B IJ L A G E N R A P P O R T. bij. bestemmingsplan Waterfront-Zuid De Eilanden

Transcriptie

1 B IJ L A G E N R A P P O R T bij bestemmingsplan Waterfront-Zuid De Eilanden

2

3 Bijlagen bij het bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden bijlage 1 Lijst van stukken ex artikel 3:11 lid 1 Awb bijlage 2 Waterparagraaf uit bestemmingsplan Waterfront-Zuid Waterstad bijlage 3 Akoestisch onderzoek De Eilanden 2012 bijlage 4 Onderzoek Molenbiotoop Molen De Hoop bijlage 5 Verslag van overleg ex artikel Bro bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden bijlage 6 Commentaar op de zienswijzen ontwerp-bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden bijlage 7 Akoestisch onderzoek scheepvaartlawaai bestemmingsplan De Eilanden bijlage 8 Vaststellingsbesluit bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden

4

5 bijlage 1 Lijst van stukken ex artikel 3:11 lid 1 Aw Lijst van stukken ex artikel 3:11 lid 1 Awb 1. Tauw bv, Milieueffectrapport Waterfront Harderwijk (deel A, deel B en deel C), januari 2010 (zie separate bijlage).

6

7 bijlage 2 Waterparagraaf uit bestemmingsplan Waterfront-Zuid Waterstad

8

9 In 2007 is tot en met oktober 1429 ton v1202 vervoerd over de Randmeren nabij Harderwijk. Het rapport Inschatting vervoersprognoses Randmeren spreekt over een upgrading van de (beroeps)vaarroute Randmeren van klasse II naar klasse IV. Echter, deze upgrading komt voort uit een verwijdering van het voormalige knelpunt Hardersluis, dat beperkingen met betrekking tot de scheepafmetingen met zich meebracht. Nu, na verwijdering van de sluis, en enkele plaatselijke verruimingen van de vaarweg, kan de vaarweg over de Randmeren geschikt worden verklaard voor schepen van grotere afmetingen. Overigens concludeert de rapportage, dat de upgrading weinig of geen invloed zal hebben op het aantal vrachtschepen op de Randmeren. Een eventuele toename van scheepvaartbewegingen is meer afhankelijk van mogelijke wijziging van verkeersstromen; minder vervoer per as; meer vervoer over het water. Ook valt uit de rapportage op te maken, dat het vervoer van gevaarlijke stoffen over de Randmeren uitermate beperkt is. Gevaarlijke stoffen worden ook niet genoemd in de prognoses. Vervoer van gevaarlijke stoffen over de Randmeren, zowel het huidige vervoer als het verwachte toekomstige vervoer, speelt geen rol voor externe veiligheid. Het vervoer over water van gevaarlijke stoffen levert geen belemmering op voor het plangebied Waterstad. Rijkswaterstaat als de vaarwegbeheerder van de recreatieve vaarroute over het aquaduct is het bevoegd gezag dat zonodig bijzondere voorwaarden i.c. beperkingen stelt aan het gebruik van de betreffende vaarweg. De onderhavige vaarweg met aquaduct is indertijd ontwikkeld als doorvaartmogelijkheid Wolderwijd- Veluwemeer v.v. voor het recreatieve scheepvaartverkeer met staande mast en bruine vloot schepen. Mede op dringend verzoek van Watersport Vereniging Flevo is het onbedoeld medegebruik van grote schepen regelmatig onderwerp van overleg geweest tussen gemeente en vaarwegbeheerder. De vaarwegbeheerder heeft toegezegd juridische maatregelen te treffen, om dit medegebruik aan banden te leggen. Echter wenst de vaarwegbeheerder tevens de mogelijkheid open te houden tot het verlenen van ontheffingen voor incidentele passage van grote schepen, die vanwege de hoogte geen gebruik kunnen maken van de reguliere vaarroute via de vaste brug (de Harderbrug in de N302). Voor zover bekend gaat het hier om containerschepen die vooral (niet gevaarlijke) afvalstoffen vervoeren. 6.9 Watertoets Op grond van artikel 12 van het Besluit op de ruimtelijke ordening (Bro) dient in de toelichting op ruimtelijke plannen een waterparagraaf te worden opgenomen. Deze dient in te gaan op de wijze waarop toe 108

10 rekening is gehouden met de gevolgen van het plan voor de waterhuishoudkundige situatie. In de waterparagraaf dient uiteengezet te worden of en in welke mate het plan in kwestie gevolgen heeft voor de waterhuishouding, dat wil zeggen het grondwater en het oppervlaktewater. Het is de schriftelijke weerslag van de zogeheten watertoets: het hele proces van vroegtijdig informeren, adviseren (door de waterbeheerder), afwegen en beoordelen van waterhuishoudkundige aspecten in ruimtelijke plannen en besluiten. De watertoets wordt uitgevoerd binnen de bestaande wet- en regelgeving op het gebied van ruimtelijke ordening en water. Belangrijkste aanleiding voor het ontwikkelen van de watertoets is de breed gedragen overtuiging, vastgelegd in het nieuwe waterbeleid Kabinetsstandpunt Anders Omgaan met Water, (december 2000), dat het water in Nederland weer meer de ruimte moet krijgen. In de Startovereenkomst Waterbeleid 21 e eeuw (februari 2001) hebben de betrokken partijen Rijk, Provincies, Vereniging van Nederlandse Gemeenten, en Unie van Waterschappen zich bestuurlijk gecommitteerd om vanaf dat moment van start te gaan met de watertoets. Dit is nog eens bevestigd met de gezamenlijke vaststelling van de Bestuurlijke notitie Watertoets (oktober 2001). Inmiddels is per 1 november 2003 de Watertoets verankerd in het Bro. Na een beknopte algemene beschrijving van het doorlopen proces behandelt de waterparagraaf de volgende thema s: - veiligheid en wateroverlast; - compensatie; - oppervlaktewaterkwaliteit; - grondwateroverlast en grondwateronderlast; - grondwaterkwaliteit; - inrichting watergangen en oevers; - beheer en onderhoud. Aansluitend is de reactie van de waterbeheerders samengevat in een wateradvies Procesverloop Door Tauw is in het rapport Watertoets Waterfront-Zuid ( ) de huidige situatie beschreven en zijn de wateraspecten, zoals beschreven in de Watertoets Waterfront Harderwijk (januari 2003) verfijnd tot op het niveau van het stedenbouwkundig plan voor Waterfront-Zuid. Delen uit dit rapport zijn integraal overgenomen in deze waterparagraaf (zie ook hoofdstuk 2, Beschrijving huidige situatie, 2.6 Water). In het startoverleg d.d. 18 november 2004 met de betrokken waterbeheerders zijn de voor dit bestemmingsplan relevante wateraspecten benoemd. Deze zijn vervolgens inhoudelijk verdiept toe 109

11 Rijkswaterstaat, Waterschap Veluwe en de gemeente Harderwijk hebben d.d. 31 maart 2005 de problematiek over het toekomstige beheer van het oppervlaktewater in Waterfront-Zuid in verkennende zin besproken en nadere afspraken gemaakt over hoe te komen tot een bestuursovereenkomst waarin toekomstig beheer wordt vastgelegd. De waterbeheerders hebben naar aanleiding van het aangroeidocument hun wateradvies geformuleerd. De reactie van de waterbeheerders is samengevat in de laatste paragraaf van de watertoets Veiligheid en wateroverlast Peilstijging Ten gevolge van klimaatveranderingen zal de zeespiegel in de loop van deze eeuw waarschijnlijk gaan stijgen. Omdat het IJsselmeer afwatert in de Waddenzee, heeft een zeespiegelstijging gevolgen voor de afwateringssituatie van het IJsselmeer. De lozingssituatie van het IJsselmeer bepaalt voor een belangrijk deel ook de lozingssituatie van de Randmeren. Voor de Randmeren is de stijging moeilijk te in te schatten omdat rekening gehouden moet worden met verhoogde (piek)afvoeren van uitwaterende wateren ten gevolge van extra neerslag. Volgens de huidige inzichten dient bij de nieuwbouw rekening gehouden te worden met een peilstijging van 30 cm tot 2050, en daarnaast moet ruimte worden gereserveerd om een extra peilstijging van 70 cm tussen 2050 en 2100 te kunnen verwerken. Waterfront-Zuid wordt op een hoogte van 1,60 m+nap aangelegd. Bij het bepalen van de aanleghoogte is van het volgende uitgegaan: 1. Er is rekening gehouden met de verwachte ontwikkelingen tot 2050, uitgaande van het worst-case scenario. Ontwikkelingen die zich na die tijd voordoen, zijn niet meegenomen in het bepalen van de aanleghoogte; 2. Daarnaast is rekening gehouden met de toekomstige gebruiksfunctie: beleving van water is een belangrijk aspect in de woonwijk, de afstand tot het water dient dan ook niet te groot te zijn; 3. Omdat het plangebied wordt omsloten door de N302, het Dolfinarium terrein en een kade loodrecht op de N302, wordt het plangebied beschermd tegen golfaanval. Uitgaande van het huidige zomerpeil van 0,05 m-nap is er bij een peilstijging van 1 m (mogelijke situatie 2100) een drooglegging van 65 cm. Dit is gering. Om het gebied te beschermen tegen hoog water, bestaat de mogelijkheid om de kades die het plangebied deels omgeven, uit te breiden, zodat het gehele plangebied in de toekomst kan worden afgesloten met een waterkering toe 110

12 Vaargeul naar Wolderwijd De extra vaargeul naar het Wolderwijd, waarvan eerder sprake was, zal niet worden aangelegd Compensatie Voor geheel Waterfront wordt er per saldo meer land gewonnen dan er aan wateroppervlak wordt gerealiseerd. Dit verlies bedraagt in totaal circa 33 ha. Omdat dit oppervlak niet meer beschikbaar is voor het bergen van 1 m extra peilstijging, dient een verlies van circa m 3 aan waterbergend vermogen te worden gecompenseerd. Als gevolg van klimaatverandering is de verwachting dat men op de lange termijn ook in het IJselmeer te maken zal krijgen met structureel hogere waterstanden en op de korte termijn met het frequenter optreden van extreme hoogwaterstanden door storm en opwaaien. Deze compensatie vindt plaats in twee delen: - de Lorentzhaven met West-ontsluiting; - het overige deel van Waterfront, dat bestaat uit Waterfront-Zuid en het Overloopterrein; De Lorentzhaven met West-ontsluiting en het Overloopterrein maken deel uit van Waterfront-Noord. Voor de Lorentzhaven en West-ontsluiting wordt per saldo circa 24,75 ha land gewonnen. De compensatie van dit verlies vindt plaats op de volgende manier: - Oeverzone Lorentzhaven m 3 - Mheenlanden m m 3 Voor Waterfront-Zuid en het Overloopterrein wordt per saldo 8,3 ha gewonnen (het aandeel van Waterfront-Zuid bedraagt circa 1,5 ha). Om het verlies à m 3 te compenseren zijn er de volgende mogelijkheden: - Regionaal bedrijventerrein Lorentz-Oost m 3 - Overloopterrein m 3 - Groenzone ten zuiden van Stadsweiden m 3 - Buffer Mheenlanden m m 3 In totaal kan er ter compensatie van het bergingsverlies van m 3 dus potentieel m 3 waterbergend vermogen worden gerealiseerd. In een later stadium zal een definitieve keuze worden gemaakt uit deze bergingsmogelijkheden Oppervlaktewaterkwaliteit Lozing van hemelwater Het schone en mogelijk verontreinigde verhard oppervlak in Waterfront-Zuid zal niet worden aangesloten op het vuilwaterstelsel. Het hemelwater wordt geïnfiltreerd in de bodem of geborgen in toe 111

13 oppervlaktewater, waarbij rekening wordt gehouden met de kwaliteit van het afstromende hemelwater. Hierbij wordt het principe schoonhouden, scheiden, schoonmaken gehanteerd. De gemeente Harderwijk hanteert het volgende beleid: 1. Schoon hemelwater wordt rechtstreeks geloosd op oppervlaktewater; 2. Mogelijk vervuild hemelwater wordt via een bodempassage geloosd op het oppervlaktewater; 3. Vervuild hemelwater wordt via het vuilwaterstelsel afgevoerd naar de RWZI. Ook in Waterfront-Zuid zal op deze wijze worden omgegaan met hemelwater. Een potentieel knelpunt is dat er in het plangebied wordt gebouwd met een hoge dichtheid: er is weinig ruimte voor de aanleg van bodempassages. Als bij de definitieve inrichting blijkt, dat er niet genoeg oppervlakte aan bodempassages aanwezig is om het mogelijk vervuild hemelwater te zuiveren, worden andere voorzieningen getroffen. Hiervoor komen bijvoorbeeld helofytenfilters, zand- en slibafscheiders en waterdoorlatende verharding in aanmerking. Uitgangspunt blijft, dat vervuild hemelwater via een verbeterd gescheiden stelsel wordt afgevoerd en dat alleen schoon of gezuiverd hemelwater in het oppervlaktewater terechtkomt. De provincie Gelderland stelt op dit moment een nieuwe beslisboom op voor het afkoppelen van verhard oppervlak. De gemeente Harderwijk heeft de intentie deze beslisboom te integreren in het gemeentelijk beleid. Verontreinigde waterbodems Een deel van de waterbodem in het plangebied is ernstig verontreinigd. In het oppervlaktewater waar geen werkzaamheden plaatsvinden in het kader van Waterfront-Zuid wordt de waterbodem niet verwijderd. Bij oppervlaktewateren waar wel werkzaamheden plaatsvinden in het kader van Waterfront-Zuid kunnen de baggerwerkzaamheden worden geïntegreerd met de werkzaamheden. Schoon of licht verontreinigd slib kan als vulmateriaal worden toegepast in diverse werken (klasse 0 vrij toepasbaar, klassen 1 t/m 3 toetsen aan Bouwstoffenbesluit). Ernstig verontreinigd slib (klasse 4) wordt gereinigd of gestort. Vervuiling vanuit (plezier)vaartuigen Vaartuigen zijn een bron van verontreiniging. Tijdens schoonmaakwerkzaamheden en onderhoud komen olie, verf en coating vrij, de schepen hebben vaak geen voorziening voor de opvang van afvalwater en uiteraard ontstaat er op de schepen ook afval. In het Besluit jachthavens van 3 augustus 2004 worden regels toe 112

14 gesteld ter bescherming van het milieu met betrekking tot jachthavens. De gemeente zal deze regels handhaven en kan nadere eisen stellen met betrekking tot vaartuigen in relatie tot onder andere afvalstoffen, afvalwater en waterbesparing. Overige bronnen Andere mogelijke verontreinigingsbronnen zijn het Overloopterrein, de lozing van effluent van de RWZI en een gemeentelijke overstort. Het aan te leggen parkeerterrein ten noorden van de N302 wordt ingericht als overloopterrein. Bij hoge peilen in het Veluwemeer wordt het parkeerterrein benut als watercompensatielocatie. Tot 2050 zal dit, uitgaande van het worstcasescenario voor klimaatontwikkeling, niet voorkomen als de spuicapaciteit wordt verdubbeld, en slechts incidenteel voorkomen als het peil in het randmeer tot 2050 met 30 cm stijgt. Als de watercompensatie wordt benut, zal dit in de winterperiode plaatsvinden, wanneer het parkeerterrein niet wordt gebruikt. De parkeerbelasting is laag en er worden maatregelen getroffen om verontreiniging van oppervlaktewater zoveel mogelijk te voorkomen. Grondwateroverlast De waterbodem tussen het bedrijventerrein Lorentz en de N302 is verontreinigd door de permanente lozing van effluent van de regionale RWZI en de incidentele lozingen vanuit een overstort van het gemeentelijk rioolstelsel. Deze verontreinigingen kunnen via uitloging en slibtransport mogelijk ook in het plangebied van Waterfront-Zuid terechtkomen. Om de vervuilingswaarde van het effluent te verminderen, zal de RWZI worden uitgebreid met een extra zuiveringstrap. Hoe de zuiveringstrap wordt uitgevoerd, moet nog worden vastgesteld. Ook is er de mogelijkheid om een retentiebassin aan te leggen waarmee overschotten tijdelijk kunnen worden opgevangen. Of de aanleg van het retentiebekken inderdaad plaats zal vinden, is onderwerp van overleg tussen de gemeente Harderwijk, Waterschap Veluwe en Rijkswaterstaat Grondwateroverlast en grondwateronderlast Grondwateroverlast in het gebied wordt voorkomen door te zorgen voor voldoende ontwatering. Als minimale ontwateringsdiepte voor nieuw stedelijk gebied geldt in principe 70 cm beneden het maaiveld bij een overschrijding van 1 maal per jaar. De ontwateringsdiepte van 70 cm beneden het maaiveld is gericht op de grondwaterstand bij gebouwen, wegen, kabels en leidingen. In parken en ander stedelijk groen kunnen hogere grondwaterstanden worden geaccepteerd; ter plaatse van bijzondere (natte) natuur binnen stedelijk gebied is een hogere grondwaterstand gewenst toe 113

15 Voor Waterfront-Zuid geldt het volgende: 1. Bij een aanleghoogte van 1,60 m+nap is er tot 2050 nog een drooglegging van 1,35 m. Tot 2050 zijn er dan ook geen aanvullende maatregelen voor een goede ontwatering noodzakelijk; 2. Bij een peilstijging tot 0,95 m+nap is er nog een drooglegging van 0,65 m. In dit geval zou de ontwatering niet meer voldoen aan de eigen normen van de gemeente. Hierbij moet de kanttekening worden geplaatst, dat het allerminst zeker is dat het grondwaterpeil inderdaad met een meter zal stijgen. De grondwaterstanden hebben een sterke relatie met het streefpeil en zijn minder gevoelig voor tijdelijke peilstijgingen. Op dit moment is niet duidelijk wat de toekomstige streefpeilen zullen zijn en welke gevolgen tijdelijke peilstijgingen hebben op de grondwaterstanden in Waterfront-Zuid. De ontwateringssituatie op langere termijn is wel een punt van aandacht. Grondwateronderlast Grondwateronderlast is waarschijnlijk een beperkt probleem. Door de aanleg van een watergang tussen het Dolfinarium en het centrumgebied, daalt mogelijk lokaal de grondwaterstand. Dit kan in principe leiden tot schade aan gebouwen en funderingen. In het centrum van Harderwijk staat voor het grootste deel bebouwing van voor de afsluiting van de Zuiderzee. Deze gebouwen hebben in het verleden al te maken gehad met zeer wisselende zeespiegelpeilen. Nader onderzoek is nodig, waarbij wordt nagegaan wat de effecten zijn van de aanleg van de watergang, welke negatieve gevolgen dit kan hebben voor de omgeving en welke maatregelen kunnen worden getroffen om deze te voorkomen Grondwaterkwaliteit De grondwaterverontreiniging ten zuidoosten van het plangebied beweegt zich onder invloed van de grondwateronttrekkingen van het Dolfinarium in noord-noordwestelijke richting. Doordat de aanleg van oppervlaktewater een drainerende werking heeft op de omgeving, kan de verspreidingsrichting en -snelheid van de verontreiniging toenemen ten gevolge van de aanleg van de watergang langs de Boulevard. Bovendien neemt de afstand van de verontreinigingsvlek en het oppervlaktewater af. De verontreinigingsvlek kan dus sneller groter worden en het verontreinigde grondwater kan eerder het randmeer bereiken. Om de effecten te bepalen, en te bepalen of en zo ja welke maatregelen moeten worden getroffen, is onderzoek nodig. Ten eerste dient te worden onderzocht welke effecten de aanleg van oppervlaktewater heeft op het grondwater. Ten tweede dient te worden bepaald in welke mate de grondwaterverontreiniging een toe 114

16 negatieve invloed heeft op de oppervlaktewaterkwaliteit. Op basis van de resultaten kan worden bepaald of (en zo ja, welke) maatregelen moeten worden getroffen Inrichting watergangen en oevers In Waterfront-Zuid Waterstad wordt gewoond aan water. De watergangen worden voornamelijk stedelijk ingericht en krijgen een recreatieve functie (vaarwater, kijkwater, water om langs te recreëren). Dit betekent dat de oevers hoofdzakelijk zullen bestaan uit kades. De watergangen worden zo ingericht, dat varend onderhoud mogelijk is Beheer en onderhoud Tijdelijke beheersmaatregelen Beheer en onderhoud oppervlaktewater Bij het bouwrijp maken van Waterfront-Zuid zullen tijdelijke maatregelen moeten worden getroffen om de grondwaterstand te verlagen. Hierbij kunnen verschillende technieken worden toegepast (onttrekking, civieltechnische maatregelen). De maatschappelijk meest wenselijke methode is afhankelijk van de duur van de bouw, dieptes van de bouwputten, fasering, kosten en dergelijke. Rijkswaterstaat is de waterkwaliteits- en waterkwantiteitsbeheerder van de Randmeren. Op grond van het Besluit aanwijzing zijwateren van hoofdwateren is Rijkswaterstaat in de huidige situatie ook beheerder van het havengebied in Harderwijk. De gemeente beheert de nautische aspecten van het havengebied en is eigenaar en beheerder van de kademuren. Bij werkzaamheden in de haven zijn de Wet beheer rijkswaterstaatswerken en de Wet verontreiniging oppervlaktewateren van kracht. In de toekomst wordt de beheersituatie aangepast op de feitelijke veranderingen in het gebied Waterfront-Zuid. Uitgangspunt hierbij is het op orde houden van de waterkwaliteit tegen de laagste maatschappelijke kosten. Om dit te bereiken wordt een bestuursovereenkomst gesloten door de gemeente Harderwijk, Rijkswaterstaat en Waterschap Veluwe. De gemeente is hierin initiatiefnemer Wateradvies Advies waterbeheerders Ten aanzien van bovenstaande onderwerpen hebben de waterbeheerders advies uitgebracht. Dit advies is verwoord in het rapport Watertoets Waterfront-Zuid, Aangroeidocument voor het bestemmingsplan, inclusief het advies van de waterbeheerders (Tauw, definitief, 13 januari 2006) en wordt hier kort samengevat toe 115

17 Ten aanzien van het thema veiligheid en wateroverlast adviseren de waterbeheerders het volgende: - een verkennende studie naar de toekomstige meerpeilen in de Veluwerandmeren dient inzicht te geven in de mogelijk toekomstige peilstijging en de consequenties hiervan. Rijkswaterstaat heeft het voortouw genomen in deze studie. Op basis van deze probleemverkenning moet duidelijk worden of een nadere studie naar de toekomstige peilstijging in de Veluwerandmeren door alle betrokken partijen nodig wordt geacht; - nader onderbouwd dient te worden, hoe tot een aanleghoogte van 1.60m +NAP van Waterfront-Zuid gekomen is. Er dient duidelijk te worden op welke wijze rekening wordt gehouden met een eventuele peilstijging in de Veluwerandmeren; - de mogelijke oplossing op de lange termijn om het gehele plangebied af te sluiten met een waterkering roept vragen op over de waterkwaliteit en waterkwantiteit; - Rijkswaterstaat is niet bevoegd om veiligheidseisen te stellen aan buitendijkse ontwikkelingen. Daarmee is zij ook niet verantwoordelijk voor mogelijke schade als gevolg van buitendijkse ontwikkelingen; - de doorgang naar het Wolderwijd is gewenst indien dit de doorstroming van het water bevordert. Voorkomen dient te worden, dat deze doorgang als sluiproute gebruikt zal worden. Compensatie Oppervlaktewaterkwaliteit Grondwateroverlast en grondwateronderlast Ten aanzien van het thema compensatie gaan de waterbeheerders er vanuit dat de in het kader van het bestemmingsplan Waterfront- Noord gemaakte afspraken nageleefd worden. Ten aanzien van het thema oppervlaktewaterkwaliteit adviseren de waterbeheerders het volgende: - er is behoefte aan nadere informatie over de gevolgen van de nieuwe inrichting voor de zwemwaterkwaliteit bij de stranden; - de waterbeheerders stemmen in met de gehanteerde uitgangspunten ten aanzien van de lozing van hemelwater; - duidelijkheid dient te komen over de verwijdering van waterbodems in het plangebied. Dit dient afgestemd te worden met het voorontwerp saneringsonderzoek bodemverontreinigingen voor het Waterfront Harderwijk. Ten aanzien van het thema grondwateroverlast en grondwateronderlast wordt verwezen naar het verkennend onderzoek naar de toekomstige peilstijgingen in de Veluwerandmeren en de consequenties daarvan toe 116

18 Grondwaterkwaliteit Inrichting watergangen en oevers Beheer en onderhoud Gemeentelijke reactie Ten aanzien van het thema grondwaterkwaliteit stellen de waterbeheerders dat verontreinigingen dienen te worden voorkomen en dat tijdig passende maatregelen getroffen dienen te worden. Ten aanzien van het thema inrichting watergangen en oevers adviseren de waterbeheerders dat gebruik dient te worden gemaakt van de Richtlijnen (her)inrichting Stedelijk water. Daarnaast wordt geadviseerd tevens aandacht te schenken aan de veiligheid van kades. Ten aanzien van het thema beheer en onderhoud adviseren de waterbeheerders alle beheerstaken met betrekking tot integraal waterbeheer te behandelen in de bestuursovereenkomst. De gemeente heeft als volgt gereageerd op dit advies toe 117

19 Deze reacties zijn opgenomen in het genoemde rapport Watertoets Waterfront-Zuid : Veiligheid en wateroverlast Oppervlaktewaterkwaliteit Grondwateroverlast en grondwateronderlast - de aanleghoogte wordt 1,60 m+nap. Bij de huidige inzichten is dit toereikend om voldoende drooglegging te bereiken (1,35 m tot 2050). Om ook op lange termijn gewaarborgd te zijn van voldoende bescherming tegen hoog water, bestaat de mogelijkheid om het plangebied te beschermen door de aanleg van een waterkering; - door de aanleg van Waterfront-Zuid wordt per saldo circa 1,5 ha meer land gewonnen dan er nieuw oppervlaktewater wordt aangelegd. Dit verlies wordt samen met het bergingsverlies ten gevolge van de aanleg van de uitbreiding van Lorentzhaven en het Overloopterrein gecompenseerd. Hiervoor zijn voldoende mogelijkheden; de definitieve keuze wordt later gemaakt; - voor het omgaan met hemelwater geldt voor de gemeente Harderwijk het volgende beleid: schoon wordt rechtstreeks geloosd op oppervlaktewater, mogelijk verontreinigd wordt via een bodempassage geloosd op hemelwater, vuil wordt afgevoerd naar de RWZI. In het plangebied is waarschijnlijk te weinig ruimte voor bodempassages. Er worden andere voorzieningen getroffen. De doorgang naar het Wolderwijd wordt overigens gerealiseerd in de vorm van een buis; - de door de waterbeheerders gevraagde extra aandacht voor zwemwaterkwaliteit zal gehonoreerd worden; - nieuwe verontreinigingen worden zoveel mogelijk voorkomen. Voor (plezier)vaartuigen worden regels opgesteld en gehandhaafd. Het Overloopterrein wordt tot 2050 niet of nauwelijks gebruikt voor compensatie en er worden maatregelen getroffen om eventuele verontreinigingen niet in het oppervlaktewater te laten komen; - de gemeente Harderwijk gaat uit van een minimale ontwateringsdiepte van 0,7 m onder woningen, wegen en kabels en leidingen. Bij een aanleghoogte van 1,60 m+nap wordt hier tot 2050 ruimschoots aan voldaan. Voor de lange termijn geldt dat bij een mogelijke stijging van het peil in het Wolderwijd tot 0,95 m+nap er nog een drooglegging is van 0,65 m. De ontwatering zou in dat geval niet meer voldoen aan de eigen normen van de gemeente. Grondwateronderlast voor woningen in het centrum door de aanleg van oppervlaktewater langs de Boulevard is waarschijnlijk een beperkt probleem. De woningen zijn in het verleden dikwijls blootgesteld aan peilfluctuaties door de eb- en vloedbeweging van de Zuiderzee; toe 118

20 Grondwaterkwaliteit Inrichting watergangen en oevers Beheer en onderhoud - de aanleg van oppervlaktewater langs de Boulevard kan de verspreidingsrichting en snelheid van de CKW 5 - grondwaterverontreiniging ten zuidoosten van het plangebied beïnvloeden. De afstand tussen het oppervlaktewater en de verontreinigingsvlek neemt bovendien af; - het oppervlaktewater in Waterfront-Zuid wordt voornamelijk stedelijk ingericht. De oevers bestaan vrijwel volledig uit kades. Hierbij heeft de kindvriendelijkheid van de kades de aandacht; - op dit moment is Rijkswaterstaat beheerder van het oppervlaktewater in het plangebied. In Waterfront-Zuid heeft het oppervlaktewater echter een stedelijk karakter, waardoor het beheerskarakter wijzigt. Er wordt een bestuursovereenkomst gesloten door de gemeente Harderwijk, Waterschap Veluwe en Rijkswaterstaat waarin het waterbeheer in Waterfront-Zuid wordt geregeld. Hiervoor ligt het initiatief bij gemeente Harderwijk Natuur Inleiding In het afgelopen decennium is het belang van de natuur, als één van de aspecten die in de ruimtelijke afweging een plaats dienen te krijgen, sterk gegroeid. Met name als gevolg van Europese regelgeving neemt het natuuraspect een centrale rol in als het gaat om het beoordelen van de toelaatbaarheid van meer of minder grootschalige ruimtelijke ingrepen. Voor het Waterfrontproject is dat niet anders. De ingrepen die tezamen het Waterfront vormen, spelen zich ten dele af op gronden die een bijzondere natuurwaarde vertegenwoordigen. Het is van essentieel belang om deze waarden gedetailleerd in beeld te brengen en te analyseren om van daaruit de afweging te maken of, en in hoeverre, de voorgenomen ingrepen inpasbaar zijn te achten. Voor de uitvoering van ruimtelijke plannen zoals dit bestemmingsplan moet worden onderzocht welke natuurwaarden aanwezig zijn en of verbodsbepalingen uit de Flora- en faunawet worden overtreden. Daarnaast vallen de speciale beschermingszones, zoals die in het Wolderwijd zijn aangewezen, per 1 oktober 2005 onder de Natuurbeschermingswet Dit betekent dat voor ingrepen in of in de omgeving van een dergelijk gebied door middel van een vooroverleg tussen bevoegd gezag en initiatiefnemer moet worden ingeschat of de ingreep negatieve effecten kan hebben. Als dit het geval is, wordt via een voortoets onderzocht of de ingreep significant 5 Chloorkoolwaterstoffen toe 119

21 bijlage 3 Akoestisch onderzoek De Eilanden 2012

22

23 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 20 april 2012

24

25 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

26

27 Verantwoording Titel Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden Opdrachtgever Ontwikkelingscombinatie Waterfront Projectleider ir. Harald Dickhof Auteur(s) ir. Harald Dickhof Tweede lezer ing. Arjo van den Berg Projectnummer Aantal pagina's 76 (exclusief bijlagen) Datum 20 april 2012 Handtekening Ontbreekt in verband met digitale verwerking. Dit rapport is aantoonbaar vrijgegeven. Colofon Tauw bv BU Industry Handelskade 11 Postbus AC Deventer Telefoon Fax Dit document is eigendom van de opdrachtgever en mag door hem worden gebruikt voor het doel waarvoor het is vervaardigd met inachtneming van de rechten die voortvloeien uit de wetgeving op het gebied van het intellectuele eigendom. De auteursrechten van dit document blijven berusten bij Tauw. Kwaliteit en verbetering van product en proces hebben bij Tauw hoge prioriteit. Tauw hanteert daartoe een managementsysteem dat is gecertificeerd dan wel geaccrediteerd volgens: - NEN-EN-ISO 9001 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 5\76

28 6\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

29 Inhoud Verantwoording en colofon Inleiding Inleiding Aanleiding Doel Leeswijzer Toetsingskader Wet geluidhinder Geluidshindernormen Wegverkeerslawaai Industrielawaai Ontheffingsmogelijkheden Wet geluidhinder Geluidsbeleid wegverkeerslawaai gemeente Harderwijk Milieubeleidsregel gemeente Harderwijk Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Besluit algemene regels inrichtingen milieubeheer Uitgangspunten Omschrijving plansituatie en ligging geluidsbronnen Beoordelingspunten Bodemfactoren Overige wijzigingen rekenmodel Wegverkeerslawaai en industrielawaai Wet geluidhinder Tekeningen en documenten Situaties Rekenmethode Verkeersintensiteiten, wegdektype en snelheid Industrieterrein Lorentz Industrielawaai overig Dolfinarium Jachthaven De Knar Resultaten wegverkeerslawaai en industrielawaai (Wet geluidhinder) Wegverkeerslawaai N302 en weg naar parkeergarage Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 7\76

30 4.1.1 Situatie Eilanden zonder Bakens Bron- en overdrachtsmaatregelen Situatie Eilanden met Bakens Situatie Eilanden met Bakens en grondwal Situatie Eilanden met Bakens en fase GES GES Eilanden zonder Bakens GES Eilanden met Bakens Industrielawaai Lorentz Eilanden zonder Bakens Bron- en overdrachtsmaatregelen Eilanden met Bakens Samenloop van geluidsbronnen Resultaten industrielawaai overig Dolfinarium Vergunde situatie 2003 zonder boothuizen Actuele situatie 2009 zonder boothuizen Actuele situatie 2009 met boothuizen Toekomstige situatie masterplan met boothuizen Jachthaven De Knar Voorseizoen Naseizoen Samenvatting en conclusie Inleiding Aanleiding Doel Overzichtstabel Wegverkeerslawaai N302 en weg naar de parkeergarage Bron- en overdrachtsmaatregelen wegverkeerslawaai Industrielawaai Lorentz Bron- en overdrachtsmaatregelen industrielawaai Samenloop van geluidsbronnen Dolfinarium Situatie vergunningaanvraag Actuele situatie 2009 zonder boothuizen Actuele situatie 2009 met boothuizen Toekomstige situatie volgens masterplan \76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

31 6.11 Jachthaven De Knar Voorseizoen Naseizoen Bijlage(n) 1. Figuren rekenmodellen 2. Invoergegevens rekenmodellen wegverkeerslawaai 3. Invoergegevens rekenmodellen Dolfinarium 4. Resultaten wegverkeerslawaai 5. Resultaten Dolfinarium 6. Akoestisch onderzoek Regio Noord-Veluwe industrielawaai Lorentz en jachthaven De Knar Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 9\76

32 10\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

33 1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt de inleiding, aanleiding en het doel van het akoestisch onderzoek omschreven. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een leeswijzer. 1.1 Inleiding In opdracht van de Ontwikkelingscombinatie Waterfront v.o.f. is door Tauw een akoestisch onderzoek uitgevoerd voor het bestemmingsplan de Eilanden. Bij het opstellen van de uitgangspunten voor onderhavig onderzoek is aansluiting gezocht bij de uitgangspunten van: Akoestisch onderzoek en verkeersprognose Milieueffectrapport Waterfront bijlage 3 van het MER deel B van 12 januari 2010 met kenmerk R LBE-evp-V02-NL (het MER) Besluit Hogere grenswaarde Wet geluidhinder bestemmingsplan Waterfront Zuid Waterstad genomen op 18 maart 2008 In het akoestisch onderzoek is de geluidsbelasting bepaald van het wegverkeerslawaai als gevolg van: N302 Weg naar de parkeergarage En de geluidsbelasting bepaald van industrielawaai als gevolg van: Geluidsgezoneerd industrieterrein Lorentz Dolfinarium Jachthaven De Knar 1.2 Aanleiding Aanleiding van het onderzoek is het opstellen van een nieuw bestemmingsplan voor De Eilanden. In verband met economische haalbaarheid en praktische uitvoerbaarheid is besloten om eerst de Eilanden te realiseren en daarna de Bakens. Hierdoor zullen de Eilanden tijdelijk een hogere geluidsbelasting ondervinden van wegverkeerslawaai en industrielawaai omdat de afschermende werking van de Bakens pas in een later stadium wordt gerealiseerd. 1.3 Doel Het doel van het onderzoek om de geluidsbelasting op de Eilanden van de geluidsbronnen in de omgeving van de Eilanden te berekenen en te toetsen aan het van toepassing zijnde toetsingskader zoals weergegeven in tabel 1.1. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 11\76

34 Tabel 1.1 Geluidsbronnen en toetsingskader Geluidsbron Toetsingskader(s) N302 en Weg naar de Wet geluidhinder Beleidsregels Milieubeleidsregels parkeergarage wegverkeerslawaai gemeente Harderwijk gemeente Harderwijk Industrieterrein Wet geluidhinder Milieubeleidsregels Lorentz gemeente Harderwijk Dolfinarium Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Handreiking industrielawaai en vergunningverlening) Jachthaven De Knar Activiteitenbesluit Daarnaast is ook getoetst of met de afschermende bebouwing van de Bakens in de eindsituatie de Eilanden geluidsluw zijn en voldaan wordt aan het Besluit hogere grenswaarde Waterfront Zuid Waterstad. 1.4 Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt het toetsingskader nader toegelicht voor de relevante geluidsbronnen in de omgeving van de Eilanden. De uitgangspunten van het onderzoek zijn opgesomd in hoofdstuk 3. In hoofdstuk 4 en 5 worden de resultaten gepresenteerd en volgt een beschouwing van de resultaten. Hoofdstuk 6 sluit af met een samenvatting van het onderzoek. 12\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

35 2 Toetsingskader In dit hoofdstuk wordt het toetsingskader voor de relevante geluidsbronnen omschreven. Achtereenvolgens zijn dit de Wet geluidhinder, Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en het Activiteitenbesluit. Daarnaast wordt ook het gemeentelijk beleid op gebied van geluid beschreven. 2.1 Wet geluidhinder In de Wet geluidhinder zijn geluidshindernormen voor toelaatbare equivalente geluidsniveaus opgenomen. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in buitennormen (geluidsbelasting op de gevel) en binnennormen (binnenwaarde). De geluidshindernormen gelden voor woningen en andere geluidsgevoelige bestemmingen gelegen binnen de geluidszone van een (spoor)weg of gezoneerd industrieterrein. Een geluidszone is een aandachtsgebied aan weerszijden van een (spoor)weg en rondom een industrieterrein waarbinnen de geluidshindernormen van de Wet geluidhinder van toepassing zijn. Wanneer een nieuw (of gewijzigd) bestemmingsplan het mogelijk maakt geluidsgevoelige bebouwing in de geluidszone van een weg te realiseren is een akoestisch onderzoek noodzakelijk. Bij de uitvoering van het akoestisch onderzoek wordt het Reken- en meetvoorschrift geluidhinder 2006 gehanteerd. Het plangebied ligt binnen ondermeer de geluidszone van de N302, de weg naar de parkeergarage en het gezoneerd industrieterrein Lorentz. 2.2 Geluidshindernormen Wegverkeerslawaai De normstelling in de Wet geluidhinder bestaat uit een voorkeursgrenswaarde en een maximale ontheffingswaarde. Deze grenswaarden zijn opgenomen in tabel 2.1. Tabel 2.1 Grenswaarden nieuwe woningen in Waterfront Geluidsbron Voorkeursgrenswaarde Maximale ontheffingswaarde Wegverkeerslawaai 48 db 63 db Industrielawaai 50 db(a) 55 db(a) Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 13\76

36 Op basis van artikel 110g Wet geluidhinder en artikel 3.6 van het Reken- en meetvoorschrift geluidhinder 2006 mag er op de geluidsbelasting vanwege een weg, op de gevel van woningen of andere geluidsgevoelige bestemmingen, een aftrek worden toegepast in verband met het stiller worden van het verkeer in de toekomst. De aftrek bedraagt maximaal: 2 db voor wegen waarvoor de representatief te achten snelheid van lichte motorvoertuigen 70 km/uur of meer bedraagt 5 db voor overige wegen 0 db in het geval de geluidsbelasting wordt gebruikt voor de bepaling van de gevelisolatie (Bouwbesluit) of het de binnenwaarde betreft In het onderzoek is voor de N302 de aftrek van 2 db voor de hoofdrijbanen (80 km/uur) en 5 db voor de parallelbanen en op- en afritten binnen de bebouwde kom (50 km/uur) toegepast en voor de weg naar de parkeergarage de aftrek van 5 db Industrielawaai Voor nieuwe woningen binnen de geluidszone van een industrieterrein geldt een voorkeursgrenswaarde van 50 db(a) en een maximaal toelaatbare grenswaarde van 55 db(a). 2.3 Ontheffingsmogelijkheden Wet geluidhinder Indien de voorkeursgrenswaarde wordt overschreden, kan binnen de systematiek van de Wet geluidhinder een hogere grenswaarde (ontheffing op de geluidsbelasting) worden verleend door de gemeente. Hierbij dient rekening gehouden te worden met het hogere waarden beleid van de gemeente Harderwijk: Beleidsregels Wegverkeerslawaai Gemeente Harderwijk van september Voorwaarde is dat het toepassen van maatregelen gericht op het terugbrengen van de geluidsbelasting onvoldoende doeltreffend is, of overwegende bezwaren van stedenbouwkundige, verkeerskundige, landschappelijke of financiële aard een rol spelen. Het onderzoeken en toepassen van maatregelen gebeurt in de volgende volgorde: Bronmaatregelen, zoals het toepassen van geluidsdempers voor railverkeer, het reduceren van de hoeveelheid verkeer, het aanpassen van de rijsnelheid of het toepassen van geluidsreducerend wegdek Overdrachtsmaatregelen, zoals geluidsschermen of -wallen Ontvangermaatregelen, zoals het toepassen van gevelisolatie Het aanvragen van ontheffing 14\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

37 In situaties, waarbij de maximaal toelaatbare geluidsbelasting wordt overschreden, kan een dove gevel worden toegepast om woningbouw toch mogelijk te maken. Een dergelijke gevel heeft geen te openen delen in geluidsgevoelige ruimtes, waardoor toetsing aan de geluidsnormen niet is vereist. De binnenwaarde in de woning van 33 db voor wegverkeerslawaai en 35 db(a) voor industrielawaai dient wel te worden gewaarborgd. Eisen ten aanzien van de minimale geluidswering van de buitengevel van woningen en andere gebouwen zijn beschreven in het Bouwbesluit. Voor het globale bestemmingsplan van Waterfront Zuid Waterstad is door de gemeente Harderwijk een besluit hogere grenswaarden genomen op 18 maart Hierin zijn hogere grenswaarden vastgesteld voor wegverkeerslawaai en voor industrielawaai. In tabel 2.2 en 2.3 zijn de vastgestelde hogere grenswaarden voor wegverkeerslawaai en industrielawaai en het aantal woningen waarvoor dit geldt (het quotum) samengevat. De situatie Eilanden zonder Bakens is een tijdelijke situatie waarbij het aantal woningen met hogere waarden kleiner is dan in de eindsituatie met Bakens. Het aantal woningen met hogere waarden zoals in het besluit hogere grenswaarden opgenomen zal in de eindsituatie met Bakens gerespecteerd worden. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 15\76

38 Tabel 2.2 Wegverkeerslawaai Fase Woningen Aantal Vastgestelde Toegepaste aftrek Geluid woningen geluidsbelasting (artikel 110g) afkomstig van: 2B Woningen langs de N302 N302 noordelijke deel (eerstelijnsbebouwing) 2B Westzijde weg naar de parkeergarage Weg naar de parkeergarage (eerstelijnsbebouwing) 3 Woningen langs de N302 N302 zuidelijke deel (eerstelijnsbebouwing) 3 Burgemeester de Meesterstraat Burgemeester de Meesterstraat (eerstelijnsbebouwing) 3 Havendijk (eerstelijnsbebouwing) Burgemeester de Meesterstraat 3 Oostzijde weg naar de Weg naar de parkeergarage (eerstelijnsbebouwing) parkeergarage Tabel 2.3 Industrielawaai Woningen Aantal woningen Vastgestelde geluidsbelasting Toegepaste aftrek (artikel 110g) Geluid afkomstig van: Woningen langs de N302 en oostelijke deel van de Burgemeester de Meesterstraat (eerstelijnsbebouwing) n.v.t. Industrieterrein Lorentz 2.4 Geluidsbeleid wegverkeerslawaai gemeente Harderwijk In het geluidsbeleid van de gemeente Harderwijk is een aantal voorwaarden opgenomen waaronder hogere grenswaarden voor wegverkeerslawaai kunnen worden vastgesteld. In overleg met de gemeente Harderwijk zijn de volgende artikelen uit het beleid relevant geacht en opgenomen in het akoestisch onderzoek: 16\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

39 2.5 Milieubeleidsregel gemeente Harderwijk Het bestemmingsplan heeft tot doel om woningbouw mogelijk te maken in het plandeel De Eilanden. Voor het aspect geluid is met name relevant dat in 2011 is besloten om de planning van de woningbouw in het Waterfront te wijzigen: aanvankelijk was de bedoeling dat de Eilanden pas zouden worden bebouwd als de geluidsafschermende bebouwing in plandeel de Bakens gerealiseerd zou zijn; in de nieuwe planning is dat niet het geval, er wordt begonnen op de Eilanden. Deze wijziging van de fasering vereist maatregelen met betrekking tot de geluidsbelasting van de te bouwen woningen. Als gevolg van de gewijzigde fasering zal een aantal woningen op de Eilanden tijdelijk een hogere geluidsbelasting ondervinden dan de wettelijke voorkeursgrenswaarde (industrielawaai van bedrijventerrein Lorentz en wegverkeerslawaai van de provinciale weg N302). Bij de vaststelling van het bestemmingsplan Waterstad in 2008 zijn weliswaar hogere waarden vastgesteld voor een deel van de te bouwen woningen in Waterstad, maar die hogere waarden ('ontheffingen') zijn expliciet bedoeld voor woningen die direct langs de N302 zijn geprojecteerd, de zogenoemde eerstelijnsbebouwing, die een geluidsafschermende functie vervult voor de daarachter gelegen woningen. De destijds vastgestelde hogere waarden mogen daarom niet worden gebruikt voor de te bouwen woningen op De Eilanden. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 17\76

40 Om de woningen op de Eilanden nu toch te kunnen bouwen is aanvankelijk overwogen om gebruik te maken van de Crisis en Herstelwet, die is bedoeld voor het oplossen van knelpunten die via reguliere wet- en regelgeving niet kan worden opgelost (het project is daartoe inmiddels aangemeld voor en opgenomen in de vierde tranche van de Crisis en Herstelwet). Gebleken is inmiddels dat toepassing van de Crisis en Herstelwet in dit geval niet nodig is, het is ook mogelijk om met toepassing van de Wet geluidhinder voor de woningen op de Eilanden hogere waarden vast te stellen. Aanvankelijk is daarvoor niet gekozen, omdat het gemeentelijke beleid is om het aantal woningen met ontheffing zoveel mogelijk te beperken. Bij nader inzien hoeft het echter geen bezwaar te zijn om voor meer woningen in het Waterfront hogere waarden aan te vragen, mits dit er maar niet toe leidt dat het totaal aantal geluidsbelaste woningen in het Waterfront toeneemt. Aan die voorwaarde wordt voldaan. Gegarandeerd kan worden dat op geen enkel moment het aantal geluidsbelaste woningen in Waterstad hoger zal zijn dan de aantallen waarvan in het bestemmingsplan Waterfront-Zuid Waterstad al is uitgegaan, en waarvoor destijds hogere waarden zijn vastgesteld. Uitgangspunt is dat in het plandeel de Bakens te zijner tijd doelmatig afschermende bebouwing wordt gerealiseerd, waardoor de geluidsbelastingen van de woningen in het plandeel de Eilanden op termijn lager zullen zijn dan de wettelijke voorkeurswaarden. Zolang de woningen in het plandeel de Bakens niet zijn gerealiseerd, ondervindt een deel van de woningen op de Eilanden weliswaar een wat hogere geluidsbelasting dan de wettelijke voorkeurswaarde, maar dat aantal woningen is veel lager dan het aantal woningen in plandeel de Bakens waarvoor hogere waarden zijn vastgesteld, en bovendien is de geluidsbelasting veel lager. Voor het plandeel de Bakens vigeert een uitwerkingsplan dat garandeert dat de daar te realiseren bebouwing een doelmatige afschermende functie zal vervullen. Indien te zijner tijd voor de Bakens een nieuw uitwerkingsplan wordt gemaakt (hetgeen naar verwachting nodig zal zijn), dan zal ook daarin worden gewaarborgd dat de te realiseren bebouwing in plandeel de Bakens een zodanige afschermende functie zal vervullen dat de geluidsbelasting van de woningen op de Eilanden onder de wettelijke voorkeursgrenswaarde blijft. De hogere waarden voor de te bouwen woningen op de Eilanden zijn uitsluitend nodig voor de periode waarin de geluid afschermende woningbouw in de Bakens nog niet is gerealiseerd. De hogere geluidsbelasting op de Eilanden is dus van tijdelijke aard. Zodra de geluid afschermende woningbouw in De Bakens is gerealiseerd blijft de geluidsbelasting van de woningen op De Eilanden onder de wettelijke voorkeursgrenswaarde. In geen enkele fase van de realisering van de woningbouw in Waterstad zullen er meer geluidsbelaste woningen zijn dat het maximum aantal dat al is vastgelegd in het bestemmingsplan Waterfront-Zuid Waterstad. 18\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

41 Het totale aantal woningen waarvoor een hogere waarde is vastgesteld neemt wel toe, maar uiteindelijk blijven de geluidsbelastingen van de woningen in plandeel De Eilanden onder de wettelijke voorkeursgrenswaarden. Op dat moment wordt geen gebruik meer gemaakt van de verleende hogere waarden. Maar hogere waarden kunnen, eenmaal verleend, niet ongedaan worden gemaakt. De Wet geluidhinder biedt daarvoor geen mogelijkheid. 2.6 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Voor inrichtingen die vallen onder de Wabo is de Handreiking industrielawaai en vergunningverlening (Handreiking) opgesteld. In deze handreiking zijn richtwaarden voor woonomgevingen opgenomen. In het akoestisch onderzoek is voor het Dolfinarium getoetst aan deze richtwaarden. Hierbij is in overleg met de gemeente uitgegaan van de richtwaarden voor een woonwijk in een stad. Overschrijding van deze richtwaarden is mogelijk na toepassing van BBT en voor bestaande inrichtingen tot het referentieniveau van het omgevingsgeluid of in sommige gevallen tot een maximum van 55 db(a)-etmaalwaarde op grond van een bestuurlijk afwegingsproces. Hierbij spelen de geluidsbestrijdingskosten en de vergunde waarden een belangrijke rol. Voor de beoordeling van maximale geluidsniveaus wordt aangesloten bij de grenswaarden volgens de Handreiking. In de tabellen 2.4 en 2.5 zijn de gehanteerde richt- en grenswaarden samengevat. Tabel 2.4 Grenswaarden voor langtijdgemiddeld beoordelingsniveaus Beoordelingspunt Richtwaarden voor langtijdgemiddeld beoordelingsniveaus (L Ar,LT ) [db(a)] Dagperiode ( ) Avondperiode ( ) Nachtperiode ( ) Woonwijk in stad Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 19\76

42 Tabel 2.5 Grenswaarden voor maximale geluidsniveaus Beoordelingspunt Grenswaarden voor maximale geluidsniveaus (L max ) [db(a)] Dagperiode ( ) Avondperiode ( ) Nachtperiode ( ) Woonwijk in stad 70 1) ) 1) Bij bestaande bedrijven kan, op basis van een bestuurlijke afweging, een verruiming van de grenswaarde tot 75 db(a) gedurende de dagperiode en 65 db(a) gedurende de nachtperiode worden verleend indien redelijkerwijs geen voorzieningen mogelijk zijn om de oorspronkelijke grenswaarde te kunnen realiseren 2.7 Besluit algemene regels inrichtingen milieubeheer Voor inrichtingen die vallen onder het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer (Activiteitenbesluit) gelden algemene geluidsvoorschriften die zijn opgenomen in artikel 2.17 en verder van het besluit. De relevante artikelen zijn hieronder weergegeven. De geluidsbelasting van Jachthaven De Knar is getoetst aan de standaard grenswaarden volgens tabel 2.17a hieronder. 1. Voor het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau (L Ar,LT ) en het maximaal geluidsniveau (L A max), veroorzaakt door de in de inrichting aanwezige installaties en toestellen, alsmede door de in de inrichting verrichte werkzaamheden en activiteiten en laad- en losactiviteiten ten behoeve van en in de onmiddellijke nabijheid van de inrichting, geldt dat: a. de niveaus op de in tabel 2.17a genoemde plaatsen en tijdstippen niet meer bedragen dan de in die tabel aangegeven waarden; Tabel 2.17a L Ar,LT op de gevel van gevoelige gebouwen L A max op de gevel van gevoelige gebouwen 07:00 19:00 uur 19:00 23:00 uur 23:00 07:00 uur 50 db(a) 45 db(a) 40 db(a) 70 db(a) 65 db(a) 60 db(a) b. de in de periode tussen en uur in tabel 2.17a opgenomen maximale geluidsniveaus (L A max) niet van toepassing zijn op laad- en losactiviteiten; 20\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

43 3 Uitgangspunten In dit hoofdstuk worden de uitgangspunten nader beschreven. Hierbij wordt ingegaan op de plansituatie en de ligging van de diverse geluidsbronnen met bijbehorende uitgangspunten. Gedetailleerde figuren en invoergegevens van de rekenmodellen zijn opgenomen in bijlage 1 (figuren), bijlage 2 (invoergegevens wegverkeerslawaai), bijlage 3 (invoergegevens Dolfinarium) en bijlage 6 (industrieterrein Lorentz en jachthaven De Knar). 3.1 Omschrijving plansituatie en ligging geluidsbronnen Het plan bestaat uit verschillende fases waarbij de volgende fases relevant zijn voor het akoestisch onderzoek: Situatie met alleen de Eilanden Situatie met Eilanden en Bakens Situatie met Eilanden en Bakens inclusief grondwal Situatie met Eilanden, Bakens en fase 3 De eerstgenoemde situatie is een tijdelijke situatie, de tweede en derde situatie zijn mogelijke eindsituaties en in de laatste situatie is fase 3 toegevoegd om de invloed van reflecties van de weg naar de parkeergarage op de Bakens nader te onderzoeken. In onderstaande figuren is een overzicht weergegeven met in figuur 3.1 de benamingen van de verschillende fases en de relevante geluidsbronnen in de omgeving van het plangebied en de zonegrens van industrieterrein Lorentz. In de tijdelijke situatie zal er geen afschermende bebouwing van de Bakens en fase 3 aanwezig zijn. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 21\76

44 Figuur 3.1 Plattegrond eindsituatie Eilanden en Bakens met fase 3 22\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

45 Figuur 3.2 Voorlopige stedenbouwkundige invulling Eilanden en Bakens Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 23\76

46 Figuur 3.3 Schetsoverzicht Eilanden en Bakens vanaf zuiden 3.2 Beoordelingspunten In het rekenmodel zijn ter plaatse van de Eilanden en de Bakens en de directe omgeving gebouwen gemodelleerd. Ter hoogte van de toekomstige gevels van geluidsgevoelige bebouwing zijn waarneempunten opgenomen om de geluidsbelasting te bepalen. De geluidsbelasting is per verdieping berekend op een beoordelingshoogte van 1,5 meter boven elke verdiepingsvloer tot een maximale hoogte zoals weergegeven in bijlage 1. Over het algemeen zijn de bouwlagen 3 meter hoog waarbij een eventuele kap 2 meter extra is. Bij de appartementen op de Bakens is de eerste bouwlaag overwegend 4 meter hoog. Hieronder volgt een opsomming van de gebouwhoogtes: Eilanden Eilanden Noord: 4 of 3-laags appartementen en 3-laags woningen Eilanden Zuid: 3-laags appartementen en 2 of 3-laags woningen Bakens Bakens: 15-laags appartementen, 4-laags appartementen, 3 of 4-laags beneden-boven woningen en 3-laags woningen Daarnaast zijn bij de 4-laags appartementen op de Eilanden Noord en de 3-laags appartementen op De Eilanden Zuid aanvullend waarneempunten gemodelleerd tot een hoogte van 43,5 meter om de maximale bouwhoogte te bepalen waarbij voldaan wordt aan het toetsingskader. De ligging van de waarneempunten is weergegeven in bijlage 1. 24\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

47 3.3 Bodemfactoren In de rekenmodellen in Geomilieu zijn verschillende bodemfactoren toegevoegd. Als algemene bodemfactor is voor de omgeving een akoestisch harde bodem met bodemfactor 0,0 gehanteerd. In de rekenmodellen in Winhavik (jachthaven De Knar en industrieterrein Lorentz) is door de zonebeheerder onderbouwd een standaard bodemfactor van 0,2 gehanteerd. Voor groenvoorzieningen en (toekomstige) bebouwing zijn aparte bodemvlakken/lijnen gemodelleerd, waarbij de volgende factoren zijn gehanteerd: Bodemfactor groen: 1,0 (zachte bodem) Bodemfactor bebouwing: 0,5 Bodemfactor toekomstige bebouwing: 0,5 In het rekenmodel voor de Eilanden zonder Bakens is rekening gehouden met de bodemfactoren in de eindsituatie. Aangezien de jachthaven door de komst van de Eilanden gedempt wordt met zand (bodemfactor 0,8) is dit een worst-case benadering. 3.4 Overige wijzigingen rekenmodel De ligging van het overloopterrein en de weg naar de parkeergarage is ten opzichte van het MER gewijzigd en aangepast in het rekenmodel. Hierdoor is ook, door voortschrijdend inzicht de modellering van de tunnelbak richting het aquaduct aangepast. 3.5 Wegverkeerslawaai en industrielawaai Wet geluidhinder Tekeningen en documenten In het onderzoek zijn de volgende tekeningen en documenten als uitgangspunt gehanteerd: Akoestisch onderzoek en verkeersprognose Milieueffectrapport Waterfront bijlage 3 van het MER deel B van 12 januari 2010 met kenmerk R LBE-evp-V02-NL (het MER) Stadsvisie Harderwijk; de verkeerskundige effecten projectnummer revisie 2 van 11 juli 2011 Beleidsregels Wegverkeerslawaai Gemeente Harderwijk van september 2010 Besluit hogere grenswaarde Waterfront Zuid Waterstad van 18 maart 2008 Hoogtes bebouwing in Google Sketchup bestand Harderwijk Eilanden Dwg-tekening Totaal Waterfront_leeg en Totaal waterfront mail Dwg-tekening fase 3 plankaart UP fase 3 NL.IMRO.0243.UP Dwg-tekening overloopterrein en weg naar parkeergarage Presentatietekening Waterfront 2012 versie Dwg-tekening Knar DO-XX-X Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 25\76

48 3.5.2 Situaties Voor wegverkeerslawaai zijn de volgende 4 situaties onderzocht: Situatie met alleen de Eilanden voor het maatgevende jaar 2023 Situatie met Eilanden en Bakens en groenvoorzieningen voor het maatgevende jaar 2020 Situatie met Eilanden en Bakens en groenvoorzieningen voor het maatgevende jaar 2020 met een wal voor de eerstelijns bebouwing van de Bakens Situatie met Eilanden en Bakens en groenvoorzieningen voor het maatgevende jaar 2020 met bebouwing van fase 3 Het verschil in de maatgevende jaren 2020 en 2023 wordt in onderstaande paragrafen nader toegelicht Rekenmethode Bij de berekening van de geluidsbelasting ten gevolge van wegverkeer is gebruik gemaakt van Standaard Rekenmethode II (SRMII) op basis van de ministeriële Reken- en meetvoorschrift geluidhinder Ten behoeve van de berekening van de geluidsbelasting is een akoestisch rekenmodel opgesteld in Geomilieu versie In het rekenmodel is verder uitgegaan van de volgende rekenparameters: Zichthoek: 2 graden Maximaal aantal reflecties: 1 Meteorologische correcties: standaard RMV SRM II Luchtdemping: standaard RMV SRM II Verkeersintensiteiten, wegdektype en snelheid Voor de bepaling van de geluidsbelasting in de situatie met alleen de Eilanden is uitgegaan van het maatgevende jaar 2023 omdat het bestemmingsplan van de Eilanden opnieuw moet worden vastgesteld. Het maatgevende jaar is in dit geval 10 jaar na vaststelling van het bestemmingsplan Voor de eindsituaties met Bakens wordt daarentegen uitgegaan van het maatgevende jaar 2020 omdat hierbij het Besluit hogere grenswaarden bestemmingsplan Waterfont Zuid Waterstad dat in 2008 is genomen in acht wordt genomen. Voor het maatgevende jaar 2020 is uitgegaan van de verkeersgegevens van variant 2020 met Waterfrontontwikkeling met Dolfinariumverkeer (1,2 miljoen bezoekers) uit het MER deel C bijlage 9: rapport Documentatie Verkeersprognoses met kenmerk revisie 01 door Oranjewoud van 22 september Dit onderzoek is in het kader van het MER Waterfront uitgevoerd. 26\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

49 De etmaalintensiteiten van het maatgevende jaar 2023 zijn bepaald door de etmaalintensiteiten uit het MER op te hogen met een jaarlijkse autonome groeifactor die is afgeleid uit de Stadsvisie Harderwijk waarbij een doorkijk wordt gegeven naar toekomstjaar De autonome groei van 2020 tot 2030 bedraagt volgens de Stadsvisie 10 % voor de N302 ter hoogte van het plangebied. De jaarlijkse autonome groeifactor bedraagt hiermee 1 %. In tabel 3.1 en 3.2 zijn de verkeersintensiteiten en de voertuigverdelingen in de klassen lichte motorvoertuigen, middelzware motorvoertuigen en zware motorvoertuigen op de relevante wegvakken ter hoogte van het plangebied opgenomen. Tabel 3.1 Verkeersprognose weg naar het plangebied 2020 en 2023 Voertuigverdeling Voertuigverdeling Voertuigverdeling dag avond nacht Etmaalintensiteit Daguur Avonduur Nachtuur LV MV ZV LV MV ZV LV MV ZV [mvt/etm] % % % ,5 4,0 0,7 99,1 0,6 0,3 99,7 0,2 0,1 99,4 0,4 0,2 LV = lichte motorvoertuigen; MV = middelzware motorvoertuigen; ZV = zware motorvoertuigen Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 27\76

50 Tabel 3.2 Verkeersprognose N en 2023 Voertuigverdeling Voertuigverdeling Voertuigverdeling dag avond nacht Wegvak Etmaalintensiteit Daguur Avonduur Nachtuur LV MV ZV LV MV ZV LV MV ZV [mvt/etm] % % % ,6 3,3 0,9 92,3 5,8 1,9 97,1 2,4 0,5 91,7 6,0 2, ,6 3,3 0,9 91,7 6,2 2,1 96,9 2,6 0,6 91,1 6,4 2, ,6 3,3 0,9 90,5 7,1 2,4 96,4 3,0 0,7 89,9 7,4 2, ,6 3,8 0,6 91,6 6,0 2,5 97,0 2,2 0,9 89,9 7,5 2, ,6 3,8 0,6 91,6 5,9 2,5 97,0 2,1 0,9 90,0 7,4 2,6 LV = lichte motorvoertuigen; MV = middelzware motorvoertuigen; ZV = zware motorvoertuigen 1= hoofdrijbanen tussen Newtonweg en Lorentzstraat 2 = hoofdrijbanen vanaf Lorentzstraat/Burgemeester de Meesterstraat en afrit weg naar PG 3= hoofdrijbanen vanaf afrit weg naar PG naar aquaduct 4 = parallelbaan tussen Burgemeester de Meesterstraat en Hardersplaza 5 = afrit/parallelbaan vanaf aquaduct richting Burgemeester de Meesterstraat Op de Weg naar de parkeergarage bedraagt de maximale snelheid 50 km/uur. Voor het wegdektype is uitgegaan van het referentiewegdek. De maximale snelheid op de N302 bedraagt 80 km/uur op de hoofdrijbanen en 50 km/uur op de parallelbanen en de op- en afritten van de N302. Op de hoofdrijbanen is uitgegaan van het wegdektype Twinlay tot de afrit van de weg naar de parkeergarage en SMA vanaf afrit weg naar de parkeergarage richting het aquaduct. Op de parallelbanen en de op- en afritten is uitgegaan van het wegdektype SMA Industrieterrein Lorentz Voor industrieterrein Lorentz is uitgegaan van het actuele zonemodel van het gezoneerd deel van industrieterrein Lorentz (verkavelingmodel). Dit wil zeggen dat de volledige geluidsruimte op de huidige en nog lege of op te richten kavels meegenomen wordt. Dit is vermeld in het bestemmingsplan Toedeling geluidsruimte bedrijventerrein Lorentz, april Op het industrieterrein ten noorden van de N302 zijn alle bodemgebieden gehandhaafd zoals het zonemodel. Op percelen waar geen bodemgebied ligt is gerekend met een standaard bodemfactor 20 % absorptie. Dit is een afweging van de zonebeheerder. In het gedeelte op Waterfront zijn de absorptiegebieden overgenomen zoals beschreven in paragraaf 3.3. De overige uitgangspunten voor industrieterrein Lorentz zijn opgenomen in bijlage 6. 28\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

51 3.6 Industrielawaai overig Dolfinarium Voor het Dolfinarium zijn de volgende 4 situaties onderzocht: Situatie vergunningaanvraag 2003 Actuele situatie 2009 zonder afscherming door boothuizen en een scherm met een hoogte van 12 meter Actuele situatie 2009 met afscherming door boothuizen en een scherm met een hoogte van 12 meter Masterplan Dolfinarium variant 4a met afscherming door boothuizen en een scherm met een hoogte van 12 meter. Het scherm en de boothuizen zijn weergegeven in figuur 3.4 De rekenmodellen voor bovenstaande situaties van het Dolfinarium zijn aangeleverd door de adviseur van het Dolfinarium: KWA. Deze rekenmodellen liggen ten grondslag aan het rapport Akoestisch onderzoek Toekomstplannen Dolfinarium Harderwijk, rapportnummer DR02 van 6 november 2009 en zijn ook gebruikt voor het MER Waterfront. Aan deze rekenmodellen is het stedenbouwkundige ontwerp van De Eilanden toegevoegd en zijn meerdere beoordelingspunten toegevoegd op de dichtstbijzijnde woningen. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 29\76

52 Figuur 3.4 Afscherming door boothuizen en een scherm tussen het Dolfinarium en de Eilanden Jachthaven De Knar Voor jachthaven De Knar is uitgegaan van het akoestisch onderzoek Bestemmingsplan Waterfront, akoestisch onderzoek jachthaven De Knar november 2007 gemaakt door de gemeente Harderwijk. Het rekenmodel van 3 situaties (voor-, hoofd-, en naseizoen) is door de gemeente Harderwijk aangeleverd. Omdat het voor- en naseizoen maatgevend zijn voor geluidsbelasting zijn alleen deze 2 situaties beschouwd. De jachthaven maakt geen onderdeel uit van het geluidsgezoneerd industrieterrein Lorentz en wordt daarom separaat beschouwd. Uit het onderzoek blijkt dat alle activiteiten (inclusief varen) in de dagperiode plaats vinden. De overige uitgangspunten voor jachthaven De Knar zijn opgenomen in bijlage 6. 30\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

53 4 Resultaten wegverkeerslawaai en industrielawaai (Wet geluidhinder) In dit hoofdstuk worden de resultaten van wegverkeers- en industrielawaai die onder de Wet geluidhinder vallen gepresenteerd en volgt een beschouwing van deze resultaten. De resultaten zijn als rekenresultaten op de beoordelingspunten en geluidscontouren weergegeven. Opgemerkt moet worden dat in de beoordeling altijd moet worden uitgegaan van de rekenresultaten op de beoordelingspunten en niet de geluidscontouren omdat hierbij niet wordt uitgegaan van invallend geluid en de nauwkeurigheid beperkt is tot stappen van 5 meter. Gedetailleerde rekenresultaten op de beoordelingspunten zijn opgenomen in bijlage 4 (wegverkeerslawaai) en bijlage 6 (industrielawaai). Deze zijn te allen tijde leidend voor de toetsing in dit onderzoek. Afronding van halve db s is volgens het reken- en meetvoorschrift naar het dichtstbijzijnde even getal. Een geluidsbelasting van bijvoorbeeld 48,5 db wordt na afronding 48 db en een geluidsbelasting van bijvoorbeeld 63,5 db wordt na afronding 64 db. 4.1 Wegverkeerslawaai N302 en weg naar parkeergarage In deze paragraaf worden de geluidscontouren en gebouwresultaten van het wegverkeerslawaai van de N302 en de weg naar de parkeergarage gepresenteerd voor de volgende 4 situaties: Situatie met alleen de Eilanden Situatie met Eilanden en Bakens Situatie met Eilanden en Bakens inclusief grondwal Situatie met Eilanden, Bakens en fase 3 De geluidsbelasting op de beoordelingspunten is per verdieping weergegeven. De geluidscontouren zijn weergegeven op een hoogte van 7,5 meter waarbij rekening is gehouden met de aftrek inclusief artikel 110g Wgh. De 48,5 db contour is de voorkeursgrenswaarde en de 63,5 db contour is de maximaal toelaatbare grenswaarde uit de Wgh. In het groene vlak wordt voldaan aan de voorkeursgrenswaarde van 48 db in het oranje vlak moet een hogere grenswaarde worden aangevraagd en in het rode vlak ligt de geluidsbelasting boven de maximaal toelaatbare grenswaarde Situatie Eilanden zonder Bakens In figuur is de geluidsbelasting van de N302 en de weg naar de parkeergarage op de Eilanden weergegeven. Uit de berekeningsresultaten blijkt het volgende: Op de Eilanden zonder Bakens is het aantal woningen met een HW (hogere grenswaarde) N302, 29 woningen. De geluidsbelasting bedraagt maximaal 52 db. De woningen hebben allemaal een geluidsluwe zijde. Hiermee wordt voldaan aan de belangrijkste voorwaarde uit het gemeentelijk geluidsbeleid Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 31\76

54 Verder is het percentage van woningen met een hogere waarde kleiner dan 10 % van het totaal aantal woningen (29/320=10 %). Hiermee wordt voldaan aan de andere voorwaarde uit het gemeentelijk geluidsbeleid De geluidsbelasting van de weg naar de parkeergarage is maximaal 45 db op de Eilanden en voldoet hiermee aan de 48 db voorkeursgrenswaarde De maximale bouwhoogte van de appartementenblokken zonder dat de voorkeursgrenswaarde van 48 db van de N302 of de weg naar de parkeergarage wordt overschreden bedraagt: 45 meter (15-laags) op de Eilanden Noord 36 meter (12-laags) op de Eilanden Zuid Hierbij is een maximale beoordelingshoogte gehanteerd van 45 meter. Voor de appartementen op de Eilanden Noord zijn in dat opzicht geen beperkingen ten aanzien van de maximale bouwhoogte en wegverkeerslawaai De tijdelijke situatie zonder Bakens zal tot minder hogere waarden leiden dan de eindsituatie met Bakens 32\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

55 Figuur 4.1 Geluidsbelasting N302 inclusief aftrek volgens artikel 110g Wgh situatie Eilanden Noord zonder Bakens Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 33\76

56 Figuur 4.2 Geluidsbelasting N302 inclusief aftrek volgens artikel 110g Wgh situatie Eilanden Zuid zonder Bakens 34\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

57 Figuur 4.3 Geluidscontouren Weg naar de parkeergarage situatie Eilanden zonder Bakens Bron- en overdrachtsmaatregelen Over het toepassen van stil asfalt als bronmaatregel heeft de gemeente geen zeggenschap omdat de provincie Gelderland de wegbeheerder is. Aangezien de N302 recent in 2010 gereconstrueerd is, zal dit niet realistisch zijn. Een geluidsscherm langs de N302 zal effect hebben bij een hoogte van circa 2 meter over een lengte van circa 500 meter. De kosten voor een dergelijk geluidsscherm bedragen per vierkante meter circa 300 Euro. De totale kosten komen daarmee op Euro. Deze investering is voor een tijdelijke situatie niet doelmatig omdat in de eindsituatie met Bakens op de Eilanden voldaan zal worden aan de voorkeursgrenswaarde. Verder stuit deze overdrachtsmaatregel op overwegende bezwaren van financiële aard en is deze maatregel fysiek niet mogelijk in verband met de jachthaven die in de tijdelijke situatie tussen de N302 en de Eilanden ligt. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 35\76

58 4.1.3 Situatie Eilanden met Bakens In figuur zijn de geluidscontouren voor de N302 en de weg naar de parkeergarage weergegeven. Uit de berekeningsresultaten opgenomen in bijlage 4 blijkt het volgende: De geluidsbelasting op de Eilanden voldoet aan 48 db voorkeursgrenswaarde. Er wordt daarmee voldaan aan de eis uit het hogere waarden besluit dat de Eilanden geluidsluw zijn Het aantal woningen met een hogere waarde N302 is 111 woningen. Het aantal woningen voldoet hiermee aan het quotum van 120 uit het besluit voor dit plandeel. De geluidsbelasting is maximaal 63 db en voldoet daarmee aan de vastgestelde hogere waarde uit het besluit Het aantal woningen met een hogere waarde Weg naar de parkeergarage is 54 woningen. Het aantal woningen voldoet hiermee niet aan het quotum van 50 uit het besluit voor dit plandeel. De geluidsbelasting is maximaal 58 db en voldoet daarmee wel aan de vastgestelde hogere waarde uit het besluit. Bij toepassing van een geluidsreducerend wegdek met een reductie van 2 db op het wegvak ten zuiden van de appartementen op de Bakens kan voldaan worden aan het quotum. De benodigde lengte van het geluidsreducerend wegdek bedraagt circa 75 meter vanaf het einde van de bebouwing tot aan de parkeergarage. Mogelijk biedt het gesloten uitvoeren van de brugleuningen op bovenstaand wegvak ook een oplossing Er zijn geen beperkingen voor de maximale bouwhoogte van de appartementen op de Eilanden Noord en Zuid tot een maximale bouwhoogte van 45 meter 36\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

59 Figuur 4.4 Geluidscontouren N302 situatie Eilanden met Bakens Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 37\76

60 Figuur 4.5 Geluidscontouren Weg naar de parkeergarage situatie Eilanden met Bakens Situatie Eilanden met Bakens en grondwal In figuur 4.6 zijn de geluidscontouren van de N302 weergegeven voor de situatie met grondwal. De contouren zijn op een hoogte van 1,5 meter bepaald omdat het effect van de grondwal op bovenliggende bouwlagen nihil is. De grondwal levert op de begane grond een reductie van circa 4 tot 5 db op. Hierdoor verschuift ook een tweetal woningen met hogere grenswaarde van de Weg naar de parkeergarage naar de N302. Het aantal woningen met een hogere grenswaarde Weg naar de parkeergarage wordt met wal 52 woningen en met een hogere grenswaarde N woningen. Aan het quotum van 50 voor de Weg naar de parkeergarage wordt echter ook met wal niet voldaan. Het quotum kan mogelijk gehaald worden door de oplossingen zoals eerder in het onderzoek omschreven (geluidsreducerend wegdek, gesloten brugleuning). Er zijn geen 38\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

61 beperkingen voor de maximale bouwhoogte van de appartementen op de Eilanden Noord en Zuid tot een maximale bouwhoogte van 45 meter. Figuur 4.6 Geluidscontouren N302 situatie Eilanden met Bakens inclusief grondwal Situatie Eilanden met Bakens en fase 3 In figuur 4.7 zijn de geluidscontouren van de Weg naar de parkeergarage weergegeven op een maatgevende beoordelingshoogte van 4,5 meter voor de situatie met reflectie door de gebouwen van fase 3. Uit de berekeningsresultaten blijkt dat de geluidsbelasting ook met reflectie maximaal 58 db blijft en het aantal woningen met een hogere grenswaarde niet toeneemt. De geluidsbelasting neemt circa 1 db toe op de beoordelingspunten die de meeste reflectie van fase 3 ondervinden. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 39\76

62 De reflectie van fase 3 leidt niet tot relevante wijzigingen op de resultaten van de weg naar de parkeergarage. Opgemerkt wordt dat er bij het ontwerp van fase 3 ook nauwelijks meer sprake is van reflectie omdat de bebouwing aan de oostzijde van de parkeergarage niet aaneengesloten is uitgevoerd. Er zijn geen beperkingen voor de maximale bouwhoogte van de appartementen op de Eilanden Noord en Zuid tot een maximale bouwhoogte van 45 meter. Figuur 4.7 Geluidscontouren Weg naar de parkeergarage situatie Eilanden met Bakens en fase 3 40\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

63 4.2 GES Geluid heeft effect op de gezondheid van mensen. Dit zijn zowel directe (gehoorschade) als indirecte gevolgen (hinder, slaapverstoring, stress). Op het moment dat mensen geïrriteerd, boos of geërgerd raken is sprake van geluidshinder. Deze geluidshinder wordt veroorzaakt door zowel akoestische als niet-akoestische factoren. Bij akoestische factoren gaat het om: Het geluidsniveau De duur van het geluid Het niveau van het geluid Bij niet-akoestische factoren gaat het onder andere over: Ervaren nut/noodzaak van de geluidsproductie Ergernis over veroorzakers van geluid (bijvoorbeeld bromfietsers) Angst Geluidsgevoeligheid Veelal heeft geluid een negatief effect op de slaap, dit uit zich voornamelijk in: Verminderde slaapkwaliteit Verminderd algemeen welbevinden Invloed op sociaal gedrag Verminderde concentratie overdag (werk, school) Ziekte Verlies aan levensjaren (voortijdige sterfte) De GGD heeft een methode ontwikkeld om via een zogenaamde GES (Gezondheid Effect Screening) aan te geven wat de milieugezondheidskwaliteit in een leefomgeving is. In de figuren 4.8 en 4.9 is een kwalitatieve grafische presentatie volgens de GES systematiek uit de gemeentelijke beleidsregels voor wegverkeerslawaai weergegeven. De geluidscontouren zijn berekend op 7,5 meter hoogte en exclusief aftrek volgens artikel 110g Wgh. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 41\76

64 4.2.1 GES Eilanden zonder Bakens De milieugezondheidskwaliteit op de eerstelijnsbebouwing van de Eilanden is, gekwalificeerd volgens de GES systematiek, matig. Daarachter redelijk tot goed of zeer goed door lokale afscherming. Figuur 4.8 GES Eilanden zonder Bakens exclusief artikel 110g Wgh 42\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

65 4.2.2 GES Eilanden met Bakens De milieugezondheidskwaliteit op de eerstelijnsbebouwing van de Eilanden is door de afschermende bebouwing op de Bakens goed tot zeer goed. Op de eerstelijnsbebouwing van de Bakens onvoldoende, maar op de achtergevel redelijk tot goed of zeer goed. Figuur 4.9 GES Eilanden met Bakens excl. artikel 110g Wgh Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 43\76

66 4.3 Industrielawaai Lorentz Eilanden zonder Bakens In figuur 4.10 en 4.11 is de geluidsbelasting van industrieterrein Lorentz op de Eilanden weergegeven. Uit de figuren blijkt dat de geluidscontour van de 50 db(a) voorkeursgrenswaarde op een beoordelingshoogte van 7,5 meter ter hoogte van de eerstelijnsbebouwing van de Eilanden ligt. Uit de figuren blijkt verder dat de geluidsbelasting op de beoordelingspunten op de eerstelijnsbebouwing maximaal 51 db(a) bedraagt en daarmee boven de voorkeursgrenswaarde van 50 db(a) maar beneden de maximaal toelaatbare grenswaarde van 55 db(a) ligt. In totaal zijn dit 35 woningen met een geluidsbelasting tot maximaal 51 db(a). De woningen liggen binnen de geluidszone van het industrieterrein. Voor deze woningen moet een hogere grenswaarde worden vastgesteld. De tijdelijke situatie zonder Bakens zal tot minder hogere waarden leiden dan de eindsituatie met Bakens. Er zijn geen beperkingen voor de maximale bouwhoogte van de appartementen op de Eilanden Noord en Zuid tot een maximale bouwhoogte van 45 meter. 44\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

67 Figuur 4.10 Geluidscontouren Lorentz op de Eilanden zonder afscherming Bakens Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 45\76

68 Figuur 4.11 Geluidsbelasting Lorentz op de Eilanden zonder afscherming Bakens Bron- en overdrachtsmaatregelen Het toepassen van bronmaatregelen is vanwege de grote omvang van het industrieterrein niet realistisch. Een geluidsscherm langs de rand van het industrieterrein zal effect hebben bij een hoogte van circa 5 meter over een lengte van circa 500 meter. De kosten voor een dergelijk geluidsscherm bedragen per vierkante meter circa Euro. De totale kosten komen daarmee op Euro. Deze investering is voor een tijdelijke situatie niet doelmatig omdat in de eindsituatie met Bakens op de Eilanden voldaan zal worden aan de voorkeursgrenswaarde. Verder stuit deze overdrachtsmaatregel op overwegende bezwaren van financiële aard en is een dergelijk scherm in ruimtelijke zin niet toepasbaar Eilanden met Bakens In figuur 4.12 en 4.13 is de geluidsbelasting van industrieterrein Lorentz met afscherming van de Bakens weergegeven. Uit de figuren blijkt dat de geluidscontour van de 50 db(a) voorkeursgrenswaarde op een beoordelingshoogte van 7,5 meter ter hoogte van de eerstelijnsbebouwing van de Bakens. Uit de figuren blijkt verder dat de geluidsbelasting op de beoordelingspunten op de eerstelijnsbebouwing maximaal 52 db(a) bedraagt en daarmee boven 46\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

69 de voorkeursgrenswaarde van 50 db(a) ligt. In totaal zijn dit 110 woningen met een geluidsbelasting tot maximaal 52 db(a). De woningen liggen overigens binnen de geluidszone van het industrieterrein. Voor deze woningen moet een hogere grenswaarde worden vastgesteld. Hiermee wordt voldaan aan de vastgestelde waarde van 55 db(a) en het quotum van 350 woningen uit het hogere grenswaarden besluit. Er zijn geen beperkingen voor de maximale bouwhoogte van de appartementen op de Eilanden Noord en Zuid tot een maximale bouwhoogte van 45 meter. Figuur 4.12 Geluidscontouren Lorentz op de Eilanden met afscherming Bakens Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 47\76

70 Figuur 4.13 Geluidsbelasting Lorentz op de Eilanden met afscherming Bakens 4.4 Samenloop van geluidsbronnen Uit bovenstaande paragrafen blijkt dat de geluidsbelasting van wegverkeerslawaai N302 en industrielawaai Lorentz op een aantal woningen op de Eilanden boven de voorkeursgrenswaarde uit de Wgh liggen. Dit betekent dat sprake is van samenloop van bronnen en er sprake is van cumulatie. De cumulatieregels zijn opgenomen bijlage I hoofdstuk 2 van het reken- en meetvoorschrift geluidhinder Cumulatie is exclusief de aftrek volgens artikel 110g Wgh. De maximale geluidsbelasting van de N302 op de Eilanden is 54 db exclusief de aftrek volgens artikel 110g Wgh. Op de Eilanden is de maximale geluidsbelasting van industrieterrein Lorentz maximaal 51 db(a). Voor cumulatie geldt dat bij industrielawaai één db moet worden opgeteld alvorens te cumuleren met wegverkeerslawaai. De cumulatieve geluidsbelasting op de Eilanden bedraagt daarmee maximaal 56 db. Zonde aftrek volgens artikel 110g Wgh is dit nog ruimschoots beneden de maximaal toelaatbare grenswaarde uit de Wetgeluidhinder. Omdat bron- en overdrachtsmaatregelen niet haalbaar of doelmatig zijn en stuiten op overwegende bezwaren van 48\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

71 financiële aard is het niet mogelijk om de geluidsbelasting van de bronnen terug te brengen en het om circa 10 % van de woningen op de Eilanden gaat, is de samenloop van geluidsbronnen in de tijdelijke situatie aanvaardbaar. In de eindsituatie is geen sprake van samenloop van geluidsbronnen omdat op de Eilanden voldaan wordt aan de voorkeursgrenswaarde uit de Wgh. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 49\76

72 50\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

73 5 Resultaten industrielawaai overig In dit hoofdstuk worden de resultaten van het Dolfinarium en jachthaven De Knar gepresenteerd en volgt een beschouwing van deze resultaten. De resultaten zijn als geluidscontouren weergegeven omdat dit een beter overzicht geeft. Wel moet opgemerkt worden dat in de beoordeling altijd moet worden uitgegaan van de rekenresultaten op de beoordelingspunten en niet de geluidscontouren omdat hierbij niet wordt uitgegaan van invallend geluid en de nauwkeurigheid beperkt is tot stappen van 5 meter. Gedetailleerde rekenresultaten op de beoordelingspunten zijn opgenomen in bijlage 5 (Dolfinarium) en bijlage 6 (jachthaven De Knar). Deze zijn te allen tijde leidend voor de resultaten van het onderzoek. 5.1 Dolfinarium Voor het Dolfinarium zijn de volgende drie situaties met alleen de bebouwing op de Eilanden inzichtelijk gemaakt: Vergunde situatie 2003 zonder boothuizen Actuele situatie 2009 zonder boothuizen Actuele situatie 2009 met boothuizen Maximale variant (variant 4a) masterplan met boothuizen Vergunde situatie 2003 zonder boothuizen In de figuren 5.1 en 5.2 zijn de geluidscontouren van het Dolfinarium voor de vergunde situatie in 2003 weergegeven op een beoordelingshoogte van 7,5 meter omdat de nachtperiode maatgevend is. In het rode vlak ligt de geluidsbelasting boven de richtwaarde van 50 db(a) etmaalwaarde voor woonwijk in stad en in het groene vlak beneden deze richtwaarde. Het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau op de Eilanden voldoet in de vergunde situatie aan de richtwaarde voor woonwijk in stad. Maatgevende bron is de geluidsuitstraling van de Parel in de nachtperiode. Voor de maximale geluidsniveaus in vergunde situatie 2003 is geen rekenmodel beschikbaar. Uit de vergunning blijkt echter dat voldaan kan worden aan 65 db(a) in de dagperiode, 55 db(a) in de avondperiode en 50 db(a) in de nachtperiode op een vergunningspunt dat ter hoogte van de eerstelijnsbebouwing van de Eilanden ligt. Aangezien het maximale geluidsniveau in het MER en in de andere bestemmingsplannen niet als knelpunt is benoemd, wordt er vanuit gegaan dat voldaan kan worden aan de grenswaarde voor het maximale geluidsniveau. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 51\76

74 De maximale bouwhoogte van de appartementenblokken waarbij nog voldaan wordt aan de richtwaarde van 50 db(a) etmaalwaarde bedraagt: 24 meter (8-laags) op de Eilanden Noord Geen beperkingen op de Eilanden Zuid In de situatie vergunningaanvraag 2003 zal het Dolfinarium niet worden beperkt in haar bedrijfsvoering door de Eilanden en zal op de Eilanden voldaan kunnen worden aan de richt- en grenswaarden uit de Handreiking industrielawaai en vergunningverlening. 52\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

75 Figuur 5.1 Vergunde situatie 2003 zonder Boothuizen Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 53\76

76 Figuur D overzicht 2003 zonder Boothuizen Actuele situatie 2009 zonder boothuizen In de figuren 5.3 en 5.4 zijn de geluidscontouren van het Dolfinarium voor de actuele situatie in 2009 weergegeven op een beoordelingshoogte van 1,5 meter omdat de dagperiode maatgevend is. Het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau op de Eilanden bedraagt in de actuele situatie 2009: Bij de appartementen op de Eilanden Noord maximaal 50 db(a) in de dagperiode Bij de woningen op de Eilanden Noord maximaal 52 db(a) in de dagperiode Bij de woningen op de Eilanden Zuid maximaal 48 db(a) en bij de appartementen op de Eilanden Zuid maximaal 51 db(a) in de dagperiode Dit betekent dat niet voldaan kan worden aan de richtwaarde van 50 db(a) voor woonwijk in stad. De uitstraling van het zeeleeuwentheater in de dagperiode is de maatgevende geluidsbron. In de avond- en nachtperiode wordt voldaan aan de richtwaarde voor woonwijk in stad. De geluidsbelasting ligt in de dagperiode beneden de grenswaarde van 55 db(a) uit de Handreiking Industrielawaai en Vergunningverlening. 54\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

77 Voor de dagperiode zal een bestuurlijk afwegingsproces moeten plaatsvinden zoals beschreven in de Handleiding industrielawaai en vergunningverlening: Voor bestaande inrichtingen geldt: bij herziening van vergunningen worden de richtwaarden volgens tabel 4 steeds opnieuw getoetst overschrijding van de richtwaarden is mogelijk tot het referentieniveau van het omgevingsgeluid overschrijding van het referentieniveau van het omgevingsgeluid tot een maximum etmaalwaarde van 55 db(a) kan in sommige gevallen toelaatbaar worden geacht op grond van een bestuurlijk afwegingsproces waarbij de geluidsbestrijdingskosten een belangrijke rol dienen te spelen Voor het bovenstaande geldt steeds dat een verhoging van de richtwaarden alleen kan worden toegestaan na toepassing van BBT. Het maximale geluidsniveau bedraagt maximaal 59 db(a) in de dagperiode, 60 db(a) in de avondperiode en 31 db(a) in de nachtperiode en voldoet daarmee aan de grenswaarden voor het maximale geluidsniveau van 70 db(a) in de dagperiode, 65 db(a) in de avondperiode en 60 db(a) in de nachtperiode voor het. De maatgevende geluidsbron is de Steller Zeeleeuw. De maximale bouwhoogte van de appartementenblokken waarbij nog voldaan wordt aan de richtwaarde van 50 db(a) bedraagt: 12 meter (4-laags) op de Eilanden Noord 6 meter (2-laags) op de Eilanden Zuid Het maximale geluidsniveau levert geen belemmeringen op ten aanzien van de maximale bouwhoogte van de appartementen op de Eilanden. In de actuele situatie 2009 zonder Boothuizen zal het Dolfinarium worden beperkt in haar bedrijfsvoering door de Eilanden en zal op de Eilanden niet voldaan kunnen worden aan de richt- en grenswaarden uit de Handreiking industrielawaai en vergunningverlening. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 55\76

78 Figuur 5.3 Actuele situatie 2009 zonder Boothuizen 56\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

79 Figuur D overzicht actuele situatie 2009 zonder Boothuizen Actuele situatie 2009 met boothuizen In de figuren 5.5 en 5.6 zijn de geluidscontouren van actuele situatie 2009 met boothuizen weergegeven op een beoordelingshoogte van 1,5 meter omdat de dagperiode maatgevend is. Het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau op de Eilanden bedraagt in de actuele situatie met boothuizen: Bij de appartementen op de Eilanden Noord maximaal 49 db(a) in de dagperiode Bij de woningen op de Eilanden Noord maximaal 40 db(a) in de dagperiode Bij de woningen op de Eilanden Zuid maximaal 37 db(a) en bij de appartementen op de Eilanden Zuid maximaal 40 db(a) in de dagperiode Dit betekent dat voldaan kan worden aan de richtwaarde van 50 db(a) voor woonwijk in stad. De uitstraling van het zeeleeuwentheater in de dagperiode is de maatgevende geluidsbron. In de avond- en nachtperiode wordt ook voldaan aan de richtwaarde voor woonwijk in stad. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 57\76

80 Het maximale geluidsniveau bedraagt maximaal 56 db(a) in de dagperiode, 56 db(a) in de avondperiode en 30 db(a) in de nachtperiode en voldoet daarmee aan de grenswaarden voor het maximale geluidsniveau van 70 db(a) in de dagperiode, 65 db(a) in de avondperiode en 30 db(a) in de nachtperiode. De maatgevende geluidsbron is de Steller Zeeleeuw. De maximale bouwhoogte van de appartementenblokken waarbij nog voldaan wordt aan de richtwaarde van 50 db(a) bedraagt: 15 meter (5-laags) op de Eilanden Noord 21 meter (7-laags) op de Eilanden Zuid 58\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

81 Het maximale geluidsniveau levert geen belemmeringen op ten aanzien van de maximale bouwhoogte van de appartementen op de Eilanden. In de actuele situatie 2009 met boothuizen zal het Dolfinarium niet worden beperkt in haar bedrijfsvoering door de Eilanden en zal op de Eilanden voldaan kunnen worden aan de richt- en grenswaarden uit de Handreiking industrielawaai en vergunningverlening. Figuur 5.5 Actuele situatie 2009 met boothuizen Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 59\76

82 Figuur D overzicht actuele situatie 2009 met boothuizen Toekomstige situatie masterplan met boothuizen In de figuren 5.7 en 5.8 zijn de geluidscontouren van het Dolfinarium voor toekomstige situatie masterplan weergegeven op een beoordelingshoogte van 1,5 meter omdat de dagperiode maatgevend is. Het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau op de Eilanden bedraagt in de toekomstige situatie: Bij de appartementen op de Eilanden Noord maximaal 50 db(a) in de dagperiode Bij de woningen op de Eilanden Noord maximaal 41 db(a) in de dagperiode Bij de woningen op de Eilanden Zuid maximaal 38 db(a) en bij de appartementen op de Eilanden Zuid maximaal 43 db(a) in de dagperiode Dit betekent dat voldaan kan worden aan de richtwaarde van 50 db(a) voor woonwijk in stad. De uitstraling van het zeeleeuwentheater in de dagperiode is de maatgevende geluidsbron. In de avond- en nachtperiode wordt voldaan aan de richtwaarde voor woonwijk in stad. 60\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

83 Het maximale geluidsniveau bedraagt maximaal 54 db(a) in de dagperiode, 54 db(a) in de avondperiode en 30 db(a) in de nachtperiode en voldoet daarmee aan de grenswaarden voor het maximale geluidsniveau van 70 db(a) in de dagperiode, 65 db(a) in de avondperiode en 60 db(a) in de nachtperiode. De maatgevende geluidsbron is de Steller Zeeleeuw. De maximale bouwhoogte van de appartementenblokken waarbij nog voldaan wordt aan de richtwaarde van 50 db(a) bedraagt: 12 meter (4-laags) op de Eilanden Noord 18 meter (6-laags) op de Eilanden Zuid Het maximale geluidsniveau levert geen belemmeringen op ten aanzien van de maximale bouwhoogte van de appartementen op de Eilanden. In de toekomstige situatie volgens het masterplan met Boothuizen zal het Dolfinarium niet worden beperkt in haar bedrijfsvoering door de Eilanden en zal op de Eilanden voldaan kunnen worden aan de richt- en grenswaarden uit de Handreiking industrielawaai en vergunningverlening. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 61\76

84 Figuur 5.7 Toekomstige situatie volgens masterplan met boothuizen 62\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

85 Figuur D overzicht toekomstige situatie volgens masterplan met boothuizen 5.2 Jachthaven De Knar Een gedetailleerde beschrijving van de resultaten is opgenomen in bijlage 6. Hieronder volgt een samenvatting van deze resultaten Voorseizoen In figuur 5.9 is de geluidsbelasting van de jachthaven in het voorseizoen met het incidenteel afspuiten van steigers weergegeven. Op de Eilanden wordt de grenswaarde uit het Activiteitenbesluit overschreden. De overschrijdingen worden hoofdzakelijk veroorzaakt door het afspuiten van de steigers. Het afspuiten mag echter beschouwd worden als incidentele bedrijfssituatie omdat dit minder dan 12 keer per jaar voorkomt. In figuur 5.10 is de geluidsbelasting van de jachthaven in het voorseizoen zonder het incidenteel afspuiten van steigers weergegeven. In het voorseizoen zonder het incidenteel afspuiten van de steigers wordt op de Eilanden voldaan aan de grenswaarden uit het Activiteitenbesluit. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 63\76

86 Figuur 5.9 Geluidsbelasting jachthaven voorseizoen met incidenteel afspuiten steigers 64\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

87 Figuur 5.10 Geluidsbelasting jachthaven voorseizoen zonder incidenteel afspuiten steigers Naseizoen In figuur 5.11 is de geluidsbelasting van de jachthaven in het naseizoen weergegeven. In het naseizoen wordt op de Eilanden voldaan aan de grenswaarden uit het Activiteitenbesluit Er zijn geen beperkingen voor de maximale bouwhoogte van de appartementen op de Eilanden Noord en Zuid tot een maximale bouwhoogte van 45 meter. Zowel in het voor- als naseizoen zal de jachthaven niet beperkt worden in haar bedrijfsvoering door de Eilanden en zal op de Eilanden voldaan kunnen worden aan de grenswaarden uit het Activiteitenbesluit. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 65\76

88 Figuur 5.11 Geluidsbelasting jachthaven naseizoen 66\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

89 6 Samenvatting en conclusie 6.1 Inleiding In opdracht van de Ontwikkelingscombinatie Waterfront v.o.f. is door Tauw een akoestisch onderzoek uitgevoerd voor het bestemmingsplan de Eilanden. Bij het opstellen van de uitgangspunten voor onderhavig onderzoek is aansluiting gezocht bij de uitgangspunten van: Akoestisch onderzoek en verkeersprognose Milieueffectrapport Waterfront bijlage 3 van het MER deel B van 12 januari 2010 met kenmerk R LBE-evp-V02-NL (het MER) Besluit Hogere grenswaarde Wet geluidhinder bestemmingsplan Waterfront Zuid Waterstad van 18 maart 2008 In het akoestisch onderzoek is de geluidsbelasting van het wegverkeerslawaai van: N302 Weg naar de parkeergarage En industrielawaai van: Geluidsgezoneerd industrieterrein Lorentz Dolfinarium Jachthaven De Knar 6.2 Aanleiding Aanleiding van het onderzoek is het opstellen van een nieuw bestemmingsplan voor De Eilanden. In verband met economische haalbaarheid en praktische uitvoerbaarheid is besloten om eerst de Eilanden te realiseren en daarna de Bakens. Hierdoor zullen de Eilanden tijdelijk een hogere geluidsbelasting ondervinden van wegverkeerslawaai en industrielawaai omdat de afschermende werking van de Bakens pas in een later stadium wordt gerealiseerd. 6.3 Doel Het doel van het onderzoek om de geluidsbelasting op de Eilanden van de geluidsbronnen in de omgeving van de Eilanden te berekenen en te toetsen aan het van toepassing zijnde toetsingskader zoals weergegeven in tabel 6.1. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 67\76

90 Tabel 6.1 Geluidsbronnen en toetsingskader Geluidsbron Toetsingskader(s) N302 en Weg naar de Wet geluidhinder Beleidsregels Milieubeleidsregels parkeergarage wegverkeerslawaai gemeente Harderwijk gemeente Harderwijk Industrieterrein Wet geluidhinder Milieubeleidsregels Lorentz gemeente Harderwijk Dolfinarium Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Handreiking industrielawaai en vergunningverlening) Jachthaven De Knar Activiteitenbesluit Daarnaast is ook getoetst of met de afschermende bebouwing van de Bakens in de eindsituatie de Eilanden geluidsluw zijn en voldaan wordt aan het Besluit hogere grenswaarde Waterfront Zuid Waterstad. 6.4 Overzichtstabel In tabel 6.2 is een overzicht weergegeven van de onderzoeksresultaten. De voorkeursgrenswaarde voor wegverkeerslawaai is 48 db en de voorkeursgrenswaarde voor industrielawaai is 50 db(a). De maximaal toelaatbare grenswaarde voor wegverkeerslawaai is 63 db en voor industrielawaai 55 db(a). In de volgende paragrafen wordt dit nader toegelicht. 68\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

91 Tabel 6.2 Overzichtstabel onderzoeksresultaten Geluidsbron Eilanden zonder Eilanden met Aantal hogere Maximale Maximale Bakens Bakens waarden bouwhoogte Eilanden Noord bouwhoogte Eilanden Zuid Wegverkeerslawaai (Wgh) N db 48 db meter (15-laags) 36 meter (12-laags) Weg naar PG 48 db 48 db -- Geen beperkingen Geen beperkingen GES Redelijk tot zeer goed Goed tot zeer goed Industrielawaai (Wgh) Industrieterrein Lorentz 51 db(a) 50 db(a) 35 Geen beperkingen Geen beperkingen Cumulatie (Wgh) N302+Lorentz 56 db Geen cumulatie Industrielawaai overig Dolfinarium Situatie vergunningsaanvraag db(a) meter (8-laags) Dolfinarium Actuele 52 db(a) meter (4- situatie 2009 zonder laags) boothuizen Dolfinarium Actuele 50 db(a) meter (5- situatie 2009 met laags) boothuizen Dolfinarium 50 db(a) meter (4- Toekomstige situatie laags) masterplan met boothuizen Geen beperkingen 6 meter (2-laags) 21 meter (7- laags) 18 meter (6- laags) Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 69\76

92 Geluidsbron Eilanden zonder Eilanden met Aantal hogere Maximale Maximale Bakens Bakens waarden bouwhoogte bouwhoogte Eilanden Noord Eilanden Zuid Jachthaven De Knar Voorseizoen Jachthaven De Knar Naseizoen met afspuiten steigers Jachthaven De Knar Naseizoen zonder afspuiten steigers 50 db(a) Geen beperkingen 52 db(a) Geen beperkingen 50 db(a) Geen beperkingen Geen beperkingen Geen beperkingen Geen beperkingen 6.5 Wegverkeerslawaai N302 en weg naar de parkeergarage Uit het akoestisch onderzoek blijkt het volgende: Op de Eilanden zonder Bakens is het aantal woningen met een HW (hogere grenswaarde) N302, 29 woningen. De geluidsbelasting bedraagt maximaal 52 db. De woningen hebben allemaal een geluidsluwe zijde. Hiermee wordt voldaan aan de belangrijkste voorwaarde uit het gemeentelijk geluidsbeleid Verder is het percentage van woningen met een hogere waarde gelijk aan 10 % van het totaal aantal woningen (32/320=10 %). Hiermee wordt voldaan aan de andere voorwaarde uit het gemeentelijk geluidsbeleid De geluidsbelasting van de weg naar de parkeergarage is maximaal 45 db op de Eilanden en voldoet hiermee aan de 48 db voorkeursgrenswaarde De maximale bouwhoogte van de appartementenblokken zonder dat de voorkeursgrenswaarde van 48 db van de N302 of de weg naar de parkeergarage wordt overschreden bedraagt: 45 meter (15-laags) op de Eilanden Noord 36 meter (12-laags) op de Eilanden Zuid Hierbij is een maximale beoordelingshoogte gehanteerd van 45 meter. Voor de appartementen op de Eilanden Noord zijn in dat opzicht geen beperkingen ten aanzien van de maximale bouwhoogte en wegverkeerslawaai. De tijdelijke situatie op de Eilanden zonder Bakens zal tot minder hogere waarden leiden dan de eindsituatie met Bakens. In de eindsituatie met Bakens zal voldaan worden aan het Besluit hogere grenswaarden uit 2008 De milieugezondheidskwaliteit op de eerstelijnsbebouwing in de situatie Eilanden zonder Bakens is, gekwalificeerd volgens de GES systematiek, matig. Daarachter redelijk tot goed of zeer goed door lokale afscherming 70\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

93 De milieugezondheidskwaliteit in de eindsituatie Eilanden met Bakens is door de afschermende bebouwing op de Bakens goed tot zeer goed 6.6 Bron- en overdrachtsmaatregelen wegverkeerslawaai Over het toepassen van stil asfalt als bronmaatregel heeft de gemeente geen zeggenschap omdat de provincie Gelderland de wegbeheerder is. Aangezien de N302 recent in 2010 gereconstrueerd is, zal dit niet realistisch zijn. Een geluidsscherm langs het industrieterrein zal effect hebben bij een hoogte van circa 5 meter over een lengte van circa 500 meter. De kosten voor een dergelijk geluidsscherm bedragen per vierkante meter circa Euro. De totale kosten komen daarmee op Euro. Deze investering is voor een tijdelijke situatie niet doelmatig omdat in de eindsituatie met Bakens op de Eilanden voldaan zal worden aan de voorkeursgrenswaarde. Verder stuit deze overdrachtsmaatregel op overwegende bezwaren van financiële aard en is een dergelijk scherm in ruimtelijke zin niet toepasbaar. 6.7 Industrielawaai Lorentz Uit het akoestisch onderzoek blijkt dat de geluidsbelasting op de eerstelijnsbebouwing maximaal 51 db(a) bedraagt en daarmee boven de voorkeursgrenswaarde van 50 db(a) maar beneden de maximaal toelaatbare grenswaarde van 55 db(a) ligt. In totaal zijn dit 35 woningen met een geluidsbelasting tot maximaal 51 db(a). De woningen liggen binnen de geluidszone van het industrieterrein. Voor deze woningen moet een hogere grenswaarde worden vastgesteld. De tijdelijke situatie op de Eilanden zonder Bakens zal tot minder hogere waarden leiden dan de eindsituatie met Bakens. In de eindsituatie zullen de Eilanden geluidsluw zijn en zal op de Bakens voldaan worden aan het Besluit hogere grenswaarden uit Er zijn geen beperkingen voor de maximale bouwhoogte van de appartementen op de Eilanden Noord en Zuid tot een maximale bouwhoogte van 45 meter. 6.8 Bron- en overdrachtsmaatregelen industrielawaai Het toepassen van bronmaatregelen is vanwege de grote omvang van het industrieterrein niet realistisch. Een geluidsscherm langs de rand van het industrieterrein zal effect hebben bij een hoogte van circa 5 meter over een lengte van circa 500 meter. De kosten voor een dergelijk geluidsscherm bedragen per vierkante meter circa Euro. De totale kosten komen daarmee op Euro. Deze investering is voor een tijdelijke situatie niet doelmatig omdat in de eindsituatie met Bakens op de Eilanden voldaan zal worden aan de voorkeursgrenswaarde. Verder stuit deze overdrachtsmaatregel op overwegende bezwaren van financiële aard en is een dergelijk scherm in ruimtelijke zin niet toepasbaar. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 71\76

94 6.9 Samenloop van geluidsbronnen De geluidsbelasting van wegverkeerslawaai N302 en industrielawaai Lorentz ligt op een aantal woningen op de Eilanden boven de voorkeursgrenswaarde uit de Wgh. Dit betekent dat sprake is van samenloop van bronnen en er sprake is van cumulatie. De maximale geluidsbelasting van de N302 op de Eilanden is 54 db exclusief de aftrek volgens artikel 110g Wgh. Op de Eilanden is de maximale geluidsbelasting van industrieterrein Lorentz maximaal 51 db(a). Voor cumulatie geldt dat bij industrielawaai één db moet worden opgeteld alvorens te cumuleren met wegverkeerslawaai. De cumulatieve geluidsbelasting op de Eilanden bedraagt daarmee maximaal 56 db. Zonder aftrek volgens artikel 110g Wgh is dit nog ruimschoots beneden de maximaal toelaatbare grenswaarde uit de Wetgeluidhinder. Omdat bronen overdrachtsmaatregelen niet haalbaar of doelmatig zijn en stuiten op overwegende bezwaren van financiële aard is het niet mogelijk om de geluidsbelasting van de bronnen terug te brengen en het om circa 10 % van de woningen op de Eilanden gaat, is de samenloop van geluidsbronnen in de tijdelijke situatie aanvaardbaar. In de eindsituatie is geen sprake van samenloop van geluidsbronnen omdat op de Eilanden voldaan wordt aan de voorkeursgrenswaarde uit de Wgh Dolfinarium Situatie vergunningaanvraag 2003 Het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau op de Eilanden voldoet in de vergunde situatie aan de richtwaarde voor woonwijk in stad. Maatgevende bron is de geluidsuitstraling van de Parel in de nachtperiode. Voor de maximale geluidsniveaus in vergunde situatie 2003 is geen rekenmodel beschikbaar. Uit de vergunning blijkt echter dat voldaan kan worden aan 65 db(a) in de dagperiode, 55 db(a) in de avondperiode en 50 db(a) in de nachtperiode op een vergunningspunt dat ter hoogte van de eerstelijnsbebouwing van de Eilanden ligt. Aangezien het maximale geluidsniveau in het MER en in de andere bestemmingsplannen niet als knelpunt is benoemd, wordt er vanuit gegaan dat voldaan kan worden aan de grenswaarde voor het maximale geluidsniveau. De maximale bouwhoogte van de appartementenblokken waarbij nog voldaan wordt aan de richtwaarde van 50 db(a) etmaalwaarde bedraagt: 24 meter (8-laags) op de Eilanden Noord Geen beperkingen op de Eilanden Zuid 72\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

95 In de situatie vergunningaanvraag 2003 zal het Dolfinarium niet worden beperkt in haar bedrijfsvoering door de Eilanden en zal op de Eilanden voldaan kunnen worden aan de richt- en grenswaarden uit de Handreiking industrielawaai en vergunningverlening Actuele situatie 2009 zonder boothuizen Het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau op de Eilanden bedraagt in de actuele situatie 2009: Bij de appartementen op de Eilanden Noord maximaal 50 db(a) in de dagperiode Bij de woningen op de Eilanden Noord maximaal 52 db(a) in de dagperiode Bij de woningen op de Eilanden Zuid maximaal 48 db(a) en bij de appartementen op de Eilanden Zuid maximaal 51 db(a) in de dagperiode Dit betekent dat niet voldaan kan worden aan de richtwaarde van 50 db(a) voor woonwijk in stad. De uitstraling van het zeeleeuwentheater in de dagperiode is de maatgevende geluidsbron. In de avond- en nachtperiode wordt voldaan aan de richtwaarde voor woonwijk in stad. De geluidsbelasting ligt in de dagperiode beneden de grenswaarde van 55 db(a) uit de Handreiking Industrielawaai en Vergunningverlening. Voor de dagperiode zal een bestuurlijk afwegingsproces moeten plaatsvinden zoals beschreven in de Handleiding industrielawaai en vergunningverlening: Voor bestaande inrichtingen geldt: Bij herziening van vergunningen worden de richtwaarden volgens tabel 4 steeds opnieuw getoetst Overschrijding van de richtwaarden is mogelijk tot het referentieniveau van het omgevingsgeluid Overschrijding van het referentieniveau van het omgevingsgeluid tot een maximum etmaalwaarde van 55 db(a) kan in sommige gevallen toelaatbaar worden geacht op grond van een bestuurlijk afwegingsproces waarbij de geluidsbestrijdingskosten een belangrijke rol dienen te spelen Voor het bovenstaande geldt steeds dat een verhoging van de richtwaarden alleen kan worden toegestaan na toepassing van BBT. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 73\76

96 Het maximale geluidsniveau bedraagt maximaal 59 db(a) in de dagperiode, 60 db(a) in de avondperiode en 31 db(a) in de nachtperiode en voldoet daarmee aan de grenswaarden voor het maximale geluidsniveau van 70 db(a) in de dagperiode, 65 db(a) in de avondperiode en 60 db(a) in de nachtperiode voor het. De maatgevende geluidsbron is de Steller Zeeleeuw. De maximale bouwhoogte van de appartementenblokken waarbij nog voldaan wordt aan de richtwaarde van 50 db(a) bedraagt: 12 meter (4-laags) op de Eilanden Noord 6 meter (2-laags) op de Eilanden Zuid Het maximale geluidsniveau levert geen belemmeringen op ten aanzien van de maximale bouwhoogte van de appartementen op de Eilanden. In de actuele situatie 2009 zonder Boothuizen zal het Dolfinarium worden beperkt in haar bedrijfsvoering door de Eilanden en zal op de Eilanden niet voldaan kunnen worden aan de richten grenswaarden uit de Handreiking industrielawaai en vergunningverlening Actuele situatie 2009 met boothuizen Het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau op de Eilanden bedraagt in de actuele situatie met boothuizen: Bij de appartementen op de Eilanden Noord maximaal 49 db(a) in de dagperiode Bij de woningen op de Eilanden Noord maximaal 40 db(a) in de dagperiode Bij de woningen op de Eilanden Zuid maximaal 37 db(a) en bij de appartementen op de Eilanden Zuid maximaal 40 db(a) in de dagperiode Dit betekent dat voldaan kan worden aan de richtwaarde van 50 db(a) voor woonwijk in stad. De uitstraling van het zeeleeuwentheater in de dagperiode is de maatgevende geluidsbron. In de avond- en nachtperiode wordt ook voldaan aan de richtwaarde voor woonwijk in stad. Het maximale geluidsniveau bedraagt maximaal 56 db(a) in de dagperiode, 56 db(a) in de avondperiode en 30 db(a) in de nachtperiode en voldoet daarmee aan de grenswaarden voor het maximale geluidsniveau van 70 db(a) in de dagperiode, 65 db(a) in de avondperiode en 30 db(a) in de nachtperiode. De maatgevende geluidsbron is de Steller Zeeleeuw. 74\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

97 De maximale bouwhoogte van de appartementenblokken waarbij nog voldaan wordt aan de richtwaarde van 50 db(a) bedraagt: 15 meter (5-laags) op de Eilanden Noord 21 meter (7-laags) op de Eilanden Zuid Het maximale geluidsniveau levert geen belemmeringen op ten aanzien van de maximale bouwhoogte van de appartementen op de Eilanden. In de actuele situatie 2009 met boothuizen zal het Dolfinarium niet worden beperkt in haar bedrijfsvoering door de Eilanden en zal op de Eilanden voldaan kunnen worden aan de richt- en grenswaarden uit de Handreiking industrielawaai en vergunningverlening Toekomstige situatie volgens masterplan Het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau op de Eilanden bedraagt in de toekomstige situatie: Bij de appartementen op de Eilanden Noord maximaal 50 db(a) in de dagperiode Bij de woningen op de Eilanden Noord maximaal 41 db(a) in de dagperiode Bij de woningen op de Eilanden Zuid maximaal 38 db(a) en bij de appartementen op de Eilanden Zuid maximaal 43 db(a) in de dagperiode Dit betekent dat voldaan kan worden aan de richtwaarde van 50 db(a) voor woonwijk in stad. De uitstraling van het zeeleeuwentheater in de dagperiode is de maatgevende geluidsbron. In de avond- en nachtperiode wordt voldaan aan de richtwaarde voor woonwijk in stad. Het maximale geluidsniveau bedraagt maximaal 54 db(a) in de dagperiode, 54 db(a) in de avondperiode en 30 db(a) in de nachtperiode en voldoet daarmee aan de grenswaarden voor het maximale geluidsniveau van 70 db(a) in de dagperiode, 65 db(a) in de avondperiode en 60 db(a) in de nachtperiode. De maatgevende geluidsbron is de Steller Zeeleeuw. De maximale bouwhoogte van de appartementenblokken waarbij nog voldaan wordt aan de richtwaarde van 50 db(a) bedraagt: 12 meter (4-laags) op de Eilanden Noord 18 meter (6-laags) op de Eilanden Zuid Het maximale geluidsniveau levert geen belemmeringen op ten aanzien van de maximale bouwhoogte van de appartementen op de Eilanden. Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden 75\76

98 In de toekomstige situatie volgens het masterplan met Boothuizen zal het Dolfinarium niet worden beperkt in haar bedrijfsvoering door de Eilanden en zal op de Eilanden voldaan kunnen worden aan de richt- en grenswaarden uit de Handreiking industrielawaai en vergunningverlening Jachthaven De Knar Voorseizoen Op de Eilanden wordt de grenswaarde uit het Activiteitenbesluit overschreden. De overschrijdingen worden hoofdzakelijk veroorzaakt door het schoonspuiten van de steigers. Het schoonspuiten mag echter beschouwd worden als incidentele bedrijfssituatie omdat dit minder dan 12 keer per jaar voorkomt en is daarmee uitgezonderd van beoordeling aan de grenswaarden. Zonder het afspuiten van de steigers wordt op de Eilanden voldaan aan de grenswaarden uit het Activiteitenbesluit Naseizoen In het naseizoen wordt op de Eilanden voldaan aan de grenswaarden uit het Activiteitenbesluit Er zijn geen beperkingen voor de maximale bouwhoogte van de appartementen op de Eilanden Noord en Zuid tot een maximale bouwhoogte van 45 meter. Zowel in het voor- als naseizoen zal de jachthaven niet beperkt worden in haar bedrijfsvoering door de Eilanden en zal op de Eilanden voldaan kunnen worden aan de grenswaarden uit het Activiteitenbesluit. 76\76 Akoestisch onderzoek Waterfront Harderwijk BP De Eilanden

99 bijlage 4 Onderzoek Molenbiotoop Molen De Hoop

100

101 Laméris-Huis Adviseurs West-Vlisterdijk AG Vlist W: Ir. Evert-Jan Laméris M: E: lameris@hotmail.com MEMO Onderwerp: Effect van bebouwing op grotere afstand op de molenbiotoop van molen De Hoop in Harderwijk Deze memo geeft een nadere toelichting op de te verwachten invloed van obstakels uit het plangebied De Eilanden op molen De Hoop. Dit plangebied en mogelijke toekomstige obstakels liggen op meer dan 400 meter afstand van de molen. Het bepalen van effecten van veranderingen in de molenbiotoop, waaronder nieuwe bebouwing, is geen exacte wetenschap. Analyses en methoden om effecten van veranderingen op de molenbiotoop te bepalen zijn versimpelde weergaves of benaderingen van de werkelijkheid. In de volgende paragrafen wordt ingegaan op een aantal verklaringen waardoor redelijkerwijs kan worden gesteld dat de effecten van nieuwe hoge bebouwing op grote afstand van de molen (zeg meer dan 400 meter) van geen of zeer geringe invloed zullen zijn op het windaanbod bij de molen. Kernvragen daarbij zijn: 1) Hoe vaak treedt het effect van windbelemmering op? 2) Wat is het effect van aanwezige obstakels? In het kader van dit onderzoek is het aardig te wijzen op het zogenaamde bufferfly effect. Het vlindereffect is een term om een aantal chaotische fenomenen te omschrijven. De naam is gebaseerd op een metafoor die in 1961 werd gebruikt door wiskundige en meteoroloog Edward Lorenz om aan te geven dat de vleugels van een vlinder in Brazilië maanden later een tornado in Texas zouden kunnen veroorzaken. De les hieruit is dat kleine veranderingen onvermoede gevolgen kunnen hebben. De molenbiotoop en de biotoopformule In de Gelderse molenverordening wordt gebruik gemaakt van de biotoopformule zoals door de Hollandsche Molen is ontwikkeld en aanbevolen om windhinder rond molens te beoordelen. De molenbiotoopformule is ooit bepaald om de maximaal toelaatbare obstakelhoogte in de nabijheid van de molen (tot circa 400 à 500 meter) te bepalen. Deze biotoopformule is echter ook toe te passen op grotere afstanden van de molen. Wat de waarde is van het toepassen van de biotoopformule op grotere afstanden van de molen is onduidelijk. Bij het opstellen van de biotoopformule zijn geen uitspraken gedaan over het toepassingsgebied van de formule. De illustraties in 1/8

102 het onderzoeksrapport lopen over het algemeen door tot maximaal 500 meter van de molen. Een andere gebruikte benadering die ook gebruikt wordt is de 1:30 regel in bebouwd gebied (en de 1:100 regel in het landelijk gebied). Iedere dertig meter vanaf de molen mag 1 meter hoger gebouwd worden, waarbij de eerste 100 meter vrij gehouden moet worden ten opzichte van het niveau van de onderste punt van de verticale wiek. De laatste jaren is 400 meter de gangbare afstand gebleken waartoe de molenbiotoop beperkt blijft. Veel molenbeschermingszones in bestemmingsplannen gaan uit van deze 400 meter. Ook de Hollandsche Molen hanteert de 400 meter grens als uiterste begrenzing van de molenbiotoop. Situatieschets De Eilanden Op meer dan 400 meter van molen De Hoop ligt het plangebied De Eilanden met daarin plannen voor nieuwbouw van woonbebouwing. Figuur 1 geeft een overzicht van het plangebied. De reguliere bouwhoogtes van de deelgebieden variëren van 12 tot 18 meter. In het plan staan ook drie hogere torens gepland binnen de deelgebieden L, O en R. In onderstaande tabel zijn de bouwhoogtes uitgezet tegen toelaatbare hoogtes volgens de biotoopformule uit de Gelderse Molenverordening en de 1:30 regel. Hiervoor is uitgegaan van de kleinste afstand van een deelgebied tot de molen. Voor de biotoopformule is een n waarde van 50 gebruikt (gesloten gebied) (dit houdt in dat voor de berekeningen een '1:50-regel' is gehanteerd). deelgebied maaiveld (m) bouwhoogte (m) totale bouwhoogte (m t.o.v. NAP) kleinste afstand (m) toelaatbare hoogte biotoopformule (m) overschrijding biotoopnorm (m) toelaatbare hoogte 1:30 (m t.o.v. NAP) overschrijding 1:30 (m) F 1, , ,06 2,44 26,43-9,93 K 1, , ,06 3,44 24,77-8,27 L 1, , ,66 19,84 30,77 5,73 N 1, , ,46 0,04 25,43-11,93 O 1, , ,46 26,04 37,10 9,40 P 1, , ,86-1,36 32,77-16,27 Q 1, , ,46 1,04 33,77-14,27 R 1, , ,46 25,04 38,77 7,73 Grofweg kan geconcludeerd worden dat de gewenste bouwhoogtes is het plangebied De Eilanden redelijk in de pas lopen met de maximale bouwhoogtes die met de biotoopformule (of de 1:30 regel) te bepalen zijn, uitgezonderd de hoge bebouwingen (torens) in de deelgebieden L, O en R (rood gearceerd). In de volgende paragrafen zal nader worden ingegaan op het mogelijke effect van deze hoge bebouwing op molen De Hoop. Laméris-Huis Adviseurs 2/8

103 Figuur 1 Laméris-Huis Adviseurs 3/8

104 Windaanbod in de tijd Windaanbod per windrichting Binnen de meteorologie wordt in het geval van windonderzoek vaak een indeling in 12 sectoren aangehouden. In Nederland waait het hoofdzakelijk uit de richtingen West tot Zuid. De deelgebieden uit het plangebied De Eilanden zijn te vinden in Noordelijke en Noord-noordwestelijke richting. Uit onderstaande grafiek en tabel is af te leiden dat het in 5,7% en 5,4% van de tijd uit deze richting waait. Dit betekent dat in maar 11,1 % van de totale tijd de wind uit de richting van de nieuwe te bouwen torens zal komen. De windrichtingen met het grootste windaanbod ondervinden geen hinder van de ontwikkelingen in het plangebied de Eilanden. W N O sector richting frequentie (%) 1 N 5,7 2 NNO 6,3 3 ONO 8,6 4 O 7,7 5 OZO 4,9 6 ZZO 4,9 7 Z 11,2 8 ZZW 17,1 9 WZW 11,4 10 W 8,7 11 WNW 8,1 12 NNW 5,4 Z Conclusie Op basis van de heersende windrichtingen zou er in 11,1% van de tijd mogelijk een effect van bebouwing in het plangebied De Eilanden merkbaar kunnen zijn als er met de molen gedraaid wordt. Dit effect wil overigens niet zeggen dat er op deze dagen dan niet meer met de molen te werken is. Er zou hoogstens enige windreductie op kunnen treden, indien het effect van de obstakels bij de molen al merkbaar zou zijn. In de volgende paragrafen wordt nader ingegaan op de grootte van het te verwachten effect. Laméris-Huis Adviseurs 4/8

105 Effect van een obstakel Wind nabij de grond Wind is lucht in beweging. Nabij de grond speelt de wrijvingskracht van het aardoppervlak in op deze lucht. Door deze wrijvingskracht zal de snelheid van de wind afnemen naarmate je dichter bij het aardoppervlak komt. De wrijvingskracht wordt bepaald door de ruwheid van het oppervlak waarover de lucht stroomt. Afhankelijk van de hoogte van elementen op het aardoppervlak en de onderlinge tussenruimtes kan een ruwheidlengte worden bepaald. Deze terreinruwheid is in feite een optelsom van allerlei losse obstakels. De inschatting van de ruwheid uit een optelsom van obstakels met hun effect is tot mislukken gedoemd omdat het onbegonnen werk is om te beslissen welke obstakels nog geheel of gedeeltelijk moeten worden meegerekend, aangenomen dat we weten hoe ze mee te rekenen. In onderstaande paragrafen wordt ingegaan op de theoretische invloed van een obstakel op de windsnelheid. Effect in verticale richting Na een obstakel kan de wind zich herstellen. Na dit herstel komt de windsnelheid op diverse hoogtes weer overeen met het windprofiel voor het obstakel. Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar het effect van obstakels op het windprofiel. Hiervoor is een obstakel (muur) geplaatst over de volledige breedte van een onderzoeksomgeving. In figuur 2 is schematisch het effect van dit obstakel op de wind en windsnelheid te zien Figuur 2 Laméris-Huis Adviseurs 5/8

106 Een kwantitatieve beschrijving van de obstakeleffecten op de wind is te zien in figuur 3. De obstakelwerking op de gemiddelde windsnelheid wordt hier beschreven voor verschillende hoogten op verschillende afstanden achter het obstakel. Figuur 3 De sterkste invloed van het obstakel treedt op binnen 10H tot 15H (in het geval van een molen is H de hoogte van het obstakel boven de hoogte van de stelling). Het directe invloedsgebied van obstakel (het zoggebied) is tweemaal zo hoog als het obstakel en reikt ongeveer tot een afstand van x = 12H. Op grotere hoogten is alleen een restant afremming van de gemiddelde stroming waar te nemen, en aan de grond is op een afstand van x ~ 30H de zog-invloed vrijwel uitgewerkt. Op 30H heeft de wind bijna zijn volledige snelheid weer terug gekregen. Om bovengenoemd effect voor molen de Hoop te bereken zijn de hoogtes van de torens boven het niveau van de stelling (waar de wieken draaien) en de bijbehorende 30H en 12 H afstanden afgezet tegen de werkelijk afstand van de molen tot het obstakel. Te concluderen valt dat niet nog niet het gehele effect van een obstakel is uitgewerkt. Daarvoor zouden de torens op 1017 meter van de molen moeten staan is uitgewerkt. De ergste turbulentie is wel verdwenen aangezien de afstand van de obstakels veel groter is dan 12 H. Hoe groot het effect werkelijk is, is onduidelijk. In deze methodiek wordt ervan uitgegaan dat de obstakels een muur vormen over de volledige breedte van de windaanvoer voor de molen. deelgebied hoogte boven stelling (m) afstand (m) 30H (m) 12H (m) L 23, ,8 O 33, ,8 R 33, ,8 Laméris-Huis Adviseurs 6/8

107 Effect in Horizontale richting Hetzelfde effect dat geldt voor een obstakel in verticale richting is ook van toepassing in horizontale richting. De wind kan langs een obstakel met een bepaalde breedte waaien waarbij ook na verloop van tijd herstel optreedt. Het effect van een obstakel zal ook in horizontale richting (rond een obstakel) gecompenseerd worden. Bijzonder in het geval is dat de wind in het horizontale vlak aan twee kanten rond het obstakel stromen en daardoor 2x zo snel gecompenseerd worden. De bouwvlakken/deelgebieden waar de hoge torenbebouwing hebben een dimensie van 60 meter. De werkelijke breedte van de torens varieert tussen 25 en 60 meter. Uitgaande van herstel afstanden van 15B en 6B zijn deze afstanden ten opzichte van de werkelijke afstand van het deelgebied tot de molen uitgezet in onderstaande tabel. Turbulentie zal na 6B dus 150 meter (bij O) en 360 meter (bij L en R) zijn verdwenen. Na 15B ofwel 375 meter (bij O) en 900 meter (bij L en R) heeft het obstakel geen noemenswaardige invloed meer. Torens staan op beduidend grotere afstanden in het geval van 6B. Toren O staat zelfs op een grotere afstand in het geval van de 15B afstand. Toren R staat op ongeveer op de 15B afstand en toren L staat binnen de 15B afstand. deelgebied breedte gebouw (m) afstand (m) 15B (m) 6B (m) L O R Conclusie Het theoretische effect van obstakels in zowel verticale als horizontale richting kan samengevoegd worden tot een gecombineerd effect. In de praktijk zal het werkelijk effect van een obstakel nog verminderd worden doordat er sprake is van minder obstakelwerking dan de hiervoor geschetste theoretische onderzoek. Daarbij kan worden opgemerkt dat door natuurlijke ruwheden in de omgeving van de molen (bebouwing en beplanting) de menging in de onderste luchtlagen groot zal zijn waardoor het oorspronkelijke windprofiel (met de bijbehorende windsnelheid) sneller zal herstellen. Het theoretische maximale effect van een obstakel in het geval van het plangebied De Eilanden zal ergens tussen de theoretische beïnvloeding in zowel verticale als horizontale richting liggen. In onderstaande tabel is deze gecombineerde waarde van het effect van een obstakel weergeven door het gemiddelde te nemen tussen de herstelafstand in horizontale richting en in verticale richting. deelgebied Afstand (m) 30H (m) 15B (m) gemiddelde 30H en 15B (m) 12H (m) 6B (m) gemiddelde 12H en 6B (m) L ,5 286, ,4 O , ,4 R ,5 406, ,4 Laméris-Huis Adviseurs 7/8

108 Uit de combinatie is te zien dat de theoretische invloed van het obstakel op de afstanden van de molen naar alle verwachting wel zal zijn uitgewerkt. Mogelijk is er in geval van toren L nog enig effect te merken bij de molen. NB Hierbij wordt aangetekend dat op grond van windtunnelstudies de vuistregel wordt gehanteerd dat effecten van obstakels in het algemeen zijn uitgedoofd op een afstand van 6H à 8H. Als daarvan wordt uitgegaan dan vormen de gebouwen in het gebied De Eilanden in het geheel geen belemmering voor molen De Hoop. Eindconclusie Allereerst is het mogelijk effect van ontwikkelingen in het plangebied De Eilanden maar in 11, 1% van de tijd van invloed, omdat dan wind uit deze windrichtingen komt. Daarnaast zal de theoretische invloed van obstakels in het plangebied op het windaanbod bij de molen nihil zijn. Daarbij zijn er in de praktijk nog allerlei omstandigheden te benoemen waardoor deze theoretische effecten van de obstakels nog verder gereduceerd zullen worden. Dit bij elkaar genomen zorgt er voor dat het effect van ontwikkelingen in het plangebied De Eilanden verwaarloosbaar zal zijn voor het functioneren van de molen. Mochten de obstakels in het plangebied De Eilanden al enige invloed hebben dan zal dit er zeker niet toe leiden dat de molen niet meer op adequate wijze kan functioneren. Voor het functioneren van de molen is het van meer belang dat de molenbiotoop op korte afstand van de molen zo min mogelijk wordt belemmerd. Laméris-Huis Adviseurs 8/8

109 bijlage 5 Verslag van overleg ex artikel Bro bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden

110

111 Verslag van overleg ex artikel Bro bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden 1. Inleiding In het kader van het wettelijk overleg ex artikel van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) over het ontwerp-bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden zijn de volgende schriftelijke overlegreacties ontvangen. nr. naam adres nr. brief datum ontvangst 1. Rijkswaterstaat Postbus AP Lelystad I juni Waterschap Veluwe Postbus AC Apeldoorn I juni Samenvatting overlegreacties en gemeentelijk commentaar Reactie 1 Rijkswaterstaat samenvatting 1.1 Rijkswaterstaat verzoekt in de waterparagraaf van het bestemmingsplan de volgende tekst op te nemen: Formeel heeft Rijkswaterstaat geen bevoegdheden om veiligheidseisen te stellen aan buitendijkse ontwikkelingen. Hiermee samenhangend acht Rijkswaterstaat zich dus op voorhand ook niet verantwoordelijk voor eventuele schade (aan nieuwe ontwikkelingen) die in het buitengebied wordt geleden en ook niet voor de veiligheid van het buitendijkse gebied. Eventuele initiatiefnemers dienen zich bewust te zijn van het grotere overstromingsrisico in buitendijks gebied. 1.2 De waterhuishoudkundige situatie op het nieuwe terrein dient te voorkomen dat de waterkwaliteit van de randmeren negatief beïnvloed wordt, bijvoorbeeld door afvloeiing regenwater of overstroming waardoor verontreinigingen in het oppervlaktewater terecht kunnen komen. gemeentelijke commentaar Voor opneming van deze opmerking in de toelichting bestaat geen aanleiding, daar zij niet ziet op ruimtelijke aspecten maar op het uitsluiten van civiele aansprakelijkheden. Daarbij merken wij op dat bij het bepalen van de aanleghoogte van de Eilanden rekening is gehouden met de te verwachten peilstijgingen zoals die zijn aangegeven in het Nationaal Waterplan en het Deltaprogramma IJsselmeergebied. Het plangebied De Eilanden zal zodanig worden ingericht dat wordt voorkomen dat de waterkwaliteit van de randmeren negatief beïnvloed wordt, bijvoorbeeld door afvloeiing van regenwater waardoor verontreinigingen in het oppervlaktewater terecht kunnen komen. Met overstroming wordt geen rekening gehouden, aangezien de aanleghoogte van de Eilanden is afgestemd op de te verwachten peilstijging zoals aangegeven in het Nationaal Waterplan en het Deltaprogramma IJsselmeergebied. Verslag van overleg ex artikel Bro ontwerp bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden 1

112 1.3 Het verdient aanbeveling om het gepresenteerde wateradvies van Rijkswaterstaat uit 2001 niet meer te presenteren in paragraaf van de Toelichting. Dat wateradvies is verouderd. Zo ook de alinea waarin het Ontwerp Nationaal Waterplan behandeld wordt. 1.4 Met betrekking tot peilstijging baseert u zich op informatie uit het Nationaal Waterplan en het Deltaprogramma IJsselmeergebied. Deze informatie is correct. 1.5 De aanbevelingen om het watersysteem robuuster te maken (paragraaf ) dienen voorafgaande aan de realisatie (tijdig) met Rijkswaterstaat te worden besproken. 1.6 Rijkswaterstaat is waterkwaliteits- en waterkwantiteitsbeheerder op basis van de Waterwet, en niet op basis van het Besluit aanwijzing zijwateren van hoofdwateren, zoals in paragraaf staat. Dat besluit is opgegaan in de Waterwet. Reactie 2 Waterschap Veluwe 2.1 Het bestemmingsplan De Eilanden ligt geheel in het Wolderwijd dat in het beheer is van het Rijk (Rijkswaterstaat). Het Waterschap is daarom van mening dat de beoordeling van de waterhuishouding tot de verantwoordelijkheid van Rijkswaterstaat behoort. 2.2 Het Waterschap is van oordeel dat de belangen van het Waterschap door middel van overleggen als waterbeheerder van het regionale watersysteem en de zuiveringsinstallatie voldoende worden ingebracht. Deze opmerking is terecht. De desbetreffende passages worden geschrapt uit de toelichting bij het bestemmingsplan De Eilanden. De gemeente Harderwijk neemt met instemming kennis van deze opmerking. Wij onderschrijven dat het wenselijk is om de aanbevelingen om het watersysteem robuuster te maken tijdig met Rijkswaterstaat te bespreken. Op ambtelijk niveau zullen op korte termijn afspraken worden gemaakt om een en ander te bespreken. De toelichting zal op dit punt worden gecorrigeerd. De gemeente Harderwijk onderschrijft deze opmerking. De gemeente Harderwijk neemt kennis van deze opmerking. 3. Conclusies Naar aanleiding van overlegreactie 1 (Rijkswaterstaat) en het daarop gegeven gemeentelijk commentaar worden enkele redactionele wijzigingen aangebracht in paragraaf 4.3 van de toelichting bij het bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden. Deze overlegreactie geeft geen aanleiding om wijzigingen aan te brengen in de regels of de verbeelding van dat bestemmingsplan. Overlegreactie 2 (Waterschap Veluwe) geeft geen aanleiding om wijzigingen aan te brengen in de regels, de verbeelding of de toelichting van het bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden. Verslag van overleg ex artikel Bro ontwerp bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden 2

113 bijlage 6 Commentaar op de zienswijzen ontwerp-bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden

114

115 COMMENTAAR OP DE ZIENSWIJZEN bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden 1. Inleiding Het ontwerp van het bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden heeft vanaf 10 mei 2012 gedurende zes weken ter inzage gelegen in de stadswinkel in het stadhuis van Harderwijk. Tijdens de inzagetermijn kon een ieder over het ontwerp-bestemmingsplan schriftelijk zijn/haar zienswijze kenbaar maken bij het college van burgemeester en wethouders. In dit document zijn de ingekomen zienswijzen met betrekking tot het ontwerp-bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden samengevat en van een reactie voorzien. Het plangebied van het bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden is gelegen tussen de bestaande jachthaven De Knar en het Dolfinarium. Het plan voorziet in de herziening van een gedeelte van het bestemmingsplan Waterfront-Zuid Waterstad. Het bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden maakt de bouw van 280 à 320 woningen mogelijk in dit deel van het project Waterfront. 2. Zienswijzen Naar aanleiding van de tervisielegging van het ontwerp-bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden is de volgende schriftelijke zienswijze ontvangen. nr. naam adres nr. brief datum ontvangst 1 Century Vastgoed Molenweg RN Hierden I juni Ontvankelijkheid Het ontwerp-bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden heeft met ingang van 10 mei 2012 gedurende zes weken ter inzage gelegen. Tijdens deze termijn kon een ieder zienswijzen kenbaar maken bij het college van burgemeester en wethouders. De ingediende zienswijze is binnen de termijn van inzagelegging ingediend en kan derhalve in behandeling worden genomen. Opmerking Het ontwerp-bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden is gelijktijdig met de ter visie legging in het kader van het overleg ex artikel van het Besluit ruimtelijke ordening aan diverse instanties toegezonden. Naar aanleiding daarvan is een brief van Rijkswaterstaat ontvangen. Weliswaar is op de brief als onderwerp zienswijze vermeld, maar uit de aanhef van de brief blijkt duidelijk dat deze reactie is bedoeld als een overlegreactie in het kader van artikel van het Besluit ruimtelijke ordening. Deze brief is daarom als een overlegreactie aangemerkt en beantwoord. 4. Samenvatting zienswijze en gemeentelijk commentaar Hieronder is de ingekomen zienswijze van Century Vastgoed samengevat in de linker kolom, met daarnaast in de rechterkolom het gemeentelijke commentaar. Commentaar op de zienswijzen t.a.v. ontwerp bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden 1

116 Reactie 1 Century Vastgoed Samenvatting 1.1 De planning van de woningbouw is gewijzigd. Reclamant is van mening dat niet zou mogen worden afgeweken van de oorspronkelijke planning, waarbij eerst de afschermende bebouwing langs de N302 wordt gerealiseerd. 1.2 In de opsomming van geluidsbronnen in hoofdstuk 4 worden scheepvaartverkeer en kleine watersport gemist. Het akoestisch onderzoek moet daarom worden aangevuld. 1.3 Bij het bestemmingsplan zou een goedgekeurd saneringsrapport gevoegd moeten worden. Sanering vereist een integrale aanpak, fase 2 moet in z n geheel worden gesaneerd. 1.4 Door wijziging van de plannen wordt afbreuk gedaan aan de oorspronkelijke opzet, waarbij het merendeel van de woningen aansluiting had bij het water. Verzocht wordt om niet af te wijken van het oude bestemmingsplan. Commentaar Er zijn twee redenen waarom wordt gekozen om te starten met de woningbouw op De Eilanden: - dit maakt het mogelijk om al met woningbouw te starten, nog voordat de jachthaven De Knar is verplaatst; - uit oogpunt van verkoopbaarheid van woningen heeft het de voorkeur om te starten met de verkoop van woningen op De Eilanden. Omdat hogere grenswaarden zijn vastgesteld voor de geluidsbelasting van woningen op De Eilanden zijn er geen procedurele belemmeringen om te starten met woningbouw op De Eilanden. De desbetreffende informatie wordt alsnog aan het akoestisch onderzoek toegevoegd. Uit aanvullend akoestisch onderzoek blijkt dat de (geringe) geluidproductie van het scheepvaartverkeer geen aanleiding geeft om andere conclusies te trekken met betrekking tot de geluidbelasting van de op De Eilanden geprojecteerde woningen. Voor de Kleine watersport, die aan de noordzijde van het Dolfinarium wordt gesitueerd, geldt op basis van de Handreiking bedrijven en milieuzonering (uitgave 2009) een richtafstand van 30 meter. De locatie Kleine watersport ligt op een afstand van 100 meter van de geprojecteerde woningen op De Eilanden. Het woon- en leefklimaat op De Eilanden wordt daarom niet geschaad door geluidhinder van de Kleine watersport. Het is niet noodzakelijk om een goedgekeurd saneringsrapport bij het bestemmingsplan te voegen. Op grond van milieuwetgeving is al gewaarborgd dat met de realisering van de woningen binnen het plangebied pas kan worden gestart als wordt voldaan aan de wettelijke eisen ten aanzien van de bodemkwaliteit. In het tot dusver vigerende bestemmingsplan Waterfront-Zuid Waterstad is de ruimtelijke opzet niet bepaald; dat bestemmingsplan schrijft niet voor dat woningen aan water gesitueerd moeten worden. Er wordt in die zin dan ook niet afgeweken van de bepalingen van het bestemmingsplan Waterstad. Commentaar op de zienswijzen t.a.v. ontwerp bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden 2

117 1.5 Voor dit plan is geen inspraak- en overlegprocedure gevolgd. Verzocht wordt om dit alsnog te doen. 1.6 Verzocht wordt om een exploitatieplan op te stellen dat inzicht geeft in het kostenverhaal 1.7 Gesteld wordt dat het Consortium zorg draagt voor de realisering van de opstallen en de inrichting van de openbare ruimte. Gevraagd wordt wie er financieel verantwoordelijk is voor het bouwrijpmaken inclusief de sanering 1.8. De economische basis voor het plan is de opbrengst uit verkoop van woningen. Aangegeven is dat er voldoende vraag is naar woningen, maar dat is geen basis om aan te nemen dat de uitvoerbaarheid daarmee verzekerd is Het wettelijk overleg ex artikel Bro heeft inmiddels plaatsgevonden. Op grond van de Inspraakverordening is het niet noodzakelijk om voor dit bestemmingsplan een inspraakprocedure te volgen. Aangezien het ontwerp-bestemmingsplan conform de wettelijke eisen gedurende zes weken ter inzage is gelegd, wat op de voorgeschreven wijze vooraf kenbaar is gemaakt, is eenieder in de gelegenheid gesteld om voor de vaststelling van dit plan zijn/haar zienswijze naar voren te brengen. Op grond van de Grondexploitatiewet is het opstellen van een exploitatieplan niet noodzakelijk indien kostenverhaal is verzekerd op grond van een gesloten (anterieure) overeenkomst. Aan die voorwaarde is voldaan omdat met een consortium van marktpartijen een samenwerkingsovereenkomst is gesloten die voorziet in verhaal van alle kosten die samenhangen met realisering van dit plan. Het Consortium Waterfront draagt zorg voor het bouwrijpmaken van het plangebied. Met het Consortium zijn afspraken gemaakt over de bodemsanering en de verdeling van de daarmee gemoeide kosten. Een groot deel van de kosten van de bodemsanering wordt afgedekt door een provinciale subsidie. In de grondexploitatie Waterfront 2012 is vastgelegd op welke wijze de uitvoerbaarheid van het project Waterfront Harderwijk is verzekerd. Daarbij is onder meer inzichtelijk gemaakt dat de opbrengst uit woningbouw niet voldoende is om alle kosten van het project te dekken. In de grondexploitatie is aangegeven op welke wijze is voorzien in de dekking van de kosten. 5. Conclusie Naar aanleiding van de ingekomen zienswijzen en de daarop gegeven bovenstaande reacties wordt voorgesteld om de zienswijze van Century Vastgoed ontvankelijk, maar ongegrond te verklaren. Deze zienswijze geeft geen aanleiding om het bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden gewijzigd vast te stellen. Naar aanleiding van deze zienswijze wordt een bijlage aan de toelichting van het bestemmingsplan toegevoegd (Aanvulling akoestisch onderzoek De Eilanden met betrekking tot scheepvaartlawaai). Commentaar op de zienswijzen t.a.v. ontwerp bestemmingsplan Waterfront-Zuid - De Eilanden 3

118

119 bijlage 7 Akoestisch onderzoek scheepvaartlawaai bestemmingsplan De Eilanden

120

121 Notitie Contactpersoon ir. Harald Dickhof Datum 29 juni 2012 Kenmerk N HDI-pws-V02-NL Akoestisch onderzoek scheepvaartlawaai bestemmingsplan De Eilanden Inleiding Naar aanleiding van een zienswijze van Century Vastgoed op het onderdeel scheepvaart in het bestemmingsplan De Eilanden heeft Tauw een aanvullend akoestisch onderzoek verricht naar de invloed van scheepvaartlawaai op de geluidsgevoelige bestemmingen van De Eilanden. Het gaat hier uitdrukkelijk niet om scheepvaartlawaai van Jachthaven De Knar omdat dit al onderdeel uitmaakt van het akoestisch onderzoek voor het bestemmingsplan, maar om scheepvaart vanuit De Boulevard, de Vissershaven en als gevolg van de Waterfrontontwikkeling. Het doel van het akoestisch onderzoek is om te beoordelen of een acceptabel woon en leefklimaat in het plangebied te verwachten is in het kader van de ruimtelijke ordening. Afwegingskader Voor scheepvaartlawaai ontbreekt in Nederland een duidelijk toetsingskader. Voor de beoordeling van scheepvaartlawaai is aangesloten bij het beoordelingskader voor industrielawaai. Dit betekent dat getoetst wordt aan de voorkeursgrenswaarde voor indirecte hinder van 50 db(a) etmaalwaarde. Deze voorkeursgrenswaarde komt overeen met de richtwaarde voor woonwijk in stad uit de Handreiking industrielawaai en vergunningverlening die ook voor het Dolfinarium gehanteerd is. Verder komt deze voorkeurswaarde overeen met de voorkeursgrenswaarde industrielawaai uit de Wet geluidhinder en de grenswaarde uit het Activiteitenbesluit. In het havengebied worden geen piekgeluiden verwacht die ver boven het equivalente geluidsniveau liggen. Maximale geluidsniveaus zijn daarom niet aan de orde en niet nader onderzocht. Akoestische onderbouwing scheepvaartlawaai bestemmingsplan De Eilanden 1\6

122 Kenmerk N HDI-pws-V02-NL Uitgangspunten De gemeente Harderwijk heeft een inventarisatie uitgevoerd van het aantal vaarbewegingen in Waterfront-Zuid. Deze inventarisatie is opgenomen in bijlage 1. Uit de inventarisatie blijkt dat zich in Waterfront-Zuid de volgende vaarbewegingen voordoen: Beroepsvaart: geen vaarbewegingen Rondvaartboten: 18 vaarbewegingen waarvan 1 in de avondperiode ( uur) en het overige in de dagperiode ( uur) Pleziervaart bestaande ligplaatsen: 126 vaarbewegingen waarvan 8 in de avondperiode en het overige in de dagperiode Pleziervaart Waterfront Zuid: 40 vaarbewegingen waarvan 3 in de avondperiode overige in de dagperiode Volgens het havenreglement is de maximale vaarsnelheid 6 km/uur. De motoren draaien op deze vaarsnelheid op lage toeren. Voor het bronvermogen van de pleziervaartuigen is uitgegaan van 81 db(a). Dit is ontleend aan metingen aan vaartuigen uit de rapportage Scheepvaart in de Houthavens van TNO/TPD Divisie Geluid en Trillingen, d.d. 22 december 2003 Ref:DGT-MEM Deze situatie is worst-case situatie omdat het bronvermogen voor buitenboordmotoren geldt. Over het bronvermogen voor rondvaartboten zijn geen kentallen beschikbaar. Op basis van het bovenstaande rapport is een inschatting gemaakt van het bronvermogen. Het bronvermogen van een binnenvaartschip of zeevaart bedraagt volgens dit rapport 104 db(a). Een rondvaartboot zal een hoger bronvermogen dan pleziervaartuigen hebben, maar een lager bronvermogen dan een binnenvaartschip of zeevaartschip. Het is daarom aannemelijk dat het bronvermogen van een rondvaartboot rond 95 db(a) zal liggen vanwege de lage snelheid en het recreatieve karakter. Voor de vaarroute is uitgegaan van het midden van het water. De vaarroutes zijn weergegeven in figuur 1 waarbij 3 aftakkingen naar De Eilanden gaan en 1 aftakking naar de Boulevard en Vissershaven. 2\6 Akoestische onderbouwing scheepvaartlawaai bestemmingsplan De Eilanden

123 Kenmerk N HDI-pws-V02-NL Figuur 1 Vaarroutes met 3 aftakkingen naar De Eilanden en 1 aftakking naar de Boulevard en de Vissershaven Resultaten De geluidsbelasting is bepaald door middel van een rekengrid in het plangebied op een hoogte van 1,5 meter in de dagperiode en 4,5 meter in de avondperiode (verdiepingshoogte). Daarnaast is de geluidsbelasting op de meest geluidsbelaste locaties berekend. Akoestische onderbouwing scheepvaartlawaai bestemmingsplan De Eilanden 3\6

124 Kenmerk N HDI-pws-V02-NL In figuur 2 en 3 zijn de geluidscontouren weergegeven. De contourvlakken zijn overwegend groen in het plangebied. Dit betekent dat de geluidsbelasting beneden de 50 db(a) ligt. Uit de berekeningen blijkt op de meest geluidsbelaste locaties blijkt dat de geluidsbelasting: Bij de woningen op De Eilanden Noord maximaal 37 db(a) in de dagperiode en 32 db(a) in de avondperiode bedraagt Bij de hoogbouw op De Eilanden Noord maximaal 41 db(a) in de dagperiode en 34 db(a) in de avondperiode bedraagt tot een beoordelingshoogte van 43,5 meter Bij de woningen op De Eilanden Zuid maximaal 36 db(a) in de dagperiode en 33 db(a) in de avondperiode bedraagt Bij de hoogbouw op De Eilanden Zuid maximaal 41 db(a) in de dagperiode en 29 db(a) in de avondperiode bedraagt tot een beoordelingshoogte van 43,5 meter Figuur 2 Geluidscontouren in de dagperiode 4\6 Akoestische onderbouwing scheepvaartlawaai bestemmingsplan De Eilanden

125 Kenmerk N HDI-pws-V02-NL Figuur 3 Geluidscontouren in de avondperiode Conclusie De geluidsbelasting in het plangebied van het scheepvaartlawaai bedraagt maximaal 41 db(a) etmaalwaarde. Dit is ruimschoots beneden de voorkeursgrenswaarde voor indirecte hinder. Een verdubbeling van het aantal vaarbewegingen als gevolg van bijvoorbeeld kleine watersport zal leiden tot een toename van 3 db(a). Dit betekent dat nog steeds voldaan zal worden aan de voorkeursgrenswaarde voor indirecte hinder. Ten aanzien van cumulatie van geluid met het Dolfinarium of Jachthaven de Knar zal de bijdrage van het scheepvaartlawaai resulteren in een maximale toename van 0,5 db(a). De cumulatieve geluidsbelasting bedraagt daarmee maximaal 51 db(a) bij de geluidsgevoelige bestemmingen op De Eilanden. Bij deze minimale toename is er nauwelijks sprake meer van een samenloop of cumulatie van deze geluidsbronnen. Akoestische onderbouwing scheepvaartlawaai bestemmingsplan De Eilanden 5\6