Een koe is geen cavia:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Een koe is geen cavia:"

Transcriptie

1 Een koe is geen cavia: waarom spreken met consumenten zo moeilijk is Dr.Ir. Stef Aerts Agro- en Biotechnologie, Odisee Hogeschool

2 Take away message Zeg wat je doet, en doe wat je zegt. Een vraag is geen aanval. Begrijp jezelf vooraleer je begrip vraagt. Stel vervelende vragen. Ook aan jezelf. Argumenteer voor iets, niet tegen iets anders.

3 Kent u deze nog?

4 Rare vragen Waarom eten we in Europa geen hond of kat? Waarom geven we slangen wel muizen te eten, maar geen kittens? Waarom krijgen melkkoeien niet langer allemaal een naam? Waarom krijgen de fokstieren er wél een?

5

6 Een beknopte geschiedenis Mens en dier leven samen van voor domesticatie Van dier bepaalt wereld mens naar mens bepaalt wereld dier. Radicaal breekpunt in de interactie jaar geleden Tot na de Middeleeuwen Dier = voeding, energie, mobiliteit Leefwereld amper gescheiden Varkens in de stad Woonruimte grenst aan koestal 6

7 Verdere evolutie na 1880 Heroriëntering ifv toegevoegde waarde Tuinbouw Veeteelt Enkeldoelrassen Minder grondgebonden (pluimvee, varken) Productie-intensivering: Afname areaal, toename productie, afname arbeidskrachten (en boeren), motorisatie, dierziektebestrijding (antibiotica), nieuwe staltypes, selectie Verdere afname landbouwers Meer dieren / arbeidskracht 7

8 Maatschappelijke veranderingen Zijn de mensen nog dezelfde als vroeger?

9 We vroegen aan 100 Vlamingen noem een dier. 1960

10 We vroegen aan 100 Vlamingen noem een dier. 2019

11 Maatschappelijke veranderingen Afname hobbyboeren en backyard animals Tweeverdieners: Convenience Supermarkten Luxeproducten Maar: 11

12 Mens-dierrelaties Nutsdieren Gezelschapsdieren Hulpdieren Exotische dieren Hobbydieren Schadelijke dieren Wilde dieren 12

13 Mens-dierrelaties Conclusie Indeling niet gebaseerd op: Wetenschappelijke taxonomie Dier-eigenschappen Niet alle dieren van dezelfde soort in dezelfde categorie Wijzigingen in de tijd 13

14 Andere relatie = andere houding

15 Andere relatie = andere houding

16 Normen en waarden over dieren Hoe ontstaan normen en waarden? Socialisatie : eigen achtergrond, ervaringen, extrapoleren naar maatschappij Andere normen zijn abnormaal en bedreigend (Dieren)(welzijns)normen zijn niet anders

17 Observaties Veel mensen nog wel relaties met dieren Eigenschap van dier niet relevant voor relatie Economisch nut zelden nog relevant 17

18 Ergo Publiek: Geen economische relatie Waarde dier = persoonlijk, innerlijk Belang (sociale) omgeving, levensduur Individueel dier Veehouder/veearts/ : Economische relatie Kosten/baten-analyse Meetbare parameters (ziekte, bewegingsruimte, ) Groepen dieren Clash visies = clash referentiedieren Maatschappelijke evolutie referentiedier 18

19 En wat nu? Dit is geen hype Vergeet de Mathot-doctrine Begrijp dat ze het niet begrijpen Weet dat wij ook ze zijn voor hen Vermijd het wij-zij-denken Zorg dat je jezelf begrijpt Sommige vragen zijn vervelend omdat je er geen antwoord op hebt Zeg wat je doet en waarom. Wees voor, niet tegen.

20 Take away message Een vraag is geen aanval. Begrijp jezelf vooraleer je begrip vraagt. Stel vervelende vragen. Ook aan jezelf. Zeg wat je doet, en doe wat je zegt. Argumenteer voor iets, niet tegen iets anders.

Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken?

Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? Kader en maatschappelijke context Dr.ir. Stef Aerts Odisee University College Ethics@Arenberg Overzicht Antwoord op de vraag Vragen en discussie

Nadere informatie

Welzijn van mens en dier: Ethische beschouwingen

Welzijn van mens en dier: Ethische beschouwingen Welzijn van mens en dier: Ethische beschouwingen Dr. Ir. Stef Aerts Odisee Hogeschool Ethics@Arenberg, KU Leuven Thema s Mens-dierrelatie Dierethiek en welzijn Bekommernissen in AAI 2 Historisch perspectief

Nadere informatie

Kangoeroe koe. cavia paard. varken hond

Kangoeroe koe. cavia paard. varken hond Werkblad 1: Welke dieren eet je? Omcirkel de dieren die al eens gegeten hebt. Kangoeroe koe cavia paard varken hond Doorstreep de dieren die je nooit zult eten. Hoe zou je je voelen als iemand je zou verplichten

Nadere informatie

Eindexamen biologie vmbo gl/tl 2003 - II

Eindexamen biologie vmbo gl/tl 2003 - II INFORMATIE 1 HET WILD ZWIJN Het wild zwijn komt in grote delen van Europa voor. In Nederland is het alleen nog te vinden op de Veluwe en in Zuid-Limburg, en dan vooral in eikenbossen. Het Europees wild

Nadere informatie

De dierenarts, toen, nu en straks

De dierenarts, toen, nu en straks De dierenarts, toen, nu en straks Gezond groeien, 9 februari 2012, Veghel Prof.dr. Frans van Knapen, Institute for Risk Assessment Sciences, Divisie Veterinaire Volksgezondheid, Universiteit Utrecht Veterinaire

Nadere informatie

Opdracht Campagne. Pleuni Clijnk. MM1a

Opdracht Campagne. Pleuni Clijnk. MM1a Opdracht Campagne Pleuni Clijnk MM1a 1 Inhoud: Pagina 1 vooronderzoek Pagina 2 onderzoeksfase & conceptontwikkelingsfase Pagina 3 conceptontwikkelingsfase Pagina 4 storyboard Pagina 5 mindmap Pagina 6

Nadere informatie

Liefde alleen is niet genoeg

Liefde alleen is niet genoeg Liefde alleen is niet genoeg Wanneer je niet weet hoe je binnen de relatie de behoeften van je partner kunt vervullen, zul je worstelen met iedere relatie. Veranderingen kunnen alleen plaatsvinden, wanneer

Nadere informatie

Het DIER is DING geworden

Het DIER is DING geworden Het DIER is DING geworden Marijke Verduyn Het DIER is DING geworden Van landbouwhuisdier tot productiedier Uitgeverij Meinema, Zoetermeer www.uitgeverijmeinema.nl Ontwerp omslag: Mulder van Meurs, Amsterdam

Nadere informatie

Boer in Beeld Ontwikkelingsdoelen voor type 1

Boer in Beeld Ontwikkelingsdoelen voor type 1 Boer in Beeld Deze onderstaande ontwikkelingsdoelen gelden voor alle thema s. De meer specifieke ontwikkelingsdoelen per thema vind je onder de naam van het thema. Algemene ontwikkelingsdoelen. 2 Varkens

Nadere informatie

5. a) Hoe vaak hebben vastgestelde overtredingen in 2015 en 2016 geleid tot inbeslagname van dieren?

5. a) Hoe vaak hebben vastgestelde overtredingen in 2015 en 2016 geleid tot inbeslagname van dieren? SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 563 van GWENNY DE VROE datum: 17 januari 2017 aan BEN WEYTS VLAAMS MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN Inspecties Dierenwelzijn - Stand

Nadere informatie

Opiniërende Raadsbijeenkomst

Opiniërende Raadsbijeenkomst Opiniërende Raadsbijeenkomst Thema: Kaders en randvoorwaarden omvang grondgebonden agrarische bedrijven Onderwerpen Inleiding Terugblik informatieavond september 2009 Provinciale beleidswijziging Gemeentelijk

Nadere informatie

De individuele mens-dierrelatie: dood en ziekte als discriminant voor de waarde van een dier

De individuele mens-dierrelatie: dood en ziekte als discriminant voor de waarde van een dier De individuele mens-dierrelatie: dood en ziekte als discriminant voor de waarde van een dier Dirk Lips, Stefan Aerts, Eddy Decuypere, Evelyne Delezie, Johan Evers, Francis Kadaplackal, Jacques Van Outryve

Nadere informatie

DIERGENEESKUNDIG GEBRUIK VAN ANTIBIOTICA IN NEDERLAND - DE FEITEN EN CIJFERS -

DIERGENEESKUNDIG GEBRUIK VAN ANTIBIOTICA IN NEDERLAND - DE FEITEN EN CIJFERS - DIERGENEESKUNDIG GEBRUIK VAN ANTIBIOTICA IN NEDERLAND - DE FEITEN EN CIJFERS - Tijdens een officiële bijeenkomst in Den Haag heeft de FIDIN op 12 april jl. haar afzetcijfers van anti-microbiële middelen

Nadere informatie

Vooruit met de geit! Wensen van burger en consument ten aanzien van de geitenhouderij

Vooruit met de geit! Wensen van burger en consument ten aanzien van de geitenhouderij Vooruit met de geit! Wensen van burger en consument ten aanzien van de geitenhouderij 23 mei 2012 Isabelle van den Berg, Victor Immink, Siet Sijtsema LEI Agenda Achtergrond Methode en opzet van onderzoek

Nadere informatie

Feedback ontvangen. Feedback ontvangen is moeilijk. Hoe gaan we om met feedback?

Feedback ontvangen. Feedback ontvangen is moeilijk. Hoe gaan we om met feedback? 2 7 Feedback ontvangen Feedback kun je zien als een cadeau. Je kunt het aannemen, uitpakken en er je voordeel mee doen. Of je neemt het cadeau aan, bedankt de gever en legt het vervolgens in een kast om

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 5. 1 De ezel Van alles over de ezel Case: Huisvesting en voeding Ezelwei Gezondheidscontrole 16

Inhoud. Voorwoord 5. 1 De ezel Van alles over de ezel Case: Huisvesting en voeding Ezelwei Gezondheidscontrole 16 Inhoud Voorwoord 5 1 De ezel 11 1.1 Van alles over de ezel 11 1.2 Case: Huisvesting en voeding 13 1.3 Ezelwei 14 1.4 Gezondheidscontrole 16 2 De geit 19 2.1 Van alles over de geit 19 2.2 De gezondheid

Nadere informatie

Analyse Agribusiness en Logistiek Regio Rivierenland. 14 maart 2017, Herman Agricola

Analyse Agribusiness en Logistiek Regio Rivierenland. 14 maart 2017, Herman Agricola Analyse Agribusiness en Logistiek Regio Rivierenland 14 maart 2017, Herman Agricola Opbouw presentatie 1. Doel en aanpak 2. Agrocomplex 3. Verdieping primaire sector 4. Transport en Logistiek 5. Agrologistiek

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE KB minitoets bij opdracht 15 A B X C D

landbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE KB minitoets bij opdracht 15 A B X C D landbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren SPE KB minitoets bij opdracht 15 variant c Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen - Omcirkel het goede antwoord

Nadere informatie

Werkgroep Diergeneeskunde BAPCOC

Werkgroep Diergeneeskunde BAPCOC Werkgroep Diergeneeskunde BAPCOC H. Imberechts (CODA-CERVA) & J. Mainil (ULg) 18 november 2015 1/12/2015 1 BAPCOC WG Diergeneeskunde o Federaal platform, netwerk o Uitgebreide expertise antibioticumresistentie

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE KB minitoets bij opdracht 15 A B X C D

landbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE KB minitoets bij opdracht 15 A B X C D landbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren SPE KB minitoets bij opdracht 15 variant d Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen - Omcirkel het goede antwoord

Nadere informatie

Wijzen op welzijn. Het belang van objectiveren van welzijnsrisico s door erfelijke aandoeningen en/of schadelijke raskenmerken

Wijzen op welzijn. Het belang van objectiveren van welzijnsrisico s door erfelijke aandoeningen en/of schadelijke raskenmerken Wijzen op welzijn Het belang van objectiveren van welzijnsrisico s door erfelijke aandoeningen en/of schadelijke raskenmerken Dr. Marjan AE van Hagen & Dr. Claudia M. Vinke Richtlijn Veterinair handelen

Nadere informatie

2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31

2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Voortplanten van genen 9 1.1 Genetica 9 1.2 Kruisingen 13 1.3 Crossing-over en mutatie 16 1.4 Erfelijkheid en praktijk 17 1.5 Inteelt en inteeltdepressie 21 1.6 Afsluiting

Nadere informatie

24 jaar antibioticumonderzoek in Lelystad

24 jaar antibioticumonderzoek in Lelystad 24 jaar antibioticumonderzoek in Lelystad Zijn we voldoende voorbereid op een nieuwe episode? 7 februari 2017, Dik Mevius Inhoud Antibioticumgebruik Dier versus mens Belangrijkste episodes sinds 1990 Resistente

Nadere informatie

Katten kunnen 15 tot 20 jaar worden! Als je een kat in huis haalt, dan moet je dus bereid zijn om er een hele tijd voor te zorgen.

Katten kunnen 15 tot 20 jaar worden! Als je een kat in huis haalt, dan moet je dus bereid zijn om er een hele tijd voor te zorgen. Katten Katten Katten Katten jagen erg graag op speeltjes. Het zijn echte speelvogels! Ook krabpalen vinden we geweldig: zo kunnen we onze nagels uittesten. Katten kunnen 15 tot 20 jaar worden! Als je een

Nadere informatie

Spreekbeurt Hulp aan dieren in nood

Spreekbeurt Hulp aan dieren in nood Hoi, ik ben Ikki. Wat leuk dat je je spreekbeurt houdt over hulp aan dieren. Ik kan je daar van alles over vertellen. Over asielen, waar dieren zonder baas terecht komen. En over dierenambulances, die

Nadere informatie

Laat Je Rela)e Niet Stuklopen

Laat Je Rela)e Niet Stuklopen Laat Je Rela)e Niet Stuklopen Door Robbert Raas www.stop-jaloezie.com Voorwoord Dit compacte e-book is geschreven als hulp bij de eerste stap naar een leven zonder vervelende jaloezie. Op stop-jaloezie.com

Nadere informatie

Krijgen die zwartwitte. voldoende eten? Van oerrund tot verschillende rundveetypes.

Krijgen die zwartwitte. voldoende eten? Van oerrund tot verschillende rundveetypes. .a L E E S T E K S T De wisent Net zoals bij honden, paarden en vele andere diersoorten, hebben we ook bij onze koeien verschillende rassen. Hoe komt dat vraag je je misschien wel af. Eerst en vooral is

Nadere informatie

WERELD. 5 havo 1 Globalisering 14-16

WERELD. 5 havo 1 Globalisering 14-16 WERELD 5 havo 1 Globalisering 14-16 Melkprijzen wereldwijde concurrentie Hoog: centrumlanden Middel, semi-periferie Laag, periferie Globalisering = concurrentie.. 3 factoren? 1. Opkomst MNO s, mondiale

Nadere informatie

Genetische verbetering van honden: feiten en fictie van lijnenteelt

Genetische verbetering van honden: feiten en fictie van lijnenteelt Genetische verbetering van honden: feiten en fictie van lijnenteelt Johan van Arendonk Animal Breeding and Genomics Centre Wageningen Universiteit Hilvarenbeek, zaterdag 18 april Bij hond denk ik aan:

Nadere informatie

STATISTIEKEN IN VERBAND MET HET GEBRUIK VAN PROEFDIEREN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST IN 2015

STATISTIEKEN IN VERBAND MET HET GEBRUIK VAN PROEFDIEREN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST IN 2015 STATISTIEKEN IN VERBAND MET HET GEBRUIK VAN PROEFDIEREN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST IN 2015 Aantal instellingen Elk jaar moeten de erkende instellingen die proefdieren gebruiken statistische

Nadere informatie

Jeelo staat voor Je eigen leeromgeving.

Jeelo staat voor Je eigen leeromgeving. In deze informatiebrochure kunt u meer lezen over Jeelo. Wilt u naast de inhoud van deze brochure meer weten over Jeelo dan kunt u kijken op de website van Jeelo via www.jeelo.nl. Jeelo staat voor Je eigen

Nadere informatie

Grenzen aan intensivering van de Nederlandse veehouderij

Grenzen aan intensivering van de Nederlandse veehouderij Grenzen aan intensivering van de Nederlandse veehouderij Wageningen, 7 februari 2013 Wouter van der Weijden Stichting Centrum voor Landbouw en Milieu www.clm.nl Dijkhuizen-these 1. Hoge productie per ha

Nadere informatie

Genomic selection. Spervital Hengstenhouderij Dag februari Mario Calus, Wageningen U & R, Animal Breeding & Genomics

Genomic selection. Spervital Hengstenhouderij Dag februari Mario Calus, Wageningen U & R, Animal Breeding & Genomics Genomic selection Spervital Hengstenhouderij Dag 2017-14 februari 2017 Mario Calus, Wageningen U & R, Animal Breeding & Genomics Betrokken personen (Genomic selection) Rianne van Binsbergen Claudia Sevillano

Nadere informatie

Veel veld voor vlees, weinig veld voor groenten

Veel veld voor vlees, weinig veld voor groenten Voeding > 3 e graad > lesmateriaal > kniptekst Sociaal vlees? Voor de leerkracht: Knip op voorhand de tekst in stukken op de lijnen. Houd de stukken tekst per titel samen. Veel veld voor vlees, weinig

Nadere informatie

Programma. Verbale en non-verbale communicatie Pauze Interactiviteit

Programma. Verbale en non-verbale communicatie Pauze Interactiviteit Methodiek les 2 Programma Verbale en non-verbale communicatie Pauze Interactiviteit Verbale en non-verbale communicatie Verbale en non-verbale communicatie Waaraan denk je? Non-verbale communicatie Oogcontact

Nadere informatie

7 TIPS VOOR EEN BETER LEVEN

7 TIPS VOOR EEN BETER LEVEN 7 TIPS VOOR EEN BETER LEVEN Met deze tips wil ik je kennis laten maken met mijn werk en een heel bijzondere dienst die ik aanbied, namelijk: De Helende Reis De Helende Reis is een uiterst krachtige manier

Nadere informatie

Handleiding bij de BASsistent Mestproductie

Handleiding bij de BASsistent Mestproductie Handleiding bij de BASsistent Mestproductie 2010 Doorheen het programma kan u enkel de groene cellen invullen door een tekst of getal te typen of de juiste mogelijkheden te kiezen in de keuzeboxen. Handleiding

Nadere informatie

Mailwisseling Hans Baaij en Wim van den Brink

Mailwisseling Hans Baaij en Wim van den Brink Mailwisseling Hans Baaij en Wim van den Brink Dit is de mailwisseling die wij hadden met Hans Baaij (Varkens in Nood) en Wim van den Brink (Koninklijke Nederlandse Slagersorganisatie) naar aanleiding van

Nadere informatie

Ik doe mijn spreekbeurt over proefdieren omdat ik helemaal niet wist dat proefdieren bestonden,

Ik doe mijn spreekbeurt over proefdieren omdat ik helemaal niet wist dat proefdieren bestonden, Spreekbeurt door A. 1181 woorden 19 januari 2013 4,4 3 keer beoordeeld Vak Nederlands waarom? Ik doe mijn spreekbeurt over proefdieren omdat ik helemaal niet wist dat proefdieren bestonden, Dus wilde ik

Nadere informatie

B8-0484/2018 } B8-0485/2018 } B8-0487/2018 } B8-0489/2018 } RC1/Am. 5

B8-0484/2018 } B8-0485/2018 } B8-0487/2018 } B8-0489/2018 } RC1/Am. 5 B8-0489/2018 } RC1/Am. 5 5 Visum 11 bis (nieuw) gezien Verordening (EG) nr. 1/2005 van de Raad van 22 december 2004 inzake de bescherming van dieren tijdens het vervoer en daarmee samenhangende activiteiten

Nadere informatie

LEEFSTIJL

LEEFSTIJL LEEFSTIJL johnvandengroenendal@ziggo.nl WAT IS LEEFSTIJL Persoonlijke manier: leefgewoonten, leefwereld, leefwijze, levensstijl Een manier van leven Min of meer stabiel patroon van gedragingen op het gebied

Nadere informatie

Verantwoord Diergeneesmiddelengebruik

Verantwoord Diergeneesmiddelengebruik Verantwoord Diergeneesmiddelengebruik Dit is een gezamenlijke uitgave ter bevordering van verantwoord diergeneesmiddelengebruik van de vereniging van Fabrikanten en Importeurs van Diergeneesmiddelen in

Nadere informatie

Waar zijn we de mist ingegaan? Angsten voor voedseladditieven beter begrijpen.

Waar zijn we de mist ingegaan? Angsten voor voedseladditieven beter begrijpen. Waar zijn we de mist ingegaan? Angsten voor voedseladditieven beter begrijpen. Filip Degreef filip.degreef@vub.be 05/09/2018 Optionally a picture illustrating your work Remove if not needed Voedselangsten:

Nadere informatie

Infosessie FIC. Update wetgeving rond etikettering

Infosessie FIC. Update wetgeving rond etikettering Infosessie FIC Update wetgeving rond etikettering Infosessie FIC Evolutie betreffende de interpretatie en de toepassing van de FIC verordening 1169/2011 Jean POTTIER - DG Dier, Plant en Voeding 3 Evolutie

Nadere informatie

Voeding behoort tot de categorie variabele basiskosten.

Voeding behoort tot de categorie variabele basiskosten. TIP Voeding behoort tot de categorie variabele basiskosten. Mobiliteit behoort tot de categorie variabele basiskosten. Verzekeringen zijn een vaste basiskost. De brandverzekering en de ziekte- en zorgverzekering

Nadere informatie

Uitslag onderzoek Diervriendelijk vlees? EénVandaag Opiniepanel deelnemers Oktober 2009

Uitslag onderzoek Diervriendelijk vlees? EénVandaag Opiniepanel deelnemers Oktober 2009 Uitslag onderzoek Diervriendelijk vlees? EénVandaag Opiniepanel 24.000 deelnemers Oktober 2009 Hoe vaak eet u vlees bij de warme maaltijd? (Bijna) iedere dag 42,5 5-6 keer in de week 18,1 3-4 keer in de

Nadere informatie

Spreekbeurt dierenarts

Spreekbeurt dierenarts Spreekbeurt dierenarts Ik doe mijn spreekbeurt over de dierenarts. Hoofdstukken: 1:waarom? 2:spreekkamer 3:medicijnen 4:laboratorium 5:behandeltafel 6:operatie 7:rontgefoto s 8:dierenarts-assistent 9:afspraak

Nadere informatie

Algemene Vergadering 26/04/2018. Belgian Feed Association All rights reserved

Algemene Vergadering 26/04/2018. Belgian Feed Association All rights reserved Algemene Vergadering 26/04/2018 Algemene Vergadering Oorsprong - Origine causerie Jacques Van Outryve 26/04/2018 Jacques Van Outryve Europees en landbouwjournalist Boer & Tuinder Lector Hogeschool VIVES

Nadere informatie

Bio-industrie. Wat is de bio-industrie? Om hoeveel dieren gaat het eigenlijk. De legbatterij

Bio-industrie. Wat is de bio-industrie? Om hoeveel dieren gaat het eigenlijk. De legbatterij Bio-industrie Wat is de bio-industrie? Bio betekent,,leven'' en industrie is een verzamelnaam voor fabrieken. Bio-industrie is een nieuw woord voor bepaalde moderne vormen van veeteelt. In de veeteelt

Nadere informatie

RICHTLIJNEN EVALUATIE STAGES 3 e master Diergeneeskunde. Geachte stagegever,

RICHTLIJNEN EVALUATIE STAGES 3 e master Diergeneeskunde. Geachte stagegever, RICHTLIJNEN EVALUATIE STAGES 3 e master Diergeneeskunde Geachte stagegever, Om de studenten een eerlijke score te kunnen geven voor hun afstudeerstage of keuzevak stage, vragen wij u om het evaluatieformulier

Nadere informatie

Fokkerij en Inteelt. Basisprincipes. Piter Bijma Animal Breeding and Genomics Centre Wageningen Universiteit. Animal Breeding & Genomics Centre

Fokkerij en Inteelt. Basisprincipes. Piter Bijma Animal Breeding and Genomics Centre Wageningen Universiteit. Animal Breeding & Genomics Centre Fokkerij en Inteelt Basisprincipes Piter Bijma Animal Breeding and Genomics Centre Wageningen Universiteit Animal Breeding & Genomics Centre De boodschap 1. Enige inteelt is normaal; veel inteelt is riskant

Nadere informatie

BIOLOGIE VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.10.1

BIOLOGIE VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.10.1 BIOLOGIE VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.10.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

MARKTONDERZOEK NAAR HET GEBRUIK VAN ZOOLAC PROPASTE

MARKTONDERZOEK NAAR HET GEBRUIK VAN ZOOLAC PROPASTE Side 1 af 5 MARKTONDERZOEK NAAR HET GEBRUIK VAN ZOOLAC PROPASTE Doel: Via dit marktonderzoek willen we inzicht krijgen in de wijze waarop dierenartsen ZooLac Propaste gebruiken en hun bevindingen over

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE BB minitoets bij opdracht 15 B C D

landbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE BB minitoets bij opdracht 15 B C D landbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren SPE minitoets bij opdracht 15 variant d Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen - Omcirkel het goede antwoord

Nadere informatie

Voorstel tot opname van een techniek in de PAS-lijst

Voorstel tot opname van een techniek in de PAS-lijst Voorstel tot opname van een techniek in de PAS-lijst Met dit formulier kan elke belanghebbende aan ILVO vragen om een emissiereducerende maatregel of techniek te laten evalueren op zijn geschiktheid om

Nadere informatie

Denkroutes Welke afslag in denken neem jij? Toelichting op de afslagen

Denkroutes Welke afslag in denken neem jij? Toelichting op de afslagen Denkroutes Welke afslag in denken neem jij? Toelichting op de afslagen 1 Toelichting op de afslagen Poster 1: Afslag 1: Gelijk Wat is de overeenkomst tussen? Laat kinderen overeenkomsten bedenken tussen

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 3 Projectbeschrijving. Afdeling

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 3 Projectbeschrijving. Afdeling Niet-technische samenvatting 20173044 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project In-vivo kwaliteitscontrole testen voor vaccins in de Quality Control Operations Afdeling 1.2 Looptijd van het project

Nadere informatie

Kunnen we het maken? Denken over dieren. R.K. Scholengemeenschap ST. Canisius Vakgroep: Biologie

Kunnen we het maken? Denken over dieren. R.K. Scholengemeenschap ST. Canisius Vakgroep: Biologie Kunnen we het maken? Denken over dieren R.K. Scholengemeenschap ST. Canisius Vakgroep: Biologie Inhoud Inleiding... 3 1 Jouw kijk op dieren... 4 1.1 Dierenwelzijn... 5 1.2 Cavalierhonden: Leuk of ongezond?...

Nadere informatie

Van de berg en de. muis. Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid

Van de berg en de. muis. Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid Van de berg en de muis Over de berg en de muis * Enkele vragen om te starten * Wie ben ik? * Feiten en cijfers * (centrale) uitgangspunten * Denken over handicap * Wetgeving en discriminatie * De manier

Nadere informatie

Inleiding Het spel Algemeen doel van het spel

Inleiding Het spel Algemeen doel van het spel Brochure Inleiding Boerenbusiness van grond tot mond, is ontwikkeld door jonge vrijwilligers van verschillende kinderboerderijen in Vlaanderen. Ze verdiepten zich in het thema Voedsel, ontwikkelden er

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2006. FUNCTIONARIS EX. ART. 14 Wod NVI. (Dierproeven NVI in 2006) Bilthoven, mei 2007

JAARVERSLAG 2006. FUNCTIONARIS EX. ART. 14 Wod NVI. (Dierproeven NVI in 2006) Bilthoven, mei 2007 JAARVERSLAG 2006 FUNCTIONARIS EX. ART. 14 Wod NVI (Dierproeven NVI in 2006) Bilthoven, mei 2007 Nederlands Vaccin Instituut (NVI), Bilthoven Jaarverslag 2006 Functionaris ex. art. 14 Wod, N VI ALGEMEEN

Nadere informatie

Financiële positie land- en tuinbouwbedrijven in Noord-Brabant

Financiële positie land- en tuinbouwbedrijven in Noord-Brabant Financiële positie land- en tuinbouwbedrijven in Noord-Brabant Februari 2017, Harold van der Meulen en Ruud van der Meer Wageningen Economic Research (voorheen LEI Wageningen UR) VERTROUWELIJK Vraagstelling

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding E621 Mononatriumglutamaat, MSG vermijden, gevaar voor je gezondheid E621 is waarschijnlijk het meest omstreden en gevaarlijke E-nummer wat er bestaat. En gezien de berichtgevingen zou ik deze vermijden,

Nadere informatie

Gezonde dieren. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2

Gezonde dieren. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2 Gezonde dieren De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Gezonde dieren WEGWIJZER Deze module bestaat

Nadere informatie

Spreekbeurt Huisdieren (goed) houden

Spreekbeurt Huisdieren (goed) houden Spreekbeurt Huisdieren (goed) houden Hoi, ik ben Ikki. Wat leuk dat je je spreekbeurt doet over het houden van huisdieren! Daar kan ik je een heleboel over vertellen Bijvoorbeeld dat er veel komt kijken

Nadere informatie

Datum: 30 maart Betreft: Reactie AMvB houden van dieren

Datum: 30 maart Betreft: Reactie AMvB houden van dieren Datum: 30 maart 2010 Betreft: Reactie AMvB houden van dieren Inleiding De Nederlandse Belangenvereniging van Hobbydierhouders (NBvH), de Nederlandse Werkgroep hobbymatig gehouden Pluimvee en Parkvogels

Nadere informatie

Omgaan met Inteelt in Fokprogramma s

Omgaan met Inteelt in Fokprogramma s Omgaan met Inteelt in Fokprogramma s Piter Bijma Leerstoelgroep Fokkerij en Genetica Animal Breeding Wageningen & Universiteit De boodschap 1. Enige inteelt is normaal; veel inteelt is riskant 2. Inteelt

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 7. Hoofdstuk 1: De interpersoonlijke cirkel kort, maar krachtig 9. Hoofdstuk 2: communicatieve vaardigheden 63

Inhoud. Inleiding 7. Hoofdstuk 1: De interpersoonlijke cirkel kort, maar krachtig 9. Hoofdstuk 2: communicatieve vaardigheden 63 Inhoud Inleiding 7 Hoofdstuk 1: De interpersoonlijke cirkel kort, maar krachtig 9 Hoofdstuk 2: communicatieve vaardigheden 63 Hoofdstuk 3: Verklarend deel 89 Hoofdstuk 4: Pochen bij de vrienden 153 Bijlagen

Nadere informatie

Milieuvriendelijke en efficiënte desinfectie zonder chemicaliën en toxische additieven enkel elektriciteit, zout en water?

Milieuvriendelijke en efficiënte desinfectie zonder chemicaliën en toxische additieven enkel elektriciteit, zout en water? Milieuvriendelijke en efficiënte desinfectie zonder chemicaliën en toxische additieven enkel elektriciteit, zout en water? Dankzij een uiterst efficiënte en stabiele diaphragma electrolyse produceert ANOLYTECH

Nadere informatie

Verder verduurzamen melkveehouderij; Pro-actieve aanpak Route2020

Verder verduurzamen melkveehouderij; Pro-actieve aanpak Route2020 Verder verduurzamen melkveehouderij; Pro-actieve aanpak Route2020 0 Experts verwachten een volumegroei van ~20% tot 2020 door het afschaffen van de quota... Nederlandse melkproductie (mln kg/jaar) 14,000

Nadere informatie

Instructie taakspecifieke vragenlijst + observatie

Instructie taakspecifieke vragenlijst + observatie Instructie taakspecifieke vragenlijst + observatie In tegenstelling tot de eerste vragenlijst is het doel van de taakspecifieke vragenlijst niet om over verschillende leersituaties heen het zelfregulerend

Nadere informatie

Dierenwelzijn. Overzicht maatregelen en sancties

Dierenwelzijn. Overzicht maatregelen en sancties Dierenwelzijn Overzicht maatregelen en sancties In deze tabel leest u enkele overtredingen die kunnen voorkomen op het gebied van dierenwelzijn en de maatregelen en sancties die wij daarop kunnen inzetten

Nadere informatie

Dierenwelzijn. Overzicht maatregelen en sancties

Dierenwelzijn. Overzicht maatregelen en sancties Dierenwelzijn Overzicht maatregelen en sancties In deze tabel leest u enkele overtredingen die kunnen voorkomen op het gebied van dierenwelzijn en de maatregelen en sancties die wij daarop kunnen inzetten

Nadere informatie

11. o - 8 ... ... ... ... f e. d i. Apenrots Leeuwenterras Kleine-Zoogdierenhuis Uilenruïne Californische zeeleeuwen Insectarium

11. o - 8 ... ... ... ... f e. d i. Apenrots Leeuwenterras Kleine-Zoogdierenhuis Uilenruïne Californische zeeleeuwen Insectarium o - 8 11. We hadden al gezien dat sommige dieren toevallig bepaalde voordelige eigenschappen hebben. Je kunt je voorstellen dat zo n dier-met-voordeel meer nakomelingen krijgt dan andere dieren. En die

Nadere informatie

F Niet-technische samenvatting 2015301

F Niet-technische samenvatting 2015301 F Niet-technische samenvatting 2015301 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Op naar begrip van en behandeling voor bijniertumoren 1.2 Looptijd van het project 1-12-2015-1-12-2020 1.3 Trefwoorden

Nadere informatie

Dieren aan het werk. Studium Generale, Hogeschool Van Hall Larenstein Leeuwarden, 10 November 2010

Dieren aan het werk. Studium Generale, Hogeschool Van Hall Larenstein Leeuwarden, 10 November 2010 Dieren aan het werk Studium Generale, Hogeschool Van Hall Larenstein Leeuwarden, 10 November 2010 De effecten van dieren in de zorg: plezier voor mens én dier? Door Dr. M.J.Enders-Slegers Universiteit

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

Jong & Duurzaam. Klimaat Dieet

Jong & Duurzaam. Klimaat Dieet Jong & Duurzaam Klimaat Dieet Wie zijn wij en waarom zijn we hier? Wij zijn Wij zijn Werkgroep Jong & Duurzaam Eefke Wij zijn De jongerenvertegenwoordigers Wij zijn 1. 2. 3. 4. Klimaat dieet Duurzame Kleding

Nadere informatie

Prevalentie en karakteristieken

Prevalentie en karakteristieken ESBLAT Symposium 2018 Prevalentie en karakteristieken Veilig voedsel produceren in dierlijke reservoirs De heer Dik Mevius Wageningen Bioveterinary Research Inhoud ESBLs Wat zijn ESBLs Hoe verspreiden

Nadere informatie

Spreekbeurt Huisdieren (goed) houden

Spreekbeurt Huisdieren (goed) houden Spreekbeurt Huisdieren (goed) houden Hoi, ik ben Ikki. Wat leuk dat je je spreekbeurt doet over het houden van huisdieren! Daar kan ik je een heleboel over vertellen Bijvoorbeeld dat er veel komt kijken

Nadere informatie

Het is niet het gedacht dat telt, doe het ook!:

Het is niet het gedacht dat telt, doe het ook!: Doe het goed, doe het te voet De sportdienst van Nijlen engageert zich om de bewegingscampagne '10.000 STAPPEN' op te starten. Het doel van het project is aan te zetten tot meer beweging en/of fysieke

Nadere informatie

Jongeren-BOTS. Rob Verstegen & Henny Lodewijks. Aanvullend materiaal bij Interactiewijzer, 10e herziene druk, 2018

Jongeren-BOTS. Rob Verstegen & Henny Lodewijks. Aanvullend materiaal bij Interactiewijzer, 10e herziene druk, 2018 Jongeren-BOTS Aanvullend materiaal bij Interactiewijzer, 1e herziene druk, 218 Boven BS BT SB TB Tegen Samen SO TO OT OS Onder Rob Verstegen & Henny Lodewijks Voor jongeren vanaf 12 á 13 jaar De vragenlijst

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving 2010 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE KB

landbouw en natuurlijke omgeving 2010 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE KB landbouw en natuurlijke omgeving 2010 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE KB minitoets bij opdracht 14 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen - Omcirkel het goede antwoord

Nadere informatie

SL WAGENINGEN. Financiële positie land- en tuinbouwbedrijven in Noord-Brabant. āīŕ

SL WAGENINGEN. Financiële positie land- en tuinbouwbedrijven in Noord-Brabant. āīŕ Financiële positie land- en tuinbouwbedrijven in Noord-Brabant Februari 2017, Harold van der Meulen en Ruud van der Meer Wageningen Economie Research (voorheen LEI wageningen UR) m L ; I āīŕ 1 I SL WAGENINGEN

Nadere informatie

ONTWIKKEL DE JUISTE MENTALITEIT

ONTWIKKEL DE JUISTE MENTALITEIT ONTWIKKEL DE JUISTE MENTALITEIT Iedereen met wie je in contact komt, biedt een kans om over een oplossing van Isagenix te vertellen, wat zijn of haar leven drastisch kan verbeteren. Vergeet niet waarom

Nadere informatie

Het GLB en dierenwelzijn: hoge normen in de EU

Het GLB en dierenwelzijn: hoge normen in de EU Het GLB en dierenwelzijn: hoge normen in de EU De Europese Unie mikt hoog Europese Commissie Landbouw en plattelandsontwikkeling Bijdrage van het landbouwbeleid Het GLB biedt landbouwers een aantal stimuli

Nadere informatie

Houdingen rondom dierenwelzijn 'Hoe (kunnen) mensen over (de omgang met) dieren denken'

Houdingen rondom dierenwelzijn 'Hoe (kunnen) mensen over (de omgang met) dieren denken' Houdingen rondom dierenwelzijn 'Hoe (kunnen) mensen over (de omgang met) dieren denken' Vincent Pompe Bijscholingsactiviteit Expertise Dierenwelzijn 3 oktober 2013, Apeldoorn 'Hoe (kunnen) mensen over

Nadere informatie

Aanwezigheid van MRSA-stam in Belgische varkenshouderij aangetoond in studie

Aanwezigheid van MRSA-stam in Belgische varkenshouderij aangetoond in studie Folia veterinaria ACTUALITEIT Uw vragen: Binnen het cascadesysteem bestaat de mogelijkheid om geneesmiddelen voor humaan gebruik toe te dienen aan dieren. Wanneer er een diergeneesmiddel en een humaan

Nadere informatie

Inzetten op duurzame groei. Sonja De Becker Voorzitter Boerenbond

Inzetten op duurzame groei. Sonja De Becker Voorzitter Boerenbond Inzetten op duurzame groei Sonja De Becker Voorzitter Boerenbond 1 Visie In Vlaanderen is er blijvend plaats voor een sterke land- en tuinbouw, die ondernemers en hun gezinnen een volwaardig inkomen en

Nadere informatie

UNITING THE ORGANIC WORLD

UNITING THE ORGANIC WORLD International Federation of Organic Agriculture Movements Principles of Organic Agriculture 1 Beginselen van de Biologische Landbouw De Beginselen vormen de wortels, waaruit de biologische landbouw groeit

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Globalisering Paragraaf 15 t/m 19

Hoofdstuk 1 Globalisering Paragraaf 15 t/m 19 Hoofdstuk 1 Globalisering Paragraaf 15 t/m 19 inhoud Patronen van de landbouw in de EU (par. 15) Veranderingsprocessen in de EU-landbouw (par. 16) Oostenrijk - Nederland: overeenkomsten en verschillen

Nadere informatie

Houden van Hennen. Een houderijsysteem met een positief maatschappelijk imago dat waarheidsgetrouw is. Hoe doe je dat?

Houden van Hennen. Een houderijsysteem met een positief maatschappelijk imago dat waarheidsgetrouw is. Hoe doe je dat? Op weg naar duurzaam ondernemen in de eiersector De rol van de maatschappij Houden van Hennen Peter Groot Koerkamp Bram Bos Het project Houden van Hennen in een eierdop Doel: bijdrage aan maatschappelijk

Nadere informatie

Fototentoonstelling WO I

Fototentoonstelling WO I Fototentoonstelling WO I gewone dieren, bijzondere situaties Ook op de kinderboerderij zijn we de herdenking van WO I niet vergeten. Hoe kan het ook anders, bij ons staat deze in het teken van de dieren.

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE KB minitoets bij opdracht 15 A B X C D

landbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE KB minitoets bij opdracht 15 A B X C D landbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren SPE KB minitoets bij opdracht 15 variant b Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen - Omcirkel het goede antwoord

Nadere informatie

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen? Groepsnummer: Nummer respondent: Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat geen vragen open. Als je iets niet

Nadere informatie

Minicursus Rust creëren

Minicursus Rust creëren Minicursus Rust creëren Bedankt voor je inschrijving! Met deze minicursus geef ik je een inkijkje in mijn werkwijze en leer ik je een aantal stappen om rust te creëren. Door in mijn privéleven bewuste

Nadere informatie

Bouwen voor de consument

Bouwen voor de consument Bouwen voor de consument 27 september 2010 Bart Hooijer Inhoud Het kader van het consumentenonderzoek Wat wil de consument? Wat kunnen wij hieruit leren? Discussie 2 10 20 jaar Professional? 3 Doelstelling

Nadere informatie

Kunnen we het maken?

Kunnen we het maken? Kunnen we het maken? Denken over dieren Docentenhandleiding R.K. Sg. ST. Canisius Vakgroep: Biologie Docentenhandleiding Kunnen we het maken? Denken over dieren Auteur : L. Roering Datum : 2012 In opdracht

Nadere informatie

BESLUIT HOUDERS VAN DIEREN

BESLUIT HOUDERS VAN DIEREN BESLUIT HOUDERS VAN DIEREN (nieuwe wetgeving per 22 augustus 2014, die het honden en kattenbesluit van 1999 vervangt). Let op: dit is een persoonlijke opsomming en bewoording van het besluit, beperkt tot

Nadere informatie

Het karakter van de Savannah

Het karakter van de Savannah Het karakter van de Savannah Hier is zichtbaar dat de grootte van de kat vergelijkbaar is met een huiskat. Een Savannah kat is meestal niet groter, alleen de eerste generaties zijn groter. Je kunt je afvragen

Nadere informatie