6,5. Boekverslag door een scholier 2760 woorden 23 maart keer beoordeeld. Liefdesroman, Roman Eerste uitgave 1969 Nederlands

Transcriptie

1 Boekverslag door een scholier 2760 woorden 23 maart ,5 96 keer beoordeeld Auteur Genre Jan Wolkers Liefdesroman, Roman Eerste uitgave 1969 Vak Nederlands Titelbeschrijving Auteur: Jan Wolkers Titel: Turks Fruit Druk: Meulenhoff, Amsterdam, 40e druk verschenen in 1997 Biografie: ( Jan Hendrik Wolkers werd geboren op 26 oktober 1925 in Oestgeest. Hij groeide op in een streng gereformeerd gezin, als derde van elf kinderen. Hij wordt van de MULO gestuurd, vanwege zijn slechte resultaten. Hij hielp eerst zijn vader in de winkel en heeft daarna een aantal verschillende baantjes zoals dierenverzorger, tuinman en lampenkappenschilder. In de oorlog duikt hij onder en in 1944 sterft onverwachts zijn oudste broer. Dit grijpt hem erg aan, omdat hij hem bewonderde vanwege zijn protesten tegen hun vader. Na de oorlog studeert Jan Wolkers beeldhouwkunst in Den Haag, Amsterdam en Salzburg. In 1957 krijgt hij een beurs voor een stage bij Ossip Zadkine in Parijs. Wolkers debuteert in 1961 als schrijver met de verhalenbundel Serpentina s petticoat. Zijn eerste roman luidt: Kort Amerikaans ; deze verscheen in Jan Wolkers roept met de ongeremde beschrijvingen van thema s als seksualiteit, dood en geloof veel weerstanden op. In 1963 ontvangt hij de Novelleprijs van de stad Amsterdam, maar drie jaar later geeft hij het geld terug uit protest tegen het politieoptreden tegen de provo s. Ook weigert hij in 1982 de Constantijn Huygensprijs en in 1989 de P.S. Hoofdprijs. Het Auschwitzmonument in Amsterdam is zijn bekendste sculptuur. De genres van Wolkers zijn roman, kort verhaal, toneel, essay en autobiografie. Zijn bekendste werken: Romans: Kort Amerikaans (1962), Terug naar Oestgeest (1965), Turks fruit (1969) en Brandende liefde (1981). Deze romans zijn allemaal verfilmd. Verhalen: Gesponnen suiker (1963), 22 Sprookjes, verhalen en fabels (1985). Essays: Tarzan in Arles (1991), Mondriaan op Mauritius (1997). Titelverklaring De titel van het boek wordt één keer letterlijk in het boek genoemd. Op een van de laatste bladzijden van het boek heeft Olga een hersentumor en ligt ze na een operatie in het ziekenhuis (ze ligt dan op sterfbed). Pagina 1 van 6

2 Erik komt bij Olga op bezoek en Olga wil dat Erik kijkt of haar tanden er nog zitten (ze denkt dat haar tanden loszitten), terwijl dat niet zo is. Ze is namelijk ooit op haar voortanden gevallen en haar wortels zijn verrot. Ze kunnen er een keer uitvallen. Tijdens dat bezoek wordt de Erik weggestuurd door Olga om voor haar een zak Turks Fruit te kopen. Olga krijgt dit snoepje van de ik-figuur (Erik) tijdens haar verblijf in het ziekenhuis. Dit soort zachte snoep is nog het enige wat Olga durft te eten met haar loszittende tanden. Turks fruit is een zoet, suikerig, snoepje. Verder staat Turks fruit (snoepgoed) voor verrotting. Het leven is dan wel niet zo zoet en suikerig voor haar, maar ze kan toch even genieten van het snoepje. De titel geeft ook de tegenstelling aan van de mooie gezonde Olga in het begin van het verhaal, en het lelijke zieke wrak dat ze is aan het einde. Fruit staat voor gezondheid en vruchtbaarheid, terwijl Turks fruit snoepgoed is en dus bederfelijk en slecht; dat komt overeen met het bederf van hun liefde. Motto Rastapopoulos: Ik, naar? Ik ben de grootste naarling van de hele wereld! Het is erg, maar toch écht waar! Carreidas: O, nee, ik ben de grootste naarling van de wereld. En ik ben trouwens veel rijker! Rastapopoulos: Misschien, maar ik heb mijn drie broers en mijn twee zusters geruïneerd en mijn ouders uitgezogen. Nou, wat zegt u daarvan? Carreidas: Dat is nog niks! Ik ben zo slecht geweest tegen mijn oudtante, dat ze gestorven is van verdriet! Rastapopoulos: Nu heb ik er genoeg van! Vooruit, geef toe, dat ik slechter ben dan u! Carreidas: Nooit! Hoort u dat? Ik sterf nog liever! (De Avonturen van Kuifje; Vlucht 714) Het fragment met de discussie tussen Rastapopoulos en Carreidas, uit 'De avonturen van Kuifje: vlucht 714', gaat eigenlijk over een vrij zinloze discussie tussen twee eenzame figuren, die allebei voor hun gelijk gaan. Het motto is een overeenkomst met het tweede deel van het boek, waarin de zinloze gesprekken tussen Erik en Olga plaatsvinden (wanneer hun relatie voorbij is). Omdat ook zij eenzame figuren zijn is voor hen het gelijk hebben van grote waarde. Erik (de ik-persoon) is te identificeren met Rastapopoulos en Olga met Carreidas. Het klopt dat Olga rijker dan de Erik is, net als Carreidas zegt, te merken aan de minachtende houding van Olga s moeder tegenover de ik-persoon, die een arme beeldhouwer is. Nergens in het boek is ook iets te herkennen uit de dialoog dat er mensen te gronde worden gericht en dat ze sterven van verdriet door toedoen van Erik noch Olga. Wel is het herkenbaar dat Olga aan het einde van het boek sterft, zoals Carreidas zegt aan het einde van de dialoog. Erik is erg eenzaam nadat Olga hem verlaten heeft Genre Het boek is een liefdesroman, met het accent op lichamelijke liefde (seks). Het hele boek draait om (de liefde van de ik-persoon voor) Olga; zij is het voornaamste onderwerp. Thema s liefde Pagina 2 van 6

3 eenzaamheid Hoofdpersonen Erik: zie doelstellingsvraag. Olga is de persoon om wie het boek draait. Olga is de grote liefde van de ik-persoon. Zij komt uit een rijk milieu. Ze heeft een goed figuur, een mooi, natuurlijk gezicht, sproeten en rood haar. De hoofdpersoon vindt dat ze een droomlichaam heeft. Ze is jong en levendig, en ook een beetje kinds en speels. Olga wordt beschreven als een naïeve, onevenwichtige, onzekere en gevoelsmatig ingestelde vrouw. Ze is bang voor zwangerschap, en houdt daarom niet van kinderen. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat ze geen kinderen wil, omdat ze bang is dat ze dan net als haar moeder haar borst kwijtraakt. Haar moeder die een geamputeerde borst heeft, maakte Olga op jonge leeftijd het volgende wijs: 'Dat haar moeder een keer gezegd had toen zij als meisje van tien de badkamer inkwam en dat aangeharkte vlees zag waar die borst was weggenomen: Dat komt door het zuigen dat jij er aan gedaan hebt. '(citaat blz.50). Zo is te weer duidelijk dat Olga s moederveel heeft invloed op haar. Ze houdt wel heel erg van dieren. Ze is praktisch, als er bijvoorbeeld geen geld is gaat ze werken in en fabriek om wat geld bij te verdienen, zodat we nog een beetje kunnen leven'. De ik-figuur in het boek heeft een grote invloed op haar, en ze laat zich erg door hem vertroetelen. Olga is net zoals Erik een zeer sekslustige persoon, maar ontkent dit nadat ze gescheiden is van de hoofdpersoon. Ze is toch ook altijd diep van binnen van de ik-figuur blijven houden. Olga en de hoofdpersoon zijn enkele maanden getrouwd geweest. Olga is erg onzeker, doordat ze haar hele leven al door haar moeder is kleingehouden. Ze was helemaal gek op haar vader en steunde ook erg op hem. Toen hij dood ging, kon ze alleen nog maar de kapotmakende meningen van haar moeder aannemen, wat niet bevorderlijk was voor haar relatie met de ik-persoon. Haar moeder oefent ook een grote invloed op haar uit, en overtuigd haar uiteindelijk om de ikfiguur te verlaten. Als ze op de wc zit en ze ziet iets roods, is ze bang dat ze kanker heeft. Hoe ouder ze werd, hoe minder spontaan en vrolijk ze werd. Haar trauma s van vroeger kwamen steeds meer naar boven en daar ging ze aan kapot. Toen ze bij de ik-persoon weg was ging ze helemaal naar de knoppen. Ze verborg zich achter een masker van make-up en ging haar haar blonderen. Ze ging zich gedragen naar de wil van anderen en haar eigen persoonlijkheid werd minder en minder te zien. Aan de buitenkant leek ze één en al gelukkig, maar van binnen ging ze langzaam kapot. Aan het eind van het verhaal is ze een bittere vrouw geworden, die niet meer in staat is van iemand te houden. Olga is op een zeer jonge leeftijd gestorven aan een hersentumor. De moeder van Olga is tussen de 50 en 60 jaar oud en ze woont samen met haar man in een groot huis. De moeder is geen eerlijk persoon. Thuis speelt zij de nette huisvrouw maar als ze van huis weg is, is ze een sloerie die met alle zakenrelaties van haar man het bed in duikt. Ze heeft veel buitenechtelijk relaties en is Olga's vader alleen maar om zijn geld getrouwd. Ze is niet verdrietig als haar man sterft. Volgens de hoofdpersoon heeft ze hem zelf (langzaam aan) vermoord door zich niet aan het dieet te houden wat de dokter had voorgeschreven. Ze heeft volgens de ik-figuur alleen maar slechte eigenschappen. Olga's moeder is in de ogen van de ik-figuur een behekste vrouw. Zij wil niet dat haar dochter haar leven met een kunstenaar deelt en koppelt haar aan een zakenrelatie. De ik-figuur richt alle haatgevoelens tegen haar. Ze is heel berekenend. Volgens de ik-figuur is ze een stiefmoeder voor haar dochter'. Ze vindt de ik-figuur niks voor haar dochter, en ze kent geen echt geluk. Zij heeft borstkanker gehad vandaar dat zij maar één borst heeft. Tegen Olga zij ze vroeger dat Olga zo hard had gezogen bij de borstvoeding, dat de borst nu Pagina 3 van 6

4 helemaal leeg was. De vader van Olga is een sullige man, die door zijn vrouw wordt bedrogen. Door lollig te zijn, verbergt hij zijn gevoelens hierover. Hij komt op de hoofdpersoon sympathiek over. De vader van Olga is ook een bijpersoon de ik-figuur vindt hem erg aardig en hun relatie is vriendschappelijk, hij is een beetje dement. Hij vertelt steeds dezelfde mop. Olga s vader heeft weinig invloed op de relatie tussen zijn dochter en Erik. Ook draait hij van zijn snotjes steeds balletjes en die plakt hij dan onder zijn stoel. Hij vindt het niet erg dat zijn vrouw vreemdgaat. Het is een eenzame man omdat zijn vrouw hem steeds in de steek laat. En omdat niemand hem echt serieus neemt. Als de vader van Olga sterft neem haar moeder zijn bedrijf over. Hij hield heel veel van zijn dochter en zij is helemaal gek op hem. wat blijkt uit kleine dingetjes. (Hij laat haar bijvoorbeeld taartjes' eten; iets wat van haar moeder nooit mocht). Het is een man die zich eenzaam voelt. Uiteindelijk overlijdt hij aan leveraandoening, volgens de schrijver mede door toedoen van zijn vrouw. Plaatsen van handelen Het verhaal speelt zich voornamelijk af in het Amsterdam van de jaren 60. De meeste scènes spelen zich af in het atelier van de ik-figuur, waar hij ook woont. Daar bedrijft hij met veel meisjes, maar met name Olga, de liefde. Daar staat Olga vaak model en maakt hij veel beelden van haar. Daar verwerkt hij ook zijn verdriet, hij beleeft er goede en slechte tijden. Delen van het verhaal spelen zich ook af in Limburg, (waar Olga en de ik-figuur elkaar voor het eerst ontmoeten). Ook in Alkmaar speelt het verhaal zich soms af, waar Olga wisselend bij haar ouders woont (en haar vader s winkel Hermes bevindt daar. Ook bevindt daar het kliniek waar Olga later behandeld wordt voor kanker. Een deel van het boek speelt ook af in het restaurant, daar hadden ze ruzie die plaats is wel van belang. In het restaurant vond de ruzie plaats. Waardoor Olga en de ik-figuur uit elkaar gingen. Daarop volgen de rest van de gebeurtenissen. Olga was in het restaurant met een andere man aan het flirten en dat vond de ik-figuur niet leuk. Tijd Wanneer: Het verhaal speelt zich waarschijnlijk af rond de jaren 60; dat kan je afleiden van de messen uit de Tweede Wereldoorlog die als relatiegeschenk dienen. Tijdsomstandigheden: De omstandigheden van de jaren zestig, er was dus minder luxe dan tegenwoordig. Vertelde tijd: De tijdsduur van het boek is ongeveer twaalf jaar, dat kan je aan de relaties van Olga afleiden. (Vanaf de ontmoeting tot het afscheid zitten enkele jaren. Olga trouwt in totaal driemaal, deze drie huwelijken worden ook weer verbroken. Olga is niet erg oud geworden). De verteltijd is korter dan de verhaaltijd. De schrijver vertelt het hele verhaal samenvattend. De tijd verloopt heel snel. Vertel tijd: Het boek bevat 214 bladzijden. Perspectief Het verhaal wordt verteld vanuit de ik-persoon, Het is dus een ik-perspectief. Pagina 4 van 6

5 Strekking De verwerking van de verloren liefde van de ik-persoon. Korte inhoud Erik is zwaar in de rotzooi terechtgekomen nadat zijn liefde Olga hem in de steek heeft gelaten. Na een lange relatie van een jaar of vier/vijf is Olga vreemdgegaan met een andere man en heeft dat als reden voor echtscheiding gegeven. Erik zelf geeft de schuld aan haar moeder die, poeslief, vaak belde met berichten die Olga ontzettend jaloers maakten. Ze vertelde haar bijvoorbeeld dat een vriendin van haar pas een nieuwe auto had gekregen: iets waar Erik geen geld voor had. Erik en Olga ontmoetten elkaar toen Erik stond te liften. Olga nam hem mee in de auto en het was liefde op het eerste gezicht. Na, aan de kant van de weg, te hebben gevrijd gingen ze de auto weer in. Toen ze eenmaal in de auto zaten kregen ze opeens allebei de slappe lach en knalden ze tegen een boom. Olga was niet in orde en Erik en Olga werden door een voorbijganger naar het ziekenhuis vervoerd. Ze zijn beide naar hun eigen woonplaats gegaan. Erik wilde nog in contact komen met Olga, hij kreeg haar niet uit haar hoofd en toen hij eenmaal haar telefoonnummer had gevonden en aan haar moeder vertelde wie hij was zei Olga s moeder dat Olga niks met hem te maken wou hebben. Erik bleef echter proberen en trof Olga later toevallig op een kermis. Vanaf die tijd hadden ze (zonder goedkeuring van Olga s moeder) een relatie. Olga trok bij Erik in en ze trouwden. Vier jaar lang hadden ze een ongelofelijk gelukkig leven: ze gingen naar concerten, films, leefden een ongelofelijk vrij leven en naaiden zeven keer per dag. Dat ging zo door totdat ze een telefoon kregen: Olga ging met haar moeder bellen en die stookte tussen Erik en Olga. Ze maakte Olga jaloers op vrouwen die met rijke mannen waren getrouwd en Olga trapte met open ogen in dit trucje. Toen kwam het zakendineetje van de moeder van Olga. Olga was ontzettend enthousiast en vond het allemaal geweldig, Erik vond het niks: er waren mensen, zoals, Olga s moeder, die hij niet mocht. Op het dineetje zat er een man met Olga te flirten en Olga flirtte onbeschaamd terug, ziek van jaloerse en liefde kotste Erik alles wat hij die avond gegeten had uit over tafel. Toen hij, nadat hij zichzelf had opgefrist, Olga keihard in haar oog sloeg en daarna hard wegrende wist hij zeker dat zijn relatie met haar uit was. Na die tijd heeft Erik een hele tijd elke nacht een ander meisje gehad terwijl Olga om het jaar opnieuw trouwde. Na een tijdje ontmoette ze elkaar weer in de Bijenkorf. Op dat moment werd het contact weer bijgelegd. Olga kwam een paar keer langs en daarna ging ze met haar, inmiddels vijfde, man een wereldreis maken. Erik kreeg vaak kaartjes en briefen van Olga en na een hele tijd stond ze ineens, doodziek, voor de deur. Hij haalde haar binnen en ze vertelde wat ze al die tijd gedaan had en hoe het kwam dat ze weer in Nederland was. Niet veel later belde Olga s moeder op om te zeggen dat Olga met een hersentumor wat zo groot was als stuk toiletzeep in het ziekenhuis lag. Olga had al een tijdje om hem gevraagd en Erik sprak met de moeder van Olga af wanneer hij haar kon bezoeken. Olga was een wrak geworden en van haar vroegere schoonheid was niks meer te bekennen ook had de hersentumor haar hersens aangetast en twijfelde Erik er nu ook over of het niet de schuld van de tumor was geweest dat ze bij hem weg was gegaan. Na een jaar in het ziekenhuis gelegen te hebben stierf ze. Mijn mening Pagina 5 van 6

6 Toen ik begon met het lezen van dit boek, vond ik het niet leuk. Ik vond het taalgebruik te grof en kon het verhaal niet echt volgen. Hierdoor moest ik telkens een zin wel twee keer lezen. Maar naarmate ik verder las, sprak het boek me meer aan en ik begon het verhaal te volgen. Ook aan het taalgebruik stoorde ik me niet meer. In het begin had ik dus verwacht dat het boek met niet zo aanspreken en zelf heb ik gedacht om ermee op te houden, want ik dacht dat ik er niet doorheen zou komen. Maar uiteindelijk is het me erg meegevallen. Ik las er op het eind ook gemakkelijker doorheen. Over de eerste paar hoofdstukken heb ik langer gedaan dan de laatste paar hoofdstukken. Ik vind het wel een aanrader, maar ik moet er wel bijzeggen dat je even door moet lezen na het begin. Doordat ik dit boek nu gelezen heb, ben ik geïnteresseerd in de film. Ik kan dan ook vergelijkingen opleggen aan de hand van het boek. Pagina 6 van 6