Product approval proces

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Product approval proces"

Transcriptie

1 Product approval proces Op zoek naar een nieuw evenwicht tussen risico's, rendement en het belang van de klant. januari 2013

2 Product approval- en review procedure 1 Inleiding in Om zorgvuldige financiële dienstverlening te waarborgen is het van belang dat productaanbieders het belang van de klant centraal stellen. In het kader van het thema Klantbelang Centraal heeft de AFM met de KNVB-criteria (Kostenefficiëntie, Nut, Veiligheid en Begrijpelijkheid) al richting gegeven aan de manier waarop zij producten toetst. Aanbieders moeten er voor zorgen dat zij dit voor lange termijn geborgd hebben in hun organisatie. Naast het belang dat de AFM hecht aan de KNVB-criteria heeft zij voor 2013 als een van de belangrijkste toezichtthema s benoemd 'Productaanbieders die het klantbelang centraal stellen'. De markt moet daarbij op zoek naar een nieuw evenwicht tussen risico's, rendement en het belang van de klant. In dit kader speelt de product approval procedure (hierna PAP ) en product review procedure (hierna PRP ) een belangrijke rol. Daarom zijn per 1 januari 2013 de eisen aan deze procedures verankerd in de regelgeving. De kennis en ervaring van de markt en het toezicht in de afgelopen jaren is terug te zien in de eisen die vanaf 1 januari 2013 via artikel 32 Bgfo aan financiële ondernemingen gesteld worden. Maar de AFM heeft in aanloop naar het artikel in de Bgfo niet stil gezeten en heeft in de uitvoering van haar toezicht bij verschillende aanbieders de PAP beoordeeld. Onderstaand wordt beschreven hoe het PAP en PRP ingericht en uitgevoerd kan worden gelet op de normen uit de voornoemde regelgeving, de invulling die de AFM hier tijdens haar reviews aan geeft en enkele lessons learned die wij in de praktijk hebben gesignaleerd. 2 Het wettelijk kader In 2012 heeft de AFM reeds een pre-toetsing gedaan bij een aantal instellingen om vast te stellen hoe in de markt met de PAP en PRP omgegaan wordt. Per 1 januari 2013 is het daadwerkelijke toezicht op productontwikkeling door de AFM van start gegaan. Hiertoe is in het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo) artikel 32 gewijzigd. Aanbieders van producten worden geacht over adequate procedures en maatregelen te beschikken die waarborgen dat de financiële producten op een evenwichtige wijze rekening houden met de belangen van de consument, cliënt of de begunstigde van het financieel product. Aanvullend wordt van instellingen verwacht dat zij de hiervoor bedoelde procedures en maatregelen periodiek ook toepast op producten die worden aangeboden of in de markt verkrijgbaar zijn. In de bijlage treft u de tekst van het gewijzigde artikel Bgfo artikel 32. Product approval- en review procedure 2/11

3 3 De ontwikkeling in Hoewel pas per 1 januari 2013 een wetsartikel aan de PAP en PRP wordt gewijd, wordt dit proces al sinds enkele jaren door de toezichthouders in het toezicht meegenomen. De meeste productaanbieders hebben dan ook al enkele jaren dit proces ingericht en hebben inmiddels al de nodige ervaring met deze procedure opgedaan. Als startpunt voor de inrichting van de PAP wordt vaak verwezen naar het AFM rapport 'Voortdurende Zorgplicht' uit Daarna is het nut en de noodzaak ook benoemd door de commissie De Wit (2012) en de commissie Scheltema (2010). Deze commissies benoemen expliciet dat de financiële sector voor de ontwikkeling van nieuwe producten een PAP zou moeten omarmen. De AFM onderstreept dit standpunt. Volgens de AFM komen in het productontwikkelingsprocedure de intentie en competentie van financiële ondernemingen om daadwerkelijk in het belang van klanten te handelen sterk tot uitdrukking". In het kader van het thema Klantbelang Centraal heeft de AFM met de KNVB-criteria al concreet richting gegeven aan de manier waarop zij producten toetst. Willen producten daadwerkelijk het belang van de klant centraal stellen, dan moeten ze voldoen aan de uitgangspunten van Kostenefficiëntie, Nut, Veiligheid en Begrijpelijkheid. Deze uitgangspunten gelden ook voor de distributie van producten. Om te toetsen of een product voldoet aan deze eisen, heeft de AFM voor elk criterium een kernvraag geformuleerd. Kostenefficiëntie Nut Biedt het product waar voor zijn geld? Geeft het product invulling aan een gefundeerde behoefte van een doelgroep? Veilig Doet het product wat het belooft in verschillende omstandigheden en is de uitkomst dan acceptabel voor de doelgroep? Begrijpelijk Kan de doelgroep de werking van het product goed beoordelen op basis van de informatie die hij van de aanbieder ontvangt? Nu lijkt een PAP zich te richten op de initiële ontwikkeling van een product of dienst. Maar de AFM onderkent dat door veranderende marktomstandigheden en maatschappelijke ontwikkelingen het belang van de klant morgen ook iets anders kan betekenen dan vandaag. Omstandigheden veranderen en normen wijzigen. De AFM verwacht dan ook al enige tijd van aanbieders dat zij hun producten blijven toetsen gedurende de levensduur van die producten. Dit wordt ook wel aangeduid als het PRP. Ook lijkt het of de PAP en PRP uitsluitend tot doel hebben het klantbelang te dienen. Niets is echter minder waar. De EBA, de Europese Bank Autoriteit, stelt dat in de PAP procedure ook beoordeeld moet worden hoe de introductie van een product zich verhoudt tot de liquiditeit en solvabiliteit van de instelling. Kortom, naast de beoordeling van gedragsaspecten dienen in het PAP ook prudentiële aspecten te worden beoordeeld. Product approval- en review procedure 3/11

4 4 De verschillende aspecten van de PAP en PRP Hieronder zullen wij kort ingaan op de verschillende aspecten die van belang zijn bij de PAP en PRP. Eerst gaan wij in op het proces van de PAP/PRP en vervolgens op de onderwerpen die in een PAP/PRP review aan de orde dienen te komen. in 4.1 Het van de PAP/PRP Algemeen De Bgfo stelt dat de aanbieder dient te beschikken over adequate procedures en maatregelen die waarborgen dat de financiële producten op een evenwichtige wijze rekening houden met de belangen van de consument, cliënt of de begunstigde van het financieel product. Bij de meeste aanbieders wordt eenzelfde proces gehanteerd voor de PAP en voor de PRP. Uitgangspunt hierbij is dat een review op een bestaand of nieuw product wordt uitgevoerd en dat de uitkomsten worden vastgelegd in een notitie die wordt voorgelegd aan een vergadering Reproduceerbaarheid Van belang hierbij is te realiseren dat een PAP/PRP zodanig moet worden vastgelegd dat later in de tijd gereproduceerd kan worden hoe tot het uiteindelijke product is gekomen of waarom het product juist niet in de markt is gezet. Dit betekent bijvoorbeeld ook dat de overwegingen en discussies helder worden vastgelegd, zodat duidelijk is wat in het klantbelang is en wat niet. Indien aanpassingen worden voorgesteld wordt beschreven wat de consequenties zijn voor de klant Betrokken disciplines Bij de beoordeling van een product of dienst moeten meerdere disciplines uit de organisatie betrokken worden die het product of dienst goedkeuren. In elk geval zouden betrokken moeten zijn fiscale /juridische zaken, compliance, risk management, marketing, finance en operations. Bij de meeste aanbieders zullen juridische (fiscale) zaken, compliance en risk management een zwaarwegende opinie afgeven Verantwoordelijkheid review De operationeel verantwoordelijke voor het uitvoeren van een PAP/PRP review is meestal de product- of formulemanager. Dit is van belang omdat deze discipline meestal de meeste kennis heeft van het functioneren van een bepaald product. Deze rollen liggen daarnaast in de 'eerste lijn', de meest geëigende plek omdat hier de KNVB eindverantwoordelijkheid ligt. De eerste lijn is vervolgens verantwoordelijk voor het tijdig opstarten van het PAP/PRP proces en het tijdig en adequaat betrekken van de verschillende disciplines Wijze opstellen PAP/PRP review In de markt worden verschillende formats gehanteerd voor het uitvoeren van een review. Het Bgfo stelt hieraan geen vormvereisten. Wat wel opvallend is zijn de verschillen in het PAP/PRP proces. Zo zijn er aanbieders die per KNVB onderwerp goedkeuren waardoor een review meerdere malen moet worden voorgelegd aan een vergadering. Dit proces is weliswaar grondig maar ook tijdrovend. Een efficiëntere werkwijze is om alle KNVB onderwerpen integraal te adresseren en af te stemmen met de relevante disciplines Besluitvorming De uitkomsten van het PAP/PRP proces worden veelal in de vorm van een notitie voorgelegd aan een of een commissie of stuurgroep (de vergadering). De notitie bevat in dat geval een voorstel, bijvoorbeeld een voorstel tot goedkeuring, alsmede de opinies Product approval- en review procedure 4/11

5 van relevante experteenheden. De vergadering zal op basis van de notitie en opinies een besluit dienen te nemen. Bij deze besluitvorming dienen de opinies van juridische zaken, compliance en risk management nadrukkelijk te worden meegewogen. in Het is van groot belang, in het kader van een evenwichtige besluitvorming dat geen restricties of druk wordt uitgevoerd op de inhoud of toonzetting van de opinies van de experteenheden. De vergadering is verantwoordelijk om hierop toe te zien Opvolging acties AFM heeft aangegeven een reproduceerbaar te verwachten waarbij discussies die worden gevoerd tijdens de beoordelingsprocedure moeten worden vastgelegd en acties die worden uitgezet in een nieuwe beoordeling weer aan de orde komen. Ook de documentatie die is gebruikt in het beoordelingsprocedure moet goed worden vastgelegd. Vervolgstappen worden omgezet in een actielijst en komen terug in de volgende review. Ook moet een overzicht van documenten en informatie aanwezig zijn waaruit blijkt wat aan de aan de productreview ten grondslag heeft gelegen. De opvolging van de acties is een aandachtspunt. Vaak is het de tweede lijn, de afdeling risk management, die de follow up bewaakt. Echter, verbeterpunten die naar aanleiding van de review moeten worden doorgevoerd kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op meerdere producten of een aanpassing van de ICT betreffen. Hierdoor kunnen verbeterpunten een langere doorlooptijd kennen of bestaat de neiging om verbeterpunten te verzamelen. Het is zaak dat de verbeterpunten zoals vastgesteld door de vergadering wel zichtbaar leiden tot een tijdige aanpassing omdat anders kan worden beargumenteerd dat de werking van het PAP/PRP proces niet adequaat is Periodiciteit product reviews Een gebruikelijke cyclus die wordt aangehouden is om iedere 2 jaar een product te reviewen. In de praktijk leidt dit echter vaak tot knelpunten qua capaciteit. Overwogen dient daarom te worden om op basis van het risicoprofiel dat op basis van de KNVB criteria kan worden opgesteld te komen tot een reviewcyclus die past bij het risicoprofiel van een bepaald product. Daarbij wordt opgemerkt dat de productmanager verantwoordelijk dient te worden gemaakt om op basis van signalen, in overleg met de experteenheden, doorlopend het risicoprofiel van het betreffende product te monitoren en zo nodig over te gaan tot een PRP Formele en organisatorische aspecten van de PAP en de besluitvorming De organisatie en haar omgeving veranderen. Daarom zullen de procedure die de aanbieder heeft ingericht om nieuwe en bestaande producten te beoordelen en te reviewen regelmatig geëvalueerd moeten worden. De AFM acht het daarom van belang dat een analyse gemaakt wordt of het product (nog) past binnen de visie, strategie en jaarplan van de organisatie Proportionaliteit Bij de uitvoering van het dient nadrukkelijk rekening te worden gehouden met de mate van complexiteit en impact van het financiële product. Deze zijn bepalend voor de juistheid van de doelgroep en het vaststellen van de relevante scenario's. Dit uitgangspunt wordt vaak overgeslagen. Indien aanbieders wel uitgaan van proportionaliteit maken zij vaak een onderscheid tussen een basis review/notitie en een uitgebreide review/notitie. Product approval- en review procedure 5/11

6 Tot slot: uitgangspunten AFM t.a.v. Bovenstaande opmerkingen liggen in lijn met de uitgangspunten die de AFM heeft gecommuniceerd ten aanzien van het zoals beschreven in artikel 32 Bgfo, te weten: in Bij het zijn in ieder geval de afdelingen productmanagement, juridische zaken, compliance, risk, marketing, finance en operations betrokken. De productreview wordt door middel van aftekening goedgekeurd. Er is een dialoog/discussie terug te vinden over wat in het klantbelang is en wat niet. Er zijn duidelijke vervolgstappen geformuleerd en deze zijn omgezet in een actielijst. Er is gespecificeerd welke consequenties de aanpassingen zullen hebben voor bestaande en nieuwe klanten. reviewniveau en de diepgang is logisch gekozen. Indien meerdere producten tegelijkertijd worden gereviewd worden geen belangrijke specifieke kenmerken overgeslagen De klant is indien mogelijk actief betrokken bij het. De productreview is onderdeel van een cyclus. Er wordt dus ook gekeken of de adviezen van de vorige productreview zijn uitgevoerd. Er wordt beschreven wanneer de volgende productreview zal moeten plaatsvinden. Er is een overzicht van documenten en informatie opgenomen die aan de productreview ten grondslag liggen 4.2 Onderwerpen van de PAP/PRP review Bepalen Doelgroep Het hanteren van het begrip doelgroep is een wettelijke eisen en daarnaast essentieel bij het centraal stellen van het klantbelang. De risico s van een product kunnen alleen goed ingeschat worden als de doelgroep duidelijk bepaald is. Deze duidelijke afbakening van de doelgroep is een randvoorwaarde om eventuele 'misselling' te kunnen voorkomen of om deze te kunnen signaleren. Met name voor de inrichting van execution only processen, bijvoorbeeld voor complexe producten, is dit een punt waar de AFM kritisch naar kijkt. De afbakening van de doelgroep dient zeer specifiek te zijn omschreven. Duidelijk moet zijn wat de karakteristieken zin waaraan de doelgroep kan worden herkend. Daarbij is tevens van belang vast te stellen wat niet tot de doelgroep behoort en hoe voorkomen wordt dat deze groep alsnog het product of de dienst kan afnemen. De doelstelling van de doelgroep of behoefte van de doelgroep zal door middel van gedegen onderzoek getoetst moet worden. Hierbij kunnen klantpanels of andere methodieken worden ingezet. Daarbij zal ook moeten worden getoetst of het product of dienst voorziet in de behoefte van de doelgroep. Elementen die hierbij in ieder geval in de review notitie dienen te worden vastgelegd zijn: Aan wie mag het niet verkocht worden en hoe wordt bewaakt dat dit ook niet gebeurd? Dus, als er een niet-doelgroep is, dan moet ook zijn ingericht dat het niet aan de niet-doelgroep wordt geadviseerd en verkocht; Vastgesteld moet worden dat de beoogde distributiekanalen geschikt zijn voor de beschreven doelgroep; In geval van meerdere doelgroepen moeten de risico s van een product op doelgroep niveau geanalyseerd worden en het resultaat hiervan in de notitie opgenomen. Product approval- en review procedure 6/11

7 in Maatregelen moeten bepaald worden om in geval van een niet-doelgroep te bepalen hoe kan worden voorkomen dat aan de niet-doelgroep wordt verkocht en/of hoe vastgesteld kan worden dat dit niet is gebeurd. In het moet expliciet de vraag beantwoord worden of de doelgroep nog steeds juist is beschreven Waar mogelijk zal het product kunnen worden vergeleken met vergelijkbare producten van andere aanbieders. Ook bij de (periodieke) review van een bestaand product zal het voorgaande opnieuw moeten worden beoordeeld en moet worden geanalyseerd of de doelgroep nog steeds voldoet en of het product niet alsnog aan cliënten buiten de doelgroep is verkocht. Bovenstaande opmerkingen liggen in lijn met de uitgangspunten die de AFM heeft gecommuniceerd ten aanzien van het bepalen van de doelgroep zoals beschreven in artikel 32 Bgfo lid 2a, te weten: Per product is een specifiek afgebakende doelgroep beschreven. Geanalyseerd is of de doelgroep nog voldoet of de doelgroep zou moeten worden verfijnd of juist uitgebreid. Geanalyseerd is of het product is verkocht aan klanten die buiten de doelgroep vallen. De risico's van het product in relatie tot de bepaalde doelgroep zijn beschreven en opnieuw geanalyseerd Bepaald is voor wie het product niet bedoeld is Vaststellen Klantbehoefte Het vaststellen van de klantbehoefte is vaak een onderbelicht onderwerp bij aanbieders. Voor het inventariseren van de klantbehoefte geldt dat hierbij bijvoorbeeld gebruik kan worden gemaakt van klantpanels of andere methodieken zoals bijvoorbeeld een 'user experience center' waar inmiddels meerdere aanbieders over beschikken. Om invulling te kunnen geven aan dit onderwerp dient een aanbieder het begrip klantbehoefte te definiëren en te standaardiseren. Daarnaast dient de aanbieder nagedacht te hebben over hoe zij het (nog) bestaan van klantbehoefte kan vaststellen (bijv. wanneer is een algemene enquête voldoende en wanneer is een uitgebreide analyse op productkenmerkenniveau nodig). De AFM heeft de volgende uitgangspunten gecommuniceerd ten aanzien van het bepalen van de klantbehoefte zoals beschreven in artikel 32 Bgfo lid 2a: De specifieke behoefte van iedere doelgroep is bepaald. Getoetst os of het product nog in de beoogde behoefte van de specifieke doelgroep voorziet Een vergelijking is gemaakt met andere productsoorten of varianten die in dezelfde behoefte voorzien. In de vergelijking is een doorrekening of scenario analyse meegenomen Door middel van klantpanels of andere methodieken is bepaald of het product daadwerkelijk de behoefte vervult, die de klant verwacht of dat er mogelijk een voorzienbare teleurstelling inzit Testen op productkenmerken De werking van een product moet worden getoetst met scenario s die verschillende situaties beschrijven waaronder extreme scenario s. Belangrijk is daarbij steeds de doelstelling van de doelgroep in ogenschouw te blijven houden. De kernvraag die hierbij gesteld kan worden is: Biedt het product onder alle omstandigheden waar voor z n geld en is het resultaat acceptabel en uitlegbaar aan de klanten? Product approval- en review procedure 7/11

8 Opgemerkt wordt dat de werking van het product als geheel als ook op het niveau van de verschillende onderdelen dient te worden getest. Deze tests bestrijken in ieder geval uiteenlopende scenarioanalyses, zodat kan worden vastgesteld dat het product voldoet aan de doelstelling van de doelgroep in De AFM heeft de volgende uitgangspunten gecommuniceerd ten aanzien van het bepalen van de klantbehoefte zoals beschreven in artikel 32 Bgfo lid 2b: Beoordeeld is in hoeverre de inleg genoeg oplevert om het doel van het product te realiseren. Een analyse is gemaakt of de fiscale restricties (gaan) veranderen en hoe dit het product beïnvloedt. Geanalyseerd is of de uitsluitingen, acceptatiecriteria en dekkingsvoorwaarden overeenkomen met de doelgroep en begrijpelijk en eerlijk zijn. Gekeken is naar de verschillende kostencomponenten in het product (beheer-, administratie-, fondskosten etc.) en proces (afsluit-, distributie- en transactiekosten etc.). Beoordeeld is hoe de verschillende productkenmerken als garantie en indexatie werken. Tevens is bepaald in welke mate deze kenmerken voldoen aan de KNVB criteria. product wordt op productkenmerken met concurrerende producten van andere aanbieders vergeleken om zodoende te bepalen wat de toegevoegde waarde is van het product. Een analyse is gemaakt van de complexiteit van het product en of een eventuele opeenstapeling van productkenmerken het product niet te ingewikkeld maakt Nazorg en beheer Bij de introductie van een product moet rekening worden gehouden met de behoefte aan nazorg: wanneer zijn klantgesprekken nodig, welke informatie is nodig. Dit is ook een element waar rekening mee moet zijn gehouden voor de goedkeuring van het product. De eventuele nazorgbehoefte van een klant dient dus te zijn bepaald. Indien het mogelijk is gedurende de looptijd van product te wisselen dan moet vastgesteld worden dat het onderliggende proces duidelijk is en dat de eventuele kosten in verhouding staan tot de verrichte handelingen. Nadat een product is geïntroduceerd moet een nazorg- en beheerfase worden ingericht waarin bepaald wordt of de introductie goed is verlopen en of er aanpassingen nodig zijn. Beoordeeld moet worden of het wenselijk is om (voor bepaalde type producten) een terugkoppeling aan de vergadering voor te schrijven naar aanleiding van het slagen van de introductie en eventueel aanpassen naar aanleiding van de eerste bevindingen. Daarnaast brengt een adequate inrichting van de nazorg en het beheer met zich dat een adequate koppeling bestaat tussen klachten en de review van producten. Immers, klachten kunnen een eerste signaal zijn voor het tekortschieten van het product. De aanbieder/verzekeraar dient dus te bepalen hoe het product en proces kan worden verbeterd naar aanleiding van de binnengekomen signalen als klachten, aantal beëindigingen en oversluitingen Beëindigen of overstappen Producten die tekortschieten en afbreuk doen aan belang van de cliënt moeten zo snel mogelijk worden aangepast of beëindigd. De AFM verwacht dus niet alleen dat het product wordt aangepast of gestaakt maar verwacht ook nazorg richting klanten die het product hebben afgenomen. In een ideale situatie zou daarom in de PAP/PRP notitie moeten zijn geanalyseerd hoe de klant het product kan beëindigen, welke kosten hieraan verbonden zijn en hoe het Product approval- en review procedure 8/11

9 eindbedrag wordt bepaald. Onderdeel van deze analyse kan zijn om verschillende scenario s te selecteren in het berekenen van de bijvoorbeeld rentedervingskosten. in Distributie De distributie moet zo zijn vormgegeven dat gewaarborgd wordt dat het product niet terecht komt bij een ongeschikte doelgroep. Niet elk product of elke dienst is geschikt voor een bepaald distributiekanaal. De kanalen die beoogd zijn te worden gebruikt voor een product dienen dan ook op risico s te worden geanalyseerd. Daarbij dient te worden beoordeeld of een kanaal wel geschikt is voor de beoogde doelgroep. Bij de beoordeling zullen ook aspecten als kwaliteit en vaardigheden van de adviseurs moeten worden meegenomen. Daarnaast zijn ook de volgende vragen van belang: Wie kunnen en mogen het betreffende product adviseren? Is de beschikbare informatie toereikend? Wordt er bij het advies gebruikt gemaakt van software of formulieren en is deze adequaat en niet bijvoorbeeld (onjuist) sturend? Past de manier waarop geadviseerd zal worden bij de doelgroep? Is de wijze waarop gecommuniceerd wordt begrijpelijk, duidelijk en consistent. Heeft de communicatie het beoogde effect? Is het proces om het product te verkrijgen logisch (zowel bij advies als bij execution only) en niet onnodig complex? Aanvraagproces Ten aanzien van het aanvraagproces verwacht de AFM dat dit logisch en begrijpelijk is, geen overbodige stappen kent en dat de kosten in verhouding staan tot de werkzaamheden. In het acceptatiebeleid moeten de juiste criteria staan om cliënten uit de beoogde doelgroep te accepteren Communicatie naar klant De productinformatie dient te zijn afgestemd op de klant. Bij iedere PRP zal de productinformatie moeten worden beoordeeld. De communicatie dient te borgen dat bij klanten een juist beeld van de aan het product verbonden risico s ontstaat. Enkele aandachtspunten die in dit kader zijn geïnventariseerd: De productinformatie moet correct en niet misleidend zijn. De productinformatie moet voldoen aan de reclameregels. Alle communicatiemiddelen, zowel fysiek als online, moet zijn beoordeeld op duidelijkheid en begrijpelijkheid. Het streven hierbij is om voor retailklanten de informatie te schrijven op taalniveau B1. De communicatie moet consistent en duidelijk zijn (in alle media). Een is analyse gemaakt of de productspecificaties goed en begrijpelijk worden uitgelegd. De communicatiebehoefte van de klant is gedurende de looptijd van het product in kaart gebracht en er is bepaald of in deze behoefte wordt voorzien. Tevens is bepaald of de inhoud (jaaroverzichten, doelvermogen, opgebouwd kapitaal) van de communicatie het gewenst effect heeft. Bij het toetsen van de communicatie is het aan te bevelen in voorkomende gevallen gebruik te maken van consumentenpanels bij het beoordelen en bepalen van de duidelijkheid van de productinformatie. Op basis van de communicatie/informatieverstrekking van de aanbieder zouden klant en adviseur de kernelementen, zoals rendement, kosten, risico en restricties van het product moeten kunnen zien en beoordelen. Product approval- en review procedure 9/11

10 4.2.9 Operationele en ICT-ondersteuning De aanbieder dient te waarborgen dat de faciliteiten rondom het product toereikend zijn voor medewerkers en klanten om het product op een juiste wijze aan te bieden en geschikt/passend voor de klant te houden. De volgende vragen kunnen in dit kader gesteld worden: in Kan het product geadministreerd worden? Kan het product goed ondersteund worden door systemen? Wanneer er een korte termijnoplossing geldt: is het tijdelijke proces voldoende duidelijk beschreven en uitvoerbaar voor de medewerkers en zijn er duidelijke afspraken voor de overgang en beoordeling voor de lange termijnoplossing? Is de klantondersteuning ook voor de langere termijn goed gewaarborgd? Is er voldoende ondersteuning voor klant en medewerkers om op termijn te toetsen of het product nog geschikt/passend is? Strategie aanbieder Vanzelfsprekend dienen de producten te passen binnen de visie, strategie en jaarplan van de aanbieder. Deze toets kan als onderdeel worden gezien van de PAP en PRP. Indien een product past binnen het voornoemde kader dan is het eveneens zaak om te beoordelen of de aanbieder in staat is om op basis van management informatie de prestaties van het product te monitoren. -o0o- Product approval- en review procedure 10/11

11 BIJLAGE Artikel 32 in 1. Een financiële onderneming als bedoeld in artikel 4:14 of 4:15 van de wet die financiële producten aanbiedt of, dan wel samenstelt en in de markt verkrijgbaar stelt, beschikt over adequate procedures en maatregelen die waarborgen dat de financiële producten op een evenwichtige wijze rekening houden met de belangen van de consument, cliënt of de begunstigde van het financieel product. 2. De procedures en maatregelen, bedoeld in het eerste lid, worden vastgelegd en waarborgen in ieder geval dat: a. de doelgroep van het financieel product is afgebakend, waarbij is geanalyseerd en omschreven wat de beoogde doelstelling van de doelgroep is; b. tests worden uitgevoerd waarin de werking van het financieel product als geheel en de afzonderlijke onderdelen daarvan in verschillende scenario s wordt vastgesteld en waaruit blijkt dat het financieel product, gelet op de aard van het product, geen afbreuk doet aan de doelstelling, bedoeld in onderdeel a; c. de productinformatie en, voor zover redelijkerwijs mag worden verwacht, de distributie van het financieel product is afgestemd op de doelgroep, bedoeld in onderdeel a; en d. regelmatig een controle en indien nodig een gepaste bijstelling van de procedures en maatregelen, bedoeld in het eerste lid, plaatsvindt. 3. De financiële onderneming past periodiek, op door haar te bepalen tijdstippen of als daar aanleiding toe is, de procedures en maatregelen, bedoeld in het eerste lid, toe op de financiële producten die door haar worden aangeboden, of zijn samengesteld en in de markt verkrijgbaar worden gesteld. 4. Indien een financieel product afbreuk doet aan de belangen van de consument of cliënt, past de financiële onderneming zo spoedig mogelijk het product aan, of staakt het aanbieden of samenstellen en het in de markt verkrijgbaar stellen van het financieel product. 5. Bij ministeriële regeling kunnen nadere regels worden gesteld met betrekking tot het bepaalde in het eerste lid. 6. Het vierde lid is niet van toepassing op het beheren of uitvoeren van een overeenkomst als bedoeld in de onderdelen a en b in de definitie van aanbieden in artikel 1:1 van de wet. 7. Dit artikel is niet van toepassing op beheerders van een beleggingsinstelling die rechten van deelneming in een beleggingsinstelling aanbieden aan professionele beleggers of beleggingsondernemingen. Product approval- en review procedure 11/11

Zorgplicht en kwaliteit dienstverlening. Ruud van der Mast, introductie compliance

Zorgplicht en kwaliteit dienstverlening. Ruud van der Mast, introductie compliance Zorgplicht en kwaliteit dienstverlening Ruud van der Mast, introductie compliance Programma Wat is zorgplicht Regelgevend kader PARP en KNVB Informatie eisen Execution only en advies Klantbelang centraal

Nadere informatie

Uitkomsten onderzoek Aanvullende Zorgverzekeringen

Uitkomsten onderzoek Aanvullende Zorgverzekeringen Uitkomsten onderzoek Aanvullende Zorgverzekeringen Publicatie datum: 12 november 2015 Autoriteit Financiële Markten De AFM maakt zich sterk voor eerlijke en transparante financiële markten. Als onafhankelijke

Nadere informatie

Key Performance Indicators gericht op klantbelang (2)

Key Performance Indicators gericht op klantbelang (2) Key Performance Indicators gericht op klantbelang (2) Om daadwerkelijk het klantbelang centraal te stellen, is het nodig dat financiële ondernemingen Key Performance Indicators (KPI s) gericht op het klantbelang

Nadere informatie

Het klantbelang vereist het kritisch testen van financiële producten

Het klantbelang vereist het kritisch testen van financiële producten Het klantbelang vereist het kritisch testen van financiële producten Inleiding gehouden door Theodor Kockelkoren tijdens de Telegraaf-bijeenkomst Product van het jaar op 28 januari 2010. Inleiding 1. Twaalf

Nadere informatie

VNAB Event: Wet en regelgeving

VNAB Event: Wet en regelgeving VNAB Event: Wet en regelgeving 23 april 2015 Egbert Gerritsen Manager toezicht banken en verzekeraars Onderwerpen Hoe houdt de AFM toezicht en wat betekent dat voor de zakelijke markt? Klantbelang centraal

Nadere informatie

NOTA VAN TOELICHTING https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb html

NOTA VAN TOELICHTING https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb html NOTA VAN TOELICHTING https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2012-695.html Algemeen 2. Inhoud van het besluit Ten aanzien van de verschillende inhoudelijke onderwerpen in het onderhavige besluit wordt

Nadere informatie

Kader voor beoordeling Woonlastenverzekeringen. Inzicht in de manier waarop de AFM woonlastenverzekeringen beoordeelt

Kader voor beoordeling Woonlastenverzekeringen. Inzicht in de manier waarop de AFM woonlastenverzekeringen beoordeelt Kader voor beoordeling Woonlastenverzekeringen Inzicht in de manier waarop de AFM woonlastenverzekeringen beoordeelt Autoriteit Financiële Markten De AFM bevordert eerlijke en transparante financiële markten.

Nadere informatie

Cross channel en online dienstverlening in het belang van de klant. Job Dijkstra Toezichthouder AFM

Cross channel en online dienstverlening in het belang van de klant. Job Dijkstra Toezichthouder AFM Cross channel en online dienstverlening in het belang van de klant Job Dijkstra Toezichthouder AFM Hoe gaan innovatie en toezicht samen? Toezicht Innovatie versus Pagina 2 Crowdfunding een goed praktijkvoorbeeld

Nadere informatie

Klantbelang Centraal. Autoriteit Financiële Markten

Klantbelang Centraal. Autoriteit Financiële Markten Klantbelang Centraal Autoriteit Financiële Markten AGENDA i. Transparantie en zorgplicht in theorie ii. Het programma Klantbelang Centraal iii. In de praktijk tipgeldregelingen Financiële producten zijn

Nadere informatie

Vereniging van Vermogensbeheerders & - Adviseurs. 23 september 2014. Alex Poel. Beleggingsbeleid

Vereniging van Vermogensbeheerders & - Adviseurs. 23 september 2014. Alex Poel. Beleggingsbeleid Vereniging van Vermogensbeheerders & - Adviseurs 23 september 2014 Alex Poel Beleggingsbeleid 1 Achtergrond 2 Dienstverleningsproces 3 Beleggingsbeleid 4 VBA Discussion Paper 5 Kanttekeningen discussion

Nadere informatie

Klantbelang Dashboardmodule Gedragsregels Zakelijke Verzekeringen Normenkader 2018

Klantbelang Dashboardmodule Gedragsregels Zakelijke Verzekeringen Normenkader 2018 Klantbelang Dashboardmodule Gedragsregels Zakelijke Verzekeringen Normenkader 2018 Opbouw module De module bestaat uit vier onderdelen. Alle onderdelen wegen even zwaar. I. Vakbekwaamheid II. Productontwikkelings-

Nadere informatie

Klantbelang Dashboardmodule Informatieverstrekking Zakelijke Klanten Normenkader

Klantbelang Dashboardmodule Informatieverstrekking Zakelijke Klanten Normenkader Klantbelang Dashboardmodule Informatieverstrekking Zakelijke Klanten Normenkader 201-2016 Duidelijke informatie is voor zakelijke klanten essentieel om een weloverwogen beslissing te kunnen nemen over

Nadere informatie

Kader voor beoordeling deposito s. Inzicht in de manier waarop de AFM deposito s beoordeelt

Kader voor beoordeling deposito s. Inzicht in de manier waarop de AFM deposito s beoordeelt Kader voor beoordeling deposito s Inzicht in de manier waarop de AFM deposito s beoordeelt Autoriteit Financiële Markten De AFM bevordert eerlijke en transparante financiële markten. Wij zijn de onafhankelijke

Nadere informatie

Beoordelingskader Dashboardmodule Expirerende lijfrentes

Beoordelingskader Dashboardmodule Expirerende lijfrentes Beoordelingskader Dashboardmodule Expirerende lijfrentes De Dashboardmodule Expirerende Lijfrente bestaat uit de volgende twee onderdelen: I. Kwaliteit van de informatie (weging 50%) II. Beleid en procedures

Nadere informatie

Beoordelingskader Dashboardmodule Claimafhandeling

Beoordelingskader Dashboardmodule Claimafhandeling Beoordelingskader Dashboardmodule Claimafhandeling I. Prestatie-indicatoren Een verzekeraar beschikt over verschillende middelen om de organisatie of bepaalde processen binnen de organisatie aan te sturen.

Nadere informatie

hypotheken verzekeringen pensioenen

hypotheken verzekeringen pensioenen Dienstverleningsdocument Spaak Assurantiën Wie zijn wij? Wij zijn Spaak Assurantiën, uw adviseur in verzekeren. Wij zijn gevestigd in Groningen sinds 1958. Het is van oudsher een familiebedrijf, en dat

Nadere informatie

Vrijstellingsregeling Wft. Grens vrijstelling van 50.000 naar 100.000 Aanbieders moeten een AFM-vergunning aanvragen voor 1 februari 2012

Vrijstellingsregeling Wft. Grens vrijstelling van 50.000 naar 100.000 Aanbieders moeten een AFM-vergunning aanvragen voor 1 februari 2012 Vrijstellingsregeling Wft Grens vrijstelling van 50.000 naar 100.000 Aanbieders moeten een AFM-vergunning aanvragen voor 1 februari 2012 In deze brochure leest u óf u iets moet doen en wat Charco & Dique

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V.

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. [geldend vanaf 1 juni 2015, PB15-220] Artikel 1 Definities De definities welke in dit uitbestedingsbeleid worden gebruikt zijn nader

Nadere informatie

Product governance. ACIS-symposium. Product governance

Product governance. ACIS-symposium. Product governance Onderwerpen 1. Relevantie huidig regime 2. onder IDD 3. Enkele aandachtspunten 2 Relevantie huidig regime 3 Huidig regime Voorgeschiedenis: 1. AFM rapport voortdurende zorgplicht 2005 2. Openbare aanbeveling

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds NIBC

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds NIBC Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds NIBC Vastgesteld 11 november 2016 Artikel 1 Doel van het uitbestedingsbeleid 1.1 Het bestuur streeft de doelstellingen van het pensioenfonds na met betrekking

Nadere informatie

Onderdeel 1: Beleggingsbeleid

Onderdeel 1: Beleggingsbeleid Inleiding De AFM heeft de afgelopen jaren verschillende marktbrede onderzoeken naar de kwaliteit van de beleggingsdienstverlening uitgevoerd. Dit heeft onder andere geresulteerd in de publicatie van diverse

Nadere informatie

Amsterdam, 3 juli 2015. Betreft: Reactie VV&A aan MinFin inzake MiFiD II. Geachte heer, mevrouw,

Amsterdam, 3 juli 2015. Betreft: Reactie VV&A aan MinFin inzake MiFiD II. Geachte heer, mevrouw, Amsterdam, 3 juli 2015 Betreft: Reactie VV&A aan MinFin inzake MiFiD II Geachte heer, mevrouw, Namens de Vereniging van Vermogensbeheerders & Adviseurs (hierna: VV&A ) willen wij graag van de gelegenheid

Nadere informatie

Natura-uitvaartverzekeringen. Inzicht in hoe de AFM dergelijke producten beoordeeld

Natura-uitvaartverzekeringen. Inzicht in hoe de AFM dergelijke producten beoordeeld Natura-uitvaartverzekeringen Inzicht in hoe de AFM dergelijke producten beoordeeld Autoriteit Financiële Markten De AFM bevordert eerlijke en transparante financiële markten. Wij zijn de onafhankelijke

Nadere informatie

Zorgplicht / Kwaliteit Dienstverlening / Klantbelang Centraal Liese-Rixt Bielars Nederlands Compliance Instituut

Zorgplicht / Kwaliteit Dienstverlening / Klantbelang Centraal Liese-Rixt Bielars Nederlands Compliance Instituut Zorgplicht / Kwaliteit Dienstverlening / Klantbelang Centraal Liese-Rixt Bielars Nederlands Compliance Instituut Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Programma Korte Behandeling van de volgende

Nadere informatie

Investment Due Diligence Beleid

Investment Due Diligence Beleid Investment Due Diligence Beleid Achmea Investment Management Versie 0.5 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding...3 2. Doelstellingen...3 3. Definitie en reikwijdte...4 4. Aandachtsgebieden en procesbeschrijving...5

Nadere informatie

Beoordelingskader Dashboardmodule Spaarbeleid

Beoordelingskader Dashboardmodule Spaarbeleid Beoordelingskader Dashboardmodule Spaarbeleid I. Niet hanteren van dakpanconstructies Het verschil tussen de hoogste en de laagste rente die wordt aangeboden binnen een gelijke groep spaarrekeningen wordt

Nadere informatie

Beoogde Wft- en BGfo-wijzigingen

Beoogde Wft- en BGfo-wijzigingen Beoogde Wft- en BGfo-wijzigingen ACIS Seminar, 25.10.2011 mr. dr. Cees de Jong Welke wijzigingen zijn er op komst? Wijzigingswet financiële markten 2012 Wetsvoorstel (Kamerstukken II 2010/11, 32 781, nr.

Nadere informatie

Uitkomsten onderzoek Financiële opzet en informatie. Geachte voorzitter,

Uitkomsten onderzoek Financiële opzet en informatie. Geachte voorzitter, De Nederlandsche Bank N.V. Toezicht pensioenfondsen Postbus 98 1000 AB Amsterdam 020 524 91 11 www.dnb.nl Onderwerp Uitkomsten onderzoek Financiële opzet en informatie Handelsregister 3300 3396 Geachte

Nadere informatie

Zorgplicht / Kwaliteit Dienstverlening / Klantbelang Centraal Liese-Rixt Bielars Nederlands Compliance Instituut

Zorgplicht / Kwaliteit Dienstverlening / Klantbelang Centraal Liese-Rixt Bielars Nederlands Compliance Instituut Zorgplicht / Kwaliteit Dienstverlening / Klantbelang Centraal Liese-Rixt Bielars Nederlands Compliance Instituut Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Programma Korte Behandeling van de volgende

Nadere informatie

8.1.2a. Informatieverstrekking door beleggingsondernemingen en aanbieders van hypothecair krediet

8.1.2a. Informatieverstrekking door beleggingsondernemingen en aanbieders van hypothecair krediet Het opschrift van paragraaf 8.1.2a komt te luiden: 8.1.2a. Informatieverstrekking door beleggingsondernemingen en aanbieders van hypothecair krediet Bepalingen ter uitvoering van de artikelen 4:19, vierde

Nadere informatie

Aandachtspunten voor vermogensbeheerders met een eigen aanbieder van beleggingsfondsen

Aandachtspunten voor vermogensbeheerders met een eigen aanbieder van beleggingsfondsen Aandachtspunten voor vermogensbeheerders met een eigen aanbieder van beleggingsfondsen Leidraad om marktpartijen richting en duidelijkheid te geven Publicatiedatum: December 2015 Laatste aanpassing: 3

Nadere informatie

REGLEMENT RISICOCOMMISSIE

REGLEMENT RISICOCOMMISSIE REGLEMENT RISICOCOMMISSIE VAN LANSCHOT KEMPEN N.V. EN F. VAN LANSCHOT BANKIERS N.V. Vastgesteld door de RvC op 8 december 2017 0. INLEIDING 0.1 Dit reglement is opgesteld door de RvC ingevolge artikel

Nadere informatie

Beoordelingskader Dashboardmodule Informatieverstrekking Banken (Zakelijk)

Beoordelingskader Dashboardmodule Informatieverstrekking Banken (Zakelijk) Beoordelingskader Dashboardmodule Informatieverstrekking Banken (Zakelijk) Met de Klantbelang Dashboardmodule Informatieverstrekking Banken (Zakelijk) 2014-2015 kijken wij naar de informatieverstrekking

Nadere informatie

REGLEMENT RISICOCOMMISSIE VAN LANSCHOT N.V. EN F. VAN LANSCHOT BANKIERS N.V.

REGLEMENT RISICOCOMMISSIE VAN LANSCHOT N.V. EN F. VAN LANSCHOT BANKIERS N.V. REGLEMENT RISICOCOMMISSIE VAN LANSCHOT N.V. EN F. VAN LANSCHOT BANKIERS N.V. Vastgesteld door de RvC op 23 juni 2016 0. INLEIDING 0.1 Dit reglement is opgesteld door de RvC ingevolge artikel 5 van het

Nadere informatie

Monuta Adviesinstructie uitvaartverzekering

Monuta Adviesinstructie uitvaartverzekering Monuta Adviesinstructie uitvaartverzekering Inleiding De adviseur die zich bezighoudt met advisering over uitvaartverzekeringen, is verplicht een passend advies te geven. De adviseur dient er altijd voor

Nadere informatie

Beoordelingskader Dashboardmodule Betalingsachterstanden hypotheken

Beoordelingskader Dashboardmodule Betalingsachterstanden hypotheken Beoordelingskader Dashboardmodule Betalingsachterstanden hypotheken Hieronder treft u per onderwerp het beoordelingskader aan van de module Betalingsachterstanden hypotheken 2014-2015. Ieder onderdeel

Nadere informatie

Convenant Eenvormige Toetsing Gezondheidsonderzoek vanuit het Parelsnoer Instituut

Convenant Eenvormige Toetsing Gezondheidsonderzoek vanuit het Parelsnoer Instituut Convenant Eenvormige Toetsing Gezondheidsonderzoek De ondergetekenden: 1. Academisch Medisch Centrum Amsterdam... gevestigd aan... te..., vertegenwoordigd door... (hierna te noemen...) en 2...., gevestigd

Nadere informatie

De doorlopende zorgplicht: een zorg?! Sjoerd Meijer, 20 maart 2019

De doorlopende zorgplicht: een zorg?! Sjoerd Meijer, 20 maart 2019 De doorlopende zorgplicht: een zorg?! Sjoerd Meijer, 20 maart 2019 De zorgplicht - De zorgplicht: een containerbegrip - Centraal staat het belang van een derde - Zorgplicht valt uiteen in: * Verplichting

Nadere informatie

KLACHTENREGELING VERSIE 2.2. Een goede afhandeling van klachten is een middel is om de tevredenheid van klanten te vergroten.

KLACHTENREGELING VERSIE 2.2. Een goede afhandeling van klachten is een middel is om de tevredenheid van klanten te vergroten. VERSIE 2.2 Een goede afhandeling van klachten is een middel is om de tevredenheid van klanten te vergroten. 1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave 1 2. Doelstellingen en Uitgangspunten 2 Algemene Doelstelling

Nadere informatie

Beloningsbeleid Januari 2012

Beloningsbeleid Januari 2012 Beloningsbeleid Januari 2012 Inhoudsopgave Inleiding 2 Doel beloningsbeleid 3 Uitgangspunten beloningsbeleid 3 Inschaling en beschrijving beloning 3 Beloningsmodel onderneming 4 Risicobeheersing 4 Variabele

Nadere informatie

REGLEMENT EN WERKWIJZE COMMISSIE NORMSTELLING ERKENNINGSREGELING GOEDE DOELEN 30 januari 2017

REGLEMENT EN WERKWIJZE COMMISSIE NORMSTELLING ERKENNINGSREGELING GOEDE DOELEN 30 januari 2017 REGLEMENT EN WERKWIJZE COMMISSIE NORMSTELLING ERKENNINGSREGELING GOEDE DOELEN 30 januari 07 Artikel De Commissie Normstelling Erkenningsregeling Goede Doelen a. De Commissie Normstelling is verantwoordelijk

Nadere informatie

Aandachtspunten voor vermogensbeheerders met een eigen aanbieder van beleggingsfondsen. Leidraad om marktpartijen richting en duidelijkheid te geven

Aandachtspunten voor vermogensbeheerders met een eigen aanbieder van beleggingsfondsen. Leidraad om marktpartijen richting en duidelijkheid te geven Aandachtspunten voor vermogensbeheerders met een eigen aanbieder van beleggingsfondsen Leidraad om marktpartijen richting en duidelijkheid te geven December 2015 Autoriteit Financiële Markten De AFM maakt

Nadere informatie

Beleggingsbeleid in de bedrijfsvoering

Beleggingsbeleid in de bedrijfsvoering De Handreiking Kwaliteit Beleggingsbeleid in de praktijk 26 maart 2015 Alex Poel Beleggingsbeleid in de bedrijfsvoering 1 Achtergrond 2 Dienstverleningsproces 3 Beleggingsbeleid 4 Handreiking beleggingsbeleid

Nadere informatie

Datum 18 december 2013 Ons kenmerk TGFO-MSt-13120874 Pagina 1 van 6. Betreft

Datum 18 december 2013 Ons kenmerk TGFO-MSt-13120874 Pagina 1 van 6. Betreft t.a.v. de directie de heer/mevrouw adres postbus plaats Datum 18 december 2013 Pagina 1 van 6 Betreft Aandachtspunten berekenen advies en distributiekosten Geachte heer, mevrouw, De AFM heeft het afgelopen

Nadere informatie

De cliënt intake: hoe zet je de cliënt echt centraal? Tim Mortelmans, Hoofd Thema Vermogensopbouw

De cliënt intake: hoe zet je de cliënt echt centraal? Tim Mortelmans, Hoofd Thema Vermogensopbouw Tim Mortelmans, Hoofd Thema Vermogensopbouw Agenda Agenda voor vandaag: Markt voor Vermogensopbouw in beweging AFM Thema Vermogensopbouw in 2015 Een korte terugblik Huidige stand van zaken Toekomst: Financial

Nadere informatie

Beloningsbeleid 4 januari 2012

Beloningsbeleid 4 januari 2012 Beloningsbeleid 4 januari 2012 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doel beloningsbeleid 4 Uitgangspunten beloningsbeleid 4 Inschaling en beschrijving beloning 4 Beloningsmodel onderneming 5 Risicobeheersing 5 Beoordeling

Nadere informatie

Tekst Nationaal regime MiFID. Bijlage. Toetstermen als bedoeld in artikel 36a, lid 2. toetsterm 1

Tekst Nationaal regime MiFID. Bijlage. Toetstermen als bedoeld in artikel 36a, lid 2. toetsterm 1 ijlage Toetstermen als bedoeld in artikel 36a, lid 2 Nummer Termen T* toetsterm 1 Eindterm 5a: De personen zijn in staat met betrekking tot financiële instrumenten uit te leggen aan de consument waarom

Nadere informatie

DOCUMENTATIE NAZORG HYPOTHEKEN

DOCUMENTATIE NAZORG HYPOTHEKEN DOCUMENTATIE NAZORG HYPOTHEKEN Doel van de notitie Nazorg Het doel is om in kaart te brengen welke nazorg een professioneel hypotheekintermediair de klant zou kunnen bieden na afloop van het advies- en

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA s-gravenhage

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA s-gravenhage > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA s-gravenhage Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Toelatingscriteria voor verschillende niveaus van de pre-applicatie

Toelatingscriteria voor verschillende niveaus van de pre-applicatie 1 Toelatingscriteria voor verschillende niveaus van de pre-applicatie Zoals aangegeven op de pagina over Interne Modellen op Open Boek Toezicht onderscheidt DNB in de pre-applicatie drie verschillende

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

ESMA Vakbekwaamheidseisen

ESMA Vakbekwaamheidseisen Dit memo geeft praktische tekst en uitleg over de vakbekwaamheidseisen die door ESMA in gevolge MiFID II aan medewerkers van beleggingsondernemingen worden gesteld. Dit memo is bedoeld om op hoofdlijnen

Nadere informatie

Toelichting op het normenkader voor vergelijkingssites en een goed praktijkvoorbeeld

Toelichting op het normenkader voor vergelijkingssites en een goed praktijkvoorbeeld Toelichting op het normenkader voor vergelijkingssites en een goed praktijkvoorbeeld De AFM verwacht dat u consumenten gemakkelijk vindbare en begrijpelijke informatie verstrekt waarin u antwoord geeft

Nadere informatie

Zorgeloosch Dienstverleningsdocument 2014

Zorgeloosch Dienstverleningsdocument 2014 Zorgeloosch Dienstverleningsdocument 2014 Dienstverleningsdocument Algemeen Wie zijn wij Zorgeloosch BV.., handelend onder de naam Zorgeloosch is statutair gevestigd op het volgende adres: Neerlandia 2

Nadere informatie

Onderzoek Indextrackers. Samenvatting

Onderzoek Indextrackers. Samenvatting Onderzoek Indextrackers Samenvatting 1. Inleiding De stichting Autoriteit Financiële Markten (AFM) houdt toezicht op correcte, duidelijke en niet misleidende informatieverstrekking aan consumenten. Het

Nadere informatie

OEFENEXAMEN INTEGRITEITSMODULE DSI FINANCIEEL ADVISEUR

OEFENEXAMEN INTEGRITEITSMODULE DSI FINANCIEEL ADVISEUR OEFENEXAMEN INTEGRITEITSMODULE DSI FINANCIEEL ADVISEUR NIBE-SVV 1. Op welke wijze is te zien of een financieel adviseur professioneel handelt? A. Hij opereert dan onbaatzuchtig en deskundig. B. Hij behaalt

Nadere informatie

Voortgangsrapportage

Voortgangsrapportage Rechtmatigheid Wat hebben we bereikt? Voortgangsrapportage Rechtmatigheid Stand van zaken per 1 juli Behoort bij brief met kenmerk - 50651 Voortgangsrapportage Rechtmatigheid, juli 1 FASE 1 WET EN REGELGEVING

Nadere informatie

RISICO- EN PRODUCT- ONTWIKKELING COMMISSIE REGLEMENT

RISICO- EN PRODUCT- ONTWIKKELING COMMISSIE REGLEMENT RISICO- EN PRODUCT- ONTWIKKELING COMMISSIE REGLEMENT REGLEMENT RISICO- EN PRODUCTONTWIKKELING COMMISSIE BINCKBANK N.V. Dit reglement ('Reglement') is, na verkregen goedkeuring door de raad van commissarissen

Nadere informatie

JC 2014 43 27 May 2014. Joint Committee Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door de effectensector (ESMA) en de bankensector (EBA)

JC 2014 43 27 May 2014. Joint Committee Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door de effectensector (ESMA) en de bankensector (EBA) JC 2014 43 27 May 2014 Joint Committee Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door de effectensector (ESMA) en de bankensector (EBA) 1 Inhoudsopgave Richtsnoeren voor de behandeling van klachten

Nadere informatie

NOTITIE. : Yvonne Roelands E-mailadres : yroelands@dsw.nl Datum : Maart 2013. : Beleid instellingsvreemde ZZP s

NOTITIE. : Yvonne Roelands E-mailadres : yroelands@dsw.nl Datum : Maart 2013. : Beleid instellingsvreemde ZZP s NOTITIE Van : Yvonne Roelands E-mailadres : yroelands@dsw.nl Datum : Maart 2013 Betreft : Beleid instellingsvreemde ZZP s Het kan voorkomen dat een cliënt bij een instelling wordt aangemeld met een andere

Nadere informatie

Betalingen onder provisieverbod aan platform voor standaardiseren productinformatie

Betalingen onder provisieverbod aan platform voor standaardiseren productinformatie Betalingen onder provisieverbod aan platform voor standaardiseren productinformatie De AFM heeft in juli 2015 in het rapport Naleving provisieverbod het standpunt gecommuniceerd dat een aanbieder niet

Nadere informatie

Werkveld Datum Instemming/Advies GMR Vastgesteld R v T

Werkveld Datum Instemming/Advies GMR Vastgesteld R v T Werkveld Datum Instemming/Advies GMR Vastgesteld R v T Organisatie Januari 2012 nvt 18 Januari 2012 Zelfevaluatie Raad van Toezicht Organisatie/Zelfevaluatie Inhoudsopgave 1. PROCEDURE ZELFEVALUATIE RAAD

Nadere informatie

Aan uw raad is het volgende toegezegd: Toezeggingen college van B&W in Commissies en Raad (september 2015) TCM 09 21 mei 2015

Aan uw raad is het volgende toegezegd: Toezeggingen college van B&W in Commissies en Raad (september 2015) TCM 09 21 mei 2015 Bedrijfsvoering De gemeenteraad van Bloemendaal Datum : 19 augustus 2015 Uw kenmerk : Ons kenmerk : 2015056815 Behandeld door : J. van der Hulst Doorkiesnummer : 023-522 5592 Onderwerp : Rapportage informatiebeveiliging

Nadere informatie

Dienstverleningsdocument

Dienstverleningsdocument Dienstverleningsdocument Ons kantoor hecht veel waarde aan een goede voorlichting op het gebied van financiële dienstverlening. Conform de Wet op het Financieel Toezicht bieden wij u, voorafgaand aan het

Nadere informatie

Concretere eisen om te (kunnen) voldoen aan relevante wet- en regelgeving zijn specifiek benoemd

Concretere eisen om te (kunnen) voldoen aan relevante wet- en regelgeving zijn specifiek benoemd >>> Overgang Maatstaf 2016 Onderstaand overzicht bevat de selectie van de geheel nieuwe eisen uit de Maatstaf 2016 en de eisen waarbij extra of andere accenten zijn gelegd, inclusief een korte toelichting.

Nadere informatie

DE MINISTER VAN FINANCIËN, Gelet op de artikelen 2:104, eerste en tweede lid, en 4:7 van de wet; BESLUIT: ARTIKEL I

DE MINISTER VAN FINANCIËN, Gelet op de artikelen 2:104, eerste en tweede lid, en 4:7 van de wet; BESLUIT: ARTIKEL I Regeling van de Minister van Financiën van PM 2018, 2018- PM, directie Financiële Markten, tot wijziging van de Vrijstellingsregeling Wft in verband met de aanpassing van het Nationaal regime naar aanleiding

Nadere informatie

Zelfevaluatie Raad van Toezicht RvT

Zelfevaluatie Raad van Toezicht RvT werkveld datum Instemming/advies GMR Vaststelling RvT Vastgesteld CvB Organisatie 28-11-2012 n.v.t. 28-11-2012 n.v.t. Zelfevaluatie Raad van Toezicht RvT Inhoudsopgave 1. Procedure zelfevaluatie Raad van

Nadere informatie

Convenant Horizontaal Toezicht. tussen. PricewaterhouseCoopers Compliance Services B.V. en de Belastingdienst

Convenant Horizontaal Toezicht. tussen. PricewaterhouseCoopers Compliance Services B.V. en de Belastingdienst Convenant Horizontaal Toezicht tussen PricewaterhouseCoopers Compliance Services B.V. en de Belastingdienst Fiscaal dienstverlenersconvenant Partijen, PricewaterhouseCoopers Compliance Services B.V. gevestigd

Nadere informatie

Dienstverleningsdocument Kendall Mason.

Dienstverleningsdocument Kendall Mason. Dienstverleningsdocument Kendall Mason. Op grond van de Wet financieel toezicht zijn wij verplicht u voorafgaand aan de totstandkoming van het afnemen van een financieel product cq verzekering informatie

Nadere informatie

Ons kantoor is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten onder nummer 12016220

Ons kantoor is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten onder nummer 12016220 DIENSTVERLENINGSDOCUMENT juli 2013 Informatie over onze dienstverlening Op grond van de Wet financieel toezicht zijn wij verplicht u voorafgaand aan de totstandkoming van een financiële overeenkomst onderstaande

Nadere informatie

DE VIJF KERNPUNTEN VAN EEN INTEGRAAL ADVIES

DE VIJF KERNPUNTEN VAN EEN INTEGRAAL ADVIES DE VIJF KERNPUNTEN VAN EEN INTEGRAAL ADVIES De Federatie van Financieel Planners stelt zich ten doel om integrale financiële advisering te bevorderen. Met een integraal financieel plan krijgt de cliënt

Nadere informatie

Profielschets voorzitter Raad van Toezicht

Profielschets voorzitter Raad van Toezicht Profielschets voorzitter Raad van Toezicht Ieder lid van de Raad van Toezicht beschikt over specifieke deskundigheid die noodzakelijk is voor de vervulling van zijn specifieke taak, binnen de Raad van

Nadere informatie

Een OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland

Een OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland OVER OOSTZAAN Een OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland WORMERLAND. GESCAND OP 13 SEP. 2013 Gemeente Oostzaan Datum : Aan: Raadsleden gemeente Oostzaan Uw BSN : - Uw brief van :

Nadere informatie

Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system!

Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system! Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system!! Tom Veerman! Triple A Risk Finance B.V.! 1! Programma! Solvency II stand

Nadere informatie

Interne Modellen vragen en antwoorden (Q&A) Juni 2012

Interne Modellen vragen en antwoorden (Q&A) Juni 2012 Interne Modellen vragen en antwoorden (Q&A) Juni 2012 Categorie Nr Vraag Datum Diversificatie 1 Hoe kan men diversificatieeffecten binnen een intern model onderbouwen in lijn met de voorwaarden die daaraan

Nadere informatie

Rampen- en Crisisbestrijding: Wat en wie moeten we trainen

Rampen- en Crisisbestrijding: Wat en wie moeten we trainen Kenmerken van rampen- en crisisbestrijding Crisissen of rampen hebben een aantal gedeelde kenmerken die van grote invloed zijn op de wijze waarop ze bestreden worden en die tevens de voorbereiding erop

Nadere informatie

Ieder onderdeel begint met onze gedachtegang. Daarna volgt het scoreformat gebaseerd op de volgende tabel:

Ieder onderdeel begint met onze gedachtegang. Daarna volgt het scoreformat gebaseerd op de volgende tabel: Dashboard Module Modern Spaarbeleid 0 Deze module bevat de volgende onderdelen: I. Niet hanteren dakpanconstructies II. Teleurstellingen voorkomen III. Communicatie rentewijzigingen IV. Aflopen termijndeposito

Nadere informatie

Dienstverlening Document Helmhorst Financiële Coaching. Duidelijkheid en transparantie over dienstverlening

Dienstverlening Document Helmhorst Financiële Coaching. Duidelijkheid en transparantie over dienstverlening Dienstverlening Document Helmhorst Financiële Coaching Duidelijkheid en transparantie over dienstverlening Inleiding U oriënteert zich op de mogelijkheden van een hypothecaire geldlening, levenverzekering

Nadere informatie

Onderzoek Indextrackers. Samenvatting

Onderzoek Indextrackers. Samenvatting Onderzoek Indextrackers Samenvatting 1. Inleiding De stichting Autoriteit Financiële Markten (AFM) houdt toezicht op correcte, duidelijke en niet misleidende informatieverstrekking aan consumenten. Het

Nadere informatie

DIENSTVERLENINGSDOCUMENT

DIENSTVERLENINGSDOCUMENT DIENSTVERLENINGSDOCUMENT Wind Financieel Advies Van Maasdijkstraat 4 8441 CM HEERENVEEN T. 0513624195 F. 0513628429 E. info@windfinancieeladvies.nl Inleiding U overweegt een beroep te doen op de dienstverlening

Nadere informatie

Competentievisie. lid verantwoordingsorgaan

Competentievisie. lid verantwoordingsorgaan Competentievisie lid verantwoordingsorgaan In dit document worden de vereiste kennis, ervaring en competenties voor de leden van het verantwoordingsorgaan omschreven. De vereiste competenties hebben betrekking

Nadere informatie

onderzoeksopzet kwaliteit dienstverlening

onderzoeksopzet kwaliteit dienstverlening onderzoeksopzet kwaliteit dienstverlening Rekenkamercommissie Onderzoeksopzet Kwaliteit dienstverlening rekenkamercommissie Oss 23 maart 2007 Inhoudsopgave 1. AANLEIDING EN ACHTERGROND...3 2. AFBAKENING...3

Nadere informatie

Amsterdam Centre for Insurance Studies (ACIS) Productontwikkeling en distributie door verzekeringstussenpersonen

Amsterdam Centre for Insurance Studies (ACIS) Productontwikkeling en distributie door verzekeringstussenpersonen Amsterdam Centre for Insurance Studies (ACIS) Productontwikkeling en distributie door verzekeringstussenpersonen mr. dr. Cees de Jong Te behandelen onderwerpen Verzekeringsdistributie De verzekeringstussenpersoon

Nadere informatie

dienstverleningsdocument

dienstverleningsdocument Introductie Om aan u een goed inzicht te geven in de dienstverlening die wij u bieden, hebben wij voor u een dienstverleningsdocument opgesteld. Wij adviseren u over verzekeringen, hypotheken en financieringen

Nadere informatie

DIENSTVERLENINGSDOCUMENT

DIENSTVERLENINGSDOCUMENT DIENSTVERLENINGSDOCUMENT DVD 2013.1 Van t Riet Assurantie Advies B.V. Pagina 1 van 5 Inleiding Op onze dienstverlening is de Wet op het financieel toezicht van toepassing. Eén van de eisen uit deze wet

Nadere informatie

Directiereglement Voorgesteld door de directie op: 14 juni 2011 Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011

Directiereglement Voorgesteld door de directie op: 14 juni 2011 Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011 Directiereglement Voorgesteld door de directie op: 14 juni 2011 Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011 HOOFDSTUK I. ALGEMEEN Artikel 1. Begrippen en terminologie Dit Reglement is opgesteld

Nadere informatie

Compliance charter Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V.

Compliance charter Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. Compliance charter Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. [geldend vanaf 26 september 2018, PF18-177] Artikel 1 Definities De definities welke in dit compliance charter worden gebruikt, worden

Nadere informatie

Reglement Klachtencommissie

Reglement Klachtencommissie Reglement Klachtencommissie Artikel 1: Begrippen In dit reglement wordt verstaan onder: Corporatie Woonstichting VechtHorst, werkzaam als toegelaten instelling in de zin van artikel 70 van de Woningwet;

Nadere informatie

Aflevering 5 - Advies over oversluiten

Aflevering 5 - Advies over oversluiten Aflevering 5 - Advies over oversluiten Het aangaan van een hypothecair krediet is voor consumenten een belangrijke beslissing. De kosten en aflossing van deze lening hebben voor langere termijn grote invloed

Nadere informatie

OUDEMANS. Dienstverleningsdocument. Hypotheken & Consumptief krediet. Hypotheek & ZO / Oudemans Assurantiën BV. Baarzenstraat 47 5262 GD VUGHT

OUDEMANS. Dienstverleningsdocument. Hypotheken & Consumptief krediet. Hypotheek & ZO / Oudemans Assurantiën BV. Baarzenstraat 47 5262 GD VUGHT Dienstverleningsdocument Hypotheken & Consumptief krediet OUDEMANS Hypotheek & ZO / Oudemans Assurantiën BV Baarzenstraat 47 5262 GD VUGHT Telefoon: Fax: E- mail: KvK nummer: AFM nummer: Kifid nummer:

Nadere informatie

DIENSTVERLENINGS- DOCUMENT. De Financiële Apotheek

DIENSTVERLENINGS- DOCUMENT. De Financiële Apotheek DIENSTVERLENINGS- DOCUMENT [Dit dienstverleningsdocument is een precontractueel, wettelijk verplicht, document waarin onze dienstverlening staat beschreven] De Financiële Apotheek Postbus 3096 5203 DB

Nadere informatie

Dienstverleningsdocument

Dienstverleningsdocument Geachte relatie, Het Dienstverleningsdocument (DVD) wordt u aangeboden door Postma Financieel Advies. Wij zijn adviseurs en bemiddelaars op het gebied van verzekeringen, bankspaarproducten, pensioenen

Nadere informatie

VDZ Verzekeringen. Beloningsbeleid

VDZ Verzekeringen. Beloningsbeleid VDZ Verzekeringen Beloningsbeleid 2014 INHOUD 1. Inleiding... 3 Toezicht... 3 Inwerkingtreding... 3 2. Definities en begrippen... 3 De categorieën van medewerkers... 3 Beloning... 4 Vaste beloning... 4

Nadere informatie

Competentieprofiel. Maatschappelijk werker

Competentieprofiel. Maatschappelijk werker Competentieprofiel maatschappelijk werker OCMW 1. Functie Functienaam Afdeling Dienst Functionele loopbaan Maatschappelijk werker Sociale zaken Sociale dienst B1-B3 2. Context Het OCMW garandeert aan elke

Nadere informatie

Informatiewijzer Diensten en Tarieven

Informatiewijzer Diensten en Tarieven Informatiewijzer Diensten en Tarieven Inleiding Met deze informatiewijzer informeren wij u graag over ons kantoor, onze dienstverlening, hoe wij werken en welke tarieven wij hiervoor hanteren. U bent zich

Nadere informatie

Koepelconvenant Horizontaal Toezicht

Koepelconvenant Horizontaal Toezicht Koepelconvenant Horizontaal Toezicht Leusden 14 juli 2011 Convenant tussen de Belastingdienst en KAN Partijen, Kwaliteitscentrum Accountancy Nederland B.V. (hierna KAN) gevestigd te te Zwolle in deze vertegenwoordigd

Nadere informatie

Reglement Gebruikersraad Standaard Digitale Nota. Reglement Gebruikersraad Standaard Digitale Nota

Reglement Gebruikersraad Standaard Digitale Nota. Reglement Gebruikersraad Standaard Digitale Nota Reglement Gebruikersraad Standaard Digitale Nota Inleiding Sinds 2 juli 2007 viel het beheer van de Standaard Digitale Nota (hierna aangeduid als SDN of de Standaard) onder de verantwoordelijkheid van

Nadere informatie

Profielschets Raad van Commissarissen

Profielschets Raad van Commissarissen Profielschets Raad van Commissarissen Vastgesteld door de Raad van Commissarissen op 18 maart 2009 en laatstelijk gewijzigd in 2014. 1. Doel profielschets 1.1 Het doel van deze profielschets is om uitgangspunten

Nadere informatie

Afspraken tripartiet overleg financiële onderneming, externe accountant, De Nederlandsche Bank

Afspraken tripartiet overleg financiële onderneming, externe accountant, De Nederlandsche Bank Afspraken tripartiet overleg financiële onderneming, externe accountant, De Nederlandsche Bank Wft: Wet op het financieel toezicht Bpr: Besluit prudentiële regels Wft Wta: Wet toezicht accountantsorganisaties

Nadere informatie