Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken?

Transcriptie

1 Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? Kader en maatschappelijke context Dr.ir. Stef Aerts Odisee University College Overzicht Antwoord op de vraag Vragen en discussie 2 Dr. Ir. Stef Aerts 1

2 Sommige dingen hebben betekenis voor het dier Voedsel, pijn, Sommige dingen hebben betekenis voor de mens Gezelschaps-, nuts-, intrinsieke waarde, Waarde is een menselijke constructie Waarde heeft voor een dier geen betekenis 3 Peter Singer: diergerichte ethiek op basis van pijn/lijden Animal Liberation (1975) Pathocentrisme Alle gevoelige wezens ( sentient beings ) betrokken partij Diergebruik problematisch zodra niet-proportioneel lijden Niet alle diergebruik a priori verboden 4 Dr. Ir. Stef Aerts 2

3 Tom Regan: diergerichte ethiek op basis van ervaringspotentieel The case for animal rights (1983) Subjects of a life objecten Rechten om op bepaalde manieren (niet) behandeld te worden Zelfs als er geen lijden is, kan iets toch problematisch zijn Elk (instrumenteel) gebruik verboden 5 De case van de kip Leghen, broedgedrag uitgeselecteerd, lage densiteit, individuele veterinaire zorg, eieren dagelijks verzameld Conclusie Singer? Conclusie Regan? Dierethiek > dierenwelzijn Er zijn (relevante) morele vragen die geen betrekking hebben op dierenwelzijn, maar wel op diergebruik. 6 Dr. Ir. Stef Aerts 3

4 Tussentijdse conclusie: Twee discussies worden vermengd: scheiden! Discussie ontwijken = uitstel van executie Discussie aangaan, eigen argumentarium ontwikkelen op beide vlakken 7 Waarom is dierenwelzijn/diergebruik zo n hot topic de laatste decennia? Fundamentele veranderingen in de maatschappij qua landbouw en mens-dierrelaties 8 Dr. Ir. Stef Aerts 4

5 Veranderingen na WO II Productie-intensivering in landbouw: afname areaal, toename productie, afname arbeidskrachten (en boeren), motorisatie, automatisatie, nieuwe staltypes, selectie Afname hobbyboeren en backyard animals Tweeverdieners: convenience, supermarkten, luxeproducten Landbouwdieren verdwenen uit de maatschappij 9 Verdwijnen landbouwdieren verdwijnen relaties met dieren! Zelfs veel diverser dan voorheen Veel mensen nog wel relaties met dieren Eigenschap van dier niet relevant voor relatie Economisch nut zelden nog relevant George Orwell had gelijk: All animals are equal but some are more equal than others. (Animal Farm, 1945) 10 Dr. Ir. Stef Aerts 5

6 Hoe ontstaan normen en waarden? Socialisatie : eigen achtergrond, ervaringen, extrapoleren naar maatschappij Andere normen zijn abnormaal en bedreigend (Dieren)(welzijns)normen zijn niet anders 11 Publiek: Geen economische relatie, waarde dier = persoonlijk, innerlijk Belang (sociale) omgeving, levensduur Individueel dier Referentie = gezelschapsdier Veehouder/veearts/ : Economische relatie, kosten/baten-analyse Meetbare parameters (ziekte, bewegingsruimte, ) Groepen dieren Referentie = nutsdier Clash visies = clash referentiedieren Maatschappelijke evolutie referentiedier van nutsdier naar gezelschapsdier 12 Dr. Ir. Stef Aerts 6

7 Evolutie in concept DWZ Fysiek/fysiologisch/stress fysiek + mentaal Verschillende interpretaties ( scholen ) Functioneren (Functioning based) Gevoelens (Feelings) Gedrag (Behaviour) Integriteit (Integrity) 13 Functioning: Biologische noden, geen ziekte, aanpassing aan omgeving, goede groei, Goed dierenwelzijn uit zich in goede groei en (re)productie Fysiek aanpassingsvermogen staat centraal Feelings: Afwezigheid negatieve ervaringen, aanwezigheid positieve Gedrag en fysiologie geven info over emoties/gevoelens Ervaringen van dieren staan centraal Fysieke gezondheid en welzijn niet meer synoniem 14 Dr. Ir. Stef Aerts 7

8 Behaviour: Natuurlijk gedragsrepertoire Omgeving moet verschillend natuurlijk gedrag toelaten Ingebakken natuur (telos) moet uitgedrukt kunnen worden Integrity: Fysieke ongeschondenheid Amputaties om niet-medische redenen als probleem O.a. omwille van acute en chronische pijn, maar ook indien positieve effecten aanwezig 15 Interpretatie sector ~ functioning Interpretatie publiek/wetgever ~ feelings/behaviour Tussentijdse conclusie: Interpretaties worden vermengd: scheiden! Interpretaties ontwijken = uitstel van executie Discussie aangaan, eigen argumentarium ontwikkelen op beide vlakken 16 Dr. Ir. Stef Aerts 8

9 Antwoord op de vraag Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? (abstractie van discussie over efficiëntie als term) Geen inherente reden waarom dit niet het geval zou zijn Wel vragen over interpretatie dierenwelzijn adresseren Alleen zal dit niet alle discussies oplossen Er blijven immers relevante morele vragen die niet over dierenwelzijn gaan 17 Vragen en discussie (met dank voor uw aandacht) Verder leesvoer: De Tavernier, Lips & Aerts (2010). Dier en Welzijn. LannooCampus. 18 Dr. Ir. Stef Aerts 9