mei 2013 Landbouwrampen

Transcriptie

1 mei 2013 Landbouwrampen

2

3 Landbouwrampen

4 2 Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat Brussel Ondernemingsnr.: tel Vanuit het buitenland: tel Verantwoordelijke uitgever: Jean-Marc Delporte Voorzitter van het Directiecomité Vooruitgangstraat Brussel Wettelijk depot: D/2013/2295/41 E4/

5 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Inleiding De landbouwrampen worden geregeld door de wet van 12 juli 1976 betreffende het herstel van schade veroorzaakt aan private goederen door natuurrampen. Deze wet is zowel van toepassing op algemene rampen (bevoegdheid van de minister van Binnenlandse Zaken) als op landbouwrampen (bevoegdheid van de minister van Landbouw). Vóór de overdracht van de landbouwbevoegdheden aan de gewesten behoorden landbouwrampen tot de bevoegdheid van het Ministerie van Landbouw, dat nadien het Ministerie van Middenstand en Landbouw is geworden. Sinds 1 oktober 2002 vallen deze rampen onder de bevoegdheid van de federale minister die belast is met landbouw en worden ze behandeld door de Algemene Directie Economisch Potentieel van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie. 3 mediagram - fotolia.com

6 4

7 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." 1. Landbouwrampen 1.1. Definitie 1 Met landbouwrampen worden bedoeld de natuurverschijnselen met uitzonderlijk karakter of van een uitzonderlijke hevigheid of de massieve en onvoorzienbare werking van schadelijke organismen die belangrijke en algemene vernielingen hebben teweeggebracht van gronden, teelten of oogsten. De ziekten en vergiftigingen met een uitzonderlijk karakter die, door sterfte of verplichte slachting, belangrijke en veralgemeende verliezen hebben veroorzaakt van voor de landbouw nuttige dieren vallen in de praktijk onder de bevoegdheid van de FOD Volksgezondheid. Kunnen niet als rampen worden erkend: de gevallen waartegen men zich normaal kan verzekeren. Dit is in het bijzonder het geval bij hagel. 5 Enkel schade aan de volgende private goederen kan in aanmerking worden genomen voor een financiële tegemoetkoming: de gronden met landbouw- of tuinbouwbestemming; de teelten; de oogsten. Indien een bepaalde gebeurtenis wordt erkend als algemene ramp, wordt de aan voornoemde goederen aangerichte schade vergoed in het kader van deze algemene ramp en valt zij onder de bevoegdheid van de FOD Binnenlandse Zaken. 1 Overeenkomstig de bepalingen van de wet van 12 juli 1976 betreffende het herstel van zekere schade veroorzaakt aan private goederen door natuurrampen.

8 leelana - Fotolia.com 1.2. Begunstigden Personen die in aanmerking willen komen voor een financiële tegemoetkoming naar aanleiding van de erkenning van een gebeurtenis als landbouwramp, moeten ten minste aan één van de volgende voorwaarden beantwoorden: natuurlijke personen moeten op het ogenblik van de gebeurtenis Belg zijn of onderdaan van een andere lidstaat van de Europese Unie of een gewone verblijfplaats in België hebben; rechtspersonen moeten op het ogenblik van de gebeurtenis én hun hoofdkantoor of permanent filiaal én een vaste exploitatie- of activiteitenzetel hebben in België. 6

9 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." In zeldzame gevallen kunnen openbare instellingen of instellingen van openbaar nut die op het ogenblik van de schade als dusdanig officieel erkend zijn, en de verenigingen zonder winstoogmerk die op het ogenblik van de schade hun hoofdkantoor in België hebben of er activiteiten van openbaar nut uitoefenen (godsdienst, opvoeding, liefdadigheid, onderwijs, ) tevens aanspraak maken op een schadeloosstelling in het kader van een landbouwramp. Personen die zelf bijgedragen hebben tot de schade komen niet in aanmerking voor de schadevergoeding Voorwaarden voor erkenning van een gebeurtenis als landbouwramp De erkenning van een gebeurtenis als landbouwramp wordt geregeld door een in Ministerraad overlegd koninklijk besluit, op voordracht van de federale minister bevoegd voor landbouw. 7 De gebeurtenis in kwestie moet tegelijk aan volgende voorwaarden 2 voldoen: het uitzonderlijke karakter of de niet te voorziene hevigheid van de gebeurtenis moet worden aangetoond op basis van een voorgaande periode van ten minste 20 jaar; het totale schadebedrag per gebeurtenis moet hoger liggen dan 1,24 miljoen euro; het gemiddelde schadebedrag per dossier moet hoger liggen dan euro. Als staatssteun moeten de erkennings- schadeloosstellingsbepalingen ook de Europese regelgeving eerbiedigen met name de richtlijnen over de staatssteun aan de landbouwsector. 2 Deze voorwaarden werden goedgekeurd bij beslissing van de Ministerraad van 18 april 1986.

10 2. Voornaamste betrokken instanties 2.1. Gemeentelijke Commissie tot vaststelling van schade aan teelten Samenstelling Deze commissie, die in elke gemeente is ingesteld, is als volgt samengesteld: 8 de burgemeester of zijn afgevaardigde, voorzitter; de bevoegde dienstchef van de plaatselijke controle der directe belastingen of zijn afgevaardigde; de gewestingenieur van de buitendiensten van de afdeling Structuur en Investeringen van het ALV, hierna gewestingenieur genoemd; een door de burgemeester aangewezen expert-landbouwer; een op voorstel van de gewestingenieur aangewezen expert-landbouwer Bijeenroeping De burgemeester roept de commissie bijeen wanneer tegelijk aan de volgende drie voorwaarden is voldaan: uitzonderlijke weersomstandigheden hebben schade aangericht aan de land- of tuinbouwteelten, die de bedrijfsinkomsten van de landbouwers of tuinders in de gemeente in aanzienlijke mate kan verminderen; er bestaat een schriftelijke vraag van de betrokken landbouwers en tuinders; tijdens voorafgaand overleg tussen de burgemeester, de bevoegde ambtenaar van de FOD Financiën en de bevoegde gewestingenieur is gebleken dat het om uitzonderlijke schade gaat, die een optreden van de Commissie noodzakelijk maakt.

11 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Taak Haar taak bestaat erin de schade aan teelten vast te stellen na de betrokken gebeurtenis en het verlies te ramen. Zij wordt niet bijeengeroepen: om economische of speculatieve redenen, noch wanneer de schade het gevolg is van verkeerde teelttechnieken of onvoldoende zorg (bv.: sproeischade); indien de schade kleiner is dan 20 % van de productie van een bepaalde teelt op een bedrijf. 9 dripsea - Fotolia.com

12 3. Proces-verbaal tot vaststelling van schade aan teelten Van elke vaststelling wordt een proces-verbaal opgesteld waarin alle relevante informatie wordt ingevuld (elk gemeentebestuur beschikt over een model van proces-verbaal tot vaststelling van schade aan teelten, dat geldig is op het ogenblik van de schade). Deze vaststelling wordt door de aanwezige commissieleden op eer ondertekend (om geldig te zijn, moet de vaststelling door ten minste drie leden worden ondertekend). Voor eenzelfde gebeurtenis moet de schade tweemaal worden vastgesteld: 10 op het ogenblik dat de schade wordt veroorzaakt; bij het oogsten (behalve als het gaat om volledige vernieling van de oogst en de schade bij de eerste vaststelling als dusdanig werd aangeduid). Dit document wordt beschouwd als voornaamste bewijsstuk bij het onderzoek van de dossiers met betrekking tot landbouwrampen. Het proces-verbaal tot vaststelling van schade kan tevens aanleiding geven tot aftrek van bijzondere opbrengstverliezen (forfaitaire grondslagen van aanslag) of tot een vermindering van de onroerende voorheffing Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) Het KMI bestudeert de weersomstandigheden die de oorzaak waren van omstandige schade aan teelten en kan de uitzonderlijke hevigheid of het uitzonderlijke karakter ervan aantonen (beoordeeld over een periode van ten minste 20 jaar).

13 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." 3.2. Provinciegouverneurs Na een gebeurtenis die aanzienlijke schade aan teelten heeft aangericht staan provinciegouverneurs in voor: het herinneren van de gemeenten aan de verschillende stappen die nodig zijn om de schade vast te stellen; het centraliseren van de processen-verbaal tot vaststelling van schade, die werden opgesteld door de gemeentelijke commissies tot vaststelling van schade aan teelten van de gemeenten uit hun provincie; het verzenden van de door de gemeenten opgestuurde dossiers aan de federale minister belast met landbouw. Hoe vollediger en omstandiger de dossiers (behoorlijk ingevulde processen-verbaal tot vaststelling), des te gemakkelijker verloopt het onderzoek voor erkenning. Na publicatie van het koninklijk besluit van erkenning in het Belgisch Staatsblad onderzoeken zij de dossiers ontvangen van de getroffen landbouwers en beslissen zij over de aanvragen FOD Economie De FOD Economie bestudeert alle beschikbare informatie in verband met de gebeurtenis waarvoor een aanvraag voor erkenning werd ingediend door een of meerdere provinciegouverneur(s). De FOD Economie gaat na of een gebeurtenis voldoet aan de voorwaarden voor erkenning als landbouwramp, en bereidt het dossier voor dat aan de Ministerraad moet worden voorgelegd. Vervolgens coördineert de FOD Economie de procedure voor erkenning.

14 Na publicatie van het koninklijk besluit in het Belgisch Staatsblad blijft de FOD Economie in contact met de betrokken provinciegouverneurs om het onderzoek van de dossiers te bevorderen en te versnellen. Tot slot kijkt de FOD de door de gouverneurs genomen beslissingen na vooraleer de betaalopdrachten aan de Nationale Kas voor Rampenschade door te sturen Nationale Kas voor Rampenschade De Nationale Kas voor Rampenschade betaalt de schadevergoedingen uit in opdracht van de FOD Economie. 12 Zij hangt af van de FOD Financiën en beheert het Nationaal Fonds voor Landbouwrampen, die behandeld worden in deze brochure, alsook het Nationaal Fonds voor Algemene Rampen, die beheerd worden door de FOD Binnenlandse Zaken. Het Nationaal Fonds voor Landbouwrampen heeft als voornaamste inkomen een dotatie van de Nationale Loterij. In geval van een erkende ramp is het soms nodig een beroep te doen op voorschotten uit de Schatkist of op leningen op korte termijn, die de Nationale Kas voor Rampenschade 3 aangaat. 3 Andere, maar minder gebruikte manieren om het Nationaal Fonds voor Landbouwrampen te stijven, worden verduidelijkt in artikel 38 van de wet van 12 juli 1976 betreffende het herstel van zekere schade veroorzaakt aan private goederen door natuurrampen.

15 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." 4. Erkenning van een gebeurtenis als landbouwramp - Gebeurtenis die grote schade heeft aangericht aan teelten; - Vergadering van de gemeentelijke Commissie tot Vaststelling van Schade aan Teelten. De vaststellingen worden verstuurd naar de bevoegde provinciegouverneurs; - De provinciegouverneurs verzamelen de informatie en vaststellingen bezorgd door de gemeenten van hun provincie en versturen die naar de federale minister die bevoegd is voor landbouw; - Op basis van de ontvangen informatie gaat de FOD Economie na of werd voldaan aan de voorwaarden voor erkenning; 13 - Na advies van de Inspectie van Financiën, goedkeuring door de minister van Begroting en overleg met de gewesten, goedkeuring door de Ministerraad en de Europese Commissie (in het kader van de reglementering over staatssteun in de landbouw), ondertekent de koning het koninklijk besluit van erkenning; - Dit koninklijk besluit bakent het geografische gebied van de ramp af en bepaalt de schadeloosstelling; - De aanvraagdossiers voor schadeloosstelling met alle nodige bewijsstukken, kunnen tot het einde van de derde maand na bekendmaking van het koninklijk besluit in het Belgisch Staatsblad, worden ingediend door de landbouwers en tuinders bij de betrokken provinciegouverneurs (behalve in erkend geval van overmacht).

16 5. Onderzoek van de dossiers en betaling van de schadevergoedingen - Het aanvraagdossier voor schadeloosstelling moet worden gestuurd naar de gouverneur van de provincie waar de schade werd aangericht. Deze onderzoekt de aanvraag (als de schade in verschillende provincies plaatsvond, richt de gedupeerde zijn aanvraag, die betrekking heeft op het geheel van de schade, aan de gouverneur van één van deze provincies, naar zijn keuze); - Na onderzoek, betekent de gouverneur of zijn afgevaardigde zowel aan de betrokkene als aan de FOD Economie zijn gemotiveerde beslissing 4 ; 14 - Indien de belanghebbende niet akkoord gaat met de beslissing van de gouverneur, kan hij, binnen de maand na ontvangst van de beslissing, beroep aantekenen bij het Hof van Beroep. - Na controle van de dossiers door de FOD Economie worden de overeenstemmende betaalopdrachten overgemaakt aan de Nationale Kas voor Rampenschade; - Betaling van de schadevergoedingen door de Nationale Kas voor Rampenschade. 4 Bij de berekening van de schadevergoeding wordt tevens rekening gehouden met de vrijstelling en de berekening per schijven zoals bedoeld in het koninklijk besluit van 7 april 1978, gewijzigd door het koninklijk besluit van 6 mei 2002 tot vaststelling van de percentages, veranderlijk per gedeelten van het netto totaal bedrag van de geleden schade, evenals van het bedrag van de vrijstelling en van het abattement voor de berekening van de herstelvergoeding van zekere schade veroorzaakt aan private goederen door landbouwrampen.

17 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." 6. Sinds 1976 in België erkende landbouwrampen - Koninklijk besluit van 17 oktober 1985 waarbij de schade veroorzaakt door de vorst tijdens de winter aan zekere boomkwekerij- en fruitteelten als een landbouwramp wordt beschouwd en waarbij de geografische uitgestrektheid van deze ramp wordt afgebakend. - Koninklijk besluit van 18 november 1992 waarbij de schade veroorzaakt aan de weiden door de droogte van 1991 in verscheidene gemeenten van de provincie Luxemburg als landbouwramp wordt beschouwd, waarbij de geografische omvang van deze ramp wordt afgebakend en waarbij de omvang van de schade en de schadeloosstelling ervan wordt vastgesteld. - Koninklijk besluit van 1 maart 1999 waarbij de schade veroorzaakt aan de weiden door de droogte van 1996 in verscheidene gemeenten van de provincies Henegouwen, Namen en Luxemburg als landbouwramp wordt beschouwd, waarbij de geografische omvang van deze ramp wordt afgebakend en waarbij de schadeloosstelling van de schade wordt vastgesteld Koninklijk besluit van 9 augustus 2002 waarbij de schade veroorzaakt aan bepaalde teelten door de overvloedige regenval van oktober en november 2000 op het grondgebied van verscheidene gemeenten als een landbouwramp wordt beschouwd, waarbij de geografische omvang van deze ramp afgebakend wordt en waarbij de schadeloosstelling van de schade wordt vastgesteld, gewijzigd door de Koninklijke Besluiten van 9 maart 2003 en van 11 juli Koninklijk besluit van 11 juli 2003 waarbij de schade veroorzaakt aan de teelten van vlas, aardappelen, granen, veldbonen en groenten door de overvloedige regenval van september 2001 als een landbouwramp wordt beschouwd, waarbij de geografische omvang van de schade afgebakend wordt en waarbij de schadeloosstelling van de schade wordt vastgesteld, gewijzigd door het Koninklijk Besluit van 13 september 2004.

18 Ansebach - Fotolia.com - Koninklijk besluit van 28 september 2003 waarbij de schade veroorzaakt aan beuken (Fagus sylvatica) door de spintkevers van de soorten Trypodendron signatum, Trypodendron domesticum en Anisandrus dispar, evenals door de Lymexylon Hylecoetus dermestoïdes op het grondgebied van verscheidene gemeenten tussen 1 januari 2000 en 1 juli 2002 als een landbouwramp wordt beschouwd en waarbij de geografische omvang van de ramp wordt afgebakend. - Koninklijk besluit van 8 november 2007 waarbij de droogte van de maanden juni en juli 2006, gevolgd door de overvloedige regenval van de maand augustus 2006, als een landbouwramp wordt beschouwd, waarbij de geografische omvang van deze ramp wordt afgebakend en waarbij de schadeloosstelling van de schade wordt vastgesteld Koninklijk besluit van 17 maart 2013 waarbij de droogte van de lente 2011 als een landbouwramp wordt beschouwd, waarbij de geografische omvang van deze ramp wordt afgebakend en waarbij de schadeloosstelling van de schade wordt vastgesteld.

19 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." 7. Contactpunt FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Algemene Directie Economisch Potentieel Cel Landbouwrampen City Atrium C Vooruitgangstraat Brussel Tel.: marielle.foguenne@economie.fgov.be Andere nuttige adressen Algemene Directie Economisch Potentieel City Atrium C Vooruitgangstraat Brussel Tel.: roger.desmet-carlier@economie.fgov.be 17 Federale Eenheid Landbouw City Atrium C Vooruitgangstraat Brussel Tel.: alfons.geerts@economie.fgov.be 8. Onze website

20 Voorafgaande procedure aan de bekendmaking van het erkenningsbesluit in het Belgisch Staatsblad Schadelijk feit met landbouw- of tuinbouwschade Commissie tot vaststelling van schade aan teelten: processen-verbaal tot vaststelling van schade aan teelten Burgemeester Provinciegouverneur 18 KMI Federale minister bevoegd voor Landbouw / FOD Economie Gewesten Inspectie van Financiën Minister van Begroting Ministerraad Europese Commissie Koning Bekendmaking van het koninklijk besluit van erkenning in het Belgisch Staatsblad

21 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Procedure volgend op de bekendmaking van het erkenningsbesluit in het Belgisch Staatsblad Gemeente Gewestelijke landbouwadministratie Indien niet akkoord met de beslissing van de gouverneur Landbouw/ Tuinder Hof van Beroep waarvan de provincie van de gouverneur afhangt dossier Provinciegouverneur Deskundige(n) 19 Indien materiële vergissing of fraude Indien niet akkoord met de beslissing van de gouverneur Federale minister bevoegd voor Landbouw/ FOD Economie Als de gouverneur een schadeloosstelling heeft toegekend Rampenfonds Betaling van de schadeloosstelling Beslissing

22 Željko Radojko - Fotolia.com 20

23

24 29october - Fotolia.com 29october - Fotolia.com Vooruitgangstraat Brussel Ondernemingsnr.: