Take home messages: Thuis: Duurzaam gedrag. Duurzaam Gedrag bij Huurders. Hoeveel energie gebruikt u thuis? Waar gaat de energie naartoe?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Take home messages: Thuis: Duurzaam gedrag. Duurzaam Gedrag bij Huurders. Hoeveel energie gebruikt u thuis? Waar gaat de energie naartoe?"

Jonas Smeets
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Take home messages: 1. Duurzaam leven begint bij jezelf & de eigen medewerkers 2. Duurzaam leven begint met bewustzijn en urgentie 3. maar start pas als er handelingsperspectief is 4. Gedragsverandering heeft een natuurlijke eigenaar: het is van degenen die het betreft Duurzaam Gedrag bij Huurders 5. Veranderen is moeilijk, dus richt je op sociale groepen Dr. Carina J. Wiekens Lector Duurzaam Gedrag Centre of Expertise Energy & Academie voor Sociale Studies Hanzehogeschool Groningen Thuis: Hoeveel energie gebruikt u thuis? Waar gaat de energie naartoe? Wat is de bijdrage van uw wasmachine? Weet u waarop u kunt besparen? Gedrag dat voorziet in de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties te schaden om in hun behoeften te voorzien. - commissie Brundtland, 1987 We helpen mensen bewuste keuzes te maken op het gebied van energie en duurzaamheid. vooral door experimenten in de praktijk uit te voeren 1

2 Waarom doen we wat we doen? Onbewust Hoe verander je gedrag? Bewust Waarom doen we wat we doen? Wees er maar trots op dat je voor het financieren van je elitaire hobby een grote greep uit de portemonnee van de Nederlandse gezinnen gaat doen. - TPO, 21 december 2018 hartvannederland.nl Energie besparen / CO2-uitstoot voorkomen Slimme meter + EMS: Vergroot bewustzijn van energiegebruik en verminder het energiegebruik 2

Onderzoeksontwerp: Enkele resultaten: & Controle conditie EMS 1 EMS 2 EMS 3 Geen EMS Gemiddelde persoon met lage SES welwillend, maar niet

kan energiebewustzijn vergroten, maar maakt van een energieverbruiker geen energiemanager Gebrek aan handelingsperspectief Dat niet! Wat wel?

Verandering is van de mensen die het betreft => eigenaar van het verandertraject Bewuste verandering in betekenisvolle sociale groepen - Vele

3 Onderzoeksontwerp: Enkele resultaten: & Controle conditie EMS 1 EMS 2 EMS 3 Geen EMS Gemiddelde persoon met lage SES welwillend, maar niet intrinsiek gemotiveerd => Kosten besparen voornaamste drijfveer EMS wordt niet of beperkt gebruikt Effecten op het energieverbruik zijn klein EMS kan energiebewustzijn vergroten, maar maakt van een energieverbruiker geen energiemanager Gebrek aan handelingsperspectief Dat niet! Wat wel? Stel dat je mensen wilt motiveren om duurzamer te gaan leven. Wat moet je dan doen? Verandering is van de mensen die het betreft => eigenaar van het verandertraject Bewuste verandering in betekenisvolle sociale groepen - Vele stappen nodig, draagvlak is noodzakelijk - Verandering is sterker (betere voorspeller van toekomstig gedrag - Efficiënter - Gemakkelijker (social beings) - Inzet sociaal kapitaal - Duurzamer door steun en inzet van de groep 3

Gedragsexperimenten: energie besparen 50 koffers door heel

315 kwh/jaar (73 euro) 4. 300 kwh/jaar (69 euro) 5.

4 Gedragsexperimenten: energie besparen 50 koffers door heel organisat door de h de Zuunig off, ComI MegaWat is je krult doel: Het energiesl kwh/jaar (140 euro per jaar) kwh/jaar (112 euro) kwh/jaar (73 euro) kwh/jaar (69 euro) kwh/jaar (64 euro) kwh/jaar (60 euro) kwh/jaar (56 euro) kwh/jaar (32 euro) Zie ook MilieuCentraal.nl 4

315 kwh/jaar (73 euro) Speur de Energieslurper 4.

alleen de vriezer > 140 euro: 248 euro: KwH 200

5 kwh/jaar (140 euro per jaar) kwh/jaar (112 euro) kwh/jaar (73 euro) Speur de Energieslurper kwh/jaar (69 euro) kwh/jaar (64 euro) kwh/jaar (60 euro) kwh/jaar (56 euro) kwh/jaar (32 euro) Meerdere deelnemers alleen de vriezer > 140 euro: 248 euro: KwH 200 euro: PowerPOI ers Wat levert een dergelijke actie op? 1. Meer bewustzijn van het elektriciteitsverbruik op apparaatniveau 2. Een deel doet mee vanuit sociale overwegingen ( mijn buren doen ook mee ) 3. 99% v/d deelnemers wil participeren in vervolgacties Doelgroepen I 5

Aandacht Interesse Aandacht Actie Interesse Act Doelgroepen II Hoe komen we binnen bij deze doelgroep?

opwekken om tot deze het doelgroep daadwerkelijk opwekken besparen om tot bezig te gaan met van bezig energie? te gaan met van energiebesparing?

Wat werkt: Wat werkt: Wat werkt: Wa Warm binnenkomen via contacten professionele organisaties actief in de wijk Overtuigen Warm binnenkomen van het belang via Energiecoach Overtuigen van het belang

organisaties mensen actief in in de (bijvoorbeeld - Terugkoppeling mensen geven in - schulden). wijk schulden). - Lange termijn inzet i.v.m. - Actie vooraankondigen d.m.v. flyer voor eerste bezoek vertrouwen Incentive: Actie vooraankondigen beloning uitdelen Incentive: beloning uitdelen d.

media - Deur aan deur in de middag - Informeel gesprek aangaan Incentive: beloning uitdelen brengen (indien niet via bewustzijn en kennis te b Laagdrempelig zijn Laagdrempelig zijn netwerk) vergroten

Toevalsacties (zoals Voorstel vervolg onderzoek: Vo ijsjes Opzetten ketenregie Op Eigen actie voordelen bij inzichtelijk Jumbo Eigen voordelen inzichtelijk maken door tips te geven.

- Krant Energiecoach zorgt voor En - Gebruik social media kennisdeling in de buurt, ke Aansluiten bij de doelgroep (en Aansluiten bij de doelgroep (en - Deur aan deur in de mensen bij elkaar.

gedragsverandering - Meedenken toe, ge Incentive: - Informatie beloning geven maar - Informatie onduidelijk geven of dit ook m uitdelen gebeurt.

6 Aandacht Interesse Aandacht Actie Interesse Act Doelgroepen II Hoe komen we binnen bij deze doelgroep? Hoe kunnen komen we we de binnen interesse bij bij Hoe zetten kunnen we we bewoners de interesse aan bij Hoe deze doelgroep? opwekken om tot deze het doelgroep daadwerkelijk opwekken besparen om tot bezig te gaan met van bezig energie? te gaan met van energiebesparing? energiebesparing? Wat werkt: Wat werkt: Wat werkt: Wa Warm binnenkomen via contacten professionele organisaties actief in de wijk Overtuigen Warm binnenkomen van het belang via Energiecoach Overtuigen van het belang Ene door middel van professionele door middel van professionele contacten professionele organisaties actief in de wijk organisaties - Laagdrempelige actief in uitleg de wijk - (bijvoorbeeld organisaties mensen actief in in de (bijvoorbeeld - Terugkoppeling mensen geven in - schulden). wijk schulden). - Lange termijn inzet i.v.m. - Actie vooraankondigen d.m.v. flyer voor eerste bezoek vertrouwen Incentive: Actie vooraankondigen beloning uitdelen Incentive: beloning uitdelen d.m.v. flyer voor eerste bezoek Inspelen op eigen situatie om Insp brengen (indien niet via netwerk) Actie zichtbaar maken - Toevalsacties (zoals ijsjes actie bij de Jumbo - Krant - Gebruik social media - Deur aan deur in de middag - Informeel gesprek aangaan Incentive: beloning uitdelen brengen (indien niet via bewustzijn en kennis te b Laagdrempelig zijn Laagdrempelig zijn netwerk) vergroten v -Herhaling en inzicht geven -Herhaling en inzicht geven Aansluiten bij bestaand gedrag Aan -1 op 1 contacten met -1 op 1 contacten met Actie zichtbaar maken coach/student coach/student - Toevalsacties (zoals Voorstel vervolg onderzoek: Vo ijsjes Opzetten ketenregie Op Eigen actie voordelen bij inzichtelijk Jumbo Eigen voordelen inzichtelijk maken door tips te geven. maken door tips te geven. - Krant Energiecoach zorgt voor En - Gebruik social media kennisdeling in de buurt, ke Aansluiten bij de doelgroep (en Aansluiten bij de doelgroep (en - Deur aan deur in de mensen bij elkaar. m subgroepen) subgroepen) middag - Makkelijk taalgebruik - Makkelijk taalgebruik - Informeel gesprek Effectmeting: Ef aangaan (indien nodig) (indien nodig) -Bewoners zeggen -B - Meedenken gedragsverandering - Meedenken toe, ge Incentive: - Informatie beloning geven maar - Informatie onduidelijk geven of dit ook m uitdelen gebeurt. ge - Empathie tonen - Empathie tonen Bron: ECN #33 3 Acties. Praktijkgericht onderzoek (aansluiting doelgroep, effect-, proces- en contextevaluatie): - Focusgroepen - Interviews - Belangenanalyses - Contextanalyses - Sociale Netwerkanalyses - Vragenlijsten - Observaties - Tijdlijnanalyses - Documentanalyses - ( ) Start Bewustwording en ervaren van urgentie Zien van oorzaken en oplossingen Opstellen implementatieplannen Implementatie Duurzamere Samenleving Speur de energieslurper Check je warmtelek Is je CV OK? Let light be LED Deelnemerssessies Lespakketten (po/vo/mbo/hbo) Klimaatgesprekken Energiecoaches ( ) We-Energy Game Klimaatgesprekken Futures Literacy Visualisatie Quick scan Regie over je Energie Ontwerpsessies SNA Belangenanalyses Proces- en ketenregie Energiecoaches ( ) Eigen woning (o.a. zelfrelevant) Eigen woning (o.a. zelfrelevant) Eigen gemeenschap /lokaal initiatief Sociale netwerken & ketenregie Organisatiediagram

CBSS We helpen mensen bewuste keuzes te maken op het gebied van energie en duurzaamheid. Hoe? 1. Door mensen voldoende bagage te geven om zelf bewuste keuzes te kunnen maken. 2.

7 CBSS We helpen mensen bewuste keuzes te maken op het gebied van energie en duurzaamheid. Hoe? 1. Door mensen voldoende bagage te geven om zelf bewuste keuzes te kunnen maken. 2. Door mensen te ondersteunen. 3. Door mensen samen te brengen. Waarom? Omdat voor 99% van de mensen geldt dat een sociale en duurzame wereld een fijne wereld is. Take home messages: 1. Duurzaam leven begint bij jezelf & de eigen medewerkers 2. Duurzaam leven begint met bewustzijn en urgentie 3. maar start pas als er handelingsperspectief is 4. Gedragsverandering heeft een natuurlijke eigenaar: het is van degenen die het betreft 5. Veranderen is moeilijk, dus richt je op sociale groepen Duurzaam Gedrag Dr. Carina J. Wiekens Lector Duurzaam Gedrag Centre of Expertise Energy & Academie voor Sociale Studies Hanzehogeschool Groningen 7

Vergelijkbare documenten

(Water)bewustzijn & participatie

(Water)bewustzijn & participatie Dr. Carina J. Wiekens Lector Duurzaam Gedrag EnTranCe Centre of Expertise Energy & Academie voor Sociale Studies c.j.wiekens@pl.hanze.nl Take home messages: 1. Transitie