Luchtkwaliteitonderzoek. Realisatie kindcentrum te Markelo

Transcriptie

1 definitief 8 januari 2018

2

3 Inhoudsopgave Blz. 1 Inleiding Leeswijzer 1 2 Wettelijk kader Grenswaarden Regeling beoordeling luchtkwaliteit Toepasbaarheidsbeginsel en blootstellingscriterium 3 3 Uitgangspunten Verkeer Verkeersintensiteiten Wegkenmerken Rekenprogramma luchtkwaliteit 5 4 Resultaten en beoordeling Stikstof (NO2) Fijn stof (PM10) Fijn stof (PM2,5) Overige luchtverontreinigende stoffen 7 5 Conclusie 8 Bijlage 1 Overzicht invoergegevens Bijlage 2 Overzicht rekenmodel en beoordelingspunten Bijlage 3 Overzicht rekenresultaten

4 1 Inleiding In opdracht van de gemeente Hof van Twente is een luchtkwaliteitonderzoek uitgevoerd in het kader van de realisatie van een kindcentrum te Markelo op de locatie Fokkerstraat 2a. Op deze locatie is in de huidige situatie een basisschool gevestigd. Ook in het kindcentrum zal sprake zijn van één of meerdere verblijfsruimten met kinderen (school en kinderopvang). In figuur 1.1 is een overzicht gegeven van de locatie. Het rode kader betreft het perceel waar de ontwikkeling plaats zal vinden. Figuur 1.1: Overzicht onderzoeksgebied (bron: Esri Nederland en het Kadaster) De ontwikkeling van het kindcentrum op de locatie Fokkerstraat 2a te Markelo bevindt zich in de nabijheid van de doorgaande weg; Prinses Irenestraat en diens verlengde Rijssenseweg. Ter hoogte van het kindcentrum geldt op deze weg een maximumsnelheid van 30 km/u. In dit rapportage is de huidige luchtkwaliteit in beeld gebracht. Het rapport kan worden gebruikt ter onderbouwing van het ruimtelijk besluit. 1.1 Leeswijzer In hoofdstuk 2 is het wettelijk kader beschreven. De uitgangspunten van het onderzoek zijn terug te lezen in hoofdstuk 3. De resultaten van het onderzoek zijn in hoofdstuk 4 weergegeven en het rapport wordt besloten met de toetsing en conclusies in hoofdstuk 5. Blad 1 van 8

5 2 Wettelijk kader De belangrijkste wet- en regelgeving voor het milieuaspect luchtkwaliteit is vastgelegd in Titel 5.2 Luchtkwaliteitseisen van de Wet milieubeheer (Wm). In artikel 5.16, lid 1 van de Wm is bepaald dat bestuursorganen een besluit, dat gevolgen kan hebben voor de luchtkwaliteit, kunnen nemen wanneer aannemelijk is dat aan één of meer van onderstaande grondslagen wordt voldaan: a. Er wordt voldaan aan de in bijlage 2 van de Wm opgenomen grenswaarden; b. Het besluit leidt (per saldo) niet tot een verslechtering van de luchtkwaliteit; c. Het besluit draagt niet in betekenende mate bij aan de jaargemiddelde concentraties stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10); d. Het project is opgenomen in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (ook wel NSL genoemd). Specifieke uitvoeringsregels zijn vastgelegd in besluiten (AMvB s) en ministeriële regelingen. Het gaat daarbij onder meer om het Besluit en de Regeling niet in betekenende mate bijdragen, de Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007 en het Besluit gevoelige bestemmingen. 2.1 Grenswaarden In samenhang met Titel 5.2 zijn de (Europese) grenswaarden voor de concentraties van luchtverontreinigende stoffen in de buitenlucht vastgelegd in bijlage 2 van de Wet milieubeheer. Deze grenswaarden zijn gericht op de bescherming van de gezondheid van mensen. In onderstaande tabel zijn de grenswaarden weergegeven. Tabel 2.1: Vastgestelde grenswaarden (concentraties in µg/m 3 ) Stof Soort Concentratie Aantal overschrijdingen Fijn stof (PM10) jaargemiddelde uursgemiddelde Fijn stof (PM2,5) jaargemiddelde 25 - Stikstofdioxide (NO2) jaargemiddelde 40 - uurgemiddelde* Koolmonoxide (CO) 8-uurgemiddelde Lood (Pb) jaargemiddelde 0,5 - Zwaveldioxide (SO2) 24-uursgemiddelde uurgemiddelde Benzeen (C6H6) jaargemiddelde 5 - * grenswaarde van toepassing bij wegen waarvan ten minste motorvoertuigen per etmaal gebruik maken Voor de beoordeling van de luchtkwaliteit zijn de concentraties stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10) maatgevend. Voor deze stoffen is de kans het grootste dat de bijbehorende grenswaarden worden overschreden. Overschrijding van de grenswaarde voor de uurgemiddelde concentratie NO2 (200 µg/m 3 ) is, in relatie tot wegverkeer, redelijkerwijs uitgesloten. Dergelijke hoge concentraties doen zich niet voor langs wegen en uit metingen over een periode van 10 jaar blijkt dat overschrijding van de uurnorm voor NO2 niet meer aan de orde is 1. 1 Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Handreiking rekenen aan luchtkwaliteit (actualisatie 2011), juni 2011 Blad 2 van 8

6 Net als voor de jaargemiddelde concentratie PM10, is voor de jaargemiddelde concentratie PM2,5 ook een grenswaarde vastgesteld (25 µg/m 3 ). PM2,5 is een deelverzameling van PM10 en de PM10- en PM2,5-concentraties zijn dan ook sterk aan elkaar gerelateerd. Uitgaande van de huidige kennis over emissies en concentraties van PM2,5 en PM10 kan worden gesteld dat, als aan de grenswaarden voor PM10 wordt voldaan, ook aan de grenswaarden voor PM2,5 zal worden voldaan 2. Desalniettemin zijn beide jaargemiddelde concentraties in beeld gebracht en getoetst aan de grenswaarden. Overige luchtverontreinigende stoffen Voor de overige luchtverontreinigende stoffen waarvoor grens- of richtwaarden zijn opgenomen in de Wm 3, zijn de laatste jaren nergens in Nederland overschrijdingen opgetreden van deze waarden en de concentraties vertonen een dalende trend 4. Dit beeld wordt bevestigd door metingen van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit van het RIVM 5. Het is dan ook aannemelijk dat een overschrijding van de voor deze (overige) stoffen vastgestelde grens- en richtwaarden, als gevolg van een besluit, redelijkerwijs kan worden uitgesloten. 2.2 Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007 De Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007 bevat voorschriften voor het meten en berekenen van de concentraties luchtverontreinigende stoffen. Er is onder andere voorgeschreven waar en hoe de luchtkwaliteit vastgesteld dient te worden en er zijn enkele standaardrekenmethoden voorgeschreven. Daarnaast is benoemd dat voor berekeningen gebruik gemaakt dient te worden van de generieke invoergegevens die jaarlijks worden vastgesteld door het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Tot deze gegevens behoren onder andere de emissiefactoren voor het wegverkeer, de grootschalige achtergrondconcentraties en meteorologische gegevens. 2.3 Toepasbaarheidsbeginsel en blootstellingscriterium In artikel 5.19, lid 2 van de Wm is vastgelegd op welke plaatsen geen beoordeling van de luchtkwaliteit plaats hoeft te vinden. Dit zogenaamde toepasbaarheidsbeginsel beschrijft dat de luchtkwaliteit niet beoordeeld hoeft te worden op onder andere locaties die zich bevinden in gebieden waartoe het publiek geen toegang heeft en waar geen vaste bewoning is. Dit geldt ook voor terreinen waarop één of meer inrichtingen zijn gelegen en de rijbaan van wegen. Op locaties waar de luchtkwaliteit wel beschouwd moet worden, wordt deze beoordeeld op plaatsen waar significante blootstelling van mensen plaatsvindt. Hierbij wordt gekeken naar het zogenaamde blootstellingscriterium zoals opgenomen in artikel 22 van de Regeling beoordeling luchtkwaliteit Het gaat om blootstelling gedurende een periode die in vergelijking met de middelingstijd van de grenswaarde (jaar, etmaal, uur) significant is. Dit betekent bijvoorbeeld dat op een plaats waar een burger langdurig wordt blootgesteld (onder meer bij woningen) getoetst moet worden aan de jaargemiddelde grenswaarden. 2 Velders, G.J.M. et al, Grootschalige concentratie- en depositiekaarten Nederland (rapportage 2016), RIVM-rapport , Bilthoven, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en Grootschalige concentratie- en depositiekaarten Nederland (rapportage 2017), RIVM-briefrapport , Bilthoven, RIVM 3 Grenswaarden voor zwaveldioxide, lood, koolmonoxide en benzeen en richtwaarden voor ozon, arseen, cadmium, nikkel en benzo(a)pyreen 4 CBS, PBL en Wageningen UR, Compendium voor de Leefomgeving ( 5 Mooiboek, D. et al, Jaaroverzicht luchtkwaliteit 2012, RIVM-rapport /2013, Bilthoven, RIVM, sept Blad 3 van 8

7 3 Uitgangspunten 3.1 Verkeer Op de locatie aan de Fokkerstraat 2a te Markelo, waar momenteel een basisschool is gevestigd, wordt een kindcentrum gerealiseerd. De intentie is om dit centrum te realiseren binnen het bouwvlak van de huidige bebouwing. Om een beeld te krijgen van de huidige situatie is de luchtkwaliteit ter plaatse van de gevel van de bestaande bebouwing en op de rand van het terrein berekend. De toetspunten voor deze ontwikkeling gelegen rondom/op de huidige contouren/bebouwing zijn weergegeven in bijlage Verkeersintensiteiten Voor de modellering van het luchtkwaliteitsonderzoek zijn de verkeersgegevens gebruikt zoals aangeleverd door de gemeente Hof van Twente. De verkeersgegevens zijn afkomstig uit het milieumodel van de gemeente. In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de gebruikte invoergegevens voor het verkeer dat via de Prinses Irenestraat langs het kindcentrum rijdt. De totale verkeersgeneratie is voertuigbewegingen per etmaal per weekdag. Etmaalintensiteit Licht verkeer Middelzwaar verkeer Zwaar verkeer Tabel 3.1: Verkeersintensiteiten Wegkenmerken Naast de verkeersgegevens zijn ook de weg- en omgevingskenmerken van belang voor de berekening. Het gaat daarbij onder meer om de mate van bebouwing, bomenfactor, snelheid en wegtype. In de berekeningen is voor alle wegvakken gerekend met standaardrekenmethode 1 (SRM1 6 ), het wegtype Canyon. Voor de wegvakken is de afstand van de wegas tot de naastgelegen bebouwing ingevoerd, alsmede de hoogte van deze bebouwing en de zogenaamde bomenfactor. Voor de wegen is gerekend met de gemiddelde rijsnelheid op deze weg. Deze gemiddelde rijsnelheid komt overeen met de snelheidstypen normaal stadsverkeer zoals die jaarlijks door het ministerie van Infrastructuur en Milieu geactualiseerd en vastgesteld worden voor binnenstedelijke wegen (SRM1- wegen). Een volledig beeld van alle verkeersgegevens en weg- en omgevingskenmerken is opgenomen in bijlage 1 bij dit rapport. 6 In de Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007 worden voor wegen twee standaardrekenmethoden onderscheiden. Voor wegen in een bebouwde omgeving moet gerekend worden conform SRM1, voor wegen in niet bebouwde omgeving en/of wegen die verhoogd liggen wordt gerekend conform SRM2. Blad 4 van 8

8 3.2 Rekenprogramma luchtkwaliteit De berekeningen van de concentraties luchtverontreinigende stoffen zijn uitgevoerd met de module STACKS in het programma Geomilieu (versie 4.30). Het rekengedeelte van dit programma is STACKS+, een door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gevalideerd rekenprogramma. In dit programma kunnen zowel wegen als (industriële) puntbronnen worden doorgerekend in één gecombineerde berekening. Naast de eerder in dit hoofdstuk beschreven uitgangspunten dienen voor een correcte berekening een aantal algemene rekenparameters te worden ingevoerd. De in dit onderzoek gehanteerde (algemene) parameters zijn in onderstaande tabel weergegeven. Parameter Gehanteerde invoer Rekenjaar 2018 GCN referentiepunt Mid bronnen Rekenperiode Weekdagverkeersverdeling Weekdag-etmaalgemiddelden Zeezoutcorrectie 0 µg/m 3 Ruwheidslengte 0,32 meter (op basis van PreSRM en het modelgebied) Tabel 3.2: Parameters Geomilieu rekenmodel Blad 5 van 8

9 4 Resultaten en beoordeling Op basis van de in dit rapport beschreven uitgangspunten zijn de jaargemiddelde concentraties stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10 en PM2,5) berekend. De resultaten en beoordeling zijn uitgewerkt in dit hoofdstuk. Een compleet overzicht van de resultaten is opgenomen in bijlage 3 bij dit rapport. 4.1 Stikstof (NO2) In onderstaande tabel zijn de berekende jaargemiddelde concentraties NO2 weergegeven op de relevante punten ter plaatse van het bouwvlak van de beoogde ontwikkeling. Toetspunt Omschrijving Jaargemiddelde Bronbijdrage A Toetspunt A 13,0 12,4 0,6 B Toetspunt B 12,8 12,4 0,5 C Toetspunt C 13,6 12,4 1,2 D Toetspunt D 13,6 12,4 1,2 Tabel 4.1: Berekende jaargemiddelde concentraties NO2 in μg/m 3 Uit de rekenresultaten blijkt dat de berekende jaargemiddelde concentraties NO2 onder de grenswaarde voor de jaargemiddelde concentratie NO2 liggen (40 μg/m 3 ). De uurgemiddelde concentratie NO2 mag niet meer dan 18 keer per jaar groter zijn dan 200 μg/m 3. Uit de berekeningen blijkt dat de genoemde grenswaarde voor de uurgemiddelde concentratie NO2 op alle beoordelingspunten minder dan 18 keer per jaar wordt overschreden (zie bijlage 3, overzicht rekenresultaten laatste kolom). 4.2 Fijn stof (PM10) In tabel 4.2 zijn de berekende jaargemiddelde concentraties PM10 weergegeven op de relevante punten ter plaatse van het bouwvlak van de beoogde ontwikkeling. Toetspunt Locatie Jaargemiddelde Achtergrondconcentratie Achtergrondconcentratie Bronbijdrage A Toetspunt A 17,5 17,4 0,1 B Toetspunt B 17,5 17,4 0,1 C Toetspunt C 17,6 17,4 0,2 D Toetspunt D 17,6 17,4 0,1 Tabel 4.2: Berekende jaargemiddelde concentraties PM10 in μg/m 3 Uit de rekenresultaten blijkt dat de berekende jaargemiddelde concentraties PM10 onder de grenswaarde voor de jaargemiddelde concentratie PM10 liggen (40 μg/m 3 ). Blad 6 van 8

10 De 24-uursgemiddelde concentratie PM10 mag niet meer dan 35 keer per jaar hoger zijn dan 50 μg/m 3. Uit de berekeningen blijkt dat de genoemde grenswaarde voor de 24-uursgemiddelde concentratie PM10 op alle beoordelingspunten minder dan 35 keer per jaar wordt overschreden (zie bijlage 3, overzicht rekenresultaten laatste kolom). 4.3 Fijn stof (PM2,5) In tabel 4.3 zijn de berekende jaargemiddelde concentraties PM2,5 weergegeven op de relevante punten ter plaatse van het bouwvlak van de beoogde ontwikkeling. Toetspunt Locatie Jaargemiddelde Achtergrondconcentratie Bronbijdrage A Toetspunt A 10,9 10,8 0 B Toetspunt B 10,9 10,8 0 C Toetspunt C 10,9 10,8 0,1 D Toetspunt D 10,9 10,8 0,1 Tabel 4.3: Berekende jaargemiddelde concentraties PM2,5 in μg/m 3 Uit de rekenresultaten blijkt dat de berekende jaargemiddelde concentraties PM2,5 onder de grenswaarde voor de jaargemiddelde concentratie PM2,5 liggen (25 μg/m 3 ). 4.4 Overige luchtverontreinigende stoffen Voor een beoordeling van de overige luchtverontreinigende stoffen, waarvoor in de Wet milieubeheer grenswaarden zijn opgenomen, wordt opgemerkt dat het aannemelijk is dat de grenswaarden voor die stoffen niet worden overschreden. Hierbij kan eveneens worden opgemerkt dat niet verwacht wordt dat het project een relevante bijdrage heeft aan de concentraties van deze overige luchtverontreinigende stoffen. Voor een onderbouwing van het bovenstaande wordt verwezen naar het wettelijk kader (hoofdstuk 2). Blad 7 van 8

11 5 Conclusie In het kader van een toetsing aan de wettelijke grenswaarden die voor luchtkwaliteit gelden is voor het beoogde kindcentrum te Markelo een luchtkwaliteitonderzoek uitgevoerd. Daarbij zijn de concentraties stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10 en PM2,5) uitgerekend op een aantal maatgevende beoordelingspunten op de perceelgrens of gevelrand van de locatie van het kindcentrum. Op basis van het uitgevoerde luchtkwaliteitonderzoek kan worden geconcludeerd dat op alle beoordelingspunten wordt voldaan aan de op betreffend punt te toetsen grenswaarden. Titel 5.2 van de Wet milieubeheer vormt dan ook geen belemmering voor verdere besluitvorming (artikel 5.16, lid 1 onder a Wm). Blad 8 van 8

12 Bijlagen

13 Bijlage 1 Overzicht invoergegevens

14 Antea Group Overzicht rekenresultaten Model: Groep: eerste model (hoofdgroep) Lijst van Wegen, voor rekenmethode Luchtkwaliteit - STACKS Naam Omschr. Wegtype V Can. H(L) Can. H(R) Can. br Hweg Fboom Vent.F Totaal aantal %Int(D) %Int(A) %Int(N) %LV(D) %LV(A) %LV(N) %MV(D) %MV(A) %MV(N) %ZV(D) %ZV(A) %ZV(N) 1 Prinses Irenestraat 1 Canyon 23 6,00 8,00 35,00 0, , ,00 6,53 3,93 0,75 94,08 94,56 96,51 4,56 4,08 2,51 1,36 1,36 0,98 2 Prinses Irenestraat 2 Canyon 23 8,00 8,00 100,00 0, , ,00 6,53 3,93 0,75 94,08 94,56 96,51 4,56 4,08 2,51 1,36 1,36 0,98 3 Prinses Irenestraat 3 Canyon 23 6,00 8,00 43,00 0, , ,00 6,53 3,93 0,75 94,08 94,56 96,51 4,56 4,08 2,51 1,36 1,36 0,98 Geomilieu V :09:21

15 Bijlage 2 Overzicht rekenmodel en beoordelingspunten

16

17 Bijlage 3 Overzicht rekenresultaten

18 Antea Group Overzicht rekenresultaten Rapport: Resultatentabel Model: eerste model Resultaten voor model: eerste model Stof: NO2 - Stikstofdioxide Referentiejaar: 2018 Naam Omschrijving NO2 Concentratie [µg/m³] NO2 Achtergrond [µg/m³] NO2 Bronbijdrage [µg/m³] NO2 # Overschrijdingen uur limiet [-] A Toetspunt A 13,0 12,4 0,6 0 B Toetspunt B 12,8 12,4 0,5 0 C Toetspunt C 13,6 12,4 1,2 0 D Toetspunt D 13,6 12,4 1,2 0 Geomilieu V :13:29

19 Antea Group Overzicht rekenresultaten Rapport: Resultatentabel Model: eerste model Resultaten voor model: eerste model Stof: PM2.5 - Zeer fijnstof Referentiejaar: 2018 Naam Omschrijving PM2.5 Concentratie [µg/m³] PM2.5 Achtergrond [µg/m³] PM2.5 Bronbijdrage [µg/m³] A Toetspunt A 10,9 10,8 0,0 B Toetspunt B 10,9 10,8 0,0 C Toetspunt C 10,9 10,8 0,1 D Toetspunt D 10,9 10,8 0,1 Geomilieu V :15:12

20 Antea Group Overzicht rekenresultaten Rapport: Resultatentabel Model: eerste model Resultaten voor model: eerste model Stof: PM10 - Fijnstof Zeezoutcorrectie: Nee Referentiejaar: 2018 Naam Omschrijving PM10 Concentratie [µg/m³] PM10 Achtergrond [µg/m³] PM10 Bronbijdrage [µg/m³] PM10 # Overschrijdingen 24 uur limiet [-] A Toetspunt A 17,5 17,4 0,1 6 B Toetspunt B 17,5 17,4 0,1 6 C Toetspunt C 17,6 17,4 0,2 6 D Toetspunt D 17,6 17,4 0,1 6 Geomilieu V :14:49

21 Over Antea Group Van stad tot land, van water tot lucht; de adviseurs en ingenieurs van Antea Group dragen in Nederland sinds jaar en dag bij aan onze leefomgeving. We ontwerpen bruggen en wegen, realiseren woonwijken en waterwerken. Maar we zijn ook betrokken bij thema s zoals milieu, veiligheid, assetmanagement en energie. Onder de naam Oranjewoud groeiden we uit tot een allround en onafhankelijk partner voor bedrijfsleven en overheden. Als Antea Group zetten we deze expertise ook mondiaal in. Door hoogwaardige kennis te combineren met een pragmatische aanpak maken we oplossingen haalbaar én uitvoerbaar. Doelgericht, met oog voor duurzaamheid. Op deze manier anticiperen we op de vragen van vandaag en de oplossingen van de toekomst. Al meer dan 60 jaar. Contactgegevens Beneluxweg SJ OOSTERHOUT Postbus AA OOSTERHOUT E. twan.vandenheijkant@anteagroup.com Copyright 2017 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de auteurs.