Ervaringen van familieleden van mensen ouder dan 50 jaar met kanker van Turkse of Noordwest Afrikaanse origine
|
|
- Ludo ten Wolde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Ervaringen van familieleden van mensen ouder dan 50 jaar met kanker van Turkse of Noordwest Afrikaanse origine 23 mei 2013 Ineke van Eechoud Prof. dr. Sofie Verhaeghe & Em. Prof. dr. Mieke Grypdonck Afdeling Verplegingswetenschap & Vroedkunde UGent I.s.m. Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg UGent & Zorgprogramma geriatrie UZGent Co-promotor: Prof. dr. Johan Leman, Em. Hoogleraar sociale en culturele antropologie KULeuven
2 Inleiding Achtergrond Percentage ouderen van andere origine neemt toe 1 Kanker komt relatief meer voor bij mensen op oudere leeftijd 2 Familieleden van groot belang in de zorg 3 Ondanks groeiend bewijs ongelijke toegang zorg, weinig onderzoek vanuit perspectief etnische minderheidsgroepen 4 1 Lodewijckx, Yancik, et al., 2001; cf. Loyd -Williamns, et al., Grypdonck, 2006; 1996; Eriksson, Elkan, et al., 2006
3 Inleiding Achtergrond Zowel uit de zorgpraktijk als uit literatuur blijkt een verschilin omgaan met culturele tradities in verband met zorg tussen eerste en tweede generatie migranten 5 Nood aan kennis en inzicht Inzicht in de beleving van deze doelgroep geeft zorgverstrekkers de mogelijkheid de zorg beter af te stemmen 5 De Kock, 2001; Talloen, 2007;2008; de Valk, et al., 2008
4 Inleiding Onderzoeksvraag Wat zijn de ervaringen, noden en behoeften van familieleden van patiënten van 50 jaar en ouder met kanker van Turkse of Noordwest Afrikaanse afkomst? Ziekte patiënt, de gevolgen en de beleving De zorgsituatie, de beleving en de visie op de eigen rol in de zorg Ervaringen met professionele zorgverstrekkers
5 Inleiding Methoden Kwalitatief onderzoek volgens principes Grounded Theory Loosely structured interviews met familieleden van: Patiënten van Turkse of Noord-West Afrikaanse afkomst Patiënten van 50 jaar of ouder Patiënten met kanker of ernstig hematologische aandoening (verhoogd risico op leukemie) Bijkomend: zes interviews met experts / bevoorrechte getuigen Imam, traditioneel genezer, academische experts, intercultureel bemiddelaar en consulent integratiedienst
6 Inleiding Methoden - participanten 28 interviews met 32 familieleden Soort relatie: 23 volwassen kinderen: 15 dochters en 8 zonen 6 echtgenoten: 4 vrouwen en 2 mannen 3 schoondochters Origine patiënten: 12 Turks 16 Marokkaans 4 Tunesisch/ Algerijns Gemiddelde leeftijd patiënten: 64 jaar
7 Resultaten Familieaangelegenheid Betekenis van zorg dragen Morele betekenis De invulling van het zorg dragen Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte
8 Vooraf - Kenmerkend aan de gezinnen Veelal grote gezinnen Bijna altijd woont één of meerdere kinderen dichtbij de ouder(s) Meeste ouders naar België gekomen als jong volwassene Kinderen in België geboren of op jonge leeftijd gekomen Ouders spreken meestal beperkt Nederlands en kinderen goed
9 Resultaten Familieaangelegenheid Betekenis van zorg dragen Morele betekenis De invulling van het zorg dragen Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte
10 Kanker is een familieaangelegenheid Waarin de patiënt veelal niet de voornaamste actor is, maar de familie als geheel of een aantal familieleden Soms handelden familieleden samen met de patiënt, in andere situaties was de patiënt niet actief betrokken
11 Kanker is een familieaangelegenheid We hebben daarover overlegd hé[behandelingsmogelijkheden]. We zijn een familie. We zijn.. Hij heeft acht kinderen, nog zeven. En die hebben daar allemaal wel hun zegje in gehad. ( ) En er is niemand die zijn vader te vroeg wilt laten gaan, dus Dus iedereen heeft daar wel al over nagedacht en over mee beslist. Of het nuttig was of niet. En tegelijk ook wel hem wat vrijheid gelaten om zijn keuze bewust te maken. (Dochter vader van Marokkaanse origine)
12 Resultaten Familieaangelegenheid Betekenis van zorg dragen Morele betekenis De invulling van het zorg dragen Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte
13 Betekenis van zorg dragen Morele betekenis Zorg dragen voor het zieke familielid, zeker wanneer dit een ouder betreft, wordt als een zeer belangrijke waarde gezien Een plicht om voor je zieke ouder te zorgen: Het minste wat je kan terugdoen voor je ouders die jou ter wereld hebben gebracht en voor jou hebben gezorgd
14 Betekenis van zorg dragen Morele betekenis t Is mijn ouders nog altijd. Ik ga niet zeggen van ge hebt mij groot gebracht en het is genoeg geweest. (Zoon moeder van Turkse origine) Dat is mijn moeder hé, ik ben haar dochter. Als ik het niet ga doen, als wij het niet gaan doen. Ge kunt die moeilijk, allee dat is ja. Ik bedoel zij heeft jaren voor u gezorgd. En bij ons is dat zo, uw moeder, uw vader, dat zijn de belangrijkste mensen in uw leven. Ik denk bij iedereen hé, maar bij ons in ons geloof is het zo als gij, gij moet goed zijn voor uw ouders. Je moet goed zijn tegen iedereen hé, maar zeker tegen uw ouders. (Dochter - moeder van Marokkaanse origine)
15 Betekenis van zorg dragen Morele betekenis Reden voor zorg dragen: Gekaderd binnen islamitisch geloof Bij hen of binnen hun cultuur als normaal beschouwd Als vanzelfsprekend gegeven Een zeer slechte relatie / boosheid t.a.v. het zieke familielid kan intrinsieke gevoel zorg te moeten dragen verminderen
16 Betekenis van zorg dragen Morele betekenis Zorgplicht is vaak het enige punt waarop de familieleden expliciet op een cultureelof religieus verschil wijzen tussen hen en mensen van Belgische origine ik zit ook zo met een ingebakken naar zorg toe naar ouders. Dat zit ingebakken bij ons, dat we soms niet begrijpen van alé, waarom vinden zij [professionele zorgverstrekkers] dat nu zo speciaal dat wij dat doen? En dan ga je stilstaan van ah ja, maar wacht een keer, hier [in België] is dat niet zo. Bejaardentehuizen bij ons bestaan niet. (Dochter moeder van Marokkaanse origine na overlijden)
17 Betekenis van zorg dragen Morele betekenis Hoewel familieleden het zorg dragen veelal als zwaar en intensief omschrijven, ervaren zij tegelijkertijd vaak voldoeningen/of gemoedsrust voelen ons goed als wij onze kop naar ons bed legt, onze kus, wij slapen, wij kunnen toch slapen.sommige mensen helpen zijn ouders niet, ik vraag mij af kunnen die mensen slapen? (Dochter vader van Turkse origine)
18 Resultaten Familieaangelegenheid Betekenis van zorg dragen Morele betekenis De invulling van het zorg dragen Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte
19 Betekenis van zorg dragen De invulling Gidsen Het zorg dragen wordt gekenmerkt door het leiden en/of wegwijs makenvan de patiënt, meestal de ouder, in het medische zorgtraject. Zij fungeren veelal als een verbinding tussen de patiënt en het zorgsysteem. Een zorgsysteem waar zij vaak meer mee vertrouwd zijn en waarin zij vaak beter hun weg vinden dan de patiënt, door te zijn opgegroeid in Vlaanderen met de Nederlandse taal.
20 Betekenis van zorg dragen De invulling
21 Betekenis van zorg dragen De invulling De zorgtaken waartoe familieleden zichzelf in staat achten om op goede wijze uit te voeren, nemen zij zoveel mogelijk zelf op Legitimeringen om zorg(taken) niet of minder intensief op te nemen: Werk Eigen gezin Woonafstand Eigen gezondheid
22 Betekenis van zorg dragen De invulling Zeer uiteenlopende visies over gebruik van professionele zorg Geen van de mogelijkheden voor professionele zorg in Belgiëlijken niet te passen binnen de zorgwaarden Opname in WZC lijkt meest vergaand te worden ervaren, maar is voor enkele kinderen aanvaardbaar/wenselijk mits aanpassing aan geloof, taal en cultuur De opvattingen over de inzet van professionele zorg van sommige kinderen wijken af van de opvattingen van hun ouders
23 Resultaten Familieaangelegenheid Betekenis van zorg dragen Morele betekenis De invulling van het zorg dragen Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte
24 Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte Patiënt mentaal steunen of sparen in het ziekteproces om: positief te blijven hoop te behouden rustig te blijven -> Nodig voor: Voorzetten behandeling: langer blijven leven fysiek goed blijven verplicht aan God zorg te dragen voor jezelf Waardig blijven gedragen overgave aan God tonen
25 Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte Patiënt mentaal steunen of sparen in het ziekteproces om: positief te blijven hoop te behouden rustig te blijven -> Nodig voor: Voorzetten behandeling: langer blijven leven fysiek goed blijven verplicht aan God zorg te dragen voor jezelf Waardig blijven gedragen overgave aan God tonen
26 Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte Meestal neemt een familielid de rol van vertaler en/of aanspreekpersoon op Uiteenlopende voorkeuren ten aanzien van taalprobleem: Familieleden vertalen/aanspreekpersoon Inzetten tolk/intercultureel bemiddelaar Zorgverstrekker die dezelfde taal spreekt
27 Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte Wordt verschillend beleefd: voor sommigen lijkt het evident die rol op te nemen terwijl anderen expliciet uiten hoe belastend dat voor hen is/was omtrent diagnose/prognose en slechtnieuws gesprekken weegt de afweging wat wel en wat niet aan de patiënt te vertellen soms erg zwaar
28 Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte Indien familielid rol van vertaler/aanspreekpersoon opneemt: -> Inschatten wat de patiënt aankan en/of wil weten over de ziekte Ouderen -> minder draagkracht Persoonlijkheid: Sterk/zwak Willen weten Eerdere belastende gebeurtenissen Beïnvloedt omgaan met de waarheid -openheid over ziekte, prognose en diagnose
29 Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte Familieleden wegen sterk af of en in welke mate zij open zijn over de diagnose, prognose en behandeling De mate van openheid verschilt sterk per familie(lid): Van verzwijgen (en verdraaien) van al het slechte nieuws tot alles meedelen Houding kan veranderen
30 Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte Redenen voor weinig tot geen openheid: Positieve ingesteldheid en/of rust bij patiënt behouden Voorzetten behandeling Aanvaarding - overgave tonen (aan God) Rust / op gemak zijn Maar ook: emotionele belasting van het vertellen
31 Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte Redenen voor weinig tot geen openheid: voor ons zit ook de taak om te zorgen dat die boodschap zo goed mogelijk overkomt. Want de dokters zijn niet altijd de beste communicatieve mensen. Dus eigenlijk maken we het ook makkelijker voor hen. Want je kan soms dingen weglaten, niet te zeggen. Bijvoorbeeld, in mijn geval, ik zei tegen haar van kijk, die chemo, alles ligt in handen van God. Dokter is God niet. (Dochter moeder van Marokkaanse origine na overlijden)
32 Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte Redenen voor weinig tot geen openheid: I: Want wie hebbend dan beslist om te zeggen van we gaan het niet vertellen? F: Eigenlijk allemaal. Alle broers en zusters.( ) Alleman gelijk. Dat is raar he? We zijn met acht, vier jongens, vier meisjes, allemaal gelijk. (ja) En de oudste is zesenvijftig en de jongste is achtendertig, en allemaal gelijk van nee nee we gaan hem dat niet zeggen, die verstaat dat toch niet en die gaat dat niet verstaan, en die gaat panikeren en je weet die moet niks van ziekenhuizen hebben, het is al moeilijk genoeg, het is al goed dat hij is willen gaan, we hebben hem al kunnen brengen. Dus zo ja. ( ) I: Maar je moeder wist wel van de situatie gelijk? F: Ja en die vond dat ook ok, dat hij dat niet hoeft te weten. (Dochter vader van Marokkaanse origine)
33 Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte Redenen voor openheid: Patiënt minder angstig Recht om te weten Oplossingen zoeken Alternatieve behandelingen Aanvaarden of besef naderend overlijden Let op: Openheid sluit mentale steun om positief te blijven / rustig te blijven niet uit Voorbereiden van de dood: afscheid nemen (vergeving) zaken regelen
34 Mentaal steunen en vertalen -> Openheid ziekte Redenen voor openheid: Ja ik weet sowieso dat hij altijd alles wil weten. Ik merk dat ook ( ) Als ge ziek zijt wilt ge gewoon alles weten. Dus ik denk ook niet dat het leuk is om niks te weten, dus. ( ) wij hebben het recht niet om nee, zulke dingen achter allee, om zulke dingen te verzwijgen. Ik bedoel ik heb ook alles Want mijn moeder ook in het begin van ja dat gaan we niet zeggen. Ik zeg van nee sorry, ik bedoel, wij hebben het recht daarvoor niet, wij hebbenhet recht niet om zulke dingen te verzwijgen. Dat gaat om zijn leven en hij moet wel alles weten. ( ) Dus ik zeg gewoon alles. Ok hoe hard het soms ook, allee het is ook hard he. Maar ja, het moet gezegd worden he. (Dochter vader van Tunesische origine)
35 Conclusies (1) Kanker wordt beschouwd als een familieaangelegenheid en zorg dragen heeft voor alle familieleden een grote morele betekenis Ondanks deze gedeelde context hebben de familieleden zeer uiteenlopende ideeën over de wijze waarop de zorg dient opgenomen te worden en welke professionele zorg gewenst is Individuele afstemming van zorg is daarom essentieel
36 Conclusies (2) Het zorg dragen wordt gekenmerkt door het opnemen van een gidsende rol Het mentaal steunen van de patiënt zien veel familieleden als een belangrijke taak Tevens nemen zij vaak een rol op als vertaler en/of contactpersoon Realiseer u als zorgverstrekker dat veel familieleden, op basis van hun inschatting van de patiënt, een afweging maken over de mate van openheid omtrent diagnose, prognose en behandeling
37 Bedankt voor uw aandacht! Contactgegevens: Universiteit Gent Vakgroep Maatschappelijke Gezondheidkunde Afdeling Verplegingswetenschap en Vroedkunde INEKE VAN EECHOUD UZ 2 Blok A, De Pintelaan 185 B 9000 Gent, België Tel: +32 (0) Mail: ineke.vaneechoud@ugent.be
Project gerealiseerd met de steun van Kom op tegen Kanker, de campagne van de Vlaamse Liga tegen Kanker VZW
Ervaringen van familieleden van oudere volwassen mensen van Turkse of noordwest Afrikaanse origine met kanker: Vertalen en afwegen van openheid over ziekte I. van Eechoud, M. Grypdonck, J. Leman, M. Deveugele,
Nadere informatieZorg dragen, het minste wat je (terug) kan doen
Zorg dragen, het minste wat je (terug) kan doen Ervaringen van familieleden van mensen ouder dan 50 jaar met kanker en van Turkse of noordwest Afrikaanse origine Gids voor zorgverleners Ineke van Eechoud,
Nadere informatieStil verdriet: een kwalitatief onderzoek naar de beleving van ouderen met een volwassen kind met kanker.
Stil verdriet: een kwalitatief onderzoek naar de beleving van ouderen met een volwassen kind met kanker. 23 mei 2013 Liesbeth Van Humbeeck Let Dillen Universitair Ziekenhuis Gent Dienst Geriatrie B1 gelijkvloers
Nadere informatieToegankelijkheid van gezondheidszorg voor de Roma populatie in Gent
Toegankelijkheid van gezondheidszorg voor de Roma populatie in Gent Een schets op basis van diepte-interviews met Roma en intermediairen Prof. dr. Sara Willems Onderzoeksgroep Equity in Health Care Vakgroep
Nadere informatieStil verdriet: een kwalitatief onderzoek naar de beleving van ouderen met een volwassen kind met kanker.
Stil verdriet: een kwalitatief onderzoek naar de beleving van ouderen met een volwassen kind met kanker. 19 december 2013 Liesbeth Van Humbeeck Universitair Ziekenhuis Gent Dienst Geriatrie B1 gelijkvloers
Nadere informatieVroegtijdige zorgplanning bij de geriatrische patiënt
Vroegtijdige zorgplanning bij de geriatrische patiënt Onderzoekers: Sigrid Van Camp a, Ineke van Eechoud a, Dr. Ruth Piers a Stuurgroep: Prof. Dr. Nele Van Den Noortgate a, Prof. Mieke Grypdonck b, Prof.
Nadere informatie2-1-2014. De jongerenbox. Creatief en op maat communiceren met de AYA. Kwalitatief onderzoek. Inhoud. Inleiding
De jongerenbox Creatief en op maat communiceren met de AYA Medewerkers: UZ Gent: E. Decoene, M. Quaghebeur, A. Raes, N. Nolf, V. Van De Velde, L. Dillen Universiteit Gent, afdeling verplegingswetenschappen
Nadere informatieSymposium Gezondheidszorg in multicultureel Vlaanderen: zorg voor patiënten met kanker als casus
Symposium Gezondheidszorg in multicultureel Vlaanderen: zorg voor patiënten met kanker als casus 28 april 2015 Project gerealiseerd met de steun van Kom op tegen Kanker, de campagne van de Vlaamse Liga
Nadere informatieVan meedenken met naar beslissen voor
Van meedenken met naar beslissen voor Morele problemen bij zorgbeslissingen van familieleden en mantelzorgers voor verminderd beslissingsvaardige ouderen in de thuissituatie Een onderzoek i.h.k.v. het
Nadere informatieBeleving en ondersteuningsnood van oudere kankerpatiënten en hun familieleden:
Beleving en ondersteuningsnood van oudere kankerpatiënten en hun familieleden: Aanbevelingen voor de zorgpraktijk Sprekers: Cynthia Senden & Tina Vandecasteele Onderzoeksteam: Tina Vandecasteele, Evy Vandenberghe,
Nadere informatieHoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?
INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatieWe hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.
Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.
Nadere informatieAlvast bedankt voor het invullen!
Deze vragenlijst gaat over jongeren die steun of hulp geven aan een familielid. Wij zijn erg benieuwd hoeveel jongeren er binnen onze school steun of hulp geven en hoe zij dit ervaren. De vragenlijst is
Nadere informatieWe merken dat migrantencliënten anders aankijken tegen een beperking. Hoe kunnen we daarmee omgaan?
We merken dat migrantencliënten anders aankijken tegen een beperking. Hoe kunnen we daarmee omgaan? Migranten kunnen anders tegen een beperking aankijken. Zij zien de beperking vaak als ziekte en houden
Nadere informatieDe bruiloft van Simson
De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieWat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.
Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen
Nadere informatieZiektebeleving en dementie bij migranten
Ziektebeleving en dementie bij migranten Gözde Duran coördinator ProMemo, Expertisecentrum Dementie voor Professionals Agenda 1. Kennismaking 2. Waar lopen we tegenaan in de praktijk? 3. Uitleg dementie
Nadere informatieKomt u mij leren mijn ziekte te aanvaarden? : over psychologische ondersteuning van patiënten met darmkanker
Komt u mij leren mijn ziekte te aanvaarden? : over psychologische ondersteuning van patiënten met darmkanker An Lievrouw psycholoog Oncologisch Centrum UZ Gent 26 maart 2015 Uiteindelijk is het belangrijk
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatiezondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar
Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatieU leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.
TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een
Nadere informatiekinderen toch blijven ondersteunen. Het maakt niet uit wat (Surinaamse vader, 3 kinderen)
In opdracht van de Gemeente Amsterdam (Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling) Als ik mijn vader had gehad vanaf mijn jeugd, dan zou ik misschien anders zijn in het leven. (...) Wat ik allemaal wel niet
Nadere informatieVoorbeeld vragenroute die is te gebruiken bij het voeren van een focusgroepinterview (bron: Bewegen valt Goed!)
Voorbeeld vragenroute die is te gebruiken bij het voeren van een focusgroepinterview (bron: Bewegen valt Goed!) INLEIDING (ongeveer 5 minuten) Welkom heten Bedanken voor hun komst, werver noemen: U bent
Nadere informatieManoevreren in de driehoeksverhouding naasten, patiënten en zorgverleners. Cilia Linssen, ICISZ
Manoevreren in de driehoeksverhouding naasten, patiënten en zorgverleners Cilia Linssen, ICISZ Meneer van Dam heeft het koud Workshop Reflectie op ervaring als naaste Patronen rond naasten van de palliatieve
Nadere informatielichaam is gestopt met groeien? De groei zou gemiddeld 0,2 millimeter per jaar bedragen. Dit komt neer
Wist je dat... onze oren blijven groeien, ook nadat de rest van ons lichaam is gestopt met groeien? De groei zou gemiddeld 0,2 millimeter per jaar bedragen. Dit komt neer op een centimeter in vijftig jaar.
Nadere informatieDe gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten
De gelijkenis van de twee zonen Lees : Mattheüs 21:28-32 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel
Nadere informatieOpvoeden in andere culturen
Opvoeden in andere culturen Bevorderen en versterken: competenties vergroten Een betere leven DVD 1 Bevolkingsgroepen aantal Allochtoon3.287.706 Autochtoon13.198.081 Europese Unie (exclusief autochtoon)877.552
Nadere informatieDe gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.
De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen
Nadere informatieNetwerk Ouderenzorg Regio Noord
Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid
Nadere informatieKortom, informatie en advies die vindbaar, begrijpelijk en herkenbaar is. Ik zal u aangeven waarom ik dit zo belangrijk vind.
Tekst: opening Helpdesk Welkom dames en heren, Het doet mij goed om te zien dat er zo veel mensen op deze feestelijke opening van de Helpdesk zijn afgekomen. Dat betekent dat er veel interesse voor is.
Nadere informatieHet taalconflict in België Vlamingen gedropt in Wallonië
Het taalconflict in België Vlamingen gedropt in Wallonië België is officieel tweetalig, maar de Vlamingen en Walen gaan niet altijd goed samen. Je kunt spreken van een taalconflict. Hoe kijken Vlaamse
Nadere informatieIslam, cultuur en kanker; Zorg aan een moslim patiënt. Fatma Katirci Moslim geestelijk verzorger Farida Ilahi Medisch maatschappelijk werker
Islam, cultuur en kanker; Zorg aan een moslim patiënt Fatma Katirci Moslim geestelijk verzorger Farida Ilahi Medisch maatschappelijk werker Programma Welkom Voorstellen Fatma: religieuze aspecten v/e moslim
Nadere informatieGODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen
GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling
Nadere informatieDe tien Geboden. Tien belangrijke regels. Aangepaste dienst Zondag 17 april 2016 Ds. Henk Bondt
De tien Geboden Of Tien belangrijke regels Aangepaste dienst Zondag 17 april 2016 Ds. Henk Bondt Welkom Mededelingen Votum en groet Zingen: Gezang 119: 1 en 2 De kerk van alle tijden kent slechts één vaste
Nadere informatieLes 3. Familie, vrienden en buurtgenoten
www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les
Nadere informatieInhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197
Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,
Nadere informatieEerwraak. Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman. Blz 1.
Eerwraak Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman Blz 1. Vra!n. 1) Wat voor soort verhaal is je boek? Mijn boek is een eigentijdsverhaal/roman 2) Waar
Nadere informatieThemabijeenkomst Kleurrijke en toegankelijke dementiezorg
Themabijeenkomst Kleurrijke en toegankelijke dementiezorg Marjan Mensinga trainer en adviseur bij Pharos en med. antropoloog/spv/poh GGZ Jennifer van den Broeke senior projectleider en adviseur bij Pharos
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieStervensbegeleiding bij mensen met een Islamitische achtergrond
Stervensbegeleiding bij mensen met een Islamitische achtergrond Fahima Ettaher, huisarts, kaderarts oudergeneeskunde Emete Erarslan, specialist ouderengeneeskunde Cultuursensitieve palliatieve zorg Ziektebeleving
Nadere informatieGRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG IN ZORGRELATIES:
GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG IN ZORGRELATIES: Wat brengt het teweeg in verpleegkundige teams? Met dank aan alle betrokken onderzoekers (Prof. dr. Sofie Verhaeghe, Prof. dr. Ann Van Hecke, Prof. dr. Dimitri
Nadere informatieVRUCHTBAARHEID EN KANKER Leidraad voor hulpverleners:
VRUCHTBAARHEID EN KANKER Leidraad voor hulpverleners: f inzichten & aanbevelingen Universiteit Gent Vakgroep Maatschappelijke Gezondheidkunde Afdeling Verplegingswetenschap en Vroedkunde JolineGoossens,
Nadere informatieHC zd. 22 nr. 32. dia 1
HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste
Nadere informatieJezus maakt mensen gelukkig
Eerste Communieproject 33 Jezus maakt mensen gelukkig Jezus doet wonderen In les 5 hebben we geleerd dat God onze Vader is. Wij zijn allemaal zijn kinderen. Alle mensen zijn broertjes en zusjes van elkaar!
Nadere informatieOpeningsgebeden INHOUD
Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus
Nadere informatieInterviewfragmenten. Vraag 1: Heeft u een zeer goede, goede, redelijke of slechte gezondheid?
Interviewfragmenten Onderstaande fragmenten zijn uitsuitend bedoeld voor gebruik bij het boek Onderzoek doen met vragenlijsten. Het is niet toegestaan deze fragmenten te publiceren of anderszins te verspreiden.
Nadere informatieGebedsboek. voor dagelijks gebruik. Dinsdag
Gebedsboek voor dagelijks gebruik Gemaakt door club 12-14 Marije Hoekstra Indra de Vries Delia Postma Ekyoci Amisi Shabani Jentje Hansma Johan Gjaltema Mendé Bosma Femke Veenhuizen Elzerd Elzinga Gert
Nadere informatieMANTELZORG VANAF JANUARI 2015 EEN GROTERE ZORG VOOR GEMEENTEN
MANTELZORG VANAF JANUARI 2015 EEN GROTERE ZORG VOOR GEMEENTEN Veel jongeren hebben al vroeg de zorg voor een gezinslid. Maar wie zorgt er eigenlijk voor hen? De klassieke verzorgingsstaat verandert in
Nadere informatieStudielessen voor kinderen van 4-7 jaar
NAAM Studielessen voor kinderen van 4-7 jaar voorjaar 2005 Geschreven door Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen Geschreven voor kleine studiegroepen in de levend Evangelie Gemeente Gebruikte
Nadere informatieGraduate School DIABETES MANAGEMENT SELF-EFFICACY SCHAAL (DMSES) VOOR MENSEN MET TYPE II DIABETES. Ontwikkeld door: Dr.
DIABETES MANAGEMENT SELF-EFFICACY SCHAAL (DMSES) VOOR MENSEN MET TYPE II DIABETES Ontwikkeld door: Dr. Jaap van der Bijl Drs. Ada van Poelgeest-Eeltink Prof. dr. Lillie Shortridge-Baggett Referenties:
Nadere informatieopm werkboek 2004 24-05-2004 16:49 Pagina 1 levensboek van
opm werkboek 2004 24-05-2004 16:49 Paga 1 levensboek van opm werkboek 2004 11-05-2004 11:16 Paga 2 Inhoud Enkele aanwijzgen voor het gebruik.......................... 3 Mijn geboortedag........................................
Nadere informatieWerkblad 3: Gravenfeest China
1. Lees onderstaande mails en noteer op een apart blad wat je leert over Qing Ming Jie. 2. Bedenk een verhaal over het gravenfeest dat je kan vertellen aan de andere kinderen van je klas. Welke prenten
Nadere informatieDe Raad van Europa is een internationale organisatie met 47 lidstaten. Haar werk beïnvloedt 150 miljoen kinderen en jongeren.
Kindvriendelijke Gezondheidszorg- Kinderen en Jongeren: zeg ons wat je denkt! De Raad van Europa is een internationale organisatie met 47 lidstaten. Haar werk beïnvloedt 150 miljoen kinderen en jongeren.
Nadere informatiezorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm
zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm Mantelzorg is... Mooi De hulpvrager is je dankbaar, mantelzorg geeft veel voldoening Divers De taken lopen uiteen: huishoudelijke
Nadere informatieKinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen
Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen Deze brochure kan ook ondersteunend zijn voor iedereen die met het gezin in contact komt: maatschappelijk
Nadere informatieWorkshop 3 e nationaal congres Opvoedingsondersteuning. Opvoedingsondersteuning. Kenniswerkplaats Tienplus
Kenniswerkplaats Tienplus Laagdrempelige ondersteuning aan ouders met tieners in Amsterdam Pauline Naber, Hogeschool INHolland Marjan de Gruijter, Verwey-Jonker Instituut http://www.kenniswerkplaats-tienplus.nl/
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieOPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35
God en je naasten liefhebben LES 3 DEEL 5 DISCIPLE OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 Wat leer
Nadere informatieHELP MIJN DOCHTER HEEFT KANKER INGE VAN LIMBERGEN
HELP MIJN DOCHTER HEEFT KANKER INGE VAN LIMBERGEN 1 INGE VAN LIMBERGEN Eerste druk, juni 2014. Uitgegeven door Uitgeverij Het Punt www.uitgeverijhetpunt.be Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave
Nadere informatieVerzekeringen & erfelijkheid
Verzekeringen & erfelijkheid U wilt een levens- of arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten? Hier vindt u de www.bpv.nl antwoorden op veelgestelde vragen over erfelijkheid en het aanvragen van een verzekering.
Nadere informatieWat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan
Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Alle ouders hebben het beste voor met hun kinderen. Ouders vragen
Nadere informatiehttp://toelatingsexamen.110mb.com
Arts-patiëntgesprek Dit onderdeel bestaat uit meerkeuzevragen met 4 antwoordmogelijkheden, waarvan je er meestal al meteen 2 kan elimineren omdat ze te extreem zijn. Je moet eigenlijk op je gevoel afgaan
Nadere informatiePreek Johannes 3 : 16
Preek Johannes 3 : 16 Liturgie 21 november 2010 Houten - dienst door jeugd - D.Vonck Voor de dienst: http://www.youtube.com/watch?v=eshqcoeit4w&feature=fvsr Beamer: Psalm 13:6 Ik vertrouw op uw liefde:
Nadere informatieVerschuivende machtsrelaties in allochtone gezinnen Trees Pels
Huiselijk geweld: achtergronden Verschuivende machtsrelaties in allochtone gezinnen Trees Pels 29 mei 2008 Congres Huiselijk Geweld: Families onder Druk Amsterdam, De Meervaart Meeste plegers zijn mannen,
Nadere informatieDounia praat en overwint
Dounia praat en overwint Deze informatiefolder is een uitgave van Pharos, Expertisecentrum gezondheidsverschillen, in samenwerking met: Stichting Hindustani, Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders,
Nadere informatieEén ding is nodig. Deze geschiedenis kun je lezen in Lukas 10 : 38 42.
Eén ding is nodig Deze geschiedenis kun je lezen in Lukas 10 : 38 42. We hebben met elkaar nagedacht over de wonderen die de Heere Jezus heeft gedaan toen Hij op de aarde was. Grote wonderen! Weet je t
Nadere informatieXT104_SexDec. IWER: Noteer geslacht van overledene (vraag indien onzeker) 1. Man 2. Vrouw
XT104_SexDec IWER: Noteer geslacht van overledene (vraag indien onzeker) 1. Man 2. Vrouw XT001_Intro ['' + picv004_name] heeft meegedaan aan het "50+ in Europa" onderzoek vóór [zijn/haar] dood. [Zijn/Haar]
Nadere informatieO, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.
Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan
Nadere informatieHuisgenoten onder elektronisch toezicht
Huisgenoten onder elektronisch toezicht Gent, 8 februari 2013 t. f. +32 9 264 69 71 e. Inhoud 2 A. Elektronisch toezicht?! B. Aandacht voor de huisgenoot C. Methodologie D. Resultaten E. Conclusie 1 A.
Nadere informatie9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd
53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn
Nadere informatieVoor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou.
Voor jou! 9 Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Het boek gaat over geloven. Het gaat over jouw geloof! Lees en bekijk alles goed. Je
Nadere informatieDie nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.
Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard
Nadere informatieZelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen
Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen Een speciale uitdaging voor het huisartsenteam en het steunnetwerk Dr. Jany Rademakers, NIVEL Drs. Jeanny
Nadere informatieHeilige Mis ter gelegenheid van de Eerste Heilige Communie in de St.Lambertuskerk te Swalmen
2 Heilige Mis ter gelegenheid van de Eerste Heilige Communie in de St.Lambertuskerk te Swalmen Basisschool.. Basisschool.. Thema... 200. 3 Binnenkomst communicantjes Muziek door. Welkomstwoord Door pastoor
Nadere informatie13 Jij en pesten. Ervaring
82 13 Jij en pesten Wat doe ik hier vandaag? P Ik word me ervan bewust hoe erg het is om iemand te pesten en gepest te worden. P Ik leer dat ik met anderen steeds weer respectvol moet omgaan. P Ik ken
Nadere informatieHoe informeer ik mijn familie bij erfelijke of familiaire aanleg voor kanker?
Hoe informeer ik mijn familie bij erfelijke of familiaire aanleg voor kanker? Brochure voor patiënten en familieleden Inhoud 1. Inleiding 2. Erfelijke en familiaire kanker 3. Waarom familie informeren?
Nadere informatieLieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus
Zondag 27 september Markus 9, 30-37 Overdenking Lieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus 1) Ongemakkelijk gevoel Ik kreeg een beetje een ongemakkelijk gevoel toen ik dat gedeelte
Nadere informatieAlpha Cursus IGGDS DE HOEKSTEN Woensdag 22 april 2015 Restaurant Algorfa Bijeenkomst 12 Waarom en hoe zou ik het anderen vertellen?
Alpha Cursus IGGDS DE HOEKSTEN Woensdag 22 april 2015 Restaurant Algorfa Bijeenkomst 12 Waarom en hoe zou ik het anderen vertellen? Inleiding Paul van der Laan 1. IJsbreker: GOED NIEUWS VERSPREIDT ZICH
Nadere informatieEucharistieviering van 13 oktober 2013 Achtentwintigste zondag door het jaar (C) Nationale ziekendag
Eucharistieviering van 13 oktober 2013 Achtentwintigste zondag door het jaar (C) Nationale ziekendag Intredelied: ZJ 585: Dankt, dankt nu allen God. Begroeting P. In de naam van de Vader, de Zoon en de
Nadere informatieJezus zoekt ruzie. en tussen een schoondochter en haar schoonmoeder
Jezus zoekt ruzie Inleiding Denk niet dat ik gekomen ben om op aarde vrede te brengen. Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard. Want ik kom een wig drijven tussen een man en zijn vader,
Nadere informatieDe Bijbel open 2013 47 (30-11)
1 De Bijbel open 2013 47 (30-11) Zie, hij bidt. Dat lezen we in Hand. 9 over Paulus. Zie hij bidt., het wordt verteld na zijn bekering op de weg naar Damascus. En het wordt gezegd alsof het iets heel bijzonders
Nadere informatieBij het gekozen thema: Het verlangen van God heb ik mij in de afgelopen dagen afgevraagd wat is mijn verlangen naar God?
Geliefde mannen, Nog een poosje en dan wordt de mannenconferentie van 2015 gehouden. Bij het gekozen thema: Het verlangen van God heb ik mij in de afgelopen dagen afgevraagd wat is mijn verlangen naar
Nadere informatiePhiladelphiadienst Zondag 8 november 2015 Dorpskerk Bodegraven Aanvang: 17.00 uur
Philadelphiadienst Zondag 8 november 2015 Dorpskerk Bodegraven Aanvang: 17.00 uur Voorganger: Organiste: Koster: Ds. M.J. van Oordt Bep Veenstra Dirk Bouwman 2 Voorzang: Psalm 116 vers 1 en 11 God heb
Nadere informatieBorstkanker ''Angst voor het onbekende''
Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...
Nadere informatieDokter, ik heb kanker..
Dokter, ik heb kanker.. huisartsen-duodagen noordwest utrecht november 2006 Anette Pet Klinisch psycholoog-psychotherapeut Hoofd Patiëntenzorg Welmet Hudig Theoloog Therapeut Het Helen Dowling Instituut
Nadere informatieDesiree Piar 0824864 CMD 1B Docent : James boekbinder Project : vrijwilligers 55+ Doelgroeponderzoeksverslag
Doelgroeponderzoeksverslag Interviews Naam: Sharlene Piar Arends leeftijd: 59 Hoe zou jij een tienermoeder helpen als jij een vrijwilliger was? En waarmee zou je een tienermoeder mee helpen? Advies geven
Nadere informatieBeeldend - tekst resi lankester fotografie merel verspuij. Blijf
Beeldend - tekst resi lankester fotografie merel verspuij 21 Blijf (en houd me vast) De moeder van Merel Verspuij (25) overleed in maart van dit jaar op 62-jarige leeftijd aan de gevolgen van de behandeling
Nadere informatieOnze Vader. Amen. www.bisdomdenbosch.nl
Onze Vader Onze Vader Onze Vader, die in de hemel zijt, Uw Naam worde geheiligd, Uw Rijk kome, Uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel, Geef ons heden ons dagelijks brood, en vergeef ons onze schuld,
Nadere informatieEEN OVERLIJDENSVERZEKERING BESCHERMT UW GEZIN!
Mijn auto verzekerd! Mijn huis verzekerd! Mijn gezin verzekerd? EEN OVERLIJDENSVERZEKERING BESCHERMT UW GEZIN! Sara 32 jaar Twee jaar geleden stierf mijn man. Ik bleef achter met 2 kleine kindjes en een
Nadere informatieOm wie gaat het? Het evangelie naar Johannes 3:22-4:2. dinsdag 10 maart 2015
Om wie gaat het? Het evangelie naar Johannes 3:22-4:2 dinsdag 10 maart 2015 1 Terugblik Doel van Johannes met het evangelie (Joh 20:30-31): dat je gelooft dat Jezus de Zoon van God is dat je daardoor het
Nadere informatieDe gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht
De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht Lees : Mattheüs 18:21-35 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was,heeft Hij gelijkenissen verteld
Nadere informatieTraject24-4 oktober 2015
Traject24-4 oktober 2015 Matteüs 11:1-6 Toen Jezus uitgesproken was en de twaalf leerlingen zijn opdrachten had gegeven, trok hij weer verder om in hun steden onderricht te geven en er het goede nieuws
Nadere informatieVIEREN MET KINDEREN GEBED OM VERGEVING
VIEREN MET KINDEREN GEBED OM VERGEVING De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus van elke viering een belangrijke betekenis en functie. De afstand die in het dagelijkse leven tussen God en mens is
Nadere informatierouw, verliesverwerking en spiritualiteit Oncologiedagen 2014
rouw, verliesverwerking en spiritualiteit Oncologiedagen 2014 Jacqueline van Meurs: geestelijk verzorger/consulent spirituele zorg Gerda Bronkhorst: oncologieverpleegkundige/verpleegkundig consulent palliatieve
Nadere informatieNieuwe A. Amsterdammers en taalcoaches gaan samen op stap
Nieuwe A Amsterdammers en taalcoaches gaan samen op stap Mixen in Mokum Nieuwe Amsterdammers en taalcoaches gaan samen op stap Volwassen Amsterdammers met verschillende culturele achtergronden ontmoeten
Nadere informatieInhoud. Woord vooraf 9. 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42
Inhoud Woord vooraf 9 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42 2. Papa, ik ben bang dat jij ook dood gaat 44 Overdenking over 1 Korintiërs 15: 35-49 78 3. Ik ben mijzelf niet meer
Nadere informatie