14 december Cor v.d. Weijer en Jack de Goede

Transcriptie

1 14 december 2015 Cor v.d. Weijer en Jack de Goede

2 Inhoudsopgave hoofdstuk pagina 0. Inhoudsopgave 1 1. Inleiding 2 2. Huidig ketenbeleid Wat is er de afgelopen jaren gedaan Waar staan we nu Hoe gaan we verder Aanbevelingen Tot slot 10 Bijlage 1: Regels en afspraken uit De keten in beeld Bijlage 2: Procesaanpak evaluatie ketenbeleid Bijlage 3: Ruimtelijke afwegingen/toelichting in- en uitpandige keten Bijlage 4: Checklist inspectie keten

3 1. Inleiding In 2007 heeft Staphorst samen met de gemeenten Dalfsen, Hardenberg, Ommen, Steenwijkerland en Zwartewaterland de ontwikkeling van een ketenbeleid ter hand genomen. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in lokale beleidsnota s. In Staphorst is beleidsnotitie De Keten in beeld op 30 oktober 2007 door de raad vastgesteld en is op 22 september 2009 enigszins gewijzigd. In het coalitieakkoord is opgenomen het beleid in 2016 te evalueren. Door de wijzigingen in de Drank- en Horecawet en het medio dit jaar vastgestelde integrale preventie- en handhavingsbeleid alcohol en drugs , genaamd Voorkomen is beter dan genezen, heeft de raad bepaald de evaluatie nog in 2015 te laten plaatsvinden. In mei dit jaar is de procesaanpak van de evaluatie opgesteld (bijlage 2). Het doel van deze korte evaluatie is inzichtelijk te maken op welke wijze de afgelopen jaren het ketenbeleid is uitgevoerd en aanbevelingen op te stellen hoe de gemeente samen met de keetjongeren en hun ouders hieraan de komende jaren verdere vorm en inhoud wenst te geven. 2. Huidig ketenbeleid Aanleiding om destijds ketenbeleid op te stellen was het gegeven dat er zorgen waren ten aanzien van alcoholgebruik, veiligheid en het mogelijke commerciële karakter van enkele keten. Uitgangspunt hierbij was een positieve insteek, gelet op de belangrijke maatschappelijke functie die keten hebben voor jongeren. Dus er werd per definitie niet gelijk ingezet op handhaven en opheffen, maar vooral in te zetten op preventie met als resultaat acceptabele voorzieningen ten aanzien van alcoholgebruik en veiligheid. Een inventarisatie van bestaande keten was hiervoor de basis. In het beleidsplan werden drie scenario s geschetst: - Scenario 1: niets doen - Scenario 2: aanpak op basis van bestaande wet- en regelgeving - Scenario 3: aanpak op basis van gemeentelijk vastgestelde normen. Bij de vaststelling van het ketenbeleid is voor scenario 3 gekozen. Dit houdt in dat de gemeente op de hoogte wil zijn van het bestaan van de keet en daar eisen aan wil stellen. Deze eigen normen zijn aanvullend of in de plaats van bestaande wet- en regelgeving. De eigen normen zouden worden ingezet om de negatieve effecten te bestrijden en een goede, veilige, verantwoorde basis te creëren voor de keten. Naast de eigen verantwoordelijkheid van de jongeren en de ouders zelf, kreeg de gemeente hierdoor een bijzondere verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid. Massale sluiting van de bestaande keten werd hiermee voorkomen. Eigen onderkomens voor jongeren konden dus onder voorwaarden blijven bestaan. Indien keten zich niet 2

4 lieten registreren en/of de voorwaarden/eisen niet naleefden, dan kon in het uiterste geval een keet gesloten worden. Het vigerende ketenbeleid is gestoeld op de volgende doelen: het vergroten van de veiligheid in en om de keten; het verantwoord omgaan met alcoholgebruik en optreden tegen alcoholmisbruik; daarmee samenhangend: het voorkomen en aanpakken van overlastsituaties; het maken van afspraken tussen alle betrokkenen op basis van bestaande en/of eigen (lokale) regels; en daarmee, mits voldaan hebbend aan de criteria, het in stand houden van de kleine keten. In het ketenbeleid zijn regels opgenomen ten aanzien van: - de ligging van de keet; - regels t.a.v. de brandveiligheid en - regels t.a.v. de alcoholverstrekking Een verder toelichting op deze regels (10 in totaal) staat opgenomen in bijlage Wat is er de afgelopen jaren gedaan In de beginfase, nadat het beleid was vastgesteld, is ingezet op inventarisatie/het in beeld krijgen van de keten, preventie en controle. Nadat het ketenbeleid door de raad was vastgesteld, is op 17 december 2007 door het college een stappenplan vastgesteld ter uitvoering van het ketenbeleid. In dit plan zijn de volgende stappen opgenomen: 1. publiciteitscampagne over de inhoud van het ketenbeleid; 2. inventarisatie/melding van de keten; 3. bijeenkomsten en gesprekken voeren met de betrokken keeteigenaren, particulieren (ouders) op wier grond de keet staat; 4. toetsing / beoordeling van de individuele situaties; 5. handhavingsprioriteitenlijst maken. Thans kan geconcludeerd worden dat al deze stappen destijds zijn uitgevoerd en wel op de volgende wijze: Ad 1 t/m 3: Op 11 maart 2008 is aan onderzoeksbureau Arcon de opdracht gegeven om stap 1 t/m 3 uit te werken. Het feitelijk achterhalen van adressen waar keten zich bevonden verliep moeizaam. In een poging om meer adressen te achterhalen en dus meer keten uit de anonimiteit te halen is medio november 2008 een brief verzonden aan alle huishoudens binnen de gemeente Staphorst waar jongeren staan ingeschreven variërend in de leeftijd van 12 t/m 25 jaar. In deze brief werd dan ook naast de spelregels van het vastgestelde ketenbeleid ingezoomd op de verplichting dat keten zich voor 1 februari 2009 dienden aan te melden ten behoeve van de registratie. Keten die niet waren aangemeld zouden dan als illegale voorziening worden beschouwd en als zodanig worden behandeld. 3

5 In totaal heeft de gemeente Staphorst - naar aanleiding van het onderzoek van Arcon en de verstuurde brief - 22 keten in beeld gekregen. Arcon heeft dat jaar gesprekken gevoerd met enkele keeteigenaren. ad 4: De toezichthouder APV heeft vervolgens in 2009 alle 22 keten bezocht. De daarbij gevoerde controle werd uitgevoerd met behulp van een checklist. Deze checklist is als bijlage 4 toegevoegd. Tijdens de controles was altijd iemand aanwezig van de keet en vaak vergezeld van de eigenaar van het perceel, die beiden uiteindelijk de checklist dienden te ondertekenen. Ad 5: Ten aanzien van de beoogde handhaving is vervolgens de volgende prioriteitenlijst opgesteld: 1) Handhavend optreden tegen commerciële keten met bezoekersaantallen van boven de 50 personen. 2) Handhavend optreden tegen commerciële keten met bezoekersaantallen van 30 tot 50 personen. 3) Handhavend optreden tegen commerciële keten met bezoekersaantallen van 15 tot 30 personen. 4) Handhavend optreden tegen commerciële keten met bezoekersaantallen van 15 personen of lager. 5) Handhavend optreden tegen niet commerciële keten als de brandveiligheid niet deugt. 6) Handhavend optreden tegen niet commerciële keten die niet voldoen aan het bestemmingsplan. Er hebben vervolgens geen hercontroles meer plaatsgevonden, waardoor er ook niet handhavend is opgetreden. Reden hiervoor was o.a. onvoldoende personeelscapaciteit. Dit knelpunt maakt deel uit van in dit stuk voorgestelde vervolg. Uitvoering besluit bezwaar afwijzing handhavingsverzoek BEM. Op 3 mei 2011 heeft het college een beslissing genomen naar aanleiding van het bezwaarschrift dat de BEM (Bureau Eerlijke Mededinging) had ingediend tegen het eerder genomen besluit om niet handhavend op te treden tegen de illegale bierketen/hokken binnen onze gemeente. Zoals bekend was de BEM fel tegenstander van keten en trachtte bij alle gemeenten tot een algeheel verbod te komen. Het college wilde eigenlijk niet zover gaan, maar heeft het advies van de Commissie Bezwaarschriften in deze overgenomen. Het college wilde juist de dialoog aangaan met de jongeren, waarbij handhaving als uiterste middel werd gezien. De BEM is opgeheven per 2014 en zijn de taken overgenomen door Koninklijke Horeca Nederland Juridisch advies. In reguliere overleggen met de plaatselijke horeca wordt periodiek hieraan aandacht besteed. Ondanks het feit dat de plaatselijke horeca geen voorstander is van bierketen, verlopen de gesprekken naar tevredenheid. 4

6 Inzet Smartconnection en SMON De afgelopen jaren is regionaal ingezet op het deelproject Hokken en Keten (preventieve interventie keetbezoekers) van het project Smartconnection, dat uitgaat van een positieve insteek mbt minder/geen alcoholgebruik te stimuleren en te belonen in plaats van af te straffen en te verbieden. O.a. in Staphorst is geprobeerd verschillende activiteiten van Smartconnection in de keten uit te voeren. Helaas is dit niet gelukt, aangezien de keten die bekend waren niet hiervoor open stonden. Smartconnection werd ten onrechte gezien als een organisatie die door de gemeente werd ingezet om de keten te kunnen sluiten. Ook de jongerenwerker van SMON is het om diezelfde reden niet gelukt activiteiten binnen de keten op te zetten. Pogingen hiertoe zijn stopgezet, omdat het belangrijk wordt gevonden dat het jongerenwerk open staat voor alle jongeren en een vertrouwensrelatie hiervoor essentieel is. Overigens komen (keet)jongeren wel bij de jeugdsoos van SMON. Via het jongerenwerk kunnen zo veel jongeren bereikt worden voor allerlei (preventie)activiteiten. Dergelijke activiteiten worden ook door Tactus en Stichting Voorkom georganiseerd voor jeugdigen/kinderen vanaf groep 8 van de basisschool en het voortgezet onderwijs. Conclusie De afgelopen jaren is vooral ingezet op inventarisatie, registratie, preventie en veiligheid. De afgelopen jaren is het volgende bereikt: Er is uitvoering gegeven aan het door het college vastgestelde 5 stappenplan, t.w. - er is publiciteit geweest over de inhoud van het ketenbeleid; - er heeft een inventarisatie van de keten plaatsgevonden en keten hebben zich aangemeld; - er zijn bijeenkomsten georganiseerd en gesprekken gevoerd met enkele betrokken keeteigenaren, particulieren (ouders) op wiens grond de keet staat; - alle 22 geregistreerde keten zijn bezocht en beoordeeld aan de hand van een checklist; - er is een handhavingsprioriteitenlijst opgesteld; - er is/wordt ingezet op preventieactiviteiten buiten de keten; - er is een aanzienlijke daling van het percentage drinkers in keten. Bovengenoemde inspanningen hebben toch geleid tot een aanzienlijke daling van het percentage drinkers (12-23 jarigen) in keten in Staphorst, namelijk van 47 naar 35%. Echter, Staphorst blijft hierop nog wel steeds het hoogste percentage scoren in de regio. Dit blijkt uit de GGD-gezondheidsmonitoren van 2007 en Het volgende is (vooralsnog) niet bereikt: - alle keten in kaart te brengen; vele staan op particuliere gronden en zijn niet in beeld; - de destijds opgestelde lijst is niet up to date gehouden en is naar alle waarschijnlijkheid achterhaald; - preventieve activiteiten te organiseren in de keten, omdat men niet werd toegelaten; - het vertrouwen van de keetjongeren te winnen; jongeren denken nog steeds dat de gemeente of door de gemeente gesubsidieerde organisaties er op uit zijn om de keten te sluiten; - hercontroles op basis van de checklisten plaats te laten vinden; 5

7 - handhavend op te treden op basis van de hercontroles; - het percentage drinkers in keten zo te verlagen dat Staphorst niet langer de hoogste positie inneemt in de regio met betrekking tot het percentage jongeren 16 t/m 23 jaar en het totaalpercentage 12 t/m 23 jaar. 4. Waar staan we nu De hoofddoelstelling van het ketenbeleid was en is nog steeds: - afname van alcoholgebruik onder jongeren en meer bewustwording onder jongeren en ouders over de risico s van overmatig alcoholgebruik. Als subdoelstellingen kunnen gezien worden: - afname van overlast in het publieke domein; - veiligheid in en rond keten; - inpasbaarheid van keten op grond van de Wabo; - geen oneerlijke mededinging, door het niet toestaan van verstrekken van alcohol tegen betaling; - als laatste handhaving indien noodzakelijk. Onderzoek GGD IJsselland Eind 2015 vindt er een onderzoek plaats door de GGD in het kader van de evaluatie van de Drank- en Horecawet. De vragenlijst voor de jarigen is een onderdeel van de hele evaluatie. Het hele onderzoek is gericht op het alcoholgebruik onder jongeren in de leeftijd van jaar. De jongeren onder de 17 jaar worden meegenomen in de reguliere jongerenmonitor die op school is/wordt afgenomen. De resultaten van deze reguliere monitor zullen later worden gecombineerd met de resultaten van de vragenlijst voor de jarigen. Op deze manier ontstaat er aan het eind van het onderzoek een compleet beeld van het alcoholgebruik in de hele leeftijdsgroep. Het gaat in deze evaluatie om het alcoholgebruik onder jongeren na de wetswijzigingen rondom alcohol. Maar roken en drugs zijn thema s die vaak gerelateerd zijn aan alcohol. Zo zijn er signalen dat jongeren door de ophoging van de leeftijdsgrens voor het drinken van alcohol nu eerder softdrugs gaan gebruiken. Daarom worden ook deze thema s meegenomen in deze vragenlijst. Helaas zijn de uitkomsten van het gehele onderzoek niet eerder bekend dan maart/april Deze uitkomsten zullen in ieder geval besproken worden in het Platform Alcohol- en Drugspreventie Staphorst. Een ander onderdeel van deze evaluatie zijn de diepte-interviews met de stakeholders en jongeren zelf. Dit wordt uitgevoerd door studenten onder leiding van de GGD en het lectoraat van Hogeschool Windesheim. Over de opzet en uitvoering van dit maatwerkonderzoek is goed contact geweest tussen de beide studentes en de betrokken beleidsmedewerkers preventie en handhaving. Aangezien in onze gemeente de evaluatie van het ketenbeleid voor 2015 op het programma staat, is gekozen om dit deelonderzoek hieraan te koppelen. De resultaten van dit deelonderzoek zullen in het 1 e kwartaal 2016 bekend zijn. Vervolgens worden deze resultaten ook meegenomen in de uitkomsten van het evaluatieonderzoek Dranken Horecawet. 6

8 Drank- en horecawet en Integraal preventie- en handhavingsplan alcohol en drugs De doelstellingen in de gewijzigde Drank- en Horecawet zijn de volgende: - alcoholgebruik onder jongeren terugdringen; - gezondheidsschade bij jongeren voorkomen; - alcohol gerelateerde verstoring van de openbare orde aanpakken. In het integrale plan staat specifiek over de keten het volgende opgenomen: - het verantwoord omgaan met alcoholgebruik en optreden tegen alcoholmisbruik; - daarmee samenhangend het voorkomen en aanpakken van overlastsituaties; - het maken van afspraken tussen alle betrokkenen op basis van bestaande en/of eigen (lokale) regels; - als voldaan wordt aan de gestelde criteria, het instandhouden van de kleine keten. Met ingang van medio 2015 is dit plan van kracht, waarin het algemene beleid geformuleerd is ten aanzien van alcohol- en drugs zowel m.b.t. preventie als handhaving. Het ketenbeleid kan gezien worden als een specifieke uitwerking hiervan. Toezicht en handhaving. In januari 2013 is de verantwoordelijkheid voor het houden van toezicht en handhaving op de Drank- en Horecawet overgegaan van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit naar de gemeenten. Vanwege beperkte capaciteit van bevoegde gemeentelijke toezichthouders was tot medio 2014 de inzet hierop beperkt. Daarna is het toezicht ondergebracht bij het Regionale Uitvoerings Dienst (RUD) IJsselland. Deze structurele inhuur van toezichthouders heeft geleid tot intensievere controles en meer waarschuwingen. Deze lijn wordt voortgezet de komende jaren. Het gaat hier om toezicht gericht op controle op bedrijfsmatige alcoholverstrekking aan minderjarigen (horeca, evenementen etc.). Aangezien keten niet tegen betaling alcohol mogen verstrekken wordt deze vorm van toezicht niet ingezet op de keten. Indien toezicht op de keten gewenst is, dan moet in overleg met de RUD bepaald worden of hiertoe mogelijkheden zijn. Is dit niet mogelijk bij de RUD, dan dient bekeken te worden door welke organisatie dit toezicht wel uitgevoerd kan worden. Van belang hierbij is dat het toezicht dient plaats te vinden door bevoegd controleurs. Kortom: de doelstellingen zoals opgenomen in de drank- en horecawet, het ketenbeleid en het integrale preventie en handhavingsplan komen overeen. De wijze waarop wij deze doelstellingen willen realiseren zijn beschreven in laatstgenoemd plan. Wij zullen in deze notitie de verbinding leggen naar het ketenbeleid. 5. Hoe gaan we verder Samenwerking, participatie, draagvlak en vertrouwen zijn essentiële onderdelen om de komende jaren verder invulling te geven aan ons ketenbeleid. Daarbij in eerste instantie gericht op preventie ten aanzien van gezondheid en veiligheid. Keten die niet voldoen aan wettelijke voorschriften/eisen ten aanzien van bijv. Wabo, de Drank- en horecawet en brandveiligheid worden in de gelegenheid gesteld zelf hiertoe maatregelen te nemen. Hierop zien toezichthouders toe. Indien geen medewerking verkregen wordt, zal in het uiterste geval handhavend opgetreden worden. 7

9 Missie, visie, strategie en actiepunten van het college Het college heeft de missie, visie en strategie vastgesteld waarin aangeven is op welke wijze deze in 2018 gerealiseerd moeten zijn. Op welke onderdelen dit van toepassing kan zijn op het ketenbeleid wordt hieronder nader toegelicht. Staphorst is een gemeente met karakter, lef en vernieuwend. Keten zijn bijna onlosmakelijk verbonden aan een plattelandsgemeente en dat is ook het karakter van Staphorst. Lef en vernieuwend willen we tonen door samen met ouders en jongeren te komen tot een gedragen ketenbeleid, waar ruimte is voor ontmoeting tussen jongeren in hun eigen ruimten, maar waarbij wel spelregels worden afgesproken. Willen we het spel eerlijk spelen, dan dienen de spelregels nageleefd te worden. De identiteit van Staphorst wordt hierdoor versterkt. De samenleving krijgt ruimte en vertrouwen om verantwoordelijkheid te nemen. Als gemeente geven we kaders aan waarbinnen keten wel geoorloofd zijn. Wij hebben er vertrouwen in dat jongeren samen met hun ouders zich verantwoordelijk voelen voor een veilig onderkomen en een verantwoord alcoholgebruik. We laten ons graag inspireren via voorstellen hieromtrent door de doelgroep zelf. Samen werken aan een acceptabel resultaat waarbij de gemeente de (wettelijke) voorwaarden aangeeft en de keetjongeren aangeven hoe en op welke wijze zij hieraan invulling denken te gaan geven. Kernwaarden die van toepassing zijn op de keten: - verantwoordelijkheid: de gemeente is (mede) verantwoordelijk voor een toelaatbaar alcoholgebruik onder jongeren en voor het stellen van voorwaarden t.a.v. veiligheid in en rond de keten; - vertrouwen: we gaan ervan uit dat ouders en jongeren de genoemde verantwoordelijkheid onderschrijven en hier op hun eigen wijze invulling aan geven; - daadkracht: er wordt vanuit gegaan dat jongeren daadkracht zullen tonen om het ketenbeleid in Staphorst acceptabel en succesvol te zullen laten zijn. Van de gemeente wordt verwacht dat zij daadkrachtig hierop zal toezien en in het uiterste geval handhavend zal optreden; - participatie: in samenwerking met deelnemers uit het Platform alcohol- & drugspreventie Staphorst, met de doelgroep zelf en met hun ouders wordt de komende jaren uitwerking aan het beleid gegeven. Via burgerparticipatie samen werken aan draagvlak. Het vigerende ketenbeleid is qua inhoud goed gebleken. Voorgesteld wordt uit te gaan van voorzetting van het huidige beleid. De doelstellingen van dit beleid zijn nog steeds reëel. Inpandige huiskamerketen hebben binnen bestaande wet- en regelgeving wel bestaansrecht, maar ook daar gelden de eisen ten aanzien van veiligheid en drankgebruik. Door de wijzigingen van de Drank- en Horecawet en het vaststellen van het Integraal Preventie en Handhavingsbeleid Alcohol en Drugs zal de gemeente hierop moeten blijven inzetten. Uitpandige keten worden voor een bepaalde periode gedoogd onder nader te bepalen voorwaarden op grond van de Wabo-wetgeving. Voor een toelichting op de ruimtelijke afwegingen en een toelichting op de begrippen inpandige en uitpandige keten wordt verwezen naar bijlage 3. 8

10 Belangrijkste doelstelling hierbij is dit beleid goed uit te leggen bij de bezoekers, hun ouders en eigenaren van bestaande keten; er dient een vertrouwensrelatie te ontstaan tussen hen en de gemeente. Preventie en handhaving kost veel ureninzet en dus geld. Zonder mankracht en financiële middelen kunnen de doelstellingen niet gerealiseerd worden. Platform Alcohol- en Drugspreventie Staphorst Gekozen is niet een aparte werkgroep op te richten zoals in de procesaanpak staat opgenomen, maar dit onder te brengen bij het Platform Alcohol- en Drugspreventie Staphorst. Dit platform is eind september opgericht en is multidisciplinair samengesteld. Het bestaat uit vertegenwoordigers van de volgende organisaties: Stichting Voorkom; SMON, Dorpsvereniging Munnikenslag, politie, SJOS, Pieter Zandt, Pro Faktoor, VV Staphorst, Halt, Tactus en de GGD; gezocht wordt naar vertegenwoordigers van jongeren, ouders en kerken die in het platform willen participeren. De in deze evaluatienotitie opgenomen bevindingen zijn met het platform besproken en vooral het vervolg is van belang waarbij het platform een belangrijke rol kan vervullen. Belangrijkste conclusie van het platform is vooral in te zetten op de preventieve gezondheids- en veiligheidskant. Dit kan in de vorm van een certificering en periodiek toezicht. Niet naleven van de spelregels dient wel tot handhaving te leiden. Ouders dienen hierbij betrokken te worden, aangezien de eerste verantwoordelijkheid bij hen ligt. Eén van de taken van het platform is het opstellen van een (jaarlijks) uitvoeringsprogramma. Door het ketenbeleid hieronder te brengen, blijft dit structureel op de agenda staan en vindt jaarlijkse monitoring plaats. Met betrekking tot het ketenbeleid kan het platform voorstellen ontwikkelen t.a.v.: - het opnieuw uitleggen van het bestaande ketenbeleid; - het opnieuw in beeld krijgen van alle keten; - op welke wijze periodiek contact blijft tussen keetbezoekers/eigenaren/ouders en de gemeente; - de verwachtingen van de gemeente ten aanzien van certificering; - het belonen van meewerken/meedenken door jongeren; - hoe om te gaan bij illegale (niet aangemelde) keten of niet naleving van de voorwaarden; - een onderbouwing van de benodigde financiële middelen zowel betrekking hebbende op preventie als op toezicht en handhaving. Daarnaast zullen er voorstellen ontwikkeld worden m.b.t. preventieve activiteiten; deze zullen niet expliciet gericht zijn op keetjongeren maar ten behoeve van alle jongeren. Het ketenbeleid wordt zo onderdeel van het totale alcoholpreventie- en handhavingsbeleid. 6. Aanbevelingen De afgelopen jaren is ervaring opgedaan met het huidige ketenbeleid. Wat werkt wel en wat werkt niet? De gemeente heeft meer bevoegdheden en verantwoordelijkheden gekregen door de gewijzigde Drank- en Horecawet en heeft het algemene beleid hiertoe vastgelegd in een integraal preventie- en handhavingsplan. 9

11 De nota Burgerkracht en de missie, visie en strategie van het college geven duidelijk richtlijnen met betrekking tot de koers die de gemeente Staphorst de komende jaren wil varen. Ten aanzien van het ketenbeleid leidt dit tot de volgende aanbevelingen: a. gelet op de aanwezigheid van keten en de noodzakelijkheid van een ketenbeleid is continuering van het huidige beleid van groot belang, met extra aandacht voor meer preventie, brandveiligheid en striktere handhaving; b. onderdelen van het stappenplan, m.n. het in kaart brengen van keten en het in gesprek gaan met jongeren/eigenaren, zullen opnieuw moeten plaatsvinden; c. de invulling en wijze van toezicht opnieuw bekijken; d. de wijze van handhavend optreden opnieuw bekijken t.a.v. keten die zich niet aanmelden of zich niet houden aan de voorschriften; e. de 10 regels en afspraken uit 2007 zoals opgenomen in bijlage 1 tegen het licht houden met het oog op eventueel gewijzigde wetgeving; f. de uitvoering van het ketenbeleid m.b.t. preventie, toezicht en handhaving onder te brengen bij het Platform Alcohol- en Drugspreventie Staphorst en onderdeel te laten zijn van het preventie- en handhavingsbeleid; dit houdt in dat de aanpak m.b.t. keten opgenomen wordt in het jaarlijks op te stellen uitvoeringsplan en hierdoor onderdeel uitmaakt van een groter geheel; g. op basis van het onder f. genoemde op te stellen plan thans de intentie uitspreken voor een adequate aanpak voldoende middelen beschikbaar te stellen; h. de uitkomsten van de GGD evaluatie Drank- en Horecawet te betrekken bij het opstellen en uitwerken van het uitvoeringsplan. 7. Tot slot In deze evaluatienotitie staan onder andere de bevindingen van de afgelopen jaren weergegeven. Terugkijkend zijn er flinke stappen gezet en zijn mogelijke verbeterpunten/aanbevelingen naar voren gekomen. Door de koppeling te leggen met het Integraal preventie- en handhavingsbeleid alcohol en drugs kan het inmiddels opgerichte platform zich hierover buigen. Zo wordt de verdere aanpak en uitvoering van het ketenbeleid geborgd. Door het vaststellen van het jaarlijkse uitvoeringsplan houden het college en de raad invloed hierop. Wij hebben er vertrouwen in dat de komende jaren een goede relatie wordt opgebouwd met keetjongeren en hun ouders. Hierbij zullen we vooral inzetten op preventie en veiligheid. Dit moet leiden tot het verder terugbrengen van het percentage drinkers in keten, dat bestaande inpandige huiskamerketen veiliger worden en bekende illegale uitpandige keten na de maximale gedoogtermijn van 10 jaar verdwenen zijn. 10

12 Bijlage 1: Bron: beleidsnotitie de keten in beeld Regels en afspraken Regels werken alleen als de regels helder en duidelijk zijn; maar op één manier te interpreteren zijn; en er moeten niet teveel regels zijn. In deze opzet gaan we uit van 10 regels. Daarnaast is het belangrijk, dat de eigenaren/de jongeren zich ermee akkoord verklaren en er ook maatregelen worden getroffen bij het overtreden ervan. Deze maatregelen moeten ook vooraf bekend zijn bij de betrokkenen van de keet. De regels Om ervoor te zorgen dat de keten veilig zijn, moeten er regels komen voor: de ligging en vestiging van de keten de brandveiligheid de alcoholverstrekking De 10 regels voor het ketenbeleid zien er als volgt uit. De ligging Belangrijk is dat de keten zodanig gelegen en gevestigd zijn, dat overlastsituaties zoveel als mogelijk is kunnen worden voorkomen. Regels t.a.v. de ligging/vestiging 1. de keet is in principe inpandig, met uitzondering van de nu bestaande keten; nieuwe keten moeten inpandig zijn; bij vervanging van een bestaande (nu los staande) keet dient deze daarna eveneens inpandig te zijn. 2. voor het tegengaan van de (geluids)overlast gelden de normen t.a.v. geluid volgens de milieuwetgeving. 3. gezien vanuit het principe van de keet als een verlengde huiskamer gelden de volgende maatstaven: de oppervlakte van de keet is maximaal 35,00 m²; de hoogte van de bestaande keten is minimaal 2,00 meter en voor nieuwe inpandige geldt een hoogte van 2,10 meter. 4. er mogen niet meer dan 15 jongeren in en buiten de keet aanwezig zijn. De brandveiligheid Veel aandacht heeft de brandveiligheid nodig. Juist op dit punt doen zich veelal fricties voor. Er zijn keten waar niet of nauwelijks voorzorgen genomen worden en waarbij bij voortduring sprake is van ongewenste risicovolle situaties. Regels t.a.v. de brandveiligheid: 5. de keet beschikt over een hoofdingang én over een extra vluchtweg (een extra deur of een raam (50 x 80 cm), welke van binnenuit zonder sleutel kan worden geopend; 6. de keet beschikt over een minimaal éénjaarlijks goedgekeurd brandblusmiddel (schuimsproeiblusser van 6 ltr.) en over een branddeken ; 7. er is geen open vuur (kaarsen, olielampen) in de keet aanwezig; meubilair en versieringen e.d. voldoen aan de eisen van onbrandbaarheid; en aanwezige verwarming is veilig en wordt jaarlijks gecontroleerd. 11

13 Alcoholverstrekking Onderzoek van de GGD wijst uit, dat er door jongeren steeds meer en op steeds jongere leeftijd alcohol gedronken wordt. Binnen het lokale beleid neemt alcoholmatiging Jeugd een belangrijke plaats in. Dit alcoholmatigingsbeleid heeft ook betrekking op de keten. De regels t.a.v. de alcoholverstrekking zijn als volgt: 8. er vindt geen alcoholverstrekking van zwak alcoholische dranken aan jongeren beneden de leeftijd van zestien jaar plaats; jongeren en ouders verplichten zich mee te doen aan een korte cursus, gegeven door bijvoorbeeld CAD en/of stichting Voorkom, met opdrachten rondom alcoholgebruik, waarvan de resultaten door hen zelf gepresenteerd worden; 9. de aanwezigheid van gedestilleerde dranken is niet toegestaan; 10. er mag niet bedrijfsmatig of tegen betaling alcoholhoudende drank voor gebruik ter plaatse worden verstrekt. 12

14 Bijlage 2: Procesaanpak evaluatie ketenbeleid Huidig beleid Staphorst heeft een groot aantal jongerenketen binnen haar grenzen. Die keten zijn informele ontmoetingsplaatsen van jongeren in particuliere accommodaties. Soms zijn dat delen van schuren maar ook garages en stacaravans worden door jongeren gebruikt om elkaar te ontmoeten. Staphorst is aan de slag gegaan met de jongerenketen. De eerste stap was een inventarisatie. Daarna werden de beheerders, de ouders-eigenaren, vergezeld van een klein aantal bezoekers uitgenodigd voor een gesprek waarbij regels en afspraken zijn gemaakt op basis van de besluiten die daarover in de gemeenteraad zijn genomen. De grondhouding van de gemeente ten opzichte van de keten is in principe positief. Maar de inzet van het traject dat nu gestart is, is wel dat er regels zijn die óók voor de jongerenketen gelden. De gemeente, als handhaver van wetten en regels, kan niet anders dan optreden tegen de keten die bijvoorbeeld niet willen ingaan op de uitnodiging voor een gesprek. Ook voor keten die zich stelselmatig en bewust niet aan de regels willen houden, is sluiting een reële optie. Het huidige beleid is verwoord in de notitie Keten in beeld uit 2007, inclusief 1 ste wijziging door de Raad vastgesteld in haar vergadering van 22 september Dit beleid is gericht op: het vergroten van de veiligheid in en om de keten het verantwoord omgaan met alcoholgebruik en optreden tegen alcoholmisbruik en daarmee samenhangend, het voorkomen en aanpakken van overlastsituaties het maken van afspraken tussen alle betrokkenen op basis van bestaande en/of eigen (lokale) regels en daarmee, mits voldaan hebbend aan de criteria, het instandhouden van de kleine keten Deze doelstellingen worden onder meer bereikt door een actief ketenbeleid met een beperkt aantal regels ( 10) ten aanzien van: de ligging en vestiging van de keten de brandveiligheid de alcoholverstrekking. De notitie werkt deze regels nader uit. Doel evaluatie Door middel van evaluatie krijgt men zicht op de eventuele knelpunten in het ketenbeleid en kan het ketenbeleid indien nodig worden bijgesteld. Voorgesteld wordt om een korte evaluatie te doen. Vragen die in ieder geval beantwoord moeten worden zijn: 1. Is er een actueel overzicht van het aantal keten in de gemeente Staphorst? 2. Hoe vaak zijn de toezichthouders op pad gegaan? 3. Hoeveel waarschuwingen, bestuursdwang (sluitingen), bestuurlijke boetes en/of processen verbaal zijn er afgegeven voor welk type overtreding 4. Hoeveel inzet heeft het jongerenwerk geleverd en met welke resultaten? 1 Dit beleid is gezamenlijk ontwikkeld met de gemeenten Dalfsen, Hardenberg, Ommen, Steenwijkerland en Zwartewaterland. 13

15 5. Is er publiek draagvlak voor het huidige ketenbeleid? Is het huidige beleid afdoende? 6. Hoe nu verder? Wat is het effect van de leeftijdsverhoging ( van 16 naar 18) Hoe gaan we het aanpakken? 1. Vaststellen procesaanpak 2. Formeren werkgroep ( trekker bel.medewerker Wmo) 3. Harde gegevens zijn snel te verwerken 4. In gesprek met platform/wmo raad/doelgroep? 5. Verzamelen input ---Rapportage plus aanbevelingen 6. Vaststellen evaluatie. Aandachtspunten 1. Het actualiseren van het overzicht van het aantal keten gaat veel tijd kosten 2. In gesprek komen met doelgroep vergt een speciale aanpak 3. Het meten van het publieke draagvlak eveneens 4. Rol GGD ( digitale vragenlijst emovo eind 2015/2016) Tijdspad Activiteit Door Gereed Procesaanpak Concept bespreken pho 23 april 2015 Vaststellen college Ter kennisname naar Raad 12 mei mei 2015 Formeren werkgroep ketenbeleid Uitwerken vorm evaluatie Rol platform Rol Wmo adviesraad Bel.medewerker Wmo Juni 2015 Juli 2015 Starten evaluatie projectleider September 2015 Oktober 2015 Rapportage plus aanbevelingen Werkgroep ketenbeleid College November 2015 November 2015 Vaststellen evaluatie Raad December

16 Bijlage 3: Ruimtelijke afwegingen en toelichting in- en uitpandige keten 15

17 16

18 17

19 Bijlage 4: Checklist inspectie keten Checklist Keten Staphorst Nr. Onderdeel/ omschrijving: 1. Bereikbaarheid. Het adres is goed te vinden voor hulpverleningsdiensten (bijv. via huisnummer) De ingang van de keet ligt op minder dan 45 m. vanaf een verhard oppervlak (weg/erf) 2. Brandblusmiddel. Er is een goedgekeurd draagbaar blustoestel met een minimale inhoud van 6 ltr. De blusser is goed zichtbaar opgehangen en voor direct gebruik gereed Er is een branddeken aanwezig, goed zichtbaar en voor direct gebruik beschikbaar 3. Versiering en aankleding (slingers, vlaggen, gordijnen ed.). Versiering en aankleding mag geen brandgevaar opleveren (niet makkelijk brandbaar/rookproductie) 4. Verwarming. De aanwezige verwarming is zichtbaar deugdelijk en wordt jaarlijks gecontroleerd De afvoer is zichtbaar deugdelijk (geen brandgevaar) en er is voldoende ventilatie Aanwezige gasflessen (geen LPG) en appendages zijn veilig (o.a. goedgekeurde slangen < 2 jr) 5. Elektriciteit Leidingen, kabels, spotjes, verlengsnoeren, schakelaars ed zien er deugdelijk uit 6. Vluchtwegen Er is min. 1 hoofduitgang en 1 extra vluchtmogelijkheid. (deur of raam van 50x80 cm) De uit- en nooduitgang zijn zichtbaar aangegeven en geheel vrij gehouden Deuren kunnen gemakkelijk, volledig geopend en niet van buiten afgesloten worden De deur draait in de vluchtrichting en te openen zonder losse voorwerpen Vanaf de toegangen van de keet kan veilig gevlucht worden naar aansluitend terrein: vanaf de toegang 2 kanten op vluchten en vluchtweg nergens samenvallen en loopafst< 15. De directe omgeving (in- of uitpandig) vormt geen bedreiging voor een veilig gebruik 7. Open vuur Er wordt geen open vuur gebruikt (kaarsen, olielampen, kooktoestellen, allesbranders ed) 8. Instructie. De gebruikers zijn bekend met de brandveiligheidsvoorschriften. De beheerder ziet actief toe op de naleving van de brandveiligheidsvoorschriften. Is er bereidheid om een cursus te volgen op het gebied van brandveiligheid en alcoholgebruik 9. Ligging Betreft het een keet die zich aangemeld heeft na 1 februari? Is de keet inpandig? Zijn er meer dan 15 jongeren structureel aanwezig tijdens de openingstijden van de keet? Is de keet kleiner dan 35 m²? Hoe hoog is de plafondhoogte van de keet (gemeten vanaf de grond)? Is er geluidsapparatuur aanwezig? Wanneer is de keet open: 18

20 10. Alcoholverstrekking Hoe vind de verstrekking + betaling van drank plaats? Gemiddelde leeftijd bezoekers keet Is gedestilleerde drank aanwezig in de keet? Vindt er verstrekking van zwakalcoholhoudende dranken plaats aan jongeren onder de. 16 jaar? Naam keet: Adres, postcode en plaatsnaam v.d. keet: Datum controle: Gecontroleerd door: Beheerder Paraaf beheerder: Eigenaar Paraaf eigenaar Toelichting. Brandblusmiddelen. Het draagbaar blustoestel moet zodanig zijn opgehangen dat het direct te gebruiken is. Het mag niet aan het zicht worden onttrokken of op een niet zichtbare plaats worden neergezet. Het toestel moet elke 2 jaar door een erkend bedrijf worden gecontroleerd en voorzien van een sticker. Een niet vorstbestendige keet is niet geschikt voor een schuimblusser. Hetzelfde geldt voor de blusdeken. Versiering een aankleding. Deze onderdelen moeten voldoen aan artikel van het Gebruiksbesluit. Met aankleding wordt o.a. bedoeld gordijnen, vitrages slingers die niet worden gerekend tot de constructie-onderdelen. Bij twijfel een praktische brandproef buiten uitvoeren met een stukje versiering. De versiering moet zodanig zijn opgehangen dat het geen belemmering vormt voor het vluchten uit de keet (bijv. aaneen draadje door de ruimte). Wanneer getwijfeld wordt aan de constructie-onderdelen dat moet dit aangegeven worden bij punt 6. Verwarming. De aanwezige verwarming op het oog controleren. Gasflessen en slangen moeten voldoen aan de milieu-eisen. De afvoer van de rookgassen moet goed zijn. Geen gammele pijpen aan elkaar bijv. en goede uitstroom naar buiten. Houtkachels of allesbranders zijn niet toegestaan. Vluchtwegen. De directe in- en uitpandige omgeving mag geen bedreiging zijn voor een veilig gebruik. Een inpandige keet op de deel tussen het stro is niet direct een veilige omgeving. Zo moet men ook niet vanaf de toegang van een uitgang via allerlei andere gangen moeten ontvluchten. Dit onderdeel moet in de rapportage goed omschreven worden De aanduiding van de vluchtwegen mag met stickers worden aangegeven. Aanduiding mag niet aan het zicht worden onttrokken. Electriciteit. Gekeken moet worden naar ondeugdelijk gebruik zoals te veel verlengsnoeren, kroonsteentjes, spotjes te dicht tegen versiering ed. 1 Februari: Mocht de keet zich hebben aangemeld na 1 februari 2009, dan dient de keet inpandig te zijn Gedestilleerde drank: de drank, die bij een temperatuur van twintig graden Celsius voor vijftien of meer volumenprocenten uit alcohol bestaat, met uitzondering van wijn (artikel 1 lid 1 Drank & Horecawet) Alcoholhoudende drank: de drank die bij een temperatuur van twintig graden Celsius voor meer dan een half volumeprocent uit alcohol bestaat (artikel 1 lid 1 Drank & Horecawet) Zwak-alcoholhoudende drank: alcoholhoudende drank, met uitzondering van sterke drank (artikel 1 lid 1 Drank & Horecawet) 19