Buitenspelen, ja leuk!

Transcriptie

1 Buitenspelen, ja leuk! Speelruimtebeleidsplan gemeente Berkelland

2 Buitenspelen, ja leuk! Speelruimtebeleidsplan gemeente Berkelland OBB Ingenieursbureau

3 Titel: Subtitel: Opdrachtgever: Opdrachtnemer: Opgesteld door: "Buitenspelen, ja leuk!" Speelruimtebeleidsplan gemeente Berkelland gemeente Berkelland OBB Ingenieursbureau Postbus AV Deventer ing. J.P. Oost ing. P.J. Wegdam Datum: april 2007 Project: Aantal pagina s: 84 OBB Ingenieursbureau

4 INHOUDSOPGAVE 1. SAMENVATTING Aspecten kerntakendiscussie Beleidsuitgangspunten Het toepassen van de beleidsuitgangspunten Wijzigingen per kern Overzicht financiële consequenties knoppenop 7 voor witregel in inhoudsopgave INLEIDING Waarom een speelruimteplan? Doelstelling en visie Begripsbepaling Leeswijzer voor het speelruimteplan Kop 7 ingevoegd voor witregel in inhoudsopgave DEEL I VISIE EN NORMEN BELEID SPEELRUIMTE Het recht op speelruimte Het belang van speelruimte Speelruimte, voor wie? De relatie informele en formele speelruimte De informele speelruimte Vormgeving informele speelruimte De formele speelruimte Vormgeving formele speelruimte Samen werken aan speelruimte Vooruitzien in speelruimte De zorg voor speelvoorzieningen Periode en evaluatie speelruimteplan Kop 7 ingevoegd voor witregel in inhoudsopgave DEEL II ANALYSE SPELEN IN BERKELLAND Speelruimte in Beltrum Speelruimte in Borculo Speelruimte in Eibergen Speelruimte in Geesteren Speelruimte in Gelselaar Speelruimte in Haarlo Speelruimte in Neede Speelruimte in Noordijk Speelruimte in Rekken Speelruimte in Rietmolen Speelruimte in Ruurlo REALISATIE STREEFBEELD EN JAARLIJKSE KOSTEN Realiseren streefbeeld Eenmalige en bijkomende kosten Vervangingswaarde Structurele kosten Kort samengevat 61 DEEL III BIJLAGEN 63 BIJLAGE I. BEGRIPPENLIJST 65 BIJLAGE II. AANTAL EN KOSTEN SPEELTOESTELLEN 66 BIJLAGE III. GEGEVENSTABEL WIJKEN 68 BIJLAGE IV. SPEELPLEKKEN EN MAATREGELEN 70 BIJLAGE V. (IN)FORMELE ONTMOETING JONGEREN 77 BIJLAGE VI. SPEELPRIKKELS 79 BIJLAGE VII. TEKENINGEN 81 OBB Ingenieursbureau

5 TABELLEN Tabel 1 Nieuwe en secundaire plekken per leeftijd 8 Tabel 2 Aanpassingen per kern 8 Tabel 3 Overzicht kosten 9 Tabel 4 Normen informele speelruimte 20 Tabel 5 Normen formele speelruimte 25 Tabel 6 Kosten realisatie streefbeeld 57 Tabel 7 Eenmalige kosten realisatie per buurt 59 Tabel 8 Inventarisatie en vervangingswaarde 59 Tabel 9 Structurele kosten 60 Tabel 10 Beslisboom analyse speelruimte 68 OBB Ingenieursbureau

6 1. SAMENVATTING Allereerst worden hieronder de aspecten van de kerntakendiscussie over spelen en de belangrijkste beleidsuitgangspunten weergegeven die in het speelruimteplan vast worden gesteld. Vervolgens wordt kort beschreven wat het toepassen van de uitgangspunten betekent voor het huidige speelruimteniveau en wat de financiële gevolgen zijn Aspecten kerntakendiscussie In het kader van de kerntakendiscussie zijn voor speelvoorzieningen een aantal viertal aspecten naar voren gekomen die nadere uitwerking behoeven Private en publieke samenwerking In gemeente Berkelland is de woningcorporatie ProWonen en diverse projectontwikkelaars actief. In paragraaf is aangegeven dat de woningcorporatie of de projectontwikkelaar en de gemeente zich gezamenlijk kunnen inzetten voor de hoeveelheid speelruimte in de buurten. Daar waar de corporatie of ontwikkelaar actief is, zal dit ten eerste de doelgroep ten goede komen. Daarnaast kan het basisnetwerk door afstemming en wederzijdse overdracht van kennis nog beter en eventueel uitgebreider aansluiten op de specifieke situatie. Op deze wijze kunnen er aantrekkelijker en hoogwaardiger buurten worden gerealiseerd. De beleidsuitgangspunten uit dit speelruimteplan moeten in een Programma van Eisen voor het ontwikkelen van (woon)gebieden zijn opgenomen. Ook de schoolpleinen kunnen voorzien in speelruimte. In paragraaf is aangegeven schoolpleinen die een functie in het basisnetwerk kunnen hebben, waar mogelijk en in overleg met de schoolbesturen, worden betrokken. De speelruimten bij crèches, kinderdagverblijven en peuterspeelzalen zijn veelal minder geschikt als openbare speelplek aan te wijzen. Dit omdat deze speelruimten meestal afsloten (moeten) zijn en de kinderen er (samen met hun begeleider) juist veel overdag (tijdens openingtijden) gebruik van zouden willen maken. Het is wenselijk om daar waar nodig en mogelijk de speelruimten bij scholen te betrekken in het basisnetwerk. Gezocht wordt naar win-win situaties. Daar waar geen speelplek in het kader van het basisnetwerk noodzakelijk is, of de openbare ruimte veel betere mogelijkheden biedt, wordt gekozen om het schoolplein niet in het basisnetwerk te betrekken. Als een schoolplein niet specifiek in het basisnetwerk wordt betrokken, betekent dit niet dat het plein afgesloten moet worden. Het onderhoud, het beheer en de vervanging van de toestellen kan dan niet vanuit het budget openbare speelvoorzieningen plaatsvinden. Uit de analyse blijkt dat circa 10 schoolpleinen in het basisnetwerk zouden kunnen worden betrokken. Met name in alle kleine kernen zijn goede mogelijkheden om het schoolplein een functie te geven als (basis) voorziening voor kinderen en jeugd Speelvoorzieningen meenemen in planvorming en exploitatie Dit speelruimteplan geeft expliciet uitgangspunten en normen weer aan de hand waarvan speelruimte meegenomen kan worden in de planvorming en exploitatie van uitbreidingsgebieden. OBB Ingenieursbureau

7 Verantwoordelijkheden voor speelvoorzieningen meer overgelaten kunnen worden aan maatschappelijke organisaties zoals buurtschappen, bewonersgroepen, speeltuinorganisaties nieuwe stijl en woningbouwcorporaties e.d. In paragraaf is een participatieladder beschreven aan de hand waarvan in de verschillende stappen van het traject van ontwerp, onderhoud tot en met vervanging de burgers betrokken kunnen worden bij speelruimte. Door het Attractiebesluit worden de mogelijkheden tot het zelf bouwen en het onderhouden van speeltoestellen op gemeentelijke grond door buurtbewoners(groepen) beperkt (zie ook paragraaf 3.8.4). De bewoners(groepen) kunnen wel werkzaamheden uitvoeren die geen invloed hebben op de veiligheid, maar wel op het uiterlijk en de uitstraling van een speelplek. Daarbij moet gedacht worden aan het schoonhouden van de speelplek en speeltoestellen, het grasmaaien rondom de toestellen, (kleinere) schilderwerkzaamheden enzovoort. In plaats van het gemeentelijke onderhoudsniveau schoon-heelveilig voor de toestellen kan het onderhoudsniveau van de gehele speelplek inclusief de omgeving op spik-en-span gebracht worden. Veelal betreffen dit werkzaamheden waaraan een gemeente normaliter geen geld besteed in het kader van de speeltoestellen. Er zijn dus door dergelijk buurtbeheer geen grote bezuinigingen op de structurele lasten van de speeltoestellen te verwachten Heroverweging van subsidiëring van speeltuinverenigingen Voor zover bekent zijn er drie speeltuinverenigingen in Berkelland: D n Geetelingshook in Beltrum, De Berg in Neede en De Noord in Borculo. Uit de analyse blijkt dat alle drie de speeltuinen in meer of mindere mate in het basisnetwerk speelvoorzieningen kunnen worden opgenomen. De speeltuinverenigingen krijgen jaarlijks een subsidie. In het kader van voorliggend speelruimteplan is de functie van speeltuinverenigingen in het kader van de openbare speelvoorzieningenniveau weergegeven. De subsidieverlening zou bepaald kunnen worden aan de hand van een raming van (jaarlijkse) kosten die de gemeente zou besteden aan een reguliere speelplek in het kader van het openbare speelvoorzieningenniveau. Daarnaast zijn er nog meer aspecten waarin speeltuinverenigingen een functie kunnen hebben zoals het stimuleren van activiteiten voor kinderen, speel- en ontmoeting voor jeugd en jongeren in de vakanties, buiten- en binnenspelactiviteiten, natuurbeleving, sportdeelname, jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning (WMO). Verder zijn van belang aspecten als het onderhoud en de exploitatie van speeltuingebouwen en hoe de (bestuurs)aansprakelijkheid van de verenigingen is geregeld. Aanbevolen wordt om in het kader van (budget/waarderings-) subsidieverlening een nota op te stellen uitgaande van het waarderen van speeltuinverenigingen aan de hand van de mate waarin zij invulling geven of zouden kunnen geven aan functies die de gemeente als basisvoorziening beschouwt Beleidsuitgangspunten Aan de hand van het speelruimteplan zal er voor het spelen ten eerste een verandering van denken over de openbare ruimte moeten plaatsvinden bij het bestuur, de ambtenaren en de burgers. De kern daarvan is: bij het inrichten en beheren van de openbare ruimte moet het onderdeel bespeelbaarheid mee worden genomen. OBB Ingenieursbureau

8 De belangrijkste uitgangspunten waarmee rekening moet worden gehouden bij de inrichting, het beheer en het onderhoud van bestaande en nieuwe woonwijken: (blz.) Beleidsuitgangspunt 1. De 0- tot 18-jarigen in gemeente Berkelland hebben recht op informele en formele speelruimte. 16 Beleidsuitgangspunt 2. Om voldoende ontwikkelingsmogelijkheden aan de doelgroep te bieden wordt een gevarieerd aanbod aan speelruimte en speelfuncties gerealiseerd. 18 Beleidsuitgangspunt 3. Gemeente Berkelland hanteert normen voor hoeveelheid informele speelruimte. 21 Beleidsuitgangspunt 4. Bij ontwerp en onderhoud van de openbare ruimte wordt nagegaan hoe de bespeelbaarheid verhoogd kan worden. 24 Beleidsuitgangspunt 5. Gemeente Berkelland hanteert normen voor hoeveelheid formele speelruimte. 24 Beleidsuitgangspunt 6. Bij het ontwerpen van speelplekken wordt rekening gehouden met medegebruik van de doelgroep met een beperking. 27 Beleidsuitgangspunt 7. Door bewonersparticipatie worden burgers en de doelgroep bij speelruimte betrokken. 29 Beleidsuitgangspunt 8. Waar mogelijk worden in overleg met de schoolbesturen schoolpleinen in het basisnetwerk betrokken. 31 Beleidsuitgangspunt 9. Speeltuinverenigingen die kunnen voorzien in de behoefte aan speelruimte worden in overleg in het basisnetwerk betrokken. 31 Beleidsuitgangspunt 10. Waar mogelijk wordt de behoefte aan speelruimte samen met de woningbouwvereniging en projectontwikkelaar ingevuld. 32 Beleidsuitgangspunt 11. Toekomstige (bestemmings)plannen worden getoetst aan de normen voor speelruimte. 34 Beleidsuitgangspunt 12. Bij klachten inzake onveilige en onwenselijke situaties worden binnen 3 dagen passende maatregelen genomen. 34 Beleidsuitgangspunt 13. Het onderhoud van de speelvoorzieningen in gemeente Berkelland wordt op het niveau schoon, heel, veilig uitgevoerd. 35 Beleidsuitgangspunt 14. De speelvoorzieningen worden vervangen aan de hand van een flexibel vervangingsschema. 36 Beleidsuitgangspunt 15. Het speelruimteplan wordt vastgesteld voor een periode van tien jaar en na zes jaar geëvalueerd Het toepassen van de beleidsuitgangspunten Bij het toepassen van de beleidsuitgangspunten en de richtlijnen voor informele en formele speelruimte voor gemeente Berkelland komen verschillende maatregelen naar voren. Het speelruimteplan roept ten eerste op om de gehele openbare ruimte beter bespeelbaar te maken. Daartoe worden in de analyse voorstellen gedaan om op 15 locaties maatregelen te nemen en om 331 zit- en ontmoetingsaanleidingen en speelprikkels te plaatsen. Speelprikkels zijn objecten die niet specifiek voor het spelen geplaatst zijn, maar een scala aan speelmogelijkheden bieden. De voorstellen zoals in de analyse genoemd, hebben tot gevolg dat het aantal speelplekken afneemt van 117 naar 103. Daarbij moeten 19 nieuwe speelplekken worden aangelegd en worden 33 speelplekken als secundair aangewezen. Secundaire plekken of toestellen hebben geen functie (meer) in het voorgestelde streefbeeld speelvoorzieningen. Deze toestellen kunnen eventueel verplaatst (hergebruikt) of op termijn niet meer vervangen worden. OBB Ingenieursbureau

9 Wijzigingen speelplekken Huidig Secundair Nieuwe Streefbeeld plekken 0 tot en met 5 jaar tot en met 11 jaar tot en met 11 jaar tot en met 18 jaar tot en met 18 jaar tot en met 18 jaar Totaal soorten Kern Tabel 1 Nieuwe en secundaire plekken per leeftijd Verder moeten ruim 60 plekken gerenoveerd worden en meer aantrekkelijk worden gemaakt zodat deze beter aansluiten bij het spelgedrag en waar de kinderen, jeugd en jongeren tegenwoordig wonen. Hiervoor moeten meer of minder aanpassingen plaatsvinden (toestellen erbij, verplaatsen of op termijn verwijderen en niet herplaatsen). De nieuwe en te verbeteren plekken zorgen ervoor dat het totaal aantal toestellen afneemt van 489 naar Wijzigingen per kern Het aantal jarigen In de huidige situatie aanwezig In de analyse voorgesteld om nieuw te realiseren In de analyse als secundair aangewezen Het aantal in het streefbeeld De kosten voor de nieuwe plekken en de maatregelen. Plekken Toestellen Plekken Toestellen Aanleidingen Maatregelen Plekken Toestellen Plekken Toestellen Beltrum Borculo Eibergen Geesteren Gelselaar Haarlo Neede Noordijk Rekken Rietmolen Ruurlo Tabel 2 Aanpassingen per kern Besparing door hergebruik toestellen Uitvoeringkosten Afrondingsverschil 200- Totaal In Bijlage IV Speelplekken en maatregelen is een uitgebreid overzicht weergegeven met per speelplek de kosten en maatregelen voor de huidige en nieuwe speelplekken. OBB Ingenieursbureau

10 1.5. Overzicht financiële consequenties In onderstaande tabel staan de financiële consequenties weergegeven voor het uitvoeren van het speelruimteplan. Eenmalige kosten realiseren streefbeeld het verbeteren informele speelruimte: 331 speelprikkels en zitaanleidingen het realiseren van 19 zoekgebieden + verbeteren plekken: nieuwe toestellen de bijkomende kosten veiligheidsondergrond 35% het hergebruik van 95 van de in totaal 153 secundaire toestellen (besparing) de bijkomende (her)inrichtingskosten (circa 80% ten laste van speelvoorzieningen de kosten voor uitvoering 8% van eenmalige investeringskosten totaal eenmalige kosten Structurele kosten Begroting 2007 exclusief uren Huidige niveau na realisatie streefbeeld Inventaris: aantal speelplekken aantal speeltoestellen aanschafwaarde toestellen aanschafwaarde ondergronden aanschafwaarde totaal Jaarlijkse kosten: onderhoud op niveau heel-schoon-veilig 75% beheer vervanging budgetten totaal Tabel 3 Overzicht kosten Al met al zijn er in gemeente Berkelland diverse maatregelen noodzakelijk om aan het voorgestelde beleid uit deel I te voldoen. De vervangingswaarde van de voorzieningen in het voorgestelde streefbeeld bedraagt De huidige waarde van de voorzieningen bedraagt Dit betekent dat er nauwelijks extra geïnvesteerd behoeft te worden om het streefbeeld te bereiken. Wel zal er een herverdeling van voorzieningen over de buurten en leeftijdscategorieën plaatsvinden om aan te sluiten aan de behoefte aan verschillende speelvormen en waar de jeugd, kinderen en jongeren tegenwoordig wonen. Indien er geen of beperkte eenmalige investering wordt gedaan kan naar inschatting het streefbeeld via vervanging in speeltoestellen in circa 10 jaar bereikt worden. OBB Ingenieursbureau

11 Voor de aanpassing van het huidige speelvoorzieningenniveau in één keer zou nodig voor: het verbeteren informele speelruimte: 331 speelprikkels en zitaanleidingen; het realiseren van 19 zoekgebieden + verbeteren plekken: nieuwe toestellen; het hergebruik van 95 van de in totaal 153 secundaire toestellen (besparing); de bijkomende (her)inrichtingskosten (circa 80% ten laste van speelvoorzieningen. Daarbij is rekening gehouden met de bijkomende kosten veiligheidsondergrond 35%. In de bijkomende kosten is ook een bedrag opgenomen voor het verwijderen en bespeelbaar herinrichten van de 33 secundaire speelplekken. Naast de genoemde kosten kunnen er nog overige uitvoeringskosten ontstaan. Denk daarbij aan kosten voor het opstellen van inrichtingsschetsen, het opstellen van een uitvoeringsplan, het verplaatsen van toestellen en het voorbereiden van het plaatsen van banken en speelprikkels. De totale hoogte en verdeling van deze kosten is sterk afhankelijk van de wijze van uitvoering. Voor de raming is uitgegaan van 8% van de kosten van de eenmalige investering. Gezien de normen moet er minimaal beschikbaar zijn om het huidige speelvoorzieningenniveau te onderhouden, te beheren en te vervangen. Na de realisatie van het streefbeeld is dit minimaal De toename aan structurele kosten heeft te maken met de toename in de totale aanschafwaarde die nodig is. In hoofdstuk is een nadere toelichting van de financiële consequenties beschreven. knoppenop 7 voor witregel in inhoudsopgave OBB Ingenieursbureau

12 Pg 12 ikv kerntakendiscussie Voldoende en goede buitenspeelvoorzieningen leveren een bijdrage aan het ontwikkelen van een actieve en gezonde levenstijl bij jeugd en zorgen voor het tegengaan van bewegingsarmoede en overgewicht. Ook wordt daarmee de leefbaarheid en de sociale samenhang in buurten en wijken versterkt. Integraal jeugdbeleid Berkelland INLEIDING Dit rapport Buitenspelen, ja leuk! geeft het beleid van gemeente Berkelland inzake de openbare speelvoorzieningen. In dit beleidsplan worden de relevante richtlijnen, een analyse van de huidige situatie en de speelruimte, het wenselijk en het huidig basisnetwerk speelvoorzieningen,de te nemen maatregelen en het te voeren beleid weergegeven Waarom een speelruimteplan? In gemeente Berkelland leeft de wens om te komen tot gemeentelijk speelruimtebeleid. Aanleiding is onder andere harmonisering van de verschillen de werkwijzen rondom speelruimte in de voormalige gemeente Borculo Ruurlo Eibergen en Neede. Daarnaast staan naar aanleiding van de veiligheidinspectie een aantal speeltoestellen op de nominatie om te worden verwijderd. Binnen de begroting is onvoldoende geld aanwezig om de toestellen te herstellen of te vervangen. De gemeente wil daarbij inzicht in een passende evenredig verdeelde speelstructuur, gerelateerd aan de buurtopbouw, de hoeveelheid informele speelruimte, het kinderaantal en de leeftijd van de kinderen. Ook wil zij graag financieel overzicht om passend beheer, onderhoud en vervanging te kunnen toepassen. Verder komen in het kader van de kerntakendiscussie aspecten naar voren als: 1. nader onderzoek welke vorm van private en publieke samenwerking er mogelijk zijn; 2. bij het ontwikkelingen van nieuwe plannen moeten speelvoorzieningen meegenomen worden in planvorming en exploitatie; 3. of verantwoordelijkheden voor speelvoorzieningen meer overgelaten kunnen worden aan maatschappelijke organisaties zoals buurtschappen, bewonersgroepen, speeltuinorganisaties nieuwe stijl en woningbouwcorporaties e.d.; 4. heroverweging van subsidiëring van speeltuinverenigingen Doelstelling en visie Het doel is te komen tot een praktisch en breed gedragen speelruimteplan dat invulling geeft aan een evenredige verdeling van speelvoorzieningen over kernen en kinderen. Daarbij wordt rekening gehouden met de mate van informele bespeelbaarheid van de verschillende buurten. Tevens zal er duidelijk inzicht gegeven worden in de jaarlijkse inzet en kosten voor beheer, onderhoud en vervanging. De bijbehorende visie is dat er in de openbare ruimte voldoende en goede (veilige) speelruimte is. Naast informele speelruimte moet er een evenredig verdeeld aanbod van formele speelvoorzieningen aanwezig zijn. Deze speelruimte aan te sluiten bij het aantal, de leeftijd en de behoefte van doelgroepen per kern. Het aanbod van formele speelvoorzieningen moet daarbij afgestemd zijn op de beschikbare financiële middelen, zodat het mogelijk is de toestellen passend en veilig te beheren, onderhouden en vervangen. OBB Ingenieursbureau

13 2.3. Begripsbepaling Speelruimte Het is belangrijk om te realiseren dat ruimte de bepalende factor is bij het spelen en niet zozeer de aanwezigheid van speeltoestellen. Speelruimte betreft ten eerste de ruimte die fysiek aanwezig is om te spelen, zowel in de openbare ruimte als op ingerichte speelplekken. Ten tweede gaat speelruimte over de spreekwoordelijke ruimte die de doelgroep gegund wordt, met andere woorden: "waar mag hij of zij spelen?" (In)formele speelruimte Binnen de openbare ruimte kan ook onderscheid gemaakt worden tussen informele en formele speelruimte. Met informele speelruimte wordt de ruimte aangeduid waar de doelgroep leeft, woont en (veilig) kan spelen, zoals de straat, de stoep, het plantsoen en het water, maar waar geen specifieke speeltoestellen staan. Met formele speelruimte wordt de ruimte aangeduid die specifiek en exclusief is ingericht voor de speelfunctie (de speelplekken met voorzieningen). In dit rapport staat de formele speelruimte niet los van de informele speelruimte Speelprikkel en speeltoestel Bij speelruimte wordt onderscheid gemaakt tussen speelprikkels en speeltoestellen. Speelprikkels zijn objecten die niet specifiek voor het spelen geplaatst zijn, maar een scala aan speelmogelijkheden bieden in de informele en formele speelruimte. Speeltoestellen zijn die voorzieningen in de formele speelruimte die specifiek voor het spelen geplaatst zijn en gemaakt zijn voor een bepaalde speelmogelijkheid. In Bijlage VI wordt nader ingegaan op het begrip speelprikkel Streefbeeld van speelvoorzieningen In de analyse wordt gesproken over een streefbeeld van speelvoorzieningen. Het streefbeeld van speelvoorzieningen is het beeld van speelplekken dat recht doet aan een eerlijke verdeling van speelvoorzieningen over de leeftijdscategorieën van de doelgroep en buurten Secundaire voorzieningen Er wordt gesproken over secundaire speelplekken of toestellen De als secundair aangeduide voorzieningen hebben geen functie (meer) in het voorgestelde streefbeeld van speelvoorzieningen. De onderhoudskosten voor deze toestellen moeten beperkt blijven tot inspectiekosten. De toestellen kunnen eventueel in participatie gegeven worden of als dit niet het geval is worden verplaatst (hergebruikt). Deze toestellen zullen op termijn niet meer vervangen worden Leeftijdsaanduidingen In het speelruimteplan wordt de volgende indeling in leeftijdscategorieën gehanteerd. kinderen = van 0 tot en met 5 jaar jeugd = van 6 tot en met 11 jaar jongeren = van 12 tot en met 18 jaar doelgroep = van 0 jaar tot en met 18 OBB Ingenieursbureau

14 Termen informele ontmoeting jongeren In de analyse wordt bij de informele ontmoetingsmogelijkheden voor jongeren onderscheid gemaakt in verschillende categorieën. Zie Bijlage V voor een uitvoerige beschrijving hiervan. Whats-Upplek = kleinere plek voor 5 tot 10 jongeren die bij elkaar komen en bijpraten; Stay-Aroundplek = plek waar jongeren echt afspreken en zitten te praten of andere activiteiten doen; No-Problemplek = plek (ver) buiten de bebouwde omgeving zodat hier geen overlast voor omwonenden te verwachten is Leeswijzer voor het speelruimteplan Opbouw rapport Bovenstaande doelstelling en visie zijn uitgewerkt in het speelruimteplan. Na de samenvatting in hoofdstuk 1 en een inleiding in hoofdstuk 2, beslaat hoofdstuk 3 de beleidsuitgangspunten welke nodig zijn voor het opstellen van het speelruimteplan. In hoofdstuk 4 tot en met 5 wordt aan de hand van het geformuleerde beleid een analyse gemaakt van de mate waarin de aanwezige speelruimte voldoet aan de geformuleerde beleidsuitgangspunten. Met andere woorden: hoe ziet het streefbeeld speelvoorzieningen eruit? Daarbij worden de noodzakelijke aanpassingen en financiële consequenties beschreven. Dit deel biedt een leidraad voor de aanpassingen aan de speelruimte in gemeente Berkelland. In deel III worden de bijlagen weergegeven. Deze tabellen bevatten (norm)cijfers, ramingen en voorbeelden behorende bij de huidige en wenselijke speelsituatie in gemeente Berkelland. Aangeraden wordt om bij het lezen van de analyse de tekening uit Bijlage VII en de tabel met speelplekken uit Bijlage IV van de betreffende buurt erbij te houden. Regelmatig wordt een gebied aangeduid met straatnamen. Het is daarom handig om tijdens het lezen een straatnamenkaart bij de hand te houden Verwijzingen In de analysetekst staan de speelpleknummers tussen haakjes [**]. Dit zijn de nummers van de huidige speelplekken. Deze corresponderen met de speelpleknummers op de tekeningen. Daarnaast staan er aanduidingen als [Z**] in de tekst. Dit zijn de nieuwe plekken/zoekgebieden. Verder zijn met [M**] de voorgestelde maatregelen ter verbetering van de informele speelruimte aangeduid Opbouw teksten per kern en buurt Per kern wordt zonodig eerst aangegeven welke bijzonderheden van belang kunnen zijn bij de analyse. Bij het opstellen van de analyse is zoveel mogelijk rekening gehouden met de wijkindeling en naamgeving zoals die in gemeente Berkelland gehanteerd (gaan) worden. Voor de doelgroep kunnen grenzen overigens heel anders liggen; naast harde grenzen zoals wegen en watergangen, zijn ook sociale of gevoelsmatige en andere moeilijk te definiëren barrières belangrijk. Door bovengenoemde indeling is het mogelijk dat enkele, in de analyse gehanteerde grenzen iets anders lopen dan verwacht. OBB Ingenieursbureau

15 Soms is het nodig om de kernen te beschrijven in kleinere blokken. Deze zogenoemde speelbuurten ontstaan doordat de ruimtelijke opbouw verschilt, er een drukke weg of spoorlijn ligt of er een sociale barrière is. Dit zijn vaak grenzen die door ouders ook als fysieke grenzen meegegeven worden aan de kinderen en jeugdigen bij het zelfstandig spelen. De kinderen tot en met 8 jaar moeten vaak binnen deze buurtjes blijven. Kop 7 ingevoegd voor witregel in inhoudsopgave OBB Ingenieursbureau

16 DEEL I VISIE EN NORMEN Buitenspelen, ja leuk! Speelruimtebeleidsplan gemeente Berkelland OBB Ingenieursbureau

17 De centrale doelstelling van het gemeentelijk jeugdbeleid is het bevorderen van kansen en beiden van mogelijkheden voor een gezonde ontwikkeling van de jeugd, waardoor deze een zelfstandige en volwaardige wijze kan deelnemen aan de samenleving. Integraal jeugdbeleid Berkelland 2007 Beleidsuitgangspunt 1. De 0- tot 18-jarigen in gemeente Berkelland hebben recht op informele en formele speelruimte. 3. BELEID SPEELRUIMTE Dit rapport "Buitenspelen, ja leuk!" gaat over het spelen in gemeente Berkelland. Wat is er natuurlijker dan spelen? Spel is onlosmakelijk verbonden met leven, met samenzijn, met het functioneren als individu en met het functioneren als lid van een groep. "Natuurlijk", roept iedereen, "spel is belangrijk en er moet ruimte zijn voor spel, veilig spel wel te verstaan." 3.1. Het recht op speelruimte Rechten van het kind Kinderen, jeugdigen en jongeren (de doelgroep) hebben recht op speelruimte. Er is (nog) geen expliciete wet die overheden verplicht om speelplekken aan te leggen. Wel is een dergelijke verplichting te ontlenen aan de Universele verklaring van de rechten van de mens waarin staat geschreven dat ieder mens recht heeft op vrije ontplooiing van zijn persoonlijkheid. Maar nog belangrijker is het verdrag inzake de Rechten van het kind dat werd aangenomen door de Verenigde Naties op 20 november Het omvat alle kinderrechten, geldt wereldwijd en heeft dezelfde kracht als een wet in Nederland. Het verdrag is eigenlijk een contract tussen de overheden en hun minderjarige bevolking. Het is de plicht van elke overheid om daarmee rekening te houden. Lid 1 van Artikel 31 uit dit verdrag luidt: De Staten die partij zijn, erkennen het recht van het kind op rust en vrije tijd, op deelneming aan spel en recreatieve bezigheden passend bij de leeftijd van het kind, en op vrije deelneming aan het culturele en artistieke leven. In het kader van de participatie en de wens de sociale samenhang in gemeente Berkelland te verbeteren kan gesteld worden dat de ouders in grote mate de verantwoordelijkheid dragen voor hun kinderen en de belangen van hun kinderen. Burger en gemeente zijn daarom samen verantwoordelijk voor de invulling van dit recht op (in)formele speelruimte Wetsvoorstel 3% Door de SP (Mw. Agnes Kant) is een initiatiefwet over speelruimte voorbereid. Deze initiatiefwet met daarin de zogenoemde 3%-norm 1 voor speelruimte heeft het niet gehaald tot wet. Wel heeft minister Dekker naar aanleiding van dit wetsvoorstel een brief rondgestuurd aan de Nederlandse gemeenten. In deze brief wordt de zorg van de regering uitgesproken over het feit dat de kinderen ogenschijnlijk minder buitenspelen en dat dit zou komen door een tekort aan speelruimte en ontwikkelingsmogelijkheden. De gemeenten worden verzocht alsnog invulling te geven aan deze 3%-norm, met als aandachtspunt de verantwoordelijkheid voor een integrale ruimtelijke ontwikkeling. Dus er dienen niet alleen speelplekken gemaakt te worden, maar ook trapveldjes, sportvelden, parken, waterkanten, natuurgebieden, schoolpleinen en pleinen dienen geschikt en bereikbaar te zijn voor kinderen om te spelen. De minister vraagt om ruimte voor informeel spel. Dit wetsvoorstel heeft er verder toe geleid dat op basis van het Gelderse provinciale streekplan bij het maken van bestemmingsplannen minimaal 3% van het woonoppervlak reserveren voor speelruimte. 1 Van de openbare ruimte zou 3% de bestemming speelruimte moeten krijgen. Bezwaren daarbij zijn dat bij deze norm kwalificatie ontbreekt en er geen rekening wordt gehouden met het aantal kinderen en de woonsoorten. OBB Ingenieursbureau

18 De gemeente Berkelland voldoet door haar ruimtelijke opbouw in de meeste buurten ruimschoots aan deze 3%-norm. Zij beschikt over grote stukken informele speelruimte, zoals de groenstroken, de dorpsbossen, de schoolpleinen en de grote plantsoenen. Echter nadere invulling van de kwaliteit van deze speelruimte en een link met de kinderaantallen is nog niet gelegd Het belang van speelruimte Buitenspelen, bewegen en ontmoeten is Spelen is in al haar vormen van wezenlijk belang voor de ontplooiing van de jeugd en is de basis voor haar geestelijke en lichamelijke ontwikkeling. Voldoende en goede speelruimte levert een bijdrage aan essentieel voor de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van de jeugd. Buitenspeelvoorzieningen bieden de mogelijkheid zorgen voor het tegengaan van bewegingsarmoede en overgewicht. het ontwikkelen van een actieve en gezonde levenstijl bij jeugd en de wereld steeds verder te ontdekken. Ook wordt via speelruimte de leefbaarheid en de sociale samenhang Het biedt de jeugd ook een alternatief in buurten en wijken versterkt. voor het meer passieve gedrag binnenshuis Om de ontwikkeling maximaal te kunnen stimuleren, is het nodig inzicht te hebben in de functies die spelen daarbij heeft. (televisiekijken, computeren).... gezonde levenstijl... tegengaan bewegingsarmoede Tijdens het spel spelen ingewikkelde, mentale processen een belangrijke rol. Door te spelen verkent het kind zijn omgeving. Hij of zij ontmoet andere kinderen, jeugdigen en jongeren, bekende en onbe- en overgewicht... leefbaarheid en sociale samenhang buurten... kende volwassenen, allerlei materialen, allerlei mogelijkheden, structuren en situaties. Integraal jeugdbeleid Berkelland 2007 Dit alles is onderdeel van het opgroeien en het ontwikkelen van zijn of haar lichamelijke en geestelijke vermogens. Het omgaan met de voorwerpen en situaties in zijn of haar omgeving is een belangrijke voorwaarde voor de latere ontwikkeling van de waarneming, het denken, het probleem oplossen en de geheugenfuncties. Door tijdens het spelen grenzen te verleggen leert de doelgroep meer zelfvertrouwen te hebben in zichzelf. Zelfvertrouwen is erg belangrijk bij het leggen van sociale contacten. Globaal kunnen er drie typen ontwikkeling worden onderscheiden: Het spel bevordert de motorisch-lichamelijke ontwikkeling: De ontwikkeling van de grove en fijne motoriek, vaardigheden opdoen, zoals lopen, zwemmen, springen, klimmen en klauteren, manipulatie van kleine voorwerpen en materialen, werpen, vangen. Maar ook visuele, auditieve en tastwaarnemingen zoals geheugen, discriminatie, analyse, synthese, waarnemen van textuur, temperatuur, trillingen. Het spel bevordert de sociaal-emotionele ontwikkeling: Ontwikkeling op sociaal en emotioneel vlak; ontwikkeling van zelfbeeld: behorende tot een groep (familie, etnische groep); ontwikkeling van eigen gevoelens: angst, drift en vriendschap; Ontwikkeling van zelfstandigheid: het maken van eigen keuzes, trouw blijven aan eigen keuzes, uitvoeren van eigen keuzes, met of zonder hulp van anderen; Ontwikkeling van sociale vaardigheden: het omgaan met anderen (het leggen, onderhouden en beëindigen van contacten), het omgaan met regels, het omgaan met gezagsverhoudingen; Ontwikkeling van sociale zelfredzaamheid: zorgen voor uiterlijke verschijningsvorm en lichamelijke verzorging, vaardig worden in het zorgen voor de omgeving; Ontwikkeling van waarden en normen: Het ontwikkelen van waarden en normen is van groot belang en staat ook centraal in de visie van de overheid. Het spel bevordert de cognitief-psychische ontwikkeling: Logisch denken en probleemoplossen zoals classificatie, in serie zetten, oorzaakgevolg; Structurering van ruimte zoals grenzen van wat is hoog, laag, ver, dichtbij, hard of zacht worden daarbij verlegd, kennis van eigen lichaam; Structurering van tijd beleven: dag en nacht, seizoenen en het afwachten van een regenbui, dag-, week-, jaarindeling/seizoenen, heden/verleden/toekomst, opeenvolging van gebeurtenissen, activiteiten en werkzaamheden; Creatieve competentie vindt overal plaats. Randvoorwaarden zijn uitdaging en variatie. De aanwezigheid van een uitdagende en gevarieerde speelruimte verruimt de mogelijkheden op dit gebied. Daarnaast analyseren, beoordelen, vormgeven. Bron: samenvatting diverse pedagogische boeken OBB Ingenieursbureau

19 Beleidsuitgangspunt 2. Om voldoende ontwikkelingsmogelijkheden aan de doelgroep te bieden wordt een gevarieerd aanbod aan speelruimte en speelfuncties gerealiseerd. Om een evenwichtig aanbod in de verschillende speelfuncties te hebben is het belangrijk ervoor te zorgen dat er voldoende speelmogelijkheden zijn (door inrichting, toestellen, prikkels en ruimte) en dat er voldoende variatie in speeltoestellen en -functies voorkomt. Ieder mens is uniek en heeft een eigen ontwikkelingspatroon. Dit is ook afhankelijk van bijvoorbeeld cultuur of beperking. Daarom is het bij het realiseren van speelruimte belangrijk om rekening te houden met deze verschillen en daar de speelmogelijkheden en speelfuncties op af te stemmen. Inspraak en zelfwerkzaamheid daarbij kan de sociale cohesie in een buurt versterken Speelruimte, voor wie? Het is van belang te weten welke doelgroepen er gebruik maken van informele en formele speelruimte en hoe deze doelgroepen de speelruimte gebruiken. Men moet ervan uitgaan dat baby s zo gauw ze gaan lopen tot en met de jongeren van circa achttien jaar gebruik maken van de aanwezige speelruimte. De scheidslijnen van de leeftijdscategorieën zijn niet haarscherp, maar bij de beoordeling van een speelruimte wordt een indeling van leeftijdscategorieën gehanteerd naar de schoolindeling. Zet het kind vooraan in de planvorming en betrek ze erbij! De kinderen (0 tot en met 5 jaar) Voor kinderen tot en met circa drie jaar is de speelplek zeker een plaats waar hij of zij onder begeleiding van een oudere veilig kan liggen, kruipen, staan of rondstruinen. Het alleen en zelfstandig spelen van een dergelijk jong kind vindt plaats in de besloten omgeving van de woning, bijvoorbeeld in de tuin, de woonkamer of eventueel direct bij de voordeur. Als de kinderen naar groep één en twee van de basisschool gaan worden ze langzaamaan steeds zelfstandiger en willen en mogen ze meer hun omgeving verkennen. Dat gebeurt eerst dicht bij huis zodat de ouders nog enig zicht op het kind hebben, maar al snel verder de straat in waar het kind steeds meer nieuwe mogelijkheden vindt om te spelen. Binnen gemeente Berkelland 2 wonen kinderen 3. De jeugdigen (6 tot en met 11 jaar) De groep die in dit rapport als jeugdigen wordt aangeduid, betreft de kinderen uit de groepen drie tot en met acht van de basisschool. Op deze leeftijd gaan ze steeds meer op ontdekkingstocht uit en doen ze dit vaker in groepsverband. Jeugdigen uit de onderbouw mogen vaak nog geen drukke straten oversteken en moeten dichter bij huis blijven. Vanaf een jaar of acht echter zwermen ze uit over de gehele buurt. Het schoolplein is voor hen vaak een belangrijke speel- en ontmoetingsplek. Binnen gemeente Berkelland wonen jeugdigen. De jongeren (12 tot en met 18 jaar) Eenmaal op het voortgezet onderwijs treedt er meestal weer een gedrags- en interesseverandering op. De jongeren blijken de al dan niet daartoe ingerichte openbare ruimte vaak te gebruiken om zich te verzamelen, rond te hangen en te sporten. Ze verplaatsen zich hiervoor zelfstandig over de gehele kern. In gemeente Berkelland wonen jongeren. 2 De aantallen hebben betrekking op de gehele gemeente, zowel binnen de bebouwde kom als het buitengebied. 3 Peildatum aantallen kinderen, jeugdigen en jongeren OBB Ingenieursbureau

20 Informeel bespeelbare ruimte 3.4. De relatie informele en formele speelruimte Als kinderen, jeugdigen of jongeren willen spelen, kunnen zij in een gevarieerde omgeving met gras, struiken, bomen, pleinen, stoepen en water vrijwel alle vormen van spel uitoefenen. Denk daarbij maar eens aan hoe Pluk van de Petteflet (in het gelijknamige boek van Annie M. G. Schmidt) zich kostelijk vermaakt met Aagje en de Stampertjes in de straten rondom de flat en struinend door de Torteltuin met een vijver en een donker bos. Speeltoestellen kunnen daarom gezien worden als een vervanging van de mogelijkheden die van nature aanwezig zijn. Men ziet dan ook vaak dat de noodzaak van speelplekken toeneemt naarmate de fysieke ruimte om te spelen afneemt. Uiteraard zal gestreefd moeten worden naar zoveel mogelijk informele speelruimte. Het zou ideaal zijn als iedereen voldoende natuurlijke informele ruimte in zijn omgeving heeft om te spelen zonder dat hiervoor speciale voorzieningen aangebracht hoeven te worden. De praktijk is echter dat dit op veel plaatsen niet het geval is. De ruimte om te spelen binnen het bebouwde gebied neemt steeds verder af; het (auto)verkeer, de verdichting van de woningen, voorzieningen voor volwassenen, hondenpoep en onveiligheid door criminaliteit en vandalisme (sociale veiligheid) leggen een steeds groter beslag op de beschikbare openbare speelruimte. De normentabellen voor informele en formele speelruimte in Tabel 4 en Tabel 5 zijn dusdanig opgesteld dat zowel de hier gestelde hoeveelheid informele als formele ruimte in een buurt aanwezig dient te zijn voor een evenwichtig aanbod aan basisvoorzieningen. In Bijlage III is aan de hand van een beslisboom een toelichting op het toepassen van de normen weergegeven. Bij het toepassen van de normen bepaalt de omvang van de aanwezige doelgroep binnen de actieradius, plus de hoeveelheid informele speelruimte of er een formele speelplek noodzakelijk is! In de praktijk blijkt verder dat als er veel informele speelruimte is, de norm van 30 kinderen binnen de actieradius van een plek bijna nooit gehaald wordt. Is er zeer veel informele speelruimte dan zal het dus niet nodig zijn om speelplekken aan te bieden. Speelruimte blijft echter maatwerk per buurt! 3.5. De informele speelruimte De informele speelruimte in een buurt of kern laat zich niet makkelijk kwantificeren. De hoeveelheid informele speelruimte wordt in ieder geval bepaald door de opbouw van de buurt. De hoeveelheid, structuur en samenstelling van het openbaar groen, het water en de wegen bepalen de bespeelbaarheid. Is er veel groen en water en zijn er 30-kilometerwegen met stoepen, zijn deze toegankelijk en nodigen ze uit tot medegebruik door kinderen, dan zal er veel informele speelruimte zijn. Is er weinig groen en water, zijn de wegen druk en is het moeilijk voor kinderen om er gebruik van te maken, dan zal er minder informele speelruimte zijn. Uiteraard is het veiligheidsgevoel dat de kinderen en ouders op straat ervaren erg belangrijk voor het durven en mogen spelen. Als laatste speelt de vrijheid om te spelen die aan kinderen gegund wordt een rol. Als een kind van zijn of haar ouders ergens niet mag komen, waar zijn of haar vriendjes wel mogen komen, dan is de speelruimte van dit kind kleiner dan dat van zijn of haar vriendjes. Om een indruk te krijgen van wat bedoeld wordt met informele speelruimte voor kinderen is het goed eens buiten te gaan kijken. OBB Ingenieursbureau

21 LEEFTIJDSCATEGORIE Kinderen 0 tot en met 5 jaar Jeugdigen 6 tot en met 11 jaar Normen (herkomst onderzoek door OBB) Oppervlakte 20 m 2 per kind 20 m 2 per jeugdige; 10 (minimaal, m 2 voor spelen op openbaar+ straat en 10 m 2 voor privé) spelen in het groen Ligging Geschikt voor Minimale eisen Spelen op straat Aaneengesloten ruimte direct grenzend aan woning Leren fietsen en skaten, takjes en steentjes zoeken, krijten, in zon/schaduw zitten Rustig, ontsluiting voor maximaal 15 tot 20 woningen erg geschikt Binnen/rand buurt, eind van de straat, veldje bij de flats, pleintje achter huizen, overzichtelijk bereikbaar In groepjes; verstoppertje, speurtocht door buurt, balletje trappen, kastanjes en eikels zoeken, hut bouwen Bij maximaal 30 km/per uur en circa 12 auto s per uur mogelijk. Geen constante stroom van brommers en fietsers Overlast N.v.t. Niet direct bij muur of raam van woning/gebouw Schoon Gras of verharding; geen poep, afval, prikkende of giftige struiken Ruimte Geborgen, maar niet te benauwd (vnl. stoepen en hofjes) Potentieel geschikte ruimten Tuin/erf (Grote) eigen tuin is goud waard Grasveld/gazon Mits droog en schoon Gras of verharding; geen poep, afval, prikkende of giftige struiken Grotere ruimten voor spelvormen en verkeersluwe buurt voor bereikbaarheid Indien groot en uitdagend genoeg Mits geen poep Bosjes/ruigten Niet aantrekkelijk Ideaal om te verstoppen en hutten te bouwen Stoep/hofje Mits groot genoeg Voor verplaatsing belangrijk Plein/ parkeerplaats Geschikt als er apart rustig hoekje is Mits overzichtelijk en weinig rijdende en geparkeerde auto s Jongeren 12 tot en met 18 jaar 1 ontmoetingsplek per 15 jongeren (ca 15 m 2 met aanleiding) In eigen sociale omgeving/buurt, op hoek van straat, pleintje Elkaar ontmoeten, zitten kletsen, showen, kijken naar voorbijgangers. Brommertje en fiets Niet op de rijbaan Niet direct voor de deur van woningen Mag meer rommelig zijn, maar ze moeten wel schone kleren kunnen houden Overzichtelijk met zitaanleiding Nee Geschikt, mits paadje naar plek toe Mits open kant naar weg of plein Afhankelijk van situatie Mits auto kan passeren zonder dat ze moeten verkassen Sloten/poelen Nee Zeer geschikt N.v.t. Vijvers/meren Nee Geschikt, vissen, schaatsen Zwemwater, vissen, schaatsen Winkelcentrum Nee Eventueel Ja Tabel 4 Normen informele speelruimte OBB Ingenieursbureau

22 De kinderen zullen dicht bij huis, bij wijze van spreken onder het keukenraam, bezig zijn om materialen en bewegingen te leren kennen. Omdat een jong kind geen gevaren kan onderscheiden, is het belangrijk dat er geen of zeer weinig auto s, brommers en fietsers rijden over de in gebruik zijnde informele speelruimte. Daarom zijn de tuin, de oprit en de stoep en in mindere mate de straat en het grasveldje aangrenzend aan de voordeur de belangrijkste bron van informele speelruimte. Voor een dergelijk jong kind valt al heel wat te beleven op twintig vierkante meter! Informeel ontmoeten jongeren De jeugd gaat steeds verder de buurt in. Hun verkenningsgebied is vrijwel de gehele openbare ruimte. Wanneer men door een buurt loopt waar veel jeugdigen wonen, zal men vrijwel in ieder plantsoen, langs iedere sloot, op elk stuk rustige verharding en op menig blinde muur de sporen van spel aantreffen. Van groot belang voor deze leeftijdsgroep is de mogelijkheid een balletje te trappen. Per omgeving moet er een verharding of grasveldje van minimaal 50 vierkante meter aanwezig zijn, waar na schooltijd en na het eten met een groepje van vijf jeugdigen gevoetbald kan worden. Beleidsuitgangspunt 3. Gemeente Berkelland hanteert normen voor hoeveelheid informele speelruimte. Daarnaast moet er voldoende plantsoen en ruigte zijn waar ze dingen kunnen doen als verstoppen, bloemen plukken voor moeder of vader, hutten bouwen en nog veel meer avonturen kunnen beleven. Voor de jongeren is het ontmoeten van leeftijdsgenoten zeer belangrijk. Dit gebeurt voor een groot deel in de openbare ruimte. Hoe vaak zijn er na schooltijd niet diverse groepjes jongeren in de buurt te vinden die met elkaar de laatste nieuwtjes staan uit te wisselen! Als indicator kan genomen worden dat per groep ergens in de buurt een plek met een aanleiding gevonden moet kunnen worden waar de jongeren leeftijdsgenoten kunnen ontmoeten. Door het toepassen van de normen wordt invulling gegeven aan een evenredige verdeling van informele speelruimte over de doelgroepen en buurten. Bij weinig informele speelruimte moeten maatregelen getroffen worden die de openbare ruimte beter bespeelbaar maken. In Tabel 4 zijn de normen voor informele ruimte samengevat. Voor voorbeelden van speelprikkels wordt verwezen naar Bijlage VI. Voor een verdere indeling van informele speelruimte voor jongeren is het goed om Bijlage V te lezen Vormgeving informele speelruimte Spelen op de straat De toename van de automobiliteit heeft ervoor gezorgd dat zowel het rijdend verkeer als de geparkeerde auto s een groot beslag leggen op de bespeelbare ruimte. Zeker de doorgaande wegen en in mindere mate de ontsluitingswegen zijn te druk voor kinderen en jeugdigen tot en met 8 jaar om tijdens het spelen zelfstandig over te steken. Ouders gebruiken deze wegen dan ook vaak als speelgrens voor hun kinderen. Deze wegen zijn over het algemeen wel voorzien van goede oversteekpunten voor de oudere jeugd met zebra s, stoplichten of rotondes. In bijna alle woonbuurten geldt een maximum snelheid van 30 kilometer. Voor het veilig spelen van kinderen is dit van groot belang. De doorgaande wegen, ook wel ontsluitingswegen zijn voor 50 kilometer ingericht. Handboek ontwerpen voor kinderen OBB Ingenieursbureau

23 Spelen op straat bepaald mede de inrichting Maar niet alleen de snelheid waarmee verkeer door de straat rijdt heeft invloed op de mogelijkheid om op straat te spelen. Minstens zo belangrijk is de frequentie waarmee het spel gestoord wordt door passerende auto s, brommers en fietsers. Daarom is het voor de speelruimte niet altijd voldoende om verkeersremmende maatregelen te nemen. Naast de rijdende auto kan ook de geparkeerde auto een grote ruimteclaim leggen op de speelruimte. In gemeente Berkelland is dit op enkele straten een probleem dat tot klachten bij bewoners leidt (voetballen op auto s). Met name de informele speelruimte van kinderen en jeugdigen wordt door geparkeerde auto s beïnvloed, maar ook bijvoorbeeld het oversteken van een weg wordt minder overzichtelijk. Een goede oplossing is centraal parkeren zodat elders in de straat parkeervrije zones liggen. Parkeerplaatsen zijn overdag vaak leeg zodat er een grotere aaneengesloten speelruimte ontstaat. Ook kunnen parkeerplaatsen van bedrijven in de buurt in het weekend een goede speelplek vormen. Er kan veel speelruimte ontsloten worden door onnodige verkeersstromen te voorkomen, veilige oversteekpunten te creëren, meer centraal te parkeren en brede stoepen en hofjes toe te passen in nieuwbouwsituaties en bij herinrichting van bestaande situaties. In straten waar de doelgroep woont, zou ruimte moeten zijn voor autoloze dagen, speelstraten en de nationale straatspeeldag. Op eenvoudige wijze kunnen verkeerstechnische elementen aangepast worden zodat ze als nevenfunctie spelen krijgen. Het maakt bijvoorbeeld niet uit welk soort verharding wordt toegepast. In plaats van standaardtegels 30 x 30 grijs kan gedacht worden deze af te wisselen met gekleurde tegels zodat er vakken of patronen ontstaan. Ook is het mogelijk om tegels met cijfers of voetsporen van dieren te leggen. Door het toepassen van bepaalde betonelementen als poefs, bollen en palen, die ook geschikt zijn voor (bok)springen, balanceren en zitten, kan de bespeelbaarheid van de straten vergroot worden. Bij het ontwerp en onderhoud van gemeentelijke wegen en bijbehorende voorzieningen wordt rekening gehouden met de veiligheid en bespeelbaarheid Spelen in het groen Groenvoorzieningen zijn al van oudsher een belangrijk onderdeel van de kwaliteit van de woonomgeving. De doelgroep is voor het spelen doorgaans aangewezen op dit groen. In Berkelland zijn er diverse grote groene elementen in de buurten. Er liggen over meerdere buurten verspreid grotere velden en groene (speel)plekken. Veel kinderen van ongeveer 8 tot 14 jaar vinden het namelijk aantrekkelijk om in het groen te spelen. Voor kinderen en jeugdigen biedt het groen in de kernen doorgaans voldoende mogelijkheden. Sierperken zijn niet altijd even goed bespeelbaar Voorgesteld wordt om bij de aanleg, het beheer en het onderhoud van het groen, maar ook op de formele speelplekken, rekening te (blijven) houden met en ruimte te bieden voor spelen in het groen. Vaak zijn door eenvoudige aanpassingen aan het ontwerp en ingrepen in het onderhoud situaties te creëren die de bespeelbaarheid aanzienlijk vergroten. Hierbij staan variatie en toegankelijkheid voorop. Denk eens aan hoogteverschillen in het gazon, vaker toepassen van bloemenmengsels en het gefaseerd maaien van gras. In heestervakken en blokhagen kunnen uitsparingen worden gemaakt waar kinderen en jeugdigen hun hutje kunnen hebben. OBB Ingenieursbureau

24 Spelen in het groen biedt uitdagingen je kan je hond leren om op een krant zijn behoefte te doen. Martin Gaus, dierentrainer interview radio 1 Bij het water Het is vaak mogelijk om hagen op verschillende hoogten te snoeien en niet recht maar golvend aan te planten zodat de kinderen en kunnen verstoppen en tikspelen doen. Groenblijvers in bosplantsoen of in een groepje bij elkaar op het gras zorgen voor leuke hutten. Daarnaast kan door aan de groenvoorzieningen de nevenfunctie spelen te geven aan bewoners duidelijk worden gemaakt dat overal en altijd zal worden gespeeld en dat bij klachten het belang wordt afgewogen tussen de benodigde speelruimte en de andere functies van het groen. Het medegebruik van groen door spelende jeugd vereist duidelijkheid voor de jeugd zelf en naar bewoners. Goede voorlichting en inspraak kunnen de klachten verminderen. Uiteraard moeten jeugdigen aangesproken worden op zaken als vandalisme, het achterlaten van zwerfvuil en diefstal. Bij het ontwerp en het onderhoud van gemeentelijk groen wordt rekening gehouden met de bespeelbaarheid Hondenpoep Hondenpoep bijvoorbeeld vormt over het algemeen een groot probleem voor spelen. Daar waar hondenpoep ligt kan eigenlijk de speelruimte voor een groot gedeelte afgeschreven worden. In de praktijk blijkt dat hekken en borden slechts beperkt of zelfs in het geheel niet helpen. Het beleid moet erop gericht zijn om de hondenbezitters op hun verantwoordelijkheden (tot o.a. het opruimen) te wijzen. Een hond kan zeker leren waar en wanneer de behoefte te doen (hij doet het toch ook niet in huis!). Het huidige beleid met betrekking tot het uitlaten van honden in gemeente Berkelland wordt geregeld middels de APV. Hierin is vastgelegd dat honden binnen de bebouwde op de weg aangelijnd moeten zijn en dat ze niet op een kinderspeelplaats, zandbak of speelweide mogen komen. Daarbij mag een hond zich niet van uitwerpselen ontdoen op dat gedeelte van de weg die (mede) bestemd is voor voetgangers en op een kinderspeelplaats, zandbak of speelweide, tenzij de uitwerpselen onmiddellijk worden verwijderd. Dit voorkomt niet dat er in de informele (groene) speelruimte hondenpoep ligt Spelen in, op en met water Ook, of juist water daagt kinderen, jeugdigen en soms ook jongeren uit tot spel. Bij, in of op het water spelen ze met modder, spatten ze elkaar nat, laten ze bootjes varen, wordt gevist en vlotgevaren en worden veel meer spelen verzonnen. Sommige volwassenen hebben hier misschien hun bedenkingen bij; ze voorzien vieze en natte kleren. Ook zien veel volwassenen risico s; hun kinderen lopen wellicht sneller een verkoudheid op of ze glijden uit met alle gevolgen van dien. Toch zou het jammer zijn als deze bezwaren het spelen met water onmogelijk zouden maken. Door een juiste inrichting en een passend beheer van al dan niet formele waterspeelplekken zijn de risico s te voorkomen of te beperken. Vooral het talud, de diepte, de waterkwaliteit en de onoverzichtelijkheid van water zijn veiligheidsaspecten waarmee rekening moet worden gehouden. Door bijvoorbeeld het aanleggen van plasbermen krijgt het kind of jeugdige die het water inloopt eerst natte voeten. Hij of zij heeft dan nog de keuze om door te gaan of terug te lopen. OBB Ingenieursbureau

25 Of zo bij het water? Hekwerken langs het water kunnen ook een schijnveiligheid geven; begeleiders zijn geneigd om minder op te letten, na jaren blijken er vaak openingen in de hekken te ontstaan, kinderen gebruiken de hekken als speelprikkel en belemmeren hulpverleners. Dit betekent dat deze zo min mogelijk worden toegepast. Door bij het ontwerp en beheer van waterpartijen, vlonders, sloten, steigers, dammen, bruggen enzovoorts rekening te houden met zowel vaar- en schaatsroutes als het spelen met water, wordt er veel uitdagende speelruimte ontsloten. Bij het ontwerp en onderhoud van gemeentelijk oppervlaktewater en bijbehorende voorzieningen wordt rekening gehouden met de veiligheid en bespeelbaarheid Anders denken over de openbare ruimte De wijze waarop een buurt of kern is opgebouwd bepaalt hoeveel Beleidsuitgangspunt 4. Bij ontwerp en onderhoud van de in hoeverre de openbare ruimte geschikt is om te spelen. Speelprikkels ruimte er is om spelen. Daarom is het belangrijk om te blijven nagaan openbare ruimte wordt nagegaan hoe de bespeelbaarheid en mag worden, stimuleren dat er gespeeld wordt en vergroten de hebben hierin een belangrijke rol. Die geven aan dat er gespeeld kan verhoogd kan worden. bespeelbaarheid van de openbare ruimte. Meer hierover is te lezen in Bijlage VI. Beleidsuitgangspunt 5. Gemeente Berkelland hanteert normen voor hoeveelheid formele speelruimte. Uit de gehele paragraaf 3.6 kan geconcludeerd worden dat het uitgangspunt bij de vormgeving van de openbare ruimte dient te zijn dat er een verandering in het denken moet plaatsvinden bij het bestuur, de ambtenaren en de burgers. De kern van deze verandering is dat bij het nemen van een maatregel in de openbare ruimte de invloed hiervan op de bespeelbaarheid in ogenschouw wordt genomen De formele speelruimte De hoeveelheid formele speelruimte laat zich makkelijker kwantificeren. De laatste jaren is er door verschillende organisaties die betrokken zijn bij speelruimte intensief samengewerkt om te komen tot het opstellen van richtlijnen voor de aanleg en het onderhoud van speelvoorzieningen. Vooral het uitgeven van het Handboek Veiligheid van Speelgelegenheden door de NUSO heeft bijgedragen het vastleggen van de afstand die de doelgroep tot een speelvoorziening kan afleggen en de wenselijke oppervlakte van een speelvoorziening. Naast dit handboek geven vooral ervaringscijfers inzicht in hoe een speelplek functioneert. Verder zijn door OBB Ingenieursbureau normen gesteld voor het aantal kinderen van een bepaalde leeftijdscategorie dat binnen een actieradius woont en een speelplek zelfstandig zou moeten kunnen bereiken, zonder elkaar op de speelplek in de weg te lopen. Er wordt daarnaast van uitgegaan dat in de kleine kernen speelplekken als een basisvoorziening voor kinderen en jongeren aanwezig moeten zijn. De belangrijkste normen en richtlijnen zijn in Tabel 5 samengevat weergegeven. Handboek veiligheid van speelgelegenheden De oppervlakten voor de speelplekken zoals in Tabel 5 genoemd betreffen de oppervlakte van het speelterrein zelf. Daarnaast moet er nog ruimte zijn voor paden er naar toe, de omliggende beplanting, de toegangen en de omgeving. Bij de normen voor formele speelruimte moet benadrukt worden dat jonge kinderen tot en met drie jaar niet zelfstandig, maar onder begeleiding van een ouder/verzorger op een openbare speelplek spelen. OBB Ingenieursbureau

26 Kinderen 0 tot en met 5 jaar LEEFTIJDSCATEGORIE Jeugdigen Jongeren 6 tot en met 11 jaar 12 tot en met 18 jaar 1. Relatie leeftijd, spelbereik en verzorgingsgebied (NUSO) Afstand tot woning 100 meter 300 tot 400 meter > meter Niveau Straat/blok Buurt Kern/stad Minuten lopen 2 minuten 5 minuten 15 minuten Verzorgingsgebied 3 hectare 50 hectare 300 hectare 2. Aantal per speelplek (OBB normen) Aantal woonachtig 15 tot tot tot 100 binnen actieradius 3. Inrichting speelplek Oppervlakte 100 tot 500 m tot m tot m 2 Voorzieningen Voorbeelden voorzieningen Voorbeelden aanleidingen Stimulatie en begeleiding ontwikkeling 3 toestellen 3 aanleidingen bank, afvalbak Zandbak Huisje Wip(veer) Glijbaantje Schommel Betonpoefs Betonbielzen Verschillende bodemmaterialen Hoogteverschillen Bankjes Veel variatie Veel fantasie Duidelijke grenzen Grove motoriek 3 toestellen 4 aanleidingen Trapveld Klimtoestel Schommel Kabelbaan Duikelrek Betonpoefs Paaltjes Hoogteverschillen Bosjes (verstoppen) Zand en water Tabel 5 Normen formele speelruimte Meting resultaten Groepsbesef Toename creativiteit Grotere doelgerichtheid 4 toestellen 4 aanleidingen Trapveld Skateboardbaan Basketbalveld Zitaanleidingen Schommel Betonpoefs Banken Muurtjes Pad of plein van glad asfalt Informele ontmoeting Zoekt bevestiging Sportieve krachtmeting Keuzes maken Deze heel jonge kinderen kunnen goed gebruik maken van de speelplekken die ingericht zijn voor de kinderen tot en met vijf jaar. Het plaatsen van een speeltoestel waarop kinderen van nul tot en met drie jaar zonder begeleiding kunnen spelen, is geen verantwoordelijkheid van de gemeente. Door het toepassen van de normen wordt invulling gegeven aan een evenredige verdeling van speelvoorzieningen over de doelgroepen en de buurten/kernen Vormgeving formele speelruimte Ontwerpen en aanleggen van speelvoorzieningen Het valt buiten het kader van dit rapport om alle richtlijnen voor het technisch ontwerp van een speelplek en de omgeving te beschrijven. Hiervoor wordt verwezen naar uw eigen ervaringen, inspraakresultaten en de diverse richtlijnen zoals onder andere beschreven in het Handboek Veiligheid van Speelgelegenheden en de toesteldocumentatie die door de leveranciers van speelvoorzieningen bij een toestel wordt geleverd. OBB Ingenieursbureau

27 Formele speelruimte Met het oog op de wettelijke aansprakelijkheid en onderhoudstechnische aspecten worden alleen gecertificeerde speeltoestellen aangeschaft. Bij de keuze van een type toestel dient ook goed gekeken te worden naar de toekomstige beheer- en onderhoudskosten en de afschrijvingstermijn. Voor de ruimte en het aantal speeltoestellen dat per speelplek aanwezig moet zijn, is in Tabel 5 een aantal richtlijnen gegeven. Daarbij moet men onderscheid maken tussen de specifieke speeltoestellen en de speelprikkels. In Bijlage IV, Bijlage V en Bijlage VI wordt meer informatie gegeven over het ontwerpen en aanleggen van speelprikkels. Op dit moment bieden de bestaande speelplekken gemiddeld 4,2 toestellen. Hierbij dient men rekening te houden met het feit dat er plekken zijn waar zich één toestel bevind, maar ook plekken met 10 tot 15 toestellen. Het overgrote deel van de toestellen is geplaatst in gras of (val)zand. Er kan nog wel meer aandacht besteed worden aan de inrichting van de speelplekken. Vooral het betrekken van de omgeving zoals het groen en de verhardingen verdienen daarbij aandacht. Verder zijn er nog een aantal aandachtspunten die het informele spelen kunnen bevorderen: aansluiten op de belevingswereld van kinderen; aandacht voor sociale ontmoeting door spel; toepassen van speelprikkels in verharding (poefs, gekleurde verharding e.d.); toepassen van natuurlijke speelprikkels in het groen (boomstammen, struiken, bloemrijk gras, heuvels e.d.); aandacht voor zelfwerkzaamheid bij realisatie plek; aandacht voor sponsoring van plekken Het combineren van leeftijdscategorieën Er zijn diverse speelplekken ingericht met toestellen die geschikt zijn voor zowel kinderen als jeugdigen. Soms staan hier ook nog toestellen voor jongeren. Dit geeft vooral problemen als de ruimte te klein is. Omdat er toestellen voor jeugdigen en jongeren staan, gaan zij de plek (terecht) als de die van hen beschouwen. De toestellen voor de jongste kinderen bieden hun echter geen uitdaging meer; op een wipveer zijn ze wel uitgespeeld en ze zijn al op alle mogelijke manieren van de glijbaan afgegleden. Men kan het de jeugdigen en jongeren dan niet kwalijk nemen dat ze de aanwezige toestellen voor kinderen wel gebruiken in hun proces van grenzen verkennen; eens kijken met hoeveel ze op een wipveer kunnen. Aan de andere kant is het combineren van leeftijdsgroepen op één speelplek zowel voor sociale als lichamelijke ontwikkeling aan te raden. Een speelplek kan immers functioneren als ontmoetingsplek voor jong en oud uit de hele buurt. Het combineren van leeftijdscategorieën kan alleen dan gerealiseerd worden als er voldoende ruimte is. Daarnaast moet er binnen deze ruimte een zonering aangebracht worden, met in elke zone voor de verschillende leeftijdscategorieën de voorzieningen. Op deze wijze zullen de verschillende leeftijdsgroepen hun eigen plek en uitdagingen hebben. De jeugdigen en jongeren zullen dan wel respect hebben voor de speelplek voor de kinderen en de toestellen weinig of niet misbruiken. Voldoende ruimte en duidelijke zonering en uitdagende voorzieningen per leeftijdsgroep maken een gezamenlijke speelplek tot een succes. OBB Ingenieursbureau

28 Voorgesteld wordt om gecombineerde speelplekken aan te leggen indien er voldoende ruimte is Integratie van de doelgroep met beperkingen Ook voor hen is het belangrijk om samen met anderen te kunnen spelen. Meestal kan door kleine aanpassingen bij het ontwerp al voorko- Beleidsuitgangspunt 6. Bij het ontwerpen van speelplekken men worden dat een speelplek voor hen niet geschikt is. Daarbij kan wordt rekening gehouden met gedacht worden aan de toegankelijkheid van de plek, of de keuze medegebruik van de doelgroep met een beperking. Zo kan bijvoorbeeld overwogen worden om een netschommel toe te van een bepaald toestel. passen in plaats van een schommel met traditionele zitting, of een glijbaan met een breder glijvlak toe te passen, enzovoort. Een dergelijk toestel heeft zowel voor de doelgroep met als zonder een beperking grote speelwaarde. Ook over de breedte van de toegang van de speelplek en het bodemmateriaal zal nagedacht moeten worden. Hiermee wordt voorkomen dat heel stigmatiserend en juist scheidend bijvoorbeeld op een plek een rolstoelschommel staat waarop alleen de kinderen met een beperking zouden kunnen en mogen spelen. Dit betekent dus niet dat iedere speelplek en ieder speeltoestel voor alle vormen van beperking geschikt moeten zijn, maar wel dat nagedacht moet worden hoe een speelplek voor een brede doelgroep Vogelnestschommel mogelijk geschikt kan zijn Veiligheid en uitdaging! De doelgroep (en hun ouders) moeten erop kunnen rekenen dat de speciaal tot spelen aangebrachte speelvoorzieningen veilig zijn. Daarmee wordt overigens niet bedoeld dat alle risico s vermeden kunnen worden. Risico s zijn nooit volledig uit te sluiten en tevens zijn ze een wezenlijk onderdeel van het spelen en horen ze bij het leerproces en de ontwikkeling. De risico s dienen echter beheersbaar en herkenbaar te zijn voor de doelgroep. Dit betekent niet dat er hekken van een meter hoog geplaatst worden om te voorkomen dat kinderen de weg oprennen, maar dat gekozen wordt voor een voethek (buis op circa 30 centimeter) of speelaanleidingen, zoals boomstammen of een muurtje aan de kant waar de auto s rijden. De wettelijke verplichting voor de veiligheid van speeltoestellen is in het bijzonder geregeld in het Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen (WAS) van maart 1997 en de Europese Normen (o.a. NEN- EN tot en met en 1177). In dit zogenoemde Attractiebesluit zijn de wettelijke bepalingen voor aansprakelijkheid en veiligheid vastgelegd. Indien er sprake is van een ongeval door een gebrek aan het speeltoestel of een onveilige ondergrond, dan is degene die het speeltoestel voorhanden heeft altijd als eerste aansprakelijk. Deze verantwoordelijkheid is conform en aanvullend op de risicoaansprakelijkheid die wordt omschreven in het Burgerlijk Wetboek. Het aanbieden van onveilige speeltoestellen wordt gezien als het plegen van een onrechtmatige daad. Er is (gelukkig) nog weinig jurisprudentie rondom de aansprakelijkstelling voor speeltoestellen aanwezig. Vooralsnog moet ervan worden uitgegaan dat de eigenaar van het speeltoestel als eerste aansprakelijk is. Indien de eigendomssituatie van een speeltoestel niet via een contract (recht van opstal) is vastgelegd, is de eigenaar van de ondergrond in principe de eigenaar van het toestel. OBB Ingenieursbureau

29 Degene die het toestel voorhanden heeft, moet kunnen aantonen dat alles in het werk is gesteld om de veiligheid te waarborgen. Om aan de gestelde eisen te kunnen voldoen is een aantal handelingen noodzakelijk. De inspectie van speeltoestellen en de registratie van relevante gegevens in een logboek zijn verplichte handelingen. De gemeente blijft dus verantwoordelijk voor de correcte plaatsing (volgens certificaat) van een toestel, zelfs als dit door de leverancier geplaatst zou zijn. Vervolgens is de gemeente ervoor verantwoordelijk dat het toestel blijft voldoen aan het gestelde in het bij het toestel behorende certificaat. Wettelijke verplichting: de gemeente is gehouden het Attractiebesluit uit te voeren. Indien een speeltoestel op gemeentelijke grond wordt geplaatst door bijvoorbeeld een particulier of speeltuinvereniging, wordt het toestel automatisch eigendom van de gemeente. De juridische term hiervoor is natrekking. De gemeente kan bij ongevallen medeaansprakelijk worden gesteld. Daarom kan de gemeente de plaatsing van toestellen door derden op gemeentelijk eigendom niet gedogen zonder dat de aansprakelijkheid goed geregeld is. Een mogelijkheid om deze aansprakelijkheid te regelen, is het afsluiten van een overeenkomst (opstalrecht) tussen de gemeente en de plaatser van het toestel. Voorbeelden hiervan zijn het vestigen van een opstalrecht waarbij de aansprakelijkheid bij de plaatser blijft, of het aangaan van een beheercontract waarin afspraken worden gemaakt over beheer, onderhoud en dat bijvoorbeeld aansprakelijkheid door de gemeente wordt gedragen Samen werken aan speelruimte Het creëren van speelruimte is een zorg van de hele gemeente; binnen de gemeentelijke organisatie moeten afdelingen hiervoor samenwerken. Maar ook andere personen en instanties hebben invloed op de inrichting van de (buiten)ruimte: bewoners, buurtverenigingen, scholen, sportverenigingen en private partijen zoals projectontwikkelaars en de woningcorporaties hebben een verantwoordelijkheid De rol van de gemeente De gemeente is verantwoordelijk voor het speelruimtebeleid voor zowel kinderen, jeugd en jongeren en draagt zorg voor tijdige evaluatie van dit beleid. Dit betekent dat er initiatief genomen moet worden voor de uitvoering van de beleidsuitgangspunten en de realisatie van het basisnetwerk aan speelvoorzieningen. Daarbij dient er afstemming plaatst te (blijven) vinden van de realisatiekosten en de jaarlijkse budgetten, zodat er passend beheer, onderhoud en vervanging van het basisnetwerk kan plaatsvinden door dit zelf uit te voeren of uit te besteden. De gemeente is ook verantwoordelijk voor het stimuleren van activiteiten die het buitenspelen bevorderen. Zo wordt het buitenspelen gestimuleerd door bijvoorbeeld het promoten van en meewerken aan de landelijke Straatspeeldag (Stichting Kinderen Voorrang), het stimuleren van sport, het meewerken aan de organisatie van de huttenbouwweek enzovoorts De rol van de bewoners Ook de omwonenden van speelplekken hebben een taak in het aanbieden van speelruimte. Allereerst moeten zij accepteren dat er in de buurt en op de speelplekken gespeeld wordt. Maar zij zijn ook degenen die dagelijks langs de speelplekken lopen. In het kader van burgerplicht mag van bewoners verwacht worden dat ze de speelplekken niet vervuilen en dat ze ernstige gebreken en gevaren op speelplekken zien en deze ook melden aan de gemeente. OBB Ingenieursbureau

30 Beleidsuitgangspunt 7. Door bewonersparticipatie worden burgers en de doelgroep bij speelruimte betrokken. Belangrijke voorwaarde voor deze bereidheid en alertheid is betrokkenheid bij de speelplekken. Betrokkenheid kan gestimuleerd worden door de burgers en de doelgroep vanaf het begin te betrekken bij de totstandkoming van de speelplekken en bij het onderhoud van bestaande speelplekken. De ervaring leert dat door buurtbeheer de betrokkenheid onderling, bij de buurt en bij de speelplek toeneemt en dat soms vandalisme afneemt. Gemeente Berkelland wil optimaal gebruikmaken van bewoners en - organisaties en dit zo mogelijk uitbreiden. Door het Attractiebesluit worden de mogelijkheden tot het zelf bouwen en het onderhouden van speeltoestellen op gemeentelijke grond door buurtbewoners(groepen) beperkt (zie ook paragraaf 3.8.4). De bewoners(groepen) kunnen wel werkzaamheden uitvoeren die geen invloed hebben op de veiligheid, maar wel op het uiterlijk en de uitstraling van een speelplek. Daarbij moet gedacht worden aan het schoonhouden van de speelplek en speeltoestellen, het grasmaaien rondom de toestellen, (kleinere) schilderwerkzaamheden enzovoort. In plaats van het gemeentelijke onderhoudsniveau schoon-heelveilig voor de toestellen kan het onderhoudsniveau van de gehele speelplek inclusief de omgeving op spik-en-span gebracht worden. Veelal betreffen dit werkzaamheden waaraan een gemeente normaliter geen geld besteed in het kader van de speeltoestellen. Er zijn dus door dergelijk buurtbeheer geen grote bezuinigingen op de structurele lasten van de speeltoestellen te verwachten. Bewonersparticipatie kan onderverdeeld worden in een participatieladder: Niet interactief: Trede 0. Gesloten autoritair: geen participatie mogelijk Trede 1. Informeren: Trede 2. Raadplegen: Interactief: Trede 3. Adviseren: Trede 4. Coproduceren: participanten worden geïnformeerd over besluit uitwisseling van argumentatie maar bestuur beslist. participanten geven open advies; randvoorwaarden als criteria voor toetsing; uitwisseling alternatieve concepties, probleemdefinities en oplossingsrichtingen randvoorwaarden komen in proces tot stand; oplossingen door gemeente en participanten bepaald Trede 5. Meebeslissen: evenwichtige inbreng; participanten voeren werkzaamheden uit Trede 6. Bepalen: participanten handelen volledig autonoom. Het ontwerpen van de nieuwe en te verbeteren speelplekken binnen het basisnetwerk is een zaak van goede afweging van belangen. Bij de inrichting van de speelplekken worden door de gemeente randvoorwaarden zoals leeftijdscategorie, variëteit, creativiteit en financien gesteld. Binnen deze randvoorwaarden is er voor de doelgroep en voor de omwonenden ruimte om mee te beslissen over de inrichting; dit valt onder trede 4 Coproduceren. OBB Ingenieursbureau

31 Nadat de speelplek ontworpen is, zal deze gerealiseerd moeten worden. Ook hier is het goed mogelijk dat burgers participeren bij de realisatie; dit valt onder trede 4 Coproduceren. Participatie geldt zeker voor het realiseren van speelaanleidingen als heuveltjes, muurtjes, balken enzovoort. Ten aanzien van het plaatsen van speeltoestellen wordt opgemerkt dat dit strikt volgens het toestelcertificaat moet gebeuren. Alle speelplekken en -toestellen zullen voldoende onderhoud en beheer moeten krijgen, zodat de inrichting veilig en duurzaam instandgehouden wordt. De gemeente is voor de speelplekken in de openbare ruimte aansprakelijk en verantwoordelijk. Een gedeelte van het onderhoud aan speelplekken en toestellen kan wel door bewoners plaatsvinden. In het kader van participatie is hier ook ruimte voor en wordt dit gestimuleerd; dit valt onder trede 5 Meebeslissen. Bij het onderhoud van toestellen in participatie wordt onderscheid gemaakt tussen voorzieningen in het basisnetwerk en de secundaire toestellen. Bij participatieonderhoud van speelplekken in het basisnetwerk kan er een beloning tegenover staan. Voor spelen kan gedacht worden om een beloningencatalogus op te stellen met daarin speelaanleidingen (zonder keuringsverplichting en inspectie) zoals betonpoefs, banken, kleurige verharding, tegels met cijfers, letters etc., knikkertegels, hinkeltegels, materiaal om hutten te bouwen of vuurtje te stoken, boomstammen, kuubje zand, enzovoort. Bovenop het basisnetwerk kunnen er nog speeltoestellen staan op secundaire speelplekken. Dit zijn speelplekken in buurten waar (te) weinig kinderen (meer) wonen om aan een evenredige verdeling van voorzieningen over buurten en kinderen recht te doen. Omdat het budget voor spelen daar ingezet moet worden waar de noodzaak het grootst is, worden secundaire speeltoestellen niet langer onderhouden en vervangen. Bewoners kunnen er echter wel voor kiezen om zelf het onderhoud uit te voeren en eventueel de vervanging op zich te nemen. De beloning bestaat hier in eerste instantie uit het feit dat de speelplek blijft bestaan. Ook zal de gemeente eenmaal per jaar een veiligheidsinspectie uitvoeren om de bewoners te ondersteunen bij het veilig houden van de toestellen. Bij (blijvende) onveilige situaties is de gemeente genoodzaakt in te grijpen. Bewoners kunnen op secundaire plekken eventueel onder voorwaarden zelf toestellen vervangen en (bij)plaatsen. Deze toestellen dienen wel te voldoen aan het Attractiebesluit. Ook bij toestellen die door derden zijn aangeschaft, is de gemeente genoodzaakt en gemachtigd (blijvende) onveilige situaties op een voor haar passende wijze op te lossen. Overigens blijft speelruimte een afweging van belangen van alle partijen en van het algemeen belang. Draagvlak betekent dus niet dat één enkel oordeel leidt tot het wel of niet uitvoeren van maatregelen. De gemeente Berkelland dient verder als permanent adviesorgaan voor bewoners en bewonersorganisaties en zorgt dat participanten desgewenst noodzakelijke kennis wordt bijgebracht. OBB Ingenieursbureau

32 Beleidsuitgangspunt 8. Waar mogelijk worden in overleg met de schoolbesturen schoolpleinen in het basisnetwerk betrokken Spelen op het schoolplein De (speel)ruimten bij basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs met hun voorzieningen vormen vaak een belangrijk deel van de speelruimte. Voor, tijdens en na schooltijd wordt er veel gespeeld en de weg er naartoe is goed bekend. Vooral in een buurt waar geen of weinig ruimte aanwezig is om speelplekken te realiseren, kunnen schoolpleinen een oplossing bieden. Andersom maken de scholen ook gebruik van de openbare speelplekken tijdens de pauzes. De speelruimten bij crèches, kinderdagverblijven en peuterspeelzalen zijn veelal minder geschikt als openbare speelplek aan te wijzen. Dit omdat deze speelruimten meestal afsloten (moeten) zijn en de kinderen er (samen met hun begeleider) juist veel overdag (tijdens openingtijden) gebruik van zouden willen maken. Het is wenselijk om daar waar nodig en mogelijk de speelruimten bij scholen te betrekken in het basisnetwerk. Gezocht wordt naar win-win situaties. Daar waar geen speelplek in het kader van het basisnetwerk noodzakelijk is, of de openbare ruimte veel betere mogelijkheden biedt, kan gekozen om worden het schoolplein niet in het basisnetwerk te betrekken. Openbaarheid betekent niet noodzakelijk dat er geen hekken mogen staan. Gedacht kan worden aan toezicht door omwonenden, extra toezicht door politie, het langer openstellen van schoolpleinen enzovoort. Als een schoolplein niet specifiek in het basisnetwerk wordt betrokken, betekent dit niet dat het plein afgesloten moet worden. Het onderhoud, het beheer en de vervanging van de toestellen kan dan niet vanuit het budget openbare speelvoorzieningen plaatsvinden. Bij het opstellen van de analyse zijn de schoolpleinen waar mogelijk in het basisnetwerk betrokken. Als een schoolterrein in het basisnetwerk wordt opgenomen, dan zullen er met het schoolbestuur duidelijke afspraken gemaakt moeten worden over de verantwoordelijkheden, het beheer, het onderhoud en de vervanging van de speeltoestellen. Uit de analyse blijkt dat in gemeente Berkelland circa 10 schoolpleinen in het basisnetwerk zouden kunnen worden betrokken. Met name in alle kleine kernen zijn goede mogelijkheden om het schoolplein een functie te geven als (basis) voorziening voor kinderen en jeugd De rol van een speeltuinvereniging Een speeltuinvereniging kan een belangrijke functie hebben in de Beleidsuitgangspunt 9. Speeltuinverenigingen die kunnen zij zichzelf, anderen, de omgeving en (on)mogelijkheden kennen. ontwikkeling van kinderen, jeugd en jongeren. Door het spelen leren voorzien in de behoefte aan Daarnaast kan een speeltuinvereniging een betekenis hebben voor speelruimte worden in overleg de sociale samenhang in een buurt en het vrijwilligerswerk stimuleren. in het basisnetwerk betrokken. Er zijn vier speeltuinverenigingen in gemeente Berkelland. Deze hebben verschillende openingstijden en zijn s avonds en in het weekend beperkt geopend. Dit betekent dat er investerings- en onderhoudsgelden vergelijkbaar voor een openbare speelplek (één of meer leeftijdscategorieën) niet in de openbare ruimte, maar voor de speeltuinen worden aangewend. Wel moeten afspraken gemaakt worden over toegangstijden en -kosten. Daarbij dient na gegaan te worden hoe de veiligheidsaspecten en aansprakelijkheid zijn geregeld (zie ook paragraaf 3.8.4). Als de ondergrond van de gemeente is, dan is de gemeente medeaansprakelijk, zeker als de speeltuinverenigingen in het basisnetwerk zijn betrokken. OBB Ingenieursbureau

33 Beleidsuitgangspunt 10. Waar mogelijk wordt de behoefte aan speelruimte samen met de woningbouwvereniging en projectontwikkelaar ingevuld. Voor zover bekent zijn er drie speeltuinverenigingen in Berkelland: D n Geetelingshook in Beltrum, De Berg in Neede en De Noord in Borculo. Uit de analyse blijkt dat alle speeltuinen in meer of mindere mate in het basisnetwerk speelvoorzieningen kunnen worden opgenomen. De speeltuinverenigingen krijgen jaarlijks een subsidie. In het kader van voorliggend speelruimteplan is de functie van speeltuinverenigingen in het kader van de openbare speelruimte weergegeven. Daarnaast zijn er nog aspecten waarin speeltuinverenigingen een functie kunnen hebben zoals het stimuleren van activiteiten voor kinderen, speel-en ontmoeting voor jeugd en jongeren in de vakanties, buitenen binnenspelactiviteiten, natuurbeleving, sportdeelname, jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning (WMO). Verder zijn van belang aspecten als het onderhoud en de exploitatie van speeltuingebouwen en hoe de (bestuurs)aansprakelijkheid van de verenigingen is geregeld. Aanbevolen wordt om in het kader van (budget/waarderings-) subsidieverlening een overzicht op te stellen uitgaande van het waarderen van speeltuinverenigingen aan de hand van de mate waarin zij invulling geven of zouden kunnen geven aan functies die de gemeente als basisvoorziening beschouwt Spelen op de sportvelden In gemeente Berkelland liggen enkele sportcomplexen nabij de woonbuurten. De sportvelden en het groen er omheen kunnen voor het spelen van de jeugdigen en jongeren een betekenis hebben. Allereerst is daar natuurlijk de ruimte om met een groep(je) vrienden een wedstrijdje te spelen op de velden. Daarnaast bieden de grasvlakten ook de ruimte om te vliegeren, een boemerang uit te proberen of om een zweefvliegtuigje te laten vliegen. Ook aanwezige parkeervoorzieningen kunnen een mogelijkheid tot spel bieden wanneer hier geen of weinig auto s staan. Aanbevolen wordt om sportcomplexen en de omliggende groenstroken die kunnen voorzien in de behoefte aan informele speelruimte in overleg met de vereniging bespeelbaar te maken. Daarvoor moeten de velden wel opengesteld zijn voor het gebruik buiten de trainings- en wedstrijduren. Aan de andere kant moet de speeldruk (met name op de goals) in evenwicht zijn met het herstellend vermogen van het gras. Verder moet er aandacht zijn voor vandalisme; indien het medegebruik van sportvelden leidt tot schade aan gebouwen zal een heroverweging gemaakt kunnen worden. Aan de hand van de analyse van de speelruimte worden enkele voorstellen gedaan om in het bijzonder de informele bespeelbaarheid van het groen rondom de sportvelden te verbeteren Samen met de wooncorporatie en projectontwikkelaar In gemeente Berkelland is de woningcorporatie ProWonen en diverse projectontwikkelaars actief. Doordat zij mede bepalen hoe woonbuurten er uitzien, zijn ook zij medeverantwoordelijk voor het aanbieden van speelruimte. OBB Ingenieursbureau

34 $ Verdeling van plekken. Indien de woningcorporatie of de projectontwikkelaar en de gemeente zich gezamenlijk kunnen inzetten voor de hoeveelheid speelruimte in de buurten waar de corporatie of ontwikkelaar actief is, zal dit ten eerste de doelgroep ten goede komen. Daarnaast kan het basisnetwerk door afstemming en wederzijdse overdracht van kennis nog beter en eventueel uitgebreider aansluiten op de specifieke situatie. Op deze wijze kunnen er aantrekkelijker en hoogwaardiger buurten worden gerealiseerd. De beleidsuitgangspunten uit dit speelruimteplan moeten in een Programma van Eisen voor het ontwikkelen van (woon)gebieden zijn opgenomen Vooruitzien in speelruimte Structuur van speelplekken In Tabel 5 worden normen gegeven voor het aantal kinderen in de verschillende leeftijdscategorieën dat binnen een actieradius moet wonen voordat er een speelplek gerealiseerd dient te worden. Meestal wonen in nieuwe buurten veel kinderen en neemt dit aantal in de loop der jaren af. De speelplekken voor deze leeftijdsgroep dienen dan ook om de vijf jaar geëvalueerd te worden op kinderaantal. In veel buurten vindt na circa 25 jaar wel weer een verjonging plaats, maar de zeer hoge kinderaantallen per buurt komen dan meestal niet meer voor. Zelden wonen er in een buurt die ouder is dan 20 jaar meer dan 25 kinderen binnen een actieradius van een speelplek. Concreet betekent dit in veel gevallen dat in een nieuwbouwwijk waar veel kinderen (komen te) wonen eerst drie tot vijf speelplekken met overlappende actieradius nodig zijn. Na verloop van tijd kan de meest centrale plek als basisvoorziening dienen. Deze centrale plek moet dan ook voor de hele buurt bereikbaar en zichtbaar zijn en mag groter dan de andere zijn. De overige vier speelplekken kunnen meer gericht zijn op de direct aanwonende kinderen. De ervaring leert dat een speelplek voor kinderen ongeveer even lang noodzakelijk is als de levensduur van de meeste toestellen. Doordat de jeugdigen en jongeren vanuit een grotere omgeving (buurt/kern) gebruik maken van één of enkele speelplekken, varieert het aantal kinderen dat binnen de actieradius woont veel minder. Uit onderzoek en ervaring blijkt dat er rond een centraal gelegen, goed functionerende speelplek voor deze leeftijdscategorieën vrijwel nooit te weinig jeugdigen of jongeren wonen, zelfs niet in de loop van 25 jaar. Dit betekent dat voor de jeugdigen en voor de jongeren over het algemeen duurzame speelplekken verspreid over de buurten aangelegd kunnen worden. Het is belangrijk hiervoor een goede, permanente structuur neer te leggen, omdat deze plekken groter, uitdagend en aantrekkelijk moeten zijn. De normen in Tabel 4 en Tabel 5 bieden daarvoor de uitgangspunten Stedenbouwkundige plannen In stedenbouwkundige plannen wordt het gebruik van de ruimte grotendeels vastgelegd. Het blijkt dat als er in de stedenbouwkundige plannen onvoldoende rekening is gehouden met de noodzaak van speelruimte, er in de toekomst problemen te verwachten zijn. Zo komt het regelmatig voor dat ergens een speelplek noodzakelijk is, maar het bestemmingsplan dit niet toestaat en een enkeling de realisatie ervan kan tegenhouden. OBB Ingenieursbureau

35 Beleidsuitgangspunt 11. Toekomstige (bestemmings)- plannen worden getoetst aan de normen voor speelruimte. Ook is er een duidelijke relatie tussen het ontbreken van sport- en ontmoetingsvoorzieningen voor de jongeren en de overlast en het vandalisme. Dit is ook eenvoudig te verklaren uit het feit dat de jongeren dan wel aangewezen zijn op de speelplekjes voor de kinderen, ze niet naar hun eigen plek te verwijzen zijn en ze het gevoel hebben dat er niets voor hen gedaan wordt. Het is dus zeer belangrijk dat in het programma van eisen voor het opstellen van stedenbouwkundige en bestemmingsplannen de normen voor speelruimte c.q. het speelruimtebeleid worden opgenomen. Een bestemmingsplan heeft sterke invloed op de soort en hoeveelheid speelruimte. Er moet in een bestemmingsplan voldoende beleidsvrijheid zijn om op nieuwe ontwikkelingen en behoeften in te springen zonder dat hiervoor het plan moet worden aangepast. Dit betekent dat de voorschriften voor openbare ruimte zodanig zijn opgesteld dat er voor het realiseren van een nieuwe speelplek geen bestemmingswijziging nodig is. Beleidsuitgangspunt 12. Bij klachten inzake onveilige en onwenselijke situaties worden binnen 3 dagen passende maatregelen genomen. Daarnaast kunnen in bestemmingsplannen eventueel locaties aangegeven worden die potentie hebben om als speelplek te worden ingericht. Zeker de grotere speelplekken voor jeugdigen en jongeren zijn duurzaam op een locatie die meer ruimte heeft en centraal ligt in de buurt. Voor speel-, sport- en ontmoetingsplekken is het van belang om te voorkomen dat aan de hand van bestemmingsplanvoorschriften de aanleg hiervan wordt bemoeilijkt. Voorgesteld wordt om in de toelichting op bestemmingsplannen voor woonwijken het te verwachten kinderaantal in de verschillende leeftijdscategorieën voor de komende twintig jaar aan te geven. Daarbij moet dan vermeld worden hoe invulling wordt gegeven aan de normen zoals in voorliggend speelruimteplan zijn vastgesteld. In een nieuwe woonbuurt is nog niet altijd de doelgroep (in het bijzonder de jongeren) aanwezig die gebruik zal gaan maken van de speelplekken. In veel gevallen is het echter wenselijk om de speelplekken wel aan te leggen zodat men al weet waar men aan toe is als mensen in de buurt komen wonen. Indien gekozen wordt om de potentiële speelplekken niet gelijk te realiseren moet de ruimte in ieder geval wel gereserveerd blijven voor spelen. Dergelijke plekken kunnen dan goed als informele speelplek dienen, zeker als er hoogteverschillen aangebracht zijn, er speelprikkels aanwezig zijn en er passend onderhoud wordt uitgevoerd De zorg voor speelvoorzieningen In Bijlage II is een overzicht gegeven van het aantal en de waarde van de huidige speeltoestellen. Hierbij zijn ook de jaarlijkse kosten voor het onderhoud, de vervanging en het beheer opgenomen Klachtafhandeling en ideeën De gemeente kan niet altijd en overal zijn. De omwonenden en gebruikers van de speelplekken hebben ook een verantwoordelijkheid om gevaarlijke en onwenselijke zaken op speelplekken en aan speeltoestellen te melden. In gemeente Berkelland kunnen bewoners hun meldingen, klachten en ideeën indienen via de gemeentelijke website. Een snelle klachtafhandeling is van groot belang voor het veilig houden van in het bijzonder de speeltoestellen. Binnen de gemeente worden de klachten zo snel mogelijk opgelost, afhankelijk van de urgentie duurt dit één tot enkele dagen. OBB Ingenieursbureau

36 Meldingen en klachten via de gemeentelijke website Beleidsuitgangspunt 13. Het onderhoud van de speelvoorzieningen in gemeente Berkelland wordt op het niveau schoon, heel, veilig uitgevoerd Het onderhouden en beheren van speelvoorzieningen Nadat er speelvoorzieningen gerealiseerd zijn, zal er voldoende budget beschikbaar moeten zijn om de speeltoestellen en de inrichting van de speelruimte te beheren, te onderhouden en op termijn te vervangen. Het onderhoud bestaat uit de werkzaamheden die aan het toestel en de omgeving uitgevoerd moeten worden, inclusief de inspecties die door de onderhoudsmedewerkers worden uitgevoerd. Het beheer bestaat uit de overige werkzaamheden die uitgevoerd moeten worden om de speelvoorzieningen in stand te houden, zoals aansturing van onderhoud, opstellen en uitvoeren van het speelruimtebeleid, inspraak enzovoort. Deze werkzaamheden worden doorgaans op kantoor uitgevoerd. Door het uitvoeren van het onderhoud op het niveau goed, kan uitgegaan worden van een levensduur die iets boven het gemiddelde ligt. Daardoor is het jaarlijks budget dat noodzakelijk is om de toestellen te vervangen ook lager. Gezien de samenstelling van het huidige speeltoestellenbestand kan met het onderhoudsniveau schoon-heel-veilig een goede balans tussen onderhouds- en vervangingskosten bereikt worden. Bij de keuze van een type toestel dient ook goed gekeken te worden naar de toekomstige beheer- en onderhoudskosten en de afschrijvingstermijn. In verband met veiligheidseisen en garantiebepalingen van de leveranciers, worden voor vervanging van onderdelen zoveel mogelijk originele onderdelen gebruikt of onderdelen die een hogere kwaliteit voor de veiligheid hebben. In Bijlage II Aantal en kosten speeltoestellen wordt een overzicht gegeven van de onderhoudskosten voor de verschillende typen speelvoorzieningen. In de berekening van deze normen voor de jaarlijkse onderhoudskosten is uitgegaan van het hoogste onderhoudsniveau. In een ideale situatie betekent dit onder andere dat de speeltoestellen altijd optimaal in de verf zitten, er altijd proper uitzien, in perfecte technische staat verkeren en dat te allen tijde graffiti verwijderd is. Voor een gemeente is het echter voldoende en meer realistisch om het onderhoud van de speeltoestellen op een lager niveau uit te voeren. De ondergrens daarbij is het acceptatieniveau waarbij een toestel blijft voldoen aan de veiligheidsnormen en aan de eisen van algemene welstand. Ter vergelijking is in Bijlage II per toestel het optimale niveau weergegeven en wordt onder de totaaltelling het voor gemeente Berkelland gekozen onderhoudsniveau schoon-heel-veilig van 75% weergegeven. Ook in de overige financiële tabellen van het speelruimteplan wordt dit onderhoudsniveau aangehouden Het vervangen van speelvoorzieningen In gemeente Berkelland is de gemiddelde levensduur 12 jaar voor alle huidige speeltoestellen. Veel speeltoestellen hebben volgens ervaringscijfers een technische levensduur van tussen de acht en twintig jaar. Daarbij is uiteraard geen rekening gehouden met vandalisme, wel met slijtage door intensief gebruik en eventuele speelschade. In de normentabel in Bijlage II is een meer specifieke verdeling voor de vervanging per toestel te vinden. OBB Ingenieursbureau

37 Beleidsuitgangspunt 14. De speelvoorzieningen worden vervangen aan de hand van een flexibel vervangingsschema. Om een goed vervangingsbeleid te kunnen voeren is een flexibel vervangingsschema noodzakelijk. In principe wordt een toestel vervangen nadat de afschrijvingstermijn is verstreken. Het moment van de daadwerkelijke vervanging van een toestel wordt mede bepaald door de staat van het toestel. Wanneer blijkt dat een toestel na de gestelde afschrijvingstermijn nog één of meer jaren veilig kan functioneren, kan de vervanging worden uitgesteld. Indien blijkt dat een toestel voor de gestelde afschrijvingstermijn niet meer veilig is of de onderhoudskosten te hoog worden, bijvoorbeeld door vandalisme, dan moet de vervanging vervroegd worden uitgevoerd (flexibele vervanging). Bij de keuze van het type toestel wordt uitgegaan van de doelgroep van de betrokken speelplek, waarbij de wenselijke speelmogelijkheden, de benodigde speelfuncties en de actuele bevolkingssamenstelling van de buurt in ogenschouw worden genomen. Dit kan ook betekenen dat de herinvestering op een andere speelplek in de gemeente plaatsvindt. Belangrijk daarbij is dat bij vervanging van speeltoestellen in principe toestellen worden geplaatst met minimaal eenzelfde vervangingswaarde. Met eenzelfde vervangingswaarde wordt bedoeld de geïndexeerde financiële vervangingswaarde. Dit betekent overigens niet dat er eenzelfde type toestel moet worden geplaatst. Integendeel, het kan voorkomen dat de veiligheidsruimte van een toestel zo groot is, dat het toestel niet op de speelplek past en dus voor een ander toestel gekozen moet worden. Het kan zelfs voorkomen dat meerdere toestellen vervangen worden door één ander toestel voor een geheel andere leeftijdscategorie op een andere locatie, zodat invulling gegeven kan worden aan de voorstellen uit de analyse van dit speelruimteplan. Kern is dat de totale waarde van de toestellen in gemeente Berkelland niet moet stijgen zonder dat er voldoende onderhouds-, beheer- en vervangingsbudgetten beschikbaar zijn De benodigde budgetten Bij het vaststellen van de budgetten voor aanleg, onderhoud, beheer en vervanging van speelvoorzieningen zal er gezocht moeten worden naar de juiste onderlinge verhouding tussen deze posten. Indien dit niet het geval is, zullen bijvoorbeeld door de aanleg van nieuwe speelplekken de onderhoudskosten steeds verder stijgen, zonder dat daarvoor budget aanwezig is en dus de staat van onderhoud en de veiligheid afneemt. De onderhouds-, beheer- en vervangingsbudgetten moeten daarom aangepast worden nadat er extra of duurdere speeltoestellen zijn geplaatst of speeltoestellen zijn verwijderd. Bij de aanleg van nieuwe speelplekken binnen uit- of inbreidingsbuurten worden de benodigde financiële middelen beschikbaar gesteld voor zowel de realisatiekosten (éénmalig) als voor de structurele kosten. De hoogte van het budget wordt bepaald op basis van werkelijke kosten, inclusief voorbereidings- en inspraakkosten. Het budget voor het onderhoud van de speelvoorzieningen wordt gebaseerd op het gekozen onderhoudsniveau (zie paragraaf ). De speeltoestellen kunnen daarbij in een goede staat worden gehouden. De hoogte van het beheerbudget wordt gebaseerd op de totale vervangingswaarde van de speelvoorzieningen. In de huidige situatie wordt het beheerpercentage geschat op 4,1% van de vervangingswaarde. OBB Ingenieursbureau

38 Beleidsuitgangspunt 15. Het speelruimteplan wordt vastgesteld voor een periode van tien jaar en na zes jaar geëvalueerd. Omdat de investeringen in speelvoorzieningen jaarlijks variëren en de afschrijvingstermijnen van de verschillende typen toestellen niet gelijk zijn, variëren de werkelijke kosten voor vervanging per jaar. Aan de hand van de afschrijvingstermijn, het plaatsingsjaar en de vervangingswaarde kunnen voor de komende jaren de benodigde budgetten worden bepaald. De budgetten die noodzakelijk zijn voor het aanbieden van openbare speelruimte moeten jaarlijks worden geïndexeerd. Ze verder de analyse van de financiële aspecten hoofdstuk Periode en evaluatie speelruimteplan Het voorliggend rapport Buitenspelen, ja leuk! geeft de analyse weer voor de wijze waarop men de komende tien jaar met de speelruimte in het openbare gebied dient om te gaan. De gemeente is in beweging. Daarom zal na vijf à zes jaar een evaluatie van het voorliggend rapport en de voortgang van de uitwerking plaatsvinden. Tegelijkertijd zullen opnieuw de demografische gegevens en de aanwezige speelruimte per ken of buurt conform de werkwijze van dit plan tegen elkaar worden afgezet. OBB Ingenieursbureau

39 Kop 7 ingevoegd voor witregel in inhoudsopgave OBB Ingenieursbureau

40 DEEL II ANALYSE Buitenspelen, ja leuk! Speelruimtebeleidsplan gemeente Berkelland OBB Ingenieursbureau

41 OBB Ingenieursbureau

42 4. SPELEN IN BERKELLAND Voor het schrijven van de analyse is per kern het huidige en toekomstige voorzieningenniveau omschreven. Binnen deze kernen is het voor de kinderen en jeugd noodzakelijk geweest om speelbuurten aan te duiden. Dit doormiddel van gebieden tussen bepaalde wegen en/of barrières aan te geven. De beschrijving van de kernen is op alfabetische volgorde, binnen de kernen wordt zoveel mogelijk noord-zuid / west-oost geschreven. De bij de kernen vermelde kinderaantallen hebben betrekking op zowel de bebouwde kom als het bij de kern behorende buitengebied. Bij de kleinere kernen ligt de verhouding gemiddeld 50-50% binnen de kern en buitengebied. Voor de grotere kernen is dit 80-20% Speelruimte in Beltrum Kinderen in Beltrum In Beltrum wonen circa 200 kinderen, waarvan er ruim 100 binnen de bebouwde kom wonen. Informele ruimte is voor de kinderen dicht bij huis in voldoende mate te vinden. Een belangrijk deel is dicht bij huis in de privé tuin aanwezig, daarnaast zijn de straten voorzien van stoepen. In de meeste straten zijn de stoepen goede bespeelbaar doordat de straten verkeersluw zijn. Voor groene informele ruimte zijn de kinderen veelal aangewezen op de privé tuinen. Beltrum is in drie speelbuurten op te delen wanneer gekeken wordt naar de formele voorzieningen. Als eerste is het gebied ten westen van de Kampstraat / Meester Nelissenstraat aan te wijzen. In dit deel van Beltrum wonen circa 30 kinderen. Voor deze groep kinderen kan de speeltuinvereniging D n Geetelingshook in het basisnetwerk worden betrokken [Z01]. In het gebied tussen de Kampstraat en Hoornhorststraat wonen ruim 30 kinderen. Minder dan 10 kinderen wonen in de directe omgeving van plek Zuivelstraat 7 [049]. Deze plek delen de kinderen met de jeugd en jongeren die gebruik kunnen maken van het aanwezige trapveld. Het advies is om deze plek voor jeugd en jongeren aan te wijzen. Dit gezien de ligging, inrichting en het kinderaantal. Als basisvoorziening voor dit deel van Beltrum zouden er in de Voslaan enkele speelprikkels [M01} voor kinderen aangelegd kunnen worden. Ten oosten van de Hoornhorststraat wonen circa 40 kinderen. Zij hebben de beschikking over plek Buurseman 11 [047] welke zij delen met de jeugd en plek De Gaarden-Schepersmaat [048] waar zowel jeugd als jongeren medegebruik van maken. Bij plek [047] wonen circa 30 kinderen in de directe omgeving, hier is het advies om deze plek voor kinderen uit te breiden. Plek [048] heeft voor kinderen een beperkte Ruimte voor kinderen en jeugd [47] waarde en kan beter voor jeugd en jongeren worden ingericht Jeugdigen in Beltrum De verwachting is dat van de ruim 250 jeugdigen in Beltrum er circa 130 binnen de bebouwde kom wonen. Voor deze groep is de informele ruimte in het openbaar gebied het meest belangrijk. De straten bieden een mogelijkheid tot (bal)spel dicht bij huis. Gezien de grootte van de kern is het voor de jeugd geen probleem zich door de gehele kern te verplaatsen. Hierdoor is het groen aan de rand van het dorp, zoals bij de sportvelden en bij Buurseman en het groen bij Achterom goed bereikbaar. OBB Ingenieursbureau

43 Voor de jeugd zijn er geen afzonderlijke speelbuurten aan te wijzen, doordat ze zich door de gehele kern zelfstandig kunnen verplaatsen. Voor de jeugd zijn plek [048] en [049] het belangrijkst. Op beide locaties bevind zich een trapveld en biedt plek [048] nog extra speelmogelijkheden. Op plek [047] bevinden zich ook nog enkele toestellen die medegebruik door jeugdigen toestaan. Gezien het aantal jeugdigen en de aanwezige informele ruimte bieden deze plekken ruim voldoende mogelijkheden en behoeven geen aanpassingen Jongeren in Beltrum Circa 170 van de ruim 340 jongeren in Beltrum wonen naar verwachting binnen de bebouwde kom. Verspreid door de kern hebben zij voldoende mogelijkheden om elkaar informeel te ontmoeten. Er zijn meerdere ruime straathoeken om even een praatje te maken, er zijn grotere ruimtes zoals het plein aan de Kampstraat of de ruimte rondom de sportvelden. Als formele plek kunnen de jongeren gebruik maken van de trapvelden op plek [048] en [049]. Wanneer op deze locaties ook een zitmogelijkheid wordt geboden voor de jongeren (Stay-Around) biedt dit voldoende mogelijkheden. Zeker in combinatie met de aanwezige Veel gebruikt trapveld [48] informele ruimte die voor jongeren beschikbaar is De schoolpleinen betrekken Overwogen kan worden om in plaats van de speelplek aan de Zuivelstraat 7 [49] het schoolplein van RKBS Ludger in het basisnetwerk te betrekken. Het schoolplein aan de RKB Het Tweespan kan moeilijker in het basisnetwerk worden betrokken omdat hier ook al de speeltuin 'Den Geetelinkhook' ligt Speelruimte in Borculo Kinderen in Borculo In heel Borculo wonen circa 560 kinderen, waarvan er circa 480 binnen de kern zelf wonen. De informele ruimte voor deze kinderen is in voldoende mate aanwezig rondom de woning. Een groot deel van de woningen is voorzien van een ruime privé tuin welke voor kinderen zeer geschikt is. Daar waar de tuinen wat kleiner zijn, bevinden zich veelal achterpaden waar de informele ruimte mee wordt aangevuld. Daar waar de straten voorzien zijn van stoepen en deze verkeersluw zijn dan kunnen de kinderen medegebruik maken van deze ruimte dicht bij huis. In de (nieuwbouw)buurt in het noordwesten van Borculo rondom de Oude Berkel wonen circa 70 kinderen. Zij hebben de beschikken over de plekken Leenkamer [58] en Het Patronaat [59] welke zij delen met de jeugd. Gezien het huidige kinderaantal, de informele ruimte en de inrichting van deze plekken is het niet noodzakelijk extra voorzieningen aan te leggen. Mocht het kinderaantal stijgen in deze buurt dan is uitbreiding van de voorzieningen gewenst. In het gebied tussen Heer Rudolfstraat / Van Coevordenstraat, Lochemseweg en Graaf Wichmanstraat wonen ruim 90 kinderen. Een belangrijk deel van de woningen bestaan uit rijtjeswoningen, met in Ruime plek in het groen [58] verhouding tot het gemiddelde in Borculo kleinere tuinen. Voor de kinderen is plek Coevordenstraat [64] ingericht welke zij delen met de jeugd. Voor de ruim 25 kinderen in de directe omgeving vervult deze plek een belangrijke functie en dient behouden te blijven. Verder is het advies om aan de Heer Rudolfstraat een plek [Z02] voor kinderen aan te leggen. Hieraan kan invulling worden gegeven door speeltuin De Noord bij het openbaar voorzieningenniveau te betrekken. OBB Ingenieursbureau

44 Plek voor school en buurt [67] Deze plek biedt dan een speelmogelijkheid voor circa 30 kinderen die deze plek zelfstandig kunnen bereiken. De overige kinderen in de wijk wonen te verspreid om een locatie voor een speelplek aan te wijzen. Eventueel kan gekeken worden of het schoolplein van CBS Willem de Zwijger een functie voor spelen kan vervullen. Ten Oosten van de Lochemseweg wonen bijna 50 kinderen. Formeel voorzieningen zijn op 2 plekken in deze buurt aanwezig. Plek Nobelstraat 1 [56] delen ze met jeugd en jongeren, plek Keizer Ottostraat 25 [57] delen ze met de jeugd. Bij beide plekken wonen circa 5 kinderen in de directe omgeving. Plek [57] kan zodoende beter als secundair worden aangewezen, wat plek [56] als basisvoorziening voor de buurt beschikbaar blijft. De kinderen wonen verder te verspreidt om één geschikte locatie aan te wijzen. Tussen Graaf Wichmanstraat en Burgemeester Bloemersstraat wonen ruim 20 kinderen. In de buurt van plek De Maat [61] wonen ruim 15 kinderen in de directe omgeving. Voor dit deel van Borculo dient deze plek behouden te blijven. In de buurt tussen Barchemseweg, Burgemeester Bloemersstraat en Ruuloseweg wonen circa 110 kinderen. Rondom plek Mormanshof 41 [62] wonen circa 25 kinderen, deze plek kan dan ook blijven bestaan. Bij plek Klandersmanshof 9 [63] wonen minder dan 10 kinderen waardoor deze geen functie voor kinderen meer heeft. Plek Hessenstraat 12 [67] wonen bijna 20 kinderen, mede door de ligging bij de school OBS HW Heuvelschool kan deze plek in zijn huidige vorm blijven bestaan. Er zijn geen duidelijke locaties aan te wijzen voor extra (nieuwe) voorzieningen in dit deel van Borculo doordat de kinderen nogal verspreidt wonen. In het Centrumgebied van Borculo wonen circa 45 kinderen welke de beschikking hebben over 2 speelplekken. Plek Boomgaard 19 [65] biedt voorzieningen voor circa 5 kinderen, en kan als secundair worden aagewezen. Plek t Rondeel [66] kan in zijn huidige vorm blijven bestaan, maar daalt het kinderaantal verder dan 15 zal deze plek secundair worden. In de rest van het centrum wordt nergens een kinderaantal gehaald wat een nieuwe speelplek noodzakelijk maakt. Binnen het gebied tussen Eikenlaan en Beukenlaan wonen bijna 90 kinderen. Plek Beukenlaan 33 [68] biedt voorzieningen voor circa 20 kinderen en zal meer voor kinderen worden ingericht. Bij plek Prunusstraat 29 [69] wonen circa 25 kinderen in de directe omgeving en dient behouden te blijven. Een gedeelte van plek Populierenstraat 5 [70] zou ingericht moeten worden voor de circa 20 kinderen die hier wonen Jeugdigen in Borculo Van de circa 580 jeugdigen in en rondom Borculo wonen naar verwachting rond de 500 jeugdigen binnen de kern. Voor hen is vooral de informele speelruimte in het openbaar gebied van belang. Zij kunnen ook veelal door de gehele kern zich verplaatsen. Hierdoor is ook het groen langs de Berkel en Oude Berkel goed bereikbaar net als het gebied rondom sportpark De Wildbaan. Voor de jeugdigen in Borculo zijn er 9 plekken waar zij medegebruik van kunnen maken om te spelen. Plekken Leenkamer [58], Het Patronaat [59], Mormanshof 41 [62], Coevordenstraat [64], Hessenstraat 12 [67] en Prunusstraat 29 [69] bieden voorzieningen voor jeugdigen gecombineerd met voorzieningen voor kinderen en/of Centrale plek in de wijk [70] jongeren. OBB Ingenieursbureau

45 Extra voorzieningen voor jongeren mogelijk [60] $ foto Op 3 locaties is er een trapveld aanwezig, plekken Nobelstraat 1 [56], Het Elbrink [60] en Populierenstraat 5 [70].Deze delen ze doorgaans met de jongeren. Juist omdat trapvelden voor deze leeftijdsgroep belangrijk zijn is het van advies om daar waar mogelijk (in)formele trapvelden aan te wijzen. Mogelijke plekken die hiervoor in aanmerking komen zijn de plekken [59], [62] en [67]. Voor de jeugd in het centrumgebied zou een trapveld in de omgeving het Perkamentlaantje [M02] geschikt kunnen zijn Jongeren in Borculo Bijna 800 jongeren wonen in en rondom Borculo waarvan naar verwachting circa 650 binnen de kern wonen. Voor hen is de gehele kern als informele ruimte beschikbaar door hun grotere actieradius. Zo kunnen zij naast het groen binnen de kern, langs de Berkel en het sportpark, medegebruik maken van de ruimte rondom de Hambroekplas. Informeel ontmoeten kunnen zij dicht bij huis in ruim voldoende mate op de hoek van de straat. Formele voorzieningen zijn er 4 van aanwezig binnen de kern Borculo. Naast 3 trapvelden (Stay-Around) op plekken Nobelstraat 1 [56], Het Elbrink [60] en Populierenstraat 5 [70], welke zij delen met jeugdigen is er een skatebaan (No-Problem plek) bij het tennispark waar zij gebruik van kunnen maken. Naast deze voorzieningen zouden er, gezien het aantal jongeren binnen de kern nog 2 Stay-Around plekken voor jongeren bij moeten komen. Mogelijke locaties hiervoor zijn het parkje aan de Prinses Marijkestraat [Z03] en in de omgeving van het gemeentehuis [Z04]. Daarnaast zal plek [60] meer voorzieningen voor jongeren moeten krijgen. In aanvulling op de formele plekken is het advies om zorg te dragen voor voldoende informele plekken in de vorm van What s Up plekken (zie Bijlage V (In)formele ontmoeting jongeren). Met name in de woonbuurten kan er een tekort zijn aan deze ontmoetingsplekken, hier zal dan ook overleg met de jongeren en omwonenden [M03] over gevoerd moeten worden De schoolpleinen betrekken De speelplek Hessenstraat 12 [67] bij de school OBS HW Heuvelschool kan (is) voor kinderen en jeugd in het basisnetwerk betrokken worden. Door de ligging van de overige scholen en de goed geschikte alternatieven in de buurten kunnen de overige scholen niet goed in het basisnetwerk worden betrokken Speelruimte in Eibergen Kinderen in Eibergen Circa 800 wonen in en rondom Eibergen, waarvan naar verwachting er circa 620 binnen de kern wonen. Voor hun informele speelruimte zijn de kinderen in belangrijke mate aangewezen op de privé tuinen. In het centrale deel van de kern zijn de straten vaak lang en recht, waardoor hier meer (snel) verkeer door zal rijden. Dit maakt het spelen op straat in dit deel van Eibergen verminderd mogelijk. Aan de westrand en ten oosten van de N18 zijn de buurten meer opgebouwd uit doodlopende en verkeersluwe straten, hier is spelen op of bij straat voor kinderen mogelijk. Het groen is in deze delen van Eibergen meer in de straten en buurt aanwezig, voor kinderen heeft dit een beperkte toegevoegde waarde. In het deel van Eibergen tussen Borculoseweg, Parallelweg en Beltrumseweg wonen circa 140 kinderen. Formele speelplekken met voorzieningen voor kinderen zijn, Dennenstraat 13 [12], Beukenlaan 45 [13], Lindenstraat 25 [15], Meidoornplein 5 [16], Meidoornplein 2 [17] en Stationsweg [25]. OBB Ingenieursbureau

46 $ foto Deze plekken bieden medegebruik door jeugd mogelijk. Circa 15 kinderen kunnen zelfstandig plek [15] bereiken en kan als basisvoorziening blijven bestaan, mede door de ligging van dit deel ten opzichte van de Lariksweg. Voor circa 30 kinderen fungeert plek [13] als formele speelplek, en zal dan ook behouden en aangevuld moeten worden. Rondom plek [12] wonen circa 20 kinderen en zal specifiek voor kinderen moeten worden aangewezen. Plekken [16] en [17] liggen erg dicht bij elkaar. In totaal wonen hier circa 15 kinderen in de directe omgeving. Het advies is om plek [16] gezien de ligging (groot veld bij de school) als centrale plek aan te wijzen. Hierdoor kan plek [17] als secundair worden aangewezen, mede door het beperkt aanwezig zijn van speelsporen op deze plek. Minder dan 5 kinderen wonen in de omgeving van plek [25]. Gezien het kinderaantal zal deze plek secundair aangewezen kunnen worden, maar afgaand op de speelsporen zal deze plek behouden moeten blijven. De overige kinderen wonen meer verspreid, waardoor nergens een kinderaantal hoger dan 10 wordt gehaald in dit deel van Eibergen. In het gebied ten zuiden van de Beltrumseweg tot aan de voormalige spoorlijn wonen ruim 130 kinderen. In deze buurt zijn 12 speelplekken aanwezig met voorzieningen voor kinderen, Crocusstraat 16 [01], Rozenkamp 5 [02], Papaverstraat [03], Ericaplein [04], Begoniaplein (achter nr. 6) [05], Anjerstraat 12 [06], Primulastraat 23 [08], Zonnebloemstraat 7 [09], Tulpstraat [10], [18], Melkweg [19] en Blenkenkamp [20]. Rondom plekken [08], [09] en [10] wonen in totaal ruim 35 kinderen. Gezien de ligging van deze plekken is het advies om plek [10] als centrale plek aan te wijzen, hier wonen ook de meeste kinderen (circa 20) in de omgeving. Voor de circa 10 kinderen bij plek [08] volstaat de huidige inrichting, in de toekomst moet overwogen of vervanging noodzakelijk is. Plek [09] kan door de ligging, kinderaantal en beperkte inrichting als secundair worden aangewezen. Voor de circa 20 kinderen rondom plek [06] dient deze plek aangewezen te worden specifiek voor kinderen. Plek [05] biedt voorzieningen voor circa 15 kinderen in de directe omgeving en zal voor kinderen aangewezen moeten worden. Rondom plek [03] en [04] wonen in totaal minder dan 10 kinderen. Dit lage kinderaantal, de ligging ten opzichte van plek [05] en [06] en de inrichting maken dat deze plekken als secundair kunnen worden aangewezen. Voor de ruim 20 kinderen in de omgeving van plek [01] en [02] is het advies om plek [01] als centrale plek aan te wijzen en plek [02] als secundair aan te wijzen. Rondom plekken [18] en [20] wonen elk minder dan 10 kinderen op loopafstand. Deze plekken kunnen als secundair worden aangewezen. In het centrumgebied van Eibergen, tussen Parallelweg, Nieuwstraat en de N18 wonen circa 30 kinderen. Op 2 plekken zijn er speelplekken met voorzieningen voor kinderen te vinden, Kleine Hagen [24] en Stationsweg [25]. Bij beide plekken wonen nog geen 5 kinderen in de directe omgeving, met name plek [25] vervult een meer recreatieve functie. Plek [24] kan gezien ligging en inrichting als secundair worden aangewezen. De overige kinderen in het centrum wonen meer verspreid waardoor het aanbieden van een speelplek niet noodzakelijk is. Tussen de voormalige spoorbaan (oostkant), de Nieuwstraat en de N18 wonen ruim 115 kinderen. Als spelen zijn er 3 plekken met voorzieningen voor kinderen ingericht, Nachtegaalplein [22], Nachtegaalstraat [23] en Huenderstraat 35a [44b]. In de omgeving van plek [22] wonen ruim 20 kinderen die de plek zelfstandig kunnen bereiken. De plek dient aangevuld te worden zodat deze meer aantrekkingskracht heeft voor kinderen (en hun ouders) in dit deel van Eibergen. OBB Ingenieursbureau

47 $ foto Plek [23] biedt voorzieningen voor de ruim 15 kinderen die hier in de omgeving wonen, voor deze groep kinderen kan deze plek behouden blijven. In de toekomst moet afgewogen worden of investeren op deze locatie noodzakelijk is, zeker wanneer het kinderaantal daalt. Plek [44b] biedt door zijn ligging een speelmogelijkheid aan circa 5 kinderen. Om deze reden en de ligging achter de huizen kan deze plek als secundair worden aangewezen. Oostelijk van de N18 en noordelijk van de Kruiskamplaan wonen ruim 70 kinderen. Plekken Niessinkkamp 32 [28], Muggenborg [29], Ramsbeekweg-Hasselt [30], Pagenkamp 6 [42a] en Kooweide 10 [43] bieden voorzieningen voor kinderen en jeugd in dit deel van Eibergen. Minder dan 10 kinderen wonen in de omgeving van plek [28], waardoor deze plek zijn speelfunctie voor kinderen verliest. Rondom plek [29] wonen slechts 5 kinderen, deze plek kan als secundair worden aangewezen. Plek [30] dient specifiek voor de circa 30 kinderen in de omgeving aangewezen te worden. Voor de minder dan 5 kinderen rondom plek [42a] verliest deze zijn speelfunctie. Plek [43] dient aangepast te worden zodat de circa 20 kinderen die er wonen beter gebruik van kunnen maken. Tussen Kruiskamplaan, N18 en Rekkenseweg wonen ruim 135 kinderen die de beschikking hebben over 11 plekken. Voorzieningen voor kinderen zijn geplaatst op plekken Hoogkamp [31], Traland 33 [32], Traland 15 [33], Reuvekamp 5 [34], Wenneker 63 [35], Geesinkbrink 19 [36], Scholtenhofmanbrink 27 [37], Kruiskamp 50 [40], Wenneker 7 [42b], Reuvekamp 29 [42c] en Ketterinksteeg [42d]. Ruim 25 kinderen wonen in de omgeving van plek [31], deze plek zal meer specifiek voor kinderen moeten worden ingericht. Voor de circa 15 kinderen rondom plekken [32] en [33] is het advies om enkele voorzieningen op plek [32] te plaatsen. Plek [33] blijft beschikbaar voor de jeugd en jongeren en verliest zijn speelfunctie voor kinderen. Door zijn ligging in het centrale groen is plek [34] goed bereikbaar en biedt speelmogelijkheden voor meer dan 20 kinderen. Deze plek behoeft verder geen aanpassingen voor kinderen. Plekken [42b], [42c] en [42d] kunnen door hun ligging ten opzichte van plek [34] en hun inrichting als secundair worden aangewezen. Rondom plek [35] wonen circa 5 kinderen, waardoor deze plek als secundair kan worden aangewezen. Plek [36] kan toekomstig als secundair worden aangewezen, de plek vervult nu nog een functie voor circa 10 kinderen. Aan plek [37] zijn geen aanpassingen noodzakelijk, deze plek voldoet voor de circa 20 kinderen in de omgeving. Ruim 20 kinderen wonen in de omgeving van plek [40] deze plek verdient enige aanvulling. Een verdere uitbreiding van het aantal plekken is niet noodzakelijk, nergens wonen er voldoende kinderen bij elkaar om een nieuwe plek aan te wijzen Jeugdigen in Eibergen Van de ruim 850 jeugdigen wonen in en rondom Eibergen wonen er naar verwachting circa 685 binnen de kern. Voor de jeugd zijn de meeste privé tuinen te beperkt van omvang om voldoende informele speelruimte te bieden. De jeugdigen zijn hiervoor aangewezen op het openbaar gebied, de straten, pleinen en het groen. Daar waar de straten doodlopend of verkeersluw zijn is het mogelijk om op straat te spelen, fietsen of te voetballen. Bespeelbaar groen bevind zich meer aan de rand van de kern, en in de buurt ten oosten van de N18 is er ook in de buurt groen en water aanwezig. Groen is voor de jeugd van belang voor het meer ruigere spel, het bouwen van hutten en vissen bij het water. Op een kleine 20 locaties zijn formele speelplekken die medegebruik door jeugdigen toestaan. De meeste van deze plekken delen ze met de jongeren. OBB Ingenieursbureau

48 Plekken Hupselseweg 70 [07], Goudsbloemstraat 1 [11], Ontinkweg [14], Lindenstraat 25 [15], Meidoornplein 5 [16], Melkweg [19], Vogelzangstraat 30 [21], Nachtegaalstraat [23], Stationsweg [25], Koeweidepad a [26], Koeweidepad b [27], Niessinkkamp 32 [28], Traland 15 [33], Reuvekamp 5 [34], Leusinkweg 18 [38], Leusinkweg 7 [39], Kruiskamp [41], Pagenkamp 6 [42a], Hogestuke (naast nr.4) [44a] en Huenderstraat 35a [44b]. De trapvelden op de plekken [07], [11], [21], [27], [33], [38], [41], [44a] en [44b] dienen in hun huidige vorm te blijven bestaan. Van de resterende plekken kunnen plek [14] en [39] als secundair worden aangewezen. De overige plekken bieden toestellen voor de jeugd in aanvulling op de aanwezige trapvelden. Op deze manier ontstaat er voldoende spreiding van formele voorzieningen voor de jeugd Jongeren in Eibergen Ruim 1000 jongeren wonen in en rondom Eibergen, waarvan er naar verwachting circa 800 binnen de kern wonen. Informeel ontmoeten is voor de jongeren geen probleem. Er zijn veel straathoeken die het kort ontmoeten (Kiss and Greet) goed mogelijk maken. De jongeren kunnen zich zonder moeite verplaatsen door de gehele kern, doordat het wegennet wordt aangevuld met doorgaande fietspaden. Hierdoor is het groen aan de noordrand van Eibergen rondom de Berkel goed bereikbaar. Voor het formele sport en spel zijn de jongeren aangewezen op de aanwezige trapvelden welke zij delen met de jeugd. Daarnaast is aan de noordkant van Eibergen een No-Problem plek aanwezig plek Koeweidepad a [26] en Koeweidepad b [27]. In aanvulling hierop zouden er bij de trapvelden van plekken Goudsbloemstraat 1 [11], Vogelzangstraat 30 [21], Reuvekamp 5 [34], Leusinkweg 18 [38] en Hogestuke (naast nr.4) [44a] aanvullende voorzieningen voor jongeren moeten komen. Deze plekken fungeren dan als Stay-Around plek. In aanvulling op de formele plekken is het advies om zorg te dragen voor voldoende informele plekken in de vorm van What s Up plekken (zie Bijlage V (In)formele ontmoeting jongeren). Met name in de woonbuurten kan er een tekort zijn aan deze ontmoetingsplekken, hier zal dan ook overleg met de jongeren en omwonenden [M04] over gevoerd moeten worden De schoolpleinen betrekken De speelplek Hessenstraat 12 [16] bij de school OBS Op d n Esch kan (is) voor kinderen en jeugd in het basisnetwerk betrokken worden. Het groepje scholen CBS Juliana, OBS De Steege en RKBS De Schakel zijn omgeven door een park waarin een aantal speelvoorzieningen liggen. Eventueel kan overwogen worden deze voorzieningen te combineren op (een van de) schoolpleinen. Nadeel hiervan zou kunnen zijn de jeugd van die betrokken school de speelplek claimt in de zin jij mag hier niet komen, want dit is onze school. Door de ligging van de overige scholen en de goed geschikte alternatieven in de buurten kunnen de overige scholen niet goed in het basisnetwerk worden betrokken Speelruimte in Geesteren Kinderen en Geesteren In Geesteren wonen circa 100 kinderen, waarvan er circa 45 binnen de kern zelf wonen. Informele ruimte is er dicht bij huis in voldoende mate te vinden. Een belangrijk deel is dicht bij huis in de privé tuin aanwezig, daarnaast zijn de straten voorzien van stoepen en verkeersluw, zijn er wel plekken waar even op straat gespeeld kan worden en zijn er plekken met bespeelbaar groen aanwezig. OBB Ingenieursbureau

49 Plek [53] Centrale plek [52] Rondom de speelplek nabij de Maaldrinkstraat 8 [53] wonen circa 20 kinderen. In de rest van de kern wonen nergens meer dan 5 kinderen dicht bij elkaar. Deze speelplek wordt als centrale speelplek voor kinderen aangewezen Jeugd in Geesteren Van de circa 90 jeugdigen wonen er circa 50 jeugdigen in en direct rondom Geesteren. Voor hen behoeft gezien de normen geen specifieke speelplek aanwezig te zijn. In het kader van een basisvoorzieningen voor kinderen en jeugd per kern wordt geadviseerd om de speelplek aan de Maaldrinkstraat 8 [53] mede voor hen ingericht te houden met enkele toestellen. Verder wordt voorgesteld om als maatregel voor de jeugd te zoeken naar een plek waar een set voetbaldoelen kan worden geplaatst [M05]. Eventueel kan nagegaan worden of het schoolplein van OBS De Kleikamp een centrale functie voor het spelen van jeugd krijgen Jongeren in Geesteren Voor de nog geen 50 jongeren die in en ruim rondom Geesteren wonen behoeft geen specifieke sport- of ontmoetingsplek aanwezig te zijn De schoolpleinen betrekken Overwogen kan worden om in plaats van de speelplek [53] het schoolplein van OBS De Kleikamp een centrale functie voor het spelen van kinderen te geven Speelruimte in Gelselaar Kinderen en jeugd in Gelselaar In Getselaar wonen circa 50 kinderen, waarvan er 25 binnen de kern zelf wonen. Informele ruimte is voor de kinderen en jeugd dicht bij huis en de kern in voldoende mate te vinden. Een belangrijk deel is dicht bij huis in de privé tuin aanwezig, daarnaast zijn de straten voorzien van stoepen en verkeersluw, zijn er wel plekken waar even gevoetbald kan worden en zijn er plekken met bespeelbaar groen aanwezig. Rondom de speelplekken zelf wonen nog geen 10 kinderen die de speelplek zelfstandig zouden kunnen bereiken. Ook voor de nog geen 40 jeugdigen die in en direct rondom Gelselaar behoeft gezien de normen geen specifieke speelplek aanwezig te zijn. In het kader van een basisvoorzieningen voor kinderen en jeugd per kern wordt geadviseerd om de meest centrale speelplek aan de Dorpsstraat 10 [52] te verbeteren als centrale speelplek die voor de kinderen met hun ouders en de jeugd voldoende aantrekkingskracht hebben. De speelplek aan de De Mölle [50] en de Teeuwland (achter nr.6) [51] worden hiermee secundair aangewezen. Voor de jeugd zou het omliggende groen bespeelbaar aangeduid kunnen worden en hier (bij vervanging van) de schommel van speelplek De Mölle [50] te plaatsen Jongeren in Gelselaar Voor de nog geen 50 jongeren die in en ruim rondom Gelselaar wonen behoeft geen specifieke sport- of ontmoetingsplek aanwezig te zijn De schoolpleinen betrekken Overwogen kan worden om in plaats van de speelplek Dorpsstraat 10 [52] het schoolplein van OBS G.A. van der Lugt een centrale functie voor het spelen van kinderen en jeugd te geven. OBB Ingenieursbureau

50 Centrale plek [55] Plek voor de jeugd [74] 4.6. Speelruimte in Haarlo Kinderen en jeugdigen in Haarlo Voor de circa 50 kinderen en ruim 50 jeugdigen in en ruim rondom Haarlo wonen is voldoende informele speelruimte te vinden op de rustige straten, de tuinen en in het buitengebied. Op dit moment wonen de meeste (net iets meer dan 15) kinderen aan De Pas. Naar verwachting neemt het aantal kinderen de komende paar jaar hier af. Voor de geen 40 jeugdigen die in en direct rondom Haarlo behoeft gezien de normen geen specifieke speelplek aanwezig te zijn. In het kader van een basisvoorzieningen voor kinderen en jeugd per kern wordt geadviseerd om de speelplek aan de Willem Sluyterweg 5 [55] als centrale speelplek aan te wijzen voor Haarlo. De speeltoestellen op de speelplek aan De Pas 58 [54] behoeven niet direct verwijderd te worden, maar na de afschrijvingstermijn niet meer vervangen te worden Jongeren in Haarlo Voor de nog geen 50 jongeren die in en ruim rondom Haarlo wonen behoeft geen specifieke sport- of ontmoetingsplek aanwezig te zijn De schoolpleinen betrekken Overwogen kan worden om in plaats van de speelplek Willem Sluyterweg 5 [55] het schoolplein van OBS De Voshaar een centrale functie voor het spelen van kinderen en jeugd te geven Speelruimte in Neede Kinderen in Neede Circa 640 kinderen wonen in en rondom de kern Neede. Naar verwachting wonen er circa 500 kinderen binnen de kern. Informele speelruimte bij huis in de privé tuinen is verschillend van grootte over de gehele kern. Toch biedt deze ruimte voor de meeste kinderen een groot deel van hun informele speelruimte. Daarnaast kunnen ze in verkeersluwe straten, met voldoende brede stoepen gebruik maken van deze stoepen om te spelen. Groen is binnen de kern in beperkte mate aanwezig, zeker wanneer het gaat om bespeelbaar groen voor kinderen. In het gedeelte van Neede tussen Rondweg, Borculoseweg en Rapenburg wonen circa 135 kinderen. Zij kunnen hier gebruik maken van de plekken Hofteweg 29 [73], Dumasweg 34 [74] en Hengeler 46 [76] welke zij delen met de jeugd en plek Thorbeckestraat 20 [75] die specifiek voor kinderen is ingericht. Daarnaast kunnen de kinderen medegebruik maken van speeltuin De Berg welke een functie voor geheel Neede heeft. Het advies is om in overleg met de speeltuinvereniging te kijken of de speeltuin bij het openbaar voorzieningenniveau betrokken kan worden [M06]. Bij plek [73] wonen minder dan 10 kinderen in de directe omgeving die de plek zelfstandig kunnen bereiken. Het kinderaantal en de ligging en inrichting van deze plek maken dat deze als secundair aangewezen kan worden. Rondom plek [74] wonen circa 5 kinderen, deze plek kan dan ook beter voor de jeugd ingericht worden. Voor de circa 20 kinderen die zelfstandig plek [75] kunnen bereiken dient deze plek behouden te blijven zoals deze is. Rondom plek [76] wonen circa 20 kinderen. Het advies is om deze plek specifiek voor kinderen aan te wijzen. Voor de kinderen zou er een nieuwe plek gerealiseerd kunnen worden op het plein aan de Dr. A. Th. Plantenstraat [Z05] voor de circa 20 kinderen die hier in de omgeving wonen. De overige kinderen wonen te verspreid om een locatie aan te wijzen voor een nieuwe speelplek. OBB Ingenieursbureau

51 Speelplek voor kinderen [78] Ten zuiden van de Borculoseweg en westelijk van de Oudestraat wonen ruim 140 kinderen. Zij hebben de beschikking over zes speelplekken, Gantvoort 18 [84], Barmentloo 20 [85], Patrijsstraat 91 [86], Lijsterstraat 63 [87], Buizerdstraat [88], Kievietstraat 33 [89], Kievietstraat 59 [90] en Fazantweg [91]. Plekken [84] en [88] zijn specifiek voor kinderen ingericht, de overige plekken bieden tevens voorzieningen voor de jeugd. In de directe omgeving van plek [91] wonen circa 20 kinderen, deze plek kan dan ook beter voor kinderen worden aangewezen. Bij plek [89] wonen circa 15 kinderen in de omgeving en kan beter voor kinderen worden aangewezen. Rondom plek [90] wonen ruim 20 kinderen, deze plek kan mede gezien de inrichting en ligging blijven zoals deze is. Minder dan 15 kinderen wonen in de omgeving van plek [87] en kan als secundair worden aangewezen. Door de ligging wonen er minder dan 5 kinderen in de omgeving van plek [88]. In combinatie met de inrichting kan deze plek secundair worden aangewezen. Circa 20 kinderen kunnen zelfstandig plek [86] bereiken. Deze plek zal dan ook een functie voor kinderen moeten krijgen. Plek [84] biedt aan circa 20 kinderen speelmogelijkheden en kan blijven zoals deze is. Rondom plek [85] wonen net iets meer dan 5 kinderen en kan als secundair worden aangewezen. Tussen Rondweg, Rapenburg en Ruwenhofstraat/Meijersweg wonen circa 100 kinderen die op de plekken Scheringstraat 7 [77], Blikweg 5 [78], Koem [79] en Koeweidendijk-H.Dunantweg [80] speelmogelijkheden vinden die ze delen met jeugd. Plek [77] heeft voor slechts 5 kinderen een functie en kan beter als secundair worden aangewezen. Voor circa 20 kinderen ligt plek [78] op loopafstand en zal meer voor kinderen ingericht moeten worden. Rondom plek [79] wonen ruim 20 kinderen die deze plek zelfstandig kunnen bereiken, deze plek kan beter voor kinderen worden aangewezen. Ruim 15 kinderen wonen in de omgeving van plek [80]. Gezien de ligging en inrichting wordt deze plek voor de gehele doelgroep. De overige kinderen in dit deel van Neede wonen meer verspreid waardoor het aanwijzen van mogelijk nieuwe locaties van speelplekken niet mogelijk is. Ten zuiden van de Ruwenhofstraat/Meijersweg en oostelijk van de Oudestraat wonen ruim 125 kinderen. In dit gedeelte van Neede zijn 2 plekken ingericht voor kinderen, Braak 54 [82] en Bleekenweg 70 [83]. Plek [82] biedt aan ruim 15 kinderen speelmogelijkheden en behoeft geen aanpassingen. Doordat er minder dan 5 kinderen rondom plek [83] wonen kan deze secundair worden aangewezen. In de Wheemerhof wonen bijna 30 kinderen, hier zal een nieuwe speelplek [Z07] voor aangelegd moeten worden. De overige kinderen in dit deel van Neede wonen meer verspreid. Hiervoor dienen geen nieuwe plekken aangelegd te worden Jeugdigen in Neede Van de circa 615 jeugdigen in en rondom Neede wonen er naar verwachting circa 500 binnen de kern. Als informele speelruimte zijn de privé tuinen voor de jeugd doorgaans te klein van omvang. Zij zijn dan ook meer aangewezen op de straat en het groen in hun woonomgeving. De straten bieden nog de meeste mogelijkheid tot informeel spel, zeker wanneer deze verkeersluw zijn kan er goed op straat gespeeld worden. Het groen is op een aantal plaatsen gecentreerd aanwezig, doorgaans als grasvlak met beperkt plantsoen. Vier van de huidige formele plekken zijn aangewezen voor (mede)gebruik door de jeugd. Plekken Dumasweg 34 [74], Koeweidendijk-H.Dunantweg [80], Magnoliastraat [&] en Kievietstraat 59 [90] bieden voorzieningen voor de jeugd. Drie van deze plekken delen ze Mogelijkheid tot trapveld [80] met de kinderen. OBB Ingenieursbureau

52 Jongerenplek [81] Basisvoorziening [71] In aanvulling op deze plekken zouden er gezien het aantal jeugdigen nog twee nieuwe plekken aangelegd moeten worden. Een eerste mogelijke locatie is het veld aan T Roodland [Z06]. Een tweede locatie [Z08] zou in het groen rond de waterzuivering gerealiseerd kunnen worden. Op beide locaties zal een trapveld met enkele toestellen gerealiseerd moeten worden Jongeren in Neede Circa 750 jongeren wonen in en rondom Neede. Hiervan zullen er circa 600 daadwerkelijk binnen de kern wonen. Informele ontmoetingsplekken (Kiss and Greet) zijn er ruim voldoende te vinden binnen Neede. Veel straten hebben een buurtfunctie waardoor een praatje op de hoek van de straat goed mogelijk is, of om af te spreken als vertrekpunt naar school. Verder bevinden zich aan de zuidrand van Neede verschillende sportcomplexen, de ruimte hier omheen leent zich ook goed voor informeel ontmoeten. Als formele plek is alleen plek Hessenweg [81] voor de jongeren ingericht. Daarnaast kunnen ze mede gebruik maken van de aanwezige (en voorgestelde) trapvelden binnen de kern. Gezien het aantal jongeren zullen er 4 nieuwe plekken gezocht moeten worden, waaronder 1 No-Problem plek (zie Bijlage V) voor de jongeren in Neede. Een eerste Stay-Around plek zal aan de noordkant van de Bergstraat aangelegd moeten worden [Z09]. Een tweede locatie zal gezocht moeten worden aan de Fazantweg [Z10]. Als derde locatie is de hoek Meijersweg / Haaksbergseweg aangewezen [Z11]. Als No-Problem plek [Z12] is voorgesteld dit in de omgeving van sporthal / zwembad t Spilbroek te doen. Hierbij kan gedacht worden aan een uitgebreide sport- en/of skateplek voor jongeren in Neede. In aanvulling op de formele plekken is het advies om zorg te dragen voor voldoende informele plekken in de vorm van What s Up plekken (zie Bijlage V (In)formele ontmoeting jongeren). Met name in de woonbuurten kan er een tekort zijn aan deze ontmoetingsplekken, hier zal dan ook overleg met de jongeren en omwonenden [M07] over gevoerd moeten worden De schoolpleinen betrekken In plaats van de e speelplek aan de Thorbeckestraat 20 [75] zou eventueel de school RKBS dr. Ariëns voor kinderen in het basisnetwerk betrokken kunnen worden. Door de ligging aan de rand van de kern van de overige scholen en doordat deze in buurten liggen waar minder kinderen en jeugdigen wonen zijn de overige scholen niet goed in het basisnetwerk te betrekken Speelruimte in Noordijk Kinderen en jeugd in Noordijk In Noordijk wonen aan de Vonderman-Hilversweg-G.L. Rutgesweg enkele kinderen (minder dan 10, waarvan maximaal 7 eventueel de speelplek zelfstandig kunnen gebruiken) en enkele jeugdigen (circa 30). Er is voor hen voldoende informele speelruimte aanwezig. Gezien de normen voor formele speelruimte behoeft er op zich nergens een speelplek aanwezig te zijn. In het kader van een basisvoorziening per kern kan de speelplek aan de Vonderman 27 [71] nog als speelplek voor kinderen worden aangewezen. Daarbij wordt opgemerkt dat bij toekomstige vervanging van het (relatief nieuwe) toestel eens goed nagegaan moet worden of de kosten van een toestel wel opwegen tot het gebruik. OBB Ingenieursbureau

53 Plek [45] Plek [92] Ter illustratie; het is heel wel mogelijk dat er in het buitengebied wel meer clusters van boerderijen en huizen staan waar dezelfde aantallen kinderen wonen en de investeringskosten in vergelijk tot de gebruiksuren niet tegen elkaar opwegen Jongeren in Noordijk Voor de nog geen 25 jongeren die in en ruim rondom Noordijk wonen behoeft geen specifieke sport- of ontmoetingsplek aanwezig te zijn De schoolpleinen betrekken Overwogen kan worden om in plaats van de speelplek aan de Vonderman 27 [71] niet beter het schoolplein van OBS B. Tormijn of het gemeenschapshuis t Haarhoes een centrale functie voor het spelen zou kunnen krijgen Speelruimte in Rekken Kinderen en jeugd in Rekken Voor de circa 35 kinderen en 45 jeugdigen die in en rondom Rekken wonen is voldoende informele speelruimte te vinden op de rustige straten, de tuinen en in het buitengebied. Rondom de speelplek aan Bonenkamp 9 [46] wonen circa 30 kinderen. Voorgesteld wordt om deze speelplek als centrale speelplek voor kinderen en jeugd aan te wijzen. Er wonen rondom de speelplek aan de Zonderkamp [45] circa 5 kinderen. Wellicht verklaart dit lage aantal het ontbreken van speelsporen en het hoge gras waar bij goed gebruikte speeltoestellen juist grond te zien valt Jongeren in Rekken Voor de nog geen 50 jongeren die in en ruim rondom Rekken wonen behoeft geen specifieke sport- of ontmoetingsplek aanwezig te zijn De schoolpleinen betrekken Overwogen kan worden of in plaats van de speelplek aan Bonenkamp 9 [46] het schoolplein van OBS De Berkel een centrale functie voor het spelen van kinderen en jeugd zou kunnen krijgen Speelruimte in Rietmolen Kinderen in Rietmolen Voor kinderen en jeugdigen die in en rondom Rietmolen wonen is voldoende informele speelruimte te vinden op de rustige straten, de tuinen en in het buitengebied. Rondom de speelplek aan Het Olland [92] wonen circa 20 van de circa 30 kinderen. Voorgesteld wordt om deze speelplek vooralsnog als speelplek voor kinderen aan te wijzen Jeugd in Rietmolen Voor de circa 40 jeugdigen zou er gezien de normen voor formele speelruimte op zich geen specifieke speelplek aanwezig behoeven te zijn. In het kader van een basisvoorziening per kern zou wel een eenvoudige speelplek voor hen moeten zijn. Gezien de beperkte ruimt bied de speelplek aan Het Olland [92] daarvoor geen ruimte. Geadviseerd wordt te overweging of het schoolplein van RKBS St. Jozef een functie voor het spelen van jeugd kan krijgen [Z13] Jongeren in Rietmolen Voor de nog geen 55 jongeren die in en ruim rondom Rietmolen wonen behoeft geen specifieke sport- of ontmoetingsplek aanwezig te zijn. OBB Ingenieursbureau

54 De schoolpleinen betrekken Geadviseerd wordt te overwegen of het kleine speelplekje Het Olland [92] met een hek nu wel een aantrekkelijke speelruimte is. Mogelijk kan het schoolplein van RKBS St. Jozef een leukere functie voor het spelen van de kinderen krijgen Speelruimte in Ruurlo Kinderen in Ruurlo In en rondom Ruurlo wonen circa 585 kinderen, waarvan er circa 450 binnen de kern wonen. De beschikbare informele ruimte in de privé tuinen is verschillend. Het westelijk deel van Ruurlo meer huizen met kleinere tuinen, waar de oostelijke helft van Ruurlo meer vrijstaande en twee-één kap woningen telt met grotere tuinen. Over de gehele kern bekeken is de informele ruimte in het openbaar gebied voor de kinderen redelijk te noemen. De meeste straten hebben een verkeersluw of buurtgebonden karakter en staan spelen voor kinderen op de stoepen zeker toe. In het deel van Ruurlo ten Westen van de Barchemseweg en noordelijk van de Wildenborchseweg wonen circa 125 kinderen. Zij kunnen mede gebruikmaken van plekken Esselenbroek [100], Constantijnlaan 4 [101], Het Gootink 33 [103] en Pasmanshaard 19 [104]. Plek [104] is alleen voor kinderen ingericht, de overige 3 plekken delen ze met jeugdigen. Rondom plekken [100] en [101] wonen circa 50 kinderen en zullen beide meer voor kinderen ingericht moeten worden. Plek [103] voorziet voor ruim 20 kinderen in een behoefte en zal meer voor kinderen ingericht moeten worden. Minder dan 10 kinderen wonen rondom plek [104] en kan daardoor als secundair worden aangewezen. Plek [103] Verder maken circa 10 kinderen medegebruik van plek Dimmedaalstraat 1 [99] die net ten zuiden van de Wildenborgseweg is gelegen. Verder kan overwogen worden om het schoolplein van CBS Rehobot open te stellen voor spelen buiten schooltijd voor de ruim 10 kinderen die hier wonen. Circa 80 kinderen wonen tussen de Wildenborgseweg, de spoorlijn en de Barchemseweg / Vordenseweg. In dit deel van Ruurlo hebben zij de beschikken over de speelplekken Hazelnoot 22 [96], Wierseweg- Lijsterstraat [97], Everwennink [98] en Dimmedaalstraat 1 [99] welke ze delen met de jeugd. Plek [99] biedt voorzieningen voor circa 20 kinderen en zal hiervoor ingericht moeten blijven. In de omgeving van plekken [97] en [98] wonen elk minder dan 10 kinderen en kunnen zodoende als secundair aangewezen worden waarbij plek [98] nog een functie voor de jeugd kan blijven vervullen. Plek [96] biedt voorzieningen voor ruim 20 kinderen dit in combinatie met de ligging van de plek maken dat deze behouden moet blijven voor kinderen. Ten oosten van de Barchemseweg, tot aan de Busbaan / Enkeerdlaan wonen bijna 100 kinderen. Op 3 plekken zijn er voorzieningen voor kinderen aanwezig, plekken Garvelinkplein 11 [105], Bluisterplein 19 [106] en Wilhelminalaan 34 [107]. Waarvan plek [105] en [107] medegebruik door jeugdigen toestaat. Totaal wonen circa 15 kinderen in de omgeving van plekken [105] en [106]. Het advies is om plek [105] voor de kinderen aan te wijzen en plek [106] secundair te maken. Bij plek [107] wonen eveneens minder dan 10 kinderen in de directe omgeving, deze plek kan als secundair aangewezen worden. Het advies is om meer centraal in dit deel van Speelruimte voor 0-18 [94] Ruurlo een nieuwe plek voor kinderen en jeugdigen [Z14] aan te leggen. OBB Ingenieursbureau

55 Een mogelijke locatie hiervoor is het plein tussen Irenelaan en Molenlaan. Deze plek zal aangelegd moeten worden voordat op plekken [106] en [107] toestellen worden verwijderd. Daarnaast zal er een nieuwe plek [Z15] in de omgeving van de Haarskamp moeten komen, aangezien hier meer dan 30 kinderen wonen. Ten oosten van de Busbaan ligt de nieuwbouwwijk van Ruurlo, hier wonen circa 120 kinderen. Plek Rogge [95] is voor kinderen ingericht, plek Hessenweh-Zuiderwermer [93] voor kinderen en jeugd en plek Brinklaan [94] biedt voorzieningen voor de gehele doelgroep. In de directe omgeving van plek [93] wonen circa 5 kinderen, waardoor deze plek zijn functie voor kinderen verliest. Plek [94] ligt in het centrale groen in de buurt en vervult daardoor een belangrijke rol voor het aanbieden van speelmogelijkheden. Deze plek zal dan ook voldoende aantrekkingskracht moeten hebben op de kinderen in dit deel van Ruurlo. Het advies is om in de doodlopende straten speelprikkels [M08] aan te brengen voor de kinderen, in aanvulling op de centrale plek. Plek [95] kan als secundair worden aangewezen door de beperkte functie voor minder dan 10 kinderen. Als laatste zou er nog een nieuwe plek voor kinderen [Z16] in de omgeving van de Podzollaan ingericht moeten worden. Hier wonen circa 30 kinderen, voor wie de centrale plek [94] op te grote afstand ligt Jeugdigen in Ruurlo Ruim 630 jeugdigen wonen in en rondom Ruurlo, waarvan ruim 550 naar verwachting binnen de kern wonen. Naast de informele ruimte die te vinden is in de privé tuinen, bieden met name de straten de meeste informele ruimte voor de jeugd. Veel van de straten zijn verkeersluw of zijn doodlopend dan wel éénrichting. Hierdoor is spelen op straat op veel plaatsen in Ruurlo goed mogelijk. Het groen wat zich binnen de kern bevind is veelal bedoeld als siergroen of is reeds ingericht als formele speelruimte. Voor echt avontuurlijk speelgroen zijn de jeugdigen aangewezen op het groen wat zich aan de rand van Ruurlo bevind. In de kern Ruurlo zijn 7 formele plekken aanwezig met voorzieningen voor de jeugd. Plekken Hessenweh-Zuiderwermer [93], Brinklaan [94], Hazelnoot 22 [96], Everwennink [98], Wildenborgseweg [102] en Bluisterplein 19 [106] zijn bestaande plekken daarnaast is Plein Irenelaan / Molenlaan [Z14] voorgesteld als nieuwe plek. Deze plekken bieden een goede verdeling van speelvoorzieningen voor de jeugd van Ruurlo. Wel zouden er nog een 2-tal (in)formele trapvelden aangelegd moeten worden om de verdeling van voetbalmogelijkheden te verbeteren. Mogelijke locaties kunnen gezocht worden aan de Van Speelplek voor jeugd [98] Heeckerenlaan [M09] en Wiersseweg [M10] Jongeren in Ruurlo Van de ruim 660 jongeren in en rondom Ruurlo wonen er naar verwachting circa 570 binnen de kern. De woonstraten bieden voor de jongeren veel mogelijkheden tot informeel ontmoeten (Kiss and Greet), om even een praatje te maken. Voor de groep jongeren is het geen probleem om zich door heel Ruurlo te begeven, mede door het stratenpatroon aangevuld met fietspaden. OBB Ingenieursbureau

56 Skate- en sportplek [102] Als formele voorziening kunnen de jongeren (mede)gebruik maken van plek Brinklaan [94] (Stay-Around) en plek Wildenborgseweg [102] (No-Problem) welke zij delen met de jeugd en kinderen [94]. Daarnaast zal een gedeelte van de jongeren medegebruik maken van de (nieuwe) trapveldjes binnen de kern. Gezien het aantal jongeren binnen de kern is het advies om 3 nieuwe Stay-Around plekken aan te leggen in aanvulling op bestaande voorzieningen. In het noordelijke deel van Ruurlo zou er een nieuwe plek [Z17] in het groen tussen Barchemseweg en Brouwershoekweg aangelegd kunnen worden. Een tweede plek [Z18] zou tussen Dalkruid en het spoor of bij het zwembad aangelegd kunnen worden. De derde plek [Z19] zou meer centraal gelegen in Ruurlo aangelegd moeten worden. Een mogelijke locatie is het groen tussen T Rikkelder en de Busbaan. In aanvulling op de formele plekken is het advies om zorg te dragen voor voldoende informele plekken in de vorm van What s Up plekken (zie Bijlage V (In)formele ontmoeting jongeren). Met name in de woonbuurten kan er een tekort zijn aan deze ontmoetingsplekken, hier zal dan ook overleg met de jongeren en omwonenden [M11] over gevoerd moeten worden Betrekken van de schoolpleinen Door de ligging van de scholen en de goed geschikte alternatieven in de buurten kunnen de schoolpleinen niet goed in het basisnetwerk worden betrokken. OBB Ingenieursbureau