6,4. Werkstuk door een scholier 3359 woorden 15 juni keer beoordeeld. Levensbeschouwing. Standaardregels Verenigde Naties
|
|
- Silke Devos
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Werkstuk door een scholier 3359 woorden 15 juni ,4 123 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Standaardregels Verenigde Naties Om de volwaardige deelneming van gehandicapten aan de maatschappij te waarborgen, hebben de Verenigde Naties een aantal standaardregels opgesteld betreffende de rechten van gehandicapten. Een van deze regels is als volgt: Regel 9 Gezinsleven en lichamelijke integriteit De staten dienen de volwaardige deelneming van gehandicapten aan een gezinsleven te bevorderen. Zij dienen hun recht op lichamelijk integriteit te bevorderen en ervoor te zorgen dat de wetgeving gehandicapten niet discrimineert wat betreft seksuele relaties, huwelijk en ouderschap. 1. Gehandicapten moeten in staat worden gesteld om bij hun gezin te wonen. De staten dienen te stimuleren dat in de gezinsbegeleiding speciale modules worden opgenomen die gericht zijn op het hebben van beperkingen en de gevolgen daarvan voor het gezinsleven. Er dienen tijdelijke logeeropvang en hulpdiensten beschikbaar te zijn om gezinnen met een gehandicapt gezinslid te ontlasten. De staten dienen alle onnodige hinderpalen weg te nemen voor personen die een gehandicapt kind of een gehandicapte volwassene willen verzorgen of adopteren. 2. Gehandicapten mag niet de gelegenheid worden ontzegd hun seksualiteit te ontdekken, seksuele relaties te hebben en het ouderschap te beleven. Gezien het feit dat gehandicapten moeilijkheden kunnen ondervinden bij het vinden van een huwelijkspartner of het stichten van een gezin, dienen de staten het beschikbaar zijn van passende begeleiding te stimuleren. Gehandicapten moeten op dezelfde wijze als anderen toegang hebben tot voorbehoedmiddelen en seksuele voorlichting in toegankelijke vorm. 3. De staten dienen maatregelen te bevorderen gericht op het veranderen van nog altijd in de samenleving heersende negatieve opvattingen over huwelijk, seksualiteit en ouderschap van gehandicapten, met name gehandicapte vrouwen en meisjes. De media dienen te worden aangemoedigd een belangrijke rol te spelen bij het wegnemen van deze negatieve opvattingen. 4. Gehandicapten en hun familieleden dienen volledig te worden geïnformeerd over het treffen van voorzorgsmaatregelen tegen seksueel misbruik en mishandeling. Gehandicapten zijn bijzonder kwetsbaar voor misbruik en mishandeling in de familiekring, in de gemeenschap of in instellingen en hun moet Pagina 1 van 8
2 worden geleerd misbruik of mishandeling te voorkomen, te herkennen en te melden. Situatie in Nederland De aandacht voor vraagstukken rond anticonceptie bij mensen met een verstandelijke handicap neemt toe. Dit is het directe gevolg van veranderende inzichten ten opzichte van de maatschappelijke positie van verstandelijk gehandicapten in het algemeen en ten opzichte van hun seksualiteit en de beleving daarvan in het bijzonder. Mede hierom heeft Minister Borst al in februari 1999 de Gezondheidsraad om een advies gevraagd op het gebied van anticonceptie bij mensen met een verstandelijke handicap. De Gezondheidsraad heeft in oktober 2003 onder het bewind van staatssecretaris Ross zijn advies uitgebracht: De Gezondheidsraad sluit aan bij het maatschappelijk streven naar verdere integratie en normalisatie van mensen met een verstandelijke handicap. Daartoe behoort dat er zowel meer aandacht als gelegenheid voor seksueel contact is. In het verlengde daarvan ligt het toenemende belang van anticonceptie. Bekeken is, naast het ethische kader, het juridische kader hiervoor, met name de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO). Deze wet veronderstelt goed hulpverlenerschap, en de toestemming van de patiënt voor de voorgestelde behandeling. Dit klemt vooral bij een definitieve ingreep als sterilisatie. Bij toestemming van de patiënt komt de vraag naar voren of betrokkene ter zake wilsbekwaam is, met andere woorden of zij/hij in staat is een beslissing over anticonceptie te nemen. Zo niet, dan is toestemming van een (wettelijk) vertegenwoordiger nodig. Verzet de patiënt zich alsnog tegen de ingreep, dan mag binnen de WGBO alleen worden ingegrepen om ernstig nadeel voor de patiënt te voorkomen. De gedachte vanuit de WGBO is dat het belang van de patiënt voorrang moet hebben boven het belang van derden. In dit geval gaat het bij derden vooral om het kind dat mogelijk geconcipieerd kan worden. Voorts staat de grondwettelijke verankering van lichamelijke integriteit in de weg dat bijvoorbeeld sterilisatie zonder de uitdrukkelijke toestemming van (een wilsbekwame) betrokkene uitgevoerd kan worden. De Gezondheidsraad gaat vooral in op het oordeels- en besluitvormingsproces rond de anticonceptie voor de verstandelijk gehandicapte. De kwaliteit van het bestaan van betrokkene en het streven naar volwaardig burgerschap zijn daarbij uitgangspunten. Daarbij acht de Gezondheidsraad het geen vereiste dat de patiënt steeds zelfstandig in staat is een kind op te voeden. Het is voldoende als hij samen met een partner en ondersteund door een welwillend sociaal netwerk en zo nodig professionele hulpverlening tot verantwoord ouderschap in staat is. Er is de arts die moet afwegen of de verstandelijk gehandicapte wilsbekwaam is op het punt van zwangerschap en ouderschap. Kernvraag is daarbij of het bestaan van de patiënt wordt bevorderd dan wel geschaad. Als het kind ernstig schade gaat lijden, kan zwangerschap onwenselijk zijn omdat het belang van een kind en het belang van zijn ouders meestal in dezelfde richting wijzen. Dat is ook het geval als het ouderschap een te zware last zou blijken. Zo zouden mensen met een IQ van minder dan ca. Pagina 2 van 8
3 60 niet goed tot opvoeden in staat zijn. De arts kan dan proberen de verstandelijk gehandicapte ervan te overtuigen tot anticonceptie over te gaan. Aanbevolen wordt dat bij de oordeelsvorming samengewerkt wordt tussen huisarts, arts voor verstandelijk gehandicapten (AGV) en psychosociale deskundigen. Bij de beoordeling moet ook de beschikbare hulpverlening voor de verstandelijk gehandicapte meegewogen worden: seksuele educatie, ondersteuning bij besluitvorming over anticonceptie en ouderschap, en training en ondersteuning van het eventuele ouderschap zelf. Al deze vormen van ondersteuning acht de Gezondheidsraad in hoge mate voor verbetering vatbaar. De reactie van staatssecretaris Ross op het advies van de Gezondheidsraad is als volgt: In de conclusies van de Gezondheidsraad ontbreekt een punt dat ik in mijn brief naar voren haal, juist mede op grond van teksten uit het advies, de aanbevelingen en uit de aanbiedingsbrief van de voorzitter van de Gezondheidsraad: namelijk het punt van verantwoord ouderschap, dat in verreweg de meeste gevallen zal ontbreken, als de verstandelijk gehandicapte een kind krijgt. Zoals ook in de brief is opgemerkt, is het advies voornamelijk geschreven vanuit het kader van de WGBO, conform de adviesaanvraag. Dit brengt met zich mee het vooropstellen van het belang van de patiënt. Vooropstellen van het bredere maatschappelijke belang, met name de consequenties van (het ontbreken van) anticonceptie voor (eventuele) derden: het kind dat wellicht voortkomt uit een seksuele relatie, en ook de consequenties daarvan voor de verdere omgeving van de verstandelijk gehandicapte, leidt tot een andere afweging. Dat betekent ook dat voorlichting over seksualiteit en begeleiding van anticonceptie prioriteit heeft. Vanuit dit standpunt heb ik de aanbevelingen van de Gezondheidsraad beoordeeld. Daarbij heb ik betrokken het beeld van een nog nauwelijks ontgonnen terrein. Zo signaleert de Gezondheidsraad al een kennisachterstand bij de experts die de behandelend artsen moeten adviseren. Voorts heeft de Gezondheidsraad geen eenduidige uitspraak gedaan over in hoeverre de mogelijkheden van gedwongen sterilisatie moeten respectievelijk kunnen worden uitgebreid, bijvoorbeeld door gebruik te maken van eventuele mogelijkheden die de wettelijke kaders van de Wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen (BOPZ) of de WGBO bieden. De raad wijst erop dat die een fundamentele afweging vereist. Ik neem dan de volgende punten over: preventie van onverantwoord ouderschap. Vanuit het oogpunt van goede zorg kan hierbij van de kant van de hulpverlener drang uitgeoefend worden. (inventariserend) onderzoek voorlopig alleen op het punt van de mogelijkheden van verantwoord ouderschap; gedwongen sterilisatie. Ik ben evenals de Gezondheidsraad van mening dat de maatschappelijke discussie hierover eerst nog gevoerd moet worden. Het is te vroeg om nu al hierop een standpunt te bepalen. In 1998 heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg in een (herzien) advies over sterilisatie van mensen met een verstandelijke handicap uitgebracht. Hierin zijn helder de wettelijke aspecten van dit onderwerp uiteengezet. Mijns inziens geeft dit advies (dat in overleg met het Ministerie van Justitie is uitgebracht) nog steeds de grenzen aan van wat ook thans mogelijk is. Pagina 3 van 8
4 seksueel misbruik: een èn-èn beleid: allereerst het tegengaan van seksueel misbruik van verstandelijk gehandicapten, maar ook anticonceptie; bijscholing: het begin is er, met de opleidingen van AVG en, van daaruit kan verder worden gewerkt; persoonlijk machtigen als positieve bijdrage leveren voor de verstandelijk gehandicapte. De staatssecretaris wil dus in het geval van een kinderwens bij verstandelijk gehandicapten de nadruk leggen op verantwoord ouderschap en op de belangen van het te geboren worden kind. De arts moet met behulp van ouders, begeleiders en specialisten bepalen of de verstandelijk gehandicapte in staat is om met eventueel beperkte begeleiding een kind op te voeden. Hiertoe moeten bepaalde protocollen en praktische toetsen opgesteld worden. Komt de arts tot de conclusie dat het krijgen van een kind voor de betreffende verstandelijk gehandicapte niet verantwoord is, zal deze proberen om dit te ontmoedigen. Hiertoe kan hij het paar voorlichten over het ouderschap en de hieraan verbonden verantwoordelijkheden en dringend anticonceptie aanraden. Om tot een weloverwogen standpunt te komen heeft de staatssecretaris niet alleen gekeken naar het advies van de Gezondheidsraad maar heeft zij ook zelf uitvoerig informatie ingewonnen in het veld. Het beeld dat hierbij geschetst werd, was verre van positief, schrijft zij in haar brief aan de Tweede Kamer. Zo zijn verstandelijk gehandicapte ouders voor de opvoeding vaak geheel afhankelijk van de steun van derden en is er vaak sprake van verwaarlozing van kinderen. Ross is er zich echter van bewust dat haar een negatief beeld is geschetst vanuit het veld. Zij wil niet uitsluiten dat er ook voorbeelden te vinden zijn van ouders met een verstandelijke handicap die wél goede opvoeders zijn. Daarom wil zij een inventariserend onderzoek instellen. Hiermee hoopt zij de factoren te achterhalen die bepalend zijn voor succesvol ouderschap. Op het gebied van gedwongen sterilisatie en anticonceptie bij verstandelijk gehandicapten wil de staatssecretaris zich nog geen oordeel vormen. Ze wil eerst dat er meer onderzoek verricht wordt naar dit omstreden onderwerp en bovendien is ze van mening dat de maatschappelijke discussie over dit vraagstuk nog verder gevoerd dient te worden. Een meerderheid van de Tweede Kamer kan zich vinden in de opstelling van staatssecretaris Ross. Volgens de PvdA is het in instellingen al de praktijk om ouderschap te ontmoedigen. Het CDA stelt ook het belang van het kind voorop en D66 vindt het goed dat hulpverleners aandringen op afzien van het ouderschap als dit niet verantwoord is. Van de regeringspartijen verwerpt alleen de VVD de voorstellen van Ross. "Het gaat veel te ver om te zeggen dat verstandelijk gehandicapten in principe geen kinderen mogen hebben'', zegt Kamerlid Van Miltenburg. "Je moet uitgaan van de individuele kinderwens.'' Het lijkt haar moeilijk onderscheid te maken tussen gehandicapten die wel en geen kinderen kunnen opvoeden. Het bestuur van de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten (NVAVG) spreekt vanuit de ervaring dat maar zelden sprake is van geslaagd ouderschap van mensen met een verstandelijke handicap. "Wij hebben vraagtekens gezet bij de rol die de Gezondheidsraad toekent aan het sociaal netwerk van verstandelijk gehandicapten met een kinderwens. Dit netwerk blijkt uit onderzoek erg smal te zijn en al zwaar belast'', aldus NVAVG-voorzitter F. Scholte. De vereniging heeft zich in een Pagina 4 van 8
5 overleg met de staatssecretaris en de Gezondheidsraad uitgesproken tegen gedwongen anticonceptie en gekozen voor het overleg met de betrokkenen, voor overtuiging en ontmoediging. Persoonlijke ervaringen Veel mensen zullen denken dat de ouders van verstandelijk gehandicapten en de verstandelijk gehandicapten zelf, deze beslissing van de staatssecretaris als onmenselijk en onacceptabel zullen beschouwen. Maar uit verschillende reacties van deze directe betrokkenen blijkt juist het tegendeel. Hieronder volgt de mening van een vrouw die zelf een gehandicapte zoon heeft en die jarenlang actief is geweest in allerlei instanties ten behoeve van geestelijk gehandicapten. Ik ben zelf ouder van een verstandelijk gehandicapte zoon (bijna 20 jaar,iq:60) en heb een jaar of tien (tot vorig jaar) in het bestuur van VOGG (oudervereniging), RFvO (regionale federatie van ouderverenigingen), ouderraad ZMLK-school en SPD-medezeggenschapsraad gezeten en weet dus uit de vele contacten dat er echt geen enkele ouder van een verstandelijke gehandicapte voorstander is van het krijgen van kleinkinderen via deze kinderen. Integendeel; het is vaak de grootste zorg zeker bij hen die een dochter hebben. Wat seksuele voorlichting betreft: niet alleen de school maar ook de ouderverenigingen én SPD (of MEE zoals een aantal tegenwoordig heet) besteden er aandacht aan. Ouders zullen in bijna alle gevallen hun uiterste best doen hun kind van de wens naar een kind te doen afzien. Ik heb dan ook het idee dat het niet gaat om verstandelijk gehandicapten maar om zwakbegaafden. Dat zijn doorgaans de mensen die wél gewoon functioneren in de maatschappij maar vaak opvoedingsondersteuning nodig hebben. Een verstandelijk gehandicapte die ouder is komt volgens mij zéér sporadisch voor. Ik ken geen enkel geval. Bij verstandelijk gehandicapten bij wie een kinderwens leeft, wordt de popmethode allang gebruikt en voor zover ik weet zien ze er dan wel vanaf. Als het al voorkomt, is het denk ik vaak per ongeluk door falende voorbehoedsmiddelen en/of seksueel misbruik. En dan wordt het moeilijk want je kunt ze geen abortus opdringen. Ik ben wél blij dat mijn zoon zelf onlangs al zei dat hij geen kinderen wilde. Hij is zich wel bewust van het feit dat opvoeden moeilijk is en vooral héél lang duurt. Nu zal het in zijn geval ook niet snel gebeuren aangezien hij licht autistisch is en een relatie al te moeilijk is voor hem. Maar ik ben wel blij dat ik een zoon en geen dochter heb. Net als de meeste ouders van een verstandelijk gehandicapte ben ik er ook tegen. Enerzijds vanwege het opgroeiende kind, anderzijds vanwege het eigen kind zelf; een kind krijgen en het dan af moeten staan omdat de opvoeding te moeilijk is, is voor elke ouder verschrikkelijk verstandelijk gehandicapt of niet. Als groepsleidster heb ik zelf een (verstandelijk gehandicapt) kind op de groep gehad waarvan de ouder zwakbegaafd was en die op 8-jarige leeftijd de baas speelde over zijn moeder. Zij werd zelf door ons begeleid als ze op bezoek kwam en met hem weg wilde, omdat we dát al onverantwoord vonden. Pagina 5 van 8
6 Natuurlijk is de ene zwakbegaafde de andere niet, maar er komt altijd een moment dat de opvoeding problemen gaat geven. Een kind groeit zijn ouders dan teboven. Overigens is op de affectie die ze tonen t.a.v. hun kinderen niets aan te merken. Vaak vormt zo'n kind het middelpunt van hun wereld en zijn ze vaak toegewijder dan diverse 'normale' ouders. Zwakbegaafden die zelfstandig in het leven staan kun je niet verbieden kinderen te krijgen maar hun ouders zullen doorgaans wel hun best doen het uit hun hoofd te praten of hen de consequenties ervan bij te brengen. En nog even het volgende: ik las in een van de reacties de opmerking dat een verstandelijk gehandicapte zelf ook wel een verstandelijk gehandicapt kind zou krijgen. Dat hoeft helemaal niet. Als de oorzaak een gendefect is, is de kans op een gehandicapt kind net zo groot als bij ouders met dezelfde genafwijking die 'normaal' zijn. Vaak moet de afwijking dan bij beide ouders aanwezig zijn. Of het ligt op 1 van de geslachtscellen en is het recessief bij het andere geslacht. Als het bijv op de y-cel ligt zullen meisjes die afwijking niet hebben. Daarnaast zijn er veel gehandicapten waarbij de oorzaak ligt in bijv. een ziekte van de moeder tijdens de zwangerschap (rode hond bijv.) of zuurstofgebrek tijdens de zwangerschap of geboorte. Die hebben al helemaal geen verhoogde kans op een gehandicapt kind. IQ schijnt weliswaar erfelijk te zijn maar dat gaat niet op ingeval van een afwijking of trauma. Stellingen Verstandelijk gehandicapten moeten verplicht gesteriliseerd worden. Ik vind niet dat verstandelijk gehandicapten verplicht gesteriliseerd moeten worden. Ik denk namelijk dat het onmogelijk is om hiervoor de norm te bepalen; simpelweg een landelijke IQ-grens instellen is bij een dergelijke ingrijpende verplichting onacceptabel. Er zou dan naar ieder geval apart gekeken moeten worden, want de ene verstandelijk gehandicapte is de andere niet. Er zijn waarschijnlijk veel geestelijk gehandicapten die niet in staat zijn een kind op te voeden, maar er zullen altijd individuele gevallen zijn die wel succesvol kunnen zijn. Bovendien: wie zijn wij om anderen het recht te ontnemen op het krijgen van een kind? En hoezo zouden dan alleen geestelijk gehandicapten gesteriliseerd moeten worden, waarom criminelen en verslaafden dan niet? Wie bepaalt er dan of iemand een verantwoord ouder is al dan niet? Ik denk dat je hiervoor onmogelijk een grens kan stellen en als je eenmaal begint waar houdt het dan op? Hoewel ik tegen verplichte sterilisatie ben, ben ik het wel eens met het voorstel van de staatssecretaris. Ik vind het goed beleid om bij verstandelijk gehandicapten met een kinderwens de individuele situatie te beoordelen. Zijn de arts, begeleiders en eventuele andere specialisten van mening dat het krijgen van een kind in deze bepaalde situatie niet verantwoord is, dan lijkt het mij logisch om ten sterkste anticonceptie aan te raden en te proberen de verstandelijk gehandicapten deze kinderwens uit het hoofd te praten. Op een dergelijke manier bescherm je toch de (aanstaande) ouders en het ongeboren kind, dat recht heeft op verantwoorde ouders en een stabiele omgeving, zonder dergelijke ingrijpende maatregelen te treffen als een verplichte sterilisatie. Pagina 6 van 8
7 Vrouwen moeten tijdens de zwangerschap verplicht gecontroleerd worden op eventuele geestelijke afwijkingen bij het ongeboren kind. Ik vind inderdaad dat vrouwen tijdens hun zwangerschap verplicht gecontroleerd moeten worden op eventuele geestelijke afwijkingen bij het ongeboren kind. Dat wil niet zeggen dat ik ook van mening ben dat op een dergelijke constatering meteen een verplichte abortus moet volgen. Ik denk echter wel dat er dan een serieus gesprek met een specialist gevoerd dient te worden. Iedereen is natuurlijk vrij in de keuze of ze het kind al dan niet willen houden, maar niet voordat zij eerst duidelijk de mogelijke gevolgen hebben leren kennen. De geboorte van een geestelijk gehandicapt kind zorgt namelijk niet alleen voor een heel grote druk op de schouders van de ouders; het kind zal ook nog eens voor de rest van zijn/haar leven afhankelijk zijn van verzorgers, begeleiders en (financiële) steun van de overheid. Hierbij moet natuurlijk wel rekening gehouden worden met het feit dat er verschillende niveaus van verstandelijke handicap bestaan en dat deze gevolgen dus niet voor iedereen even zwaar zullen zijn. Maar toch moeten de aanstaande ouders zich al deze dingen heel goed realiseren voordat zij kunnen besluiten of ze het ongeboren kind al dan niet willen houden. Verstandelijk gehandicapten moeten verplicht onder curatele geplaatst worden. Ik ben inderdaad van mening dat verstandelijk gehandicapten verplicht onder curatele geplaatst moeten worden. Ik denk namelijk dat er, hoewel niet iedere geestelijke afwijking even zwaar is, vrij weinig verstandelijk gehandicapten zijn die zelf in staat zijn om ingewikkelde beslissingen, die voor henzelf van direct belang zijn, te nemen. Een verstandelijk gehandicapte is namelijk niet wilsbekwaam en kan zijn eigen beslissingen niet overzien; op die manier kan hij/zij zichzelf en anderen schade toe brengen. Er moeten bepaalde hulpcentra ingericht worden voor verstandelijk gehandicapten die een kind willen krijgen. Ik denk niet dat er hulpcentra ingericht moeten worden waar verstandelijk gehandicapten hulp kunnen krijgen bij het opvoeden van hun kind. Ik ben namelijk van mening dat wanneer geestelijk gehandicapten in een dergelijke mate hulp nodig hebben bij het opvoeden van hun kind, ze geen verantwoorde ouders zijn. Wanneer geestelijk gehandicapten met een kinderwens bij een arts komen, moet eerst uitgebreid worden onderzocht of het stel verantwoorde ouders zou zijn. Het opvoeden van een kind zou dan, naar mijn mening, zo veel mogelijk door hen zelf moeten gebeuren met eventueel in geringe mate hulp van anderen. Zo zouden bijvoorbeeld eventueel de grootouders af en toe mee kunnen helpen. Blijkt bij dit onderzoek echter al dat het krijgen en opvoeden van een kind alleen kans van slagen zal hebben wanneer het stel in zeer grote mate hulp krijgt, zijn het geen verantwoorde ouders en moet het krijgen van een kind ten zeerste ontraden worden. Dergelijke hulpcentra zullen dan dus eigenlijk alleen maar in tegenspraak zijn Pagina 7 van 8
8 met het gevoerde beleid. De overheid en de maatschappij moeten er alles aan doen om te streven naar een verdere normalisatie en integratie van mensen met een verstandelijke handicap. Ik ben inderdaad van mening dat we met z n allen moeten streven naar een verdere normalisatie en integratie van mensen met een verstandelijke handicap. Hoewel de inzichten ten opzichte van de maatschappelijke positie van verstandelijk gehandicapten aan het veranderen zijn, heersen er in de huidige maatschappij nog veel negatieve en onjuiste denkbeelden en vaak worden mensen met een verstandelijke handicap nog steeds niet gezien als een volwaardig burger en lid van onze maatschappij. We moeten er echter wel op blijven letten dat we de zelfstandigheid van de geestelijk gehandicapte niet overschatten en dat de betrokkene wel alle hulp krijgt die hij/zij nodig heeft. Geraadpleegde literatuur &sb=&o=&vc= Pagina 8 van 8
Samenvatting. Vraagstelling
Samenvatting Vraagstelling De laatste decennia voeren beleidsmakers en zorgverleners steeds nadrukkelijker een specifiek emancipatiebeleid voor mensen met een verstandelijke handicap. Kern van dat beleid
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Ons kenmerk Inlichtingen bij Doorkiesnummer Den Haag IBE/E-2472312 Onderwerp Bijlage(n) Uw brief Anticonceptie voor
Nadere informatieAls opvoeden een probleem is
Als opvoeden een probleem is Inhoud 3 > Als opvoeden een probleem is 3 > De Raad voor de Kinderbescherming 4 > Maakt u zich zorgen over een kind? 5 > Opvoedingsproblemen 6 > De rol van de Raad 10 > Maatregelen
Nadere informatieOuder van mijn ouders
Ouder van mijn ouders omdat ik geen kind bij hen kon zijn Tekst: Karel Bruinsma Fotografie: Maarten Verbaarschot Inhoudsopgave Deel Ik werd niet gezien Voorwoord 7 0 Rosita Het verleden mag geen excuus
Nadere informatieAls opvoeden een probleem is
Als opvoeden een probleem is Inhoud 3 > Als opvoeden een probleem is 3 > De Raad voor de Kinderbescherming 4 > Maakt u zich zorgen over een kind? 5 > Opvoedingsproblemen 6 > De rol van de Raad 10 > Maatregelen
Nadere informatieInterviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG :
Bijlage Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG : Interview: vragen gast : Levensgeschiedenis: Zie dossier Hoe vind
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 31 015 Kindermishandeling Nr. 82 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den
Nadere informatieMinderjarigheid in het recht
Minderjarigheid in het recht Minderjarigen zijn personen onder de 18 jaar, tenzij voor hun 18e levensjaar huwelijk, geregistreerd partnerschap (GP) of meerderjarigverklaring van moeder van 16/17 jr Twee
Nadere informatieWerkstuk Maatschappijleer Curatele, mentorschap en bewindvoerschap
Werkstuk Maatschappijleer Curatele, mentorschap en bewindvoerschap Werkstuk door een scholier 2527 woorden 2 oktober 2001 6,1 34 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Wat is ondercuratelestelling,
Nadere informatieRichtlijn JGZ-richtlijn Seksuele ontwikkeling
Richtlijn JGZ-richtlijn Seksuele ontwikkeling 5. Determinanten van seksuele gezondheid-aanbevelingen Om kinderen en jongeren te kunnen ondersteunen in hun seksuele ontwikkeling is het van belang om de
Nadere informatieAls ouders niet meer samen zijn
Als ouders niet meer samen zijn Informatiefolder over de rechten en plichten van gescheiden ouders bij hulpverlening aan kinderen ALS OUDERS NIET MEER SAMEN ZIJN INFORMATIEFOLDER OVER DE RECHTEN EN PLICHTEN
Nadere informatiePraktische opdracht Levensbeschouwing Abortus
Praktische opdracht Levensbeschouwing Abortus Praktische-opdracht door een scholier 2330 woorden 28 november 2007 6,9 9 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Inleiding Het ethische onderwerp wat ik heb
Nadere informatieAls opvoeden een probleem is
Als opvoeden een probleem is Inhoud 3 > Als opvoeden een probleem is 3 > De Raad voor de Kinderbescherming 4 > Maakt u zich zorgen over een kind? 5 > Opvoedingsproblemen 6 > De rol van de Raad 10 > Maatregelen
Nadere informatieAls opvoeden een probleem is
Als opvoeden een probleem is Inhoud 3 > Als opvoeden een probleem is 3 > De Raad voor de Kinderbescherming 5 > Maakt u zich zorgen over een kind? 6 > De rol van de Raad 10 > Maatregelen van Kinderbescherming
Nadere informatieAls ouders niet meer samen zijn
Algemene informatie Als ouders niet meer samen zijn Informatiefolder over de rechten en plichten van gescheiden ouders bij hulpverlening aan kinderen 1 2 Waarover gaat deze folder? Uw kind bezoekt binnenkort
Nadere informatieAls ouders niet meer samen zijn
Als ouders niet meer samen zijn Inhoudsopgave Waarover gaat deze folder?...5 Werkwijze hulpverleners...5 Rol van ouders...6 Regelingen met betrekking tot het gezag...7 Als ouders niet meer samen zijn...8
Nadere informatieOuder van mijn ouders Van helpen en ondersteunen tot gedwongen hulp en gezagsbeëindiging. Nijkerk, Opstandingskerk. 25 mei 2016
Ouder van mijn ouders Van helpen en ondersteunen tot gedwongen hulp en gezagsbeëindiging Nijkerk, Opstandingskerk 25 mei 2016 Prof.mr. Paul Vlaardingerbroek Cijfers Jaarlijks worden ca. 119.000 kinderen
Nadere informatieAls ouders uit elkaar gaan
Als ouders uit elkaar gaan Inhoud 3 > Als ouders uit elkaar gaan 4 > De Raad voor de Kinderbescherming 6 > Het ouderschap blijft bestaan 7 > Informatie en consultatie 9 > De rol van de Raad 11 > De rechter
Nadere informatieGedwongen anticonceptie bij verstandelijk beperkten
Gedwongen anticonceptie bij verstandelijk beperkten Is een regeling betreffende gedwongen anticonceptie in strijd met artikel 8 en artikel 12 EVRM of kan het belang van het ongeboren kind een inbreuk op
Nadere informatieVoor de RBCZ Sectoren Medisch Sociaal Psychosociaal
Voor de RBCZ Sectoren Medisch Sociaal Psychosociaal INFORMATIE OVER WETTELIJKE REGELS BEHANDELING KINDEREN POSITIE OUDERS - behandelen van minderjarige kinderen - het sluiten van een behandelingsovereenkomst
Nadere informatieDisclosure. (Potentiële) belangenverstrengeling. Geen. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven. n.v.t.
Disclosure (Potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven n.v.t. Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatieWilsonbekwaamheid of BOPZ. Jacqueline Koster oktober 2014
Wilsonbekwaamheid of BOPZ Jacqueline Koster oktober 2014 Casus borderline persoonlijkheidsstoornis overdosis aan medicatie ingenomen: 30 paracetamol 500 mg, 45 oxazepam 10 mg Patiënte weigert SE behandeling.
Nadere informatieInschatting wilsbekwaamheid volgens KNMG richtlijn
Naam patiënt:.. Geboortedatum patiënt:... Naam afnemer: Datum afname: Inschatting wilsbekwaamheid volgens KNMG richtlijn 1. Wilsbekwaamheid wordt altijd beoordeeld ter zake een bepaald onderzoek of bepaalde
Nadere informatieAls iemand slachtoffer is geworden van incest moet abortus ook kunnen worden gepleegd.
Spreekbeurt door een scholier 1609 woorden 12 februari 2003 7.2 79 keer beoordeeld Vak Nederlands De redenen voor een abortus. Je kan wel zo zeggen van ik wil geen kind en daarom wil ik een abortus, maar
Nadere informatieOud en Wils(on)bekwaam? mr. Siebrand Schreurs
Oud en Wils(on)bekwaam? mr. Siebrand Schreurs 1 Programma Workshop Het begrip wilsonbekwaamheid in de dagelijkse praktijk Het berip wilsbekwaamheid in zijnjuridische context. Belangrijke wetgeving Wilsonbekwaamheid,
Nadere informatieAls ouders niet meer samen zijn Informatie over de rechten en plichten van gescheiden ouders bij hulpverlening aan kinderen
Als ouders niet meer samen zijn Informatie over de rechten en plichten van gescheiden ouders bij hulpverlening aan kinderen Uw kind bezoekt binnenkort of is onder behandeling in een ziekenhuis van Treant
Nadere informatieHoofdstuk 4 Preventie 67 1 Inleiding 67 2 Praktijkoverwegingen 69 3 Wetenschappelijke onderbouwing 78 4 Aanbevelingen 87 Noten 90 Literatuur 90
Inhoud Voorwoord 9 Hoofdstuk 1 Inleiding 11 1 Inleiding 11 2 Visie 12 3 Dwang 13 4 Drang 14 5 Doel van de richtlijn 16 6 Doelgroep 16 7 Patiëntengroep 16 8 Werkwijze 17 9 Leeswijzer 18 Noten 20 Literatuur
Nadere informatie1. Hoe staat u in het algemeen tegenover de mogelijkheid voor een zwangere vrouw om abortus te laten plegen? U bent. Voorstander Tegenstander
Eerste uitwerking resultaten abortusonderzoek TNS-Nipo (02-03-2016) 1. Hoe staat u in het algemeen tegenover de mogelijkheid voor een zwangere vrouw om abortus te laten plegen? U bent 7 7 24 14 48 sterk
Nadere informatie12/4/2014. Het belang van een eigen keuze: óók voor (toekomstige) ouders met een verstandelijke beperking
pagina 1 4 december 2014 pagina 2 Het belang van een eigen keuze: óók voor (toekomstige) ouders met een verstandelijke beperking Drs. M. (Marja) W. Hodes ASVZ Capelle a/d IJssel VU Amsterdam Oktober 2014
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2005 2006 30 300 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2006 Nr. 145 VERSLAG
Nadere informatieAls ouders uit elkaar gaan
Als ouders uit elkaar gaan Inhoud 3 > Als ouders uit elkaar gaan 4 > De Raad voor de Kinderbescherming 6 > Het ouderschap blijft bestaan 7 > Informatie en consultatie 9 > De rol van de Raad 11 > De rechter
Nadere informatieBeleid 'onvrijwillige zorg' Vrijheidsbeperking binnen Lang Verblijf. woonzorg en dagbesteding
Beleid 'onvrijwillige zorg' Vrijheidsbeperking binnen Lang Verblijf woonzorg en dagbesteding 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Wanneer wordt onvrijwillige zorg toegepast? 4 3. De wetgeving 5 3.1 Wet bijzondere
Nadere informatieZWAAR GEESTELIJK GEHANDICAPTEN NEDERLANDERS MOGEN GEEN KINDEREN MEER KRIJGEN.
Stelling door R. 3139 woorden 20 januari 2014 6,7 112 keer beoordeeld Vak Nederlands ZWAAR GEESTELIJK GEHANDICAPTEN NEDERLANDERS MOGEN GEEN KINDEREN MEER KRIJGEN. Opzetbeurt voorstander 1 Geachte jury,
Nadere informatieRechten en plichten van kinderen
Rechten en plichten van kinderen Kinderen worden steeds serieuzer genomen. Zij worden zoveel mogelijk betrokken bij zaken die hen aangaan, ook in de gezondheidszorg. Net als volwassenen hebben kinderen
Nadere informatieAls ouders niet meer samen zijn
Als ouders niet meer samen zijn Informatiefolder over de rechten en plichten van gescheiden ouders bij hulpverlening aan kinderen Waarover gaat deze folder? Uw kind bezoekt binnenkort of is onder behandeling
Nadere informatieWet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO)
Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) Hieronder vindt u een samenvatting van de inhoud van de WGBO. Voor verdere informatie verwijzen wij u naar het Burgerlijk Wetboek Boek 7: Bijzondere
Nadere informatieOMGAAN MET VRAGEN OMTRENT KINDERWENS EN ANTICONCEPTIE BIJ MENSEN MET EEN VERSTANDELIJKE HANDICAP
OMGAAN MET VRAGEN OMTRENT KINDERWENS EN ANTICONCEPTIE BIJ MENSEN MET EEN VERSTANDELIJKE HANDICAP Een NVAVG-standaard Oktober 2005 Inhoudsopgave 1 Inleiding Pag. 3 2 Wilsbekwaamheid Pag. 4 3 Ouderschapscompetentie
Nadere informatieSamenvatting. Het behandelbaarheidscriterium in de WBO
Samenvatting De Staatssecretaris van VWS heeft de Gezondheidsraad gevraagd om een verkenning van mogelijke problemen bij de interpretatie van het begrip (niet-)- behandelbaar in een tweetal wetten op het
Nadere informatieToolkit. Mijn kind wil een kind. Kinderen, waar kies ik voor?
Toolkit Kinderen, waar kies ik voor? Mijn kind wil een kind Informatiefolder voor ouders van mensen met een verstandelijke beperking en een kinderwens 2 Vraag een willekeurige persoon wat voor hem belangrijk
Nadere informatieOuders met een verstandelijke beperking
Ouders met een verstandelijke beperking Conclusies en aanbevelingen In deze studie is eerst in de literatuur nagegaan welke factoren beschermend dan wel belemmerend zijn in de opvoedingssituatie van mensen
Nadere informatieOf niet? Dat moet kunnen! Houding, afspraken en grenzen op het gebied van seksualiteit, relaties en lichaamsbeleving van cliënten
Dat moet kunnen! Of niet? Houding, afspraken en grenzen op het gebied van seksualiteit, relaties en lichaamsbeleving van cliënten Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg (PSW) Aan de
Nadere informatieFamilies onder druk. Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen. Drs. Ibrahim Yerden. Probleemstelling
Families onder druk Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen Drs. Ibrahim Yerden Probleemstelling Hoe gaan Marokkaanse en Turkse gezinsleden, zowel slachtoffers als plegers om met huiselijk
Nadere informatieAls ouders gaan scheiden
Als ouders gaan scheiden Over de Raad voor de Kinderbescherming September 2009 Justitie Ministerie van Justitie Raad voor de Kinderbescherming Als ouders gaan scheiden Met de meeste kinderen en jongeren
Nadere informatieInformatie voor gezinnen
Informatie voor gezinnen Wat is Jeugdbescherming? Jeugdbescherming Regio Amsterdam draagt bij aan de bescherming van kinderen en daardoor aan een blijvend veilige ontwikkeling van kinderen. Kinderen hebben
Nadere informatieKinderen, hun ouders en patiëntenrechten
Kinderen, hun ouders en patiëntenrechten Albert Schweitzer ziekenhuis november 2013 pavo 0282 Inleiding Kinderen worden steeds serieuzer genomen. Zij worden zoveel mogelijk betrokken bij de zaken die hen
Nadere informatieRichtlijn Reanimatie. Richtlijn Reanimatie, De Lichtenvoorde, verpleegkundig adviseur, oktober 2012 1
Richtlijn Reanimatie Inleiding Binnen De Lichtenvoorde leven met enige regelmaat vragen met betrekking tot het reanimeren van cliënten: heeft De Lichtenvoorde beleid ten aanzien van reanimatie, wie mag
Nadere informatie> Retouradres Postbus EJ Den Haag. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieInperken van de kinderwens
Inperken van de kinderwens dialoog, drang of dwang? Masterscriptie Universiteit van Tilburg door Ilona Punt Ilona Punt ANR 855794 Master: Rechtsgeleerdheid, vrij profiel Afronding onderzoek juli 2010 Examencommissie:
Nadere informatiePRAKTISCHE VRAGEN OVER BESLISSINGEN ROND HET LEVENSEINDE. Cor Spreeuwenberg
PRAKTISCHE VRAGEN OVER BESLISSINGEN ROND HET LEVENSEINDE Cor Spreeuwenberg HOE KOMT HET DAT OVER DIT SOORT BESLISSINGEN MEER WORDT GESPROKEN DAN VROEGER? vroeger dood door infectieziekten en ongevallen
Nadere informatieHet levenstestament. De regie zelf in handen houden. Wat is een levenstestament? Wat is het verschil met een gewoon testament?
Pagina 1 Het levenstestament De regie zelf in handen houden Wellicht heeft u wel eens nagedacht over wat er gebeurt wanneer u een zwaar ongeluk krijgt, ernstig ziek wordt of gaat dementeren? Wie kan dan
Nadere informatieIn een klap volwassen Kwalitatief onderzoek tienerzwangerschap. Marianne Cense
In een klap volwassen Kwalitatief onderzoek tienerzwangerschap Marianne Cense Twee doelen: 1. Het verbeteren van preventie gericht op kwetsbare groepen, daartoe nodig: Inzicht in risicofactoren Inzicht
Nadere informatieMr. Kees Blankman c.blankman@vu.nl
Mr. Kees Blankman c.blankman@vu.nl Zelf een wilsverklaring opstellen voor een latere situatie van wilsonbekwaamheid: bijv. een nietbehandelverklaring (non-reanimatie) of een euthanasieverklaring of orgaandonatie;
Nadere informatieVolgens de Wet Bopz zijn er diverse vormen van gedwongen opname of gedwongen behandeling:
GEDWONGEN OPGENOMEN MET EEN INBEWARINGSTELLING (IBS) INHOUD Woord vooraf Hoe kunt u gedwongen worden opgenomen? Wat is een IBS? Wat is de procedure bij een IBS? Hoe lang duurt een IBS? Wat zijn de gevolgen
Nadere informatieJuridische aspecten rondom chronische beademing bij kinderen. Anne-Marleen den Hertog 18 september 2015
Juridische aspecten rondom chronische beademing bij kinderen Anne-Marleen den Hertog 18 september 2015 Wat gaan we vandaag bespreken? 1. Betekenis veldnorm binnen het gezondheidsrecht; 2. Informatieplicht
Nadere informatieGedwongen opname met een rechterlijke machtiging (RM)
Gedwongen opname met een rechterlijke machtiging (RM) Inhoud 1. Inleiding 4 2. Samenvatting 4 3. Verschillende soorten gedwongen opnamen 5 4. Voorwaarden voor een RM 5 5. Procedure 6 6. Duur 7 7. Gevolgen
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2008 2009 24 170 Gehandicaptenbeleid Nr. 95 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 14 juli 2009 In de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn
Nadere informatieBopz beleid. Informatie over opname op een psychogeriatrische (pg)afdeling, beleid en klachtenregeling. vit0032_brochure BOPZ-07.indd :22
Bopz beleid Informatie over opname op een psychogeriatrische (pg)afdeling, beleid en klachtenregeling vit0032_brochure BOPZ-07.indd 1 16-08-12 14:22 In deze brochure informeren wij u over de Wet Bijzondere
Nadere informatieBuna Tetu (kort overzicht)
Buna Tetu (kort overzicht) Kinderen met een handicap tellen ook mee! Stichting Joni Social Education Project Voor een samenleving waarin iedereen zich thuis kan voelen Achtergrond project Ouders van gehandicapte
Nadere informatieOnderzoeksgeld: VWS project: Impulsproject preventie ongewenste tienerzwangerschap. Geen honorarium, aandeelhouder of relatie met bedrijfsleven
Disclosure belangen spreker Geen belangenverstrengeling Onderzoeksgeld: VWS project: Impulsproject preventie ongewenste tienerzwangerschap Geen honorarium, aandeelhouder of relatie met bedrijfsleven 1
Nadere informatieUw rechten als patiënt (WGBO)
Uw rechten als patiënt (WGBO) Wanneer er met uw gezondheid iets aan de hand is, heeft u de hulp van een arts of een andere deskundige nodig. U vertrouwt zich toe aan zijn zorg. Zowel u als de hulpverlener
Nadere informatieStandpunt KNMG over vrije artsenkeuze
Standpunt KNMG over vrije artsenkeuze Dit standpunt van de KNMG is tot stand gekomen na consultatie van de NVOG en de Commissie Gelijke Behandeling. Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering
Nadere informatieIntroductie. 1 Situatie. Laatste wijziging:
Laatste wijziging: 09-03-2010 Procedure voorwaardelijke rechterlijke machtiging (rm) Introductie Een voorwaardelijke rm is een beslissing van de rechter die moet voorkomen dat een cliënt gedwongen wordt
Nadere informatieCONCEPT Wijzigingen voorbehouden na vergadering federatiebestuur d.d. dinsdagavond 18 december.
CONCEPT Wijzigingen voorbehouden na vergadering federatiebestuur d.d. dinsdagavond 18 december. Standpunt KNMG over vrije artsenkeuze Samenvatting: Vrije artsenkeuze is een belangrijk goed. Patiënten moeten
Nadere informatieDatum 6 januari 2016 Onderwerp Gespreksnotitie Nationaal Rapporteur rondetafelgesprek kindermisbruik. Geachte voorzitter,
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal t.a.v. de voorzitter van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie mevrouw L. Ypma Postbus 20018 2500 EA Den Haag Turfmarkt
Nadere informatieThema wilsbekwaamheid Doelgroep LVB
Thema wilsbekwaamheid Doelgroep LVB Mr.dr. Brenda Frederiks Universitair docent gezondheidsrecht/senior onderzoeker Regionaal Bopz-overleg Donderdag 17 april, Noordwijk Relevantie wilsbekwaamheid (1) Thematische
Nadere informatieVISIE OP DAGBESTEDING EN WERK DICHTERBIJ
VISIE OP DAGBESTEDING EN WERK DICHTERBIJ Visie Dichterbij: Dichterbij schept voorwaarden waardoor mensen met een verstandelijke beperking: - leven in een eigen netwerk temidden van anderen - een eigen
Nadere informatieKinderwens en zwangerschap bij mensen met een licht verstandelijke beperking.
Kinderwens en zwangerschap bij mensen met een licht verstandelijke beperking. MEE geeft Ondersteuning bij leven met een beperking Rie-anne v Laarhoven www.natuurlijksupervisie.nl Rieanne1956@gmail.com
Nadere informatieEUROPEES PARLEMENT. Commissie rechten van de vrouw en gelijke kansen
EUROPEES PARLEMENT 1999 2004 Commissie rechten van de vrouw en gelijke kansen 4 april 2002 PE 305.487/1-19 AMENDEMENTEN 1-19 Ontwerpadvies (PE 305.487) Emilia Franziska Müller inzake het Witboek van de
Nadere informatieDe zwangere wenst andere zorg dan de zorgverlener adviseert. Hoe gaan we binnen het geboortecentrum IJsselland hiermee om?
De zwangere wenst andere zorg dan de zorgverlener adviseert Hoe gaan we binnen het geboortecentrum IJsselland hiermee om? Wat verstaan we onder andere zorg in dit kader? Waarom nemen zwangeren andere
Nadere informatieKlachten en inspraak. Recht op informatie. Plicht om alle informatie te verstrekken. De behandelingsovereenkomst
Klachten en inspraak Als cliënt van Adelante heeft u rechten en plichten. Ook gelden er specifieke regels voor privacy in de gezondheidszorg. Meer informatie over al deze praktische zaken vindt u in dit
Nadere informatieConceptnota voor nieuwe regelgeving
ingediend op 1390 (2017-2018) Nr. 1 27 november 2017 (2017-2018) Conceptnota voor nieuwe regelgeving van Martine Taelman, Freya Saeys, Jo De Ro en Emmily Talpe betreffende het faciliteren van de beleving
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag
Nadere informatieDatum 18 september 2015 Betreft Kamervragen over het informeren van familie bij erfelijke aanleg voor kanker
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieDe wens een goede moeder te zijn
De wens een goede moeder te zijn welke impact hebben de ethische bedenkingen van vrouwen op hun keuzes voor prenatale testen? Dr. E. Garcia 12-12-2013 In search of good motherhood How prenatal screening
Nadere informatieRechten en plichten van patiënten
Rechten en plichten van patiënten Het is belangrijk te weten dat u als patiënt een aantal rechten en plichten heeft. Deze rechten en plichten zijn vastgelegd in onder andere de Wet op de Geneeskundige
Nadere informatieRechten en plichten. Rechten en plichten in de gezondheidszorg
Rechten en plichten Rechten en plichten in de gezondheidszorg Wanneer er met uw gezondheid iets aan de hand is, heeft u de hulp van een arts of een andere deskundige nodig. U vertrouwt zich toe aan zijn
Nadere informatieProefschrift Girigori.qxp_Layout 1 10/21/15 9:11 PM Page 129 S u m m a r y in Dutch Summary 129
S u m m a r y in Dutch Summary 129 Gedurende de geschiedenis hebben verschillende factoren zoals slavernij, migratie, de katholieke kerk en multinationals zoals de Shell raffinaderij de gezinsstructuren
Nadere informatiePosition Paper. Embryoselectie
Position Paper Embryoselectie Vastgesteld door de Werkgroep Genetisch Onderzoek (2011/2012) Geaccordeerd door het VSOP bestuur, februari 2012 Achtergrond Allereerst willen we benadrukken dat de VSOP positief
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag
Nadere informatieSAMENVATTING VERNIEUWDE MELDCODE HUISELIJK GEWELD & KINDERMISHANDELING
Pagina 1 van 8 SAMENVATTING VERNIEUWDE MELDCODE HUISELIJK GEWELD & KINDERMISHANDELING Protocol kindermishandeling en grensoverschrijdend gedrag voor de kinderopvang Kindermishandeling; iedereen weet dat
Nadere informatieThema's per klas die aangeboden worden in de methode:
Thema's per klas die aangeboden worden in de methode: Groep 1-2 Hierbij zijn de kinderen bezig met specifieke lichaamskenmerken van zichzelf en van anderen. Ook gaan ze op zoek naar onderlinge overeenkomsten.
Nadere informatieDatum 13 oktober 2015 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over het bericht 'Aantal vechtscheidingen groeit explosief'
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj
Nadere informatieADVIES Voorstel Besluiten zorg en dwang, verplichte ggz en forensische zorg
ADVIES Voorstel Besluiten zorg en dwang, verplichte ggz en forensische zorg aan de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Minister van Rechtsbescherming naar aanleiding van de internetconsultatie
Nadere informatieInformatie voor gezinnen over Jeugdbescherming
Informatie voor gezinnen over Jeugdbescherming Wat is Jeugdbescherming? Jeugdbescherming heette vroeger Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam. Wij dragen bij aan de bescherming van kinderen en daardoor
Nadere informatie2010D02442. Lijst van vragen totaal
2010D02442 Lijst van vragen totaal 1 In hoeverre heeft de staatssecretaris jongerenorganisaties betrokken bij de totstandkoming en uitvoering van haar beleid? 2 Welke verband ligt er tussen de brief over
Nadere informatieRapport. Datum: Rapportnummer: 2011/
Rapport Rapport betreffende een klacht over de Inspectie voor de gezondheidszorg Bestuursorgaan: de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport te den Haag Datum: Rapportnummer: 2011/ 2 Klacht Verzoekers
Nadere informatie22 VN STANDAARD REGELS
Agenda 22 VN STANDAARD REGELS (VN-Verdrag) De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties aanvaarde in december 1993 internationale regels voor mensen met functiebeperkingen. Deze 22 VN Standaard Regels
Nadere informatieStappenplan voor artsen en gedragskundigen ter beoordeling van wils(on)bekwaamheid van cliënten IdB, versie 2.0
Stappenplan voor artsen en gedragskundigen ter beoordeling van wils(on)bekwaamheid van cliënten IdB, versie 2.0 Type document Richtlijn Vastgesteld door Raad van Bestuur Status document Definitief Datum
Nadere informatieDoel Bespreekbaar maken van seksualiteit. Aandacht voor positieve aspecten van seksualiteit. Voorkomen van seksueel misbruik. Aandacht voor negatieve
Thema: seksualiteit Workshop door Anton Stoltenborg Doel Bespreekbaar maken van seksualiteit. Aandacht voor positieve aspecten van seksualiteit. Voorkomen van seksueel misbruik. Aandacht voor negatieve
Nadere informatiePresentatie verdiepingssessie inkoop Jeugd-AWBZ. Vrijdag 13 juni 2014
Presentatie verdiepingssessie inkoop Jeugd-AWBZ Vrijdag 13 juni 2014 Wie zijn we? Ons Tweede thuis is een organisatie ten dienste van ongeveer 2000 mensen met een verstandelijke, meervoudige of lichamelijke
Nadere informatieDownsyndroom In dit informatieblad leest u meer over Downsyndroom. Pagina 1 van 3
Downsyndroom In dit informatieblad leest u meer over Downsyndroom. Pagina 1 van 3 Wat is Downsyndroom? Downsyndroom is een aangeboren aandoening. Het wordt veroorzaakt door een extra chromosoom. Chromosomen
Nadere informatieInformatie over uw medische gegevens
Informatie over uw medische gegevens Patiënten hebben het recht om hun persoonlijke medische gegevens in te zien of hier een kopie van op te vragen. Ook kunnen zij hun medische gegevens laten aanvullen,
Nadere informatieDe laatste levensfase. Hoe IJsselheem omgaat met een euthanasieverzoek
De laatste levensfase Hoe IJsselheem omgaat met een euthanasieverzoek In gesprek In de laatste levensfase krijgen mensen te maken met allerlei vragen. Misschien ziet u op tegen de pijn en benauwdheid die
Nadere informatieAdoptie van kinderen door paren van gelijk geslacht
Advies Adoptie van kinderen door paren van gelijk geslacht Commissie Justitie, Kamer van Volksvertegenwoordigers Wetsvoorstel tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek teneinde adoptie door koppels van
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1999 2000 27 047 Wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek in verband met het gezamenlijk gezag van rechtswege bij geboorte tijdens een geregistreerd
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 28 januari 2019 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieWet op de geneeskundige behandelovereenkomst (WGBO) Informatie voor cliënten
Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst (WGBO) Informatie voor cliënten Inhoud 1 Rechten 5 1.1 Recht op informatie 5 1.2 Het recht om geen informatie te willen 5 1.3 Recht op toestemming 5 1.4 Het
Nadere informatieVoor verwijzers. Ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking bij kinderwens, zwangerschap en ouderschap
Voor verwijzers Ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking bij kinderwens, zwangerschap en ouderschap Mensen met een verstandelijke beperking kunnen, net als ieder ander, de wens hebben
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 10 oktober 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 30 371 Evaluatie Wet afbreking zwangerschap 33 578 Eerstelijnszorg Nr. 34 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter
Nadere informatie