Op zoek naar de emancipatie van groene warmte rond de Vlaamse kerktoren. 08/02/2018 Inspiratiedag Groene warmte Wouter Cyx

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Op zoek naar de emancipatie van groene warmte rond de Vlaamse kerktoren. 08/02/2018 Inspiratiedag Groene warmte Wouter Cyx"

Transcriptie

1 Op zoek naar de emancipatie van groene warmte rond de Vlaamse kerktoren 08/02/2018 Inspiratiedag Groene warmte Wouter Cyx

2 2 Streekproducten uit de Kempen

3 Streefbeeld: huishoudelijke warmtevoorziening in : Vlaanderen klimaatneutraal gebouwenpark Hoog ruimtelijk rendement Energieefficientie & lokale warmtebronnen Demografische verscheidenheid als stedelijke driver Een circulaire economie Slimme & performante energienetwerken Power to the people 3

4 Onze huishoudelijke warmtevoorziening vandaag 27% Stookolie Waar zijn de warmtepompen, warmtenetten en biomassaketels? 7% elektrisch 3% overig 62% aardgas Bron: VITO - energiebalans Vlaanderen 2014 op ca. 2,7 milj. huishoudens 4

5 Lokale besturen als het niveau bij uitstek voor de energietransitie Wie staat er tussen de Wetstraat en de Dorpstraat? Het lokale bestuur als meest herkenbare schakel tussen staat en straat! Enkele interfaces: Omgevingsvergunningen Lokale economie & landbouw Verenigingsleven Ruimtelijk beleidsplan Sociale huisvesting Beheer openbaar domein De Gemeente als grootste potentiele begunstigde 5

6 Gedachtenexperiment: Wat als we als lokale besturen niet bezig zouden zijn met groene warmte? Hogere overheden voelen minder druk van onderuit Hogere overheden krijgen minder inspiratie van onderuit Natuurlijke transactiemomenten worden gemist Burgers/ bedrijven/ verenigingen lopen grotere kans op desinformatie Dit is een pad op weg naar een voldongen feit - enkel te corrigeren via schokbeleid 6

7 Tijd dus voor een volwaardig lokaal beleid groene warmte Wakkere gemeentes gezocht! 7

8 Voorstellen van sleutelmaatregelen voor het Vlaamse warmtebeleid Maak lokale warmtezoneringsplannen op en voer een warmtetoets in Werk aan een aangepast ODV-premiestelsel van de DNB s Optimaliseer de steunregeling groene warmte, biomethaan, restwarmte Optimaliseer de EPB-regelgeving als sturend element Versterk & activeer lokale besturen Creëer een kader voor een selectief uitdoofbeleid van gasnetten Voer een gefaseerd verbod in op de plaatsing en verkoop van stookolieketels Gebruik onroerend goed van de overheid als katalysator Voer een CO2-heffing op de uitstoot door fossiele brandstoffen Verplicht de energierenovatie van eengezinswoningen (na verkoop) en mede-eigendom (via een renovatiedecreet) Verscherp de energie-eisen in de Vlaamse wooncode Korte Termijn Middellange Termijn Lange Termijn 8

9 Valkuilen in tijden van de kaasschaaf & bezuiniging? Verkokering in tijden van NPM & BBC Bestuurskracht is geen binaire keuze WELLES/ NIETES maar een continuüm Enkele adviezen: Bouw aan de bestuurlijke basis: Het belang van een klimaatplan Concretiseer die basis: warmteplan, warmtevisie Inspireer je & Werk samen om te groeien Begin er gewoon aan desnoods met kleine stapjes: Nudging activatie van standby publiek 9

10 Bestuurlijke basis over het klimaatplan, bestuursakkoord en BBC Klimaatplan 2020: De voorproever! Klimaatplannen : De ware uitdaging! Bovenlokale doelstellingen sturen op het uitfaseren van fossiele brandstoffen voor verwarmingsdoeleinden in gebouwen tussen 2040 en 2050 De relatie ruimte energie: erkennen, onderzoeken, beïnvloeden benutten 10

11 Warmtezoneringsplannen als basis voor lokale warmtebeleidsplannen Stedelijke centra Laagstedelijke centra en dorpkernen Gehuchten 11

12 Elementen voor een warmtebeleidsplan Vorm Inhoud Proces Inhoud: Link BA & Klimaatplan Energievisie & Omgevingsanalyse Beleidsprojecten & maatregelen Interne organisatie 12

13 Inspireer je & Werk samen om te groeien Wie niet Sterk is moet slim zijn: Lokaal warmtebeleid kost tijd, middelen en vergt specifieke expertise Hoe ga je hiermee om als (kleine) gemeente/ stad in tijden van besparingen? Een aantal mogelijkheden: Samenwerking met projectpartners (burgers, ondernemers, overheden, verenigingen) Belang van Open data! Intergemeentelijke samenwerking Belangenbehartiging Sectororganisaties 13

14 Afsluiter Contact: Of 14

Groene warmte. Afscheid van stookolie en aardgas tegen Commissie energie 18 oktober 2017

Groene warmte. Afscheid van stookolie en aardgas tegen Commissie energie 18 oktober 2017 Groene warmte Afscheid van stookolie en aardgas tegen 2050 Commissie energie 18 oktober 2017 De uitdaging De uitdaging Verwarmen zonder stookolie of aardgas tegen 2050 Studie door Kelvin Solutions in opdracht

Nadere informatie

groene warmte Afscheid van stookolie en aardgas

groene warmte Afscheid van stookolie en aardgas groene warmte Afscheid van stookolie en aardgas Bond Beter Leefmilieu, oktober 2017 Benjamin Clarysse DANK AAN Sara Van Dyck en Mike Desmet voor bronnen of tekstsuggesties. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Danny

Nadere informatie

Beersel wekt op. Klimaatneutraal Beersel 2040?

Beersel wekt op. Klimaatneutraal Beersel 2040? Klimaatneutraal Beersel 2040? 2013-2014: participatief traject 100 acties voor klimaatplan 2014-2015: inspelen op bestaande initiatieven en acties 2017-2018: Beersel wekt op De zon is van iedereen Zonnelaan

Nadere informatie

WARMTENETTEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST

WARMTENETTEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST WARMTENETTEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST VVSG Energie- en klimaatdag 4 mei 2017 Jo Neyens, beleidsmedewerker ODE voorstelling WNVL WAAROM WARMTENETWERK? Warmtenetwerk: nieuw ODE-platform WNVL ontstond eind

Nadere informatie

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in

Nadere informatie

Thomas MORE: Utopia (1516)

Thomas MORE: Utopia (1516) Thomas MORE: Utopia (1516) Daniel BURNHAM (1846 1912) Earth Overshoot Day 2016: 8 augustus Mondiale gevolgen klimaatverandering 12 december 2015: goedkeuring Klimaatakkoord van Parijs EU-doelstellingen

Nadere informatie

Warmtenetten strategisch energiebeleid

Warmtenetten strategisch energiebeleid Warmtenetten strategisch energiebeleid Stadsontwikkeling - EMA 8 mei 2013 Stedelijk beleid Noodzaak en warmtebronnen Pijlers van het beleid Plannen Warmtenetten strategisch energiebeleid 1 Stedelijk Beleid

Nadere informatie

Zaal STUDIO Groene warmte: planning en potentieel

Zaal STUDIO Groene warmte: planning en potentieel Zaal STUDIO +1 6.5. Groene warmte: planning en potentieel Groene warmte: planning en potentieel Klimaatdag VVSG, 3 mei 2019 2 KLIMAATNEUTRALE WARMTE VOOR IEDEREEN I N T E R C O M M U N A L E L E I E D

Nadere informatie

Klimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft

Klimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft Klimaatneutrale gemeenten Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise

Nadere informatie

Individuele energievoorziening

Individuele energievoorziening 04/12/2014 Potentieel voor collectieve energie en warmte in Vlaanderen Erwin CORNELIS Klankbordgroep Lerend Netwerk Duurzame Wijken 3 december 2014 Presentatie in het kader van het STRATEGO-project Individuele

Nadere informatie

WARMTENETTEN: sleutelrol voor duurzame warmte. Jo Neyens VVSG Inspiratiedag, 8 nov. 2018

WARMTENETTEN: sleutelrol voor duurzame warmte. Jo Neyens VVSG Inspiratiedag, 8 nov. 2018 WARMTENETTEN: sleutelrol voor duurzame warmte Jo Neyens VVSG Inspiratiedag, 8 nov. 2018 voorstelling WNVL WARMTENETWERK VLAANDEREN Platform van ODE sinds 2013 Missie: bevorderen warmtenetten in Vlaams

Nadere informatie

Aardgasloos wonen in wijk Bunders/Dotterveld, kan dat.

Aardgasloos wonen in wijk Bunders/Dotterveld, kan dat. Informatie avond: Aardgasloos wonen in wijk Bunders/Dotterveld, kan dat. Door: Buurteam Bunders-West Programma Opening Wat is onze opgave bij aardgasloos wonen? De toepassing en werking van de technische

Nadere informatie

Alterna(even voor aardgas

Alterna(even voor aardgas Alterna(even voor aardgas Koken en stoken zonder aardgas Energiecafé dea, 16 mei 2017 Rokus Wijbrans, EP4B Het EP4B Team Albert van Dam, albert.vandam@ep4b.nl Marcel van der Maal, marcel.vandermaal@ep4b.nl

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Jan Ros Doel/ambitie klimaatbeleid: Vermindering broeikasgasemissies in 2050 met 80 tot 95% ten opzichte van 1990 Tussendoelen voor broeikasgasemissies Geen

Nadere informatie

Hernieuwbaar verwarmen in de toekomst? Oplossingen vinden we niet alleen. VEA 4 jaar Renovatiepact: 14 december 2018

Hernieuwbaar verwarmen in de toekomst? Oplossingen vinden we niet alleen. VEA 4 jaar Renovatiepact: 14 december 2018 Hernieuwbaar verwarmen in de toekomst? Oplossingen vinden we niet alleen VEA 4 jaar Renovatiepact: 14 december 2018 Energietransitie Het omvormen van het huidige energiesysteem naar een decentraal koolstofarm

Nadere informatie

Studieopdracht: naar een vergroening van de warmtevoorziening voor huishoudens in Vlaanderen

Studieopdracht: naar een vergroening van de warmtevoorziening voor huishoudens in Vlaanderen Kelvin Solutions bvba De Populierkens 1, B2350 Vosselaar BE 0643.981.416 www.kelvinsolutions.be AGIV Studieopdracht: naar een vergroening van de warmtevoorziening voor huishoudens in Vlaanderen In opdracht

Nadere informatie

Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht

Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht Stan de Ranitz Jaarbijeenkomst Warmtenetwerk 12 mei 2016 Inhoud presentatie 1. Stadswarmte Utrecht 2. Het equivalent opwek rendement (EOR) in Utrecht 3. Verdere verduurzaming

Nadere informatie

Route naar een energieneutrale provinciale organisatie. Energieneutraal in 2025

Route naar een energieneutrale provinciale organisatie. Energieneutraal in 2025 Route naar een energieneutrale provinciale organisatie Energieneutraal in 2025 Welke keuzes moeten we maken? In het proces naar een energieneutrale en zelfvoorzienende organisatie zijn er verschillende

Nadere informatie

Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas. Hans Schneider (Liander) programma

Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas. Hans Schneider (Liander) programma Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas Hans Schneider (Liander) programma Alliander en de warmtetransitie Verantwoord van het aardgas af, op naar een nieuwe (lokale) warmtevoorziening

Nadere informatie

Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. BBL Studienamiddag Brussel, 13 december 2016

Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. BBL Studienamiddag Brussel, 13 december 2016 Beleidsplan Ruimte Vlaanderen BBL Studienamiddag Brussel, 13 december 2016 Inhoud Ruimte in een veranderende wereld We nemen veel ruimte in, een hypotheek op de toekomst Resultaat van de structuur en gewestplanning

Nadere informatie

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale

Nadere informatie

Zaal STUDIO Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur?

Zaal STUDIO Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur? Zaal STUDIO +1 5.5. Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur? Internationale energie-onderzoekssamenwerking in Vlaanderen EnergyVille Energie-strategie Huidige situatie Mogelijke

Nadere informatie

Seminar Duurzame & Integrale Energievoorziening 29 november minut pitches

Seminar Duurzame & Integrale Energievoorziening 29 november minut pitches 2 minut pitches Alex Huibrechtse - Eneco Warmte en Koude Ontwikkelingen: reductie broeikasgassen (klimaatakkoord), energieneutrale gebouwen (2020), aardgasvrij in 2050. Op gasnet aangesloten bestaande

Nadere informatie

s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe?

s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe? s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe? Waarom deze presentatie? Veel media aandacht voor energietransitie Tot 2019 weinig informatie van de gemeente Bewoners vragen zich af wat, waar,

Nadere informatie

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. Inhoud De warmtemarkt Warmtevraag woningen Warmtemarkt voor woningen Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie

Nadere informatie

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND WERK ALS ÉÉN OVERHEID De fysieke en sociale leefomgeving van Nederland gaan de komende decennia ingrijpend veranderen. Transities in de energievoorziening, de landbouw,

Nadere informatie

LEIDRAAD WARMTENETTEN

LEIDRAAD WARMTENETTEN LEIDRAAD WARMTENETTEN Jo Neyens Workshop klimaatvriendelijke kernversterking 4 dec. 2018 rol van lokale besturen GEMEENTELIJK BELEID? Waarom een gemeentelijk beleid voeren in warmtenetten? vaststelling:

Nadere informatie

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst Warmtetransitie en het nieuwe kabinet Nico Hoogervorst 24 november 2017 Regeerakkoord Rutte III (2017 - ) Opmerkelijk: Lange formatie Klimaat-minister op EZ Duurzaam = klimaatbescherming Milieubescherming

Nadere informatie

PROVINCIE ANTWERPEN PARTNER VOOR HERNIEUWBARE ENERGIE

PROVINCIE ANTWERPEN PARTNER VOOR HERNIEUWBARE ENERGIE PROVINCIE ANTWERPEN PARTNER VOOR HERNIEUWBARE ENERGIE Trias energetica Gebruik andere bronnen zo efficiënt mogelijk Gebruik energie uit hernieuwbare bronnen en reststromen Beperk de energievraag Duurzame

Nadere informatie

DUURZAAM BOUWEN AAN SLIMME STEDEN = SLIM INVESTEREN IN BESTAANDE GEBOUWEN

DUURZAAM BOUWEN AAN SLIMME STEDEN = SLIM INVESTEREN IN BESTAANDE GEBOUWEN DUURZAAM BOUWEN AAN SLIMME STEDEN = SLIM INVESTEREN IN BESTAANDE GEBOUWEN experts in sustainable buildings Pedro Pattijn - Ingenium INGENIUM GROUP Experts in sustainable buildings Experts in sustainable

Nadere informatie

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne)

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne) Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne) Gert Jan Kramer Tilburg Science Café, 15 Januari 2019 Haalbaarheid en Draagvlak 300 Dutch GHG emissions emissions (Mton CO 2eq ) 200 100-12% -49%

Nadere informatie

Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland

Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland Samenvatting De totale investeringsomvang om de woningen en utiliteitsgebouwen in de provincie Noord-Holland in 2050 klimaatneutraal

Nadere informatie

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september 2012 Situering Eandis in energiemarkt Producenten elektriciteit CREG / VREG Invoerders aardgas Elia Fluxys Distributienetbeheerders Leveranciers Klanten

Nadere informatie

Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context

Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context Een materialenbeleid als onderdeel van een beleid CE of beleid CE tout court moet ook een ruimtelijk beleid zijn (net

Nadere informatie

Dynamische Energie Atlas Limburg (DEA)

Dynamische Energie Atlas Limburg (DEA) Dynamische Energie Atlas Limburg (DEA) 1 Waarom een EnergieAtlas Limburg?» Hoe ontwikkelingen rond HE ruimtelijk beoordelen, ordenen, afstemmen, faciliteren, optimaliseren? => Dynamische Energie Atlas

Nadere informatie

Verkenning energie- en broeikasgasscenario s in Vlaanderen

Verkenning energie- en broeikasgasscenario s in Vlaanderen Verkenning energie- en broeikasgasscenario s in Vlaanderen David de Jager, Ecofys Netherlands b.v. Sara Ochelen, Departement Omgeving Leiegardens 2014, Your Estate Solution Studie Verkenning middellange

Nadere informatie

Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve

Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve 1 29 maart 2018 Deze presentatie Doel bijeenkomst: toelichten en dialoog Ambities gemeente Den Haag Waarom Mariahoeve als pilotwijk Wat willen we bereiken

Nadere informatie

Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft

Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad Hier komt tekst Joop Oude Lohuis Hier 22 mei komt 2017 ook tekst Van Globaal Doel naar Lokaal aan de Slag Klimaatakkoord Parijs In 2050

Nadere informatie

DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015

DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015 DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015 Agenda Welkom door de Schepen Lode Dekimpe Inleiding SEAP door Kim Rienckens (provincie Oost-Vlaanderen) Nulmeting en uitdagingen

Nadere informatie

MICRO-WARMTENETTEN EUROPESE EN BRUSSELSE CONTEXT. Seminarie Duurzaam Gebouw. 18 november 2016

MICRO-WARMTENETTEN EUROPESE EN BRUSSELSE CONTEXT. Seminarie Duurzaam Gebouw. 18 november 2016 Seminarie Duurzaam Gebouw MICRO-WARMTENETTEN 18 november 2016 EUROPESE EN BRUSSELSE CONTEXT François CORNILLE Leefmilieu Brussel: afdeling Energie, Lucht, Klimaat en Duurzame gebouwen OP HET MENU Herinnering:

Nadere informatie

Route naar een aardgasvrije wijk. Marjo Kroese, Procesbegeleider aardgasvrije wijken, Klimaatverbond Nederland

Route naar een aardgasvrije wijk. Marjo Kroese, Procesbegeleider aardgasvrije wijken, Klimaatverbond Nederland Route naar een aardgasvrije wijk Marjo Kroese, Procesbegeleider aardgasvrije wijken, Klimaatverbond Nederland Waarom aardgasvrij? Klimaat / broeikasproblematiek Groningse aardbevingen Onafhankelijkheid

Nadere informatie

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen

Nadere informatie

Handvatten voor het omgevingsplan. Staalkaarten

Handvatten voor het omgevingsplan. Staalkaarten Handvatten voor het omgevingsplan Staalkaarten Een staalkaart: Geen blauwdruk! Inspiratiebron voor het opstellen van een omgevingsplan: Selectief Samenhangend Representatief De eerste tranche: 4 staalkaarten

Nadere informatie

EINDE STOOKOLIE NOG NIET VOOR MORGEN

EINDE STOOKOLIE NOG NIET VOOR MORGEN EINDE STOOKOLIE NOG NIET VOOR MORGEN Een tweetal weken geleden zette Vlaams Minister van Energie Bart Tommelein de hele mazoutsector op zijn kop. Zijn Vlaams Energieplan verbood immers de verkoop van mazoutketels

Nadere informatie

ruimtelijke beleidsmaatregelen om de haalbaarheid van warmtenetten te ondersteunen 18/06/2015 Wouter Cyx Stadsontwikkeling/ EMA stad Antwerpen

ruimtelijke beleidsmaatregelen om de haalbaarheid van warmtenetten te ondersteunen 18/06/2015 Wouter Cyx Stadsontwikkeling/ EMA stad Antwerpen ruimtelijke beleidsmaatregelen om de haalbaarheid van warmtenetten te ondersteunen 18/06/2015 Wouter Cyx Stadsontwikkeling/ EMA stad Antwerpen Ruimtelijke impact van een warmtenet Waarom inzetten op ruimtelijk

Nadere informatie

Wilma Paalman / Gemeente HvT 16 juni 2016 / Werksessie bij NBNL. Modulair bouwen van routekaarten voor de energietransitie

Wilma Paalman / Gemeente HvT 16 juni 2016 / Werksessie bij NBNL. Modulair bouwen van routekaarten voor de energietransitie Wilma Paalman / Gemeente HvT 16 juni 2016 / Werksessie bij NBNL Modulair bouwen van routekaarten voor de energietransitie HOF VAN TWENTE Provincie Overijssel Regio Twente Geherindeelde gemeente (5 oude)

Nadere informatie

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken Ingrid Giebels 1-11-2018 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, en energiebesparing Hoe? Faciliteren, aanjagen en

Nadere informatie

Startnotitie Energietransitie. November 2018

Startnotitie Energietransitie. November 2018 Startnotitie Energietransitie November 2018 Startnotitie Energietransitie Een klimaatneutrale stad. Dat is wat Rotterdam wil zijn. Een groene en gezonde stad met schone lucht voor iedereen. Met een economie

Nadere informatie

DO-tank Duurzaam Bouwen DO-tank Duurzame Energie. Gezamenlijke startbijeenkomst 19 mei

DO-tank Duurzaam Bouwen DO-tank Duurzame Energie. Gezamenlijke startbijeenkomst 19 mei DO-tank Duurzaam Bouwen DO-tank Duurzame Energie Gezamenlijke startbijeenkomst 19 mei Agenda Welkom en kennismaking Toelichting TACO2-studie (Luc Driesen) Strategie en aanpak uitvoering TACO2 (Luc Driesen)

Nadere informatie

Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Werkgroep Ruimte voor Energie. Partnerforum Gent 18 oktober 2016

Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Werkgroep Ruimte voor Energie. Partnerforum Gent 18 oktober 2016 Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Werkgroep Ruimte voor Energie Partnerforum Gent 18 oktober 2016 Energie uitdagingen VISIE 2050: 7. energietransitie Daling uitstoot broeikasgassen in EU met 80-95% t.o.v.

Nadere informatie

Nieuwe methodiek CO 2 -voetafdruk bedrijventerreinen POM West-Vlaanderen. Peter Clauwaert - Gent 29/09/11

Nieuwe methodiek CO 2 -voetafdruk bedrijventerreinen POM West-Vlaanderen. Peter Clauwaert - Gent 29/09/11 Nieuwe methodiek CO 2 -voetafdruk bedrijventerreinen POM West-Vlaanderen Peter Clauwaert - Gent 29/09/11 Inhoud presentatie 1.Afbakening 2.Inventarisatie energie 3.CO 2 -voetafdruk energieverbruik 4.CO

Nadere informatie

Energierecuperatie 2015

Energierecuperatie 2015 Energierecuperatie 2015 Warmtenetten Principe Restwarmte: elektriciteitscentrales, industrie, afvalverbranding. WKK Geothermie Grote warmtebron Biomassa Warmtepomp (bodem, rioolwater ) Zon Bron uitwisselbaar

Nadere informatie

Zuid-West-Vlaanderen Energieneutraal in 2050. Naar een regionale energiestrategie

Zuid-West-Vlaanderen Energieneutraal in 2050. Naar een regionale energiestrategie Zuid-West-Vlaanderen Energieneutraal in 2050. Naar een regionale energiestrategie Welke vragen liggen aan de basis? Er beweegt nu zeer veel rond energie. Waar staan we nu en hoe gaat het verder evolueren?

Nadere informatie

Waterstof in de energietransitie Sleutelrol, maar geen heilige graal

Waterstof in de energietransitie Sleutelrol, maar geen heilige graal Waterstof in de energietransitie Sleutelrol, maar geen heilige graal Even voorstellen: Mara Wustmans 2015 t/m heden: Adviseur gebouwinstallaties bij Royal HaskoningDHV 2013-2014: Technisch trainee bij

Nadere informatie

Consultatiedocument van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt

Consultatiedocument van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Consultatiedocument van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt van 10 oktober 2017 met betrekking tot het rendabel deel van de kosten voor de aanleg van een toevoerleiding op het openbaar

Nadere informatie

Ondersteuning voor warmtenetten. Caroline Vermeulen Vlaams Energieagentschap

Ondersteuning voor warmtenetten. Caroline Vermeulen Vlaams Energieagentschap Ondersteuning voor warmtenetten Caroline Vermeulen Vlaams Energieagentschap Beleidsnota Energie 2014-2019 Verderzetting calls voor ondersteuning groene warmte, restwarmte, injectie biomethaan Tegen eind

Nadere informatie

De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren

De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren Inspiratie voor de avond Marc Londo, ECN Beleidsstudies Alkmaar 1 april 2015 www.ecn.nl Boodschappen 1. De energiehuishouding verandert, en daar zijn

Nadere informatie

Van Gasbel Naar Waterbel

Van Gasbel Naar Waterbel Van Gasbel Naar Waterbel 11 oktober 2018, Jan-Maarten Elias Huidige klantvragen Unica voor verduurzaming Op gebouwniveau Corporatie -> Hoe kan ik de CO2 reduceren? En de woonlasten laag houden? Sportclub

Nadere informatie

VVSG #TREFDAGSOCIAAL. Lokale schouders voor globale uitdagingen Titel Naam Spreker. Prof. Lesage, Prof. Hermans, Burgemeester Janssens (Vorselaar)

VVSG #TREFDAGSOCIAAL. Lokale schouders voor globale uitdagingen Titel Naam Spreker. Prof. Lesage, Prof. Hermans, Burgemeester Janssens (Vorselaar) VVSG #TREFDAGSOCIAAL Lokale schouders voor globale uitdagingen Titel Naam Spreker Prof. Lesage, Prof. Hermans, Burgemeester Janssens (Vorselaar) Prof. Dries Lesage 2 Agenda 2030 en de SDG s 27 september

Nadere informatie

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen

Nadere informatie

WARMTENETTEN: sleutelrol voor duurzame warmte

WARMTENETTEN: sleutelrol voor duurzame warmte WARMTENETTEN: sleutelrol voor duurzame warmte Jo Neyens Workshop klimaatvriendelijke kernversterking 4 dec. 2018 INHOUD Wat is het belang van groene warmte? Welke meerwaarde biedt een warmtenet? Hoe zit

Nadere informatie

Antwerpen, Duurzame stad voor iedereen. Focus energie en milieu

Antwerpen, Duurzame stad voor iedereen. Focus energie en milieu Antwerpen, Duurzame stad voor iedereen Focus energie en milieu Forum 19 juni 2012 1.Beleidsnota: wat is de ambitie? 2.Projecten: wat doen we al? 1. Beleidsnota: Wat is de ambitie? Waarom wil Antwerpen

Nadere informatie

Energie in het Grote Woononderzoek 2013 Hoe evolueert de energiekwaliteit van de Vlaamse woningen?

Energie in het Grote Woononderzoek 2013 Hoe evolueert de energiekwaliteit van de Vlaamse woningen? Energie in het Grote Woononderzoek 2013 Hoe evolueert de energiekwaliteit van de Vlaamse woningen? Griet Verbeeck & Wesley Ceulemans Universiteit Hasselt Studiedag De energiekwaliteit van het Vlaamse woningenpark,

Nadere informatie

Welkom WWW Themadag Verwarmen zonder gas

Welkom WWW Themadag Verwarmen zonder gas Welkom WWW Themadag Verwarmen zonder gas 26-08-2017 Waarom deze themadag? Rijk, provincies en gemeenten sturen aan op energieneutraal wonen. Als het aan de overheid ligt is in 2050 geen woning meer aan

Nadere informatie

Toelichting warmtenetten (voor ) Provincie Antwerpen 04/02/2015 Wouter Cyx Stadsontwikkeling/ EMA

Toelichting warmtenetten (voor ) Provincie Antwerpen 04/02/2015 Wouter Cyx Stadsontwikkeling/ EMA Toelichting warmtenetten (voor ) Provincie Antwerpen 04/02/2015 Wouter Cyx Stadsontwikkeling/ EMA Maatschappelijke uitdagingen 1. Importafhankelijkheid fossiele energiebronnen 2. Energie & klimaatdoelstellingen

Nadere informatie

Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld

Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld Duurzaamheidsmonitor 2017 De duurzaamheidsmonitor is vernieuwd. De hoeveelheid data is flink gecondenseerd en meer beeldend vormgegeven ten behoeve van de leesbaarheid.

Nadere informatie

Net voor de toekomst. Frans Rooijers directeur CE Delft rooijers@ce.nl

Net voor de toekomst. Frans Rooijers directeur CE Delft rooijers@ce.nl Net voor de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft rooijers@ce.nl CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, Transport en Grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige expertise

Nadere informatie

Jaarplan Energie Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag

Jaarplan Energie Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag Jaarplan 2019 - Energie Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag Nederlandse glastuinbouwbedrijven dragen in grote mate bij aan het verminderen van de CO2-uitstoot. Het komende decennium wordt

Nadere informatie

Warmte in Nederland. Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk

Warmte in Nederland. Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk Warmte in Nederland Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk Warmte kost veel energie Warmtevoorziening is verantwoordelijk voor bijna 40% van het energiegebruik in Nederland.

Nadere informatie

Projectgroep Biomassa & WKK & Warmtenetwerk presenteren: Geothermie: meer opbrengst dankzij wkk en warmtepomp

Projectgroep Biomassa & WKK & Warmtenetwerk presenteren: Geothermie: meer opbrengst dankzij wkk en warmtepomp Foto ECW: Geobron Projectgroep Biomassa & WKK & Warmtenetwerk presenteren: Geothermie: meer opbrengst dankzij wkk en warmtepomp Waarom lid worden van BioWKK: Ongeveer 50 deelnemende organisaties Promotie

Nadere informatie

Welkom. StepUp. Wat zijn warmtenetten? StepUp_Warmtenetten 1

Welkom. StepUp. Wat zijn warmtenetten? StepUp_Warmtenetten 1 Welkom StepUp 8 Wat zijn warmtenetten? Ondergronds leidingsysteem dat warm water transporteert Koppelt plaatsen met een warmteoverschot ( warmtebron of restwarmte ) aan plaatsen met een warmtevraag ( verwarming,

Nadere informatie

Energietransitie vergt strategie. Voorjaarscongres VJK 23 mei 2019

Energietransitie vergt strategie. Voorjaarscongres VJK 23 mei 2019 Voorjaarscongres VJK 23 mei 2019 Ons kantoor Ons kantoor Gespecialiseerd nichekantoor: Focus op: bouw en vastgoed, energie, industrie en overheid Expertise in zowel publieke, als private sector Korte lijnen

Nadere informatie

Duurzame. warmte in uw bedrijf. Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas. Warmte van HVC comfortabel en duurzaam

Duurzame. warmte in uw bedrijf. Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas. Warmte van HVC comfortabel en duurzaam Duurzame warmte in uw bedrijf Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas Warmte van HVC comfortabel en duurzaam Warmte van HVC: slim, schoon en zorgeloos Als ondernemer moet

Nadere informatie

Energiebeleid lokaal bestuur. Joost Venken Schepen van Energie & Duurzaamheid Stad Hasselt

Energiebeleid lokaal bestuur. Joost Venken Schepen van Energie & Duurzaamheid Stad Hasselt Energiebeleid lokaal bestuur Joost Venken Schepen van Energie & Duurzaamheid Stad Hasselt Energiebeleid stad Hasselt Hasselt 20/20/20 stadsdiensten Hasseltse gemeenschap 20% reductie HEB Duurzaamheidsdienst

Nadere informatie

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015 WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, Inhoud: In het komende half uur: Korte introductie; Rotterdamse haven, Havenbedrijf Rotterdam en pijpleidingen Deltaplan

Nadere informatie

WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN LIERDE

WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN LIERDE WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN LIERDE 06/12/2017 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT

Nadere informatie

Witboek. Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. Infomomenten Januari 2017

Witboek. Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. Infomomenten Januari 2017 Witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Infomomenten Januari 2017 Het Witboek BRV als mijlpaal in een traject van samenwerking Witboek BRV Mijlpaal in het globaal traject Groenboek BRV (5 mei 2012) Witboek

Nadere informatie

De toekomst van de netten

De toekomst van de netten De toekomst van de netten Speelveld, energieneutrale wijk, rol van smart grids dr. C. (Cor) Leguijt, presentatie Kivi-Niria, 8 okt. 2013 Inhoud de toekomst van de netten Kort: over CE Delft De hoeken van

Nadere informatie

Warmtemakelaar Kempen

Warmtemakelaar Kempen Warmtemakelaar Kempen Diepe geothermie en warmtenetten in de Kempen Stijn Sneyers - IOK Diepe geothermie? Bouwsteenprincipe? Geothermisch project enkel rendabel bij continue hoge warmtevraag Slechts uitzonderlijk

Nadere informatie

Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen

Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen BEON Nieuwe Energiedag 2018 Leendert Tamboer Transitie.. niet nieuw maar uitdagingen enorm! Algemeen minder fossiel CO

Nadere informatie

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-

Nadere informatie

Uw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander

Uw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander Pieter van der Ploeg Strategie Alliander Inhoud 1. Wat is Alliander 2. Van ambitie naar concrete vraag 3. Van nu en hier naar daar en straks en hoe kom ik daar 4. Wie doen mee 5. Voorbeeld van belang van

Nadere informatie

Energievoorziening nieuwbouw. Hans van Wolferen 24 november Wageningen

Energievoorziening nieuwbouw. Hans van Wolferen 24 november Wageningen Energievoorziening nieuwbouw Hans van Wolferen 24 november 2016 - Wageningen Van Wolferen Research Ervaring Verwarming, warmtapwater, koeling Rapporteur EPG en EMG (NEN 7120 / 7125) Betrokken bij CEN normen

Nadere informatie

Raadsakkoord energietransitie. Februari 2019

Raadsakkoord energietransitie. Februari 2019 Raadsakkoord energietransitie Februari 2019 De energietransitie in Rotterdam Een klimaatneutraal en duurzaam Rotterdam. Dat is waar we naar toe willen. Een groene en gezonde stad met schone lucht, waarin

Nadere informatie

Gemeente Den Haag. De voorzitter van Commissie Leefomgeving BSD/ RIS juli beleidsplan Energie voor de buurt

Gemeente Den Haag. De voorzitter van Commissie Leefomgeving BSD/ RIS juli beleidsplan Energie voor de buurt Wethouder van Stadsontwikkeling, Wonen, Duurzaamheid en Cultuur Joris Wijsmuller Gemeente Den Haag De voorzitter van Commissie Leefomgeving BSD/2015.602 RIS 284220 06-46166150 1 17 juli 2015 beleidsplan

Nadere informatie

Gemeente Ede energieneutraal 2050

Gemeente Ede energieneutraal 2050 De gemeente Ede wil uiterlijk in 2050 energieneutraal zijn. Dit betekent dat we alle energie die in onze gemeente wordt gebruikt op een schone (hernieuwbare) manier willen opwekken. Dat doen we het liefst

Nadere informatie

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011 Energiedag voor lokale besturen VVSG Heidi Lenaerts 26/10/2011 Agenda 1. Huidig energiesysteem + evoluties 2. Wat zijn smart grids? 3. Link naar gebruikers & gebouwen 4. Wie is Smart Grids Flanders? Huidig

Nadere informatie

WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN BRAKEL

WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN BRAKEL WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN BRAKEL 29/11/2017 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT

Nadere informatie

WARMTEPOMPEN. WINST VOOR U, EN VOOR ONZE AARDE

WARMTEPOMPEN. WINST VOOR U, EN VOOR ONZE AARDE WARM WATER DUURZAME ENERGIE VERWARMING WARMTEPOMPEN. WINST VOOR U, EN VOOR ONZE AARDE ENERGIEBESPARENDE OPLOSSINGEN VOOR BIJ U THUIS STIEBEL ELTRON - SYSTEMEN VOOR EEN LAAG ENERGIEVERBRUIK In de nabije

Nadere informatie

Raadsakkoord energietransitie. April 2019

Raadsakkoord energietransitie. April 2019 Raadsakkoord energietransitie April 2019 Inhoudsopgave De energietransitie in Rotterdam 1 De energietransitie als kans 1 Tegengaan energiearmoede 1 Klimaatakkoord van Parijs 2 Rotterdamse klimaatambitie

Nadere informatie

I. Kennis te nemen van de resultaten van het verkennend onderzoek vastgelegd in de nota Warmterotonde Cluster West (september 2015).

I. Kennis te nemen van de resultaten van het verkennend onderzoek vastgelegd in de nota Warmterotonde Cluster West (september 2015). Gemeente Den Haag Ons kenmerk BSD/2015.772 RIS 286864 ONTWIKKELING WARMTEROTONDE CLUSTER WEST HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS, overwegende dat: - Den Haag het doel heeft om in 2040 klimaatneutraal

Nadere informatie

EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN

EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN «Het is noodzakelijk dat de Belgen hun verbruik en aankoop van goederen en diensten aanpassen» Age quod agis Belgium Climate Team: Ir. Philippe DELAISSE

Nadere informatie

NoordWest Klimaatneutraal. Collectieve inkoop van energiebesparende maatregelen 7 maart 2018

NoordWest Klimaatneutraal. Collectieve inkoop van energiebesparende maatregelen 7 maart 2018 NoordWest Klimaatneutraal Collectieve inkoop van energiebesparende maatregelen 7 maart 2018 Programma 1. Welkom en introductie 2. Gemeente Wageningen, Sanne Meelker: Klimaatbeleid, deze actie en duurzaamheidslening

Nadere informatie

De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen

De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen 1. Waarom gaan we van het aardgas af? 2 2. Wanneer moet mijn woning aardgasvrij zijn? 2 3. Wat is de rol van de gemeente? 3 4. Hoe kan ik mijn woning

Nadere informatie

Klimaat en emissies aanpak vanuit land- en tuinbouw

Klimaat en emissies aanpak vanuit land- en tuinbouw Klimaat en emissies aanpak vanuit land- en tuinbouw Marleen Gysen 10/05/2016 1 Onze missie Boeren & tuinders Informeren & inspireren rond nieuwe kansen & uitdagingen Ondersteunen & begeleiden bij concrete

Nadere informatie

Vlaams-Brabant Klimaatneutraal

Vlaams-Brabant Klimaatneutraal Vlaams-Brabant Klimaatneutraal Klimaatneutraal via 3 trajecten Europees Burgemeestersconvenant: Gemeentelijke actieplannen Provincie coördineert, stimuleert en ondersteunt Actieplan voor provincie als

Nadere informatie

WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN MAARKEDAL

WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN MAARKEDAL WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN MAARKEDAL 18/01/2018 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT

Nadere informatie