Geachte voorzitter, RIS Aan de voorzitter van de Commissie Bestuur. Bestuursdienst. Spui DJ Den Haag

Transcriptie

1 Typ teksttyp teksttyp tekst J.J. van Aartsen Burgemeester 001 Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Aan de voorzitter van de Commissie Bestuur. RIS Contactpersoon Datum 25 mei 2016 Dienst Bestuursdienst Afdeling Directie Veiligheid Doorkiesnummer adres Onderwerp Evaluatie vast cameratoezicht Geachte voorzitter, In het Integraal Veiligheidsbeleid (RIS ) heb ik aangegeven in 2016 te komen met een evaluatie van het vast cameratoezicht. In deze evaluatie geef ik onder meer aan wat mijn overwegingen zijn voor de inzet van vast cameratoezicht in de komende vijf jaar. Daarbij is de beleidsmatige en juridische context van belang. Tevens ga ik in op de recente wetswijziging waardoor het mogelijk wordt om naast het vast cameratoezicht gebieden aan te wijzen waar flexibel cameratoezicht kan plaatsvinden. Cameratoezicht als onderdeel van het vorige en huidige Integraal Veiligheidsbeleid Cameratoezicht op basis van artikel 151c Gemeentewet is al jaren onderdeel van het instrumentarium dat ik inzet voor een veilig Den Haag. Met camera s kan extra toezicht worden gecreëerd en kunnen incidenten en escalatie van incidenten worden voorkomen. In 2006 is in de Gemeentewet vastgelegd dat cameratoezicht op openbare plaatsen een uiterst middel is en per definitie een tijdelijke maatregel moet zijn. De inzet van het cameratoezicht moet periodiek worden geëvalueerd. De gemeenteraad gaf mij in de algemene politie verordening (APV) de bevoegdheid om cameratoezicht in te zetten (RIS141477). In de werkinstructie hierbij heeft de gemeenteraad bepaald dat vijfjaarlijks een evaluatie plaatsvindt. Cameratoezicht maakt altijd deel uit van een afgewogen pakket maatregelen om criminaliteit of overlast op een locatie te bestrijden. Daarbij geldt dat de inzet van het instrument zorgvuldig en weloverwogen plaatsvindt vanwege privacyaspecten en het effect op de veiligheidsbeleving. Het aantal vaste camera s in Den Haag bedraagt momenteel 101. Dit aantal is zonder de 20 flexibele camera s en de 31 camera s rondom het Kyocera-stadion. Voor deze camera s geldt een aparte regeling, omdat zij in de regel alleen op wedstrijddagen operationeel zijn. De beelden van de Haagse camera s worden 24 uur per dag, 7 dagen per week live uitgekeken op de Geïntegreerde Monitor Centrale (GMC) van de politie Eenheid Den Haag. Het uitkijken van de beelden geschiedt door gespecialiseerde politiemensen van het Team Technisch Toezicht. Door de specifieke opleiding, competenties en professionaliteit van de desbetreffende politiemedewerkers wordt kwaliteit gegarandeerd. Gemeente Den Haag Postbus T Spui DJ Den Haag Den Haag

2 Uw Commissie heeft tijdens het werkbezoek cameratoezicht van 4 maart 2015 aan de GMC met eigen ogen kunnen zien hoe het live uitkijken van camerabeelden er aan toe gaat. De scherpte van de beelden en de mogelijkheden die het cameratoezicht biedt zijn daarbij aan bod gekomen. Aan de hand van enkele cases hebben uw commissieleden gezien welke informatie de camerabeelden opleverden, op welke wijze cameratoezicht bijdraagt aan het werk op straat en wat de toegevoegde waarde is van cameratoezicht. Centraal uitkijken door de politie maakt het mogelijkheid om snel politie op basis van camerabeelden naar een incident te sturen. Dit vergroot de heterdaadkracht aanzienlijk. Juridische ontwikkelingen Op 22 maart 2016 stemde de Eerste Kamer in met een wetsvoorstel van de Minister van Veiligheid en Justitie waardoor ruimere mogelijkheden ontstaan voor de inzet van flexibel cameratoezicht. Vooruitlopend op dit wetsvoorstel heb ik de afgelopen jaren binnen het kader van de huidige wetgeving in goed overleg met de gemeenteraad op locaties met hardnekkige overlast al gewerkt met flexibelcameratoezicht. Daarmee zijn goede resultaten behaald (RIS , RIS , RIS en RIS282710). Het nieuwe wetsvoorstel maakt het mogelijk dat de burgemeester, indien de raad deze bevoegdheid bij verordening heeft verleend, een gebied aanwijst waarbinnen gebruik kan worden gemaakt van flexibel cameratoezicht. Anders dan de huidige regeling, vereist het wetsvoorstel geen specifiek plaatsingsbesluit waarin de plaatsing van iedere afzonderlijke camera wordt vastgelegd. Dit biedt nog betere mogelijkheden om in een aangewezen gebied snel en flexibel in te spelen op zich verplaatsende overlast en criminaliteit. Dit kan bijdragen aan het verbeteren van de veiligheid en het gevoel van veiligheid in wijken en buurten. Het wetsvoorstel regelt ook dat de burgemeester de gebiedsaanwijzing intrekt zodra het cameratoezicht niet langer noodzakelijk is in het belang van de handhaving van de openbare orde. Het wetsvoorstel wordt op 1 juli 2016 van kracht. Daarna zal ik de gemeenteraad een voorstel doen om in de APV een regeling op te nemen die het mogelijk maakt om een gebiedsaanwijzing voor flexibel cameratoezicht te geven. Trend in de veiligheidscijfers In artikel 151c van de Gemeentewet is vastgelegd dat cameratoezicht eindig is en aantoonbaar noodzakelijk moet zijn voor de handhaving van de openbare orde. In dit kader heeft de gemeenteraad in de werkinstructie (RIS141477) bepaald dat gedurende vijf aaneensluitende jaren cijfermatig een positieve trend aanwezig moet zijn, voordat de noodzaak van vast cameratoezicht op een locatie wordt heroverwogen. Daarbij heeft de gemeenteraad aangegeven dat naast de positieve trend in de politiecijfers als eis voor heroverweging geldt dat de Integrale Veiligheidsmonitor wordt benut. In juni 2010 heeft de Gemeenteraad besloten tot invoering van een jaarlijkse Veiligheidskaart (RIS174839), die per stadsdeel en voor de gehele stad de veiligheidsontwikkeling in de tijd weergeeft en trends zichtbaar maakt, zowel voor de misdrijfcijfers als de resultaten van de Integrale Veiligheidsmonitor. Bovendien wordt een vergelijking gemaakt van de resultaten van het stadsdeel ten opzichte van het stedelijk gemiddelde. Op die manier is snel te zien of de problematiek in een stadsdeel relatief groot of klein is. De indicatoren in de Veiligheidskaart hebben onder meer betrekking op het aantal aangiften van diefstal met geweld (straatroof, overval), diefstal zonder geweld (diefstal uit en van auto, fiets en bromfietsdiefstal, zakkenrollerij), vernieling- en overlastmeldingen (baldadigheid, lastig vallen, drank, drugs). Voor deze delicten en incidenten geldt bij uitstek dat cameratoezicht kan bijdragen aan een verbetering van de situatie. Tegen deze achtergrond is de Veiligheidskaart het aangewezen instrument om de noodzaak van het cameratoezicht op de huidige locaties te heroverwegen. U ontving 25 mei 2016 de Veiligheidskaart 2015 (RIS294291). 2/6

3 Gebieden met vast cameratoezicht Al de gebieden met vast cameratoezicht liggen in het stadsdeel Centrum. In de tabel hieronder zijn de 9 cameragebieden weergegeven met vermelding van het aantal camera s. Tabel 1: cameragebieden Den Haag. (bron: politie Eenheid Den Haag) Bij de voorgaande evaluatie ( ) waren 151 vaste camera s operationeel. In 2012 is gestart met de vervanging van de oude camera s door moderne camera s die 360 graden kunnen beslaan en zorgen voor een scherp beeld. Zodoende kon het totaal aantal camera s in Den Haag worden gereduceerd tot 121 (101 vast en 20 flexibel), zonder concessies te doen aan het bestaand zicht. De centrale uitkijkcapaciteit van de politie (GMC) is gelijk gebleven. Hiermee ontstaat de mogelijkheid om in Scheveningen flexibel cameratoezicht om te zetten naar vast cameratoezicht. Sinds 2011 worden tijdens het badseizoen op de Strandweg en de Boulevard met succes 8 flexibele camera s ingezet. Het jaarlijks plaatsen en weer verwijderen van deze camera s is omslachtig en kostbaar. Vast cameratoezicht sluit aan bij het streven om Scheveningen het seizoen rond aantrekkelijk te maken en is efficiënter. Bovendien kunnen 2 vrijgevallen camera s worden toegevoegd aan het contingent flexibele camera s om waar nodig en mogelijk de integrale aanpak van hardnekkige overlast met flexibel cameratoezicht te ondersteunen. Belangrijk uitgangspunt voor de inzet van dit type cameratoezicht is, dat het onderdeel moet zijn van een samenhangend pakket maatregelen om de weerbaarheid van een buurt te herstellen en burgers zelf in beweging te krijgen. Registratie van incidenten per cameragebied Diverse landelijke onderzoeken geven aan dat het specifieke effect van cameratoezicht op de criminaliteit en het veiligheidsgevoel lastig meetbaar is, mede omdat cameratoezicht altijd onderdeel uitmaakt van een pakket maatregelen. De onderzoeken geven ook aan dat bij de inzet van cameratoezicht directe opvolging van incidenten door de politie een kritische succesfactor is. Het is dus relevant om te weten welke resultaten op dit vlak zijn behaald. In de vorige evaluatie heb ik aangegeven dat ik er op zou inzetten om de gemeenteraad hierover meer toegesneden op de cameragebieden te informeren. Het is gelukt om deze slag met ingang van het jaar 2012 te maken. De onderstaande tabellen geven inzicht in het aantal geregistreerde incidenten per cameragebied (tabel 2) en de mate waarin en met welk resultaat opvolging is gegeven aan cameraregistraties van incidenten (tabel 3). Uit tabel 3 blijkt dat het percentage incidenten waaraan direct opvolging is gegeven varieert tussen 89% en 95%. Dit is een hoge score met als concreet resultaat dat het aantal aangehouden verdachten in de verslagperiode varieert tussen de en per jaar. 3/6

4 Tabel 2: Cameraregistratie incidenten Aantal uniek geregistreerde incidenten Aantal cameraregistraties Cameragebied Centraal Station Geleenstraat/ Hunsestraat/ Doubletstraat Grote Marktstraat Herengracht/ Korte Poten Hollands Spoor Plein/ Lange Poten Stationsweg/ Wagenstraat Vlamingstraat/ De Laan/ Spuistraat Geregistreerd door huidige camera's Overig Eindtotaal (Bron: politie Eenheid Den Haag) Tabel 3: opvolging en aanhouding na cameraregistratie Aantal incidenten Aantal incidenten waaraan opvolging is gegeven 89% 93% 96% 95% Aantal aangehouden verdachten Aantal aanhoudingen per incident 43% 45% 50% 53% (Bron: politie Eenheid Den Haag) Vast cameratoezicht in het Centrum Al de locaties met vast cameratoezicht liggen momenteel in het stadsdeel Centrum (zie tabel 1). De criminaliteit in heel Den Haag daalt in de afgelopen jaren en het stadsdeel Centrum loopt in die trend mee. Wat het relatieve aantal misdrijven betreft blijft Centrum echter negatief af steken: in 2011 vond 33,6% van het totaal aantal misdrijven in stadsdeel Centrum plaats en in 2015 was dat 33,9%. Het aantal delicten per inwoners in Centrum daalde de afgelopen 5 jaar gestaag van 156 naar 125. Op zich is dat een mooi resultaat. Dat aantal lag in 2011 echter wel 71% boven het Haagse gemiddelde en het ligt in 2015 nog altijd 74% boven het Haagse gemiddelde. Absoluut gezien gaat het stadsdeel Centrum er zeker op vooruit en daalt het aantal misdrijven, maar relatief gezien blijft de positie van het stadsdeel ongeveer gelijk of verslechtert zelfs een fractie. Hetzelfde geldt voor de onveiligheidsgevoelens, die in Centrum aanzienlijk hoger liggen dan in de rest van de stad. Hiermee voldoet het stadsdeel niet aan de in de werkinstructie door de gemeenteraad gestelde eis dat gedurende vijf aaneensluitende jaren een positieve trend aanwezig moet zijn. Ter illustratie volgt hieronder een fragment van de Haagse veiligheidskaart, waarbij de kolommen staan voor de resultaten van stadsdeel Centrum en de doorgetrokken lijn staat voor het Haags gemiddelde. 4/6

5 Misdrijven Onveiligheidsgevoel vaak wel eens Resumerend Door een aanpassing van de Gemeentewet ontstaan ruimere mogelijkheden voor de inzet van flexibel cameratoezicht. Het wetsvoorstel wordt op 1 juli 2016 van kracht. Snel daarna zal ik de gemeenteraad een voorstel doen om in de APV een regeling op te nemen die het mogelijk maakt om een gebiedsaanwijzing voor flexibel cameratoezicht te geven. Uit de landelijke onderzoeken blijkt dat het specifieke effect van cameratoezicht moeilijk meetbaar is. In de praktijk blijkt wel dat de beelden van camera s de politie regelmatig ondersteunen bij de aanpak van overlast en criminaliteit. De snelle opvolging van cameraregistraties van incidenten vergroot de heterdaadkracht en leidt tot aanhoudingen. De Veiligheidskaart 2015 (RIS294291) laat zien dat in de afgelopen jaren de criminaliteit in heel Den Haag daalt en dat het stadsdeel Centrum mee loopt in die trend. Wat het relatieve aantal misdrijven betreft blijft het Centrum echter negatief af steken: in 2011 vond 33,6 % van het totaal aantal misdrijven in stadsdeel Centrum plaats en in 2015 was dat 33,9%. Voorstellen Ik stel u het volgende voor. Op basis van het bovenstaande en alle beschikbare informatie wil ik het vast cameratoezicht op de huidige locaties in het Centrum voortzetten. Absoluut gezien gaat het stadsdeel Centrum er zeker op vooruit en daalt het aantal misdrijven, maar relatief gezien blijft de positie van het stadsdeel ongeveer gelijk of verslechtert zelfs een fractie. Hetzelfde geldt voor de onveiligheidsgevoelens, die in Centrum aanzienlijk hoger liggen dan in de rest van de stad. Hiermee voldoet het stadsdeel niet aan de in het uitvoeringsbesluit door de gemeenteraad gestelde eis dat gedurende vijf aaneensluitende jaren een positieve trend aanwezig moet zijn. In dit verband teken ik nog aan dat momenteel, vanwege het huidige dreigingsniveau, het bewaken en beveiligen van risico objecten een extra inspanning vergt. Ook in dat kader hebben de camera s op de huidige locaties in het Centrum een toegevoegde waarde. Ik ben van plan om 10 vrijgevallen camera s voor een deel te benutten voor vast cameratoezicht met 8 camera s langs de kuststrook (Strandweg en Boulevard) in Scheveningen. Dit sluit aan bij de ontwikkeling om de badplaats het jaar rond aantrekkelijk te maken en is efficiënter dan plaatsen in het badseizoen en daarna weer weghalen. De andere 2 vrijgevallen camera s wil ik gebruiken voor het flexibel cameratoezicht in andere delen van de stad. 5/6

6 Als afsluiting hecht ik er aan om te benadrukken dat cameratoezicht in mijn optiek beslist een toegevoegde waarde heeft gehad bij de succesvolle veiligheidsaanpak van de afgelopen jaren. Deze lijn wil ik doortrekken. Een belangrijke voorwaarde is wel dat de inzet van camera s steeds uiterst zorgvuldig en nauwkeurig gedoseerd plaatsvindt vanwege privacy aspecten en de veiligheidsbeleving. Een lichtvaardige inzet van cameratoezicht kan averechts werken op het veiligheidsgevoel. Hiervoor zal voortdurend aandacht zijn. Ik vertrouw er op u met deze informatie van dienst te zijn geweest en ga graag met uw commissie over dit onderwerp in debat. Met de meeste hoogachting, J.J. van Aartsen 6/6