Samenvatting. Samenvatting - 133
|
|
- Tania Meijer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Samenvatting Het diabetische voet syndroom is een invaliderende en frequent voorkomende lange termijn complicatie van diabetes mellitus (DM). Het betreft een verscheidenheid aan afwijkingen van de voeten die ontstaan ten gevolge van een combinatie van perifere neuropathie, macro-angiopathie en andere gevolgen van metabole stoornissen. Een klinisch belangrijke manifestatie van het diabetische voet syndroom is het diabetische voetulcus, dat kan leiden tot een amputatie. De prevalentie van DM in Nederland werd in 1994 geschat op Aangezien de ziekte vaak pas laat wordt herkend, is bij ongeveer vijftig procent van deze patiënten de ziekte niet als zodanig vastgesteld. Vijftien tot vijfentwintig procent van alle diabetes patiënten krijgt eens in zijn/haar leven te maken met een voetulcus. Het relatief risico op het ondergaan van een beenamputatie bedraagt voor de Nederlandse diabetes populatie 20. Voor de diabetes patiënten in de provincie Groningen bedraagt het relatief risico zelfs 45. Diabetische voet problemen komen dus veel voor in onze samenleving. Het diabetisch voet syndroom vormt een grote belasting voor zowel de patiënt als voor de gezondheidszorg. Door vroege opsporing, strikte diabetes regulatie, voorlichting betreffende voetverzorging en adequaat schoeisel kan het aantal ulcera en amputaties worden gereduceerd. Het hoge aantal amputaties bij patiënten met DM in de provincie Groningen illustreert de noodzaak om de zorg voor de diabetische voet in deze regio nader te evalueren. De resultaten van deze evaluatie zijn samengevat in dit proefschrift en vormen een stimulans voor de multidisciplinaire aanpak van de diabetische voet in het Academisch Ziekenhuis. Deze dissertatie richt zich op (1) de omvang van het probleem van het diabetische voet syndroom in het Academisch Ziekenhuis Groningen, (2) de consequenties op de kwaliteit van leven, (3) de ontwikkeling van diagnostische tests voor diabetische neuropathie en (4) de relatie tussen neuropathie en angiopathie bij DM. (1) De omvang van het probleem: de evaluatie van een screening en preventie programma voor diabetische voet complicaties (hoofdstuk 2). Het optreden van voetcomplicaties ten gevolge van DM kan worden verminderd door goede preventie. Om een indruk te krijgen van de aanwezigheid van risicofactoren en het toepassen van preventieve maatregelen werd een steekproef genomen van patiënten van de diabetes polikliniek van het Academisch Ziekenhuis Groningen. Vijftig patiënten, niet bekend met voetcomplicaties, werden at random geselecteerd. De aanwezigheid van risico factoren werd onderzocht met het risico classificatie systeem van Coleman, de preventieve maatregelen met de Preventieve Samenvatting - 133
2 Maatregelen Schaal. Zestig procent van de patiënten had een verhoogd risico op het ontwikkelen van een diabetisch voet ulcus. Preventieve maatregelen werden slechts beperkt toegepast door de patiënten met een verhoogd risico. De kennis van patiënten met betrekking tot preventie was onvoldoende, de score op het gebied van de uitvoering van de preventieve maatregelen in de praktijk was nog slechter dan de score op het gebied van de kennis. Het schoeisel van de meeste risico patiënten voldeed niet aan de algemene basisvoorwaarden. (2) De consequenties van de aanwezigheid van diabetische voet ulcera op de kwaliteit van leven (hoofdstuk 3). De invloed van een diabetisch voetulcus op de kwaliteit van leven werd bestudeerd door diabetes patiënten met en zonder ulcera te vergelijken. Veertien patiënten met een klinisch stabiel ulcus of een ulcus in de voorgeschiedenis werden vergeleken met een controle groep van 24 diabetes patiënten zonder ulcera. Het risico profiel werd beoordeeld met behulp van de Nederlandse Diabetische Voet consensus. De kwaliteit van leven werd gescoord met de RAND-36, de Barthel score (ADL) en de vragenlijst Loopvaardigheid. Significante verschillen tussen de 2 groepen werden gevonden op het gebied van het risicoprofiel, op fysiek en sociaal functioneren, fysieke rol en ervaren gezondheid met de RAND-36 en met de 4 subschalen van de vragenlijst Loopvaardigheid. Op al deze schalen was de kwaliteit van leven significant slechter in de groep met voetulcera. Er werd een significante correlatie gevonden tussen het risico profiel en de kwaliteit van leven, met name op het gebied van het fysiek functioneren en de fysieke rol van de RAND-36 en de vragenlijst Loopvaardigheid. De aanwezigheid van een klinisch stabiel ulcus of een ulcus in de voorgeschiedenis heeft dus een grote invloed op de fysieke rol, het fysiek functioneren en op de loopvaardigheid. Met name fysieke stoornissen beïnvloeden de kwaliteit van leven. De kwaliteit van leven kan worden verbeterd door advies te geven over mogelijke voorzieningen en aanpassingen om dit te compenseren. (3) De diagnostiek van neuropathie. (A) anamnese- en onderzoeksschalen. Distale polyneuropathie (PNP) is de belangrijkste risico factor voor het diabetische voet syndroom. Er bestaan diverse anamnese- en onderzoeksschalen voor PNP. De algemeen geaccepteerde Neuropathy Symptom Score (NSS) (17 items) en de Neurological Disability Score (NDS) (35 items) zijn beide gevalideerd. Deze schalen zijn echter omvangrijk, omdat ze bedoeld zijn voor diagnostiek van neuropathie in het algemeen en niet specifiek voor distale symmetrische PNP. Aangezien grote aantallen patiënten regelmatig gescreend moeten worden op aanwezigheid van PNP, is het van belang om valide, eenvoudig toepasbare en goed voorspellende The diabetic foot syndrome
3 schalen te hebben in de praktijk. Daarom werden een eenvoudige anamneseen onderzoeksschaal ontwikkeld: de Diabetic Neuropathy Symptom (DNS) score en de Diabetic Neuropathy Examination (DNE) score. De Diabetic Neuropathy Symptom (DNS) score (hoofdstuk 4). In een groep van drieënzeventig diabetes patiënten werden de karakteristieken van de NSS en de DNS-score vergeleken. Om de DNS-score te valideren voor de diagnostiek van distale diabetische PNP, werden de construct validiteit, voorspellende waarde en de reproduceerbaarheid onderzocht met de DNE-score, monofilamenten en de vibratiezin (Biothesiometer) als klinische standaarden. De correlatie tussen de NSS en de DNS-score was hoog. De correlatie van respectievelijk de NSS en de DNSscore, met de klinische standaarden was goed. Beide scores hadden een vergelijkbare voorspellende waarde. De reproduceerbaarheid van de DNSscore was goed. De DNS-score blijkt een valide en betrouwbare anamnese schaal te zijn voor diabetische PNP. Bovendien is de DNS-score snel en eenvoudig uit te voeren in de praktijk. Daarom heeft de DNS-score voor dagelijks gebruik de voorkeur boven de uitgebreide NSS score. De Diabetic Neuropathy Examination (DNE) score (hoofdstuk 5). De NDS is ontwikkeld voor het vaststellen van neuropathie in het algemeen. Drieënzeventig diabetes patiënten werden onderzocht met monofilamenten en vibratiezin (Biothesiometer) als klinische standaarden voor PNP. Tevens werd de NDS uitgevoerd. Items van de NDS werden geselecteerd op klinische relevantie (positief gescoord in > 3 patiënten). Zo ontstond de DNE-score met 8 items. De DNE- score voorspelde de resultaten van de klinische standaarden adequaat en bleek sterk hiërarchisch te zijn. Bij een afkappunt van 3 versus 4 waren de sensitiviteit en specificiteit van de DNEscore hoog voor abnormale monofilament scores en voor de vibratiezin. De reproduceerbaarheid, zowel inter- als intraobserver, was goed. De DNE-score is een sensitieve en gevalideerde hiërarchische onderzoeksschaal voor PNP die snel en eenvoudig uitvoerbaar is in de dagelijkse praktijk. (B) De relatie tussen de DNS- en DNE-score en cardiovasculaire Autonome Functie Tests en Electro Diagnostische Studies (hoofdstuk 6). Het differentiërend vermogen van de DNS- en DNE-score voor de aanwezigheid van PNP en de relatie van deze scores met respectievelijk cardiovasculaire Autonome Functie Tests (caft) en Electro Diagnostische Studies (EDS) werd geëvalueerd met drie vergelijkbare groepen: 24 diabetes patiënten met neuropathische voetulcera (diabetes ulcus groep), 24 diabetes patiënten zonder neuropathie of ulcera (diabetes controle groep) en 21 controle personen zonder DM. Bij alle deelnemers werd de DNS- en DNEscore afgenomen, evenals caft (Heart Rate Variability (HRV) en Baro Samenvatting - 135
4 Reflex Sensitivity (BRS)) en EDS (nerve conduction sum (NCS) score en muscle fiber conduction velocity (MFCV): fastest/slowest ratio (F/S ratio)). De resultaten bevestigden de kracht van de DNS- en DNE-score in de diagnostiek van diabetische PNP in de praktijk. Beide scores waren in staat om te differentiëren tussen patiënten met en zonder PNP en waren sterk gecorreleerd aan caft en EDS, als harde parameters voor neuropathie. Zowel de DNS- als de DNE-score konden significant onderscheid maken tussen de diabetes ulcus en de diabetes controle groep, de DNE-score liet ook een duidelijk verschil zien tussen de diabetes controle groep en de controle groep zonder diabetes. De correlatie van de DNS- en de DNE-score was hoger met HRV dan met de BRS met betrekking tot caft. Een hoge correlatie voor DNS- en DNE score werd gevonden met EDS, voor zowel de MFCV als de NCS. Hoge Odds ratio's werden gevonden voor zowel de DNSals de DNE-score met HRV, BRS, MFCV en NCS. (4) De relatie tussen neuropathie en angiopathie bij diabetes mellitus. (A) Gaat diabetische PNP vooraf aan aanwezigheid van microangiopathie (hoofdstuk 7)? Diabetische PNP wordt verondersteld primair een probleem van de sensorische zenuwen te zijn. Microangiopathie wordt gezien als de belangrijkste pathogenetische factor voor het ontstaan van PNP. De volgende hypothesen werden bestudeerd: (1) PNP is aanwezig voordat micro- of macroangiopathie aantoonbaar is, en (2) sensorische en motorische stoornissen treden gelijktijdig op bij patiënten met DM. Twaalf mannelijke patiënten zonder aanwijzingen voor micro- of macroangiopathie werden bestudeerd met de DNS- en DNE-score, dynamometrie en zenuw- en spiervezelgeleidingsonderzoek. De sensibele zenuwgeleiding van de n. suralis was afwijkend bij zes patiënten. De spiervezelgeleidingssnelheid van de m. tibialis anterior was gestoord bij zes patiënten, vijf van deze zes patiënten hadden ook een afwijkende sensibele zenuwgeleiding. De helft van de proefpersonen had een combinatie van sensibele en motorische afwijkingen. Dit steunt de hypothese dat sensibele en motorische afwijkingen aan de zenuwen bij vroege diabetische PNP gelijktijdig ontstaan en niet na elkaar, voordat op andere wijze klinische micro- of macroangiopathie waarneembaar is. (B) Vormen Cardiovasculaire Autonome Neuropathie scores een afspiegeling van microangiopathie of van diabetische PNP (Hoofdstuk 8)? De autonome functie tests volgens Ewing (Ewing batterij), korte termijn hart frequentie variabiliteit (heart rate variability HRV) en baroreflex gevoeligheid (baroreflex sensitivity BRS) zijn vormen van testen voor Cardiovasculaire Autonome Neuropathie (CAN). CAN testen worden aanbevolen als een van de diagnostische categorieën voor diabetische PNP The diabetic foot syndrome
5 Toch rijst de vraag of deze testen wel PNP vaststellen. Bij vijfenveertig diabetes patiënten werden de CAN testen vergeleken met testen voor (1) PNP: de DNS- en DNE-score, monofilamenten en vibratiezin, (2) macroangiopathie: enkel en teen/arm index en (3) microangiopathie: laser dopplerflow (LDF) metingen aan de voet. Een zwakke relatie werd gevonden tussen de Ewing tests en monofilamenten en vibratiezin, deze relatie bleek echter na correctie voor de leeftijd niet significant. Er werd geen significante relatie tussen de Ewing tests en de DNS- en DNE-scores gevonden. De correlatie tussen HRV en respectievelijk de DNE-score, monofilamenten en vibratiezin was significant, ook na leeftijdscorrectie. De BRS was niet gerelateerd aan testen voor PNP. Er werd geen correlatie gevonden tussen de CAN tests en de testen voor macroangiopathie. Er was wel een significante relatie aanwezig tussen HRV en de LDF, als maat voor microangiopathie. CAN testen blijken dus gerelateerd te zijn aan microcirculatoire stoornissen en aan klinische testen voor PNP (monofilamenten, vibratiezin en DNEscore) en nog minder aan de DNS-score. De CAN testen lijken hiermee zowel een uiting te zijn van algemene microangiopathie als van specifieke diabetische PNP. Discussie. Door ontwikkeling van de gevalideerde DNS- en DNE-score zijn eenvoudig uitvoerbare, betrouwbare instrumenten beschikbaar gekomen voor de diagnostiek van diabetische PNP in de dagelijkse praktijk. De scores kunnen worden gebruikt voor screening en evaluatie, zowel in de 1 e lijn, als in diabetes en neurologische (poli)klinieken. De scores kunnen zowel door medici, als door verpleegkundigen en paramedici worden afgenomen. De uitvoering is gestandaardiseerd. Er is nog steeds onduidelijkheid over de meest betrouwbare combinatie voor de diagnostiek van diabetische PNP. In 1988 werd in de San Antonio consensus voorgesteld om 5 verschillende diagnostische categorieën complementair te gebruiken. Tot nu toe zijn er geen harde bewijzen dat een beperktere combinatie van onderzoeken gerechtvaardigd is. Indien te veel lage afkappunten gebruikt worden, bestaat echter het risico dat overdiagnostiek plaats vindt. Dit onderwerp wordt bediscussieerd in hoofdstuk 6. Toekomstig onderzoek dient zich te richten op de ontwikkeling van een optimale set van diagnostische tests voor diabetische PNP. In de multidisciplinaire zorg voor de diabetische voet heeft de revalidatiearts een belangrijke rol. De revalidatiearts heeft specifieke kennis van voetafwijkingen en de daaraan ten grondslag liggende problematiek. Met name ook de aanpassing bij voetafwijkingen en de consequenties op dagelijkse activiteiten, maatschappelijke participatie en kwaliteit van leven behoren tot de specifieke expertise van de revalidatiearts. Samenvatting - 137
6 De toename van het aantal mensen met DM en secundaire voetcomplicaties vraagt aanpassing van de organisatie van screening en preventie programma's en herziening van procedures voor bijvoorbeeld het voorschrijven van schoenen. Preventie van het diabetische voet syndroom vormt een belangrijke uitdaging voor ons allen! De in dit proefschrift ontwikkelde schalen voor PNP kunnen een bijdrage leveren aan de opsporing van patiënten met een verhoogd risico. De zorg kan verder verbeterd worden door multidisciplinaire samenwerking en bundeling van krachten in een transmuraal netwerk en door aandacht te besteden aan de gevolgen van het diabetische voet syndroom op het dagelijks functioneren en de kwaliteit van leven The diabetic foot syndrome
Congres Revalidatie 2016 Bas Meijer, podotherapeut
Congres Revalidatie 2016 Bas Meijer, podotherapeut Introductie. Bas Meijer, podotherapeut Anderhalvelijns zorgcentrum Luc van Driel Judith Ensink 02 Inhoud. Podotherapeut? Samenwerkende disciplines Specialisaties
Nadere informatieChapter 9. Samenvatting
Chapter 9 Samenvatting 130 Samenvatting 131 Samenvatting Complicaties van de onderste extremiteit, in het bijzonder voetulcera (voetwonden), veroorzaken een zeer grote ziektelast en een grote mate van
Nadere informatieRichtlijn DIABETISCHE NEUROPATHIE
Richtlijn DIABETISCHE NEUROPATHIE Editie 2003 Richtlijn Diabetische Neuropathie pagina 1 Verantwoording en aansprakelijkheid De Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) heeft deze richtlijnen en adviezen met
Nadere informatieDiHAG-statement voetzorg. Inleiding
DiHAG-statement voetzorg Secretariaat: p/a Nederlands Huisartsen Genootschap Mercatorlaan 1200 Postbus 3231 3502 GE Utrecht Tel. 030 2823500 Fax 030 2823501 E-mail: dihag@nhg.org www.dihag.nl KvK: 41261381
Nadere informatieVroegtijdig signaleren van de risico s van de DM-voet
Vroegtijdig signaleren van de risico s van de DM-voet Door Monique Gouw Doelstelling Herkennen van een diabetische voet, op de juiste wijze een screening uitvoeren en wanneer nodig doorverwijzen naar de
Nadere informatieDiabetische voet. Ellie Lenselink Wond consulent. Inhoud
Diabetische voet Ellie Lenselink Wond consulent Inhoud Inleiding Anatomie / fysiologie Pathologie Multidisciplinaire behandeling Wondbehandeling Preventie Transmurale richtlijn Diabetische voet 2012 Deze
Nadere informatieLaatste ontwikkelingen vanuit de internationale consensus. Véronique Oostendorp WCS Cie. Diabetische voet Amphia ziekenhuis, Breda
Laatste ontwikkelingen vanuit de internationale consensus Véronique Oostendorp WCS Cie. Diabetische voet Amphia ziekenhuis, Breda Programma 1. Inleiding 2. Anamnese 3. Preventie 4. Beoordelen voetulcus
Nadere informatieMeten van ziekteprogressie in MS: komen de perspectieven van
Samenvatting proefschrift Jolijn Kragt Meten van ziekteprogressie in MS: komen de perspectieven van patiënten en dokters met elkaar overeen? Multipele sclerose (MS) is een chronische progressieve neurologische
Nadere informatiehoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5
SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de
Nadere informatieSamenvatting R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9
SAMENVATTING 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 134 Type 2 diabetes is een veel voorkomende ziekte die een grote impact heeft op zowel degene waarbij
Nadere informatieZorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie. Margot Geerts Verpleegkundig Specialist
Zorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie Margot Geerts Verpleegkundig Specialist Diabetische polyneuropathie 1. Distale symmetrische polyneuropathie Uitval van een combinatie van sensore,
Nadere informatieAddendum. Nederlandse Samenvatting
Addendum A Nederlandse Samenvatting 164 Addendum Cardiovasculaire ziekten na hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap Hypertensieve aandoeningen zijn een veelvoorkomende complicatie tijdens de zwangerschap.
Nadere informatieAnatomisch en fysiologisch belang van schoeisel en voetverzorging bij diabetespatiënten Voetpreventie: Denk aan je onderdanen Eva Goethals Bachelor in de podologie Diabetes CHRONISCHE COMPLICATIES Complicaties
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Samenvatting In de diagnose en prognose van hartfalen hebben B-type Natriuretisch Peptide (BNP) en N-terminaal probnp (NT-proBNP) in de afgelopen jaren hun waarde bewezen. Tegenwoordig
Nadere informatieSamenvatting 9 122 Chapter 9 Diabetes mellitus is geassocieerd met langzaam progressieve veranderingen in het brein, een complicatie die diabetische encefalopathie genoemd wordt. Eerdere studies laten
Nadere informatieDm voet. 21 november 2012 Mini-symposium DM
Dm voet 21 november 2012 Mini-symposium DM Agenda Ø Definitie van de dm voet Ø Wie wat hoe Ø Simmsclassificatie Ø Voetonderzoek Ø Verwijzing Ø Take-homemessage Defenitie DM Voet Ø Verscheidenheid aan voetafwijkingen
Nadere informatieDe diabetische voet; chirurgische aspecten
De diabetische voet; chirurgische aspecten Nascholing Wondzorg voor huisartsen, Gouda, 4 juli 2019 Waar is Dr Hoogma? Diabetische voet Infectie, ulceratie en/of destructie van het dieper gelegen weefsel
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43602 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Fenema, E.M. van Title: Treatment quality in times of ROM Issue Date: 2016-09-15
Nadere informatieHoofdstuk 1 Hoofdstuk 2
179 In dit proefschrift werden de resultaten beschreven van studies die zijn verricht bij volwassen vrouwen met symptomen van bekkenbodem dysfunctie. Deze symptomen komen frequent voor en kunnen de kwaliteit
Nadere informatieAppendix. Nederlandstalige samenvatting (Dutch summary)
Appendix Nederlandstalige samenvatting (Dutch summary) 93 87 Inleiding Diabetes mellitus, kortweg diabetes, is een ziekte waar wereldwijd ongeveer 400 miljoen mensen aan lijden. Ook in Nederland komt de
Nadere informatieWCS congres Wondzorg verbindt. De diabetische voet
WCS congres Wondzorg verbindt De diabetische voet Screening en herkenning 26 november 2013 Eveline de Greef Verpleegkundig specialist vaatchirurgie/diabetische voet Canisius Wilhelmina Ziekenhuis, Nijmegen
Nadere informatieHoofdstuk 1: introductie van het proefschrift
Samenvatting 114 Samenvatting Samenvatting 115 Hoofdstuk 1: introductie van het proefschrift Dit proefschrift beschrijft een aantal studies over patiënten die met maagklachten de huisarts bezoeken. Van
Nadere informatieSamenvatting en conclusies
Samenvatting en conclusies 221 SAMENVATTING EN CONCLUSIES In de algemene inleiding (Hoofdstuk 1) wordt een overzicht gegeven van de toepassing van multi-slice computed tomography (MSCT) voor de diagnostiek
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur
Nadere informatieSamenvatting. Cliëntgerichte benadering in de ergotherapie
Cliëntgerichte benadering in de ergotherapie Het implementeren van een cliëntgerichte benadering in de gezondheidszorg heeft in toenemende mate de aandacht gekregen van patiënten, hulpverleners en beleidsmakers.
Nadere informatieSummery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers
ummery amenvatting Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers 207 Algemene introductie Werkgerelateerde arm-, schouder- en nekklachten zijn al eeuwen
Nadere informatieWorkshop Neuropathie Wat gaan we vandaag bespreken. Neuropathie. Inleiding. Neuropathie. Brandende voeten. Neuropathie Angiopathie
Wat gaan we vandaag bespreken Workshop Angiopathie Testen voor neuropathie Stemvork Monofilament Verschil temperatuur Scherp/stomp Inleiding 1 op de 15 mensen in NLD heeft diabetes mellitus 25% krijgt
Nadere informatieFYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. Januari 2014, blok 3, Gerard Koel.
FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. Januari 2014, blok 3, Gerard Koel. INHOUD : 1. Enige statistische begrippen omtrent studies naar diagnostische middelen. 2. Diagnostische
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Het is een uitdaging om ouderen te identificeren die baat kunnen hebben bij een interventie gericht op de preventie van beperkingen in het dagelijks leven op het moment dat dergelijke
Nadere informatieSamenvatting. Het Terneuzen Geboortecohort. Detectie en Preventie van Overgewicht en Cardiometabool Risico vanaf de Geboorte
Het Terneuzen Geboortecohort Detectie en Preventie van Overgewicht en Cardiometabool Risico vanaf de Geboorte In Hoofdstuk 1 worden de achtergrond, relevantie, gebruikte definities en concepten, en de
Nadere informatieCHAPTER. Samenvatting
CHAPTER 9 Samenvatting CHAPTER 9 Klachten aan pols en hand komen veel voor; bij 9 tot 12.5% van de Nederlandse volwassenen. Niet alle mensen bezoeken de huisarts voor pols- of handklachten. De huisarts
Nadere informatieVoetzorg bij diabetes
Voetzorg bij diabetes Voetzorg 2015 Internist hoofdbehandelaar Wat is er anders in 2015? Mieke Pero 24-02-2015 Agenda Welkom De diabetische voet College Voor Zorgverzekeringen (CVZ, tegenwoordig ZIN) Zorgmodule
Nadere informatieWat zien we hier? JE VOETEN IN DE WATTEN GELEGD DIABETISCH VOET. 1) Fysiopathologie. Complicaties van diabetes die leiden tot voetulcus:
Wat zien we hier? JE VOETEN IN DE WATTEN GELEGD Veerle Mys Wondverpleegkundige diabeteseducator AZ Sint-Blasius Dendermonde DIABETISCH VOET 1) Fysiopathologie 2) Belang van diabetisch voet 4) Educatie
Nadere informatieVoetonderzoek bij mensen met Diabetes Mellitus
Voetonderzoek bij mensen met Diabetes Mellitus Monique Janssen en Monique Gouw Programma 20.00: Presentatie: Wanneer spreekt men van een diabetische voet? Wat zijn de risico s die de voeten dan lopen?
Nadere informatieChapter 10 Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting Chapter 10 De laatste jaren is de mortaliteit bij patiënten met psychotische aandoeningen gestegen terwijl deze in de algemene populatie per leeftijdscategorie is gedaald. Een belangrijke
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Bij foetale en neonatale long hypoplasia is het aantal long cellen, luchtwegen en alveoli verminderd hetgeen resulteert in een verminderd long volume en gewicht. Long hypoplasie
Nadere informatieProtocol voetonderzoek bij diabetes mellitus
Naam van de praktijk Logo van de praktijk Protocol voetonderzoek bij diabetes mellitus Protocolnummer: Versie: Auteur: Vaststellingsdatum: Beheerder (naam): Herzieningsdatum: Bestemd voor (functie(s)):
Nadere informatieSAMENVATTING. 140 Samenvatting
Samenvatting 140 Samenvatting SAMENVATTING Diabetes mellitus, ofwel suikerziekte, is een veelvoorkomende stofwisselingsziekte die gekenmerkt wordt door hyperglykemie (verhoogde bloedsuikerspiegels) als
Nadere informatieNederlandstalige samenvatting
Nederlandstalige samenvatting 147 Samenvatting 148 Nederlandstalige samenvatting Nederlandstalige samenvatting Achtergrond en doel van het onderzoek De keizersnede was oorspronkelijk bedoeld als noodprocedure
Nadere informatieDiabetische voet. V. Oostendorp- Cornelissen Wondconsulent, Amphia ziekenhuis, Breda WCS Diabetische voet
Diabetische voet V. Oostendorp- Cornelissen Wondconsulent, Amphia ziekenhuis, Breda WCS Diabetische voet Commissie diabetische voet Anke Wijlens Docent podotherapie, Saxion hogeschool, Enschede Bela Pagrach
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING 188 Type 1 Diabetes and the Brain Het is bekend dat diabetes mellitus type 1 als gevolg van hyperglykemie (hoge bloedsuikers) kan leiden tot microangiopathie (schade aan de kleine
Nadere informatieSamenvatting Klinische uitkomstmaten in progressieve multiple sclerose
Klinische uitkomstmaten in progressieve multiple sclerose SV Achtergrond Multiple Sclerose (MS) is een chronische neurologische ziekte, waarbij er sprake is van demyelinisatie (verlies van het myeline
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
12 Samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene inleiding en beschrijft de achtergronden en het doel van dit proefschrift. Met het stijgen van de leeftijd nemen de incidentie en prevalentie van hart- en vaatziekten
Nadere informatieChapter 10. Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting 1 Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrondinformatie van de relatie tussen intrauteriene groeivertraging, waarvan het lage geboortegewicht een uiting kan zijn, en de gevolgen in de
Nadere informatieNederlandse samenvatting
11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 156 Nederlandse samenvatting Dit proefschrift richt zich op nieuwe strategieën voor het identificeren, diagnosticeren, vervolgen en de preventie van coeliakie. Hoofdstuk
Nadere informatieResponsiviteit van meetinstrumenten. Prof. dr. ir. Riekie de Vet. EMGO Instituut, Amsterdam
Responsiviteit van meetinstrumenten Prof. dr. ir. Riekie de Vet EMGO Instituut, Amsterdam Meet-eigenschappen Klinimetrische eigenschappen Reproduceerbaarheid Validiteit Responsiviteit Interpretatie Definitie
Nadere informatieVroeginterventie via het internet voor depressie en angst
Samenvatting 141 Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Hoofdstuk 1 is de inleiding van dit proefschrift. Internetbehandeling voor depressie en angst is bewezen effectief. Dit opent
Nadere informatieSAMENVATTING. Samenvatting
Samenvatting SAMENVATTING PSYCHOMETRISCHE EIGENSCHAPPEN VAN ADL- EN WERK- GERELATEERDE MEETINSTRUMENTEN VOOR HET METEN VAN BEPERKINGEN BIJ PATIËNTEN MET CHRONISCHE LAGE RUGPIJN. Chronische lage rugpijn
Nadere informatieNederlandse samenvatting. Het in kaart brengen en bespreken van de kwaliteit van leven van adolescenten met type 1 diabetes in de reguliere zorg
Nederlandse samenvatting Het in kaart brengen en bespreken van de kwaliteit van leven van adolescenten met type 1 diabetes in de reguliere zorg Dit proefschrift richt zich op adolescenten met type 1 diabetes
Nadere informatieHet meten van loopkarakteristieken
SAMENVATTING Ongeveer 45% van alle mensen na een beroerte valt tenminste één keer per jaar. Een val kan leiden tot tijdelijk letsel zoals een gebroken heup. Ook leidt vallen bij mensen met een beroerte
Nadere informatieFYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. Januari 2015, blok 3, Gerard Koel.
FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. Januari 2015, blok 3, Gerard Koel. INHOUD : 1. Enige statistische begrippen omtrent studies naar diagnostische middelen. 2. Diagnostische
Nadere informatieDe voet snel en effectief ter hand genomen, alles draait om de Simm s classificatie. Gelijk maar een vraag! Simm s Klasse 0.
De voet snel en effectief ter hand genomen, alles draait om de Simm s classificatie Gelijk maar een vraag! Vindt U dat type 2 diabetes patiënten zonder risicovoeten kunnen volstaan met minder uitgebreid
Nadere informatie132
6DPHQYDWWLQJ 132 6DPHQYDWWLQJ Sotos syndroom, ook wel cerbraal gigantisme genoemd, werd voor het eerst beschreven in 1964 door Professor Sotos. Hij beschreef 5 kinderen met snelle lengtegroei, een grote
Nadere informatieDIABETISCHE NEUROPATHIE DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING
DIABETISCHE NEUROPATHIE DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING JMJ KRUL NEUROLOOG TERGOOIZIEKENHUIZEN BLARICUM Cijfers over diabetes (1) Er zijn ongeveer 740.000 mensen met diabetes in Nederland; 250.000 mensen
Nadere informatieSamenvatting in Nederlands
* Samenvatting in Nederlands Samenvatting in Nederlands Dit proefschrift is gebaseerd op gegevens verkregen uit het FuPro-CVA onderzoek (Functionele Prognose bij een cerebrovasculair accident (of beroerte)).
Nadere informatieOntwikkeling van de vragenlijst Betrouwbaarheid en validiteit
109 Samenvatting 110 Inleiding Dit proefschrift beschrijft de ontwikkeling van een vragenlijst die door patiënten zelf in te vullen is om zowel gewenste (effectiviteit) als ongewenst effecten (bijwerkingen/tolerabiliteit)
Nadere informatieSamenvatting in het Nederlands
Samenvatting in het Nederlands Samenvatting in het Nederlands 137 Sinds de jaren zeventig daalt de sterfte aan een beroerte, terwijl de incidentie ongeveer gelijk is gebleven. Uit een scenario-analyse
Nadere informatieNeDerLaNDSe SaMeNVaTTING
Chapter 9 NEDERLANDSE SAMENVATTING 162 Chapter 9.1 SAMENVATTING EN ALGEMENE DISCUSSIE Dit proefschrift bevat een serie studies betreffende dunne vezel neuropathie (small fiber neuropathy, SFN). Hieronder
Nadere informatieMorbus Waldenström en IgM geassocieerde polyneuropathie. Anna van Rhenen Klinische dag NVVH
Morbus Waldenström en IgM geassocieerde polyneuropathie Anna van Rhenen Klinische dag NVVH 1 Inhoud Casus Morbus Waldenström IgM geassocieerde polyneuropathie Literatuur Conclusies Dia 2 1 zou deze dia
Nadere informatie212
212 Type 2 diabetes is een chronische aandoening, gekarakteriseerd door verhoogde glucosewaarden (hyperglycemie), die wereldwijd steeds vaker voorkomt (stijgende prevalentie) en geassocieerd is met vele
Nadere informatieWeet wat u doet bij de diabetische voet
Weet wat u doet bij de diabetische voet W O R K S H O P C L A U D I C A T I O N E T J A A R C O N G R E S 2 0 1 5 B A R T - J E R O E N P E T R I 12-03- 2 0 1 5 Definitie diabetische voet De verscheidenheid
Nadere informatieSamenvatting. Vitamine D-tekort in een multi-etnische populatie; determinanten, prevalentie en consequenties
Samenvatting Vitamine D-tekort in een multi-etnische populatie; determinanten, prevalentie en consequenties Samenvatting 116 In de huid van het menselijk lichaam wordt, bij blootstelling aan zonlicht,
Nadere informatieFormulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument.
Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument. Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 3. Toelichting bij de criteria voor
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Cardiovasculaire Beoordeling na Hypertensieve Afwijkingen van de Zwangerschap Hypertensieve zwangerschapscomplicaties rondom de uitgerekende datum zijn veelvoorkomende complicaties.
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 121 Nederlandse samenvatting Patiënten met type 2 diabetes mellitus (T2DM) hebben een verhoogd risico op de ontwikkeling van microvasculaire en macrovasculaire complicaties. Echter,
Nadere informatiehfdst 1 ps 11-09-1997 11:17 Pagina 8 SAMENVATTING
hfdst 1 ps 11-09-1997 11:17 Pagina 8 SAMENVATTING hfdst 1 ps 11-09-1997 11:17 Pagina 9 Niet-insuline-afhankelijke diabetes mellitus (NIADM) is een chronische ziekte die een belangrijke oorzaak vormt van
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Hart- en vaatziekten zijn de meest voortkomende ziekten in ontwikkelde landen en veroorzaken het hoogste sterftepercentage. De term hart- en vaatziekten omvat alle klinische uitingen van slagaderverkalking
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38701 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Visschedijk, Johannes Hermanus Maria (Jan) Title: Fear of falling in older patients
Nadere informatieDecubitus, diabetes voetulcus of
Decubitus, diabetes voetulcus of ischemisch ulcus? What s in a Name Peter Quataert Verpleegkundig Specialist WEC ZorgSaam IGZ prestatieindicatorenset IGZ Ziekenhuis verhult veel gevallen van doorliggen
Nadere informatiePlasma volume expansie in ernstige hypertensieve aandoeningen van de zwangerschap
Samenvatting Plasma volume expansie in ernstige hypertensieve aandoeningen van de zwangerschap Samenvatting Dit proefschrift beschrijft het effect van plasma volume expansie in de behandeling van ernstige
Nadere informatieDe diabetische voet en de Simm s classificatie
De diabetische voet en de Simm s classificatie De diabetische voet en de Simm s classificatie Margreet van Putten Houten 2012 2012 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieDe diabetische voet Wat is het en hoe ontstaat het?
De diabetische voet Wat is het en hoe ontstaat het? Diabetes mellitus is een ziektebeeld waarbij het evenwicht in de bloedsuikerspiegel verstoord is (suikerziekte). Veel mensen met diabetes mellitus krijgen
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting Het onderwerp van dit proefschrift is depressieve en angst symptomen in chronische dialyse patiënten en andere patiënten. Het proefschrift bestaat uit twee delen (deel A en deel
Nadere informatieSamenvatting voor niet-ingewijden
Samenvatting 188 Samenvatting Samenvatting voor niet-ingewijden Diabetes mellitus type 2 (DM2), oftewel ouderdomssuikerziekte is een steeds vaker voorkomende aandoening. Dit heeft onder andere te maken
Nadere informatieVoetcontrole bij de patiënt met diabetes mellitus uitgelicht
ARTIKEL Voetcontrole bij de patiënt met diabetes mellitus uitgelicht Monique Gouw, medisch directeur en podotherapeut Podotherapeutisch Centrum RondOm te Leusden Elke praktijkondersteuner en praktijkverpleegkundige
Nadere informatievragenlijsten. Er werd geen verschil gevonden tussen de twee groepen wat betreft het verloop in de tijd van de interveniërende variabelen
Samenvatting Samenvatting De toenemende vraag naar totale heuparthroplastieken (THA) en totale kniearthroplastieken (TKA) leidt tot groeiende wachtlijsten. Om dit probleem het hoofd te bieden hebben veel
Nadere informatieVoeten en diabetes. M.A. van Putten
Voeten en diabetes Voeten en diabetes M.A. van Putten Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting De adolescentie is lang beschouwd als een periode met veelvuldige en extreme stemmingswisselingen, waarin jongeren moeten leren om grip te krijgen op hun emoties. Ondanks het feit
Nadere informatieSimms classificatie, voetverzorging en vergoedingen. Hoe geven we de juiste voet zorg/ voetzorg!
Simms classificatie, voetverzorging en vergoedingen Hoe geven we de juiste voet zorg/ voetzorg! René Ottens, Diabetes podotherapeut Geen (potentiële) Disclosure belangenverstrengeling Niet in sponsoring.
Nadere informatiesamenvatting 127 Samenvatting
127 Samenvatting 128 129 De ziekte van Bechterew, in het Latijn: Spondylitis Ankylopoëtica (SA), is een chronische, inflammatoire reumatische aandoening die zich vooral manifesteert in de onderrug en wervelkolom.
Nadere informatiehoofdstuk 2 hoofdstuk 3
Om de herkenning van patiënten met depressieve stoornis in de eerste lijn te verbeteren wordt wel screening aanbevolen. Voorts worden pakketinterventies aanbevolen om de kwaliteit van zorg en de resultaten
Nadere informatieSamenvat ting en Conclusies
Samenvat ting en Conclusies Samenvatting en Conclusies 125 SAMENVAT TING EN CONCLUSIES In dit proefschrift werd de invloed van viscerale obesitas en daarmee samenhangende metabole ontregelingen, en het
Nadere informatieTwelve. TweTw. Twelve. Twelve. Twelve. Twelf. Twelve. Summary and General Discussion Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae.
Samenvatting e TweTw l TwTwelv Twelf T Twel Summary and General Discussion Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae TwTweT welvelve 149 Bacteriurie is de aanwezigheid van bacteriën in urine. Uropathogenen
Nadere informatiePATHOFYSIOLOGIE VAN ISCHEMIE EN VOETULCUS DR. M.C. MARTENS
PATHOFYSIOLOGIE VAN ISCHEMIE EN VOETULCUS DR. M.C. MARTENS Avondsymposium VOET2013 23 april 2013 Inhoud Deel 1: pathofysiologie van ischemie... 2 Deel 2: Pathofysiologie van het voetulcus... 4 Deel 1:
Nadere informatieDiabetes voetzorg in de organisatie
Diabetes voetzorg in de organisatie Prof Dr Randon C Dienst thoracale en vasculaire heelkunde, UZ Gent Verantwoordelijke diabetes voetkliniek UZ Gent Voorzitster commissie diabetische voet, Diabetes Liga
Nadere informatieVoetproblemen bij Diabetespatiënten Situering en Screening. Dr. Greet Peeters Endocrinoloog ZNA Jan Palfijn
Voetproblemen bij Diabetespatiënten Situering en Screening Dr. Greet Peeters Endocrinoloog ZNA Jan Palfijn Voetproblemen bij Diabetespatiënten Enkele weetjes Pathofysiologie Preventie Elke dag krijgen
Nadere informatieDit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.
Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met
Nadere informatieSamenvatting Dankwoord Curriculum Vitae List of publications
Chapter 9 Dankwoord Curriculum Vitae List of publications Obesitas (vetzucht) bij kinderen is gedurende de afgelopen decennia een groeiend en wereldwijd probleem geworden. De snel toenemende prevalentie
Nadere informatieDiabetische Voet. Presentatie. - Achtergrond. - Hoe ontstaat diabetische voet. - Diagnostiek. - De behandeling van vaat/ infectie problemen
Diabetische Voet Dr. R.G.S. van Eps Afdeling Heelkunde en Vaatexpertisecentrum Voetenpoli Wondzorg Symposium 2012 Presentatie - Achtergrond - Hoe ontstaat diabetische voet - Diagnostiek - De behandeling
Nadere informatieNeuropathie en Neurotoxiciteit. Bij de behandeling van kanker met chemotherapie Dr. M. Eurelings, neuroloog Spaarne ziekenhuis, Hoofddorp
Neuropathie en Neurotoxiciteit Bij de behandeling van kanker met chemotherapie Dr. M. Eurelings, neuroloog Spaarne ziekenhuis, Hoofddorp Neurologische complicaties bij kanker Myelopathie:ruggemerg Rugpijn
Nadere informatieKlinische inspanningstesten in de (kinder)revalidatie
Klinische inspanningstesten in de (kinder)revalidatie Kinderen en jongvolwassenen met een fysieke beperking, zoals cerebrale parese (CP), ervaren vaak loopproblemen in het dagelijks leven. Veelgehoorde
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING Moleculaire analyse van sputum voor de diagnostiek van longkanker Motivering van dit proefschrift Longkanker kent de hoogste mortaliteit van alle kankers. Dit komt doordat de ziekte
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Sinds enkele decennia is de acute zorg voor brandwondenpatiënten verbeterd, hetgeen heeft geresulteerd in een reductie van de mortaliteit na verbranding, met name van patiënten
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Om de behandeling met intrauteriene inseminaties (IUI) zo optimaal mogelijlk te laten verlopen zijn een aantal factoren noodzakelijk. Deze factoren betreffen 1) voldoende progressief
Nadere informatie1 G>=>KE:G=L> Dutch summary
1 Dutch summary * - nederlandse samenvatting Alhoewel cerebrale parese (CP) wordt gezien als een non-progressieve aandoening treden er wel degelijk secundaire complicaties op zoals afname van beweeglijkheid,
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Genderdysforie in kinderen: Oorzaken en Gevolgen Chapter ELEVEN De studies, beschreven in dit proefschrift, richten zich op vier thema s. De eerste hoofdstukken beschrijven twee
Nadere informatieTEMPERATUURMETINGEN BIJ DIABETISCHE VOET A.M. WIJLENS
TEMPERATUURMETINGEN BIJ DIABETISCHE VOET A.M. WIJLENS DISCLOSURE Geen belangenverstrengeling INTRODUCTIE LICHAAMSTEMPERATUUR Constante lichaamstemperatuur wenselijk voor verloop fysiologische processen
Nadere informatieCHAPTER 8. Samenvatting
CHAPTER 8 Samenvatting Samenvatting 8. Samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene introductie. Doel van dit proefschrift is om de kosten en effectiviteit van magnetische resonantie (MR) te evalueren indien
Nadere informatieDeelprestatie pedicure OIM Orthopedie
Deelprestatie pedicure OIM Orthopedie 2 Inhoudsopgave Deelprestatie Omschrijving deelprestatie pedicure... 3 Algemene verantwoording overeenkomst gehele voetzorg... 3 Omschrijving deelprestatie pedicure
Nadere informatieHet onderzoek gepresenteerd in dit proefschrift is gericht op de diagnostiek en het meten van verschijnselen van CRPS 1, en de betrokkenheid van NMDA receptoren en de waarde van NMDA receptor antagonisten
Nadere informatie