Publiek cameratoezicht kent een ander wettelijk regime dan privaat cameratoezicht: artikel 2 politiewet en artikel 151 c Gemeentewet.

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Publiek cameratoezicht kent een ander wettelijk regime dan privaat cameratoezicht: artikel 2 politiewet en artikel 151 c Gemeentewet."

Emilie van Dam
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Stichting Veilig Ontwerp en Beheer heeft CCV gevraagd om een presentatie te geven over de stand van zaken rondom cameratoezicht in Nederland. Vormgeving zou misschien wel eens bij kunnen dragen aan het vergroten van de veiligheidsgevoelens bij burgers. Interessant om over na te denken. Voordat we hier met z n allen in discussie gaan wil ik eerst een beeld schetsen over cameratoezicht in Nederland en de trend de opkomst van mobiel cameratoezicht. Mijn naam is Joeri Vig en ik ben projectleider Veilig Ondernemen bij het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV). Het CCV houdt zich bezig met maatschappelijke veiligheid op een breed terrein waaronder publiek cameratoezicht. In mijn presentatie wil ik graag de huidige wetgeving rondom cameratoezicht in relatie tot veiligeid weergeven en de trends die er zijn. Ik schets vandaag de wetgeving. Wetgeving zegt niets over de vormgeving alleen dat cameratoezicht bijna altijd herkenbaar moet zijn. 1

Voordat we hier met z n allen in discussie gaan wil ik eerst een beeld schetsen over cameratoezicht in Nederland en de trend de opkomst van mobiel cameratoezicht.

2 In Nederland hebben we in het kader van opsporing en handhaving van de openbare orde twee typen cameratoezicht, namelijk publiek cameratoezicht en privaat cameratoezicht. Daarnaast is er ook een tussenvorm, namelijk een combinatie van beiden het zogenaamde publiek/private cameratoezicht. Publiek cameratoezicht kent een ander wettelijk regime dan privaat cameratoezicht: artikel 2 politiewet en artikel 151 c Gemeentewet. Artikel 2 politiewet is aan de orde bij o.a. onvoorziene ordeverstoringen of (de vrees voor) ordeverstoringen van tijdelijke aard, bijvoorbeeld bij een risicowedstrijd in het betaalde voetbal. Deze vorm van cameratoezicht duurt tot het einde van een evenement. Art 151 C Gemeentewet heeft uitsluitend betrekking op statische en langdurige vormen van cameratoezicht. Met het begrip vast (statisch) wordt bedoeld dat de camera s nagelvast zijn bevestigd. Dit bevestigen gebeurt veelal door montage aan de gevels of dakranden van gebouwen of op speciaal daarvoor geplaatste palen. 2

Publiek cameratoezicht kent een ander wettelijk regime dan privaat cameratoezicht: artikel 2 politiewet en artikel 151 c Gemeentewet. Artikel 2 politiewet is aan de orde bij o.a. onvoorziene ordeverstoringen of (de vrees voor) ordeverstoringen van tijdelijke aard, bijvoorbeeld bij een risicowedstrijd in het betaalde voetbal.

3 Voor privaat cameratoezicht geldt het wettelijke regime dat door het CBP is opgesteld. Deze wetgeving is gericht op het bewaken van personen en/of goederen. 3

Voor de derde vorm is een combinatie van beide wetten van toepassing en wordt vaak toegepast op bedrijventerreinen. Het CCV richt zich in eerste instantie op publiek cameratoezicht.

4 Voor de derde vorm is een combinatie van beide wetten van toepassing en wordt vaak toegepast op bedrijventerreinen. Het CCV richt zich in eerste instantie op publiek cameratoezicht. Dit neemt niet weg dat wij de informatie over privaat cameratoezicht niet presenteren via onze website of de handreiking cameratoezicht. Gemeenten komen namelijk vaak met vragen over wettelijke bevoegdheden aangaande cameratoezicht op bedrijventerreinen. In principe zijn deze vragen voor het CBP, wij verwijzen dan ook vaak door. 4

Dit neemt niet weg dat wij de informatie over privaat cameratoezicht niet presenteren via onze website of de handreiking

5 Trends en ontwikkelingen Cameratoezicht is in beweging, al geruime tijd. Dat geeft deze bijeenkomst wel weer maar wordt ook bijvoorbeeld kenbaar door de brief van demissionair minister Opstelten die op 1 december 2011 verstuurd is naar alle burgemeesters. In deze brief staat aangegeven dat er een wet in de maak is, die mobiel cameratoezicht in de publieke ruimte mogelijk moet maken. Dit betekent een aanpassing van artikel 151 c Gemeentewet. Inhoud wetsvoorstel Het vereiste van vast cameratoezicht wordt geschrapt Burgemeester heeft de keuze tussen vast en flexibele camera s Burgemeester kan een gebied aanwijzen waar binnen camera s eenvoudig en zonder nieuwe procedures kunnen worden verplaatst. Hierdoor is maatwerk en een effectievere inzet van cameratoezicht mogelijk Het inzetten van mobiel cameratoezicht vult hiermee de leemte in die artikel 2 van de politiewet (kortstondig cameratoezicht) en artikel 151 c gemeentewet (langdurig cameratoezicht) met zich meebrengen. Dit 5

In deze brief staat aangegeven dat er een wet in de maak is, die mobiel cameratoezicht in de publieke ruimte mogelijk moet maken. Dit betekent een aanpassing van artikel 151 c Gemeentewet.

6 betekent dat de wet het straks mogelijk maakt dat gemeenten camera s niet meer nagelvast hoeven te plaatsen. Ze kunnen ze snel verwijderen. Wat ik in de praktijk zie is dat er nu al een vorm van mobiel cameratoezicht plaatsvindt. In de gemeente Den Haag maar ook in de gemeenten Roosendaal en Bergen op Zoom zet men een aantal camera s mobiel in. Echter wel in het aangewezen gebied dat door de burgemeester is aangewezen en door de gemeenteraad is goedgekeurd. Voordelen Het voordeel hiervan is dat cameratoezicht niet onnodig nutteloos lang op plaatsen hoeft te hangen als veiligheidsproblemen zijn opgelost. Het is en blijft namelijk een behoordelijke inbreuk op de privacy maken. Camera s kunnen met overlast mee worden verplaatst binnen het aangewezen gebied. Doordat niet telkens een plaatsingsbesluit hoeft te worden gemaakt, kan het verplaatsen van de camera s eenvoudig en snel. Kosten technisch gezien kunnen kleinere gemeenten van elkaars camera s gebruik maken en daarmee gezamenlijk de kosten delen. 5

In de gemeente Den Haag maar ook in de gemeenten Roosendaal en Bergen op Zoom zet men een aantal camera s mobiel in.

7 Naast het inzetten van camera s voor het bewaken van de openbare orde staat in de brief aangegeven dat de minister cameratoezicht wil laten gebruiken voor leefbaarheidovertredingen. Dit zijn overtredingen die strafbaar zijn gesteld uit de APV. 6

8 Consequenties voor de vormgeving Met deze uiteenzetting van typen cameratoezicht heb ik een beeld willen schetsen over hoe we er in Nederland voorstaan als het gaat om cameratoezicht in relatie tot veiligheid. Ik kan mij zo voorstellen dat dit zeer relevant is voor het denken over vormgeving en de mogelijke effecten die je hiermee wilt bereiken. De doelstelling en de diversiteit aan typen cameratoezicht is erg belangrijk voor het effect dat je wilt bereiken met vormgeving. Ik heb een voorbeeld van een flitspaal in Nijmegen op een industrieterrein. De palen passen goed en mooi in de groene strook in het midden van de twee wegen. Heeft dit dan een designerseffect, komen er meer boetes binnen of werkt het preventief tegen snelheidsovertreders? Bij mij kwamen er in ieder geval een aantal vragen naar boven. 7

De doelstelling en de diversiteit aan typen cameratoezicht is erg belangrijk voor het effect dat je wilt bereiken met vormgeving.

Vergelijkbare documenten

De minister van Veiligheid en Justitie. Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG. Wetgevingsadvies invoering flexibel cameratoezicht.

POSTADRES Postbus 93374, 2509 AJ Den Haag BEZOEKADRES Juliana van Stolberglaan 4-10 TEL 070-88 88 500 FAX 070-88 88 501 INTERNET www.cbpweb.nl www.mijnprivacy.nl AAN De minister van Veiligheid en Justitie