Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Raad voor de Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken Nr. 43 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 19 mei 2004 Op 1 en 2 juni vindt de EU-Raad Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken plaats. Ter voorbereiding op het Algemeen Overleg van 27 mei aanstaande zend ik u hierbijde geannoteerde agenda ten behoeve van het Volksgezondheidsdeel van deze Raad, beginnende bijagendapunt 8. Het verslag van het Volksgezondheidsdeel van de Raad Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken van 2 december jongstleden, heb ik u reeds eerder toegezonden. De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, J. F. Hoogervorst KST tkkst ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2004 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 1

2 Agendapunt 8: Promoting heart health Raadsconclusies Aanname van de Raadsconclusies In de Raadsconclusies van het Ierse voorzitterschap worden de omvang en impact van hart- en vaatziekten uiteengezet, en wordt ingegaan op de noodzaak en mogelijkheden om de ziekte en sterfte die hiervan het gevolg is, terug te dringen. De resolutie roept de lidstaten op om de bestrijding van hart- en vaatziekten een prominentere plaats te geven binnen hun nationale volksgezondheidsbeleid. De Europese Commissie wordt uitgenodigd hierbijeen ondersteunende rol te spelen, onder meer met betrekking tot gegevens- en informatieuitwisseling en uniformering van dataverzameling. Nederland staat positief tegenover de voorgestelde Raadsconclusies en stemt in met de conclusie dat het voorkómen en behandelen van cardiovasculaire ziekten in het volksgezondheidsbeleid meer aandacht verdient. Agendapunt 9: e-health Commission Communication on e-health making healthcare better for European citizens: An action plan for a European e-health Area Raadsconclusies Aanname van de Raadsconclusies en presentatie van de Commissie In de Raadsconclusies, die deels ook bestaan uit de conclusies van de ehealth Conferentie in Cork van 5 en 6 mei, worden de bijdragen van ehealth aan de gezondheidszorgsector onderschreven. De belangrijkste bijdragen zijn: de toegang tot informatie en toegang tot zorg; de beschikbaarheid van gegevens voor zorgprofessionals en overheden; de kwaliteit, veiligheid en bijdrage aan de economie en efficiency van gezondheidsvoorzieningen. In de mededeling van de Commissie wordt een actieplan voor de realisatie van een «Europese ehealth ruimte» bepleit. De Commissie stelt dat zowel de patiënten als de werknemers in de zorgsector zullen profiteren van verbeterde toegang tot gezondheidszorg als gevolg van de introductie van ehealth toepassingen. De mededeling is zeer recentelijk gepubliceerd. In de mededeling van de Commissie wordt een drietal prioriteiten geformuleerd voor het realiseren van een European ehealth Area. Deze zijn: Het aanpakken van gemeenschappelijke uitdagingen; het opzetten van pilot-projecten; en het delen van best practices. Nederland kan de Raadsconclusies over ehealth ondersteunen. Verder kan Nederland de presentatie over de Mededeling van de Commissie over ehealth aanhoren. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 2

3 Agendapunt 10: Pandemic Preparedness and Respons Planning Raadsconclusies Aanname van de Raadsconclusies De wereld verwacht binnen het tijdbestek van jaren een volgende influenza pandemie waarbijmiljoenen mensen ziek zullen worden en een aantal zal sterven. Wereldwijd wordt in landen gewerkt aan de voorbereiding hierop, ook in de EU. De Commissie wil de voorbereidingsgroep daarvoor onderbrengen bijde Health Security Committee (HSC), een groep die naar de mening van de meeste LS is opgericht om voorbereidingen tegen bioterrorisme te treffen. Naar aanleiding van de bespreking over Pandemic Influenza Preparedness Planning en Respons tijdens de informele ministers bijeenkomst in Cork (d.d. 12 mei 2004) is afgesproken dat voor de periode van 1 jaar het mandaat van het weinig transparante HSC uitgebreid wordt van bioterrorisme naar het voorbereiden op een influenza pandemie. Dit omdat er haast geboden is bijhet voorbereiden op een influenza pandemie en er op dit moment geen ander gremium is dat juridisch gezien deze taak op zich kan nemen. Na dit jaar zal opnieuw bekeken worden of het HSC het meest gewenste gremium is. De meeste lidstaten, waaronder Nederland, wensen deze taak onder te brengen bijhet Europees Centrum voor ziektepreventie- en bestrijding om te voorkomen dat geen parallelle trajecten ontstaan. Nederland is voor een heldere positionering van commissies en voor eenduidigheid. Verder pleit Nederland ervoor alle activiteiten met betrekking tot infectieziekten inclusief bioterrorisme onder te brengen in één organisatie. Nederland accepteert hierbijhet onderbrengen van pandemic preparedness bijde Health Security Committee, onder de voorwaarde dat dit slechts een tijdelijke uitbreiding van het mandaat in het kader van influenza inhoudt (tot uiterlijk mei 2005), totdat het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding van start gaat. Agendapunt 11: Healthcare developments in the European Union a) Patient mobility Commission Communication on the follow-up to the high level reflection process on patient mobility and healthcare developments in the European Union Council Conclusions b) Sustainable healthcare (public health dimension) Commission Communication on modernising social protection for the development of high-quality, accessible and sustainable health care and long-term care: support for the national strategies using the «open method of co-ordination» Presentatie door de Commissie en een gedachtenwisseling Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 3

4 De documenten inzake «patiëntenmobiliteit» zijn een vervolg van het op 9 december 2003 afgeronde denkproces op hoog niveau. De Europese Commissie werkt in het eerste document een aantal aanbevelingen uit het eindrapport van het denkproces op hoog niveau uit. De belangrijkste daarvan is wellicht de oprichting van een permanent mechanisme, te weten een High Level Group on Health Services and Medical Care. Dit permanente mechanisme buigt zich over vragen die in het denkproces op hoog niveau aan de orde zijn geweest. De mededeling inzake «sustainable healthcare» pleit als belangrijkste punt voor het gebruik van de Open methode van Coördinatie (OMC), het instrument gebruikt in het Lissabonproces, in de gezondheidszorg. Nederland verwelkomt de mededelingen van de Europese Commissie en het Ierse voorzitterschap over patiëntenmobiliteit. De mededelingen leveren een positieve bijdrage aan het vervolg van het in december 2003 afgeronde denkproces op hoog niveau over de mobiliteit van patiënten en de ontwikkelingen in de gezondheidszorg in de EU. Nederland staat positief tegenover de oprichting van een High Level Group on Health Services and Medical Care. Verder staat Nederland positief tegenover het gebruik van OMC op het terrein van de gezondheidszorg. Agendapunt 12: International health regulations (IHR) Council Decision adapting the negotiating directives for the Commission in respect of the revision of the International Health Regulations under the framework of the World Health Organisation Aanname van de onderhandelingsrichtsnoeren De International Health Regulations (IHR) zijn een set van regels die de Lidstaten van de WHO in 1951 hebben aangenomen. Doel van de IHR is om de wereld te beschermen tegen besmettelijke ziekten met zo min mogelijk onnodige en nadelige gevolgen voor het internationale verkeer. Vanaf 1981 gelden de IHR voor 3 ziekten: pest, gele koorts en cholera. Omdat nieuwe ziekten opkomen en oude ziekten opnieuw verschijnen, stelt de WHO voor de IHR te herzien en uit te breiden naar alle gebeurtenissen die een acuut gevaar («emergency») voor de internationale volksgezondheid met zich mee kunnen brengen. Deze herziening heeft gevolgen voor vervoer en verkeer, handel, nationale surveillance en respons infrastructuur, soevereiniteit van landen en nationale wetgeving. De belangrijkste inhoudelijke veranderingen ten opzichte van de oude IHR zijn verbreding van de reikwijdte, het stellen van eisen aan de minimale surveillance & respons infrastructuur van de lidstaten en verlies van een zekere soevereiniteit van de lidstaten met betrekking tot respons op gebeurtenissen die een dreiging voor de internationale volksgezondheid vormen. In het geagendeerde document zijn de onderhandelingsrichtsnoeren vastgelegd. De Commissie krijgt met deze richtsnoeren het mandaat te onderhandelen op die punten die onder haar competentie vallen. De Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 4

5 Commissie dient over deze punten waarop zijbevoegd is te onderhandelen de meningen van de EU lidstaten mee te nemen (afstemming met de Raad) en ervoor te zorgen dat de Gemeenschap als een geheel optreedt tijdens de wereldwijde onderhandelingen. Nederland kan akkoord gaan met de onderhandelingsrichtsnoeren zoals die nu voorliggen. Agendapunt 13: Alcohol harm reduction among young people Raadsconclusies Aanname van de Raadsconclusies Alcohol is, na tabak, de belangrijkste determinant van gezondheidsschade in de Europese gemeenschap (in 2003: 8 tot 12% van alle ziekten). Vooral zorgwekkend is het excessieve gebruik van alcohol door jongeren. Kinderen gaan al op jonge leeftijd alcohol gebruiken en het is inmiddels onder 15/16 jarigen niet ongebruikelijk om door te drinken tot je volledig dronken bent. Een kwart van alle sterfgevallen bijjonge mannen van 15 tot 29 jaar is alcoholgerelateerd. Het Ierse voorzitterschap zal steun vragen voor de plannen van de Commissie (DG Sanco) om te komen met een concept van een strategisch document over dit onderwerp, dat eind dit jaar aan de lidstaten voor gedachtewisseling zal worden voorgelegd. De grondslag voor de EU strategie is onder meer de evaluatie-bepaling van de Raadsaanbeveling Alcoholgebruik door jongeren, in het bijzonder kinderen en adolescenten van juni In Nederland is alcoholverslaving een van de prioritaire ziekten van het preventiebeleid. De belangrijkste doelgroep van het beleid zijn jongeren. Nederland ziet met belangstelling uit naar het concept strategisch EU-document over dit onderwerp. Agendapunt 14: Childhood asthma Raadsconclusies Aanname van de conclusies Het thema kinderen en luchtwegziekten is een van de speerpunten van de «EU Strategie milieu en gezondheid». In dit kader worden op een negental thema s door technische werkgroepen rapporten uitgewerkt. De volgende stap is het formuleren van concrete acties op basis van de rapporten ten behoeve van het Europese actieplan milieu en gezondheid. Nederland kan akkoord gaan met de vaststelling van de conclusies. Nederland onderschrijft de negatieve invloed van tabaksrook in de omgeving op de luchtweggezondheid van kinderen. Daarmee ondersteunt Nederland van harte de Raadsconclusies van 27 oktober 2003 over een Europese strategie milieu en gezondheid, waarnaar in de conclusies over childhood asthma verwezen wordt, dat onacceptabele risico s zoals meeroken tot een minimum beperkt moeten worden of indien mogelijk totaal voorkomen moeten worden. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 5

6 Agendapunt 15: Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on nutrition and health claims made on foods Voortgangsverslag Bespreking voortgangsverslag Een gezondheidsclaim legt een verband tussen een bepaald voedingsmiddel of één van de ingrediënten daarvan en gezondheid. Een voedingsclaim stelt iets over het gehalte aan energie, nutriënten of andere substanties. Het voorstel legt vast onder welke voorwaarden claims gebruikt mogen worden. Centraal staat dat gezondheidsclaims alleen mogen worden gebruikt als tevoren is vastgesteld of ze een voldoende wetenschappelijke basis hebben. Tijdens het Ierse Voorzitterschap kon op dit dossier geen politiek akkoord worden bereikt. Het voorstel is in de raadswerkgroep uitgebreid besproken en op een aantal controversiële punten tekent zich overeenstemming af. Het Europees Parlement (EP) heeft echter geen eerste lezing kunnen afronden en zal na de verkiezingen het dossier weer oppakken. Nederland neemt kennis van het voortgangsverslag en zal in de Raad op de inhoud van het voorstel geen nadere positie innemen. Nederland zal als EU voorzitter het dossier weer agenderen als duidelijk wordt welke inhoudelijke lijn het EP in haar nieuwe samenstelling gaat volgen. Nederland streeft naar een snelle afronding van dit belangrijke dossier. Agendapunt 16: Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on the addition of vitamins and minerals and of certain other substances to foods Voortgangsverslag Bespreking voortgangsverslag De verordening harmoniseert de regelingen rondom de toevoeging van vitaminen en mineralen aan levensmiddelen en het gebruik van bepaalde andere stoffen. Het voorstel staat voor het eerst op de agenda van de EU-Gezondheidsraad. Het voorstel hangt samen met het voorstel Gezondheidsclaims dat eveneens op de agenda staat. De echte politieke discussie speelt zich af op dat dossier. Een politiek akkoord zal moeten worden bereikt tijdens het NL voorzitterschap, maar is afhankelijk van de voortgang die wordt geboekt op het dossier gezondheidsclaims. Het EP heeft aangegeven pas na de verkiezingen tot eerste lezing te komen. De meningen van de Lidstaten lopen op het dossier niet ver uiteen. De verordening harmoniseert bestaande nationale verschillen in levensmiddelenwetgeving die vrije interne markt belemmeren. Door regelgeving op communautair niveau worden deze verschillen teruggedrongen. Op dit moment is er geen communautaire wetgeving, hetgeen vrije handel op de interne markt belemmert. De verplichte toevoeging van mineralen en vitaminen, zoals de toevoeging van jodium aan keukenzout blijft onder de verantwoordelijkheid van de Lidstaten zelf. Via de verordening worden veilige maximumgehaltes voor de toevoeging van stoffen bepaald. Ook etikettering wordt vastgesteld. Het voorstel draagt bijaan Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 6

7 een verhoging van de bescherming van de volksgezondheid op twee manieren: Ter bescherming van de volksgezondheid zijn geharmoniseerde regels noodzakelijk die een te hoge en te lage inname van deze stoffen voorkómen en een adequate inname bevorderen. Het Europese voorstel geeft mogelijkheden om stoffen waarvan de veiligheid nog niet bekend is, zoals Kava Kava en Taurine, aan een beoordelingsregime te onderwerpen. Nederlandse positie: Nederland verwelkomt het voorstel. Nederland wil een uitvoerbaar voorstel en vindt dat het voorstel in zijn huidige vorm daaraan redelijk voldoet. Ten slotte zal Nederland zich tijdens haar voorzitterschap inzetten om voortgang te boeken op dit dossier. Agendapunt 17: Diversen Developments regarding services: Commission White Paper on Services of General Interest Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council on services in the internal market Informatie van de Commissie en van het voorzitterschap De commissie presenteert tijdens de Raad het witboek «diensten van algemeen belang» (DAB). Dit is een vervolg op het groenboek «diensten van algemeen belang». In dit groenboek geeft de Commissie gevolg aan het verzoek van de Europese Raad, waarbijze naast een eventuele kaderrichtlijn ook het onderwerp DAB in een breder kader plaatst. DAB hebben een bredere betekenis dan «Diensten van Algemeen Economisch Belang» en hebben betrekking op zowel marktgerichte als niet-marktgerichte diensten die de overheid van algemeen belang acht en waarvoor specifieke openbaredienstverplichtingen gelden. Naast het vastleggen van een aantal beleidsbeginselen (cohesie, universele dienstverlening, toezicht, etc.) aangaande DAB, wordt tevens ingegaan op het belang van evaluatie van DAB en de relatie van DAB met handelspolitiek. Verder heeft de Europese Commissie begin dit jaar een voorstel bij de Raad ingediend voor een (kader)richtlijn diensten op de interne markt. Deze ontwerprichtlijn heeft tot doel om belemmeringen (vergunningstelsels, vestigingseisen etc.) ten aanzien van het vrije verkeer van diensten in nationale regelgeving op te heffen. Tot op heden heeft de Commissie de lidstaten gevraagd op hoofdlijnen commentaar te leveren op de richtlijn. De lidstaten hadden zoveel opmerkingen over de ontwerprichtlijn dat besloten is om de ontwerprichtlijn voor de tweede keer op hoofdlijnen te bespreken. In de ontwerprichtlijn is een bepaling over gezondheidszorg opgenomen. Aangezien het witboek «diensten van algemeen belang» tijdens de Raad pas gepresenteerd wordt door de Commissie, heeft Nederland hierop nog geen positie ingenomen en zal de presentatie van de Commissie aanhoren. Wat betreft de richtlijn diensten is Nederland voor het handhaven van het artikel over de gezondheidszorg omdat de tekst niet meer betreft dan een Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 7

8 codificatie van Hofuitspraken. Wel behoeven sommige begrippen nog verduidelijking. De ontwerprichtlijn zal een belangrijk onderwerp zijn tijdens het Nederlandse voorzitterschap van de EU. WHO Framework Convention on Tobacco Control Informatie van het voorzitterschap en de commissie Tijdens de 56ste World Health Assembly in mei 2003 stemden de 192 lidstaten van de WHO unaniem in met de tekst van de Framework Convention on Tobacco Control (FCTC), een mondiaal verdrag ter ontmoediging van tabaksgebruik. Op 16 juni daaropvolgend hebben zowel de EU als diverse van haar lidstaten de FCTC ondertekend. Begin dit jaar is in de Raadswerkgroep Volksgezondheid een voorstel van de Commissie tot bekrachtiging (ratificatie) van de FCTC besproken. Hierover werd al spoedig overeenstemming bereikt. Op grond hiervan ligt het ratificatiebesluit nu min of meer als hamerstuk voor. NL is van meet af aan voorstander geweest van een krachtige FCTC en kan instemmen met het voorliggende Raadsbesluit ter ratificatie van de FCTC. European Centre for Disease Prevention and Control Informatie van de Commissie In augustus 2003 heeft de Commissie een voorstel gedaan voor de oprichting van een Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC). Dankzijde voortvarendheid van het Italiaanse voorzitterschap, kwam de Raad in december 2003 al tot een algemene overeenstemming ten aanzien van de inhoud van het voorstel. Het Centrum dient vanaf januari 2005 in Zweden (Stockholm) van start te gaan. Er is nog geen directeur benoemd. De Commissie zal een lijst van kandidaten opstellen na een open sollicitatieprocedure. De raad van bestuur benoemt de directeur na een parlementaire hoorzitting met de geselecteerde kandidaat. Volgens de agenda van de Raad geeft de commissie informatie over dit punt. Het is echter welke informatie de commissie geeft tijdens de Raad. Nederland kan de informatie van de Commissie aanhoren. European health insurance card Informatie van de Commissie Schriftelijke informatie ontbreekt tot op heden. De Europese Raad te Barcelona van 20 maart 2002 besloot tot invoering van een Europese Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 8

9 ziekteverzekeringskaart. Hiermee zou op elektronische wijze de verzekeringsgerechtigdheid van de houder kunnen worden vastgesteld zodat deze overal in Europa met die kaart medische zorg kan krijgen ten laste van zijn nationale verzekering. Nederland is in beginsel positief waar het de invoering van een electronische kaart betreft. Nederland zal kennis nemen van de informatie van de Commissie. European health strategy Informatie van de Commissie Deze strategie richt zich op de Europese toekomst (5 10 jaar) van gezondheidsbeleid. De Commissie heeft daarbijde volgende beleidsgebieden geïdentificeerd: focus op burgers en patiënten; gezondheidsverschillen; informatievoorziening; bescherming tegen gezondheidsrisico s; gezonde levensstijl; gezondheid in andere beleidsterreinen; samenwerking tussen gezondheidszorg systemen, EU en global health. De commissie zal de strategie toelichten tijdens de Raad. Omdat het document nu nog is kan er nog geen standpunt over worden ingenomen. Environment and Health Informatie van de Commissie Doelstellingen van de Strategie Milieu en Gezondheid zijn de beperking van de gezondheidsschade door milieurisico s, preventie van nieuwe bedreigingen en de versterking van het EU-beleid op dit gebied. Veel milieu- en gezondheidsproblemen zijn inmiddels met succes aangepakt, maar vooral de samenhang tussen de verschillende milieuproblemen blijft relatief onderbelicht. Dat vraagt om een nieuwe aanpak. Deze wordt ingezet met het Actieplan waarin de doelstellingen en activiteiten voor de periode zijn opgenomen. Nederland kan de informatie van de Commissie aanhoren. Nederland staat in beginsel positief ten opzichte van de voornemens van de Commissie in de strategie milieu en gezondheid. De doelstellingen van de strategie sluiten goed aan op het Nederlandse beleid en het Actieprogramma Gezondheid en Milieu (uit april 2002). Volgens Nederland zou de EU vooral ook een coördinerende rol moeten spelen in het bijeenbrengen van de ervaringen die in de verschillende lidstaten de afgelopen tien jaar zijn opgedaan op het gebied van milieu en gezondheid. Verder zou de aandacht zich moeten richten op de beperking van gezondheidseffecten als gevolg van bijvoorbeeld geluidsoverlast, luchtverontreiniging of een ongezond binnenmilieu. Ook de risicobeleving door burgers en risicocommunicatie moet een plek in de strategie krijgen. Verder moet dubbelwerk worden voorkomen: de strategie hoeft geen zaken te regelen die in andere EU-besluiten of -regelgeving al aan de orde Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 9

10 komen. Bovendien moet er een goede afstemming bestaan met lopende activiteiten binnen de World Health Organisation. Osteoporosis Informatie van het voorzitterschap Het is niet bekend welke informatie het voorzitterschap geeft inzake osteoporose. Wel heeft de Europese Commissie op verzoek van het Europese Parlement in aanbevelingen uitgebracht over de preventie van osteoporose in de Europese gemeenschap: «report on Osteoporosis in the European Community -Action for Prevention». Doel is de erkenning van osteoporose als een belangrijk volksgezondheidsprobleem. De belangrijkste aanbevelingen hebben betrekking op beleidsaandacht op overheidsniveau, systematische dataverzameling inzake vóórkomen en trends van osteoporose, beschikbaarheid van botdichtheidsmetingen, voorlichting aan het publiek over leefstijl en vitamine suppletie, onderzoek, optimalisering van behandeling. Nederland kan de informatie aanhoren. In Nederland is osteoporose geen speerpunt van beleid. Wel maakt osteoporose deel uit het brede domein «aandoeningen aan het bewegingsapparaat «dat als een van de zes prioritaire ziekten is aangemerkt in de Nota «langer gezond leven, ook een kwestie van gezond gedrag» (TK , nr. 20). Diabetes Informatie van het voorzitterschap De inhoud van de informatie die het voorzitterschap tijdens de Raad zal geven is. Wel is bekend dat diabetes een ernstige chronische ziekte is die vaak wordt onderschat. Veel patiënten krijgen te maken met ernstige complicaties, waaronder hart- en vaatziekten, blindheid, aantasting van de nieren en het zenuwstelsel, en onvermijdelijke amputaties. Diabetes komt vaak voor. Nederlandse positie: Aangezien is welke informatie het voorzitterschap zal geven kan op dit punt geen standpunt worden ingenomen en kan Nederland de informatie van de Commissie aanhoren. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr