Thermische Energie uit Oppervlaktewater

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Thermische Energie uit Oppervlaktewater"

Patricia Anneleen van der Woude
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Thermische Energie uit Oppervlaktewater

2 1. Wat is TEO 2. Potentie in Nederland 3. Ervaringen 4. Eigen pilots 5. Waar in te zetten 6. Waar rekening mee houden

3 TEO met en zonder WKO WKO

4 Seizoenen TEO Bron: IF Technology

6 Voordelen TEO t.o.v. droge koeler COP TEO = 60 en COP DK = 20 >> bespaart 65 % energie regeneratie Kleiner elektrisch vermogen nodig Geen geluidsproductie/overlast Dak blijft vrij voor PV e.d. Geen bijdrage hittestress binnensteden Energiebalans in de bodem 40% minder bodemwaterbeslag WKO

7 Nadelen TEO t.o.v. droge koeler Risico verstopping innamepunt t.g.v. draadalgen mosselen aangroei Meer onderhoud Vergunningstraject Over grondgebied derden

8 Landelijk potentieel TEO gebouwde omgeving Warmte Technisch winbaar 27 % Economisch winbaar 12 % Koude Technisch winbaar 100 % Economisch winbaar 60 % Bron: IF Technology

9 Potentie Warmtelevering Geografisch WKO + TEO

10 Samenwerking RWS en RVB Aanleiding potentiekaart TEO (1000 gebouwen < 1 km van water) Inhoud samenwerking Verzamelen ervaring bestaande TEO s Onderzoek potentie verduurzamen gebouwen Bepalen rekenregels gebouw Uitvoeren pilots

11 Pilots TEO 1. Westraven Utrecht RVB - bestaande WKO 2. Verkeerscentrale RWS - met WKO 3. Bedieningsgebouw sluis/gemaal RWS - zonder WKO 4. Laan op Zuid 45 Rotterdam RVB - met WKO 5. Gerechtsgebouw Breda RVB - met WKO 2018 opgeleverd

12 Aanpak verduurzaming met TEO 1. Bestaande TEO projecten evalueren 2. Afweging TEO met concurrerende technieken 3. Strategie bepalen TEO voor bestaande en nieuwe gebouwen 4. Kennis delen en publiceren

13 Evaluatie bestaande TEO projecten Project Type Oppervlak WKO Opp. Water* 1 Maastoren te Rotterdam 1 (WKO + TEO) m m 3 /h 80 m 3 /h 2 Port City, Rotterdam 1 (WKO + TEO) m m 3 /h 120 m 3 /h 3 Gemeentewerf Capelle aan de IJssel 2 (TEO) m 2 n.v.t. 40 m 3 /h 4 Districtskantoor RWS, Terneuzen 2 (TEO) m 2 n.v.t. 20 m 3 /h 1. Technisch 2. Financieel 3. Contractueel 4. Lessons learned

14 TEO energieconcepten met 1. WKO + gasketel 2. WKO + luchtwarmtepomp 3. WKO (monovalent) 4. Gasketel 5. Luchtwarmtepomp

15 TVT afhankelijk van afstand tot oppervlaktewater Max. afstand gebouw TVT 20 jr m² >> 250 m m² >> 600 m m² >> 1200 m

16 Energielabel D C C A E B A A A Uitgangspunt: HTV (80 C) Bij LTV (55 C) m² > m²

17 Beslisschema TEO installatie

Conclusies q q q q q > 5.000 m² TEO met WKO + LWP (LTV) of piekketel (HTV) < 5.000 m² TEO + LWP (LTV) of piekketel (HTV) Skid toepassen tot 20.

18 Conclusies q q q q q > m² TEO met WKO + LWP (LTV) of piekketel (HTV) < m² TEO + LWP (LTV) of piekketel (HTV) Skid toepassen tot m² Afstand tot water bij TVT = 20 jaar m² < 250 m m² < 600 m m² < 1200 m TEO beperkt mogelijk bij klein stilstaand water en kleine havens

19 Aandachtspunten q q q q q Materialen transportleiding HPDE en TSA titanium Vervuiling innamepunt (draadalg, mosselen etc.) Ontwerp en plaats innamepunt Vergunningen Gebruik grond derden Rapport Potentie TEO voor verduurzamen gebouwen... binnenkort beschikbaar bij Rijksvastgoedbedrijf en Rijkswaterstaat

20 Bedankt voor uw aandacht en tot ziens!

Maastoren Rotterdam 1. Technisch: monovalent WKO; 3270 uur koude(delta T=7,5 C en 1900 uur warmte-invang(delta T=8,1 C); Rendementsverbetering 4 tot 10% t.o.v. DK 2. Financieel: TEO 100.

21 Maastoren Rotterdam 1. Technisch: monovalent WKO; 3270 uur koude(delta T=7,5 C en 1900 uur warmte-invang(delta T=8,1 C); Rendementsverbetering 4 tot 10% t.o.v. DK 2. Financieel: TEO (2010) gelijk DK; exploitatie voordeel t.o.v. DK 3. Contractueel: Eigenaar exploitant Vaanster, aanleg onderhoud Roodenburg Install.bedrijven 4. Lessen learned: 3 WP ipv 2 i.v.m. deellast rend.

Bernoullifilters 2. Financieel: na 2 jaar vervang RVS innameleidingwerk en TSA 3.

22 Port City Rotterdam 1. Technisch: monovalent WKO; TEO regenereerd koudetekort; zelfreinigende Bernoullifilters 2. Financieel: na 2 jaar vervang RVS innameleidingwerk en TSA 3. Contractueel: eigendom, realisatie en onderhoud energie exploitant Eteck 4. Lessen learned: titaan TSA en HPDE leidingwerk i.p.v. RVS; innamepunt onder ponton

23 Gemeentewerf Capelle a.d IJssel 1. Technisch: zonder WKO; warmtepompen(2x73kw); pieklast en backup ketels(3x70kw) 2. Financieel: na 2 jaar vervang RVS innameleidingwerk en TSA 3. Contractueel: gemeente eigendom, beheer en onderhoud contract 4. Lessen learned: wekelijks reinigen filters van wier >> advies gesloten systeem met kunstof buis in water

24 Voormalig district kantoor RWS 1. Technisch: zonder WKO; warmtepomp; pieklast/backup ketels 2. Financieel: RVS TSA na 8 jaar vervangen 3. Contractueel: RVB eigendom, beheer en onderhoud contract 4. Lessen learned: 3 per uur automatisch spoelen i.v.m. scheepvaart

25 Inventarisatie RVB panden met TEO potentie (binnen 5 jaar aan te pakken)

Vergelijkbare documenten

Thermische Energie uit Oppervlaktewater

Thermische Energie uit Oppervlaktewater Jan Mimpen Expertise Centrum Techniek Nationaal Symposium Gebruikersplatform Bodemenergie 22-11-2018 1. Wat is TEO 2. Potentie in Nederland 3. Ervaringen 4. Eigen