DEONTOLOGIE VAN HET STRAATHOEKWERK

Transcriptie

1 DEONTOLOGIE VAN HET STRAATHOEKWERK 1

2 INLEIDING Voor u ligt de schriftelijke neerslag van de deontologie van het straathoekwerk. Het is een instrument van en voor straathoekwerkers. Straathoekwerkers zijn professionele welzijnswerkers. Vlastrov en de provinciale ankerpunten bieden hen initiatie- en opvolgingscursussen, specifieke vorming, intervisie, externe supervisie en dergelijke meer. Professionals bevragen hun eigen functioneren. Deze deontologie geeft richtlijnen weer maar wil ook aanzetten tot nadenken. Dit nadenken hoeft echter niet alleen te gebeuren. Wordt het moeilijk, staat men voor verscheurende keuzes, dan kan de straathoekwerker terugvallen op een team, een coördinator, een provinciaal ankerpunt, Vlastrov Deze deontologie is evenzeer een instrument voor straathoekwerkers als voor hun oversten. We ijveren voor de acceptatie van dit deontologisch kader door derden. De acceptatie van dit deontologisch kader is een minimumvereiste om te kunnen functioneren als straathoekwerker. Deze deontologie kwam er niet met als doel straathoekwerk uit te leggen. Daar dient het boek straathoekwerk, een actieve werkvorm voor. Dit boek is gratis te downloaden op en in gedrukte vorm verkrijgbaar bij Vlastrov. Toch zegt deze deontologie veel over straathoekwerk. In deze deontologie hebben we het over de straathoekwerker. Er zijn mannelijke en vrouwelijke straathoekwerkers. Als we het in deze deontologie hebben over hij en zijn, dan bedoelen we ook zij en haar. Deze deontologie spreekt ook over gasten. Het straathoekwerk gebruikt deze term in plaats van doelgroep, doelgroepsleden, cliënten, patiënten, omdat deze term een positieve uitstraling heeft en niet verwijst naar een economische of medische relatie. Graag danken we nog allen die meewerkten aan het tot stand komen van deze (aangepaste) deontologie. In het bijzonder danken we diegenen die deel uitmaakten van de ad-hoc werkgroep en Katrien Bosschem en Hans Hendrickx. Ook Frank Hutsebaut verleende zijn expertise in het opmaken van deze deontologie. Berchem Oktober

3 1. ALGEMEEN 1.1. Het primaire doel van de straathoekwerker is er op gericht emanciperend te werken. Dit is het doel opdat de grondrechten van gasten gewaarborgd worden. Hij let erop dat zijn werk niet gebruikt wordt voor doelstellingen die tegengesteld zijn aan het hierboven beschreven doel De houding van de straathoekwerker tegenover de gast(en) in het algemeen is gebaseerd op respect voor diens persoon of groep en erkenning van hun verantwoordelijkheid en de keuze van handelen. Dit principe geldt ook voor minderjarigen en handelingsonbekwame mensen. Indien de werker in een situatie verkeert waarin hij oordeelt dat het belangrijk is een stuk van de verantwoordelijkheid van de gast(en) over te nemen dan moet hij eerst overleggen met zijn coördinator en/of team en aangeven op welke grond hij van het hierboven vernoemde principe wil afwijken. De eventueel afwijkende houding van de straathoekwerker wordt verantwoord t.o.v. de betrokken gast(en) De straathoekwerker dient zijn beroep deskundig en professioneel uit te oefenen De werker maakt geen misbruik van het uit zijn deskundigheid en/of positie voortvloeiend overwicht De straathoekwerker maakt tussen het ogenblik van het eerste contact op de vindplaatsen en het begin van een werkrelatie, zichzelf bekend: hij informeert de betrokkene over zijn functie, de organisatie van waaruit hij werkt en de doelstellingen van zijn werk De straathoekwerker en de gast(en) hebben een professionele relatie. Dit wil onder andere zeggen dat de straathoekwerker steeds handelt in overeenstemming met en instemming van de gast(en). De straathoekwerker werkt m.a.w. op vraag van en op het tempo van de gast(en). Wil hij daar van afwijken, dan bespreekt hij dit eerst op team- of coördinatieniveau. Dit niet eerst bespreken kan enkel in geval van overmacht en/of noodweer. Dit handelen wordt zoveel mogelijk verantwoord t.o.v. de betrokkenen De straathoekwerker toont - rekening houdend met het werkterrein waarbinnen hij actief is en de doelstellingen van zijn project - ten opzichte van iedereen gelijke bereidheid tot het aangaan van een professionele relatie Indien het aangaan van een professionele relatie niet mogelijk is of indien de werker niet kan ingaan op een (hulp)vraag van een gast of gasten, dan verwijst hij de betrokkene door naar een instantie of persoon die dit wel kan. Dit niet aangaan van een professionele relatie of het niet ingaan op de (hulp)vraag kan te maken hebben met: de doelstellingen en het beleid van de organisatie, de professionaliteit van de werker, de eigen deskundigheid en de persoonlijke ethiek. Deze beslissing wordt toegelicht aan het team en de betrokkenen. 3

4 2. VERTROUWELIJKHEID 2.1. Om goed te functioneren moet de straathoekwerker kunnen rekenen op het vertrouwen van de gast(en) en de bredere samenleving. Dit is een basisvoorwaarde voor de individuele straathoekwerker maar ook voor het beroep op zich De straathoekwerker heeft beroepsgeheim (art. 458 sw) Het beroepsgeheim wordt niet opgeheven door de toestemming van de gast alleen. De plicht tot geheimhouding dient niet alleen het belang van het doelgroepslid doch ook het algemeen belang en dat van het beroep en de functie waarin dit wordt uitgeoefend. Het is de eigen beroepsverantwoordelijkheid van de straathoekwerker om in de gegeven situatie af te wegen welk belang voorrang dient te krijgen. Indien de straathoekwerker in een situatie verkeert waarbij hij denkt het beroepsgeheim te moeten schenden, en indien de wet dit toelaat, dan moet hij eerst overleggen met zijn coördinator (en team) en de ankerpuntcoördinator consulteren Bijgehouden informatie over gasten De straathoekwerker verzamelt van de gasten die gegevens die relevant zijn voor de professionele relatie De werker zorgt ervoor dat de gegevens van de gast(en) niet toegankelijk zijn voor anderen buiten hemzelf en de betrokken gast. Er is m.a.w. geen inzagemogelijkheid voor collega's. Dit is een gevolg van de geheimhoudingsplicht waar we het in 5.2. Vertrouwelijkheid t.o.v. collega's binnen een team, over hebben. In samenspraak met het provinciaal ankerpunt kan daar onder bepaalde voorwaarden van afgeweken worden Gasten worden ervan op de hoogte gebracht dat de straathoekwerker over hen informatie bijhoudt Persoonsgegevens worden eerlijk, nauwkeurig en rechtmatig verworven en opgetekend De straathoekwerker geeft de gast altijd inzagerecht. 3. SAMENWERKING 3.1. De straathoekwerker moet samenwerken met anderen wanneer dit voor de gast(en) aantoonbaar relevant is. Het uitgangspunt voor elke samenwerking moet echter zijn dat de gast eraan participeert (cfr. 1.1) Als de straathoekwerker samenwerkt met anderen dan geeft hij alleen die informatie over de gast(en) door die relevant is binnen het samenwerkingsverband. Dit gebeurt in overeenstemming met en met instemming van de gast(en) De werker brengt de betrokken gast(en) op de hoogte van mogelijke gevolgen van het doorgeven van informatie binnen samenwerkingsverbanden met derden Indien de gast niet aan de samenwerking kan participeren, geeft de straathoekwerker aan de betrokken gast volledig verslag van de aard, inhoud, gevolgen, enz. van het samenwerkingsverband. 4

5 3.5. De straathoekwerker werkt niet samen met derden als dit de verbreking van één van de punten van de deontologie inhoudt. 4. DE RELATIE TUSSEN DE WERKER EN ZIJN ORGANISATIE 4.1. De straathoekwerker aanvaardt de organisatie waaraan hij zich verbindt als het kader van zijn beroepsuitoefening. Deze verbintenis dient gericht te zijn op het bereiken van het primaire doel van het straathoekwerk (cfr.1.1) en begrenst het arbeidsterrein van de werker Tijdens zijn werkzaamheden als straathoekwerker vergewist de werker zich ervan dat het doel dat beoogd wordt met het inzetten van zijn deskundigheid, in overeenstemming is met de doelstelling van het beroep en dat hij binnen zijn functie- en taakomschrijving de verantwoordelijkheden behorende bij het beroep kan realiseren De straathoekwerker werkt mee aan de uitvoering en de ontwikkeling van de doelstelling en het beleid van de organisatie, voor zover dit overeenstemt met de eigen beroepsuitoefening De straathoekwerker verstrekt zijn verantwoordelijken de gegevens die van belang zijn voor het ontwikkelen en evalueren van relevante onderdelen van het organisatiebeleid. Het gaat hier om het gevraagd en ongevraagd verstrekken van - niet tot individuele personen herleidbare - gegevens ten behoeve van die onderdelen van het beleid welke gevolgen hebben voor de beroepsuitoefening De straathoekwerker legt, gegeven de verantwoordelijkheden behorende bij het beroep, verantwoording af aan zijn verantwoordelijken over de wijze waarop hij de functie vervult. 5. DE VERHOUDING TOT DE COLLEGA S 5.1. De straathoekwerker stelt tegenover collega's: zijn deskundigheid ten dienste eigen opvattingen ten aanzien van de beroepsuitoefening ter discussie en toetst het eigen beroepsmatig handelen, dit alles met in achtname van art Vertrouwelijkheid t.o.v. collega's binnen een team: We zien verschillende teams: Straathoekwerkteams (enkel bestaand uit straathoekwerkers) Multidisciplinaire teams, niet enkel bestaande uit straathoekwerkers, maar ook b.v. uit centrumwerkers van het centrum waarvoor de straathoekwerker werkt. Algemeen geldt in beide soorten teams een geheimhoudingsplicht. Binnen wat voor soort team ook, kunnen geen tot individuele personen herleidbare gegevens uitgewisseld worden. Deze houding is ingegeven door een fundamenteel respect voor de privacy van mensen, ook minderjarigen. Van de geheimhoudingsplicht kan in samenspraak met het provinciaal ankerpunt onder bepaalde voorwaarden afgeweken worden. Wordt daar in samenspraak met het regionaal ankerpunt van afgeweken dan hoort dit in het huishoudelijk reglement opgenomen te worden. 5