De kredietcrisis als zegen

Transcriptie

1 2 4 f e b r u a r i n u m m e r 0 3 j a a r g a n g 3 w w w. i t - e x e c u t i v e. n l De kredietcrisis als zegen IN HET NIEUWS WACHTEN OP WINDOWS 7 Microsoft lijkt het Vista-tijdperk snel te willen afsluiten. Windows 7 verschijnt waarschijnlijk ruim voor de kerst. XP-gebruikers krijgen een upgrade-aanbieding en wie na de zomer een Vista-pc koopt mag gratis overstappen. p. 9 MANAGEMENT VELE WEGEN LEIDEN NAAR FIASCO Chunka Mui en Paul Carroll onderzochten de 750 grootste Amerikaanse zakelijke mislukkingen van de afgelopen kwart eeuw. Conclusie: bijna de helft van deze fiasco s had voorkomen kunnen worden. p. 16 TECHNOLOGIE DE OPMARS VAN SHAREPOINT Intranet is uitgegroeid tot hét medium voor interne bedrijfscommunicatie. Steeds vaker wordt daarvoor als platform Microsoft SharePoint gebruikt. Vier organisaties vertellen over hun ervaringen. p. 24 Een rondgang in de sector leert dat talrijke it-bedrijven van de crisis gebruik maken om matig presterend personeel te lozen, de arbeidsvoorwaarden te matigen en talent aan zich te binden. De pineut zijn vooral de talrijke zzp-ers. Nog geen half jaar geleden teisterden nijpende personeelstekorten de IT. Nu minimaliseren it-bedrijven de kosten en stroomlijnen ze hun organisatie. Grote ontslaggolven lijken vooralsnog uit te blijven. Volgens de brancheorganisatie ICT~Office zullen de totale it-bestedingen dit jaar nog 1,1 procent groeien. De terugloop in de bouw, handel, financiële sector en transportsector wordt gecompenseerd door groeiende it-bestedingen in de zakelijke dienstverlening, nutsbedrijven, onderwijs en zorg. De crisis zorgt bij menig it-bedrijf ook voor opluchting. Eindelijk kandidaten voor moeilijk vervulbare vacatures; dure freelancers kunnen naar huis. Het moment wordt benut voor een grote schoonmaak. p.10 MENS & WERK WAAROM MACHT CORRUMPEERT Als leiders zich afsluiten en zich omringen met mensen die hen vooral vertellen wat ze willen horen, ontstaat er een ongezonde groupthink waarin men nog voornamelijk oog heeft voor het eigen belang. p. 29 B+P =100% Projecten slagen 100%, zoals het hoort Virtualisatie Applicatiebeschikbaarheid Server & Stor age Ga op zeker, ga voor B+P Hoe virtueel bent u eigenlijk? Doe de virtual reality check, surf naar

2 Het Nieuwe Werken... en dan nu de praktijk! Het nieuwe werken belooft: een hogere productiviteit minder files een antwoord op de vergrijzing een aantrekkelijke werkplek voor jonge mensen minder vierkante meters per werknemer en vooral meer werkplezier Maar maakt het nieuwe werken al die beloftes ook waar? Luister naar de praktijkverhalen van Interpolis, Rabobank, Microsoft, e-office, Alfa Accountants en vele andere bedrijven en leer wat zij hebben geleerd. Verdiep u in de nieuwste technologieën die het leven op kantoor en de thuiswerkplek aangenamer en productiever kunnen maken. Denk mee over manieren waarop u de managers in uw organisatie mee kunt krijgen in de cultuurverandering die nodig is om van het nieuwe werken een succes te maken. Vergaap u aan de hipste kantoorinrichting en arbo-verantwoorde thuiswerkplek. Alle informatie over het congres en het inschrijfformulier vindt u op Het Nieuwe Werken congres 24 MAART 2009 / MEDIA PLAZA, UTRECHT PROGRAMMA Opening: Dagvoorzitter Ben Kuiken Keynote: Wie is er klaar voor het nieuwe werken? Spreker: Aart Bos, Boer & Croon Presentatie marktonderzoek: wie werkt er nieuw? Spreker: Ben Kuiken & Fred van der Molen Case: Microsoft Nederland, 9 maanden later Spreker: Theo Rinsema, Microsoft Case: Rabobank unplugged: vertrouwen geven en vertrouwen nemen Spreker: Henny van Egmond, Rabobank TRACK 1 Technologie TRACK 2 Cultuur en Management TRACK 3 De nieuwe werkplek Keynote: De kracht van mensen Spreker: Roland Hameeteman, e-office NETWERKEN Uiteraard is er tijdens de conferentie voldoende gelegenheid om ervaringen met het nieuwe werken uit te wisselen met collega-managers. REDACTIONEEL Kijk naar de PC Na zijn aardse boek IT doesn t matter is cynicus Nicholas Carr zich met meer hemelse zaken gaan bezighouden: in zijn blog Rough Type houdt hij tegenwoordig de ontwikkelingen rond cloud computing tegen het licht. In een recente bijdrage vergelijkt hij IBM s aankondiging dat een aantal van zijn softwareproducten ook zullen draaien op de clouddiensten EC2 van Amazon met de begindagen van de pc. Net als IBM een kleine dertig jaar terug het MS-Dos besturingssysteem van het toen nog kleine Microsoft een kans gaf zo speelt Big Blue nu de webdiensten van Amazon in de kijker. Wat mij betreft slaat Carr met deze vergelijking de plank behoorlijk mis. Amazon is een bedrijf van een heel ander kaliber dan het startende Microsoft, die dankzij de overeenkomst met IBM de kans kreeg wereldwijd door te breken. Amazon is een wereldwijd opererende webwinkel die net als Google de restcapaciteit in zijn datacenters te gelde maakt door anderen toegang te geven tot zijn reken- en opslagcapaciteit. De aankondiging dat de DB2-database, de Informix-database, de Websphere-software, de smash mashup-hulpmiddelen en het Lotus-cms van IBM nu op de Amazon-computers kunnen draaien wil niet zeggen dat de Amazon-wolk nu wel een hit zal worden. Zo uniek is dat aanbod niet. Daarbij weet Amazon ook zonder IBM zijn broek heel goed op te houden. De vergelijking gaat kortom aan alle kanten mank. Ondertussen wordt wel duidelijk dat IBM zijn klanten langzaam maar zeker in staat gaat stellen zijn applicaties, rekentaken en opslagbehoeften via internet te betrekken. Het betekent dat het cloud-aanbod zich uitbreidt en diverser wordt. Gebruikers van IBMsoftware hoeven hun software straks niet meer per se in eigen huis of in een IBM-datacenter onder te brengen. Blijkbaar is de standaardisatie én de technologie zover gevorderd dat vastomlijnde taken naar de cloud kunnen worden verschoven. Van belang is tevens dat er - anders dan bij Salesforce. com geen sprake is van gedwongen winkelnering. Je kunt bij meerdere hosts terecht. Dat maakt uitbesteding van computertaken - in theorie - minder risicovol. Waar Carrs vergelijking tussen de pc en de cloud misschien wel hout snijdt is dat Big Blue op het juiste moment vooraan staat. Amazon wordt niet de nieuwe Microsoft; het is voor IBM te hopen dat het niet het oude IBM wordt dat vooral anderen succes zag hebben met de pc. Sytse van der Schaaf Adjunct-hoofdredacteur IT Executive NIEUWS INHOUD 4-9 Nieuwsoverzicht 5 Weekmakers 7 Trends en feiten 9 Wannahave MANAGEMENT 10 Kredietcrisis als zegen 12 Management Kort 1 13 Column Charles Groenhuijsen 16 Strategie blijkt belangrijkder dan uitvoering 17 Column Ron Tolido TECHNOLOGIE 21 Online-strategie IBM krijgt vorm 23 Column Dominique Deckmyn 24 Sharepoint verovert internet MENS&WERK 27 Nieuws arbeidsmarkt 27 Banencarrousel 28 Portret van een it-manager 29 Column René Diekstra FORUM 30 Lezersreacties 30 Cartoon 30 Colofon ADVERTEERDERSINDEX 01 A2 Networks 01 B + P 32 Comparex 01 Jenrick KPN Getronics 26 Odiris 01 PQR 18,19,20 SLTN 06 Xlence Voor sponsormogelijkheden kunt u contact opnemen met Erik van Heest, Platinum sponsor: Gold sponsors: 3

3 IN HET NIEUWS WEEKMAKERS INTEL INVESTEERT Chipfabrikant Intel heeft president Obama van de VS een hart onder de riem gestoken. Het concern steekt de komende twee jaar 7 miljard dollar in verbetering van zijn resterende - Amerikaanse fabrieken vanwege de overschakeling van de chipproductie op 32 nanometer. Deze investering zal zevenduizend nieuwe banen in de VS opleveren, verwacht het bedrijf. NIEUWE LICENTIES SAP Gebruikers van Business Suite versie 7 van SAP betalen alleen de functionaliteit die ze daadwerkelijk gebruiken. Het systeem is opgedeeld in losse modules, die los van elkaar gemakkelijker te installeren zijn dan gebruikelijk is bij de complete maar ook complexe SAPsoftware. TNT KOOPT DEEL GETRONICS TNT Post gaat de activiteiten van Getronics Document Services in Nederland overnemen. Dat onderdeel van Getronics houdt zich bezig met het printen en verwerken van salarisstroken, voornamelijk voor grote bedrijven. De 150 medewerkers van Getronics worden collega s van driehonderd medewerkers van TNT Post Billing & Document Solutions. Het bedrijfsonderdeel is verkocht, omdat Getronics zich meer wil richten op gestandaardiseerde itdienstverlening. CITRIX BEZUINIGT Citrix is van plan om het aantal medewerkers met 10 procent (460 man) terug te brengen. Dat plan werd geopenbaard na de publicatie van tegenvallende resultaten. De omzet van Citrix steeg weliswaar het afgelopen jaar met 14 procent naar 1,58 miljard, maar de winst daalde met 17 procent naar 178 miljoen. Het concern gaat kantoren samenvoegen en wereldwijd banen schrappen. Het is nog niet duidelijk of Citrix in de Benelux geraakt wordt. Bedrijven beknibbelen op inkoop De meerderheid van de Nederlandse bedrijven snijdt in de itbudgetten om klaar te zijn voor de economisch zware tijden. Scherp inkopen is de populairste bezuinigingsmaatregel. Grote projecten worden door de bedrijven over het algemeen niet stilgelegd. Dit blijkt uit recent onderzoek van Kpmg IT Advisory. De meest toegepast bezuinigingsmaatregel is snijden in de inkoop van IT. Bijna 70 procent van de bedrijven verwacht door scherper onderhandelen kosten te besparen. Als tweede maatregel wordt het verder standaardiseren van de itinfrastructuur genoemd. Pas op de derde plaats komt het bezuinigen op personeel. Dat begint bij het reduceren van de inhuur van externen. Detacheringsbedrijven zijn daardoor al in lastiger vaarwater terecht gekomen. Het eigen it-personeel zit volgens het Kpmg-onderzoek nog steeds op rozen. Slechts 12 procent van de ondernemingen verwacht hoogstens 5 procent van de ei- IBM geeft wolk contouren Eén van de diensten waar IBM concreet aan werkt, is het automatisch overhevelen van een rekentaak naar een IBM-datacenter op het moment dat de eigen voorzieningen niet toereikend zijn door piekbelasting of uitval van systemen. Deze overloopvoorziening voorkomt dat bedrijven veel capaciteit moeten inkopen die een groot deel van de tijd niet gebruikt wordt. Daarnaast is het concern met een opslagdienst begonnen en wil het later dit jaar beveiligingsdiensten op afroep in de markt zetten. Het bedrijf heeft Erich Clementi aangesteld als nieuw hoofd van de cloud computing -divisie. Om deze diensten mogelijk te maken, is IBM een samenwerking begonnen met netwerkfabrikant Juniper Networks. Bedrijven zijn straks in staat om hun eigen infrastructuur via internet uit te breiden met cloud-diensten uit één van de IBMgen it-medewerkers te moeten ontslaan. Bijna 90 procent verwacht niet te hoeven snijden in het eigen personeel. Volgens Kpmg snijden de Nederlandse ondernemingen op dit moment op grote schaal in de kosten van IT. Ruim 70 procent van de onderzochte bedrijven is op dit moment actief bezig met het reduceren van it-kosten. Nog eens 10 procent verwacht op korte termijn maatregelen te nemen om de kosten terug te brengen. De helft van de bedrijven noemt de kredietcrisis als directe aanleiding voor de reductie. Big Blue verwacht veel interesse voor cloud computing -diensten. Nu it-budgetten onder druk staan, zullen bedrijven massaal via internet rekenkracht en opslagcapaciteit in IBM s datacenters gebruiken, zo is de gedachte. datacenters zonder onderbrekingen. IBM en Juniper installeren deze voorzieningen nu in negen IBM Cloud Lab-datacenters over de hele wereld. Als deze technologie straks werkt, kan IBM zonder enige vertraging rekentaken verschuiven van Peking naar Londen en naar San Francisco. IBM verwacht dat er veel vraag naar deze diensten is, omdat het bedrijven de nodige flexibiliteit geeft bij het aanpassen van hun it-diensten, maar ook in hun investeringen. Bij sommige bedrijven gaat bijna 70 procent van het budget op aan het in de lucht houden van de bestaande it-infrastructuur. Daardoor blijft er weinig ruimte over voor vernieuwing en uitbreiding van de functionaliteit. Onderzoeksbureau IDC verwacht dat er in 2012 wereldwijd voor 42 miljard dollar aan cloud-diensten afgenomen wordt. Verglazing imponeert niet Nederland doet goed mee in de Europese top van glasvezelaansluitingen bij consumenten. Toch is het daadwerkelijk gebruik van deze verbinding door aanloopproblemen nog steeds schrikbarend laag. Door Peter Olsthoorn Glasvezelnet Amsterdam GNA dat een lange voorgeschiedenis kent als Citynet, spiegelt ons al jaren voor dat Amsterdam zal doorstoten tot Europees koploper als het gaat om het aanbod van een open glasvezelnetwerk met aansluitingen van woningen. Aanspraak op die positie heeft de hoofdstad nog niet kunnen maken. Ondanks deze ambitieuze plannen is nog maar een kleine negenduizend fysieke aansluitingen opgeleverd tot in de meterkast van woningen in de stadsdelen Zeeburg, Oost/Watergraafsmeer en Osdorp - een gebied waar potentieel woningen op aan te sluiten zijn. Kijk je naar het daadwerkelijk gebruik van deze verbinding dan gaat het om niet meer dan drieduizend afnemers van glasvezeldiensten. In Rotterdam speelt dezelfde problematiek. Volgens Nick van den Berg, manager van het glasvezelnet Rotterdam bij het Ontwikkelingsbedrijf van de gemeente Rotterdam (OBR), zijn er nu aansluitingen in Nesselande en Lloydskwartier. Vertraging met aansluitingen is er niet, want in 2012 moeten er zevenduizend aansluitingen zijn. Dat loopt mee met de nieuwbouw in de wijken, zo n vierhonderd tot zeshonderd woningen per jaar in de twee genoemde wijken. Hij schat dat er momenteel vijfhonderd tot zeshonderd afnemers van glasvezeldiensten zijn. Dat is wel teleurstellend, want het gaat omgerekend om iets meer dan 10 procent van de in totaal aansluitingen. We hadden op meer gerekend. Maar het is een heel magere markt. Aanbieders van diensten moeten dus veel investeren zonder dat er direct al inkomsten tegenover staan. Volgens BBned-directeur Arthur van den Ende is dit lage aantal te wijten aan problemen bij het aanleggen van verbindingen, zowel om binnen te komen en apparatuur werkend te krijgen als om die verbindingen vervolgens met storingsvrije diensten op te leveren. Verder is in Amsterdam niet in de meest kansrijke wijken gestart en zijn de initiatieven in Amsterdam en Rotterdam op te kleine schaal begonnen. Het Amsterdamse glasinitiatief krijgt een impuls doordat begin februari bekend werd dat Reggefiber en daarmee moederbedrijf KPN haar aandeel in Glasvezelnet Amsterdam (GNA) uitbreidt van 33 procent naar 70 procent. Doel is de dienstverlening en marketing van dit glasvezelproject vlot te trekken. GNA CV is in 2006 opgericht met de gemeente Amsterdam, vijf woningcorporaties en vastgoedbedrijf ING Real Estate en Reggefiber als eigenaren. GNA heeft een open netwerk: Bouwcombinatie BAM/VandenBerg-Draka bouwt het net fysiek. De order voor het activeren en exploiteren van het netwerk ging naar BBned, een dochterbedrijf van Telecom Italia. Daarop biedt een aantal providers diensten aan waaronder Concepts ICT, InterNLnet en Alice. In Europees verband doet Nederland het zo slecht nog niet. Nederlands is vijfde in de ranglijst van het aantal nieuwe glasvezelaansluitingen tot in woningen (fiber to the home) in 2008, maar eerste met de benutting daarvan: nieuwe abonnees in 2008 volgens onderzoeksbureau Idate. In groter verband stellen de cijfers weinig voor. In de wereldmarkt van glasvezelaansluitingen voor consumenten heeft Europa een aandeel van maar 5 procent. Azië - met vooral Japan als koploper - domineert, gevolgd door de Verenigde Staten. WAAROM IS WINDOWS MOBILE TOCH EEN SUCCES? omdat je het praktisch onzichtbaar kunt maken. Wie een weekje een iphone heeft gehad of met de Google-telefoon heeft mogen spelen, vraagt zich wellicht verbijsterd af waarom het marktaandeel van Windows Mobile nog altijd groeit. Waarom zou je nog met een prehistorische interface en een onbruikbare browser zitten krukken, als het zoveel makkelijker en beter kan? Het antwoord komt niet van Microsoft maar van de mobieltjesfabrikanten: ze leggen hun eigen superieure interface, steeds vaker via een aanraakscherm, over Windows heen. En ze leveren de Opera-browser mee. De stortvloed aan nieuwe mobieltjes die vorige week op het Mobile World Congres in Barcelona werd gepresenteerd is bijna zonder uitzondering uitgevoerd met een aanraakscherm en daarop aangepaste bediening. Het onderliggende besturingssysteem is Symbian of Windows Mobile, maar de typerende menu-bediening van Microsoft wordt steeds verder weggestopt in de krochten van het systeem. Microsoft heeft succes omdat ze deze innovaties faciliteert terwijl ze zorgt voor een stabiele onderlaag, een standaard platform voor applicaties en synchronisatie. Maar dat was natuurlijk niet Plan A. De idee was namelijk om samen met Intel het pc-model te kopiëren naar het mobieltje: één chipset en één besturingssysteem voor alle fabrikanten. Maar voor zo n standaardisatie blijkt het op zijn minst jaren te vroeg. Microsoft blijft achter de ontwikkelingen aan hollen. Volgens Microsoft verschijnen na de zomer de eerste toestellen met Windows Mobile 6.5. Met een nieuwe interface, een veel betere touch-ondersteuning (de stylus heeft afgedaan) en zowaar een bruikbare Pocket Explorer. Eerste reacties: Microsoft maakt een flink deel van - maar niet zijn hele - achterstand goed. HET BESTE MOBIELE NIEUWS KWAM TROUWENS niet uit Barcelona maar uit Brussel. Op het Mobile World Congress in Barcelona presenteerden alle grote telefoonfabrikanten behalve Apple - hun nieuwe mobieltjes en hun eigen variant op de App Store van Apple. Maar het belangrijkste mobiele nieuws kwam vorige week toch uit Brussel: Europees Commissaris Verheugen (Industrie) wil een standaardstekker voor opladers en microfoontjes van mobiele telefoons. Dat is nog eens wat anders dan een verbod van houten ladders! Ik verwacht dat hierdoor zelfs Geert Wilders overtuigd raakt van het bestaansrecht van de Europese Unie. Eindelijk komt er een einde aan die onzinnige adapterhandel. Leve Europa! EENS IN FACEBOOK, ALTIJD IN FACEBOOK en het was al erg. Eigenlijk zou elk bedrijf zijn medewerkers een cursus sociale netwerken moeten opleggen. Gebruikers van sites als Facebook, Hyves en LinkedIn zetten daar namelijk tamelijk argeloos allerlei gevoelige informatie op. Daar levert ook allerlei bedrijfsrisico s op. Niet alleen bestaan er nauwelijks afgeschermde plekken in zulke gemeenschappen, aangezien vriendengroepjes de neiging hebben zich sneller te vermenigvuldigen dan konijnen. Het blijkt dan ook een dankbaar podium te zijn voor bedrijfsspionage. Bepaald verontrustend is dat bedrijven als Facebook zich het recht voorbehouden zelfs verwijderde informatie te archiveren. Op consumerist.com kunt u lezen dat Facebook recentelijk zijn gebruiksvoorwaarden zo heeft aangepast, dat het bedrijf voor eeuwig eigenaar blijft van praktisch al uw data. Het moet niet gekker worden. Fred van der Molen 4 5

4 IN HET NIEUWS GOOGLE SYNC MET MS Google is met de dienst Google Sync gekomen waarmee gebruikers van een mobiele telefoon hun adresboek en agenda kunnen synchroniseren. Google Sync synchroniseert de gegevens van de telefoon met de Gmail contactslist en Google Calendar, en werkt met Symbian, iphone, BlackBerry en Windows Mobile. Het werkt twee kanten op, dus online wijzigingen worden doorgevoerd naar de telefoon en vice versa. Opmerkelijk genoeg heeft Google hiervoor een licentie genomen op software van Microsoft: ActiveSync. Microsoft nam de gelegenheid te baat om hier een triomfantelijk persbericht over uit te brengen. NIEUW ARCHITECTUURMODEL Van Togaf, een referentiemodel voor it-architecten, is versie 9 verschenen. Het ontwerpproces van de itinfrastructuur is met Togaf eenduidig uit te voeren, zodat organisaties gemakkelijker informatie kunnen delen. Windows XP leider In Noord-Amerika en Europa blijkt Windows XP nog steeds op afstand het belangrijkste besturingssysteem in zakelijke omgevingen. Op 71 procent van alle zakelijke pc s staat Windows XP. Dat blijkt uit een rapport van Forrester Research, dat is gebaseerd op een enquête onder 962 beslissers in it. Vista is op bijna 10 procent van de zakelijke pc s terug te vinden, Mac OS X staat op drie procent van de zakelijke Land van internet geveegd Better performence with XLence Het heen en weer schuiven van CV s kan iedereen. Hoeveel ICT professionals zijn dankzij de bemiddeling van XLence Companies bij uw organisatie gedetacheerd? U zult het waarschijnlijk nooit weten. De herkomst van ICT professionals die bij u aan het werk zijn, is niet altijd even duidelijk. Juist daarin schuilt gevaar, want krijgt u betrokken en gemotiveerde mensen in huis met een gewaarborgde kwaliteit? XLence geeft u die garanties. Wij kennen onze mensen en collegabureaus door en door. Ook besteden wij veel aandacht aan de opdrachtgever. Wij gaan altijd uit van een optimale cultuur en quality match en ook nee is bij ons soms een antwoord. Persoon lijker dus! Daarbij ook nog eens goedkoper omdat wij nooit met meer dan één schakel werken. pc s, Windows 2000 op 10 procent, en Linux op 2 procent. Eenderde van de ondervraagden zou bezig zijn met het installeren van Vista en nog eens 26 procent wil nog dit jaar of later met het installeren beginnen. De rest van die beslissers heeft geen plannen voor Vista; 15 procent is van plan om Vista over te slaan en gelijk Windows 7 te installeren, 22 procent heeft absoluut geen plannen voor Vista en nog eens 6 procent weet nog niet wat de plannen zijn. Iedere dag komt er een fors aantal websites met kwaadaardige code bij. De tijd dat deze online zijn, wordt echter steeds korter. Een Russische ondergronds cyber-leger heeft de Kirgizische Republiek geruime tijd van het internet geveegd. Vanaf 18 januari hadden de twee belangrijkste internetproviders van het land te maken met voortdurende denial of service -aanvallen, die minstens tien dagen duurden. Deze providers zijn goed voor 80 procent van het totale internetverkeer van Kirgizië, en de aanval maakte websites onbenaderbaar en en onmogelijk. Waarschijnlijk heeft Checklist XLence Performences Snel leveren goed gekwalificeerd personeel Friendly pricing Optimale cultuur en quality match Optimale aandacht voor ingezette medewerkers Eigen academy voor kennis en motivatie Open calculatie bij inhuur Alliancy database van meer dan 350 partners Kwaliteitsgarantie op plaatsing goed personeel Al meer dan 10 jaar lid van Spinweb* de aanval een politieke achtergrond; in Kirgizië huist een Amerikaanse luchtmachtbasis. In het land wonen ongeveer 5 miljoen mensen, waarvan 14 procent een internetaansluiting heeft. Climb higher find better Mist u vinkjes bij uw huidige leverancier neem dan contact met ons op. Alle kontraktvormen zijn ons bekend: Detachering Detavast Projecten en outsourcing Onze werkwijze willen wij graag persoonlijk bij u onder de aandacht brengen. Bel voor een afspraak met Liane Prins of Pim Eijkelenboom, of kijk op * Vereniging van ICT-dienstverleners met meer dan 60 vestigingen in Nederland Hausse winkels mobiele apps De App Store van Apple s iphone zet bepaald een trend. Na Google s applicatiewinkel voor Android-toepassingen zijn ook Vodafone, Microsoft, Blackberry, Nokia/Symbian en Samsung met downloadsites voor applicaties op hun smartphones begonnen. De App Store van Apple heeft ervoor gezorgd dat er in sneltreinvaart applicaties voor mobiel internet op de markt zijn gekomen die speciaal zijn ontwikkeld voor een eenvoudige bediening op de iphone van Apple. Het slechten van drempels in het installeren en activeren van toepassingen vormt de brede basis voor het succes. Voor elke besturing komen er applicaties die met het oog op een zo eenvoudig mogelijke bediening zijn ontwikkeld. Dat bleek ook tijdens het Cross Media Café van Immovator in Hilversum. De Pathé Mobiel-applicatie gemaakt door Sharewire in Den Haag, kwam hier aan bod. Deze toepassing deed het aantal page views vanaf mobiele telefoons groeien van in oktober 2008 tot in januari In dat laatste getal heeft de iphone een aandeel van ruim 80 procent. Volgens Ivo Wentholt van Sharewirebewijzen deze aantallen dat de drempel voor het gebruik van software op de mobiele telefoon geslecht is. Mobiele-telefoongebruikers liepen jaren tegen allerlei problemen aan, van grote moeite om te downloaden, om applicaties terug te vinden en te activeren op de telefoon tot aan verkeerde resoluties van schermen. Dat is met de iphone en App Store verleden tijd. Van de naar schatting iphone-gebruikers in Nederland installeerde de helft de Veel nieuwe malware-sites Iedere dag komt er een fors aantal websites met kwaadaardige code bij. De tijd dat deze online zijn, wordt echter steeds korter. Dit blijkt uit onderzoek van het antivirusbedrijf AVG Technologies. Dagelijks komen er tussen de en nieuwe websites met code bij die op de een of andere manier schadelijk kan zijn voor pc s van bezoekers. Tot wel 70 procent zijn legitieme sites, die zijn gehacked. Dat getal toont aan dat het op het internet over het algemeen slecht gesteld is met de beveiliging. De overige websites zijn speciaal voor dubieuze doelen gemaakt. Veel van die websites bieden zogenaamd video-codecs aan, applicatie van Pathé. Marketing was er niet voor nodig, noch moeizame technische ondersteuning die andere toestellen tot op heden wel vergen. De applicatie wordt, beweerde Wentholt, vooral in het weekeinde in de namiddag gebruikt. Het levert daarmee de bioscopen daadwerkelijk meer omzet op. De kosten bedragen een kleine 5 cent per gebruiker per maand. Het reserveren en verkopen van kaartjes is nog niet mogelijk met de applicatie. Nu.nl haalt al unieke mobiele bezoekers per maand die 20 miljoen nieuwspagina s bekijken. Een onevenredig groot deel van het bezoek, zo n 50 procent, komt met iphones. Barcelona: aanraakschermen en app-winkels De mobiel anno 2009 heeft een aanraakscherm en haalt zijn applicaties direct van een online applicatiewinkel. Dat viel op te maken uit alle bekendmakingen tijdens het jaarlijkse Mobile World Congress in Barcelona. En zo was het afwezige Apple toch alom aanwezig. Lag het bedrijf immers niet met de iphone aan de basis van beide trends? Steve Jobs c.s. zaten alleen mis met het toetsenbord: dat blijkt een blijvertje. Er werden in Barcelona een duizelingwekkend aantal nieuwe mobieltjes gepresenteerd, waarvan sommige vermoedelijk pas met de kerst te koop zijn. De duurdere modellen zijn zonder uitzondering voorzien van een aanraakscherm en gelikte bediening. Nokia presenteerde ook zijn Ovi Store, dat meer moet worden dan een downloadcentrum; Microsoft introduceerde zijn eigen winkel voor mobiele applicaties: de Windows Marketplace. De softwaregigant demonstreerde bovendien in werkelijkheid malware. AVG zag dat tot 94 procent van die websites binnen tien dagen worden weggehaald. Zo n 62 procent overleeft zelfs de eerste dag niet eens. Dat toont weer aan dat providers blijkbaar snel reageren en dat de bestaande mechanismen voor het melden van kwaadaardige websites redelijk goed functioneren. Windows Mobile 6.5 en de nieuwe websynchronisatiedienst MyPhone. Daarmee kunnen gebruikers gratis een online backup maken van hun gegevens en daarmee synchroniseren. 6 7

5 IN HET NIEUWS SLTN BEKROOND IBM heeft Sltn voor de derde keer in zijn bestaan een award gegeven voor de best presterende partner in Nederland. Deze award heeft betrekking op alle producten en diensten van IBM waaronder hardware, software en services. Aspecten die van invloed zijn op deze erkenning zijn de groei, toegevoegde waarde, marktkennis en klantbenadering alsmede de innovatieve oplossingen van Sltn. Daarnaast kreeg de dienstverlener van IBM ook een prijs als best performing partner voor de system en technology group. GESPREK VASTLEGGEN Wie een belangrijk telefoongesprek wil laten vastleggen kan dat nu via de website Aangetekend Bellen ( regelen. Het gesprek wordt tegen betaling van 80 eurocent per minuut plus het normale tarief via deze website tot stand gebracht en met medeweten van beide partijen opgenomen en zeven jaar bewaard. UPDATE-BLOKKADE STOPT Binnenkort verloopt de houdbaarheidsdatum van de software waarmee beheerders updates voor XP en Vista kunnen tegenhouden; Service Pack Blocker Tool. Normaal gesproken zorgt deze software ervoor dat een Service Pack gedurende een jaar wordt tegengehouden. Maar die termijn verloopt voor Windows Vista SP1 op 28 april 2009, en die voor Windows XP SP3 op 19 mei Iedereen die het Blocker Tool heeft geïnstalleerd is dus gewaarschuwd; vanaf die data worden de Service Packs alsnog geinstalleerd. DIMENSION DATA KOOPT TEK- SYS It-dienstverlener Dimension Data breidt zijn Microsoft-diensten aanzienlijk uit door de overname van het Britse Teksys. Teksys is een Britse dienstverlener met ruim tachtig werknemers die een Gold-partner status op Microsoft-technologie heeft voor Advanced Infrastructure, Networking Infrastructure, Information Worker, Licensing, Security en Mobility. Windows 7 versneld ingevoerd De laatste tijd regent het aankondigingen rond het nieuwe besturingssysteem van Microsoft. Het bedrijf lijkt erop gebrand om de kommervolle Vista-periode snel af te sluiten. Vorige week meldde Microsoft dat er een upgrade-aanbod van XP naar Windows 7 komt. Waarschijnlijk treedt dit programma in juli in werking. Dat betekent dat bezitters van Windows XP korting krijgen bij de aanschaf van Windows 7. Hoeveel is nog niet duidelijk. De upgrade blijft als het aan Microsoft ligt louter licentietechnisch. Bedrijven zullen een nieuwe installatie van het besturingssysteem moeten doen, compleet met het importeren van data en het opnieuw installeren van software. Of Microsoft dat gaat volhouden, moeten we nog afwachten, want het concern kreeg daar aardig wat kritiek op. Het gros van de pc s is momenteel nog uitgerust met Windows XP. Overigens zei Microsoft wel te werken aan software die de XP-7 opwaardering eenvoudiger moet maken, maar gaf daar verder geen details over. Microsoft is het Ecosystems Readiness Program gestart, zodat pc-fabrikanten en hun toeleveranciers kunnen testen of hun producten en software goed met het nieuwe besturingssysteem overweg kunnen. Compatibiliteitsproblemen zijn een belangrijke reden waarom Windows Vista geflopt is. Pc-makers gaan ervan uit dat Microsoft nog dit jaar de opvolger van Vista gaat lanceren Vingers op Windows Mobile meldt de Amerikaanse website Cnet. De afronding van het nieuwe besturingssysteem zou op schema liggen voor publicatie vóór december. Beschikbaarheid van het nieuwe besturingssysteem tijdens de feestdagen is voor fabrikanten erg belangrijk. Als de publicatiedatum verschoven wordt naar januari of later, zullen veel consumenten de aankoop van een nieuwe pc uitstellen. Microsoft heeft dit tijdspad niet bevestigd. Wel gaf het concern begin februari duidelijkheid over de smaken waarin Windows 7 zal verschijnen. Er komen zes verschillende versies van Windows 7. Windows 7 Professional en Windows 7 Enterprise zijn de belangrijkste versies voor het bedrijfsleven. De Enterprise-versie kan informatie versleuteld opslaan op de harde schijf en heeft tal van beheervoorzieningen aan boord. Aan het andere eind van het spectrum bevindt zich de Starter-versie, die vooral bedoeld is voor de populaire netbooks. Microsoft omzeilt daarmee de bestaande beperking van Vista, dat door zijn hoge eisen aan de hardware op goedkope computers niet functioneert. Gebruikers van Windows 7 kunnen hun besturingssysteem online opwaarderen naar een hogere versie zonder gebruik van een dvd. Telefoonfabrikanten kunnen hun eigen software voor een aanraakinterface op Windows-smartphones weggooien en bezitters van smartphones hun stylus. Het nieuwe Windows Mobile 6.5 krijgt een interface die volledig is ingericht voor bediening met vingers. Dit kondigde Microsoft topman Steve Ballmer vorige week aan op de Mobile World Congres in Barcelona. Hij liet daar al vast wat voorproefjes van de nieuwste versie van zijn besturingssysteem voor smartphones zien. Gebruikers van een Windows-smartphone kunnen straks net als een iphonebezitter met enkele vingerbewegingen door -berichten, contacten en webpagina s bladeren. Tegelijkertijd beloofde Ballmer dat de grenzen tussen een pc en een smartphone vervagen. Documenten en webpagina s krijgen op beide type hardware eenzelfde beleving. Windows Mobile ondersteunt straks ook Flash en Silverlight. Verder komt Microsoft met de dienst My Phone waarmee telefoonbezitters hun gegevens zoals adressen, afspraken in hun agenda en foto s kunnen synchroniseren. De synchronisatie werkt twee kanten op. Zo kunnen foto s getoond worden via de website, en kunnen er op de website afspraken in de agenda worden ingevoerd, die vervolgens met de eerste keer synchroniseren weer in de telefoon terechtkomen. Normaal gesproken wordt er automatisch eens per dag een backup van de telefoon gemaakt, maar gebruikers kunnen ook handmatig zelf een backup starten, wanneer ze maar willen. Het gebruik van My Phone is gratis als gebruikers met een opslagruimte van 200 MB toekunnen. Dat is anders dan de Mobilemedienst van Apple dat s en agenda s op de iphone synchroniseert. Hiervoor moeten gebruikers jaarlijks honderd dollar betalen. Netbooks vliegen over de toonbank Terwijl in het reguliere pc-segment aanzienlijk minder computers verkocht worden, blijken de netbooks het eind vorig jaar bijzonder goed gedaan te hebben. Ook de verkoopvooruitzichten voor de handzame computers blijven gunstig. In de Emea-regio zijn vorig jaar 3,6 miljoen netbooks verkocht aldus onderzoeksbureau IDC, waarvan 80 procent in West-Europa aan de man werd gebracht. De goedkope en handzame netbooks worden vooral aangeschaft als extra apparaat om gemakkelijk mee te kunnen internetten. Een vijfde van alle draagbare computers die vorig jaar verkocht worden, zijn netbooks volgens IDC. Zoom je in op de verkopen aan consumenten dan ligt dit percentage zelfs op 30 procent. Sinds oktober vorig jaar is het aanbod flink uitgebreid. IDC telde vijftig fabrikanten die in de voetsporen van debutant Asus met zijn Eee pc zijn getreden. Naast dit ruime aanbod helpen aanbieders van mobiele telefonie ook flink met de verkoop doordat zij netbooks bij hun abonnementen voor mobiel internet aanbieden. Acer wist in 2008 net iets meer netbooks te verkopen dan initiatiefnemer Asus. Volgens IDC liggen de kansen voor Acer om deze koppositie vast te houden voor dit jaar lastiger. Bijna alle fabrikanten brengen hun nieuwe modellen uit met een 10 inch scherm, terwijl Acer aan het kleinere scherm blijft vasthouden. Verder lopen de Compaq Mini 700 van HP en de NC10 van Samsung goed. IDC verwacht dat de verkoop van netbooks dit jaar op peil blijft ondanks de recessie. Fabrikanten blijven hun aanbod verbreden. Daarnaast voorspelt de marktonderzoeker dat later dit jaar netbooks met aanraakschermen de verkopen een nieuwe impuls zullen geven. Dell 4% Vijf belangrijkste fabrikanten netbooks laatste kwartaal 2 Marktaandeel Vijf belangrijkste fabrikanten netbooks laatste kwartaal 2 Marktaandeel Samsung 6% Anderen 24% HP 7% Asus 28% Acer 31% Windows vanaf server starten Citrix heeft een hele nieuwe versie van Xen- Desktop uitgebracht, versie 3, met daarin de mogelijkheid om het besturingssysteem van de pc vanaf het netwerk te starten. Citrix noemt dat Streaming Desktop. Wanneer het besturingssysteem van de desktop op de desktop zelf draait, in plaats van via een Terminal Server-achtige constructie op de server, wordt alle kracht WANNAHAVE Dell Inspiron Mini 9 Netbook Lekker modelletje Netbooks zijn in korte tijd heel populair geworden. Steeds meer zakelijke reizigers ontdekken de charme van zo n mini pc. Bijna alle computerfabrikanten zijn daarom in navolging van pionier Asus met eigen modellen gekomen. Werden de eerste systemen uitgeleverd met Linux, tegenwoordig is het vooral Windows XP wat de klok slaat. Een recente trend is de integratie van een 3G-modem inclusief sim-kaartslot in de machine. Zo brengt Vodafone de Dell Inspiron Mini 9 op de markt. Het is een compleet systeem met een 9 inch scherm, webcam en ingebouwd 3g modem, wifi en Bluetooth. Praktisch overal direct toegang tot internet dus. De Inspiron Mini oogt strak, is lekker compact, ligt goed in de hand en is op maat gemaakt voor mobiel gebruik. CDdrive en harde schijf ontbreken. In plaats daarvan een ingebouwde flash drive van 8 gb die via geheugenkaartjes eenvoudig uitgebreid kan worden. Het meegeleverde besturingssysteem is Windows XP home edition met SP3. Hoewel de specificaties misschien wat mager lijken, is het apparaat perfect voor mobiele gebruikers die scherm en toetsenbord van hun mobiele telefoon te klein vinden. De netbook heeft een glanzend led-scherm, een prettig toetsenbord en weegt een kilo. Het 1 gigabyte werkgeheugen en de 1,6 GHz Atom processor zorgen voor een soepele gebruikservaring. Hij is via Vodafone enkel verkrijgbaar in zwart. Uiteraard kan het allemaal luxueuzer, maar gezien de prijs is het een uitstekend compromis tussen mobiliteit en computerkracht. Info > De Dell Inspiron Mini 9 netbook: meet 23,2 x 17,2 x 3,1 cm, 990 gram, 99,95 euro bij een 2-jarig abonnement van 34,95 euro per maand voor onbeperkt mobiel internettoegang in Nederland of 380,80 euro bij een prepaid aansluiting en 30 euro beltegoed. van een desktop benut. En wanneer die vanaf het netwerk wordt gestart houdt de it-afdeling toch de mogelijkheid om alles centraal te beheren. Dit werkt het beste wanneer je over een relatief krachtige thin client beschikt, of over een aantal gestandaardiseerde pc s, aldus een woordvoerder van Citrix. Grote afwijkingen in de desktop-hardware zijn ongunstig, omdat alle configuratie-informatie van de hardware in het image zit dat wordt gestreamd. Dus hoe minder afwijkingen, hoe meer mensen van dat ene image gebruik kunnen maken. In vergelijk met de traditionele Server Based Computing concepten zijn dan bovendien minder servers nodig, omdat de desktop niet meer op de server draait. Desktop Streaming maakt onderdeel uit van de Advanced, Enterprise en Platinum versies van XenDesktop

6 management Excuus om bezem door bedrijf te halen Kredietcrisis als zegen Door Henk Vlaming Nog geen half jaar geleden teisterden nijpende personeelstekorten de IT. Angst voor gedwongen leegloop is daar voor in de plaats gekomen. Maar er zijn ook it-bedrijven die juist hun voordeel doen met de kredietcrisis. Die biedt een excuus om matig presterend personeel te lozen, en er zijn weer goudhaantjes te vinden. Medewerkers zingen bovendien een toontje lager dan vroeger. H oe het zit met het aantal vacatures bij Ariane ICT? Zodra de vraag doordringt tot de medewerker van deze allround dienstverlener, verbreekt hij de telefoonverbinding. Een tweede poging eindigt eveneens in een telefoon die resoluut op de haak wordt gesmeten. Geen enkel it-bedrijf geeft graag toe dat er in tijden van kredietcrisis banen sneuvelen. Verlies van werk zou het vertrouwen van de klant eens kunnen schaden. Detacheerder Brunel geeft ronduit toe om deze reden geen antwoord te geven op de vraag naar de werkgelegenheid in het bedrijf. We zijn beursgenoteerd. Het antwoord kan koersgevoelig zijn. Hoe het precies zit met banen en vacatures in de IT, is moeilijk te achterhalen. Dat er werk verdwijnt door de kredietcrisis staat vast, zelfs bij gebrek aan officiële informatie hierover. Niemand wil met zijn naam in de krant, maar bij ondernemingsraden en in gesprekken met individuele iters valt op te tekenen dat het aantal bankzitters groeit. Vooral it-bedrijven die sterk zijn in detachering voelen de kredietcrisis al knellen, zo lijkt het. Bankzitters zijn er altijd geweest, aldus een it-er van een detacheringsbedrijf. Maar de laatste tijd zijn er daar meer van en zitten ze ook langer op de bank. Zorgelijke geluiden Bedrijven die wel iets durven te zeggen over aantallen vacatures en banen, doen dat in zeer zorgvuldige bewoordingen. Om toegerust te zijn voor de uitdagingen waarvoor de it-markt zich in 2009 gesteld ziet, willen wij een zo goed mogelijke uitgangspositie creëren, zo verklaart woordvoerster Erica Prins. Minimalisering van indirecte kosten en het stroomlijnen van de organisatie zijn daarvoor het recept. Dat is de reden dat er op dit moment minder vacatures beschikbaar zijn ten opzichte van vorig jaar. Zorgelijke geluiden maar geen paniek. Ontslaggol10 ven zijn er in de IT nog niet. Het zijn voorlopig vooral de freelancers die werk moeten inleveren, zoals bij Atos Origin en Cap Gemini die beiden minder zelfstandigen inhuren dan vorig jaar. Daardoor blijft er werk voor de eigen goudhaantjes die met veel kosten zijn opgeleid en vastgelegd met arbeidsovereenkomsten. In een dalende conjunctuur huren wij minder zelfstandigen in, aldus woordvoerster Madelon Kaspers van Cap Gemini. We moeten flexibel zijn om mee te kunnen bewegen en om goed zorg te dragen voor onze medewerkers. Daarom heeft Capgemini zich al bewust voorbereid op dit soort situaties. Het aantal banen zal constant blijven. We blijven rekruteren, maar onze vacatures dienen voor het opvullen van plaatsen van mensen die het bedrijf verlaten. Toch is het niet verlies van werk dat de klok slaat. Vooral bedrijven die aan onderhoud en outsourcing doen, zien de zon in het water schijnen. SolidQ IT, een bedrijf voor systeembeheer, heeft al een tijd twee vacatures die het maar niet vervuld krijgt. Ik merk niets van vraaguitval, er komen nog steeds nieuwe klanten, zegt directeur Carl Jan Kuijter. Wat ik wel merk, is dat er meer mensen op onze vacatures reageren. Maar die voldoen nog niet aan de selectiecriteria. Het zijn bijvoorbeeld it-ers die net van school komen of die niet over de juiste certificaten beschikken. Het lijkt me trouwens logisch dat de minst gekwalificeerde medewerkers het eerst op straat komen; dat gebeurt altijd als er crisis is. Feest Ook Pinewood, een bedrijf voor netwerken en databeveiliging, heeft nog werk bij de vleet. In januari hebben we nog acht nieuwe medewerkers aangenomen, zegt directeur Hans Doornbosch. Dat is nogal wat op een personeelsbestand van dertig mensen. Nog steeds hebben we vacatures die de komende tijd echt vervuld moeten worden. Bij Fujitsu Services is het helemaal feest, daar zoekt men naar tweehonderd nieuwe it-ers, een uitbreiding met bijna 30 procent. Netwerkbeheer en outsourcing zijn hier de kernactiviteiten, een markt die nog flink zal groeien, denkt hoofd marketing Paul Hassels Mönning. We zijn heus niet alleen op zoek naar ervaren krachten, maar ook naar starters. Organisaties vragen om kostenreducties, en daar kunnen wij nu goed op inspelen. Ook brancheorganisatie ICT~Office houdt de moed er in. De markt zal de kredietcrisis doorstaan, zo is de inschatting op basis van onderzoek begin dit jaar. De totale it-bestedingen zullen 1,1 procent groeien, ofwel 400 miljoen euro. Hardware vertoont de laagste groei, maar software en services groeien nog met respectievelijk 5 en 4 procent. In de bouw, de handel, de financiële sector en de transportsector zullen de it-bestedingen dalen. Een toename van de it-uitgaven doet zich voor in de zakelijke dienstverlening, de industrie, de nutsbedrijven, het onderwijs, de zorg. Maar in hoeverre dat tot banenverlies zal leiden, is niet bekend. Na het eerste kwartaal zal ICT~Office met nieuwe prognoses komen. Dennis Bouman, vice-voorzitter van FNV Zelfstandigen, denkt dat het allemaal meevalt. Hij schreef eind vorig jaar een boek over zelfstandigen in de IT (Digitale Cowboys). Bedrijven die de dotcom-crisis van begin deze eeuw overleefden, zullen ook nu wel overleven, denkt hij. De grote sanering heeft hier toen al plaatsgevonden. Bovendien is de IT een conservatieve sector waar weinig geks wordt gedaan. Ik denk dat het met de banen, met name in de onderhoudssfeer, best zal meevallen. Detacheerders en consultants zullen het iets moeilijker hebben. Ook voor de zelfstandigen blijft er nog werk genoeg. In vergelijking met andere sectoren zijn er in de IT niet heel veel zelfstandigen actief. In de top van de markt zijn er voor projectmanagers en interimmers zelfs goede perspectieven op Europese schaal. Nederlanders zijn internationaal gewild vanwege hun communicatieve vaardigheden. Zegeningen De kredietcrisis zorgt bij menig it-bedrijf ook voor opluchting. Eindelijk komen er kandidaten voor die moeilijk vervulbare vacatures en kunnen de dure freelancers naar huis. Met een aantal zelfstandigen hebben we de contracten beëindigd, zegt Doornbosch van Pinewood. We kunnen nu weer vaste krachten vinden. Bovendien merken we ook een verandering van attitude en eisen bij de sollicitanten. Hetzelfde geluid klinkt bij het softwarebedrijf Marviq, dat opeens weer wat te kiezen heeft op de arbeidsmarkt. We kunnen nu weer goede mensen vinden, juicht directeur Arnoud Wijnands. We zijn echter kritischer geworden bij het werven van personeel. Verder is de crisis een mooi moment om het mes in de kosten te zetten zonder dat het tot gemok on- der het personeel leidt. De meeste it-ers zijn al lang blij dat ze werk hebben. Marviq grijpt het moment aan om de werkgarantie voor nieuwe medewerkers een tandje terug te schroeven. Waar mogelijk flexibiliseren we de arbeidscontracten, zodat we sneller op een wijziging van de marktomstandigheden kunnen inspelen, zegt Wijnands. Ook Doornbosch van Pinewood telt zijn zegenin- Voorlopig zijn vooral de freelancers de klos gen. De arbeidsvoorwaarden blijven goed en op auto s en bonussen gaan we niet bezuinigingen, zegt hij. Maar we nemen wel allerlei simpele maatregelen om op kosten te bezuinigen. Brandstof tanken op kosten van de zaak gaat bijvoorbeeld niet meer zo gemakkelijk als vroeger. Ik kan me niet onttrekken aan de indruk dat er veel bedrijven zijn die gebruikmaken van het feit dat het nu min of meer geaccepteerd is om mensen de laan uit te sturen, zo besluit Stefan van Hoof van LifeSize, dat zich toelegt op videovergaderen. Ook zo n bedrijf dat garen spint bij de kredietcrisis, omdat digitaal vergaderen nu eenmaal kosten bespaart voor opdrachtgevers. Veel bedrijven wilden al lang reorganiseren, maar durfden dat niet uit angst voor negatieve reacties uit de markt. De kredietcrisis is een goed moment voor een grote schoonmaak. 11

7 management Column CHarles groenhuijsen dure Printerstoringen Printerstoringen kosten een Nederlands bedrijf gemiddeld per jaar. Dat is niet eens slecht, want het gemiddelde voor heel Europa ligt op per jaar. Dat blijkt uit een onderzoek van Canon. In 55 procent van de Nederlandse bedrijven (Europa: 72 procent) kunnen medewerkers minstens één keer maand niet printen. Een groot knelpunt is dat medewerkers printerproblemen vastgelopen papier, opgeraakte toner - niet (tijdig) rapporteren. Dit gebeurt in meer dan de helft van de bedrijven. It-beheerders en technisch ondersteunend personeel besteden gemiddeld 3½ week per jaar aan printerproblemen. Aan de consequenties van printerstoringen hangt een nog veel hoger prijskaartje: per bedrijf gemiddeld ruim per jaar. miljard internetters Volgens onlinemarktonderzoeker comscore zijn er nu wereldwijd meer dan een miljard internetgebruikers (ouder dan 15 jaar). Dat zijn vooral Chinezen: bijna 180 miljoen, 17,8 procent van het aantal internetters wereldwijd. De VS volgt met 16,3 procent (ruim 163 miljoen gebruikers), met op flinke afstand Japan (6 procent), Duitsland (3,7 procent), Groot-Brittannië (3,6 procent), Frankrijk (3,4 procent), India (3,2 procent), Rusland (2,9 procent) en Brazilië (2,7 procent van de internetters wereldwijd). Nederland staat op de vijftiende plek (1,2 procent). Het staat vast dat de West-Europese landen qua internetmarktaandeel snel zullen worden ingehaald door de opkomende landen. Bron: The Economist iphone Van de Zaak? No way José. De iphone heeft nog steeds tegenover de Blackberry - flink wat tekortkomingen, die hem ongeschikt maken als zakelijke telefoon/pda. Je kunt er niet mee zoeken in je mappen. Je kunt er niet mee kopiëren en plakken. Er zit geen vervangbare batterij in (accu dood? iphone dood). Je kunt niet zelf je provider kiezen: T-Mobile, punt uit. En je kunt hem niet gebruiken om mensen voor afspraken uit te nodigen via Exchange. Bron: Fortune Hoe vergaderen effectieve cio s? onder meer door veel te luisteren Crisis. Wat te doen om er goed uit te komen? De financiële crisis blijkt steeds nóg dieper en breder te zitten dan gedacht. De economische gevolgen ervan zullen ingrijpend zijn. Wat moeten bedrijven doen om de schade tot een minimum te beperken? Volgens Jack Welch, de beroemde voormalige ceo van General Electric, zijn vier tactieken essentieel: Plan alsof de baisse langer zal duren en groter zal zijn dan je denkt. Welch vindt het geen goed idee om je kosten voorzichtig geleidelijk te verlagen in een poging om banen en projecten te redden: In een steenharde omgeving is schuchterheid zeer riskant. Ofwel: verlaag je kosten agressief, meer dan je eigenlijk wilt, kijk gedetailleerd naar de operaties om daar echt alle onnodige kosten uit te halen en focus op cash alsof je leven ervan afhangt. Blijf praten met je mensen. Vaak trekken managers zich bij grote problemen terug in hun eigen wereldje. Dat is funest voor het moreel van de troepen waarmee je de oorlog moet winnen. Je mensen zijn bang voor hun baan. Verminder hun angst en onzekerheid door met ze te blijven praten. Kom daarbij niet met rooskleurige, onrealistische platitudes Drie onderzoekers van de Universiteit Twente hebben een minutieuze analyse uitgevoerd van op video vastgelegd gedrag van zeer effectieve Nederlandse cio s tijdens reguliere afdelingsvergaderingen. Dat gedrag vergeleken zij met dat van zeer effectieve middenmanagers. Effectieve cio s én middenmanagers besteden ruim eenderde van hun tijd aan luisteren. Cio s besteden slechts 2 procent van de vergadertijd aan het verdedigen van eigen belangen (middenmanagers 11 procent). Cio s besteden 10 procent van de vergadertijd aan visionair leiderschap (prioriteiten stellen, koersen uitzetten, Zo overleef je zwaar weer! delegeren en dergelijke), 11 procent aan informeren en 14 procent aan verifiëren. Middenmanagers besteden 17 procent van de vergadertijd aan visionair leiderschap, 6 procent aan informeren en 9 procent aan verifiëren. Bron: Izzet Turkdemir, Celeste Wilderom & Jos van Hillegersberg Vergadergedrag van effectieve cio s. Holland Management Review 2008 nr maar geef de feiten zoals die er liggen. Vertel waar zal worden bezuinigd, welke units zullen worden gesloten en waar de concurrentie toe in staat is. Juist nu geldt meer dan ooit: blijf communiceren. Pas de beloonschema s aan. In bedrijven die sterk op bonussen draaien, kan een financiële crisis nare effecten hebben. Het is duidelijk dat de doelen onhaalbaar zijn geworden, met alle risico dat mensen de handdoek in de ring gooien en dat de prestatie daardoor nog verder terugloopt. Daarom moet er een nieuw, aangepast beloonprogramma worden ontwikkeld dat mensen motiveert om er juist nu volledig voor te blijven gaan. In de huidige omstandigheden is het in veel sectoren een prestatie op zich om de verliezen te beperken. Doe er al het mogelijke aan om je concurrenten een slag toe te brengen. Als je kosten laag zijn en je mensen gemotiveerd, kun je waarschijnlijk profiteren van het enige voordeel van economische tegenwind: gedurfde manoeuvres uitvoeren. Zoals concurrenten overnemen of hun medewerkers en klanten binnenhalen. Pluk de dag de crisis duurt niet eeuwig. Bron: BusinessWeek de functioneringsfarce Hoe effectief zijn functioneringsgesprekken? Nul, vindt Samuel Culbert (Ucla Anderson School of Management, Los Angeles). Althans niet als je één keer per jaar in een hiërarchische setting terugkijkt op iemands functioneren. Functioneringsgesprekken heten objectieve evaluaties te zijn. Ze zouden een instrument zijn om het salaris van medewerkers te bepalen. Om medewerkers duidelijk te maken of er dingen zijn die beter kunnen. Maar de meeste mensen ervaren die gesprekken heel anders. Functioneringsgesprekken zijn onvermijdelijk politiek geladen en subjectief. Ze leiden tot spanningen in de omgang tussen medewerkers en leidinggevenden. En het verband tussen functioneringsgesprekken en honorering is verwaarloosbaar. De hoogte van salarissen wordt veel meer bepaald door je marktwaarde en het ondernemingsbudget. Ook de vermeende objectiviteit is een illusie. Teken aan de wand: wie van baan switcht, krijgt vaak een heel andere evaluatie van de nieuwe leidinggevende. Weg dus met die gesprekken waarin medewerkers eenzijdig verantwoording moeten afleggen en de baas naar de mond proberen te praten in de hoop op salarisverhoging. Schakel over op functioneringsgesprekken vooráf (previews), adviseert Culbert, en maak daar tweerichtingsverkeer van: een gelijkwaardige dialoog over hoe je als leidinggevende en medewerker - met elk je eigen unieke eigenschappen en kwaliteiten - echt effectiever kunt samenwerken. Ook de baas moet met de billen bloot. Bron: MIT Sloan Management Review topbestuurders onzeker M anagers op directieniveau én daaronder betwijfelen of het ze lukt om hun bedrijf zonder kleerscheuren door de economische crisis te loodsen. Dat blijkt uit wereldwijd onderzoek van adviesbureau Booz & Company. Een op de drie ondervraagde topmanagers is sceptisch over de eigen plannen om de economische malaise te bestrijden. Van de managers op lagere niveaus denkt meer dan de helft dat de topbestuurders niet over de leiderschapskwaliteiten beschikken om hun noodplannen te kunnen uitvoeren. 40 procent van de ondervraagden is er niet van overtuigd dat de organisatie de juiste maatregelen neemt. Tegelijkertijd denkt 54 procent dat hun bedrijf sterker uit de crisis zal komen. Slechts 20 procent verwacht er na de crisis slechter voor te staan. Managers uit opkomende landen zijn iets optimistischer dan hun Noord-Amerikaanse en Europese collega s. Crisis slaat toe: doe alsof je druk bent Een onweerstaanbaar onderwerp voor een druk bezette columnist: werknemers die geen donder te doen hebben maar dag-in-dag-dag-uit krampachtig hun druk-druk-druk -mythe in stand houden. Dat wordt erger in tijden van economische malaise. Je hebt minder orders, amper klanten, de telefoon gaat hoogstens twee keer per dag, de bak blijft leeg. Dus wat doe je dan? Sudoku? Boekie lezen? Sms-en? Bovenop je bureau Yoga-voor-Beginners? Naar ondeugende Internet-plaatjes koekeloeren? Cursusje macramee? Of toch maar bedrijvig heen en weer lopen met een bijna leeg vergadermapje. En toch gehaast aan de telefoon opnemen: Hebt u een heel klein momentje; even druk op een andere lijn. Deze ik-doe-net-alsof -optie leidt tot niks. Maar ja, je durft ook niet open en bloot niks te gaan zitten doen? Want wie vliegt er bij de volgende krimpoperatie als eerste uit? Die toegewijde macramee-cursist en kantoorkampioen in de yoga? Of die overijverige dribbelaar die om vijf-voor-vijf uur nahijgend op het nippertje zijn dagelijkse portie niksdoen weet af te ronden? U en ik weten het antwoord. unbusy Werknemers Ik las er in de New York Times een fantastisch verhaal over working hard to look busy. Je ziet in Amerika het pseudo-drukzijn overal. Obers in restaurants zetten nog maar eens de vaasjes recht. Winkelverkopers leggen voor de zoveelste keer de laatste hand aan de fleurige uitstalling Nu met nóg hogere korting in de etalages. Ik lees over een verkoper die het heerlijk vindt als klanten lekker veel kleren in de paskamer laten slingeren. Dan heeft ze weer effe wat te doen. Orgineel is de advocaat die s avonds laat een grote ventilator in zijn kantoor op de hoogste stand laat blazen. Door de bewegende gordijnen dimt het licht niet meer automatisch. Latertje weer, hè? Er brandde nog héél laat licht bij u. De uren zijn niet declarabel maar vallen in de categorie personal development. How low can you go? Wees dus argwanend als collegaatjes ineens hun computer zo draaien dat u het scherm niet meer kunt zien. Potje patience? Wintersport regelen? Chatten met. ; ja dat zou ik ook wel willen weten...! Er zijn steeds meer unbusy werknemers. Kantoormedewerkers maken afspraken met bekenden om hen een aantal keren per dag te bellen of een boodschap achter te laten bij de receptie Kan hij/zijn zo snel mogelijk terugbellen; het is écht dringend. Eén grote fake. Theater dus maar dan echt. Gedwongen niksdoen is killing. Je twijfelt aan je zelf. Alleen bij de fabrikant van Prozac draaien ze fluitend overuren. Je kunt je er vrolijk over maken maar het moet ondraaglijk stressvol zijn. Niks doen is immers de laatste fase voor ontslag. Ik zie al een batterij trainers en consultants voorbij marcheren met goed bedoelde adviezen dat je van elk probleem een uitdaging moet maken. En dat je hierna vast een nog leukere baan krijgt. En dan is er altijd nog Elk nadeel heb z n voordeel. Gelooft u het? Ik ook niet. Crisis is niet leuk

8 ADVERTORIAL KOPPELING VAN KENNIS CREËERT EEN NIEUWE WERELD ONZICHTBAAR MAAR ZEKER VERANDERT IT ONZE WERELD. DOOR DE KOPPELING VAN INFORMATIE EN KENNIS ONTSTAAN ER ONGEKENDE MOGELIJKHEDEN. DE INZICHTEN DIE HIERMEE GEPAARD GAAN, MAKEN ZELFS DE ONVOORSPELBARE MENS STEEDS VOORSPELBAARDER. IETS WAT DE MENS MAAR MOEILIJK KAN OF WIL BEVATTEN. EEN ZEKERE ANGST VOOR DEZE ONTWIKKELINGEN IS EEN LOGISCH GEVOLG. EEN DUIDELIJKE UITLEG IS DAAROM ESSENTIEEL, VINDT EELCO ROUW. HIJ IS BETROKKEN BIJ DE ONTWIKKELING VAN HET BEGRIP EN DE DIENSTVERLENING RONDOM DE TERM ARCHITECTUUR. VOLGENS HEM ZIJN ENTERPRISE ARCHITECTEN DE AANGEWEZEN PERSONEN OM MEER INZICHT TE VERSCHAFFEN IN DE MOGELIJKHEDEN EN GEVOLGEN VAN DE KOPPELING VAN KENNIS. VICTOR DECONINCK IN GESPREK MET DR. IR. EELCO ROUW, PRACTICE LEAD ENTERPRISE ARCHITECTURE JOUW ACHTERGROND IS NANOTECHNO- praktijk van IT waarin het omgaan met gelost kan worden met een nieuwe applicatie. informatie en kennis kunnen we dingen doen is dat je door de koppeling van Google maps Mensen kunnen zich zorgen maken over het LOGIE. HOE VERHOUDT ZICH DAT TOT IT? complexiteit steeds belangrijker wordt. Je Maar klopt het wel binnen het geheel waarin die we tot nu toe nog niet voor mogelijk hebben aan de havenkaart de schepen real-time verzamelen en koppelen van gegevens. De Nanotechnologie behelst de kleinste deeltjes hebt te maken met een mismatch tussen het landt en is het daadwerkelijk nodig? Dat gehouden, maar dan moeten mensen wel driedimensionaal kan zien varen. rol van architecten is het samenbrengen in de kosmos. Met de implementatie van het besef van de complexiteit van een moet je kunnen uitleggen in begrijpelijke informatie willen delen. van deze gegevens, maar wel op dusdanige nanotechnologie kunnen we de informatie- vraagstuk aan de IT-kant en daar tegenover taal. Omdat IT ers door techniek gedreven zijn, IT NEEMT ONZICHTBAAR MIJN WERELD manier dat de uitkomst van deze koppeling dichtheid enorm vergroten. Probleem is de business die zegt dat het simpel is. mis je leiderschap en goede communicatie. GEEF EENS EEN VOORBEELD VAN HET OVER, DAT IS BEST ENG iets is waar iedereen input op heeft gegeven echter dat de fysica zich niet meer gaat KOPPELEN VAN INFORMATIE Het verzamelen van data gebeurt op steeds en zodoende bij iedereen past. Het is belang- gedragen zoals we gewend zijn. We zijn voor- EEN KWESTIE VAN DUIDELIJK IT ERS BEPALEN HOE ONS LEVEN ERUIT Het Havenbedrijf Rotterdam. Een logistieke grotere schaal. Neem de bonuskaart. Die rijk dat je als architect blijft luisteren naar spelbaarheid gewend. Dat gaat veranderen. COMMUNICEREN, LIJKT ME? ZIET TERWIJL IK NIET SNAP WAAR ZIJ HET partij, dus een knooppunt van informatie. registreert koopgedrag en geeft inzicht in degenen die zich zorgen maken en dat je Het betekent dat systemen niet de antwoor- Als je een brug gaat bouwen, begin je met OVER HEBBEN, DAT LIJKT MIJ GEVAARLIJK De winst zit in de slimheid van de haven. Er verbanden tussen artikelen. Bijvoorbeeld duidelijke taal spreekt, zodat iedereen de den geven die we nodig hebben. De vraag een tekening, bereken je daarna de sterkte Dat is het ook. Je hebt veel verschillende liggen veel logistieke mogelijkheden door dat als iemand een pak luiers koopt, zo gevolgen begrijpt. Enterprise architecten is: hoe gaan we met die onzekerheid om? en dan pas ga je die brug bouwen. In de IT belanghebbenden rondom een IT-systeem. het koppelen van informatie. Bijvoorbeeld iemand ook altijd een krat bier meeneemt. krijgen dus steeds meer verantwoordelijk- Daarentegen kunnen we met nanotechnologie lopen we al met de staalkabels voordat we De rol van enterprise architecten is deze de koppeling van het systeem met voorraad- In deze informatie zit enorm veel kracht, heid, omdat zij door duidelijke communicatie complexiteiten realiseren die we nog niet überhaupt tekeningen hebben gemaakt. Dat groepen met elkaar te laten communiceren gegevens aan het systeem van de havenkaart maar aan de andere kant is het beangstigend, in staat zijn structuren aan te brengen in de voor mogelijk hielden. We komen dan op het komt doordat IT uit hobbyisme en door whizz- in begrijpelijke taal om zo een IT-project te en scheepsbewegingen. Nu kun je op een want mensen worden nu voorspelbaar. Het sterk veranderde samenleving. Er ontstaat niveau van menselijke hersenen ter grootte kids is opgepakt. Gericht op technologische doen slagen. Doordat communicatie belang- schip klikken en zien wat voor een lading het koppelen van die informatie heeft grote een nieuwe wereld. En architecten hebben van een PC. Dat is best eng, want je hebt te oplossingen. Mensen vragen om de nieuwste rijker wordt in de IT ontstaat er een steeds vervoert. Daarmee lever je informatie voor gevolgen en stuit dus ook op weerstand. daarvan de sleutel. maken met de complexiteit die een grote mogelijkheden zonder over de diepere conse- grotere behoefte aan mensen met een bedrijven waardoor zij effectiever en efficiënter groep mensen niet begrijpt. Dezelfde uitdaging zien we terug in de dagelijkse quenties voor de rest van de IT na te denken. De business denkt ook dat een probleem op- communicatieachtergrond en leiderschapskwaliteiten. Want door de koppeling van kunnen werken. Het koppelen van informatie kan dus veel opleveren. Een ander voorbeeld BEKIJK DE VIDEO VAN HET COMPLETE INTERVIEW EN ONZE VACATURES OP

9 management Column ron tolido Strategie blijkt belangrijker dan uitvoering Wegen Het is geen uitzondering dat bedrijven enorm onderuit gaan en zware verliezen lijden. Wat zijn de meest voorkomende mislukkingen die bedrijven over zich afroepen? Consultant Chunka Mui (Diamond Management & Technology Consultants) en managementauteur Paul Carroll onderzochten de 750 grootste Amerikaanse zakelijke mislukkingen van de afgelopen kwart eeuw en concluderen dat bijna de helft van deze fiasco s voorkomen had kunnen worden. We hebben het hier over ondernemingen die verliezen leden van minstens 100 miljoen dollar - en vaak nog véél meer. De vermijdbare mislukkingen waren bijna allemaal het gevolg van slechte strategieën, en niet van slechte uitvoering (zoals meestal wordt gedacht). Allereerst is er de synergie-illusie: vaak vinden er (soms veel te dure) overnames plaats van bedrijven die niet goed bij de overnemer passen en waarbij niet of nauwelijks synergieën te realiseren zijn. Dat kan rampzalig aflopen. Een andere veelgemaakte fout is dat het management koppig vasthoudt aan de ingeslagen weg terwijl de wereld verandert. Eastman Kodak had al in 1981 analyses gemaakt van de dreiging van digitale fotografie. Toch bleef het management vasthouden aan de ten dode opgeschreven (toen zeer winstgevende) kernactiviteit van fotorolletjes en ontwikkelchemicalien. Megafiasco s zijn verder vaak het gevolg van stel de Juiste Vragen Door lastige vragen te stellen voorkomt een bedrijf strategische zetten te doen die gedoemd zijn te mislukken: - Is dit een realistische strategie voor succes op de lange termijn? Hoe zou het verhaal eruit zien op de voorpagina van het FD? Kan de strategie economische tegenslagen en tegenwind weerstaan? - Wat kunnen we leren van de geschiedenis? Onderzoek in het verleden genomen beslissingen over soortgelijke onderwerpen. Vaak valt daar veel van te leren. - Bereiken essentiële informatie en afwijkende zienswijzen de beslissers? Er is altijd wel ergens iemand in de organisatie die inziet dat een strategie gedoemd is te mislukken, alleen komt de informatie vaak niet op de juiste plek terecht. Zorg voor systemen die informatie ongefilterd rechtstreeks naar de top brengen. - Hebben we vastgesteld wat de reële voordelen en risico s van schaalvergroting zijn? Bedrijven overschatten vaak de voordelen van schaal. - Hebben we al onze opties overwogen? Kodak had zichzelf in de jaren tachtig en negentig voor een veel hogere prijs kunnen verkopen dan nu is gebeurd. Of het had sneller naar de digitale wereld kunnen overstappen, zoals Agfa en Fuji hebben gedaan. naar fiasco s gebrekkige financiële engineering. Zoals hypotheken verstrekken aan mensen die het eigenlijk niet kunnen betalen. We weten er inmiddels alles van. Pagers Wat ook nogal eens gebeurt, is dat bedrijven uitbreiden naar pseudo-aangrenzende markten. Dat wil zeggen: markten die in werkelijkheid totaal andere businesses zijn, die heel specifieke capaciteiten, vaardigheden en assets vereisen waarover de onderneming niet beschikt. Een andere veelgemaakte fout is dat er zwaar wordt ingezet op de verkeerde technologie. Een voorbeeld is Zapmail de Wereld VeranderT Maar ManageMenT HoUdT koppig VasT aan de ingeslagen Weg van Federal Express in de jaren tachtig - een omslachtige, dure op fax gebaseerde koeriersdienst voor de transmissie van documenten. Nog een voorbeeld is de pieper - waar pagerbedrijf Mobile Media zwaar in bleef investeren, ook toen allang duidelijk was dat de mobiele telefoon de toekomst had en de pager slechts een hype was zolang mobiele telefoons dure, slecht werkende apparaten formaatje baksteen waren. Ook zijn overhaaste consolidatie via overnames loopt opvallend vaak mis. Ames Department Stores, dat al pionierde met discount retailing in landelijke gebieden vier jaar voordat Wal-Mart ten tonele verscheen, ging aan consolidatie ten onder. Het bedrijf deed - om Wal- Mart te verslaan - gedurende enkele decennia een groot aantal ongelukkige en veel te dure acquisities. In 2002 werd Ames geliquideerd. Hetzelfde geldt voor zogeheten roll-ups, waarbij tientallen of honderden kleine bedrijven worden opgekocht en samengevoegd tot één grote onderneming. Ruim tweederde van de roll-ups mislukt. Bron: Harvard Business Review steve W. over steve J. steve Wozniak, uitvinder van de pc en medeoprichter van apple, ex-miljonair, over steve Jobs en oost-europa. De studievrienden Steve Jobs en Steve Wozniak (1950) richten op 1 april 1976 Apple Computer op. Jobs was de verkoper en marketeer, Wozniak de ingenieur. Eind jaren zeventig ontwikkelt Wozniak de Apple II, eigenlijk de eerste echte pc ter wereld. In 1980 gaat Apple naar de beurs, de rest is geschiedenis. Sinds 1987 is Wozniak weg bij Apple maar hij staat wel levenslang op de loonlijst. Miljonair is Woz allang niet meer. Mijn drie ex-vrouwen daarentegen wel, en de rest van mijn geld heb ik weggegeven, zegt hij. Is het Apple-model een huwelijk tussen technologie en marketing? Zeker. Jobs bijdrage aan de Apple II was de plastic kist waarin de computer gestoken werd. Het was de eerste keer dat een computer in een omhulsel stak. Vanaf dat moment hebben de stijl en het ontwerp van de computer alleen maar aan belang gewonnen. Steve Jobs voelt marketingwise perfect aan wat goed of slecht is. De toekomst ligt volgens Wozniak in Oost-Europa: Ben je onlangs nog in Boedapest, Praag of Bratislava geweest? Man toch, daar zijn ze West-Europa aan het inhalen. Wat mij erg aanspreekt, is dat ze in Oost-Europa nog vertrekken vanuit de inspiratie om goede producten te maken, om zaken te realiseren die de consument aanspreken. Terwijl het in West-Europa en de VS vooral gaat over hoe we producten zo goedkoop mogelijk maken, hoe we tot de laatste cent kunnen besparen op de kosten. Bron: Trends Steve Wozniak Winterkou De winter heeft hard toegeslagen in Noorwegen. Oslo ligt bedekt onder een dik pak sneeuw. Als ik de avond voor mijn spreekbeurt aankom, wandel ik door de nachtelijke stad naar het hotel. Mijn voetstappen kraken gedempt in dit knusse, doch ijskoude Anton Pieck-tafereel. Onlangs verhuisde een bevriende Indiase collega met zijn hele gezin naar Oslo omdat onderzoek uitwijst dat de Noren het meest gelukkige volk ter wereld zijn. Eens kijken hoe hij tegen deze wetenschap aankijkt nu de gevoelstemperatuur in de nacht steeds tegen de -25 aankruipt. Maar toegegeven, de volgende ochtend is de sfeer onder de verzamelde it-ers in het congrescentrum opperbest. Uiteraard roert de crisis zich ook hier, zelfs met al die enorme olievelden voor de kust. Toch is er een breed beleefd gevoel dat er met informatietechnologie juist in een tijd van economische tegenwind veel bereikt kan worden. Dat wordt duidelijk in het conferentiespoor waar mijn voordracht deel van uitmaakt. Het onderwerp is Business Intelligence. En waar we in Nederland er nog wel eens een chagrijnig onderzoeksrapportje willen uitpersen over het gebrek aan opbrengst van BI-projecten, ontbreekt hier elke twijfel: informatie en inzicht zijn broodnodig in alle aspecten van de bedrijfsvoering. En juist in een tijd van crisis moet je daar niet op beknibbelen. Ga maar na, als je kosten wil besparen in de operationele processen zul je gedetailleerd moeten weten waar de kosten worden gemaakt. Als je een betere greep op je klanten wilt hebben alleen al om ze te behouden zul je diep in de client analytics moeten duiken. Wie veel kritischer wil zijn op de producten- en dienstenportfolio zal een helder beeld nodig hebben van de prestaties in de markt, afgezet tegen de gemaakte kosten. Als de doorstroom in de supply chain begint te haperen, heb je steeds geactualiseerde informatie nodig om het uiterste te halen uit voorraden en toeleverlijnen. En een teruglopend werknemersbestand vereist een scherp inzicht in de capaciteiten en kennis die zich nog wel in de organisatie bevinden. Hebben we het nog niet eens gehad over de weer helemaal hippe tweelingzusjes Vertrouwen en Transparantie, op zich al genoeg aanleiding om nieuw leven te blazen in de activiteiten rond Business Intelligence en Master Data Management. Ze houden de moed er goed in, die Noren. Je stapt bijna vrolijk s middags de winterkou weer in. Buiten ligt de sneeuw een halve meter hoog, maar de treinen rijden gewoon op tijd. Een schrale troost voor mijn vriend uit India, maar geluk zit nu eenmaal vaak in kleine dingen

10 A D V E R TO R I A L Virtualisatie zorgt voor innovatie in betalingsverkeer SLTN helpt Equens met flexibele IT infrastructuur om snel in te spelen op internationale ontwikkelingen IT is voor Equens een cruciaal element in de bedrijfsvoering. In de internationale bankwereld gelden hoge eisen voor de infrastructuur, waarbij het steeds belangrijker wordt om snel in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen. Het is dus zaak voor Equens om voortdurend te innoveren. Een recent voorbeeld hiervan is een grootschalig server-virtualisatieproject, dat succesvol is afgerond met behulp van de gespecialiseerde dienstverlener SLTN. Van links naar rechts: Albert Zwaard (SLTN), Rene Wolkenfelt (SLTN), Werner Vos (Equens /Sogeti) en Marcel Goes (Equens) Equens SE is een van de grootste en meest toonaangevende betalingsverwerkers in Europa. De organisatie is ontstaan uit een fusie tussen Interpay Nederland en het Duitse Transaktionsinstitut. Met een jaarlijks volume van 7,9 miljard transacties en de switching van ruim 2,2 miljard toonbankbetalingen en geldopnames is Equens een van de grootste Europese payment processors. Equens heeft vestigingen in vier landen: Nederland, Duitsland, Italië en Finland, en klanten in acht Europese landen. IT is een vitale pijler onder de activiteiten van Equens. Omdat het gaat om betalingsverkeer moet de automatisering volledig veilig, betrouwbaar en robuust zijn. Volgens Marcel Goes, Manager Systems & Connectivity is Equens in zekere zin een IT bedrijf met een uitgebreide en complexe IT-infrastructuur, inclusief eigen ontwikkeling. Met deze infrastructuur moeten we in staat zijn om het betalingsverkeer optimaal te faciliteren en snel in te spelen op ontwikkelingen in de internationale bankwereld. Daarom zijn we ook voortdurend op zoek is naar ICT-professionals om het betalingsverkeer vlekkeloos te laten verlopen. In Europa is inmiddels sprake van een Single Euro Payment Area, waarin het Europese betalingsverkeer wordt gestandaardiseerd. Met het verdwijnen van de lokale betaalmiddelen neemt de internationale concurrentie toe. Op termijn zal het betalingsverkeer worden gefaciliteerd door een paar grote pan-europese payment processors. Goes: Om in deze competitieve markt beter dan markconform te kunnen presenteren en in staat te blijven snel aan te haken bij de eisen die een snel veranderde markt aan ons stelt, hebben we een aantal jaren geleden besloten om de IT-infrastructuur drastisch aan te passen. Naast robuust en betrouwbaar, spelen het faciliteren van een korte time-to-market van nieuwe ontwikkelingen, fl exibiliteit en lage kosten daarbij een belangrijke rol. Vier jaar geleden zijn we gestart met een breed programma gebaseerd op de visie van de real time infrastructuur. Werner Vos, Project Manager: Hiermee wilden we onze infrastructuur fl exibeler, schaalbaarder en dus goedkoper maken. Dat doen we door die infrastructuur in hoge mate te consolideren, te standaardiseren en te virtualiseren. Omdat we ook net een grote reorganisatie hadden afgerond, waarbij de hele IT-functie is gecentraliseerd, in plaats van de oude situatie waarbij business units hun eigen IT hadden, kon die operatie vanuit een centrale aansturing worden gerealiseerd. Dienstverlening Equens is gestart met standaardisatie en consolidatie in het netwerk bij de storage- en in de serveromgeving. In die fase is ondermeer het beheer van de mainframe-omgeving uitbesteed. Toen dat deel van de infrastructuur op orde was kwam de virtualisatie van de Wintel serveromgeving aan de beurt. De Wintel omgeving wordt steeds belangrijker voor de dienstverlening, omdat de toekomstige interactieve ontsluiting van diensten grotendeels op die serveromgeving is gebaseerd. Goes: De virtualisatie draagt direct bij aan onze doelstellingen. Het zal helpen om een shared services-concept binnen Equens te implementeren. Daarnaast profi teren we ervan bij de realisatie van onze datacenter strategie, die in de loop van 2009 zal leiden tot een modern twin-datacenter, dat past in de Europese ambitie van Equens. De virtualisatie van de servers begon anderhalf jaar geleden in een project met een budget van ongeveer twee miljoen euro. De eerdere consolidatie en standaardisatie vormden een solide basis voor deze stap. Voor dit virtualisatieproject heeft Equens gekozen voor SLTN als IT partner. Goes: Deze gespecialiseerde IT dienstverlener kwam als beste uit de RFP. Er zijn maar weinig spelers die voor dit soort trajecten een bewezen track record hebben, en aan kunnen tonen dat het een succes gaat worden. Op diverse vlakken kwam SLTN als beste uit de bus, en daar hebben we tot op de dag van vandaag veel voordeel bij. SLTN heeft dat traject vanaf het begin, nog voor de eigenlijke RFP, grondig aangepakt. Rene Wolkenfelt, Business Manager bij SLTN: Voor we aan dergelijke trajecten beginnen doen we altijd een Assessment, om te bepalen wat er moet gebeuren om het traject succesvol te maken. Deze methodiek biedt als resultaat het antwoord op vier hoofdonderdelen: de totale fi nanciële onderbouwing van de business case (TCO & ROI); het complete technische design; een volledig projectplan; het overzicht van alle benodigde hardware en software. Het was maar goed dat we dit Assessment hebben gedaan, aldus Vos, want we bleken er minder klaar voor te zijn dan we dachten. Als je eenmaal goed in kaart hebt gebracht hoe de omgeving in elkaar zit, zie je dat er toch nog wel wat zaken moeten gebeuren, bijvoorbeeld op het gebied van storage en de snelheid van het netwerk. Voor de implementatie is gebruik gemaakt van standaard management methodieken Prince2 en InFraMe. Een cruciaal element in de virtualisatieslag was de intensieve samenwerking tussen de medewerkers van Equens en de specialisten van SLTN. Goes: We spreken dezelfde taal, en werken op dezelfde planmatige manier. Het rapport van SLTN over de mogelijkheden van virtualiseren fungeerde als leidraad. Daarnaast werkte het team met een standaard checklist waarop zeventig punten staan die systematisch werden doorlopen. Vos: Het resultaat van deze planmatige manier van werken is dat we in staat zijn geweest om dertig servers per weekend te virtualiseren. Het werkte vlekkeloos, als een soort lopende band. Het samenspel tussen Equens en SLTN was prima, de betrokken professionals hadden veel respect over en weer voor elkaars expertise. Besparing Albert Zwaard, Account Manager bij SLTN: De virtuele infrastructuur -gebaseerd op VMware Enterprises sw en HP Blade Server / EVA Storage hw technology- is in oktober 2008 opgeleverd. Op dit moment is 62 procent van alle Windows-systemen gevirtualiseerd, in totaal draaien er nu 368 virtuele Windows-systemen. Binnen een half jaar zal zelfs driekwart van de systemen virtueel zijn; de verwachte besparing op de Total Cost of Ownership (TCO) is minimaal twintig procent. Vos: Zoals eerder gezegd hebben we dit project gedaan om te komen tot een real time infrastructuur, die volgens Gartner bestaat uit drie onderdelen: kostenverlaging, operational excellence en agility. Ik denk dat we daarin geslaagd zijn. We hebben vergaand geconsolideerd, niet alleen door meerdere Windows-systemen op een machine te zetten, maar ook door de onderliggende infrastructuur te consolideren waardoor er bijvoorbeeld minder netwerk- en SAN-aansluitingen nodig zijn. Een bijkomend voordeel is dat Equens fors bespaart op stroom voor machines en koeling. Goes: Dit past bij onze maatschappelijke betrokkenheid, omdat hiermee ons datacenter veel groener is geworden. Door dat verminderde stroomgebruik scoren onze datacenters hoog op milieu-aspecten. Ook het element agility is gerealiseerd. Vos: Dat heeft zich bewezen tijdens een verhuizing van ons datacenter. We hebben de machines uit dat datacenter hot kunnen verhuizen, dus zonder ze uit te zetten. Dat is een heel bijzondere prestatie en geeft goed aan hoe fl exibel we zijn geworden door de virtualisatie. De operational excellence is bereikt door de server-omgeving vergaand in kaart te brengen en de verspreid aanwezige kennis van individuele medewerkers vast te leggen. Goes: Hiermee hebben we het inzicht in onze infrastructuur enorm vergroot, zodat we sneller kunnen reageren op eventuele incidenten. De operatie is volgens hem goed geslaagd door de systematische aanpak van Equens en SLTN: eerst het huis op orde brengen om vervolgens de verdiepingsslag maken. We zijn ervan overtuigd dat we hiermee de Wintel-omgeving goed op orde hebben. We zijn nu klaar voor volgende stappen, zoals verdere Europese consolidatie. SLTN Transistorstraat CN Almere Postbus AA Almere T (036) I Equens SE Eendrachtlaan LB Utrecht Postbus AH Utrecht T (030)

11 technologie Bewust omgaan met virtualisatie! SLTN, helder en innovatief in succesvolle virtualisatie oplossingen! OPLOSSINGEN PRODUCTEN DIENSTEN Virtualisatie Consolidatie Managed Services Servers Storage Netwerken Software PROFESSIONALISM INTEGRITY PASSION Managed Services Project Services Opleidingen Fin. Dienstverlening premier PARTNER sltn.nl Online-strategie IBM krijgt vorm Geen snelle opmars online bij Big Blue Vorige maand vond in Orlando, Florida, de jaarlijkse Lotusphere-conferentie plaats. Er waren veel aankondigingen dit jaar, waarvan die van LotusLive Engage de belangrijkste was. IBM rukt met deze dienst op naar de voorhoede van de online business software. Maar helemaal voluit gebeurt dit nog niet. Ook Big Blue lijkt beducht voor de gevolgen die een snelle online opmars kan hebben voor het bestaande on premise productportfolio en dus voor de bestaande klantenbasis. Door Fred Teunissen Als groot nieuws klein wordt gebracht dan is verwarring het gevolg. Je gaat denken dat je het misschien niet helemaal goed begrepen hebt. Dat overkwam mij tijdens Lotusphere 2009 rondom de aankondiging van LotusLive Engage. Deze aankondiging was er één in een hele reeks die tijdens de eerste dag van de conferentie werden gedaan. Het nieuws over LotusLive kwam haast terloops, zonder al te veel tamtam. En dat is vreemd, want LotusLive is naar mijn idee something big. Het is saas. Het is een echte cloud service. En dan bovendien nog eentje, die niet door de één of andere starter, maar door een it-grootmacht in het leven wordt geroepen. En dat is toch echt wel Groot Nieuws, zou je zeggen. Collaboration suite LotusLive Engage kan misschien het best worden omschreven als een online collaboration suite. Het is de opvolger van het bèta-product Bluehouse, dat inmiddels een jaar lang in de praktijk bij klanten is beproefd en goed genoeg is bevonden voor het grotere werk. Tegelijkertijd is het een platform dat nog volop in ontwikkeling is. Op dit moment bevat het functionaliteit voor onder meer online vergaderingen, bestanden delen, instant messaging en presentie-informatie, profielen, projectomgevingen en takenlijsten. Daar zal binnen afzienbare termijn (Lotus Notes) aan worden toegevoegd. En daar zal het niet bij blijven, want IBM heeft de intentie om het beste van Lotus op te nemen in LotusLive, zo werd tijdens de conferentie herhaaldelijk benadrukt. En daar zit ook meteen een tegenstrijdigheid, want in dezelfde adem werden er ook behoedzamer strategische signalen uitgezonden. Bob Piccianno, de general manager van de Lotus-divisie en daarmee de man, die alle belangen moet afwegen, Online collaboration en ondersteuning van sociale netwerken waren de belangrijkste aankondigingen op de jaarlijkse Lotusphere-conferentie die vorige maand plaatsvond in Orlando, Florida. >> 21

12 tenders technologie column Nieuw systeem bij Justitie Het ministerie van Justitie wil een nieuw Informatiesysteem voor financiële en inkoopfuncties. De leverancier wordt geacht ook de direct daaraan gerelateerdediensten goed en tijdig - te leveren. Naast de financiële functionaliteit moet met het systeem een begroting op te stellen zijn, die te verantwoorden is. In het systeem moet ook de arbeidsadministratie verwerkt zitten en er moeten mogelijkheden om er managementinformatie uit te destilleren. Bij de opdracht zit ook het onderhoud voor een periode van tien jaar inbegrepen. Fryslan besteedt uit De provincie Friesland heeft een aanbesteding uitgeschreven voor uitbesteding van zijn it-beheer voor een periode van twee jaar. Het gaat om het beheer van de kantoorautomatisering, businessapplicaties en de wide-area-network-netwerkinfrastructuur. De kantooromgeving bestaat uit 900 werkplekken waarvan 750 thin clients, 150 gewone desktops en ruim tachtig laptops. Op de kleine twintig servers draait webhosting software van Microsoft, Microsoft SQL-server en Oracle-software. Er zit misschien nog wat meerwerk in de pijplijn. Deze provincie overweegt zijn kantoorautomatisering op te waarderen naar een nieuwere versie en Unified Communica tions van Microsoft in te voeren. Ook een update van Xen App (het vroegere Presentation Server van Citrix) en een opwaardering van de Oraclesoftware staan op het programma. Adam Gross, VP van Salesforce.com, kondigt de samenwerking met lotuslive aan. o nderstreepte vooral dat LotusLive een aanvullend product is. Daarmee bedoelt hij aanvullend op de on premise producten, zoals die door grote bedrijven worden afgenomen. We doen dit, omdat onze klanten erom vragen, licht hij toe, tijdens een briefing met Europese journalisten, daarmee implicerend dat het initiatief niet van IBM zelf komt. Onze klanten willen de mogelijkheden die ze intern al hebben met Lotus Connections, nu gaan uitbreiden tot buiten de firewall voor hun samenwerking met klanten en partners. Dat faciliteren we op deze manier. Het is dus aanvullend op ons bestaande aanbod. IBM behoedzaam van start met LotusLive Engage Fuserende gemeenten De gemeente Zuidplas, een fusiegemeente van Nieuwerkerk aan den IJssel, gemeente Moordrecht en gemeente Zevenhuizen-Moerkapelle is op zoek naar een leverancier voor ongeveer 350 vaste werkplekken met bijbehorende kantoorautomatiseringssoftware en de inrichting van een centrale serverruimte. Tien tot 15 werkplekken worden bediend met server based computing. Levering is voor twee grote locaties, en vijf zeer kleine locaties. Mail tips en weetjes over aanbestedingen naar it-redactie@kluwer.nl 22 Maar dit is online software, werp ik tegen. LotusLive kan toch ook heel interessant zijn voor bedrijven, die nog helemaal geen klant van IBM zijn? Zeker, reageert Picciano. We zullen ook gebruikers aantrekken in nieuwe markten. We hebben alleen nog geen idee hoeveel dat er zullen zijn. We zien wel. We zijn er klaar voor. Met dit laconieke antwoord moet ik het doen. Maar het wringt. Iets kan niet tegelijkertijd aanvullend zijn en het beste bevatten wat je als softwaremaker in huis hebt. Best of breed De dagen daarna stel ik dezelfde vraag tot vervelens toe opnieuw aan allerlei IBM-executives die mijn pad kruisen. Gaan jullie echt het beste van Lotus in dit nieuwe online product stoppen? Of blijft de meest uitgebreide functionaliteit voorbehouden aan de on premise productlijn? Jeff Calow, chief architect Online Collaboration Services en daarmee zo n beetje de kok van het nieuwe online product, is er erg duidelijk over: LotusLive wordt een soort best of breed van wat IBM allemaal ontwikkelt op het gebied van , documentbeheer, sociale software en samenwerkings (collaboration) software. En dat online. Bij de start is er nog wel een behoorlijk verschil met de on premise producten, maar op den duur zal dat verschil afnemen, omdat de online producten functioneel steeds rijker worden. Maar dan heb je het toch over een zelfstandig product en niet over iets aanvullends? Ja, dat is juist, erkent Apratim Purakayastha, Director of Software Development for Online Collaboration en daarmee de man die de keuken runt, bij wijze van spreken. Er zullen ook bedrijven zijn die LotusLive als hun enige samenwerkingsomgeving zullen gaan inzetten. Dus zowel voor binnen als buiten de firewall. Dat zullen doorgaans bedrijven zijn met minder dan tienduizend werknemers. Om die reden was het ook zo belangrijk om in LotusLive onder te brengen. Aanvankelijk zat dat niet in de opzet, maar dit gaat nu alsnog gebeuren. Met andere woorden: LotusLive is echt iets bijzonders. Dat werd nog eens onderstreept door de bekendmaking tijdens de conferentie dat drie gerenommeerde online (saas-) grootmachten zullen inhaken op het Lotus-platform: Skype voor ingebouwde internettelefonie en videovergaderen, LinkedIn voor integratie van profielinformatie en Salseforce.com voor de integratie van crm-gegevens. Daarmee rukt IBM op naar de kopgroep van de online businesssoftware. Het concern bevindt zich hier ineens in het gezelschap van Google (Enterprise), Oracle (Beehive), Cisco (WebEx+) en Salesforce.com, maar lijkt zich daarbij nog behoorlijk onwennig te voelen. Het is dan ook nog maar de vraag of IBM na de wereldwijde lancering van LotusLive, die dit voorjaar gepland staat, een ferme online opmars zal gaan ondernemen. Op dit moment lijkt dat er nog niet in te zitten. De blauwe reus zoekt online zijn weg, maar vooralsnog aarzelend. Meer samenwerkingsverbanden Zoals gezegd, LotusLive was maar één van de vele aankondigingen tijdens Lotusphere. Zo werd ook Alloy gelanceerd, een product dat door SAP en IBM samen is ontwikkeld om de sociale en samenwerkingssoftware van IBM snel en makkelijk te kunnen integreren binnen SAP-omgevingen. Ook met Research in Motion is een strategische samenwerking aangegaan om de Lotus-software mobiel te kunnen gebruiken. Jim Balsillie, de ceo van RIM, kondigde twee nieuwe client-applicaties voor de BlackBerry aan: één voor Lotus Connections (online samenwerking) en één voor Lotus Sametime ( instant messaging en presentie-informatie). Ook is er ondersteuning gerealiseerd voor de kantoorsuite Lotus Symphony en voor Lotus Quickr (teamsites en online documentbeheer). Het gevolg daarvan is dat documenten en webpagina s ook mobiel bewerkt kunnen worden met de BlackBerry. Verder is er eveneens Blackberry-ondersteuning gekomen voor IBM s ontwikkelplatform Lotus Domino Designer en voor de webontwikkel-tool Xpages. Samenwerking met Sales force.com, LinkedIn en Skype vergroot online impact Maar niet alleen de BlackBerry wordt nu ondersteund. Er is voor het eerst ook ondersteuning van ActiveSync, het protocol dat Microsoft gebruikt voor synchronisatie van mobiele applicaties met de desktop. Ondersteuning voor Symbian en daarmee voor een groot aantal smartphones, waaronder die van Nokia, was eerder al gerealiseerd. Lotus Foundations En dan hebben we nog Lotus Foundations Start. Dat is een bestaand product voor het mkb. Het is een combinatie van hard- en software, een kant-en-klare fysieke server, ook wel een appliance genoemd. De bestaande Foundations Start draait op Linux en beschikt onder meer over Lotus Domino en Notes voor de mail-omgeving en over Lotus Symphony als kantoorpakket. Een alternatief dus voor de Small Business Server van Microsoft, maar dan wel eentje waar je alleen met kunstgrepen Windows-applicaties op kunt draaien. Dat laatste is nu voorbij. Tijdens Lotusphere 2009 werd bekendgemaakt dat er nog in het eerste kwartaal van 2009 een versie Start 1.1 uitkomt, die behalve IBM-software en op Linux gebaseerde applicaties ook Windows-software kan draaien dankzij toepassing van virtualisatiesoftware van VMware. Vooral de combinatie van Foundations Start 1.1 met LotusLive lijkt daarom veelbelovend te kunnen worden voor gebruik door kleine ondernemingen en door afdelingen en vestigingen van grotere organisaties. Voor die laatsten heeft IBM binnenkort overigens ook een nieuwe Lotus Foundations Branche-versie in de aanbieding. LotusLive in soorten LotusLive is de overkoepelende merknaam voor een reeks online producten. LotusLive Engage biedt onder meer vergaderen via het web, het delen van documenten, projectmanagement, online formulieren en instant messaging. LotusLive Connections bevat in grote lijenen hetzelfde, maar dan zonder vergaderen via het web. LotusLive Notes is een rich client en LotusLive inotes is een client voor webmail, die door IBM wordt gehost. LotusLive Meetings is een omgeving voor webvergaderingen en LotusLive Events is een tool voor de organisatie van evenementen. Op dit moment zijn Meetings, Events en Notes al online beschikbaar. Connections en inotes zijn nog in ontwikkeling. LotusLive Engage verkeert in het bèta-stadium en kan na registratie gratis getest worden via Beschikbaar in Nederland: dit voorjaar. dominique Deckmyn Kroes doet het weer Opera versus Explorer: Europees commissaris Neelie Kroes grijpt de antitrustregels aan om een weinig succesvol Europees bedrijf te beschermen tegen een succesvolle concurrent van buiten de Unie. Of niet soms? Ik weet dat dit niet de gangbare interpretatie is van de nieuwe procedure tegen Microsoft. Niet in Europa en zelfs niet in Amerika maar dàt kan snel omslaan. Stel dat de onderzoeken tegen Intel en IBM straks ook tot officiële procedures van de Europese Commissie leiden, dan is het hek in ieder geval van de dam. Voor het geval u het nog niet gemerkt mocht hebben: we zitten middenin een wereldwijde recessie. Op zo n moment steken protectionistische reflexen de kop op. Dat gebeurt nu al in de VS en binnen enkele Europese lidstaten (waar elke lidstaat zijn bank de hand boven het hoofd houdt). Een Europees protectionisme gericht naar de buitenwereld, is geen haar beter. In Amerika ging de nieuwe Europese klacht tegen Microsoft een beetje aan de media voorbij, in de dagen voor de inauguratie van president Obama. Maar wie de Amerikaanse verkiezingscampagne en de eerste steunmaatregelen goed heeft gevolgd, heeft gemerkt dat enig protectionisme Obama niet vreemd is. In de strijd om de Democratische nominatie viel hij het NAFTA handelsverdrag aan. Zijn rivaal nu buitenlandminister voelde zich niet geroepen dat verdrag te verdedigen. Ook al was NAFTA één van de grote successen van haar echtgenoot, Bill Clinton. Het is geen goed idee om op een moment als dit elkaars topbedrijven om de oren te slaan met antitrustklachten. We zitten nu in een heel andere context dan midden jaren 90. Microsoft was toen té succesvol en te machtig geworden. Zijn dominantie was nadelig voor de markt. Want Microsoft had er alle belang bij om nieuwe ontwikkelingen zoals de doorbraak van het internet te blokkeren of naar eigen smaak bij te kleuren. Microsoft saboteerde de opkomst van Java- en van universele webstandaarden. En oh ja het lichtte Netscape een voetje. Voor die laatste misstap werd het bedrijf in 2000 veroordeeld. In de Verenigde Staten. De Europese veroordeling in 2004 was daarvan gewoon een uitloper. Vandaag zou Europa er beter aan doen, zijn eigen technologiebedrijven competitiever te maken. Obama doet dat al: hij wil de Amerikaanse it-sector dikke pakken dollars toeschuiven als onderdeel van zijn relanceplan. Zo wordt er zwaar geïnvesteerd in breedbandinfrastructuur en e-health. Met wat slechte wil, kun je daar ook een protectionistische reflex in ontwaren (of dacht je dat die nieuwe breedbandinfrastructuur zal worden gelegd door BT en France Telecom?). En met hun koffers en bestelboekjes vol dankzij de overheid, kunnen de Amerikaanse technologiebedrijven keihard concurreren op de buitenlandse markten. (Maar is dat eigenlijk niet al tientallen jaren het geval?) Ik ga hier niet pleiten voor een terugkeer naar de nationale it-boegbeelden zoals wij die in de jaren 80 kenden Bull in Frankrijk, Nixdorf in Duitsland, Philips in Nederland. Integendeel: laat de markt maar spelen. Maar geef ondertussen die markt wel zuurstof, door te kiezen voor innovatie en voor investeringen in infrastructuur. Niet voor al dan niet gecamoufleerd protectionisme. 23

13 technologie Dinsdag 3 t/m zondag 8 maart agenda CeBIt 2009 Internationale vakbeurs, Messe Hannover Woensdag 4 maart It asset Management Conferentie, Jaarbeurs Utrecht Donderdag 5 maart Blackberry administrators Workshop, Houten Donderdag 5 maart noiv Congres 2009 Media Plaza Utrecht Dinsdag 10 maart kansen en bedreigingen van e-commerce Seminar, Nyenrode Business Universiteit Dinsdag 10 maart Intranet 2009 Congres, Media Plaza Utrecht Woensdag 11 en donderdag 12 maart strategy + It Tweedaagse training, Bussum Woensdag 11 maart Business/It Fusion in de praktijk Seminar, Hotel Lapershoek, Hilversum Dinsdag 24 maart het nieuwe werken...en dan nu de praktijk Congres, Media Plaza Utrecht 22 april regie van sourcing Mediaplaza, Utrecht Kijk voor een compleet agendaoverzicht op Vier organisaties over hun ervaringen met SharePoint sharepoint verovert intranet Intranet is bij nederlandse organisaties in korte tijd uitgegroeid tot hét medium voor interne communicatie. het belang van het personeelsblad is substantieel afgenomen. Veelgehoorde software is Microsoft sharepoint. Door Theo Hylkema Ondanks de toegenomen rol van intranet voldoen bestaande systemen niet. Dat blijkt uit het onderzoek Intranet Monitor 2009 van internetbureau Entopic. Een kwart van de meer dan duizend ondervraagde organisaties geeft het eigen intranet een onvoldoende. En meer dan de helft van de bedrijven streeft een vernieuwing na. De nadruk ligt daarbij op sociale netwerken, web 2.0 en integratie van bedrijfsapplicaties. Verder lijkt het maatwerk-cms aan populariteit te verliezen en trekt de sterke opmars van Microsoft de aandacht. Inmiddels gebruikt ongeveer één op de zeven ondervraagden Microsoft SharePoint als cms. En maar liefst ruim een kwart van de overige respondenten overweegt om dit voorbeeld in de toekomst te volgen. Reden genoeg om eens te kijken naar een aantal praktijkvoorbeelden van organisaties die SharePoint hebben ingezet, of dat in overweging hebben genomen. Case 1: akzonobel Bij AkzoNobel wordt sinds twee jaar SharePoint 2007 ingezet, na al ervaring te hebben opgedaan met SharePoint Informatiemanager Harry van Aken: Microsoft is één van onze voorkeurspartners. Toen we besloten ons intranet opnieuw op te zetten, keken we in eerste instantie naar SharePoint Dat bleek prima te voldoen. Het intranet van AkzoNobel is sterk gericht op personalisatie en het delen van kennis. SharePoint biedt daarvoor uitstekende mogelijkheden volgens Van Aken. Bovendien zijn er veel uitbreidingen beschikbaar die aangeschaft kunnen worden. Ondanks vele wensen voor allerhande functionaliteit, hebben we weinig ontwikkelwerk hoeven te doen om onze medewerkers tevreden te stellen. Ook biedt Share- Point 2007 een aantal nieuwe functionaliteiten, zoals policies, waarover we erg enthousiast zijn. Toch kan Van Aken ook enkele minpunten noemen. We missen wel een goed beheer voor het monitoren van performance en statistieken. Ook aan de zoekfuncties valt nog wat te verbeteren. Dit probleem heeft Microsoft onderkend, en inmiddels is technologie van FastSearch overgenomen die we momenteel testen. Ook het kostenplaatje viel tegen. Van Aken: Het inrichten van de infrastructuur is met vallen en opstaan tot stand gekomen. Het bleek moeilijk om goede SharePoint 2007 consultants te krijgen. Veel consultants menen dat kennis van SharePoint 2003 voldoet om versie 2007 te ondersteunen, terwijl er flink wat nieuwe functionaliteit wordt geboden. Daarnaast lokken de flexibiliteit en opzet van SharePoint het uit om standaarden en projecten niet strak genoeg te definiëren. Case 2: amvest Bij vastgoedonderneming Amvest is SharePoint sinds medio 2007 het platform voor internet, intranet én extranet. De wens was om online op een snelle en efficiënte manier informatie te delen, met name voor woningprojecten en gebiedsontwikkelingen waarbij veel externe medewerkers betrokken zijn. Contentmanager Marjolijn de Ridder en it-manager Sjaak Hendricks geven tekst en uitleg: We hebben diverse pakketten onderzocht en getoetst aan voor Amvest belangrijke criteria. SharePoint heeft standaard al veel functionaliteit in huis, is naar de toekomst gericht het meest flexibel en beschikt ook over de gewenste portalfunctionaliteit. Volgens De Ridder en Hendricks is er bij de realisatie van nieuwe functionaliteiten met SharePoint vaak een neiging naar maatwerk. Omdat dat een dure oplossing is, werkt Amvest via een zogenaamde config-buy-build -strategie. Dat wil zeggen dat bij een gebruikersvraag configuratie van de software prioriteit heeft. Lukt dat niet, dan kijk je of de gewenste functionaliteit commercieel verkrijgbaar is. Pas in de laatste plaats overweeg je om de oplossing zelf te laten bouwen. De cms-functionaliteit van SharePoint blinkt overigens niet uit in gebruiksgemak, vinden ze bij Amvest. Het vereist van gebruikers een zekere kennis van it-toepassingen. En Microsoft heeft met Share- Point een ingewikkelde licentiestructuur. Voor het ontwerp van ons intranet en de corporate website hebben we destijds een communicatiebureau ingeschakeld. Hun ideeën waren niet altijd te realiseren in SharePoint. Daardoor pakte het hier en daar toch net iets anders uit dan beoogd, waardoor bijvoorbeeld de navigatie niet logisch meer was. We moesten het ontwerp loslaten en andere mogelijkheden onderzoeken, want gebruiksvriendelijkheid stond voorop. Daarnaast vinden De Ridder en Hendricks de SharePoint-licenties prijzig in vergelijking met reguliere kantoorautomatisering. Voor onderhoud en uitbreidingen is het daarom raadzaam om goed te kijken naar de échte toegevoegde waarde van SharePoint voor je organisatie. Case 3: PhIlIPs Sinds ruim een jaar wordt SharePoint bij Philips aangeboden als een samenwerkingsplatform voor het delen van informatie, projectmanagement, forums en blogs. Voor het intranet wordt echter nog steeds oudere software gebruikt, gebaseerd op Lotus Notes. Contentmanager Frans van den Hurk: Daarmee waren wereldwijd al honderden sites voor Philips gebouwd. Dat is niet zomaar te veranderen. Ik denk dat SharePoint bij de meeste bedrijven als collaboration tool wordt ingezet en niet zozeer als cms. Overigens kun je al die SharePoint-sites wellicht ook zien als onderdeel van intranet. Het is immers allemaal intern gericht en webgebaseerd. Iedere Philips-medewerker kan bij Corporate IT een SharePoint-site aanvragen. Van den Hurk: Wildgroei ligt natuurlijk op de loer, maar we proberen er structuur in aan te brengen. SharePoint heeft voldoende functionaliteit voor veelvoorkomende zaken. Een bruikbare site is heel snel op te zetten. Toch mist Van den Hurk een paar essentiële functies in SharePoint. Bijvoorbeeld eenvoudige mogelijkheden voor veldvalidatie en het instellen van unieke veldwaarden bij de samenstelling van webformulieren. SharePoint-sites lijken bovendien erg op elkaar. Om het echt naar je hand te zetten heb je al snel extra software nodig. Case 4: MInIsterIe Van Verkeer en waterstaat Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat koos juist niet voor SharePoint. Binnen het ministerie kijk goed wat de Échte toegevoegde waarde van Sharepoint is waren er tot voor kort tientallen intranetten. Besloten werd om deze samen te voegen tot één V&W-breed intranet. In 2008 ging dit live. Het cms dat aan het nieuwe intranet ten grondslag ligt, heeft het ministerie zelf gebouwd. Jeroen Doorn is hoofdredacteur bij Inspectie Verkeer en Waterstaat, en in die hoedanigheid verantwoordelijk voor de website, het intranet en het personeelsblad. Doorn over de keuze om zelf een cms te bouwen: Het vorige intranet maakte gebruik van Tridion. Een prima cms, zeker voor grotere websites, maar om het te kunnen gebruiken is de nodige training vereist. Doelstelling van het nieuwe intranet was dat de gebruiker centraal staat. Het moest dus supersimpel zijn en laagdrempelig in gebruik. Tridion bleek daaraan niet te voldoen. De kosten vormden ook een reden om te kiezen voor een eigen cms. Doorn: Binnen de overheid zijn er allerlei regels en procedures om tot een keuze te komen. Aan het eind van de rit bleek er echter geen enkel geschikt systeem voorhanden. De bedoeling is om het intranet uit te bouwen, zodat we bijvoorbeeld ook projectmanagement kunnen doen via de site. Dat kan ook met functionaliteiten van Share- Point, maar in SharePoint zagen we uiteindelijk te weinig voordelen. Het breekt met de wens om alles zo laagdrempelig mogelijk te houden. Medewerkers zullen toch getraind moeten worden in het gebruik van deze software. Dat druist in tegen de filosofie dat de gebruiker centraal staat. En ook het kostenplaatje is dan weer een struikelblok. Theo Hylkema is directeur van Entopic sharepoint Microsoft Office Sharepoint Server 2007 (MOSS 2007) is een platform dat dient als raamwerk online uitwisseling en samenwerking binnen een groep of organisatie. De laatste versie van het pakket verscheen in Een speerpunt daarbij was de integratie met MsOffice 2007, maar MOSS 2007 werkt ook samen met andere Microsoft-paketten. Intranet MOnItOr 2009 De Intranet Monitor 2009 is een grootschalig onderzoek naar de stand van de intranetmarkt. Het onderzoek is uitgevoerd door internetbureau Entopic en heeft eerder plaatsgevonden in 1999, 2001, 2003 en De resultaten worden gepubliceerd in het vaktijdschrift Interne Communicatie. Ook worden de conclusies van het onderzoek gepresenteerd tijdens het Congres Intranet 2009, 10 maart in de Jaarbeurs te Utrecht. Meer informatie

14 MENS & WERK SAP snel naar het Oracle dat ODIRIS heet! FLEXIBEL BETROUWBAAR ACCURAAT INTERNATIONAAL De doelstelling van ODIRIS is het bijstaan van onze klanten door het aanbieden van hoogwaardige ICT Specialisten op basis van detachering en projecten. Onze klanten kunnen hierbij vertrouwen op de kennis, vakkundigheid en betrouwbaarheid van de ODIRIS organisatie en de ODIRIS specialisten. Specialist onder de ICT specialisten Baas boos om sport Wie af en toe een balletje trapt of een sprintje trekt, wekt de woede van de baas. Die houdt namelijk niet van sportende medewerkers. Ook al is beweging goed tegen ziekteverzuim, het zorgt ook voor sportblessures, zo vat het zakenblad Management Team de gevoelens van managers samen. Zij zien sportblessures als een vorm van ongeoorloofd verzuim. Medewerkers met verzwikte enkels of gekneusde sportribben werken desnoods maar thuis, zo is hun boodschap aan het personeel. Er is zelfs een flinke minderheid van managers die vindt dat sporten buiten werktijd aan de ketting moet worden gelegd. Er zou aparte regelgeving voor moeten komen. Overigens hebben de klagende managers boter op het hoofd. Bijna driekwart van hen sport zelf ook wel eens buiten werktijd. Een kwart van de bazen is wel eens uitgevallen door een sportblessure. Mijd privéonderwerpen Steeds meer werknemers zijn er niet van gediend dat hun privé-leven onderwerp van gesprek is op de zaak. Zelfontplooiing dat door de werkgever wordt aangemoedigd, stuit op steeds meer weerstand. Ook de sociale gesprekken over thuis vallen steeds minder in goede aarde. Vorig jaar vond minder dan een kwart dit niet leuk. Nu staat de teller op eenderde. Steeds meer werkgevers bemoeien zich met het privé-leven van hun personeel door voedingsadvies, sociale ondersteuning en trainingen in privé-tijd te geven. Watjes werken beter Extra verlofdagen, mobieltjes van de zaak, een bedrijfsauto, hoe meer hoe beter. Werknemers blijken door al dit soort extraatjes veel beter inzetbaar te zijn, zo wijst internationaal onderzoek van CRF uit. Daaruit blijkt dat de loyaliteit van het personeel een stuk groter is dan wanneer de arbeidsvoorwaarden sober zijn. Ziekteverzuim is bijvoorbeeld een stuk lager. In vergelijking met onze buurlanden zijn de secundaire arbeidsvoorwaarden hier eens stuk voordeliger. De trouw aan de baas is er ook beter. Banencarrousel Sabine Palinckx wordt de nieuwe ceo van Human Inference, een databedrijf. Zij komt van SAP waar zij als vice president verantwoordelijk was voor het midden- en kleinbedrijf in de regio EMEA-Zuid. Ze pakt haar nieuwe baan op vanaf 1 maart Jakob Sinnema en Ninke Tewarie bekleden sinds kort de directie van BravoSolution Benelux. Beide komen over van respectievelijk Eutilia en Prodessa, waar ze ook de baas waren. Hun opdracht is om een Benelux-organisatie op te richten. Frans Wiersma is de nieuwe vice president sales & services voor de Benelux, Frankrijk, Spanje, Italië, Griekenland en Turkije. Dat betekent dat alle taken op het gebied van de onderneming op zijn bordje liggen. Wiersma s heeft carrière gemaakt bij Philips, Microsoft, Oracle en Digital. Voordat hij naar StreamServe kwam, werkte hij bij BMC voor de regio zuidelijk Afrika. Jeroen Seuntiëns is benoemd tot business line manager managed services binnen Ciber Nederland. Hij staat daarmee aan het hoofd van het nieuwe bedrijfsonderdeel waar ongeveer 120 consultants werken. Ook treedt hij toe tot het management team van Ciber Nederland. Seuntiëns is een voormalige SAP-consulent die al tien jaar voor A.S. Murty is de nieuwe ceo van de geplaagde het bedrijf werkt. Indiase it-reus Satyam. Dit bedrijf, met een Nederlandse beursnotering, is door fraude aan de rand van de afgrond belandt. Murty vervangt de afgetreden bestuursvoorzitter Rama Raju. Hans Zwerus Decos is financieel directeur geworden bij de Deco Technology Group. Hij moet het financieel beleid van de werkmaatschappijen stroomlijnen. Eerder werkte hij voor Akzo Nobel als financieel specialist. Benoit de la Tour is een plaatsje opgeschoven in de Europese organisatie van softwarebedrijf Infor. Hij is nu senior vice president en general manager van Europa, het Midden-Oosten en Afrika (EMEA). Hiervoor was hij de tweede man in de zuid- Europese organisatie van het bedrijf. Lex van Gijsel wordt de eerste fulltime directeur van DevLab uit Eindhoven. DevLab is in 2005 opgericht als R&D-collectief van elf bedrijven. Inmiddels lopen er vijf onderzoeksprojecten met een totaalbudget van ruim negentien miljoen euro. Jacques de Hilster is sales manager geworden bij Paralax Planning Solutions. Hij zit er ook in het management team. Hij heeft hiervoor jaren gewerkt bij de verkoopafdeling van Xerox. Oproep: Heb je ook een nieuwe functie. Mail je naam en contact gegevens en de overstap naar itredactie@kluwer.nl. 27

15 MENS & WERK IT-managers gezocht: De redactie van IT Executive zoekt it-managers die in aanmerking willen komen voor een portret. Stuur een naar COLUMN RENÉ F.W. DIEKSTRA Portret van een IT-manager (42) Menig it-manager moet als een ware jongleur meerdere ballen in de lucht houden. De directie wil waar voor zijn geld, gebruikers betere ondersteuning en it-medewerkers minder stress. Hoe mensen hun balans vinden tussen deze belangen ziet u terug in een serie portretten van it-managers. Door Henk Vlaming beeld Arjan Reef Wat is jouw taak precies? Ik ben projectmanager. Behalve voor de ondersteuning van de business en het in de lucht houden van de it-systemen, zijn wij sinds begin dit jaar ook expliciet verantwoordelijk voor de informatievoorziening. Samen met gebruikers gaan we na welke systemen daarvoor nodig zijn. Eén van onze nieuwe rollen is om de bestaande systemen door te lichten op hun effectiviteit en efficiency. We moeten kijken of ze doen waarvoor we ze hebben gehaald. Waarom die nieuwe taken? Alles wat we met IT doen tegenwoordig moet passen in een totale architectuurvisie van de overheid. We maken dus deel uit van een veel groter portaal dat wij delen met gemeenten, provincies en soms zelfs met bedrijven. Er komen steeds meer regels van de overheid waaraan we moeten voldoen. Die zijn bedoeld om een goede uitwisseling van gegevens binnen de hele overheidsketen. Ook bevoegdheden ingeleverd? `Ik ben steeds minder vrij om systemen zelf in te richten. Veel taken op het gebied van ontwikkeling en implementatie hebben wij overgedragen aan de stichting Het Waterschapshuis, waar alle waterschappen bij aangesloten zijn. Bij elk nieuw systeem dat wij willen invoeren, kijken wij of dat al draait bij Het Waterschapshuis. Zo niet, dan kunnen het zelf invoeren. Daarbij werken we trouwens ook vaak samen. Toen wij twee jaar geleden een ander documentair informatiesysteem zochten, hebben wij ons georiënteerd bij een naburig waterschap. Daar draaide Corsa draaien en daar had men goede ervaringen mee. DE IT-MANAGER BIJ REGGE EN DINKEL Naam: Fred Brandenburg Werkzaam bij Waterschap Regge en Dinkel sinds: 1981 Leeftijd: 53 Omvang afdeling: 10 Opleiding: Weg en Waterbouwkunde Hogeschool Favoriete it-gadget: De papieren agenda Kun je die nieuwe taken er wel bij hebben? Mijn taken zijn verschoven van uitvoering naar organisatie en regie. Dat is mogelijk geworden doordat Het Waterschapshuis onderzoekstrajecten en invoering op zich neemt. Vroeger moesten we alles zelf doen, van marktonderzoek en offertes aanvragen tot onderhandelen met leveranciers. Dat kostte handenvol werk. Verder gebeurt veel werk dat wij vroeger deden nu door de eindgebruiker. De invoering van een nieuw systeem is een projectvraagstuk waar ook de eindgebruiker aan meedoet. Weet je nog wel wat je moet doen en laten? Ja, want we hebben alle taken in het waterschap gedefinieerd in vijftien hoofdprocessen. Ons werk bij IT is daarin ook beschreven. Als het gaat om de concrete vraag naar informatie, dan praten wij met de kopstukken binnen het waterschap die op de hoogte zijn van de informatiestromen de processen. Heb je nog wel iets in de melk te brokkelen? De keuze voor nieuwe systemen wordt hier gemaakt door interne projectgroepen waar ook eindgebruikers in zitten. Maar de it-afdeling heeft wel een hele belangrijke stem hierin. Wij kunnen aanbevelen, maar ook tegenhouden. Zeker als we goede argumenten hebben. Steeds vindt er discussie plaats, maar onze inbreng geeft de doorslag. Wat is je toegevoegde waarde? Bij het selecteren van nieuwe systemen en applicaties gaat het niet meer om een it-vraagstuk, maar om een informatievraagstuk. In de keuze voor wat een systeem moet kunnen, heeft de gebruiker een belangrijk stem. Maar als het gaat over de techniek, dan hebben wij het laatste woord. De eindgebruikers hebben hierover steeds minder kennis, en wij steeds meer. Stel je voor dat er een exoot in onze architectuur zou komen. Dat gaat niet door. Al eens een veto uitgesproken? Nee, dat proberen we voor te blijven. Maar ik sluit niet uit dat het toch wel eens een keer zo ver kan komen. Wat vind je van deze ontwikkeling? Ik houd van de uitdaging, mede omdat ik het nut en de noodzaak ervan zie. Het raakt bovendien mijn persoonlijke interesse. Mijn vak gaat niet meer in de eerste plaats over techniek, maar over informatievoorziening. Het spannende van de IT is wat we er mee doen. Oplossingen moeten passen in toekomstige ontwikkelingen die we op ons af zien komen. Dat vergt meer communicatieve vaardigheden. Krijg je je mensen mee? IT-ers die zich bezighouden met beheer hoeven minder te veranderen dan informatieanalisten. Niet iedereen vindt de veranderingen leuk. We hebben dan ook veel sessies hierover gehouden en er gebeurt veel aan interne communicatie. Laatst hebben wij van onze klanten een 7,2 gekregen. Een ruime voldoende, maar nog geen 8. Dat betekent dat we nog meer moeten leren. Zorgen? Ik maak me wel eens zorgen over hele hoge niveau van IT dat wij nastreven. Zijn wij werkelijk in staat als waterschappen om een landelijke architectuur met eigen oplossingen te bouwen die ook werkt? Dat vergt een grote omslag van huidige systemen. Alles moet worden herschreven. Met een aantal waterschapen ontwikkelen we nu nieuw belastingsysteem. Dat zal een testcase worden. Ik ben echt razend benieuwd hoe dit zal lopen. Ben je ook zo n enthousiasteling buiten je werk? Ja, maar niet met IT. Ik doe aan stamboomonderzoek. Tegenwoordig vanaf de pc, maar ik heb in heel wat stoffige archieven gezeten. Daarnaast doe ik bestuurswerk voor mijn kerk. Waarom macht corrumpeert Een van de grootste bedreigingen voor het functioneren van een samenleving, een maatschappelijke organisatie of een bedrijf is dat de leiders zich afsluiten van contact met de modale burger of werknemer én zich omringen met mensen die hen vooral vertellen wat ze willen horen. Het is deze machtscultuur die ertoe leidt dat de belangen van een kleine minderheid prioriteit krijgt boven de belangen van de grote meerderheid. Maar omdat die minderheid dat nooit openlijk kan toegegeven wil ze geloofwaardig blijven en haar macht behouden - moet ze met grote regelmaat gebruikmaken van liegen in commissie en liegen in omissie. Een paar voorbeelden. In de parkeergarage van het hoofdkantoor van de ABN-AMRO bank bevindt zich een lift die direct naar de verdieping, ik geloof de 23ste, waar oud-topman Rijkman-Groenink zijn kantoor had. Vandaar is er ook toegang tot een speciale eetgelegenheid voor de hoofddirectie en haar gasten. Deze zelfgekozen isolatie heeft ook een psychologische component. Alledaags informeel contact tussen hoofddirectie en werknemers wordt door de eerste niet op prijs gesteld. De machthebbers willen zich zo weinig mogelijk laten beïnvloeden door de opvattingen en belangen van ondergeschikten. In het geval van de bank heeft zich dat het duidelijkst geuit in de overname door het consortium van drie andere banken. Ook zonder kredietcrisis was die overname allesbehalve in het belang van de doorsnee bankwerknemer. Maar ze was persoonlijk zeer in het belang van de ABN-AMRO machthebbers. GROUPTHINK Wat geldt voor ABN-AMRO geldt evenzeer voor Fortis. Votron en de zijnen hebben met de overname van een deel van ABN AMRO voornamelijk hun eigen belangen op het oog gehad en daarbij informatie achtergehouden die, wanneer ze wel openbaar was gemaakt, de conclusie had geleid dat overname niet verantwoord was. Nog begin juli 2008 beweert Votron publiekelijk, hij weet zelf allang beter, dat ondanks de zich aankondigende kredietcrisis, alles onder controle is. Pikant detail is dat Votron met de overname ook een persoonlijke vete tussen hem en Rijkman Groenink in zijn voordeel denkt te beslissen. Votron is namelijk een aantal jaren eerder door Rijkman Groenink er bij ABN AMRO uitgewerkt. De ABN-AMRO en Fortis machtscultuur is overigens niet alleen gangbaar in de financiële wereld. Ook in de politiek is ze gangbaar. Zo was de oorlog in Irak een treffend staaltje van groupthink in het Witte Huis en Pentagon en van het liegen in commissie en omissie (het onthouden van essentiële informatie) jegens het publiek. IRAK-ONDERZOEK Hetzelfde geldt voor de steun van de Nederlandse regering aan de Irak-oorlog. Het verzet tegen een onderzoek naar het hoe en waarom van die steun, met name van de zijde van de minister-president en zijn intimi, is ingegeven door angst dat informatie wordt blootgelegd die indertijd aan het volk en de Tweede Kamer is onthouden. Recent ontstond de nodige opwinding over een opgedoken memo van de Dienst Juridische Zaken van het Ministerie van Buitenlandse Zaken waarin indertijd werd gesteld dat de argumentatie van het kabinet voor steun aan de oorlog zowel inhoudelijk als procedureel niet klopt. Die memo is door de toenmalige secretaris-generaal niet naar de minister, de Hoop Scheffer, doorgestuurd maar weggearchiveerd. Naar alle waarschijnlijkheid heeft hij dit in opdracht van de Hoop Scheffer zelf, een vriend, gedaan. Deze wilde de memo simpelweg niet officieel ontvangen, zodat hij de inhoud ervan kon negeren. Maar waarom wilde de Hoop Scheffer die memo eigenlijk kunnen negeren? Daarbij hebben vrijwel zeker de volgende twee belangen een doorslaggevende rol gespeeld. De Hoop Scheffer wist dat Nederland, weliswaar in het geheim, maar toch, allang steun aan de oorlog in Irak aan het verlenen was en een memo die de rechtmatigheid daarvan onderuit haalde kon hij, noch het deel van het kabinet dat van die steun wist, als kiespijn missen. De steun bestond eruit dat al maanden voor het uitbreken van de oorlog de Amerikanen oorlogsmaterieel over het Nederlandse spoorwegnet naar de haven van Rotterdam mocht worden vervoerd. Het andere belang was persoonlijk. Stel dat Nederland openlijk het standpunt had ingenomen dat volkenrechtelijk gezien de oorlog onrechtmatig was. Was de Hoop Scheffer dan ooit secretarisgeneraal van de NAVO geworden? No way! Diekstra is psycholoog en oa hoogleraar psychologie aan de Roosevelt Academy Middelburg 28 29

16 Wil je reageren op een artikel of heb je een mening die er toe doet? Stuur een naar Geen touw aan vast te knopen In het artikel Governance in outsourcing (IT Executive nummer 1) stelt Peter Hanselman dat er onvoldoende aandacht is voor de aansturing van het outsourcingsproces. Aan zijn visie, hoe dit op te lossen is, kan ik geen touw vastknopen, zegt Mat Maas van Hanselman beschrijft in zijn artikel hoe bij Nike de ideeën-bus is georganiseerd. Wat dit te maken heeft met het daarvoor beschreven duidelijke verhaal over gebrek aan governance van itoutsourcing is mij volslagen onduidelijk. Het slagen van outsourcing hangt in sterke mate af van de inrichting van een aantal cruciale processen zoals servicelevel management, contract management en portfolio management. Voordat je het probleem kunt oplossen moet je oorzaak van de slechte aansturing bovenkrijgen. Ieder outsourcingstraject kent twee fasen: de se- Controle over de chaos De flexibele werkomgeving van de hedendaagse kenniswerker stelt it-managers voor grote uitdagingen vindt Frank de Jong van Orange Business Services. Toch gloort er hoop voor het nieuwe werken. Werknemers worden steeds mobieler. De werkplek is niet langer een pc op dat ene bureau. Dat bureau kan overal staan of wat te denken van al die smartphones die straks ook toegang geven tot applicaties zolang er maar een internetverbinding voor handen is. Dit heeft een grote impact op beveiliging van de data en de netwerkomgeving. Van traditionele lectie en de onderhandeling over het contract. Tijdens deze fasen is er onvoldoende oog voor het laten aansluiten op elkaars processen (contract management en portfolio management). Dat komt omdat beide partijen in deze fase van het traject vooral een goede deal willen realiseren. Er is heel begrijpelijk in deze fase van het traject een gezonde portie wantrouwen. Het is wel de belangrijkste reden waarom organisaties de sturingsprocessen op de outsourcing in latere fases niet goed rond krijgen. Dit dilemma is op te lossen door het aanstellen van een mediator. Een onafhankelijke derde partij, aangesteld en rapporterende aan de directies van beide partijen. De mediator stuurt en faciliteert beide partijen bij de inrichting van het besturingsproces van de it-diensten. Deze partij heeft het mandaat om in te grijpen bij het onderhandelingsproces, zodat de processen van klant en insourcer wel op elkaar aansluiten. beveiligingssystemen kun je steeds minder verwachten; ondanks het gebruik van meerdere tools blijft de effectiviteit van het clientbeheer onder de maat. Belangrijke oorzaak is dat computers die niet regelmatig op het interne netwerk aangemeld zijn, nieuwe policies, updates en profielen niet zullen doorvoeren. Nog zo één: beheerders beschikken ook niet over een duidelijk overzicht hoe de beveiliging van clients ervoor staat. Toch is er software voorhanden die de controle op virussen, spyware, policies en exploits wel in één systeem onderbrengt. Het houdt ook software op externe clients bij door zodra er een internetverbinding is even contact te zoeken met de centrale policyservers. Als een computer om wat voor reden een update niet kan draaien, komt het systeem in de wasstraat van een beveiligde sandbox terecht. Enkele serviceproviders lopen voorop met compleet gehoste diensten rondom dergelijke software. Hoe goed de software en de services ook mogen zijn, de effectiviteit valt en staat met de discipline van de beheerder. Wat dat betreft is er weinig veranderd. Nu de druk op de netwerkomgeving en de it-manager toeneemt is externe controle over de chaos aan nieuwe clients misschien zo n gek idee nog niet. COLOFON IT Executive is een uitgave Adformatie Groep, onderdeel van Kluwer abonnementen IT Executive wordt blijvend gratis toegezonden aan personen die vallen binnen de doelgroep. Aanmelden, wijzigen en afmelden kan op redactie Fred van der Molen hoofdredacteur e fvandermolen@kluwer.nl Sytse van der Schaaf adj.hoofdredacteur e svanderschaaf@kluwer.nl medewerkers Ben Kuiken, Charles Groen huijsen, Dominique Deckmyn, Ed Kerkman, Fred Teunissen, George Ataya, Henk Vlaming, Karina Meerman, Marco van der Hoeven, Maurice Blessing, Mirjam Hulsebos, Onno Breedveld, Patrick van Eecke, Peter Olsthoorn, Peter van Schelven, René Diekstra, René Frederick, Ron Tolido, Ron Onrust, Ruben Acohen, Stijn Muys en Yvonne Halink fotografie Nico Boink, Cor Mooij redactieadres Postbus AL Amsterdam tel e it-redactie@kluwer.nl advertentie-exploitatie Rob de Kleijnen salesmanager t e rdekleijnen@kluwer.nl Erik van Heest sr. accountmanager t e evanheest@kluwer.nl Postbus AL Amsterdam e it-sales@kluwer.nl f e it-materiaal@kluwer.nl (advertentiemateriaal) uitgever Rogier Mulder e rmulder@kluwer.nl marketing Ceesjan de Vos e cdevos@kluwer.nl Mieke Stikkelorum e mstikkelorum@kluwer.nl vormgeving colorscan amsterdam-voorhout drukwerk Senefelder Misset Auteursrecht voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn van toepassing de Standaard-publicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam onder nr. 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd. Op al onze aanbiedingen en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden van Kluwer BV, gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te Amsterdam op 6 januari 2003 onder depotnummer 3/2003. Op alle overeenkomsten tussen Uitgever en Afnemer met betrekking tot advertentie-plaatsingen (daaronder begrepen alle overeenkomsten met adverteerders en bemiddelaars) zijn in aanvulling op deze Algemene Voorwaarden van toepassing de laatstgeldende versie van de Regelen voor het Advertentiewezen, uitgegeven door de raad van Orde en Toezicht voor het Advertentiewezen (ROTA), hierna: de Regelen. Bij tegenstrijdigheid van de Algemene Voorwaarden met de Regelen prevaleren de Regelen. Een exemplaar van de Algemene Voorwaarden en de Regelen zal op eerste verzoek gratis worden toegezonden. U kunt beide ook vinden op www. adformatie.nl/algemene-oorwaarden.html. Een deel van de inhoud wordt gepubliceerd onder licentie van Minoc Business Press N.V. Copyright 2009, IT Executive, ISSN Regie van Sourcing congres 22 APRIL 2009 / MEDIA PLAZA, UTRECHT Investeer een dag in succesvol sourcing management Organisaties moeten keuzes maken in het organiseren van hun ict-capaciteit: wat doe je centraal, wat decentraal en wat besteed je uit. Uitbesteding is een vanzelfsprekend onderdeel van het werk van de it-manager geworden. Het opstellen van een lucratief uitbestedingscontract is niet meer zijn einddoel maar het tot stand brengen van een succesvolle en duurzame outsourcingsrelatie. De rol van de moderne it-manager verschuift daardoor van bestuurder naar regisseur. Professionele regievoering is zélf een specialisme geworden. Dit congres biedt u inzicht in het proces van outsourcing van kop tot staart. Van het opstellen van het juiste programma van eisen tot methoden om duurzaam grip te houden op de uitbestedingsrelatie. Want een ding is duidelijk geworden: contracten lijken er vooral om te wijzigen. Alle informatie over het congres en het inschrijfformulier vindt u op PROGRAMMA Opening door dagvoorzitter, Arjan van Dijk, VRI Contracten zijn er om te wijzigen Spreker: Gilbert van der Heiden, Gartner Dynamic Sourcing voor multi-vendor uitbesteding: eerst de samenwerking, dan het contract Spreker: Cees Heemskerk, CSC Gooi specificaties maar over de muur Spreker: Anton Greve, Antares Regie gedoemd te mislukken met de huidige competenties Spreker: Roelof Douwstra, Quint Goed regisseur kan met zijn sterren overweg Spreker: Emiel Vaes, Synotion Cases: De sourcingstrategie van Ymere: eerst een blauwdruk ICT opstellen Spreker: Ed de Myttenaere, ICT manager Ymere Case ISS: de weg naar een eigen regie-organisatie Spreker: Casper Baghuis, ISS Documenten, processen en systemen; 1+1+1=5 Spreker: Hans Kaashoek, Strategy Partners Discussie: De achterkant van het gelijk Onder leiding van: prof. Arno Oosterhaven, VU NETWERKEN Uiteraard is er tijdens het congres voldoende gelegenheid om ervaringen met regie van sourcing uit te wisselen met vakgenoten. Voor sponsormogelijkheden kunt u contact opnemen met Erik van Heest, Platinum sponsors: Gold sponsors: Kennispartners: 30

17 DE DATACENTER SPECIALISTEN Innovatieve leverancier onafhankelijke oplossingen Consolidatie Virtualisatie Backup & recovery Disaster recovery Consulting Business continuiteit Archivering Serverbased computing Detacheringen & professional services Comparex, helder en innovatief in succesvolle datacenter oplossingen. Comparex Nederland tel: comparex. nl www. comparex. nl