in Fort bij Krommeniedijk

Transcriptie

1 Derde bezoekerscentrum Stelling van Amsterdam: in Fort bij Krommeniedijk Fort Krommeniedijk fotografie Dutchphoto

2 2 Bezoekerscentrum Stelling van Amsterdam: in Fort bij Krommeniedijk Projectleider: Arthur Schaafsma Met medewerking van: Ewoud Dahmen, Francis Schennink, Mireille Dosker, Sabine van Keulen Partners: Stadsherstel Amsterdam (Stella van Heezik) The Care Factory Vrijwilligersgroep Fort bij Krommeniedijk (Jaap van Harlingen) Samenwerking met: Het Amsterdam Museum Gemeente Uitgeest Gemeente Zaanstad Opdrachtgever/Ontwikkelaar: Programmabureau Stelling van Amsterdam Provincie Noord-Holland UNESCO Fortmuur foto johan stuart

3 WERELDERFGOED WORLD HERITAGE PATRIMOINE MONDIAL Inhoud 3 United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization Stelling van Amsterdam Werelderfgoed sinds 1996 Samenvatting Een bezoekerscentrum bij Fort Krommeniedijk heeft als grote voordelen: Dit derde bezoekerscentrum zal natuur-, landschaps-, en cultuurbeleving van de Stelling be planting van de Stelling van Amsterdam De cultuurhistorische en ecologische waarde van de van Amsterdam krachtig op de kaart zetten. krijgen volop aandacht in het bezoekerscentrum. Bezoekers kunnen juist hier de samenhang van Een aantal publiekstrekkers en evenementen de Stelling als geheel ervaren door: werkt als katalysator. een gaaf bewaard fort; de liniedijken, zelfs met deels originele Een bezoekerscentrum op deze plek kan rekenen beplanting; op een zeer breed draagvlak onder: vrijwilligers, de jaarlijkse gedeeltelijke inundatie; betrokken gemeenten (Uitgeest en Zaanstad), Stadsherstel Amsterdam N.V. en Amsterdam Museum. interactief belevingsprogramma; fortenspel; stimulans bezoek andere forten/stellingdelen. De kosten voor de restauratie van het fort zijn nagenoeg gedekt. Een aantrekkelijke exploitatieconstructie zorgt voor een budgetneutraal Het Amsterdam Museum en Landschap Noord- Holland bundelen in dit voorstel hun krachten. bezoekers centrum voor de komende 50 jaar. Mensen uit de stad worden het platteland in Het fort en het omringende terrein zijn in eigendom getrokken en vice versa. Interactieve elementen bij Landschap Noord-Holland. Het fortgebouw zal bieden een unieke ervaring ter plaatse en onderweg worden ge ëxploiteerd door Stadsherstel Amsterdam naar het fort toe. NV, het buitenterrein zal in beheer blijven van Landschap Noord-Holland ondersteund door de De sociale, commerciële, recreatieve en informatieve vrijwilligersgroep. functies van het fort (woon-trainingscentrum èn bezoekerscentrum) versterken elkaar. Samenwerking Dit alles maakt het tot een haalbaar, realistisch en met The Care Factory vindt plaats op het gebied van inspirerend plan om bij Fort bij Krommeniedijk een bezoekersontvangst en theeschenkerij, waardoor derde bezoekerscentrum te realiseren. openstelling van 7 dagen per week mogelijk wordt. Naar verwachting zullen per jaar tussen de en bezoekers worden verwelkomd in het bezoekerscentrum. Inhoud 3 Samenvatting 3 Inleiding 5 1. Toeristische attractie: Fort bij Krommeniedijk conceptschets samenwerking met Amsterdam Museum verbinding tussen Amsterdam-Krommeniedijk: een belevenis op zich fortenspel Spion in de Stelling unieke publiekstrekkers bij Fort Krommeniedijk openstelling en verwachte bezoekersaantallen Samenhang samenhang van de totale Stelling van Amsterdam zichtbaar stimulans tot vervolgbezoek samenhang met andere plannen balans tussen bezoekerscentrum en commerciële activiteiten aanvulling op andere bezoekerscentra bijdrage aan beleidsdoelstellingen Provincie Noord-Holland Exploitatie professionaliteit exploitant en ervaring publieksfuncties eigen financiële bijdrage wijze van exploitatie openstelling 7 dagen per week Locatie bereikbaarheid van de locatie parkeervoorzieningen aard van de omgeving uitstraling t.o.v. het concept functionaliteit fort in relatie tot concept Haalbaarheid tijdsplanning en mate van onzekerheid begroting realiteitsgehalte begroting exploitatie beheer budgetneutraal extra inkomsten bronnen 26 Bijlagen 27

4 4 Schapenbegrazing op Fort bij Krommeniedijk foto Jan de Rooij

5 Inleiding 5 Het derde bezoekerscentrum van de Stelling van Amsterdam Programmabureau Stelling van Amsterdam heeft Fort bij Pampus en Fort benoorden Spaarndam aangewezen als eerste bezoekers centra. In het regionale verspreidingsplan kan de noordflank uitstekend ingevuld worden door een bezoekerscentrum in Fort bij Krommeniedijk. De vestiging van een bezoekerscentrum in Fort Krommeniedijk maakt onderdeel uit van het grotere plan van totale restauratie en herbestemming van het fortgebouw. Nergens beleef je het stellinglandschap zozeer in zijn pure vorm zoals bij Fort bij Krommeniedijk. Dit gaan we zichtbaar en hoorbaar maken via een interactief belevingsprogramma vanuit het bezoekerscentrum èn onderweg naar het bezoekerscentrum toe. Zodat je de ruimtelijke buffer rondom Amsterdam ervaart en een groen/blauwe verdedigingslinie ziet liggen. De militaire verdedigingslinie rondom de hoofdstad bestaat uit strategische dammen, dijken, sluizen, forten en weilanden waardoor het land onder water gezet kon worden wanneer de vijand kwam. Wat is er nu leuker dan dit opnieuw te beleven? Dat kan, jaarlijks bij de inundatie rondom Fort bij Krommeniedijk. Een unieke gebeurtenis binnen de Stelling van Amsterdam. Door kruisbestuiving met partners als Stadsherstel Amsterdam, The Care Factory, Amsterdam Museum en de actieve Vrijwil ligersgroep Fort bij Krommeniedijk ontstaat een budgetneutraal geëxploiteerd bezoekerscentrum. Dit plan van Landschap Noord-Holland sluit aan bij de ambities van de Provincie Noord- Holland om de Stelling van Amsterdam als uniek werelderfgoed (UNESCO) op de kaart te zetten en de beleefbaarheid te vergroten. Landschap Noord-Holland is bij uitstek de partner om dit te realiseren. Het Landschap is als stichting 75 jaar specialist op het gebied van duurzaam natuur- en landschapsbeheer. Het Landschap behoudt en ontwikkelt ook cultuurhistorie in Noord-Holland. Dit alles doen wij in 85 eigen gebieden, waarvan vier eigen forten en kilometers liniedijken. Ook geven wij provinciebreed advies en doen onderzoek op het gebied van natuur en landschap. Landschap Noord- Holland is aangesloten bij de landelijke samenwerkings verbanden de12landschappen en Land schaps beheer Nederland. Sinds onze oprichting zijn wij uitgegroeid tot een doelgerichte en dynamische organisatie. Mocht de Provincie ons voorstel honoreren, werken we graag een verder gedetailleerd uitvoeringsplan uit. Vandaag de dag vormt de stilte in de Stelling een groot contrast met de lawaaiige stad. De vernuftige manier waarop bij de aanleg gebruik is gemaakt van de elementen in het polderlandschap, is bijzonder te noemen, citaat provincie Noord Holland

6 6 Prachtige uitzichten rondom het Fort foto dutchfoto

7 1. Toeristische attractie: Fort bij Krommeniedijk 7 Fort bij Krommeniedijk zal plaats bieden aan een informatief en interactief bezoekerscentrum. Dit bezoekerscentrum laat de Stelling van Amsterdam bij uitstek ervaren als groen/blauwe verdedigingslinie en ruimtelijke buffer rond de hoofdstad. Er is volop aandacht voor cultuurhistorie, landschap en natuur. 1.1 Conceptschets Door het aanbieden van een interactieve en dyna- dacht te geven aan elkaar. Zo zou bij het fort een mische tentoonstelling, worden bezoekers actief deel verwijzen naar het (verdedigen van) Amster- Fort bij Krommeniedijk zal plaats bieden aan betrokken bij de cultuurhistorie en het landschap dam. In het Amsterdam Museum zal in de vaste een informatief en interactief bezoekerscentrum. van de Stelling. De interactieve manier van het opstelling waar mogelijk aandacht gegeven Dit bezoekerscentrum laat de Stelling van aanbieden van informatie spreekt een brede doel- worden aan het thema. Daarnaast wordt een punt Amsterdam bij uitstek ervaren als groen/blauwe groep aan. Jongeren worden gestimuleerd na te gemarkeerd van waaruit de route naar het Fort bij verdedigingslinie en ruimtelijke buffer rond de denken over de Stelling. Tegelijk kunnen andere Krommeniedijk vertrekt. Zo wordt het toerisme hoofdstad. Er is volop aandacht voor cultuur- bezoekers op hun gemak de informatie bekijken. richting buitengebied gestimuleerd. historie, landschap en natuur. Sfeerbeeld Het bezoekerscentrum Fort bij Krommeniedijk 1.2 Samenwerking met Amsterdam Museum Amsterdam Museum en Landschap Noord- Breder kader Het Amsterdam Museum is in 2011 gestart met het meerjarenproject Stad en Land. In dit project biedt ruimte aan een scala van activiteiten om de Holland gaan voor het bezoekerscentrum samen- wil het Amsterdam Museum een duidelijke ver- Stelling van Amsterdam te ervaren. De centrale werken op het gebied van informatievoorzie- binding leggen tussen de stad en het omliggende hal (de poterne) van het fort wordt het kloppend ning, routevorming en onderlinge verwijzing. land via fiets- en wandelroutes om het kwaliteits- hart van het bezoekerscentrum. Bezoekers worden Het Amsterdam Museum heeft als kerntaak toerisme te bevorderen. In 2012 start het project verwelkomd in een ruime, lichte ruimte waar tentoonstellen, presenteren en overdragen. met het thema Amsterdammers verlangen naar beeldmateriaal (foto s, filmbeelden, interactief) De samenvoeging van kennis van het Amsterdam buiten, een themajaar over historische buiten- een indruk geven van de unieke onderdelen waar Museum (Stad Amsterdam, Cultuur) met de kennis plaatsen. Er wordt een aantal routes gelanceerd de Stelling van Amsterdam uit bestaat. Er is volop van Landschap Noord-Holland (Natuur, Cultuur naar verschillende buitenplaatsen en andere aandacht voor natuur en landschap. Medewerkers en Landschap) creëert een breed aanbod van plekken in de regio waar de Amsterdammer in de kleinschalige theeschenkerij verzorgen warme informatie. Er wordt onderzocht welke mogelijk- recreëerde. VOETNOOT 1 dranken en broodjes. Een kleine winkel heeft een beperkt maar op de doelgroep gericht aanbod winkelartikelen. heden er zijn om in de nabije toekomst nader efficiënt samen te werken om de kracht van beide organisaties beter te benutten. Voordelen samenwerking Haal Amsterdam de Stelling in en de Stelling naar Nadat de bezoeker is uitgerust, bijgekomen van een fiets-, wandel-, of kanotocht, is zijn interesse Concreet Een samenwerking voor het Fort bij Krommeniedijk Amsterdam! De vele (internationale) bezoekers van het Amsterdam Museum krijgen in de stad een Drukte tijdens een evenement in 2010 foto archief LNH gewekt om de tentoonstelling in een ander deel van het fortgebouw te bezoeken. Men kan ook buiten via een mp3-speler het op de specifieke bezoeker toegespitste verhaal horen aan de hand van oriëntatiepunten in de omgeving en op het terrein zelf. kan bv. vorm krijgen in thema s als de verdediging van Amsterdam. Concreet gaat het om het realiseren van fiets en/of wandel verbindingen tussen het Fort bij Krommeniedijk en Amsterdam. Dit kan al in 2012 gerealiseerd zijn. De wederzijdse verwijzing krijgt gestalte door op beide plekken aan- Voetnoot 1: De fiets- en wandelroutes vanuit Amsterdam bevatten historische informatie en verhalen. Ze worden ontwikkeld in samenwerking met Oneindig Noord-Holland en zijn zowel digitaal als op papier te verkrijgen. De routes worden gemarkeerd. Doel van dit project is om bewoners en toeristen meer inzicht te geven in de geschiedenis van Amsterdam en van Holland.

8 8 kijkje in het boeiende landschap dat de Stelling van Amsterdam herbergt. Zij worden verleid dit landschap te gaan bezoeken. Hierdoor zullen meer toeristen en dagjesmensen (individueel of ge organiseerd) vanuit Amsterdam richting de forten van de Stelling trekken. Het bezoekerscentrum Fort bij Krommeniedijk zal mensen op een verrassende wijze laten kennismaken met het Amsterdam Museum en de relatie van de Stelling van Amsterdam met de verdediging van de hoofdstad. Een echte kruisbestuiving. 1.3 Verbinding tussen Amsterdam en Krommeniedijk: een belevenis op zich Om de logistieke verbinding te maken tussen de hoofdstad en Fort bij Krommeniedijk willen we op diverse manieren routes uitstippelen. Fietsroute Vanuit het centrum van Amsterdam is een fietstocht naar Fort bij Krommeniedijk ongeveer 25 kilometer (enkele reis). Gedurende de tocht krijgen de fietsers informatie over het veranderende landschap en de relatie van het landschap met de Stelling van Amsterdam. Dit kan via een MP3- speler waarop vooraf een bestand is gedownload. Het kan ook bijvoorbeeld via langs de route bevestigde QR codes die via de smartphone informatie kunnen genereren. Het is ook mogelijk een gedrukt exemplaar van de route via internet uit te printen of te bestellen. Trein-wandelroute Wandelen vanuit Fort bij Krommeniedijk naar het Amsterdam Museum en vice versa is te lang. Daarom wordt een deel van de route afgelegd per trein. De route in Amsterdam loopt van het museum naar Amsterdam CS. Op de route worden plekken aangedaan die nauw verbonden zijn met de Stelling van Amsterdam. Dit kunnen bijvoorbeeld pakhuizen zijn. De informatie is ook hier via MP3 of QR-codes te beluisteren of te zien. Vanaf Amsterdam CS gaat de wandelaar per trein naar station Krommenie-Assendelft. Van hieruit loopt de route in ongeveer 3 kilometer naar het bezoekerscentrum. Wanneer men na het bezoek weer terug naar Amsterdam wil, kan men de route vervolgen naar station Uitgeest dat op ongeveer 5 kilometer afstand ligt. Op deze wandeling is het open landschap rond Krommeniedijk en de geschiedenis van de regio goed te beleven. Vanaf station Uitgeest gaat de trein rechtstreeks naar Amsterdam. Het is ook mogelijk vanaf het bezoekerscentrum dezelfde weg terug naar station Krommenie-Assendelft te volgen. Trein-fietsroute Door de aanwezigheid van OV-fietsen op alle bovengenoemde stations, is het ook mogelijk delen van de route met de fiets af te leggen. De QR-code kan ver wijzen naar speciaal voor deze route ont wikkelde informatie op het digitale portaal Oneindig Noord-Holland.

9 9 1.4 Fortenspel Spion in de Stelling In juni 2011 is ook het Fortenspel Spion in de Stelling op Fort bij Krommeniedijk gelanceerd. Dit interactieve spel brengt geschiedenis èn landschap op een eigentijdse manier onder de aandacht van jongeren tussen de jaar. Op dit moment worden de spelers op het fortterrein begeleid door leden van de Vrijwilligersgroep van Fort bij Krommeniedijk. Het spel kan zowel individueel als in klassenverband gespeeld worden. VOETNOOT 2 Landschap Noord-Holland hoopt hiermee het bezoekersaantal, de waardering en daarmee het draagvlak voor instandhouding en beheer van de Stelling van Amsterdam te verhogen. 1.5 Unieke publiektrekkers bij Fort bij Krommeniedijk Dankzij de goede samenwerking tussen Landschap Noord-Holland en de vrijwilligers is Fort bij Krommeniedijk al jaren een echte publiekstrekker. Er wordt van alles georganiseerd. Eén van de drukst VOETNOOT 2: Forteigenaren en de provincie Noord- Holland willen méér jonge bezoekers naar de Stelling van Amsterdam trekken, zodat zij meer leren over deze bij zondere locaties en hun geschiedenis. Daarom is het spel Spion in de Stelling ontwikkeld. Deze adventure game bestaat uit een online deel en één of meer bezoeken aan de forten. Het fortenspel slaat een brug tussen cultureel erfgoed, educatie en innovatieve technologie. Door de inzet van serious gaming bestaande uit een gamewebsite en de fortenlocaties, maken jongeren op interactieve wijze kennis met de Stelling van Amsterdam en haar bijzondere forten. Scholieren spelen het spel Spion in de Stelling foto: archief LNH

10 10 Legeroefening 1939 foto: archief LNH Opening van de sluis trekt jaarlijks honderden mensen foto M. de Boer Luchtfoto inundatie 2011 rondom Fort bij Krommeniedijk foto Harm Botman

11 11 bezochte activiteiten is de jaarlijkse inundatie. Dit is een uniek evenement binnen de Stelling van Amsterdam. 1. J aarlijkse inundatie maakt verdedigingstactiek zichtbaar De Stelling van Amsterdam is opgebouwd uit een aaneengesloten reeks van forten, liniedijken, wallen, sluizen, watergangen etc. rondom de stad Amsterdam. De forten werden gebouwd om specifieke uitvals- of vaarwegen te verdedigen, de rest van de Stelling werd verdedigd door water, de zogenaamde inundatie. Deze inundatie hield in dat de speciaal daarvoor bestemde inundatiegebieden onder een laag water werd gezet. Door dit water werden polders onbegaanbaar, sloten onzichtbaar en door de geringe hoeveelheid water ook onbevaarbaar. De stad was onbereikbaar voor de naderende vijand. Geschiedenis komt tot leven Sinds enkele jaren is Landschap Noord-Holland actief om dit deel van de geschiedenis van de Stelling op Fort bij Krommeniedijk letterlijk tot leven te brengen. Met het openen van een sluis loopt een deel van de polder bij Krommeniedijk onder water. Hiermee wordt de inundatie, het principe achter de Stelling van Amsterdam, zichtbaar gemaakt. Dit is uniek voor de gehele Stelling. Jaarlijks komen hier honderden mensen èn weidevogels op af. Het is de bedoeling om van dit evenement nòg meer een publiekstrekker maken. Het moet zoiets worden als de bloem in Artis die 1x per jaar bloeit, het moet iets worden dat je ècht een keer gezien moet hebben.de pers en onze communicatieuitingen worden hierop ingezet. 2. Authenticiteit van het fortgebouw De beleving van authentieke elementen in het fort is bijzonder. Er bevindt zich in lokaal 27 de best bewaarde inrichting van de keuken binnen de stelling. De keuken bezit nog drie complete kookketels. Er wordt gekeken naar mogelijkheden om de originele ketels weer werkend te maken. Verder zijn de keelkazematten ook behoorlijk kompleet met nog de geschilderde richtinstructies en een panorama van het schootsveld. Verder een authentieke kast die mogelijk was voor de telefoonverbinding met het commando. 3. Volop Weidevogels en vogelaars rondom dit fort Fort bij Krommeniedijk ligt in één van de rijkste weidevogelgebieden van Noord-Holland. Door veranderd beheer loopt het aantal weidevogels in de hele provincie al jaren terug. In deze regio zijn de kieviten, scholeksters en grutto s wel nog volop te zien. Weidevogels zijn van nature schuwe vogels die veel last hebben van verstoring door mensen. Om het kijken naar de vogels op Fort bij Krommeniedijk mogelijk te maken zonder dat er verstoring plaatsvindt, zal er een permanent vogelkijkscherm worden geplaatst. De locatie van dit kijkscherm is een heel bijzondere, namelijk: De opstelling van het noordwestelijke Hefkoepelkanon. Het kanon is in het verleden opgeblazen. De gemeente Uitgeest heeft toestemming gegeven de locatie te ontdoen van grond en puin. In de vorm van de hefkoepel zal een (vogel)kijkscherm worden geplaatst. Hierdoor ontstaat een prachtige plek om het landschap en Oud keukenpersoneel foto LNH Drie bewaarde kookketels foto Paul van Dantzig Geschiedenis komt tot leven bij jaarlijkse inundatie.

12 12 de vogels te kunnen zien. Samen met het openen van de noordelijke stormdeur wordt het daardoor mogelijk het gehele jaar te genieten van de vogelrijkdom in de Uitgeesterbroekpolder. 4. Bijzondere flora en fauna bij het fort Er valt genoeg te ontdekken rondom het fort. Want wat bijzonder is aan de forten en liniedijken is, dat ze zijn aangelegd met duinzand met een toplaag van klei. Duinzand is voedselarm, dit in tegenstelling tot de omliggende gronden. Een voedselarme bodem is een goed uitgangspunt voor een schrale, grazige, kruidenrijke vegetatie met hoge botanische waarden. Een dergelijke vegetatie trekt weer veel insecten en spinnen aan die op hun beurt weer als voedsel dienen voor bijvoorbeeld vogels of amfibieën. Overigens hebben alle forten en dijken een hoge potentie voor ontwikkelen van botanisch hoge natuurwaarden. Een mooi voorbeeld is blauw walstro of de vlinder bruin blauwtje die gebonden is aan deze schrale, grazige en kruidenrijke vegetaties. Als waardplant heeft het bruin blauwtje verschillende soorten ooievaarsbek. Deze natuurwaarden zijn nu al op veel plaatsen aanwezig, doordat het duinzand door verzakking en erosie aan de oppervlakte is gekomen. Op andere plaatsen kunnen, door aangepast beheer of een inrichtingsmaatregel, nog hogere botanische natuurwaarden bereikt worden. In de aanwezige bomen en struiken vinden tal van dieren, zoals vogels, kleine zoogdieren, insecten en amfibieën, voortplantings- verblijf-, rust-, en fourageerplekken. Beplanting maakte het fort onzichtbaar voor de vijand Foto Henk van Bruggen Aandacht voor historische beplanting maakt Stelling als geheel écht beleefbaar.

13 13 5. Groene beplantingsgeschiedenis Stelling van Amsterdam zichtbaar Naast natuurwaarden herbergt het fort ook belangrijke groene cultuurwaarden. In het bezoekers centrum zal hier uitgebreid aandacht voor zijn. Historisch onderzoek naar de beplantings geschiedenis bracht naar voren dat het oorspronkelijk de be doeling was om de liniedijken en forten (bijna) geheel te beplanten met bomen. Het doel was de forten en liniedijken, onzichtbaar te maken voor de vijand. En bewegingen op fort of dijk of inslagen van vijandelijk vuur te camoufleren. Overigens werd een aantal forten in de periode van de koude oorlog, door defensie gebruikt als munitie opslag. In deze periode is veel aangeplant aan de keelzijde, om zo de activiteiten daar uit het zicht te houden. De tot voor kort algemene opvatting dat de liniedijken en forten kaal waren blijkt niet te kloppen. 6. Recreatiestromen rondom Wandel-, fiets en vaargebied De omgeving van Fort bij Krommeniedijk is zeer in trek bij recreanten. Door de landelijke en rustige omgeving komen vele dagjesmensen maar ook inwoners uit de streek genieten van de rust en ruimte die de omgeving van Krommeniedijk te bieden heeft. In de nabijheid van het fort bevinden zich de volgende recreatiestromen: Wandelen Fort bij Krommeniedijk is opgenomen in diverse lokale en doorgaande wandelroutes. Hiermee wordt het gehele jaarrond een constante stroom recreanten langs het fort geleid. De huidige wandelroutes langs het fort zijn: - Het Stellingpad - Lange meer erfgoedroute - Noord Holland Pad Rondje De Hoop Krommeniedijk Crommenije- Fort bij Krommeniedijk De Hoop -Krommeniedijk Woudpolder Marken Binnen

14 14 Fietsen Water(recreatie) technieken en gereedschappen en een verant- Jaarlijks trekken volop De omgeving rond Fort bij Krommeniedijk is Het gebied rond het fort is zeer rijk aan water. woorde exploitatie van de verschillende onder- aanwezig weidevogels vanwege haar rust en authentieke landschap Er bevinden zich diverse jachthavens aan de delen van het erfgoedpark, waaronder veel bekijks foto: Onno Steendam een gebied waar veel fietsers komen. Zij volgen oevers van het druk bevaren Alkmaarder- en Timmerwerkplaats De Juffer en de bijbehorende specifieke routes of volgen het fietsknooppunten- Uitgeestermeer en de Poel. Door de vele slootjes droogschuur. Ook is op het terrein een kleinschalig Grutto heeft hier zijn systeem. Onderstaande fietsroutes voeren direct en andere waterverbindingen als de verbinding bezoekerscentrum aanwezig met informatie en plek foto WGM Doorn-Meyne langs het fort: met het Noord-Hollands Kanaal en de Zaan is bijvoorbeeld een kleine tentoonstelling van hout- - De Pontjesroute (jaarlijks bezoekers) het gebied zeer geschikt voor het maken van een bewerkinggereedschappen. - De Fortenroute: Fietsroute 14: Westelijke Front- tocht per kano of roeiboot. route (38 km) De bestaande vaarroutes rond het fort zijn: Fort aan de Ham arrangement - Uitgebreid fietsknooppuntennetwerk - Uitgeester- & Alkmaardermeer routes Zusterfort, gelegen op loopafstand van Fort bij - Eilandspolder routes Krommeniedijk. Dit fort is geheel als museum in- Auto - Wormer- en Jisperveld routes gericht en heeft een bestaande expositie en is ge- Met de auto is het fort goed te bereiken. De in juli - Verbinding de Hoop Spijkerboor regeld toegankelijk. Wandelarrangementen zijn 2011 geopende HollandRoute loopt dicht langs - Verbinding de Hoop Zaanse Schans zeer goed mogelijk tussen beide forten. het fort. Op de website is Fort bij Krommeniedijk aangegeven als ankerpunt. Nieuwe waterverbinding nabij het fort Campings en andere verblijfsrecreatie HollandRoute is onderdeel van het samenwer- Op dit moment is een aanvraag in behandeling In Uitgeest, Akersloot en de directe omgeving kingsverband Amsterdam Bezoeken, Holland Zien. voor een speciale in-/uitstapplaats voor kano- bevinden zich diverse campings, hotels en bed Stichting HollandRoute heeft in dit verband vaarders nabij het fort als onderdeel van een & breakfast-gelegenheden. De verblijfsrecreanten samengewerkt met Stadsregio Amsterdam en kanoroute die ook voert naar Fort aan den Ham + zoeken hun vertier in de directe omgeving en zullen ATCB. De HollandRoute is op Europees niveau één steunbatterij en het Kruitmagazijn bij de Dam. naast het strand ook het nieuwe bezoekerscentrum van de 15 Europese routes die onder de European Hiermee wordt Fort bij Krommeniedijk nog beter en het gebied rond het fort kunnen bezoeken. Route of Industrial Heritage (ERIH) vallen. bereikbaar via het water. Bij de ontwikkeling van de Holland route is contact geweest met de makers en zijn zij geattendeerd op het stuk stelling ten westen van het fort bij Krommeniedijk. Het fort Krommenie- 7. Bezienswaardigheden directe omgeving van het fort In de directe nabijheid van het fort bevinden De Zaanse Schans arrangement De Zaanse Schans is een uniek wandelpark gelegen aan de rivier de Zaan. Er bevinden zich vele historische panden, molens, een restaurant dijk, Fort aan den Ham, Fort Veldhuis en Fort St. zich diverse attracties die veel bezoekers trekken. en twee musea. Jaarlijks wordt de Zaanse Schans Aagtendijk zijn om die reden ook opgenomen in Dit zijn onder andere: bezocht door rond de bezoekers van de Holland Route. Ook zijn we met andere part- over de hele wereld. Stadsherstel is eigenaar van ners aan het bekijken hoe Fort bij Krommeniedijk Pittoreske kerkje van Krommeniedijk 23 panden van de Schans en zit in het bestuur opgenomen kan worden in andere initiatieven Het kerkje bevindt zich letterlijk op de liniedijk van de Stichting Zaanse Schans alsook in de PR zodat we vanuit dit fort bezoekers weer kunnen en is meestal voor bezichtiging open op dagen groep. Fort bij Krommeniedijk ligt op fiets- attenderen op de rest van de Stelling. Zo zijn we dat het fort ook geopend is. afstand van de Schans en arrangementen tussen in contact gekomen met IJmond veelzijdig, ATCB, beide erfgoederen zijn zeer goed mogelijk. Ook Toerisme Laag Holland etc. Erfgoedpark De Hoop een vaararrangement tussen de schans en Erf- Dit industrieel erfgoedpark zet zich in voor het goedpark de Hoop en dan fietsend of wandelend behoud van houtgerelateerde beroepen, bouw- naar het fort behoort ook tot de mogelijkheden.

15 Openstelling en bezoekersaantallen Fort 7 dagen per week geopend Door de continue bemensing van het fort kunnen we het fort zo ruim mogelijk openstellen en streven naar 7 dagen per week, het hele jaar door, met uitzondering van bijzondere dagen. Door de gekozen exploitatievorm is dit budgetneutraal te realiseren. Deze openstelling omvat het voorterrein, het bezoekerscentrum in het fortgebouw en een besloten buitenruimte aan de schootsveld zijde van het fort welke toegang biedt aan de (vogel)uitkijk. Zie ook de plattegrond in de Bijlagen. Excursies en rondleidingen Als aanvulling op de gebruikelijke openstelling zijn er excursie en rondleidingen. Al enkele jaren verzorgen de enthousiaste vrijwilligers van vrijwilligersgroep van Fort bij Krommeniedijk deze met verve. De toestroom van mensen kan op deze dagen nu al oplopen tot 400 personen verspreid over het weekend. Het thema van de rondleidingen staat steeds in relatie met de Stelling van Amsterdam. De ene keer staat het fort centraal, een andere keer vooral het landschap en de natuur rondom het fort. Huidige tentoonstelling wordt gedigitaliseerd Op dit moment herbergt het fort een aantal interessante tentoonstellingen met thema s als: - Bouw en geschiedenis van het fort, de inundatie; - Archeologie van de wijde omgeving; - De Eerste Wereldoorlog; Historie van Krommenie, Krommeniedijk en Uitgeest; - Flora en fauna van het fort en de omgeving; - Ontstaansgeschiedenis van het landschap. Een deel van deze wetenswaardige informatie wordt in wisseltentoonstellingen via digitale technieken voor bezoekers van het bezoekerscentrum toegankelijk gemaakt. Hier zijn al concrete ideeën voor. Verwachte bezoekers en doelgroep Om in te schatten welke groepen bezoekers het bezoekerscentrum kan verwachten, is een analyse gemaakt van de te verwachten bezoekers. Wij verwachten: - 40% van de bezoekers uit de nabije omgeving (straal van 15 km rondom het fort) zal komen. Deze groep brengt een relatief kort bezoek en besteedt relatief weinig. - 30% van de bezoekers uit Amsterdam en overige stedelijke gebieden in een straal tussen km rondom het fort. Deze groep moet meer moeite doen om bij het fort te komen en zal een bezoek eerder zien als een dagtocht; langer blijven en gebruik maken van meerdere activiteiten en dus meer besteden. - Ongeveer 20% van de bezoekers komt uit de rest van Nederland met eenzelfde intentie en bestedingspatroon als de groep uit Amsterdam. - 10% van de bezoekers uit het buitenland komt. Deze groep zal kort in het fort verblijven maar wel veel besteden. De te verwachten bezoekers bestaan uit: gezinnen, schoolklassen, toeristen (internationaal), vanuit Amsterdam, Amsterdammers, 40 plussers, vogelaars / natuurgenieters, buurtbewoners, passanten, dagrecreanten vanuit de kuststreek. Bezoekers bovenop het fort Foto Henk van Bruggen

16 16 Kerkje van Krommeniedijk vlakbij foto Guus Blankman

17 2. Samenhang Samenhang van de totale Stelling van Amsterdam zichtbaar Compleet en vrijwel ongeschonden (open) Stellinglandschap Het landschap rond Fort bij Krommeniedijk is als vanouds open en vrij van beplanting en bebouwing. De onderdelen van de Stelling zijn goed zichtbaar en beleefbaar. De liniedijk is te volgen door het dorpje Krommeniedijk. Op slechts 150 meter van het fort bevindt zich een steunbatterij en een doorvaartbeschoeiing in de liniedijk. Strategisch stelsel dijken en wateren Tussen de forten, batterijen en andere militaire onderdelen loopt een stelsel van dijken en wateren. De liniedijken waren vanaf de aanleg beplant met strategische beplanting die voor camouflage moest zorgen. Veel van deze beplanting is in de loop der jaren verdwenen. Na een grondig onder- zoek is een compleet beeld ontstaan over de aard van deze beplanting. In 2010 is Landschap Noord-Holland gestart met een project voor het herstellen van authentieke beplanting op de liniedijken tussen de forten rond Fort bij Krommeniedijk. Hiermee wordt de samenhang tussen de forten en de liniedijken versterkt en de beleving van de Stelling als geheel herkenbaar. Andere forten nabij De samenhang van de gehele Stelling wordt ook versterkt door de aanwezigheid van andere forten in de directe omgeving die zijn opengesteld. Zo is Fort bij Veldhuis (ook in beheer bij Landschap Noord-Holland) in gebruik als museum van de Airborn Recovery Group. Hier worden onder andere vondsten van vliegtuig(onderdelen) tentoongesteld. Daarnaast zal het nabijgelegen Fort aan de Ham door Stadsherstel een museale functie krijgen. Herbouw fortwachterswoning door Piet Hein Eek Om de herkenbaarheid van het fort te versterken, wordt de in het verleden verdwenen fortwachterswoning herbouwd. Deze krijgt een sociale functie en zal op de originele locatie verrijzen en in gebruik worden genomen door de beheerder van het woon-trainingscentrum. Er is voor gekozen om niet exact de voormalige fortwachterswoning te herbouwen omdat een moderne invulling beter past in de tijd van nu. Zo heeft architect Piet Hein Eek een woning ontworpen die verwijst naar de voormalige fortwachterswoning. Door te kiezen voor de ontwerper Piet Hein Eek verwachten we een nieuwe bezoekersgroep te interesseren voor de Stelling, met belangstelling voor architectuur/ontwerp. VOETNOOT 3 Piet Hein Eek voegt met zijn ontwerp een fraaie dimensie toe aan het fort. Schetsontwerp fortwachterswoning door Piet Hein Eek VOETNOOT 3: De gedachte van Piet Hein Eek voor het ontwerp is: Aanleiding voor het idee was een enorme partij balken die we kortgeleden hebben gekocht en een constructiewijze die ik voor huizen in Frankrijk heb bedacht. Het plan is om met een specifiek bouwpakket op meccanoachtige constructiewijze een volledig huis te maken waarbij de detaillering en wijze van construeren centraal staat. Dit kan een beeld geven van een soort genieachtige werkwijze (wat past bij het onderwerp) en door oude balken te gebruiken en eventueel ook planken kunnen we het een authentieke sfeer geven. Het doel is iets moois en innovatiefs te maken.

18 Stimulans tot vervolgbezoek Stelling van Amsterdam In Bezoekerscentrum Fort bij Krommeniedijk komt de Stelling tot leven. Door middel van interactieve media krijgen de bezoekers informatie over vele aansprekende aspecten van de gehele Stelling van Amsterdam. Er is informatie over specifieke activiteiten of evenementen bij andere forten, openingstijden en rondleidingen binnen de Stelling en andere manieren om binnen de Stelling actief te blijven. Social Media Door het opzetten van een digitaal weblog (wat nu al actief is!), het gebruik van youtube.com en sociale media als Twitter en Facebook kunnen geïnteresseerden altijd op de hoogte blijven van nieuws en evenementen die zich op de Stelling van Amsterdam afspelen. Met het plaatsen van videodocumenten op internet is bijvoorbeeld het interessante proces van de restauratie van het fort te volgen. Ook staan hier gedurende de werkzaamheden, totdat het bezoekerscentrum klaar is, open (helmen)dagen vermeld waarop het restauratieproces ter plaatse is te volgen. Door samenwerking met mediapartners (zoals bijvoorbeeld HDC Media en RTV-NH) kan het bezoekerscentrum gedurende de aanloop naar voltooiing in de markt worden gezet. De contacten liggen er en plannen zijn in concept aanwezig. Samenwerking Amsterdam Museum Door de samenwerking met het Amsterdam Museum en de wederzijdse actieve verwijzing worden toeristen maar ook inwoners vanuit de stad Amsterdam geïnteresseerd een bezoek te brengen aan de forten van de Stelling. Wanneer één fort is bezocht, wordt het de bezoeker duidelijk dat er veel meer activiteiten zijn binnen de Stelling van Amsterdam dan waar men van op de hoogte was. Een vervolgbezoek is het resultaat. Actuele Stellingkalender Er is een ruim aanbod van evenementen en recreatieve voorzieningen binnen de groene ring van de Stelling van Amsterdam en in de omgeving van Fort bij Krommeniedijk. In het bezoekerscentrum is een overzicht te vinden van het gehele aanbod van activiteiten en evenementen binnen de Stelling van Amsterdam en de directe omgeving. Hiermee wordt een vervolgbezoek gestimuleerd. 2.3 Samenhang met andere plannen Landschap Noord-Holland is als eigenaar al langere tijd bezig met onderzoek naar het toevoegen van mogelijke nieuwe, economisch rendabele functies aan Fort bij Krommeniedijk. Daarin meegenomen zijn de grootschalige restauratie van het fortgebouw èn de jaarlijkse beheerkosten. Woon-trainingcentrum voor autisten Landschap Noord-Holland en Stadsherstel Amsterdam N.V. kozen voor de uitwerking van een woon-trainingcentrum door The Care Factory in een deel van het fortgebouw. Dit biedt vanwege de permanente aanwezigheid van mensen een mooie synergie met het bemensen van het bezoekerscentrum. Stadsherstel begeleidt de gehele restauratie en verbouwing. Een deel van het fortgebouw van Fort bij Krommeniedijk wordt geschikt gemaakt voor bewoning en trainingsruimte. Het woontrainingcentrum leert jongeren met een autisme spectrum stoornis een zo zelfstandig mogelijk bestaan in de samenleving op te bouwen. Er is plaats voor 20 jongeren. Het woontrainingscentrum kan worden gekarakteriseerd als wonen met begeleiding en training. Er vindt geen zorg of behandeling plaats. Door de relatief prikkelarme omgeving is ruimte voor zelfreflectie, het benoemen van gevoelens en het ondernemen van activiteiten. Het zal een Kinderen doen mee aan activiteit foto Onno Steendam Stimulans tot vervolgbezoek via social media.

19 19 plek zijn waar de bewoners samen met coaches op zoek gaan naar het uitbreiden en vergroten van hun mogelijkheden. Er is ook volop aandacht voor het herstellen of opzetten van een sociaal netwerk. Bedrijfsvoering en status Het woon-trainingcentrum heeft een stuurgroep, een kerngroep en een professioneel team. De stuurgroep bestaat onder andere uit vertegenwoordigers van GGZ Noord-Holland Noord, de Nederlandse Vereniging voor Autisme en het Centrum voor Autisme. In de uitvoeringsfase stelt de organisatie The Care Factory samen met de kerngroep een team samen. Er wordt een stichting opgericht om het inhoudelijk concept te kunnen bewaken. De ontwikkelfase is per maart 2011 afgerond. Er is een marktanalyse uitgevoerd, er is een inhoudelijke methode beschreven, afspraken met ketenpartners zijn gemaakt en het overleg met het zorgkantoor heeft vaste vorm aangenomen. Gemeente Uitgeest heeft toestemming gegeven voor het wijzigen van het bestemmingplan waarbij de functie van het gebouw wordt gewijzigd. Op dit moment is het concept bestemmingsplan gereed zodat het in het vierde kwartaal 2011 ingediend kan worden. Daarna kunnen alle benodigde vergunningen worden aangevraagd om het woon-trainingscentrum te kunnen realiseren. 2.4 Balans tussen BZC en commerciële activiteiten Fort bij Krommeniedijk kent na de restauratie meerdere gebruikers. De centrale hal, de poterne, is ingericht als multifunctionele ontvangstruimte. Hier worden bezoekers ontvangen, welkom geheten en is de mogelijkheid een kopje koffie te drinken in kleinschalige horeca (theeschenkerij). Door de interactieve tentoonstelling worden de bezoekers aangespoord de rest van het fort te bezoeken. Door middel van bijvoorbeeld een audiotour wordt informatie op een moderne manier ontsloten. Er is een besloten buitenruimte beschikbaar waar genoten kan worden van de buitenlucht en het zicht op de omgeving. Het deel van het fort dat in gebruik is als woon-trainingscentrum is niet toegankelijk. Zie ook de plattegrond in de Bijlagen 2.5 Aanvulling op andere bezoekerscentra Bezoekerscentrum Pampus is het landelijke bezoekerscentrum dat een breed publiek wil aanspreken dat geïnteresseerd is in de Stelling. Dit bezoekerscentrum is in juli 2011 geopend. Het toekomstig bezoekerscentrum in Fort Benoorden Spaarndam heeft een museale component door de samenwerking met Stichting Kraaijenhoff. Hier wordt de werking van verdedigingswerken op interactieve wijze toegelicht. Meerwaarde Fort bij Krommeniedijk als 3e bezoekerscentrum Een aantal voordelen zijn in het plan tot nu toe al benoemd. Fort bij Krommeniedijk biedt als bezoekerscentrum een unieke beleving van het landschap van de Stelling van Amsterdam. Door haar ligging in een uitgestrekt en rustig weidelandschap beleef je het voor militaire doeleinden onbebouwde Stellinglandschap optimaal. Informatie over de (strategische) beplanting van de Stelling van Amsterdam neemt een prominente plaats in binnen de informatievoorziening op het fort. In de nabijheid van het fort is deze beplanting deels hersteld. In het omliggende landschap bevinden zich ook bijzondere natuur waarden, die uitgebreid aan bod komen in het bezoekerscentrum. De vele recreatiemogelijkheden bij het fort en in de gehele stelling zullen ruim de aandacht Ligging fort t.o.v. het dorp foto googlemaps In het omliggende landschap bevinden zich bijzondere natuurwaarden en vele recreatiemogelijkheden.

20 20 Fort bij Krommeniedijk is al jaren trekpleister voor publiek foto henk van bruggen krijgen. Alsook de diversiteit in partners in de stelling en de diversiteit in onderdelen van de Stelling die in de nabijheid van dit fort ruim vertegenwoordigd zijn. Gekozen thema: Natuur en Landschap van de Stelling van Amsterdam Sociale bestemming Omdat Fort bij Krommeniedijk een sociale bestemming krijgt, is het mogelijk ook doelgroepen aan te trekken die normaal geen interesse hebben voor het werelderfgoed van de Stelling. Wanneer op de Wereld Autismedag (2 april) of in de Nederlandse Autisme Week (2-9 april) de deuren van het woon-trainingcentrum worden geopend, zal een geheel nieuwe doelgroep kennismaken met de Stelling van Amsterdam. Door ook aan te haken op landelijke activiteiten, zoals de Nacht van de Nacht, de ANWB fietsdag, Open Monumentendag en de Week van de Geschiedenis zal tevens een brede landelijke doelgroep kennis maken met Fort bij Krommeniedijk en haar functie binnen de gehele Stelling. 2.6 Bijdrage aan beleidsdoelstellingen Provincie Noord-Holland Het vestigen van het Bezoekerscentrum in Fort bij Krommeniedijk maakt onderdeel uit van het grotere plan van de totale restauratie en herbestemming van het fortgebouw. Hiermee sluiten wij naadloos aan bij de speerpunten die door Provinciale Staten van Provincie Noord-Holland in juni 2009 zijn vastgesteld. Het uitvoeringsprogramma Stelling van Amsterdam heeft de volgende speerpunten voor de periode : - Vergroten publieke toegankelijkheid, recreatie en toerisme Het bezoekerscentrum in Fort bij Krommenie- dijk, dat nu alleen op open dagen is opengesteld, zal 7 dagen per week geopend zijn. Hiermee wordt de publieke toegankelijkheid enorm vergroot. Door de ligging in een gebied waar al veel recreatieve mogelijkheden aanwezig zijn, zullen toeristen de weg naar het bezoekerscentrum gemakkelijk kunnen vinden. De kruisbestuiving met het Amsterdam Museum zal dit versterken. Het bezoekerscentrum zal met kleinschalige horeca ook als pleisterplaats voor fietsers en wandelaars gaan dienen. - Restauratie en behoud van de Stelling In het totaalplan van Landschap Noord-Holland en Stadsherstel Amsterdam N.V. is de restauratie van het fortgebouw het uitgangspunt. Door duurzaam beheer van het gebouw (na restauratie) en de beplanting en natuur op het buitenfort èn de liniedijken blijft de Stelling van Amsterdam als geheel bewaard en beleefbaar gemaakt. De exploitatiebegroting van stadsherstel gaat uit van 50 jaar beheer en onderhoud van de panden. - Ruimtelijke samenhang en landschappelijke herkenbaarheid Door het herstellen van zowel groene als rode objecten/elementen binnen de Stelling van Amsterdam wordt de ruimtelijke samenhang herkenbaar gemaakt. De samenwerking met het Amsterdam Museum legt een duidelijke relatie tussen stad en het omliggende (platte)land. - Economische benutting De afgelopen jaren had Fort bij Krommeniedijk de functie van expositieruimte, startlocatie van excursies, er werden rondleidingen gehouden en het fort bood onderdak aan een zeer actieve vrijwilligersgroep. Financieel gezien bracht het fort geen geld op. In de toekomstige situatie wordt het fort ingezet als locatie voor een woontrainingscentrum voor autisten. Daardoor kan de

21 21 complete exploitatie budgetneutraal worden uitgevoerd. Het fort wordt hiermee zowel economisch als sociaal benut. Via crowdfunding, gekoppeld aan het weblog, is het mogelijk geld voor evenementen en beheer van de exposities bij elkaar te krijgen. - Communicatie en marketing Landschap Noord-Holland en Stadsherstel Amsterdam zijn beide organisaties die gewend zijn goede communicatie in te zetten binnen hun (dagelijks) werk. Dagelijks bereiken wij met persberichten, nieuwsbrieven, tv-uitzendingen, social media en andere communicatiemiddelen vele duizenden Noord-Hollanders. Daarnaast betrekt Landschap Noord-Holland haar ruim Beschermers en Stadsherstel haar leden actief om het landschap en erfgoed te ervaren. Deze beproefde maar ook nieuwe communicatiekanalen worden volop ingezet om het bezoekerscentrum op de kaart te zetten en goed onder de aandacht te houden bij de (Noord)-Hollanders. De Provincie Noord-Holland heeft meerdere speerpunten specifiek gericht op de zorg voor haar burgers. Met de nieuwe functie van woonen trainingscentrum worden diverse speerpunten van de provincie gehaald. - Bevorderen samenhang wonen, welzijn, zorg en leefbaarheid in het landelijk gebied De woon- en trainingruimte biedt jongeren met een autistische aandoening plek om in een rustige omgeving in en periode van twee jaar vaardigheden te ontwikkelen. Zo leren zij om zelfstandig een bestaan op te bouwen. Door de ligging van het fort in het landelijk gebied wordt samenhang gecreëerd tussen wonen, welzijn en leefbaarheid. De vlinder bruin blauwtje verblijft graag in de bijzondere kruidenrijke graslanden van de liniedijken Foto wil Doorn-Meyne

22 22 Prachtig wijds uitzicht vanaf het fort foto Henk van Bruggen

23 3. Exploitatie 23 De exploitatie van het fortgebouw wordt ondergebracht bij een nieuw op te richten: Stichting exploitatie Fort bij Krommeniedijk. Landschap Noord-Holland is en blijft eigenaar van het fortgebouw en het fortterrein. 3.1 Bewezen professionaliteit exploitant en ervaring publieksfuncties Stichting Landschap Noord-Holland bestaat al Een van de doelen van Landschap Noord-Holland is het actief betrekken van publiek bij landschap, natuur en cultuurhistorie. Landschap Noord- die gerund wordt door mensen met een verstandelijke beperking; - de fortwachterswoning van Fort Diemerdam - Het Kleine Weeshuis is een nieuwe museale attractie voor kinderen van 4 t/m 10 jaar oud. Speciaal voor hele gezin en ga terug in de tijd. 75 jaar. Landschap behoudt en ontwikkelt natuur, Holland is eigenaar en beheerder van bezoekers- gerestaureerd en nu wordt er bijzondere nieuw- landschap en cultuurhistorie in Noord-Holland. centra en Informatiepunten door de gehele bouw op het terrein gerealiseerd t.b.v. een Portfolio The Care Factory Dat doen wij in circa 85 eigen gebieden, met een provincie. Het bezoekerscentrum Ilperveld horecagelegenheid, ook is het fort een informatie- DNO Alkmaar: Marktanalyse, scenariobeschrijving omvang van hectare. (bij Landsmeer) ontvangt jaarlijks veertien- punt van de stelling; en conceptontwikkeling van een nieuwe ver- duizend bezoekers. - een haalbaarheidsonderzoek opgestart voor blijfsvoorziening t.b.v. cliënten in Noord Holland Bij de stichting werken ruim 150 professionals het fort aan den Ham en fort bij Aalsmeer. Noord; op het gebied van cultuurhistorie, (landschaps) In het proces wordt, behalve met de vrijwilligers- - voor het Fort aan de Sint Aagtendijk (Beverwijk) - GGZ Westfriesland: Quick scan en plan van beheer en communicatie. Wij geven advies en groep en het Amsterdam Museum, nauw samen- worden plannen uitgewerkt; het fort moet een aanpak integratie voor fusie met GGZ- Noord- doen onderzoek op het gebied van natuur en gewerkt met The Care Factory en Stadsherstel. cultureel fort worden. holland Noord. Dagelijkse aansturing van landschap. Wij zijn specialisten op gebied van Stadsherstel Amsterdam (1956) is de grootste circuit kortdurende zorg. duurzaam natuur- en landschaps beheer. Ons restau rerende organisatie van Nederland en zet De projecten van Stadsherstel worden als leerling- werk doen we samen met ruim zich in voor erfgoed, monumenten en cultuur. bouwplaatsen uitgevoerd. Waar mogelijk tevens Portfolio Vrijwilligersgroep Fort bij Krommeniedijk vrijwilligers en wordt gesteund door Stadsherstel is eigenaar van meer dan 500 pan- als restauratie-opleidingsproject, omdat Stads Deze actieve vrijwilligersgroep bestaat sinds Beschermers en 75 Bedrijfsvrienden. den in en rondom Amsterdam, variërend van herstel graag ziet dat het restauratieambacht en werkt nauw samen met de beheerder van woon huizen tot kerken en industriële monumen- wordt doorgegeven. Landschap Noord-Holland. De werkzaamheden Portfolio Landschap Noord-Holland ten. Stadsherstel is altijd op zoek naar de meest van de groep bestaan uit: Landschap Noord-Holland is als adviseur en passende (her)bestemming voor de panden in Ook zijn er verscheidene projecten waar klein onderhoud van het fort, zowel het gebouw beheerder betrokken bij de volgende projecten haar bezit, dat zij onderhoudt, beheert en ver- Stads herstel met recreatie- toerisme en natuur- als de beplanting op en rond het terrei; op de Stelling van Amsterdam: - onderzoek naar de historische beplanting van huurt. De restauratieomzet bedraagt gemiddeld 10 miljoen per jaar. Stadsherstel levert daarmee organisaties samenwerkt om projecten toegankelijk te maken, te verbinden en te versterken. organisatie evenementen, openstelling van het fort; Vier professionele organisaties de gehele Stelling van Amsterdam; Meetnet cultuurlandschap; inventarisatie land- een belangrijke bijdrage aan het bewaren van erfgoed voor volgende generaties en het behoud De Vereniging Vrienden, met meer dan 2900 leden, ondersteunt al 30 jaar de restauratie - het verzorgen van rondleidingen; - het verzorgen van informatiemateriaal over en een actieve vrijwilligers- schapselementen binnen de gehele Stelling; Landschap met Liniedijken; Onderzoek, herstel en ontwikkeling van natuur en cultuurwaarden op een deel van de Stelling; van het restauratieambacht. Portfolio Stadsherstel Sinds enkele jaren is haar werkgebied uitgebreid werkzaamheden van Stadsherstel. Stadsherstel heeft 30 medewerkers en 80 aandeelhouders. Portfolio Het Amsterdam Museum het fort en de Stelling van Amsterdam. 3.2 Eigen financiële bijdrage De restauratie van het gehele fortgebouw zal groep bundelen hun krachten. diverse advies- en inrichtingsprojecten, o.a. tot de Stelling van Amsterdam met ver schillende - Amsterdam DNA expositie Een prikkelende plaatsvinden onder leiding van Stadsherstel Fort bij Aalsmeer en Fort bij Vijfhuizen; projecten: introductie op de stad Amsterdam en haar Amsterdam. De financiering is afkomstig van: beheerder van Fort aan de St. Aagtendijk, - de Kringenwetboerderij te Diemen gerestaureerd historie aan de hand van toppers uit de - Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG): het Fort Zuidwijkermeer, Fort Veldhuis en Fort en herbestemd tot diagnosecentrum van de museumcollectie; project staat op de B-lijst. De formele subsidie- bij Krommeniedijk. Stichting Herstelling; - organisatie twee exposities van enkele leden aanvraag t.b.v. de A-lijst moet eind de molenstomp te Osdorp gerestaureerd en van Beeldhouwerscollectief ABK op de oude ingediend zijn; herbestemd tot informatiepunt en theehuis meisjesspeelplaats van het Amsterdam Museum