tastbare en opmerkelijke resultaten van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid van het laatste decennium op de Balkan, in Afghanistan en op vele andere plekken ter wereld, niet gaan overschaduwen. Maar deze periode moet ons er tevens aan herinneren hoe lang de weg is die we nog hebben te gaan. Het is uiteraard mogelijk, zoals sommigen ook al hebben geopperd, dat een kleine groep lidstaten optreedt als drijvende kracht achter de nadrukkelijke profilering van een samenhangend Europees buitenlands beleid. Maar zonder instrumenten om de gemeenschappelijke politieke wil beter te mobiliseren is de kans net zo groot dat zij slechts de drijvende kracht zullen worden achter de nadrukkelijke profilering van een onsamenhangend buitenlands beleid. Dit is geen goede periode geweest voor die mensen die geloven dat de weg voorwaarts voor het Europese buitenlands beleid eruit bestaat zaken aan de grote lidstaten over te laten. Eén les die we nu al uit de huidige ontwikkelingen kunnen trekken is de minister bracht dat punt naar voren dat het van groot belang is om de rol en het gezag van de Verenigde Naties te verstevigen. De hele wereld heeft er immers belang bij dat macht wordt ingeperkt door wereldwijd geldende regels en alleen gebruikt wordt met goedkeuring van de internationale gemeenschap. Waaraan kan men, behalve aan de VN, internationale legitimiteit ontlenen voor een militaire interventie? Op welke andere basis is het werkelijk mogelijk het probleem van de massavernietigingswapens aan te pakken? Ik denk hierbij niet aan het concrete geval-irak, maar aan de kwestie in bredere zin. De weigering van de Amerikanen om haast te maken met het ratificeren van het Verdrag inzake een alomvattend verbod op kernproeven geeft het Internationaal Atoomenergieagentschap en anderen die nucleaire proliferatie in Noord-Korea, Iran en elders willen voorkomen, bepaald niet meer armslag. Verder betreur ik ook de lichtzinnig genomen beslissing van de Amerikanen om het ABM-verdrag op te zeggen. Dergelijke beslissingen en er zijn vele voorbeelden van geven immers gevaarlijke signalen af over de waarde die de Verenigde Staten hechten aan internationale afspraken. Dat is absoluut een kritieke slag die we hebben verloren in wat sommigen noemen de oorlog tegen het terrorisme. Ik zie namelijk niet hoe de terroristische dreiging doeltreffend aangepakt kan worden anders dan door internationale samenwerking en ordehandhaving. (Applaus) Er is al indrukwekkend werk verricht binnen de Europese Unie en via de VN-commissie voor de bestrijding van terrorisme. Als landen moeite hebben te voldoen aan hun verplichtingen inzake terrorismebestrijding die voortvloeien uit resolutie 1373 van de VN-Veiligheidsraad, moeten we die landen blijven helpen. Ook moeten we ons in blijven zetten voor een minder ongelijke wereld - bijvoorbeeld in het kader van de WTO-ontwikkelingsagenda van Doha - door de Monterrey-besluiten over de financiering van ontwikkelingshulp door te voeren en door de besluiten van Johannesburg over duurzame ontwikkeling ten uitvoer te leggen. Zouden oorlogen, in het algemeen, niet juist meer terroristen kweken dan potentiële terroristen afschrikken? Het is moeilijk om democratie in te voeren met behulp van wapens, zeker omdat de geschiedenis ons leert dat democratie toch meestal het

5 12/03/ product is van een lang intern ontwikkelingsproces binnen een samenleving. Aangezien de VN een unieke rol spelen als bron van legitimiteit, is het van het grootste belang dat, als er in Irak straks oorlog wordt gevoerd, dat gebeurt met toestemming van de VN. Mocht het standpunt van de VN onverhoopt onduidelijk blijven (bijvoorbeeld wanneer een aanval alleen wordt gerechtvaardigd met resolutie 1441, maar de Veiligheidsraad niet expliciet bevestigt dat het niet volledig meewerken door Irak ook een casus belli is) dan blijft het waarschijnlijk wenselijk dat de VN zo snel mogelijk een kader scheppen voor het verlenen van eventueel noodzakelijke humanitaire hulp, dat ze toezicht houden op het ontstaan van een nieuw Iraaks staatsbestel, dat vormgegeven moet worden door het Iraakse volk zelf, en dat ze helpen bij het coördineren van de internationale inspanningen in het kader van de wederopbouw, die zeker noodzakelijk zullen zijn. Maar niemand zal ontkennen dat het beter zou zijn als en ik zeg nadrukkelijk als we Saddam Hoessein via inspecties zouden kunnen ontwapenen. De Europese Unie is een zeer belangrijke donor voor de Balkanlanden en Afghanistan. In Irak zijn we nu zelfs al de grootste humanitaire hulpverlener. Als er oorlog uitbreekt, zullen we die hulp zeker nog moeten intensiveren, niet alleen voor de slachtoffers van het conflict, maar ook voor degenen die zullen proberen de oorlog te ontvluchten. De Commissie heeft intensief contact gehad met VN-organisaties en met de buurlanden van Irak over de wijze waarop we op humanitair terrein het best een bijdrage kunnen leveren. Er is al vijftien miljoen euro voor vrijgemaakt, maar het is goed mogelijk dat we nog veel verder moeten gaan en, indien nodig, de begrote reserves voor noodhulp aan moeten spreken. Het is essentieel dat de Europese Unie, in samenwerking met andere internationale hulpverleners, onafhankelijk en onpartijdig hulp moet kunnen bieden. Er zal dus een strikte scheiding moeten worden aangebracht tussen militaire actie en steun die wordt geboden om de zogenaamde humanitaire ruimte te beschermen. Die doelstelling is veel eenvoudiger te verwezenlijken als de VN in een vroeg stadium worden erkend als belangrijkste hulpcoördinator. Directe humanitaire hulp is één ding, maar er zal zeker nog veel meer van ons worden gevergd. Zoals dit Parlement maar al te goed weet, is de begroting voor externe zaken al praktisch volledig toegewezen. Het wordt dus hoe dan ook buitengewoon moeilijk om omvangrijke nieuwe programma s in Irak en omgeving op te starten. Toch zal het nog veel moeilijker worden om volledig en op grote schaal samen te werken - ook op lange termijn tijdens het wederopbouwproces - als zaken zich ontwikkelen op een manier die niet kan rekenen op voldoende steun binnen de VN en als de verdeeldheid tussen de lidstaten blijft bestaan. Toen ik dit punt in het verleden aan de orde stelde, ben ik er enkele malen van beschuldigd dat ik, als het ware, het dreigement uitte dat de Europese Unie niet zou meewerken als de Verenigde Staten zonder VN-steun ten strijde zouden trekken. Wij zouden dan het principe hanteren dat Tom Friedman, columnist van The New York Times, naar aanleiding van een bordje in een porseleinwinkel noemde: Wat je breekt, is van jou. Maar dat is niet het punt. Ik constateer slechts een feit: als er oorlog uitbreekt, is het veel eenvoudiger om u de begrotingsautoriteit van de Europese Unie ervan te overtuigen met gulle hand te geven als de legitimiteit van de militaire actie die heeft plaatsgevonden, de nieuwe politieke orde waar we vervolgens mee te maken krijgen en het leiderschap bij het proces van wederopbouw niet ter discussie staan. Ik probeer hiermee geen quasi-juridisch punt te maken. Ik geef u slechts mijn politieke beoordeling, die niet bepaald baanbrekend of scherpzinnig is. Het lijkt mij allemaal nogal voor de hand liggend. Ik maak me ernstig zorgen en ik weet dat velen in dit Parlement mijn zorgen delen over de mogelijke nevenschade van de recente gebeurtenissen en van een oorlog, mocht het zover komen. Onze gezamenlijke inspanningen moeten erop gericht zijn deze potentiële gevolgen zoveel mogelijk te beperken. Ik denk hierbij niet alleen aan de doden en de verwoesting waarmee een oorlog gepaard gaat of aan de gevolgen van een instabiele situatie in de regio voor de buurlanden van Irak, maar ook aan eventuele schade die bijvoorbeeld het gezag van de Verenigde Naties, de NAVO en de transatlantische betrekkingen zouden oplopen. Die maken immers alledrie en dan druk ik me nog zwak uit zeer moeilijke tijden door. In al deze contexten moeten we verder kijken dan alleen maar naar de huidige meningsverschillen en ons rekenschap geven van het belang dat we op de lange termijn hebben bij samenwerking in en versterking van deze, weliswaar vezwakte, maar desalniettemin noodzakelijke internationale bestuursorganen. Maar er zijn nog drie andere terreinen, ten slotte, waarop we de nevenschade van de recente gebeurtenissen moeten zien te beperken. Het gaat ten eerste om het terrein van het gezamenlijk buitenlands en veiligheidsbeleid zelf. Dit heeft een flinke deuk opgelopen, doordat lidstaten die tegenover elkaar stonden in het debat ervoor hebben gekozen nadrukkelijk nationale standpunten in te nemen en die te presenteren alsof ze het standpunt van de gehele Europese Unie waren. We moeten ons niet laten ontmoedigen door deze tegenslag. Ook in de Verenigde Staten, en zelfs binnen de Amerikaanse regering, heeft een vergelijkbare verdeeldheid geheerst. Daar is echter geen kloof ontstaan omdat de president uiteindelijk geautoriseerd is om namens de gehele natie te spreken. Aangezien wij een unie van onafhankelijke staten zijn, verkeren wij niet in die luxepositie. Toch is dat juist een reden om onze pogingen om een effectief GBVB van de grond te krijgen te intensiveren en niet om die ambitie dan maar overboord te gooien. Als we er weer mee aan de slag gaan, zullen misschien zelfs de grote lidstaten een toontje lager zingen. Ze kunnen nu immers precies

6 12/03/ zien hoeveel schade ze hun eigen gezamenlijke onderneming hebben toegebracht en hoezeer ze hun eigen gezamenlijke invloed hebben doen afnemen door hun publiekelijk gekrakeel. (Applaus) Het tweede Europese project dat mogelijk averij oploopt door de recente gebeurtenissen, als we ons er niet actief voor gaan inzetten, is de uitbreiding. Het is buitengewoon schadelijk dat de onenigheid over de kwestie-irak het debat over de uitbreiding heeft kunnen overschaduwen. Het is ongepast om alleen maar op basis van de mening van bepaalde landen over de Irak-crisis vraagtekens te plaatsen bij de geschiktheid van die landen om toe te treden tot Europa. (Applaus) We moeten de toetredende landen ervan verzekeren dat we nog steeds reikhalzend uitkijken naar hun op handen zijnde lidmaatschap. Aan de andere kant moeten we wel erkennen dat de landen die tot de Unie toetreden een wezenlijke keuze maken. Het is absoluut niet zo dat ze zich door hun toetreding vóór Europa en tegen de Verenigde Staten uitspreken. Maar, in de bewoordingen van het Verdrag, zij nemen wel de verantwoordelijkheid zich te onthouden (...) van ieder optreden dat afbreuk zou kunnen doen aan de doeltreffendheid [van de Unie] als bundelende kracht in de internationale betrekkingen. De huidige leden hebben in dat opzicht misschien wel een erg slecht voorbeeld gegeven, (Applaus) maar dat doet niets af aan de verantwoordelijkheid van alle lidstaten, inclusief de toetredende landen, zich te houden aan die bepaling uit het Verdrag. Tot slot wil ik nog iets zeggen over Israël en Palestina. Wat gebeurt er als de oorlog in Irak uitbreekt? Laten we aannemen, laten we bidden, dat het een korte oorlog is. Laten we verder aannemen dat alle zorgen die zijn geuit over de gevolgen van de oorlog voor de stabiliteit van het land ongegrond blijken. Laten we, kortom, al onze zorgen, of in ieder geval het grootste deel daarvan, terzijde schuiven. Ik wil u twee vragen voorleggen. Ten eerste, zal de vrede die er straks komt leiden tot een historische verzoening tussen de Palestijnen en de Israëli s? De situatie van het Palestijnse volk werd vorige week beschreven door Peter Hansen, commissaris-generaal van de Organisatie van de Verenigde Naties voor hulpverlening aan Palestijnse vluchtelingen in het Nabije Oosten en een van de meest vooraanstaande diplomaten ter wereld. Het is een onthutsend feit, schrijft hij, dat bijna een kwart van de Palestijnse kinderen puur door menselijk toedoen lijdt aan acute of chronische ondervoeding. Gaza en de Westelijke Jordaanoever zijn niet getroffen door droogten, de oogsten zijn er niet mislukt en de winkels liggen er vaak vol voedsel. Toch hebben het mislukken van het vredesproces en de verwoesting van de economie, veroorzaakt doordat Israël de Palestijnse gebieden heeft afgesloten, dezelfde uitwerking gehad als een vreselijke natuurramp. De tweede vraag is of, tijdens de nasleep van een oorlog, Amerika (als leider van een door de VN gesteunde operatie of van een kleinere coalitie) zich aanzienlijk actiever zal gaan opstellen bij het tot stand brengen van een Israëlisch-Palestijnse vrede. Er is ons verteld dat dit inderdaad het geval zal zijn. Ook de Europese regeringsleiders hebben dat te horen gekregen. Er is ons verder verteld dat de roadmap zal worden gepresenteerd voordat de weg voor ons allemaal doodloopt. Ik hoop het van harte. Ik houd mijn hart vast voor de toekomst als er na een oorlog in Irak nog eens een periode vol geweld van een jaar of langer zou volgen in Palestina en Israël. Dat zou olie op het vuur zijn voor de Arabische publieke opinie. Er wordt beweerd dat het noodzakelijk is Saddam Hoessein te verslaan om het terrorisme uit te roeien. Misschien is dat zo, misschien ook niet sommigen onder ons zijn op zijn zachtst gezegd agnostisch op dat punt. Maar van één ding ben ik absoluut overtuigd: vindt er een invasie in Irak plaats zonder dat tegelijkertijd voor vrede in het Midden- Oosten wordt gezorgd, dan wordt precies het juiste klimaat geschapen waarin terrorisme waarschijnlijk uitstekend gedijt. (Applaus van het centrum en van links) En het is nu eenmaal zo daar kan niemand omheen dat geen van ons gevrijwaard zal blijven van de gevolgen daarvan. (Applaus) Poettering (PPE-DE). (DE) Mijnheer de Voorzitter, mijnheer de fungerend voorzitter van de Raad, het verheugt ons dat u hier aanwezig bent, en we hopen dat we u hier onder het Griekse voorzitterschap nog vaker zullen kunnen begroeten. Commissaris Patten, beste collega s, als het om oorlog en vrede gaat, voeren we de discussie niet alleen met ons verstand, maar ook met het hart. Dat kan niet anders. We moeten echter steeds in het achterhoofd houden dat we uiteindelijk een bedreiging onschadelijk maken. Hopelijk stellen we hiermee ook de vrede veilig. Voor we aan een analyse beginnen moeten we eerst vaststellen hoe de situatie er precies uitziet. We zouden dit debat niet hoeven te voeren als het misdadigersregime van Saddam Hoessein niet de dienst uitmaakte in Bagdad. Ook de VN-Veiligheidsraad zou zich dan niet hoeven te buigen over dezelfde vraag waar wij ons nu mee bezig houden. We moeten steeds duidelijk stellen dat het regime van Saddam steunt op een geheime dienst, en op geweld, moord en terreur. Ik ben het volledig eens met de voorzitter van de Raad wanneer deze zegt dat Irak volledig moet ontwapenen. Beste collega s, we moeten, vóór we onze blik op

7 12/03/ Amerika richten en dat zal ik zo doen, en voordat we kritiek leveren op de Amerikanen, toch steeds blijven bedenken dat het hierom gaat: Saddam Hoessein moet volledig ontwapenen. Dat is uiteindelijk de kern van het probleem. (Applaus) Dames en heren, laten we dan nu naar Amerika kijken. Ik vind het uiterst zorgwekkend dat Amerika overal en dus niet alleen in Europa in het beklaagdenbankje wordt gezet. Ik had graag dat we de discussie met onze Amerikaanse vrienden en partners op een iets redelijker toon zouden kunnen voeren. Ik herinner me de debatten in Brussel daags na de terreuraanslagen in Washington en New York op 11 september 2001 nog heel goed. Laat ons eens terugdenken aan dat moment op die dag, 11 september 2001, toen we een paar uur lang rekening moesten houden met de mogelijkheid dat ook het centrum van de besluitvorming in de VS en dus niet alleen het Pentagon, maar ook het Witte Huis en het Capitool getroffen zou kunnen worden. Dan zouden de Verenigde Staten niet meer in staat zijn geweest te reageren. Dat zou een ramp geweest zijn. Wij zeggen dus: het is goed dat de Verenigde Staten er zijn. Wij zijn vrienden en partners van de Verenigde Staten. Zo denkt onze fractie erover. (Applaus) We mogen niet vergeten dat de Verenigde Staten grote historische prestaties hebben verricht. In de twintigste eeuw heeft de VS de strijd aangebonden met het nationaal-socialisme en het communisme. Als we het nu over de Verenigde Staten hebben, moeten we ons er steeds van bewust blijven dat Amerika een democratie is, en dat de Amerikanen moeilijke situaties steeds met democratische middelen hebben opgelost. Dat zal ook nu weer zo zijn. Het is verder van belang dat we bedenken dat Saddam nu aan het ontwapenen is. Het gaat daarbij om wapens waarvan hij steeds beweerde dat hij ze niet bezat: al- Samoud 2-rakketen en wie weet zenuwgas en miltvuurbacteriën. Als hij nu bereid is deze wapens geleidelijk aan onschadelijk te maken, dan is dat omdat de Amerikanen rond de manschappen in de regio gestationeerd hebben. Het zou een geweldige prestatie van president Bush zijn, als hij er door het uitoefenen van deze druk de aanwezigheid van deze troepenmacht in zou slagen Irak te ontwapenen. Met vreedzame middelen dus. (Applaus) Dit moet heel duidelijk gezegd worden. Ik spreek voor heel mijn fractie al moet je er altijd rekening mee houden dat over een dergelijk belangrijk onderwerp de meningen wel uiteen moeten lopen. Mijn fractie is de mening toegedaan dat onze morele kracht voortspruit uit het respect voor het recht. Daarom zeggen wij net als commissaris Patten en de fungerend voorzitter van de Raad Papandreou dat elk optreden tegen Irak binnen het kader van het internationaal recht gestalte moet krijgen, met instemming van de internationale gemeenschap. Wij hopen daarom dat de Verenigde Naties zullen bijdragen tot de volledige ontwapening van Irak met vreedzame middelen. Laten we ook eens naar onszelf, naar Europa, kijken. Wij zijn er immers altijd als de eerste bij om kritiek te leveren op Amerika. Het is echter niet zo dat er te veel Amerika is er is juist te weinig Europa. Het is een slechte zaak als elke regering in de kwestie-irak haar eigen weg kiest, zonder eerst met de andere regeringen te hebben overlegd. (Applaus) Ik wil geen kritiek uitoefenen op specifieke regeringen, maar ik wil wel graag kwijt dat de grootste zwakheid van Europa erin bestaat dat iedereen meent zijn eigen weg te moeten gaan, zonder met de anderen rekening te hoeven houden. Als we zo doorgaan zullen we in deze wereld nooit iets bereiken, en we zullen op deze wijze zeker geen invloed kunnen uitoefenen op onze Amerikaanse vrienden. We moeten ons daarom de volgende vraag stellen: wat kunnen wij, Europeanen, ondernemen om ervoor te zorgen dat we onze waarden in deze wereld ingang kunnen doen vinden? De fungerend voorzitter van de Raad heeft dat heel correct geformuleerd. Ik wil daar graag twee opmerkingen aan toevoegen. We moeten alle vredelievende middelen die ons ter beschikking staan inzetten om ervoor te zorgen dat deze confrontatie met het gangsterregime in Irak niet ontaardt in een confrontatie met de Arabische wereld. Ik zou het daarom toejuichen, mijnheer de Voorzitter, als het plan om de Algerijnse president Bouteflika of de Egyptische president Moebarak uit te nodigen om hier de plenaire vergadering toe te spreken spoedig verwezenlijkt werd. We zouden daarmee laten zien dat het onze wens is partners en indien mogelijk vrienden te zijn met de islamitische en Arabische wereld. Het verheugt ons dat het bezoek van de Franse president aan Algerije een groot succes is geweest. Hij heeft gezegd dat we aan de mediterrane dialoog meer aandacht moeten schenken. Ik hoop, net als ieder ander, dat het niet bij woorden blijft, maar dat er ook daden zullen volgen. En dan niet alleen daden in de zin van politieke samenwerking. We moeten de mensen in Noord-Afrika ook helpen zichzelf te helpen. Dan hebben ze een toekomst, en zullen ze niet op het slechte pad gebracht worden van welke vorm van geweld dan ook. De volkeren in de Arabische wereld moeten onze vrienden en partners zijn. Ter afsluiting het volgende: er is nu een nieuwe regering in Israël. Wij dringen er bij minister-president Sharon op aan dat hij zijn sterke positie benut om een stap in de richting van de Palestijnen te doen. Er moet een vreedzame oplossing gevonden worden, met een

8 12/03/ Israëlische staat met veilige grenzen, en een Palestijnse staat, waarin de Palestijnen een waardig bestaan kunnen leiden. Mijnheer de fungerend voorzitter van de Raad, mijnheer de commissaris, als we ons voor deze doelstellingen sterker inzetten en dan niet elk land van de Europese Unie voor zich, maar samen, dan kunnen we bewerkstelligen dat onze waarden, vrijheid, vrede en democratie, in deze wereld meer respect krijgen. (Applaus) Barón Crespo (PSE). - (ES) Mijnheer de Voorzitter, mijnheer de fungerend voorzitter van de Raad, mijnheer de commissaris, geachte afgevaardigden, namens mijn fractie verzoek ik de fungerend voorzitter van de Raad een boodschap over te brengen aan de voorjaarstop. Die boodschap is gebaseerd op de resolutie die wij in januari in het Parlement hebben aangenomen en die nog niets aan relevantie heeft ingeboet. Wij hebben toen een drievoudig nee uitgesproken: nee tegen de verspreiding van massavernietigingswapens, nee tegen tirannen en dictators als Saddam Hoessein, en nee tegen het unilateralisme. Wij hebben ook een drievoudig ja uitgesproken: ja tegen de Verenigde Naties en tegen het multilateralisme, ja tegen ontwapening, en ja tegen de democratie. Gelet op deze uitspraken zijn wij van mening dat wij de voorkeur moeten blijven geven aan de politieke en diplomatieke weg boven die van preventief geweld, want die leidt ons slechts naar meer fanatisme en polarisatie. Afgelopen vrijdag hebben de heren Blix en El Baradei in de Veiligheidsraad verslag gedaan van de reguliere voortgang van de inspecties en van de ontwapeningsinspanningen van Irak. Het verslag bevestigt dat in diverse opzichten vooruitgang is geboekt. Zo is onder andere op het gebied van ballistische wapens bereikt dat de al-samoud 2-raketten geleidelijk zijn ontmanteld. Het zal hem niet gemakkelijk af gaan, maar toch zal Saddam Hoessein moeten toegeven dat de inspectiewerkzaamheden vruchten afwerpen. Wij zeggen van onze kant dat wij moeten doorgaan met een duidelijk inspectiebeleid en tegelijkertijd druk moeten blijven uitoefenen, want dat is wat er in resolutie 1441 van de Veiligheidsraad staat. Op die basis moeten wij doorgaan, want het is nog steeds mogelijk een oorlog te vermijden en een vreedzame oplossing te vinden. Jimmy Carter, winnaar van de Nobelprijs voor de vrede, heeft geschreven dat er in het geval van Irak duidelijk alternatieven zijn voor oorlog, en dat een oorlog onrechtvaardig zou zijn. De gezaghebbende stem van deze voormalige president van de Verenigde Staten voegt zich bij die van de talloze anonieme mensen die wereldwijd roepen om een volledige afwijzing van een massale unilaterale aanval op Irak. Je kunt je met recht afvragen welke voordelen een preventieve oorlog zou bieden, zeker als je kijkt naar de plannen van de VS. De Amerikanen hebben bekendgemaakt dat zij rond de drieduizend bommen en raketten willen afvuren, waaronder de moeder aller bommen. Hoe precies een militaire operatie ook wordt uitgevoerd, altijd zal er enorme collaterale schade worden aangericht. Dat betekent dat het Iraakse volk een dubbele gesel wacht: de huidige dictatuur plus straks een enorm bloedbad onder de burgerbevolking, waarvan de helft nog geen vijftien jaar oud is en waarvan het gemiddelde inkomen ligt op het niveau van dat van Palestina. Het is van het grootste belang, mijnheer de Voorzitter, dat de Europese Unie voorkomt dat het vredesproces tussen Israël en Palestina op de lange baan wordt geschoven. Dat proces zou juist opnieuw moeten worden opgestart. (Applaus) Het standpunt van onze fractie is dat wij resolutie 1441 moeten blijven volgen, met inachtneming van de wet en het internationaal recht. Wij zijn van mening dat een preventieve oorlog niet alleen geen garanties biedt voor de veiligheid in de wereld, maar evenmin past binnen het internationale rechtskader. Integendeel, daarmee zijn wij overgeleverd aan degenen die de botsing der beschavingen voorstaan. Een aanval met die overwegingen als rechtvaardiging zou koren op de molen zijn van het internationale terrorisme. Preventieve oorlogsvoering als instrument voor het veiligheidsbeleid valt buiten de gemeenschap van waarden, die is gebaseerd op wederzijds respect tussen landen en volken. Zij druist bovendien in tegen het beginsel van multilateralisme, en is een duidelijke schending van het huidige internationaal recht, dat overeind wordt gehouden door de Verenigde Naties. Laten wij trouwens niet vergeten dat de Verenigde Naties in 1945 in San Francisco tot stand zijn gekomen, met name op instigatie van de Verenigde Staten. Wij zeggen met de heer Kofi Annan nogmaals dat unilateraal optreden een schending van het Handvest van de Verenigde Naties zou betekenen. De wil van de internationale gemeenschap om de veiligheid in de wereld te waarborgen moet zijn neerslag vinden in preventief beleid en niet in preventieve aanvallen. Wij moeten meer wilskracht en daadkracht tonen om de ongelijkheid, het geweld en de armoede uit de wereld te helpen. Ik vraag mij samen met mijn fractiegenoten af hoe een snelle militaire overwinning zou aflopen. Hoe luiden de voorstellen om de buitengewoon ingewikkelde problemen in de regio aan te pakken? Moet er snel worden gedemocratiseerd, in een land dat na de Eerste Wereldoorlog met potlood en liniaal tot stand is gekomen, en dat een bevolking kent die is samengesteld uit soennieten en sjiieten, uit Koerden en Turkomanen? Of komt er een landvoogdij in neokoloniale stijl, die alleen met wapens in stand te houden is?

9 12/03/ Ik zou de bewoners van het Witte Huis willen aanbevelen de verklaringen van de Britse generaal Maude er op na te slaan. Toen Maude Bagdad binnentrok in 1918, las hij aan de Irakezen een brief voor. Die brief was gericht aan de drie wijzen uit het Oosten, die volgens het evangelie trouwens uit Babylonië kwamen, en bevatte de belofte dat er binnen een half jaar vrede, geluk en democratie zouden heersen. Een half jaar later verkeerde Bagdad in oorlog. Laten wij toch vooral lering trekken uit de geschiedenis. Geachte afgevaardigden, het uur der waarheid is aangebroken, vooral voor Europa. Namens mijn fractie herhaal ik ons standpunt: wij moeten onze verdeeldheid overwinnen, en ons laten leiden door het beginsel van solidariteit en door de wederzijdse verplichtingen die in de Verdragen zijn opgenomen. Die verplichtingen gelden voor alle lidstaten en voor alle burgers van Europa. Wij willen dan ook dat de voorjaarstop volgende week alles in het werk stelt om Europa met één stem te doen spreken, zoals in de Verdragen is bepaald. Het kan toch niet zo zijn dat wij na ondertekening van een gezamenlijk communiqué ieder onze weg gaan en de vertoning in de Veiligheidsraad van voren af aan kan beginnen. Meer dan een gewoon schoolbord is niet nodig om uit te leggen dat wij Europeanen met vier plus één stemmen zouden beslissen. Waarom? Omdat - als ik nu even buiten beschouwing laat welke van onze lidstaten vóór oorlog zijn, en welke tegen -, het niet zo kan zijn dat wij vanwege onze verdeeldheid ongekende druk moeten uitoefenen om Latijns-Amerikaanse of Afrikaanse landen zover te krijgen dat zij de hete kolen voor ons uit het vuur halen. Zij hebben ook hun eergevoel. Het is onaanvaardbaar dat er zoveel druk wordt uitgeoefend om de stemming te beïnvloeden. Dat wordt door die landen uitgelegd als je reinste neokolonialisme. Die eenvoudige optelsom moeten wij volgende week maken, en dat zal alle regeringsleiders duidelijk zijn. (Applaus) Wat wij nodig hebben, is de som van onze stemmen plus die van Bulgarije. Dan zou de zaak er heel anders voor staan. Bovendien, mijnheer de Voorzitter, en daarmee sluit ik af, zou de Veiligheidsraad er dan werkelijk toe doen, want volgens de Amerikaanse minister van Defensie of Oorlog, de heer Rumsfeld, doet de raad er niet toe. Dat is het geval wanneer wordt gezegd dat er hoe dan ook oorlog komt. Wij moeten duidelijk maken, en dat is een grote verantwoordelijkheid voor de Europese Unie, dat wij het internationaal recht moeten laten prevaleren boven preventieve, unilaterale actie. (Applaus) Watson (ELDR). (EN) Mijnheer de Voorzitter, een vriend van mij, een bijzonder man, een man van aanzien ook, vertelt altijd hoe hij overtuigd raakte van de noodzaak van de omverwerping van het Iraakse regime toen tijdens de Iraakse invasie van Koeweit Iraakse soldaten krijgsgevangen genomen Koeweiti s opsloten in mangaten, de deksels dicht deden, via de luchtgaten benzine naar binnen goten en hen vervolgens in brand staken. De wreedheid van het regime van Saddam Hoessein, zowel ten opzichte van zijn eigen burgers als tegen anderen, kan toch haast niemand ontgaan zijn. Daarom juich ik het initiatief van mijn vriend en collega, de heer Rutelli, toe om te proberen een internationaal tribunaal op te richten voor Irak. Irak wordt al meer dan tien jaar scherp in de gaten gehouden door de internationale gemeenschap en ons geduld met betrekking tot de ontwapening is inmiddels bijna op. Voor de liberalen in dit Parlement zijn goede betrekkingen tussen Europa en de Verenigde Staten enorm belangrijk. Ons geloof in gemeenschappelijke waarden en onze inzet voor economische en culturele banden, die tot uitdrukking komen in onze militaire alliantie, zijn dingen waar wij veel waarde aan hechten. Wij delen de pijn van Amerika om de aanslagen van 11 september, en niet alleen omdat er zich ook Europeanen bevonden onder degenen die op die dag op brute wijze zijn vermoord. Toch zijn we het niet eens met het standpunt van de Amerikaanse president dat een oorlog tegen Irak op dit moment gerechtvaardigd is. Wij zien in het rapport dat Hans Blix afgelopen vrijdag aan de VN-Veiligheidsraad heeft gepresenteerd geen aanleiding om direct over te gaan tot militaire actie. Volgens de heer Blix was er juist sprake van substantiële ontwapening en hoewel hij toegaf dat de medewerking allerminst onmiddellijk was verleend, kwalificeerde hij deze wel als actief en zelfs pro-actief. Zijn rapport toont aan dat de wapeninspecties concrete resultaten opleveren voor de wapeninspecteurs, resultaten die in ieder geval voldoende zijn om hun de extra maanden te gunnen die nodig zijn om de ontwapening van Irak te voltooien. Als we Hans Blix nu laten vallen en onze toevlucht nemen tot een oorlog, dan zal dat voor de gematigde publieke opinie overal ter wereld onbegrijpelijk zijn. Ik zou onze Amerikaanse vrienden willen vragen om even te pauzeren en na te denken, al was het maar voor een paar minuten, over een paar fundamentele vragen. Zal de omverwerping van het regime in Irak het berechten van terroristen van Al-Qaeda daadwerkelijk dichterbij brengen? Zal onrust in een seculiere Arabische staat het vredesproces tussen Israël en de Palestijnen bevorderen? En zouden de kosten van voortdurende waakzaamheid, flexibiliteit en geduld uiteindelijk niet lager uitvallen dan de kosten van een oorlog en de wederopbouw? We moeten de gevolgen van een oorlog niet onderschatten. En dan heb ik het niet alleen over de menselijke slachtoffers, hoewel die talrijk zullen zijn en het vreselijk is zo n hoge prijs te moeten betalen, maar ook over de diplomatieke schade. Het mislukken van de verzoeningsbesprekingen op Cyprus is daarvan misschien al het eerste voorbeeld.

TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS

TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS Q1. Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de wereldpolitiek mengen? 1

Nadere informatie

Het is met veel emotie dat ik u welkom heet in de Belgische Senaat.

Het is met veel emotie dat ik u welkom heet in de Belgische Senaat. 1 Toespraak van de heer Armand De Decker, Voorzitter van de Senaat, naar aanleiding van het bezoek van de heer Mahmoud Abbas, President van de Palestijnse Autoriteit 23 februari 2010 Excellenties, Beste

Nadere informatie

TRANSATLANTIC TRENDS - NETHERLANDS

TRANSATLANTIC TRENDS - NETHERLANDS TRANSATLANTIC TRENDS - NETHERLANDS VRAAG 10 Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de werelpolitiek mengen?

Nadere informatie

betreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat

betreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat stuk ingediend op 175 (2014-2015) Nr. 1 27 november 2014 (2014-2015) Voorstel van resolutie van de dames Tine Soens en Güler Turan betreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat verzendcode:

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 16 april 2018 Betreft Beantwoording vragen

Nadere informatie

Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam

Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 535 2637 Advies Luchtaanvallen IS(IS) Datum 24 september 2014 Opgemaakt door Prof. dr. P.A. Nollkaemper

Nadere informatie

BIJLAGEN EUROPESE RAAD KOPENHAGEN CONCLUSIES VAN HET VOORZITTERSCHAP. 12 en 13 december 2002 BIJLAGEN. Bulletin NL - PE 326.

BIJLAGEN EUROPESE RAAD KOPENHAGEN CONCLUSIES VAN HET VOORZITTERSCHAP. 12 en 13 december 2002 BIJLAGEN. Bulletin NL - PE 326. 21 EUROPESE RAAD KOPENHAGEN CONCLUSIES VAN HET VOORZITTERSCHAP 12 en 13 december 2002 BIJLAGEN 23 BIJLAGE I BUDGETTAIRE EN FINANCIËLE VRAAGSTUKKEN De Unie onderschrijft het resultaat van de onderhandelingen

Nadere informatie

Nieuwe Golfoorlog in de maak?

Nieuwe Golfoorlog in de maak? Taak actualiteit Nieuwe Golfoorlog in de maak? De Eerste Golfoorlog was een oorlog tussen Irak en Iran van 1980-1988 en is genoemd naar het zeegebied van de Perzische Golf, omdat zich daar een belangrijk

Nadere informatie

EUROPEES PARLEMENT. Zittingsdocument B6-0273/2007 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van de verklaringen van de Europese Raad en de Commissie

EUROPEES PARLEMENT. Zittingsdocument B6-0273/2007 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van de verklaringen van de Europese Raad en de Commissie EUROPEES PARLEMENT 2004 Zittingsdocument 2009 4.7.2007 B6-0273/2007 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van de verklaringen van de Europese Raad en de Commissie ingediend overeenkomstig artikel 103, lid 2

Nadere informatie

Interventie Syrië. Faculteit der Rechtsgeleerdheid Afdeling Internationaal en Europees recht

Interventie Syrië. Faculteit der Rechtsgeleerdheid Afdeling Internationaal en Europees recht Faculteit der Rechtsgeleerdheid Afdeling Internationaal en Europees recht Oudemanhuispoort 4-6 1012 CN Amsterdam Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 5252833 Interventie Syrië Datum 29 augustus 2013 Opgemaakt

Nadere informatie

EUROPEES PARLEMENT. Zittingsdocument 11.1.2006 B6-0038/2006 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van vraag voor mondeling antwoord B6-0345/2005

EUROPEES PARLEMENT. Zittingsdocument 11.1.2006 B6-0038/2006 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van vraag voor mondeling antwoord B6-0345/2005 EUROPEES PARLEMENT 2004 Zittingsdocument 2009 11.1.2006 B6-0038/2006 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van vraag voor mondeling antwoord B6-0345/2005 ingediend overeenkomstig artikel 108, lid 5 van het

Nadere informatie

12897/15 rts/sl 1 DG C 2B

12897/15 rts/sl 1 DG C 2B Raad van de Europese Unie Brussel, 12 oktober 2015 (OR. en) 12897/15 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 12 oktober 2015 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties MAMA 161 CFSP/PESC 631 RELEX

Nadere informatie

Zittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. ingediend overeenkomstig artikel 123, lid 2, van het Reglement

Zittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. ingediend overeenkomstig artikel 123, lid 2, van het Reglement Europees Parlement 2014-2019 Zittingsdocument B8-0352/2017 16.5.2017 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van een verklaring van de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse

Nadere informatie

De Europese Unie is niet alleen een munt of een markt, maar ook een Unie die gebouwd is op gemeenschappelijke waarden.

De Europese Unie is niet alleen een munt of een markt, maar ook een Unie die gebouwd is op gemeenschappelijke waarden. Debat over Polen in het Europees Parlement Interventie van de heer Koenders - minister van Buitenlandse Zaken - Nederlands voorzitterschap Dank u meneer de voorzitter, De Europese Unie is niet alleen een

Nadere informatie

CONV 252/02 smu/ier/jg 1

CONV 252/02 smu/ier/jg 1 EUROPESE CONVENTIE SECRETARIAAT Brussel, 10 september 2002 (13.09) (OR. en) CONV 252/02 WG VII 1 NOTA van: aan: Betreft: de heer Jean-Luc Dehaene, vice-voorzitter de Conventie Mandaat van Werkgroep VII

Nadere informatie

Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze datum

Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze datum Bouwen aan de democratische veiligheid in Europa Ontwerptoespraak van de secretaris-generaal Brussel, woensdag 12 november 2014 Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze

Nadere informatie

Meneer de President, Excellenties, mevrouw Wijdenbosch, Dames en Heren,

Meneer de President, Excellenties, mevrouw Wijdenbosch, Dames en Heren, Toespraak H.E. Ms. M.W.J.A. Tanya van Gool, Ambassadeur van het Koninkrijk der Nederlanden in de Republiek Suriname Voor de gelegenheid van Parlementair Regionaal Seminar: Internationale Veiligheid: De

Nadere informatie

Aanbeveling voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Aanbeveling voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 3.5.2017 COM(2017) 218 final Aanbeveling voor een BESLUIT VAN DE RAAD waarbij de Commissie wordt gemachtigd onderhandelingen te openen over een akkoord met het Verenigd Koninkrijk

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2002 2003 23 432 De situatie in het Midden-Oosten Nr. 85 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

EUROPEES PARLEMENT. Zittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van de verklaringen van de Raad en de Commissie

EUROPEES PARLEMENT. Zittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van de verklaringen van de Raad en de Commissie EUROPEES PARLEMENT 2004 Zittingsdocument 2009 21.2.2005 B6-0123/2005 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van de verklaringen van de Raad en de Commissie ingediend overeenkomstig artikel 103, lid 2 van het

Nadere informatie

NL In verscheidenheid verenigd NL A8-0230/1. Amendement. Jonathan Bullock, Aymeric Chauprade namens de EFDD-Fractie

NL In verscheidenheid verenigd NL A8-0230/1. Amendement. Jonathan Bullock, Aymeric Chauprade namens de EFDD-Fractie 29.6.2018 A8-0230/1 1 Paragraaf 1 letter g (g) te wijzen op het belang dat de EUlidstaten hechten aan coördinatie van hun handelen binnen de organen en instellingen van het bestel van de VN; (g) het recht

Nadere informatie

A8-0316/13

A8-0316/13 18.11.2015 A8-0316/13 13 Paragraaf 14 14. herinnert eraan dat internetaanbieders en -dienstverleners een wettelijke verantwoordelijkheid hebben om samen te werken met de autoriteiten van de lidstaten en

Nadere informatie

De verklaring van Bratislava

De verklaring van Bratislava Bratislava, 16 september 2016 De verklaring van Bratislava Wij komen vandaag in Bratislava bijeen op een kritiek moment voor ons Europese project. De top van Bratislava van 27 lidstaten was gewijd aan

Nadere informatie

3 september 2014. Onderzoek: Internationale spanningen en conflicten

3 september 2014. Onderzoek: Internationale spanningen en conflicten 3 september 2014 Onderzoek: Internationale spanningen en conflicten Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 30.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van

Nadere informatie

Verdrag betreffende de vrijheid tot het oprichten van vakverenigingen en de bescherming van het vakverenigingsrecht, San Francisco,

Verdrag betreffende de vrijheid tot het oprichten van vakverenigingen en de bescherming van het vakverenigingsrecht, San Francisco, Verdrag betreffende de vrijheid tot het oprichten van vakverenigingen en de bescherming van het vakverenigingsrecht, San Francisco, 09-07-1948 (vertaling: nl) Verdrag No. 87 betreffende de vrijheid tot

Nadere informatie

Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen

Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen 2003E0495 NL 23.07.2014 008.001 1 Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen B GEMEENSCHAPPELIJK STANDPUNT 2003/495/GBVB VAN DE

Nadere informatie

1red , NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, uur

1red , NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, uur 1red18248 29-06-2007, NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, 22.50 uur MINISTER-PRESIDENT BALKENENDE, NA AFLOOP VAN DE MINISTERRAAD, OVER HET ONDERZOEK NAAR EVENTUELE VERLENGING VAN DE MISSIE IN

Nadere informatie

7935/17 rts/van/fb 1 DG E - 1C

7935/17 rts/van/fb 1 DG E - 1C Raad van de Europese Unie Brussel, 5 april 2017 (OR. en) 7935/17 CULT 34 RELEX 290 DEVGEN 54 COMPET 236 ENFOCUSTOM 92 EDUC 131 COHOM 46 NOTA van: aan: nr. vorig doc.: Betreft: het secretariaat-generaal

Nadere informatie

Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE HOGE VERTEGENWOORDIGER VAN DE EUROPESE UNIE VOOR BUITENLANDSE ZAKEN EN VEILIGHEIDSBELEID Brussel, 13.4.2015 JOIN(2015) 10 final 2015/0073 (NLE) Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT

Nadere informatie

De EU-lijst van personen, groepen en entiteiten waarvoor specifieke maatregelen ter bestrijding van het terrorisme gelden

De EU-lijst van personen, groepen en entiteiten waarvoor specifieke maatregelen ter bestrijding van het terrorisme gelden EUROPESE UNIE ~OVERZICHT~ De EU-lijst van personen, groepen en entiteiten waarvoor specifieke maatregelen ter bestrijding van het terrorisme gelden PERS 6 februari 2008 In december 2001 heeft de EU voor

Nadere informatie

Verklaring van Zweden

Verklaring van Zweden Raad van de Europese Unie Brussel, 18 september 2015 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2015/0028 (COD) 11505/15 ADD 1 CODEC 1120 ENV 522 AGRI 439 MI 527 COMER 114 PECHE 271 NOTA I/A-PUNT van: aan:

Nadere informatie

De (on)rechtmatigheid van humanitaire interventie:

De (on)rechtmatigheid van humanitaire interventie: RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN De (on)rechtmatigheid van humanitaire interventie: Respect voor staatssoevereiniteit versus bescherming van mensenrechten? PROEFSCHRIFT ter verkrijging van het doctoraat in

Nadere informatie

Aanbeveling voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Aanbeveling voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 18.10.2017 COM(2017) 605 final Aanbeveling voor een BESLUIT VAN DE RAAD houdende machtiging tot opening van onderhandelingen over een overeenkomst tussen de Europese Unie en

Nadere informatie

EUROPEES PARLEMENT. Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie. van de Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie

EUROPEES PARLEMENT. Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie. van de Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie EUROPEES PARLEMENT 1999 2004 Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie 10 april 2001 VOORLOPIGE VERSIE 2000/2243(COS) ONTWERPADVIES van de Commissie industrie, externe handel, onderzoek

Nadere informatie

EURO-MEDITERRAAN PARLEMENTAIR FORUM

EURO-MEDITERRAAN PARLEMENTAIR FORUM EURO-MEDITERRAAN PARLEMENTAIR FORUM Napels, 2 december 2003 AANBEVELING VAN HET EURO-MEDITERRAAN PARLEMENTAIR FORUM AAN DE VIde EURO-MEDITERRANE MINISTERSCONFERENTIE betreffende de oprichting van een Euro-Mediterrane

Nadere informatie

EUROPESE COMMISSIE TEGEN RACISME EN INTOLERANTIE

EUROPESE COMMISSIE TEGEN RACISME EN INTOLERANTIE CRI(97)36 Version néerlandaise Dutch version EUROPESE COMMISSIE TEGEN RACISME EN INTOLERANTIE TWEEDE ALGEMENE BELEIDSAANBEVELING VAN DE ECRI: SPECIALE ORGANEN OP NATIONAAL NIVEAU GERICHT OP DE BESTRIJDING

Nadere informatie

14098/15 VER/mt 1 DG C 1

14098/15 VER/mt 1 DG C 1 Raad van de Europese Unie Brussel, 17 november 2015 (OR. fr) 14098/15 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 17 november 2015 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties COAFR 334 CFSP/PESC 757

Nadere informatie

Datum 8 mei 2018 Betreft Beantwoording vragen van het lid Karabulut over het uitzetten van twee Russische inlichtingenmedewerkers

Datum 8 mei 2018 Betreft Beantwoording vragen van het lid Karabulut over het uitzetten van twee Russische inlichtingenmedewerkers Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 8 mei 2018 Betreft Beantwoording vragen van

Nadere informatie

Speech van minister Van der Steur, minister van Veiligheid en Justitie op de EU-dag tegen straffeloosheid op 23 mei 2016

Speech van minister Van der Steur, minister van Veiligheid en Justitie op de EU-dag tegen straffeloosheid op 23 mei 2016 Speech van minister Van der Steur, minister van Veiligheid en Justitie op de EU-dag tegen straffeloosheid op 23 mei 2016 Hartelijk dank aan mevr. Coninsx en Eurojust. De rol van Eurojust als medeorganisator

Nadere informatie

EUROPESE VERKIEZINGEN Eurobarometer Europees parlement (EB Standard 69.2) Voorjaar 2008 Samenvatting

EUROPESE VERKIEZINGEN Eurobarometer Europees parlement (EB Standard 69.2) Voorjaar 2008 Samenvatting Directoraat-Generaal Communicatie Directoraat C - Betrekkingen met de burgers EENHEID MONITORING PUBLIEKE OPINIE 15/09/2008 EUROPESE VERKIEZINGEN 2009 Eurobarometer Europees parlement (EB Standard 69.2)

Nadere informatie

AEG deel 3 Naam:. Klas:.

AEG deel 3 Naam:. Klas:. AEG deel 3 Naam:. Klas:. 1-Video Grensverleggend Europa; Het moet van Brussel. a-in welke Europese stad staat Jan Jaap v.d. Wal? b-beschrijf in het kort waarom een betere Europese samenwerking nodig was.

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.3.2018 COM(2018) 168 final 2018/0078 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD houdende machtiging van de Commissie om het mondiale pact voor veilige, ordelijke en reguliere

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Uw Referentie 2015Z08639 Datum 27 mei 2015

Nadere informatie

Voor de delegaties gaan in bijlage dezes de conclusies van de Raad over Jemen, die de Raad in zijn zitting op 18 februari 2019 heeft aangenomen.

Voor de delegaties gaan in bijlage dezes de conclusies van de Raad over Jemen, die de Raad in zijn zitting op 18 februari 2019 heeft aangenomen. Raad van de Europese Unie RESULTAAT BESPREKINGEN van: het secretariaat-generaal van de Raad aan: de delegaties Betreft: Conclusies van de Raad over Jemen - Conclusies van de Raad (18 februari 2019) Voor

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET. JAARGANG 1993 Nr. 51. Verdrag betreffende de Europese Unie, met Protocollen; Maastricht, 7februari 1992

TRACTATENBLAD VAN HET. JAARGANG 1993 Nr. 51. Verdrag betreffende de Europese Unie, met Protocollen; Maastricht, 7februari 1992 10 (1992) Nr. 2 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 1993 Nr. 51 A. TITEL Verdrag betreffende de Europese Unie, met Protocollen; Maastricht, 7februari 1992 B. TEKST De Nederlandse

Nadere informatie

Tekst en tekeningen door Colombiaanse vluchtelingenkinderen in Ecuador. UNHCR / S. Aguilar

Tekst en tekeningen door Colombiaanse vluchtelingenkinderen in Ecuador. UNHCR / S. Aguilar Tekst en tekeningen door Colombiaanse vluchtelingenkinderen in Ecuador UNHCR / S. Aguilar UNHCR / S.Aguilar Tekst en tekeningen door Colombiaanse vluchtelingenkinderen in Ecuador UNHCR, Europese vertegenwoordiging,

Nadere informatie

Beginselen voor de openbare dienst

Beginselen voor de openbare dienst Europese Ombudsman Beginselen voor de openbare dienst voor EU-ambtenaren 2012 NL Inleiding De vijf Beginselen voor de openbare dienst 1. Toewijding aan de Europese Unie en haar burgers 2. Integriteit 3.

Nadere informatie

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Korte omschrijving: Leerlingen gaan aan de slag met actuele Europese dilemma s. Er zijn vijf dilemma s. U kunt zelf kiezen welke dilemma s u aan de orde stelt.

Nadere informatie

15633/17 gra/fb 1 DG C 1

15633/17 gra/fb 1 DG C 1 Raad van de Europese Unie Brussel, 11 december 2017 (OR. fr) 15633/17 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 11 december 2017 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties nr. vorig doc.: 15311/17

Nadere informatie

Datum 16 november 2016 Betreft Beantwoording vragen van het lid Sjoerdsma over het bericht Exodus dreigt bij Internationaal Strafhof.

Datum 16 november 2016 Betreft Beantwoording vragen van het lid Sjoerdsma over het bericht Exodus dreigt bij Internationaal Strafhof. Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 16 november 2016 Betreft Beantwoording

Nadere informatie

Werk van iedereen. Democratisering en vredesopbouw

Werk van iedereen. Democratisering en vredesopbouw Werk van iedereen Democratisering en vredesopbouw Foto: Rebke Klokke Werk van Gladys Haar man werd vermoord. Haar broer ontvoerd. En zelf raakte Gladys getraumatiseerd door wat ze meemaakte tijdens de

Nadere informatie

Speech. Dames en heren, excellenties,

Speech. Dames en heren, excellenties, Speech Door minister Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, op de conferentie over antimicrobiële resistentie op 9 en 10 februari in Amsterdam. Dames en heren, excellenties, Welkom in onze hoofdstad

Nadere informatie

Belangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië?

Belangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië? Belangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië? Korte omschrijving werkvorm: Leerlingen moeten zich inleven in een permanent lid van de Veiligheidsraad van de VN. Ze gaan aan de slag met het vraagstuk of de

Nadere informatie

Europees Handvest inzake lokale autonomie

Europees Handvest inzake lokale autonomie (Tekst geldend op: 04-02-2010) Europees Handvest inzake lokale autonomie (vertaling: nl) Europees Handvest inzake lokale autonomie PREAMBULE De Lidstaten van de Raad van Europa die dit Handvest hebben

Nadere informatie

Handvest van de grondrechten van de EU

Handvest van de grondrechten van de EU Handvest van de grondrechten van de EU A5-0064/2000 Resolutie van het Europees Parlement over de opstelling van een handvest van de grondrechten van de Europese Unie (C5-0058/1999-1999/2064(COS)) Het Europees

Nadere informatie

filosofie havo 2015-I

filosofie havo 2015-I Opgave 3 Wat is de Wat 11 maximumscore 1 Een goed antwoord bevat het volgende element: een uitleg dat Eggers zich met morele vraagstukken bezighoudt: hij vraagt zich af wat hij zelf vanuit zijn eigen normen

Nadere informatie

13617/16 van/ons/sv 1 DG E 1C

13617/16 van/ons/sv 1 DG E 1C Raad van de Europese Unie Brussel, 4 november 2016 (OR. en) 13617/16 JEUN 84 NOTA van: aan: nr. vorig doc.: 13344/16 JEUN 76 Betreft: Na raadpleging van de Groep jeugdzaken heeft het voorzitterschap bijgaande

Nadere informatie

BRON 8. Passage uit de Schumanverklaring

BRON 8. Passage uit de Schumanverklaring BRON 8 Passage uit de Schumanverklaring Op 9 mei 1950 presenteerde Robert Schuman, de Franse minister van Buitenlandse Zaken, de Schumanverklaring. Hierin stelde hij voor een Europese Gemeenschap voor

Nadere informatie

Toespraak burgemeester Heijmans, 4 mei 2016, nationale dodenherdenking, Weert

Toespraak burgemeester Heijmans, 4 mei 2016, nationale dodenherdenking, Weert Toespraak burgemeester Heijmans, 4 mei 2016, nationale dodenherdenking, Weert "Als de vrijheid op de proef wordt gesteld moeten we haar steviger omarmen. Dat is niet altijd even makkelijk." Dit zijn woorden

Nadere informatie

Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen

Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen 2006R1412 NL 01.07.2013 003.001 1 Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen B VERORDENING (EG) Nr. 1412/2006 VAN DE RAAD van 25

Nadere informatie

VOOR ALLE LEDEN TOEGANKELIJKE CONFERENTIE VAN VOORZITTERS BRUSSEL, DINSDAG 18 FEBRUARI 2003

VOOR ALLE LEDEN TOEGANKELIJKE CONFERENTIE VAN VOORZITTERS BRUSSEL, DINSDAG 18 FEBRUARI 2003 2-001 VOOR ALLE LEDEN TOEGANKELIJKE CONFERENTIE VAN VOORZITTERS BRUSSEL, DINSDAG 18 FEBRUARI 2003 2-002 VOORZITTER: DE HEER COX Voorzitter (De vergadering wordt om 9.40 uur geopend) De Voorzitter. - Ik

Nadere informatie

Advies IS - Irak. Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law. Postbus BA Amsterdam T

Advies IS - Irak. Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law. Postbus BA Amsterdam T Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 535 2632 Advies IS - Irak Datum 3 september 2014 Opgemaakt door Prof. dr. P.A. Nollkaemper Op

Nadere informatie

Majesteit, De stroom van vluchtelingen is de grootste sinds de

Majesteit, De stroom van vluchtelingen is de grootste sinds de 1 Toespraak tijdens de Nieuwjaarsontvangst van Zijne Majesteit de Koning in het Koninklijk Paleis te Amsterdam op 12 januari 2015 door de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. A. Broekers-Knol Majesteit,

Nadere informatie

waardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid

waardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD NL NL NL EUROPESE COMMISSIE Brussel, 1.2.2011 COM(2011) 30 definitief 2011/0013 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD tot verlenging van de looptijd en aanpassing van de maatregelen vastgesteld bij

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 17.6.2003 COM(2003) 348 definitief 2003/0127 (CNS) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD waarbij de lidstaten worden gemachtigd in het belang van de Europese

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Uw Referentie 2015Z10166 en 2015Z10168

Nadere informatie

OPRICHTINGSAKTE VAN DE EURO-LATIJNS-AMERIKAANSE PARLEMENTAIRE VERGADERING 1 INLEIDING

OPRICHTINGSAKTE VAN DE EURO-LATIJNS-AMERIKAANSE PARLEMENTAIRE VERGADERING 1 INLEIDING OPRICHTINGSAKTE VAN DE EURO-LATIJNS-AMERIKAANSE PARLEMENTAIRE VERGADERING 1 IEIDING De voorzitters van het Europees Parlement, het Andes-parlement, het Midden-Amerikaans parlement en het Latijns-Amerikaans

Nadere informatie

Instructie: Landenspel light

Instructie: Landenspel light Instructie: Landenspel light Korte omschrijving werkvorm In dit onderdeel vormen groepjes leerlingen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje moet uiteindelijk twee werkbladen (dus twee landen)

Nadere informatie

Raad van de Europese Unie Brussel, 8 juli 2014 (OR. en)

Raad van de Europese Unie Brussel, 8 juli 2014 (OR. en) Raad van de Europese Unie Brussel, 8 juli 2014 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2014/0186 (E) 11290/14 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: ACP 109 COAFR 184 PESC 677 RELEX 538 BESLUIT

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.3.2018 COM(2018) 167 final 2018/0079 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD houdende machtiging van de Commissie om het mondiale pact voor veilige, ordelijke en reguliere

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 13 februari 2007 (OR. en) 5332/07 PESC 38 COEST 9

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 13 februari 2007 (OR. en) 5332/07 PESC 38 COEST 9 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 13 februari 2007 (OR. en) 5332/07 PESC 38 COEST 9 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: GEMEENSCHAPPELIJK OPTREDEN VAN DE RAAD tot wijziging en verlenging

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.12.2011 COM(2011) 911 definitief 2011/0447 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD inzake de verklaring van aanvaarding door de lidstaten, in het belang van de Europese

Nadere informatie

9635/17 mou/gys/ln 1 DG E 1C

9635/17 mou/gys/ln 1 DG E 1C Raad van de Europese Unie Brussel, 24 mei 2017 (OR. en) 9635/17 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 24 mei 2017 aan: nr. vorig doc.: Betreft: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties CULT 76 RELEX

Nadere informatie

EUROPEES PARLEMENT Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken ONTWERPVERSLAG

EUROPEES PARLEMENT Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken ONTWERPVERSLAG EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken 20.1.2014 2014/2006(INI) ONTWERPVERSLAG over evaluatie van de rechtspleging met betrekking tot het strafrecht

Nadere informatie

Instelling expertgroep voor vraagstuk politieke steun bij interstatelijk geweld en humanitaire interventie

Instelling expertgroep voor vraagstuk politieke steun bij interstatelijk geweld en humanitaire interventie 951-370 Instelling expertgroep voor vraagstuk politieke steun bij interstatelijk geweld en humanitaire interventie nr. Lijst van vragen en antwoorden Vastgesteld (wordt door griffie ingevuld als antwoorden

Nadere informatie

P5_TA(2002)0269. Toekomstige ontwikkeling van Europol

P5_TA(2002)0269. Toekomstige ontwikkeling van Europol P5_TA(2002)0269 Toekomstige ontwikkeling van Europol Aanbeveling van het Europees Parlement aan de Raad over de toekomstige ontwikkeling van Europol en zijn volledige opneming in het institutioneel bestel

Nadere informatie

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!!

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! De Europese Unie bestaat uit 27 lidstaten. Deze lidstaten hebben allemaal op dezelfde gebieden een aantal taken en macht overgedragen aan de Europese

Nadere informatie

Voorstel van resolutie. betreffende een meer doeltreffende preventie van vrouwelijke genitale verminking in Vlaanderen

Voorstel van resolutie. betreffende een meer doeltreffende preventie van vrouwelijke genitale verminking in Vlaanderen stuk ingediend op 1680 (2011-2012) Nr. 1 19 juni 2012 (2011-2012) Voorstel van resolutie van de dames Marijke Dillen, Gerda Van Steenberge en Linda Vissers en de heren Frank Creyelman, Filip Dewinter,

Nadere informatie

Voorstel voor een UITVOERINGSBESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een UITVOERINGSBESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 10.2.2016 COM(2016) 80 final 2016/0045 (NLE) Voorstel voor een UITVOERINGSBESLUIT VAN DE RAAD inzake de tijdelijke opschorting van de herplaatsing van 30 % van de verzoekers

Nadere informatie

GEMOTIVEERD ADVIES VAN EEN NATIONAAL PARLEMENT INZAKE DE SUBSIDIARITEIT

GEMOTIVEERD ADVIES VAN EEN NATIONAAL PARLEMENT INZAKE DE SUBSIDIARITEIT Europees Parlement 2014-2019 Commissie juridische zaken 4.11.2015 GEMOTIVEERD ADVIES VAN EEN NATIONAAL PARLEMENT INZAKE DE SUBSIDIARITEIT Betreft: Gemotiveerd advies van de Tsjechische senaat over het

Nadere informatie

DE LEGALITEIT VAN DE INTERNATIONAALRECHTELIJKE RECHTVAARDIGINGSGRONDEN VOOR DE WESTERSE INTERVENTIES IN SYRIË EN IRAK.

DE LEGALITEIT VAN DE INTERNATIONAALRECHTELIJKE RECHTVAARDIGINGSGRONDEN VOOR DE WESTERSE INTERVENTIES IN SYRIË EN IRAK. DE LEGALITEIT VAN DE INTERNATIONAALRECHTELIJKE RECHTVAARDIGINGSGRONDEN VOOR DE WESTERSE INTERVENTIES IN SYRIË EN IRAK STARTPUNT In beginsel art. 2 (4) HVN: geweldsverbod interstatelijke betrekkingen Uitzonderingen:

Nadere informatie

PUBLIC RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 30 maart 2007 (13.04) (OR.en) ST 8028/07 Interinstitutioneel dossier: 2006/0135(CNS) LIMITE JUSTCIV 75

PUBLIC RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 30 maart 2007 (13.04) (OR.en) ST 8028/07 Interinstitutioneel dossier: 2006/0135(CNS) LIMITE JUSTCIV 75 Conseil UE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 30 maart 2007 (13.04) (OR.en) PUBLIC ST 8028/07 Interinstitutioneel dossier: 2006/0135(CNS) LIMITE JUSTCIV 75 NOTA van: het voorzitterschap aan: het Coreper/de

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET. Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie; (met Bijlagen) Rome, 25 maart 1957

TRACTATENBLAD VAN HET. Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie; (met Bijlagen) Rome, 25 maart 1957 13 (1957) Nr. 21 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2011 Nr. 143 A. TITEL Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie; (met Bijlagen) Rome, 25 maart 1957 B. TEKST De Franse

Nadere informatie

Buitenlandse handel. Europese Schoolagenda De volgende pagina s zijn afkomstig uit de Europese Schoolagenda 2009/2010.

Buitenlandse handel. Europese Schoolagenda De volgende pagina s zijn afkomstig uit de Europese Schoolagenda 2009/2010. Buitenlandse handel Europese Schoolagenda De volgende pagina s zijn afkomstig uit de Europese Schoolagenda 2009/2010. Link naar editie 2008/2009 van de Europese Schoolagenda: www.ec.europa.eu/consumers/empowerment/cons_education_en.htm#diary

Nadere informatie

Zittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. ingediend overeenkomstig artikel 123, lid 2, van het Reglement

Zittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. ingediend overeenkomstig artikel 123, lid 2, van het Reglement Europees Parlement 2014-2019 Zittingsdocument B8-1281/2016 22.11.2016 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van een verklaring van de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor

Nadere informatie

Zittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. ingediend overeenkomstig artikel 123, lid 2, van het Reglement

Zittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. ingediend overeenkomstig artikel 123, lid 2, van het Reglement Europees Parlement 2014-2019 Zittingsdocument B8-0346/2017 15.5.2017 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van een verklaring van de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse

Nadere informatie

... /... Samenvatting door de Voorzitter van de vverkzaamheden. van de Europese Raad Maastricht - 23/24 maart 1981

... /... Samenvatting door de Voorzitter van de vverkzaamheden. van de Europese Raad Maastricht - 23/24 maart 1981 1, maatregelen. Ivionetair Stelsel. van de Europese Raad Maastricht - 23/24 maart 1981... /... gebied van het monetair beleid en de rentevoeten. De Europese Raad heeft de Raad Ministers van Financien)

Nadere informatie

VERKLARING VAN EUSKADI

VERKLARING VAN EUSKADI VERKLARING VAN EUSKADI De voorzitsters en voorzitters die deelnemen aan de XII Conferentie van de Europese Regionale Wetgevende Parlementen gehouden in Euskadi/Baskenland op 3 en 4 november (Lijst met

Nadere informatie

NL In verscheidenheid verenigd NL A8-0234/26. Amendement. Mario Borghezio, Edouard Ferrand, Marcel de Graaff namens de ENF-Fractie

NL In verscheidenheid verenigd NL A8-0234/26. Amendement. Mario Borghezio, Edouard Ferrand, Marcel de Graaff namens de ENF-Fractie 28.6.2017 A8-0234/26 26 2016 over Turkije Paragraaf 8 8. dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan om, in overeenstemming met het kader voor onderhandelingen, de toetredingsonderhandelingen met

Nadere informatie

Eindexamen vwo maatschappijwetenschappen 2013-I

Eindexamen vwo maatschappijwetenschappen 2013-I Opgave 5 De eurocrisis 24 maximumscore 4 Het postklassieke beeld van de internationale orde. In de uitleg dienen twee kenmerken van het postklassieke beeld van de internationale orde te staan en een juiste

Nadere informatie

Werkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?)

Werkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?) Werkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?) Toelichting op de opdracht Tijdens deze opdracht gaan jullie in kleine groepjes in onderhandeling met elkaar over een pakket

Nadere informatie

Protocol over de bezwaren van het Ierse volk ten aanzien van het Verdrag van Lissabon

Protocol over de bezwaren van het Ierse volk ten aanzien van het Verdrag van Lissabon 1796 der Beilagen XXIV. GP - Staatsvertrag - 15 Protokoll in niederländischer Sprachfassung (Normativer Teil) 1 von 10 CONFERENTIE VAN DE VERTEGENWOORDIGERS VAN DE REGERINGEN DER LIDSTATEN Brussel, 14

Nadere informatie

Vertaling FACULTATIEF PROTOCOL INZAKE KINDEREN IN GEWAPEND CONFLICT BIJ HET VERDRAG INZAKE DE RECHTEN VAN HET KIND De Staten die partij zijn bij dit

Vertaling FACULTATIEF PROTOCOL INZAKE KINDEREN IN GEWAPEND CONFLICT BIJ HET VERDRAG INZAKE DE RECHTEN VAN HET KIND De Staten die partij zijn bij dit Vertaling FACULTATIEF PROTOCOL INZAKE KINDEREN IN GEWAPEND CONFLICT BIJ HET VERDRAG INZAKE DE RECHTEN VAN HET KIND De Staten die partij zijn bij dit Protocol, Aangemoedigd door de overweldigende steun

Nadere informatie

PUBLIC RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 26 februari 2004 (03.03) (OR. en) 5655/04 LIMITE PV/CONS 2 RELEX 33

PUBLIC RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 26 februari 2004 (03.03) (OR. en) 5655/04 LIMITE PV/CONS 2 RELEX 33 Conseil UE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 26 februari 2004 (03.03) (OR. en) PUBLIC 5655/04 LIMITE PV/CONS 2 RELEX 33 ONTWERP-NOTULEN Betreft: 2559e zitting van de Raad van de Europese Unie (ALGEMENE

Nadere informatie

MODULE V. Ben jij nou Europees?

MODULE V. Ben jij nou Europees? MODULE V Ben jij nou Europees? V.I Wat is Europees? Wat vind jij typisch Europees? En wie vind jij typisch Europees? Dat zijn moeilijke vragen, waarop de meeste mensen niet gelijk een antwoord hebben.

Nadere informatie

Dodenherdenking. Beuningen, 4 mei 2015

Dodenherdenking. Beuningen, 4 mei 2015 Dodenherdenking Beuningen, 4 mei 2015 Voor het eerst in mijn leven bezocht ik twee weken geleden Auschwitz en Birkenau. Twee plekken in het zuiden van Polen waar de inktzwarte geschiedenis van Europa je

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2003 Nr. 16

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2003 Nr. 16 34 (1976) Nr. 5 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2003 Nr. 16 A. TITEL Akte betreffende de rechtstreekse verkiezing van het Europese Parlement; Brussel, 20 september 1976 B. TEKST

Nadere informatie

STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT

STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT De Regeringen van de hierna genoemde landen: De Bondsrepubliek Duitsland, Oostenrijk, België, Denemarken, Spanje, Finland, Frankrijk,

Nadere informatie

EUROPESE SOCIAAL-DEMOCRATEN: VOORSTANDER VAN DE EUROPESE GRONDWET

EUROPESE SOCIAAL-DEMOCRATEN: VOORSTANDER VAN DE EUROPESE GRONDWET EUROPESE SOCIAAL-DEMOCRATEN: VOORSTANDER VAN DE EUROPESE GRONDWET EUROPESE SOCIAAL-DEMOCRATEN: VOORSTANDER VAN DE EUROPESE GRONDWET Richard Corbett, lid van het EP De Europese grondwet is een grote verbetering

Nadere informatie