Het kan...! CRADLE TO CRADLE BIJ DSM
|
|
- Elke van Wijk
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Geleen, 2 maart 2009 Cradle to Cradle Climate Change Induced Innovation Sustainability 10 februari 2009 Ergens in het universum ontmoeten twee planeten elkaar. Goh, je ziet er slecht uit vandaag, zegt de een tegen de ander. Wat mankeert je...? De ander verzucht zichtbaar miserabel: Ik heb homo sapiens. Waarop de eerste reageert met: Ach, maak je geen zorgen, dat gaat vanzelf over... Zo is Michael Braungart. Met een grap, een glimlach en het ene steekhoudende argument na het andere in een tempo waarvan je duizelt terwijl je op het puntje van je stoel zit stelt hij de problemen van deze tijd onontkoombaar aan de kaak. Want we weten het allemaal. Ergens diep van binnen. Het gaat niet echt goed, als we zo doorgaan. En realiteitszin is misschien wel Braungarts meest productieve kwaliteit. Niet om de zaal een schuldgevoel aan te praten. Nee, om ons de lol van een geweldige uitdaging te laten zien. Want hij heeft ook antwoorden. Gefundeerd, vanuit de wetenschap. Hij heeft ook suggesties, tips en werkbare adviezen. Hij loopt ervan over. En daar moeten we wat mee. Daar moet de zaal wat mee. Want dit keer bestaat het gehoor uit meer dan 120 materials scientists. Uit voornamelijk DSM-ers maar ook andere Chemelot Campus bewoners die de capaciteiten, de middelen en de mogelijkheden hebben om hun kwaliteiten en hun energie aan te wenden voor een afvalloze wereld. Daadwerkelijk. Het kan...! CRADLE TO CRADLE BIJ DSM Chemelot Campus Geleen, 10 februari De woorden van Braungart zijn niet aan dovemansoren gericht. Want natuurlijk wil je dit verhaal geloven. Producten die tot op de laatste molecuul hergebruikt worden. Eindeloos. Waarvan ieder onderdeel na het gebruik teruggegeven wordt aan de biosfeer of volledig gebruikt wordt in nieuwe toepassingen. Upcycling, in plaats van downcycling. Het kan, zegt Braungart. En hij noemt voorbeelden uit de recente praktijk waarbij ook DSM kennis en technologie heeft bijgedragen om producten met een 100% gesloten technologische kringloop te ontwikkelen. Het kan. We kunnen onze producten zo ontwerpen dat het kan (...remaking the way we make things is de ondertitel van het boek). Als we dat willen. We kunnen ook onze performance-materialen zo ontwikkelen..., zodat het kan. Sterker nog, producten kunnen zo ontworpen worden dat ze al tijdens het gebruik een positieve bijdrage leveren aan ons milieu. Autolakken die een luchtzuiverende werking hebben, bijvoorbeeld. Het kan. En hoewel menigeen in de zaal dan nog met twijfels achterblijft per slot van rekening zijn zij het die de volledig biologische afbreekbare plastics zouden moeten realiseren zonder al die andere high performance eigenschappen te verliezen is de boodschap van Braungart helder. Het kan... en het kan ook niet anders. Niet ingrijpen is voor hem geen optie. Het is een keuze die hij al gemaakt heeft en hij nodigt anderen uit dat ook te doen. En Braungart is behoorlijk overtuigend. Chemelot B.V. is een dochteronderneming van Royal DSM N.V. Kamer van Koophandel Limburg, nummer Chemelot is een geregistreerd handelsmerk van Royal DSM N.V.
2 Want Cradle to Cradle is een kans. Een kans voor economisch succes. En daar ligt de taak voor deze materials scientists. Gesteund ook door hun werkgever. Want DSM ziet, juist vanwege de barre economische omstandigheden, de noodzaak van innovatie. En Cradle to Cradle zou wel eens een van de bronnen kunnen zijn voor nieuwe producten die de consument wel wil kopen. Vandaar dat DSM deze bijeenkomst organiseerde. Om de onderzoekers, wetenschappers en productontwikkelaars bewust te maken van Cradle to Cradle (C2C) en ze te motiveren mee te denken... en mee te doen. Marktgedreven Want DSM zit al jaren op dit spoor. People en Planet zijn bij DSM al lang, en voortdurend, een serieuze overweging bij de jacht op de broodnodige Profit. We kunnen niet succesvol zijn in een maatschappij die faalt. Met dit citaat van Feike Sijbesma trapt Oscar Goddijn (Directeur van de Business Incubator bij het DSM Innovation Center en hoofd van het Climate Change Induced Innovation initiatief) de middag af. We besteden veel aandacht, en maken grote stappen bij de ontwikkeling van bijvoorbeeld hernieuwbare grondstoffen, ontwikkelen mee aan biobrandstoffen, lopen voorop als het gaat om metaalvervangende composieten die transportmiddelen stukken lichter, zuiniger en milieuvriendelijker maken. We ontwikkelen lakken zonder schadelijke oplosmiddelen. Op heel veel fronten vechten we mee tegen de klimaatverandering. Dit zijn ook onze problemen en er bestaat geen simpele oplossing. We proberen verschillende strategieën uit en C2C past daar perfect bij. Het is een praktische filosofie die we graag bij onze mensen introduceren en waarvan we de ontwikkeling van producten en materialen graag verder stimuleren bij onze businessgroepen. CRADLE TO CRADLE : THE GOAL IS QUALITY ECO-EFFECTIVENESS DEFINE, INCREASE, SUPPORT, OPTIMIZE ECO-EFFICIENCY Ontwikkeling eco-efficiency versus eco-effectiviteit (copyright: 2009 EPEA GmbH, Michael Braungart). Michael Braungart: We moeten ophouden met het maken van minder slechte producten en alleen nog intelligente producten ontwerpen. Gemaakt van materialen die we steeds weer kunnen teruggeven aan de technische of biologische kringlopen. 2/6
3 Niet alleen uit sociaal plichtsgevoel, en het is ook geen stunt om het imago van maatschappelijk verantwoord ondernemer op te poetsen. We geloven erin. En de markt vraagt er om. Onze klanten, zoals Philips, Apple en Desso vragen er om. Hun klanten vragen erom. En wij zien grote mogelijkheden. Op dit moment doen we veelbelovend onderzoek samen met EPEA De Environmental Protection and Encouragement Agency van Michael Braungart om een groot deel van onze producten te scannen op hun Cradle to Cradle -potentie. Om niet alleen aan de reductie van onze ecologische footprint te werken, maar vooral ook om actief bij te dragen aan eco-effectiviteit. Effectiviteit Actief en Eco-effectiviteit, dat zijn kernwoorden bij C2C. Want in het alternatief ecoefficiency schuilt een gevaar. Een groot gevaar. Het geeft de schijn van vooruitgang. Terwijl we niet meer doen dan minder slecht produceren. Lichtere auto s of vliegtuigen stoten minder CO 2 uit. Dat is waar. Maar ze berokkenen het milieu nog steeds schade. En dat is waar Cradle to Cradle het verschil maakt. Met de natuur als het grote voorbeeld. Een kersenboom produceert veel meer dan alleen de kers. Veel meer dan ze voor eigen voortbestaan nodig heeft. Toch denkt niemand aan inefficiëntie als de bodem bedekt is met een overvloed aan gevallen bloesembladeren. Het is voedsel voor insecten, planten, dieren en de aarde. In een sluitend eco-systeem. Afval is voedsel. Ontwikkeld in miljoenen jaren van succes en mislukking R&D, in bedrijfstermen en volledig gesloten. Dat wil niet zeggen dat alles biologisch geproduceerd of biologisch afbreekbaar moet zijn sommige stoffen die je nodig hebt voor bijvoorbeeld computers en auto s zijn giftig. En de Michael Braungart: Klimaatverandering is geen energieprobleem maar een materiaalprobleem. Koolstof is te schaars om zomaar de atmosfeer in te blazen. We hebben het vooral nodig om de bovenste bodemlaag weer op te bouwen. Tweederde van alle koolstof op aarde zit in die toplaag. En daarvan gaat ieder jaar heel veel verloren zonder dat we het aanvullen. De Cradle-to-Cradle benadering is dan: doe er wat aan, niks nul-emissies, koolstofpositief moeten we zijn! DSM kan daaraan bijdragen met biokunststoffen maar ook met technieken voor bodemherstel, bijvoorbeeld om woestijngebied te hercultiveren. 3/6
4 Oscar Goddijn: We kunnen niet succesvol zijn in een maatschappij die faalt. Cradle to Cradle is een praktische filosofie die we graag introduceren bij onze scientists. Niet alleen uit sociaal plichtsgevoel, en het is ook geen stunt om het imago van maatschappelijk verantwoord ondernemer op te poetsen. We geloven erin. toxische en/of waardevolle materialen die nodig zijn voor computers kun je zo ontwerpen dat ze in het product blijven tijdens productie, gebruik en recycling, zodat het bouwstenen worden die de technosfeer voeden. We moeten ophouden met het maken van minder slechte producten en alleen nog producten ontwerpen die intelligent zijn. Gemaakt van materialen die we steeds weer kunnen teruggeven aan de technische of biologische kringlopen. Wellicht Zij zijn het die de volledig biologische afbreekbare plastics zouden moeten ontwikkelen, zonder al die andere high performance eigenschappen te verliezen. 4/6
5 kunnen we er voor zorgen dat innovatieve substanties met emissies naar de biosfeer een gunstig effect hebben op die biosfeer (hoe kunnen de emissies van auto s gezond worden, bijvoorbeeld?). En met een knipoog ( Let s enjoy littering... ) daagt Michael Braungart de materials scientists uit. Laten we plastics ontwikkelen die we gewoon kunnen laten rondslingeren. Die oplossen in de oceaan. Waarin we zaden hebben verwerkt die de natuurlijke omgeving waarin het product belandt, verrijken en de diversiteit op deze planeet bevorderen. In plaats van uitputten. Ziet u het voor zich... en is het nou echt zo n vreemde of irreële gedachte? Vooruitgang Maar zo ver zijn we nog niet. Rein Borggreve, DSM s Directeur Performance Materials R&D, legt uit dat de strategie gericht is ver vooruitlopend op wet- en regelgeving op de reductie van schadelijke stoffen in materialen, op de ontwikkeling van betere systemen voor recycling en op eco-efficiency. Bijvoorbeeld met de ontwikkeling van polymeren die metaal in auto s vervangen. Een gewichtsafname van 100 kg betekent een daling van het brandstofverbruik met 0,5 tot 0,7 liter per 100 gereden kilometers en een reductie van de CO2 emissie van 10 De plastic tas mag weer, biopolymeren die bloemenzaad bevatten. Is dat nou echt zo n waanzinnige gedachte? 5/6
6 tot 14 g/km. Waarmee de CO2 emissie van auto s al aardig in de buurt komt van de overheidsdoelstellingen. Maar dat is eco-efficiency. En Cradle to Cradle draait om eco-effectiviteit. Efficiency is een prachtig middel om systemen te optimaliseren maar dan moet zo n systeem eerst effectief zijn, en dan pas geoptimaliseerd worden, anders krijg je perfect geoptimaliseerde maar verkeerde (destructieve) systemen. Rein Borggreve verwijst naar de ontwikkeling van biopolymeren. Waarvoor onderzoek in volle gang is. Plastics die niet meer uit olie maar bijvoorbeeld uit landbouwafval geproduceerd worden. Ontwikkelingen waar DSM, gegeven de combinatie van haar core-business in materials én in life sciences, een belangrijke rol speelt. En als dat soort plastics de markt bereiken, is de gedachte van die zaadjes misschien ook niet meer zo moeilijk te bevatten. Rein Borggreve meldt dat er over een paar jaar 100% bio-nylon geïntroduceerd zal worden. Dat zijn stappen... Musketiers We moeten daar niet op vooruitlopen. Cradle to Cradle kost tijd. Michael Braungart: Maar je kunt morgen al beginnen door jezelf doelen te stellen (bijvoorbeeld over 20 jaar produceert en verkoopt DSM alleen nog maar bouwstenen voor ofwel de biosfeer, ofwel de technosfeer ), vervolgens te bepalen wat je hebt en waar je staat en dan tussenliggende doelen te stellen. En zo maakt hij weer een stap. Want deze bijeenkomst draaide om bewustwording. Bij de technologen die er wat van kunnen maken. Michael Braungart realiseert zich dat hij hier hout moet snijden. Hier ligt een kans om massa te creëren voor zijn ideeën. En die gebruikt hij. Weer met een grap. Over het jongetje dat een paar jaar geleden uit schaamte nog loog over het werk van zijn vader (in de chemische industrie). Met Bhopal, de Exxon Valdez en Chernobyl in zijn achterhoofd koos hij liever voor Stripper in een homobar... Die tijden zijn voorbij. Chemie is eerzaam. Nu zijn het musketiers, ridders en avonturiers die er hun brood verdienen. Pioniers die opereren op de grenzen tussen People, Planet en Profit en die er echt iets toe kunnen doen. Die echt een verschil kunnen maken. En dat mag Michael Braungart ze op het hart drukken. Van DSM. Chemelot P.O. Box MJ Geleen The Netherlands Chemelot, /6
Cradle to Cradle implementatie bij DESSO. Stef Kranendijk CEO DESSO Group
Cradle to Cradle implementatie bij DESSO Stef Kranendijk CEO DESSO Group DESSO is leidend in tapijttegels en kunstgrasvelden DESSO Group Business Overview Tapijt 80% Business tapijt 50% Hotel, Marine &
Nadere informatieCradle to Cradle van idee naar praktijk. Sebas Veldhuisen, Johan Gijsman Doetinchem, 3 februari 2010
Cradle to Cradle van idee naar praktijk Grondleggers 2 William McDonough en Michael Braungart VPRO Documentaire: Afval = Voedsel Positieve boodschap Schaarste grondstoffen, van probleem naar oplossing
Nadere informatieLessenplan C2C, dé duurzame oplossing?
Lessenplan C2C, dé duurzame oplossing? (gebaseerd op lessen van 50 minuten) Les 1 en 2: Bekijken van de DVD Afval is Voedsel (Vpro Tegenlicht 6 oktober 2006) Maken van de verwerkingsopdrachten. De DVD
Nadere informatieWELKOM. Biobased Business Event Emmen. Over natuurlijke oplossingen gesproken
WELKOM Biobased Business Event Emmen Over natuurlijke oplossingen gesproken Natural Plastics Ontwikkelen, produceren en op de markt brengen van groene producten welke geen schade opleveren voor de natuur
Nadere informatieDuurzaamheid bij Ahrend Circulair Inrichten
Duurzaamheid bij Ahrend Circulair Inrichten The best way to create a better and more sustainable future is to design it together and always starting today* *the best time to plant a tree was 20 years ago,
Nadere informatiezonweringsdoeken gemaakt van planten THE FIRST SUNSCREEN FABRIC IN THE WORLD WITH CRADLE TO CRADLE CERTIFIED GOLD
zonweringsdoeken gemaakt van planten THE FIRST SUNSCREEN FABRIC IN THE WORLD WITH CRADLE TO CRADLE CERTIFIED GOLD M + N PROJECTEN ONTWIKKELDE EEN NIEUWE GENERATIE ZONWERINGSDOEKEN, DIE DE HUIDIGE MATERIALEN
Nadere informatieCommunicatie kracht van Papier Gert Rieder. milieu consultant Antalis
Communicatie kracht van Papier Gert Rieder milieu consultant Antalis Welke communicatie variabelen staan ons bij papier ter beschikking? Touch Kleur Vorm Afmeting Design Afwerking Signaalfunctie Invloed
Nadere informatieActiviteiten. Duurzaam ondernemen. Cradle to Cradle: tapijttegels worden opnieuw tapijttegels. R. Ramlotstraat 89 B-9200 Dendermonde.
Cradle to Cradle: tapijttegels worden opnieuw tapijttegels Activiteiten Adres De geschiedenis van DESSO begon toen in 1930 een Belgische fabrikant in het Nederlandse Oss geweven tapijten ging maken. Momenteel
Nadere informatieSANITAIR PAPIER > SATINO > VAN HOUTUM
SANITAIR PAPIER > SATINO > VAN HOUTUM PAPIER > PAPIER > PAPIER > PAPIER > PAPIER > PAPIER Wie aan duurzaamheid denkt, denkt misschien niet direct aan papieren handdoekjes en toiletpapier. In breder perspecfief
Nadere informatieDe Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie
De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie Feike Sijbesma, CEO Royal DSM In de loop der tijd is het effect van bedrijven op de maatschappij enorm veranderd. Vijftig tot honderd
Nadere informatie2) Which of the following aspects does not belong to the sustainability category Emission of harmful substances :
Oefenvragen deeltentamen 1 onderdeel 'Sustainability' Vraag 1 en 2 Engels, rest Nederlands, op het (deel)tentamen zullen alle vragen zowel in het Engels als in het Nederlands gesteld worden. Antwoorden:
Nadere informatieDuurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt
Duurzame Industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere
Nadere informatiemadera Natuurlijk Spelen, een Trend Duurzaamheid met RVS De uitstraling van hout maar de kwaliteit van RVS.
madera N atuurlijk RVS 4 7 Natuurlijk Spelen, een Trend De uitstraling van hout maar de kwaliteit van RVS. Duurzaamheid met RVS Hernieuwbaar en sluit aan op de oneindige kringloop van Cradle to Cradle.
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatieDe ONBEKENDE KANT van PLASTIC. Waarom worden zoveel. producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt?
De ONBEKENDE KANT van PLASTIC Waarom worden zoveel producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt? PLASTIC IS WAARDEVOL Tijdens de productie en gebruik EEN
Nadere informatieGeld verdienen met groen
Geld verdienen met groen 11 maart 2009 Congres Concrete Duurzaamheid Corus Congrescentrum r.holland@tebodin.nl Duurzaam Duurzaam ondernemen is de voorwaarde voor overleven op de lange termijn Het is geen
Nadere informatieDuurzaamheid in Agrologistiek
Duurzaamheid in Agrologistiek Prof. dr. ir. Jack G.A.J. van der Vorst Wageningen Universiteit Doel sessie Gezamenlijk inzicht verkrijgen in duurzame logistiek. Discussie resulterend in: Actiepunten voor
Nadere informatieCO2 prestatieladder Actieve Deelname Initiatief 2015
CO2 prestatieladder Actieve Deelname Initiatief 2015 Projectgegevens Opsteller TAJ van Deijzen Versie 2015-1 Status Definitief Datum CO2 verantwoordelijke TAJ van Deijzen 6-8-2015 Directievertegenwoordiger
Nadere informatieWorkshop Fit voor de toekomst/duurzaamheid. 18 oktober 2018 Otto Willemsen
Workshop Fit voor de toekomst/duurzaamheid 18 oktober 2018 Otto Willemsen Mens- en organisatieontwikkeling: Lezingen, Workshops, Trainingen Advieswerk, Businessplannen, Projecten Duurzaam realiseren, realistische
Nadere informatieCradle to Cradle. 1 Inhoud... 1. 2 Cradle to Cradle als nieuwe industriële revolutie... 1. 2.1 Van eco-efficiëntie naar eco-effectiviteit...
1 Inhoud 1 Inhoud... 1 2 Cradle to Cradle als nieuwe industriële revolutie... 1 2.1 Van eco-efficiëntie naar eco-effectiviteit... 2 2.2 Naar gesloten materiaalkringlopen... 3 3 De basisregels van Cradle
Nadere informatieDe kritische consument
De kritische consument Inleiding Om producten te kunnen maken heb je grondstoffen nodig. Mensen werken met deze grondstoffen en maken er producten van die we consumeren. Een ondernemer is tevreden als
Nadere informatieA1 Wat is de boodschap van de Plastic Soup Surfer? Zijn boodschap/missie is om aandacht te vragen voor plastic afval in zee
ANTWOORDMODEL PROEFLES PLASTIC SOUP SURFER mei 2016 Antwoordmodel opdracht A (T1) A1 Wat is de boodschap van de Plastic Soup Surfer? Zijn boodschap/missie is om aandacht te vragen voor plastic afval in
Nadere informatieWinst met Waarde. In 3 stappen de unieke waarde van je bedrijf vergroten
Winst met Waarde In 3 stappen de unieke waarde van je bedrijf vergroten Erwin Meijboom Je hebt de stap genomen om deze e-paper te downloaden! Ben je startend ondernemer, wil je je startup gaan ontwikkelen,
Nadere informatieDoorbreek je belemmerende overtuigingen!
Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als
Nadere informatieCleantech Markt Nederland 2008
Cleantech Markt Nederland 2008 Baken Adviesgroep November 2008 Laurens van Graafeiland 06 285 65 175 1 Definitie en drivers van cleantech 1.1. Inleiding Cleantech is een nieuwe markt. Sinds 2000 heeft
Nadere informatiePeople/Social Environmental/Planet Economic/profit:
1 2 3 4 Bij Tennant zijn we op zoek naar een goede balans tussen People, Planet en Profit, en dat doen we samen met onze Partners. Het is de ambitie van Tennant om global een van de kartrekkers/leiders
Nadere informatieGemeenteviering rond Jesaja 9:5b
Gemeenteviering rond Jesaja 9:5b 1 Verkondiging Enkele kinderen vragen in de kerk: waarom vieren we kerst? En wat betekent het voor u? Reactie op de antwoorden Ja, waarom vieren we kerst? En wat betekent
Nadere informatieMIP2, Cradle to Cradle en het certificatieproces
MIP2, Cradle to Cradle en het certificatieproces Themagroepvergaderingen MIP2 - Mechelen Doel van dit project Cradle to cradle is een belangrijke inspiratiebron voor MIP2 Een handleiding voor MIP2 om met
Nadere informatieSILVER. Cradle to Cradle Duurzaamheid staat voorop. www.armstrong.nl/plafonds www.armstrong-plafonds.be
SILVER Cradle to Cradle Duurzaamheid staat voorop www.armstrong.nl/plafonds www.armstrong-plafonds.be Cradle to Cradle - de ingeslagen weg Cradle to Cradle is een innovatief concept waarbij productieprocessen
Nadere informatieMeer succes met je website
Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?
Nadere informatieSamen halen we alles eruit
Waarom kennisinstellingen kiezen voor innoveren met afval en de laatste ontwikkelingen inzameling & reiniging Samen halen we alles eruit Nico Spaansen NVRD Noord 3 november 2016 Transitie in de markt Van
Nadere informatieIdeeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf
Ideeën presenteren aan sceptische mensen Inleiding Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat het moeilijk kan zijn om gehoor te vinden voor informatie of een voorstel. Sommige mensen lijken er uisluitend
Nadere informatieVerbeter de aarde. Waarom en hoe je mee kunt doen! Anneke Brom 24-2-2013
Verbeter de aarde Waarom en hoe je mee kunt doen! Anneke Brom 24-2-2013 Lees hoe je door eenvoudige acties kunt meewerken aan het welzijn van de aarde. Bekijk de aardevriendelijke producten en campagnes
Nadere informatieDe Keizer Kennismakelaar bij Haven Amsterdam
De Keizer Kennismakelaar bij Haven Amsterdam Afdelingsoverleg NS-Beleid Donderdag 9 april 2009 Haven Amsterdam is een bedrijf van de gemeente Amsterdam Inhoud presentatie De Keizer Kennismakelaar HAP -
Nadere informatieVertaling Aardrijkskunde Afval en energie
Vertaling Aardrijkskunde Afval en energie Vertaling door een scholier 1337 woorden 2 juni 2004 5,8 76 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde AFVAL EN ENERGIE Energie Het is heel moeilijk te zeggen wat energie
Nadere informatieDuurzame Industrie. De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie
Duurzame Industrie De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere
Nadere informatieEen nieuwe kijk op kunststof en rubber. Feiten & cijfers
Een nieuwe kijk op kunststof en rubber Feiten & cijfers PRODUCTIE & PROCES -40% Economie NL 2014 bedrijven werknemers jaaromzet Innovaties en optimalisaties van de productieprocessen, hebben er in de afgelopen
Nadere informatieGroene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming
Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business
Nadere informatieIs uw schip klaar voor de toekomst?
BINNENVAART Is uw schip klaar voor de toekomst? Voldoen aan CCR II Normering Reduceren van operationele kosten en milieu footprint PART OF BLUECO GROUP De betaalbare route naar CCR II normering De toekomstige
Nadere informatieCradle to Cradle - Hype of toekomst
Cradle to Cradle - Hype of toekomst Opdrachten voor de brugklassen van het Stella Maris College 20 januari 2009 Eerst even dit Deze tentoonstelling gaat over afval. En wat je er allemaal mee kunt doen.
Nadere informatieAb Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO
Ab Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO Esther Loozen Atze Boerstra (Stanley Kurvers) NvvA Symposium 2010 1 Programma Introductie door Esther Loozen Korte inleiding over duurzaamheid+ MVO door Atze
Nadere informatieSLOGANS & MEGATRENDS. Duurzaam ondernemen. Recycling. Cradle to grave. Bioplastics. Greenhouse gas emissions
SLOGANS & MEGATRENDS Green economy Global warming Sustainability Energy consumption Cradle to cradle Biomass Duurzaam ondernemen Recycling Cradle to grave Bioplastics Greenhouse gas emissions CO 2 reduction
Nadere informatieKunstproject De Cocon
Kunstproject De Cocon -Educatief pakketen info over Will Beckers Wat is cradle to cradle? Workshops van kunstenaar Will Beckers Floraliën 2016 1 Wat is Cradle to Cradle? We kennen allemaal het teken Dit
Nadere informatieDare to be BL ACK. It s so easy to go green
Dare to be BL ACK It s so easy to go green U heeft durf en doorzettingsvermogen nodig om echt andere keuzes te maken. En daarbij helpen we u graag een handje. Met één simpele handeling kunt u in een paar
Nadere informatieWie weet wat Avri doet?
Opdracht 1 Welkom Wie weet wat Avri doet? Opdracht 1 antwoord Welkom Wie weet wat Avri doet? In Rivierenland zamelt Avri afval in. Opdracht 2 Woordweb Als je het woord afval hoort, waar denk je dan aan?
Nadere informatieDe economische neergang van de afgelopen jaren komt omdat we niet genoeg exporteren. We zakken langzaam maar zeker naar een Judeska economie.
De economische neergang van de afgelopen jaren komt omdat we niet genoeg exporteren. We zakken langzaam maar zeker naar een Judeska economie. 1 Kijk hier maar eens naar. 2 Mijn stelling van vandaag is:
Nadere informatieWageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus
Wageningen University & Research Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s: primair
Nadere informatieDuurzame Industrie. De overgang van energie-intensief naar energie-efficient
Duurzame Industrie De overgang van energie-intensief naar energie-efficient De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieVandaagafval morgengrondstof!
Vandaagafval morgengrondstof! 5de Vlaams Milieucongres IFEST 21 October 2008 Florens Slob Manager Sustainable Business Solutions Van Gansewinkel Group Agenda Korte verkenning Cradle to Cradle concept &
Nadere informatiePlatform Bèta Techniek. Connect 05 2015. Chemiedag 2015. Hoe kunnen onderwijs en bedrijfsleven succesvol samenwerken?
Platform Bèta Techniek Connect 05 2015 Chemiedag 2015 Hoe kunnen onderwijs en bedrijfsleven succesvol samenwerken? Succesvolle samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven is de basis voor groei van
Nadere informatiePotentieel van mestafgeleide producten als grondstof voor de P-industrie. Willem Schipper
Potentieel van mestafgeleide producten als grondstof voor de P-industrie Willem Schipper Fosfor, fosfaat Onvervangbaar element voor leven Wordt aangetroffen in planten en dieren In omloop gebracht door
Nadere informatieEen nieuwe kijk op kunststof en rubber. Feiten & cijfers
Een nieuwe kijk op kunststof en rubber Feiten & cijfers PRODUCTIE & PROCES -40% Economie NL 2016 bedrijven werknemers jaaromzet Innovaties en optimalisaties van de productieprocessen, hebben er in de afgelopen
Nadere informatieC. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse
C. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse en ook: wil ik werken, of door naar een (passende) hbo-opleiding? Optie 1: Een vraag die ieder mens zich vroeg of laat stelt: wat wil
Nadere informatieAmbitie: Op naar een Vitale Teelt in 2030
Ambitie: Op naar een Vitale Teelt in 2030 Met bollen en bloemen van topkwaliteit, vrij van ziekten, op een rendabele manier geteeld in harmonie met de omgeving, emissieloos, klimaatneutraal en met een
Nadere informatiePraktische opdracht ANW Biobased economy keuzekaart
Praktische opdracht ANW Biobased economy k Praktische-opdracht door een scholier 1807 woorden 26 juni 2011 4,7 3 keer beoordeeld Vak ANW Keuzeopdracht ANW Jan H. 4V SGL 09-06-2011 Biobased Economy Het
Nadere informatieMinder afval met duurzame luiers voor Rotterdamse moeders! Minder afval, minder CO2 uitstoot en chemicaliën, lagere kosten, en een gezonde toekomst
Minder afval met duurzame luiers voor Rotterdamse moeders Minder afval, minder CO2 uitstoot en chemicaliën, lagere kosten, en een gezonde toekomst voor kindjes en de planeet PROBLEEM BESCHRIJVING WEGWERPLUIERS
Nadere informatieAfsluitende les. Leerlingenhandleiding. Alternatieve brandstoffen
Afsluitende les Leerlingenhandleiding Alternatieve brandstoffen Inleiding Deze chemie-verdiepingsmodule over alternatieve brandstoffen sluit aan op het Reizende DNA-lab Racen met wc-papier. Doel Het Reizende
Nadere informatieBrems Stefan Vanderick Sustainable Success Stories. Brems 37. Bedrijf met een Hart van Hout. Stefan Vanderick Cedric Vanaken
37. Brems Bedrijf met een Hart van Hout Stefan Vanderick Cedric Vanaken 1 2 Wat ooit startte als een klompenmakerij, is vandaag een modern houtbedrijf. De overgrootvader van huidig bedrijfsleider Stefan
Nadere informatie1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule
Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze
Nadere informatieOPTIMALE PRODUCT-KWALITEIT CRADLE TO CRADLE CERTIFIED
OPTIMALE PRODUCT-KWALITEIT CRADLE TO CRADLE CERTIFIED CM GOED PRODUCTONTWERP IS EEN KEUZE Bij het ontwerpen van een nieuw product, start de ontwerper met het formuleren van een aantal vragen over de kwaliteit
Nadere informatieWageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus
Wageningen University & Research Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s:
Nadere informatieBeleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu
Beleggen in de toekomst de kansen van beleggen in klimaat en milieu Angst voor de gevolgen? Stijging van de zeespiegel Hollandse Delta, 6 miljoen Randstedelingen op de vlucht. Bedreiging van het Eco-systeem
Nadere informatieOm te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak.
BEOORDELINGSMODEL DUURZAAM ONDERHOUD Integrale benadering Om te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak. Een integrale aanpak zou zich
Nadere informatieTransition Town Castricum filmavond 19 mei 2011. Visie op voedsel
Transition Town Castricum filmavond 19 mei 2011 Visie op voedsel WAT KAN IK IK DOEN? Cursus Permacultuur organiseren in Castricum en zelf meedoen Seizoenbewuster kopen Zinvolle planten in de tuin en beter
Nadere informatiede aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.
Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.
Nadere informatieglijden. Ik zie ze zachtjes wegstromen, oplossen en verdwijnen, om nooit meer terug te keren.
INLEIDING Welkom in de affirmatiewereld. Je hebt ervoor gekozen om gebruik te gaan maken van het gereedschap dat in dit boek beschreven wordt en je hebt daarmee de bewuste beslissing genomen om je leven
Nadere informatieInnovatie in de Hoeksche Waard. Projectleider Biobased Economy Hoeksche Waard Henk Groeneveld
Projectleider Biobased Economy Hoeksche Waard Henk Groeneveld Biobased Economy: De overgang van een economie die draait op fossiele grondstoffen naar een economie die draait op biomassa als grondstof In
Nadere informatieFAIRTRADE. Een beter leven. Wat is Fairtrade
Wat is Fairtrade EERLIJKE HANDEL STAAT VOOROP KEURMERK INTERNATIONALE SAMENWERKING HANDEL GEMEENTE DUURZAAMHEID Een beter leven Veel boeren en arbeiders in arme landen (ook wel ontwikkelingslanden ) hebben
Nadere informatieUIT externe effecten
Externe effecten van de productie. Als bedrijven produceren is er vaak sprake van bijkomende effecten die niet in de prijs van het product zijn opgenomen. Als een bedrijf auto s produceert dan put het
Nadere informatieInnovatie support gids
Innovatie support gids Uw gids naar resultaat 1 Uw gids naar resultaat Innovatief duurzaam drukwerk Het drukwerk van deze gids is uitgevoerd in waterloos offset met inkt op plantaardige basis, dit resulteert
Nadere informatieMaterial Value Circle
Material Value Circle Meerwaarde in de circulaire waarde keten Lonneke de Graaff Materials 2014 l.graaff@dpivalucentre.nl Inhoud DPI Value Centre Wat is de Value Circle? Waarom kijken naar de Value Circle?
Nadere informatieIntroductie. Figuur 1 De actie van Coca Cola
Inhoud Introductie... 2 Maatschappelijk verantwoord ondernemen... 3 Duurzaamheid... 4 Maatschappelijk betrokken ondernemen... 5 Het verschil tussen MVO en MBO... 6 Bronnelijst... 7 MBO... 7 MVO... 7 Introductie
Nadere informatieMosa. Soep van de Dag 20. Ω José Maase Muriel Thies
20. Mosa Soep van de Dag Muriel Thies 1 2 Dutch, design en duurzaam. Het is één van de strategische principes van Koninklijke Mosa, de Maastrichtse keramische tegelfabrikant die eind 2009 als eerste ter
Nadere informatieHand-out digiboard presentatie
Hand-out digiboard presentatie Bij werkboekje Groepen 6, 7 en 8 basisonderwijs Wie weet wat AVRI doet? Opdracht 1 In Rivierenland zamelt AVRI afval in. Wie weet wat AVRI doet? Opdracht 1 Opdracht 2 Woordweb
Nadere informatieWELKOM. Duurzame innovatie
WELKOM VNO NCW bijeenkomst 1 maart 2011 Duurzame innovatie Otto Willemsen Saskia van Stroe-Biezen 1 maart 2011 Duurzame innovatie = generatiebestendig ondernemen en je tijd verstaan Generatie I 1900 II
Nadere informatieTransformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw
Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-
Nadere informatieThe Toyota Way & Purpose
The Toyota Way & Purpose Lex van den Elsen, Louwman ambassadeur voor Toyota en Lexus 10 april 2019 Toyota = Lean benchmark Onze klanten Onze klanten Agenda 1 2 3 Een blik in de geschiedenis De grondleggers
Nadere informatieDUURZAME ONTWIKKELING EN DE CRADLE TO CRADLE- BENADERING
DUURZAME ONTWIKKELING EN DE CRADLE TO CRADLE- BENADERING Bas van de Westerlo, C2C ExpoLAB Venlo, Nederland De afgelopen decennia hebben er diverse ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid plaatsgevonden.
Nadere informatieHEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN
E-blog HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN In talent & groei Het is belangrijk om je talent goed onder woorden te kunnen brengen. Je krijgt daardoor meer kans om het werk te
Nadere informatieBusiness Lounge: uw klant aan de bestuurstafel!
Gaby Remmers: senior onderzoeker Blauw Research Drijfveer: organisaties helpen inzicht te krijgen in de kansen op een nog klantgerichtere dienstverlening Andre Heeling: onderzoeker Blauw Research Drijfveer:
Nadere informatieHet lezen van de etiketten
Terug naar vorige hoofdstuk Terug naar inhoudsopgave Verder naar volgende hoofdstuk Het lezen de etiketten De inhoud dit hoofdstuk: Vergelijkende voedsel analyses Wat er in de wet staat - en wat niet Mineralen
Nadere informatieDuurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs
Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie Nelo Emerencia, Speerpuntmanager Onderwijs & Innovatie Utrecht, 9 februari 2012 DAS Docentenconferentie
Nadere informatieCradle to Cradle - duurzaamheid staat voorop SILVER. Plafond&Wand SYSTEMEN.
Plafond&Wand SYSTEMEN Samen van idee tot werkelijkheid SILVER Cradle to Cradle - duurzaamheid staat voorop www.armstrong.nl/plafonds www.armstrong-plafonds.be Cradle to Cradle - de ingeslagen weg Cradle
Nadere informatieAanbevelend woord Creating Bright Stories Participatie Werkt op 4 februari 2015 op de Chemelot Campus
Aanbevelend woord Creating Bright Stories Participatie Werkt op 4 februari 2015 op de Chemelot Campus 1 Dames en heren, Heeft u dat artikel vorige week in de Limburger gelezen? Dat artikel over de nieuwe
Nadere informatie1 Sociale Innovatie 2 Waarom SMART niet werkt 3 Hoe dan wel? 4 Hoofdthema s 5 LEAN filosofie en S.I. 6 Opbrengst?
Promosheet PHILIP VAN LONDEN - Specialist Sociale Innovatie (2004) Meer over Sociale Innovatie? http://philipvanlonden.wordpress.com Bedrijfsgegevens? http://www.londen-design.nl INHOUD Leiderschap & Arbeidsparticpatie
Nadere informatieLeerlingenhandleiding
Leerlingenhandleiding Afsluitende module Alternatieve Brandstoffen - Chemie verdieping - Ontwikkeld door dr. T. Klop en ir. J.F. Jacobs Op alle lesmaterialen is de Creative Commons Naamsvermelding-Niet-commercieel-Gelijk
Nadere informatieElektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto
Elektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto Bron 1: Elektrische auto s zijn duur en helpen vooralsnog niets. Zet liever in op zuinige auto s, zegt Guus Kroes. 1. De elektrische auto is in
Nadere informatieSILVER. Cradle to Cradle Duurzaamheid staat voorop.
SILVER Cradle to Cradle Duurzaamheid staat voorop www.armstrong-plafonds.nl www.armstrongplafonds.be Cradle to Cradle - de ingeslagen weg Cradle to Cradle is een innovatief concept waarbij productieprocessen
Nadere informatieRegionale voedselproductie en duurzaamheid. Jasper Scholten 24 september 2013
Regionale voedselproductie en duurzaamheid Jasper Scholten 24 september 2013 Methodology and tools Sustainability performance LCA Sustainable nutrition Quiz Vraag 1: Heeft een aardbei die in de supermarkt
Nadere informatieDuurzaam bedrijventerreinmanagement. Cradle to Cradle. Kamer van Koophandel Limburg Dick Thesingh
Duurzaam bedrijventerreinmanagement & Cradle to Cradle Kamer van Koophandel Limburg Dick Thesingh Ontwerp is het eerste teken van menselijke intentie. Mineralen zijn vormvast en tijdloos Planten zijn vitaal
Nadere informatieOptimaliseren van recyclingprocessen via innovatie in productontwikkeling Duurzaamheidsdialoog TNS NIPO
Optimaliseren van recyclingprocessen via innovatie in productontwikkeling Duurzaamheidsdialoog TNS NIPO Eelco Smit Philips Consumer Lifestyle 29 maart 2012 Een sterke diverse industriële groep leading
Nadere informatieBedreigingen. Broeikaseffect
Bedreigingen Vroeger gebeurde het nogal eens dat de zee een gat in de duinen sloeg en het land overspoelde. Tegenwoordig gebeurt dat niet meer. De mensen hebben de duinen met behulp van helm goed vastgelegd
Nadere informatieLeren praten Turks. Colofon. Hart voor Brabant
Colofon Uitgave : GGD Hart voor Brabant Oplage : 500 Datum : februari 2007 Illustraties : Hendriks van den Hout Druk : Graphiset bv, Uden Hart voor Brabant Leren praten Turks GGD Hart voor Brabant Postbus
Nadere informatieBiomassa: brood of brandstof?
RUG3 Biomassa: brood of brandstof? Centrum voor Energie en Milieukunde dr ir Sanderine Nonhebel Dia 1 RUG3 To set the date: * >Insert >Date and Time * At Fixed: fill the date in format mm-dd-yy * >Apply
Nadere informatieKom ook naar het Internet Marketing Summit op 10 & 11 Maart a.s. in Maarssen!
Kom ook naar het Internet Marketing Summit op 10 & 11 Maart a.s. in Maarssen! In 1 weekend ontdek je de nieuwste ontwikkelingen en strategieën op het gebied van Internet Marketing en Business Building.
Nadere informatieMosa. Tiles. Cradle to Cradle
Mosa. Tiles. Cradle to Cradle Cradle to Cradle en Mosa C2C Duurzaamheid is voor Koninklijke Mosa een belangrijk speerpunt in haar missie en principes. Dit hoort van nature bij een duurzaam product als
Nadere informatieDe langzaam brandende lont van al wat mogelijk is, wordt ontstoken door verbeelding Emily Dickinson
Hoe ve r k o o p jij jo u w pr o d u c t of di e n s t. Voorbeeld: ik ben gespecialiseerd in herenmodefoto s en heb al vele bedrijven als zzp-er succesvol mogen ondersteunen met het optimaliseren van de
Nadere informatieAlles van waarde beschermen en behouden
Alles van waarde beschermen en behouden Rond 2050 wonen er zo n 9 miljard mensen op onze aarde. De vraag naar water, mais, olie en metaal zal dan ook drastisch toenemen. Onze aarde is niet onuitputtelijk,
Nadere informatieSpekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken.
Spekkoek Oma heeft de post gehaald. Er is een brief van de Sociale Werkplaats. Snel scheurt ze hem open. Haar ogen gaan over de regels. Ze kan het niet geloven, maar het staat er echt. Igor mag naar de
Nadere informatie