15 mei (beeldvorming), 29 mei (oordeelsvorming) en 19 juni (besluitvorming) Registratienummer Portefeuillehouder Y.

Transcriptie

1 Raadsavond 15 mei (beeldvorming), 29 mei (oordeelsvorming) en 19 juni (besluitvorming) Registratienummer Portefeuillehouder Y. Peters-Adrian Opsteller mw. L. van Berkel Onderwerp Proces kansenonderzoek Beslispunten 1. In samenwerking met de gemeenten Aalsmeer, Nieuwkoop en Uithoorn een kansenonderzoek te laten doen naar de haalbaarheid van een vaarverbinding tussen Drecht en Westeinderplassen (); 2. Het participatieoverzicht accorderen voor het traject van het kansenonderzoek naar een vaarverbinding tussen Drecht en Westeinderplassen (). Wat willen we bereiken - Iedereen is welkom. We staan voor versterking van onze positie als recreatiegemeente, raadsakkoord Anders denken, anders doen (18 april 2014). - Versterken van de recreatieve sector (programma 3, ruimte en leefomgeving). - Een grootschalige toeristische trekker (initiatiefvoorstel om de recreatie in de gemeente een impuls te geven,.18 mei 2015, nr ). - Samen denken, samen besluiten, samen doen en samen leren in de geest van het initiatiefvoorstel Invloed aan de voorkant, en verder (27 maart 2017, nr ). Wat gaan we daarvoor doen Kansenonderzoek Het kansenonderzoek naar een vaarverbinding tussen Drecht en Westeinderplassen richt zich op de technische, economische en ruimtelijke haalbaarheid van een vaarverbinding incl. scenario s voor locatie en gebiedsinrichting, teneinde een besluit te kunnen nemen of, en zo ja, hoe verder te gaan met het idee voor een. Participatie Er is een overzicht opgesteld waarin de participatie in de verschillende fasen van de proces van het kansenonderzoek worden voorgesteld. Het traject om tot een kansenonderzoek te komen is reeds gestart en er zijn al stappen in het participatietraject gemaakt. Het overzicht is een voorstel om het nog resterende deel van het proces tot de besluitvorming over het kansenonderzoek in de geest van het initiatiefvoorstel in te richten. 19 juni 2017 Pagina 1 van 8

2 Inleiding Eind 2015 is door de gemeenten Aalsmeer, Kaag en Braassem, Nieuwkoop en Uithoorn met ondernemers gezamenlijk een conferentie voorbereid waarbij gesproken is over de. Kort ervoor was het initiatief genomen door Stichting Westeinder Aalsmeer Promotie (SWAP) om een landschapsarchitect te vragen een idee te verbeelden. De betrokken bestuurders van de 4 gemeenten zijn in gesprek gegaan met de provincies Noord- en Zuid Holland en de waterschappen Hoogheemraadschap van Rijnland (HHR) en Amstel, Gooi en Vechtstreek (AGV). In 2016 heeft dit geleid tot een regelmatige afstemming tussen de 4 gemeenten en er is gesproken over de kansen voor waterrecreatie en economie, maar ook over de zorg voor landschappelijke waarden van het gebied en de technische uitvoerbaarheid. Tijdens de werkavond van de gemeenteraad op 1 februari 2017 is informatie gedeeld over het idee. In de bijeenkomst is ingegaan op trends en ontwikkelingen in de (water)recreatiesector en de verbeelding van de landschapsarchitect gepresenteerd. In deze verbeelding werd een onderscheid gemaakt in het realiseren van een vaarverbinding en het creëren van een (recreatieve) bestemming. De gepresenteerde verbeelding nodigt uit tot het nadenken over meer dan een verbinding en is geen ontwerp voor het gebied. Zowel tijdens de werkavond van de gemeenteraad als bij de informatiebijeenkomst in Leimuiden op 8 februari 2017 waren de reacties van positief tot behoudend. Duidelijk is dat er veel vragen zijn over de technische, ruimtelijke en economische mogelijkheden van een doorsteek. Er is behoefte aan inzicht in de invloed op waterkwaliteit en waterberging, veiligheid, geluidoverlast, gezondheid, duurzaamheid, milieu en de kwaliteiten van de polder. Daarbij wordt het draagvlak bij inwoners en partners genoemd en welke doelgroepen er bediend worden. Er is zorg om en behoefte aan aandacht voor de kwaliteiten van de Vriezekoopsepolder. De polder is agrarisch gebied met waardevolle openheid. Het gebied herbergt oeverlanden en natuurwaarden. Door het nagenoeg ontbreken van bebouwing in de polders vormt het een grootschalig, weids agrarisch gebied. Dit gebied wordt gekenmerkt door een divers agrarisch grondgebruik (met name akkerbouw en vollegrondstuinbouw) en landschappelijke openheid. De zone Drechtoevers bestaat uit een cultuurhistorisch waardevol bebouwingslint aan weerszijde van de Drecht. Het gebied wordt op rationele wijze doorsneden door diverse wegen, wateren en lintbebouwing. Ten noordwesten van de Vriezekoopsepolder is een gebied aangegeven waar aardkundige waarden voorkomen, die beschermd dienen te worden. Na de informatiebijeenkomst van 8 februari 2017 zijn 40 reactieformulieren binnengekomen. Het formulier bood de mogelijkheid een reactie of suggestie te geven over het idee van een doorsteek én men kon aangeven een gesprek met de gemeente te willen. Van de laatste mogelijkheid is in 10 gevallen gebruik gemaakt. Ook in de gesprekken, die zijn gehouden in maart en april 2017, zijn zowel positieve als behoudende reacties toegelicht. Voor de kwaliteit van de polder voor de agrarische bedrijven en de waarde van de polder vanuit cultuurhistorisch oogpunt wordt veel aandacht gevraagd. Consequenties voor natuur en ecologie dienen duidelijk te worden en in beeld te worden gebracht. Uit de gesprekken blijkt dat er veel vragen leven. Vragen over de technische haalbaarheid van een doorsteek (polder met dijken, polderpeil, waterkwaliteit, bodem, veiligheid) en over de economische meerwaarde voor Leimuiden en voor heel Kaag en Braassem. De meerwaarde van de waterverbinding voor de recreant is ook aan de orde gesteld. Voor wie doen we dit, en welke routes worden er meer mogelijk? Eerdere onderzoeken naar de haalbaarheid van de geven vooral informatie over de technische haalbaarheid. De vragen en suggesties uit de werkavond van de gemeenteraad, uit de informatieve bijeenkomst en uit de gesprekken zijn niet gelijk aan de onderzoeken uit het verleden. In die onderzoeken is ingegaan op de technische en financiële aspecten van een doorsteek. 19 juni 2017 Pagina 2 van 8

3 Grondeigenaren, andere (overheids)partners en ondernemers zijn toen niet betrokken. Een combinatie met een (recreatieve) bestemming is in eerdere onderzoeken niet belicht. Over het idee voor een (recreatieve) bestemming variëren de reacties ook. Er zijn suggesties gedaan om andere invulling te geven voor de bestemming zoals welness of het cultureel erfgoed in de veenpolder (ontvening en droogmaking) beleefbaar te maken. Al deze informatie en vragen over zowel de vaarverbinding als de bestemming, geven aanleiding om een verkennende stap in het proces te maken. Een kansenonderzoek naar een vaarverbinding tussen Drecht en Westeinderplassen () om een afweging te kunnen maken, of en zo ja hoe verder te gaan, gaat daarbij helpen. Draagvlak vanuit de samenleving, inwoners, investeerders en ondernemers dient onderdeel van het onderzoek te zijn. Het verdient aanbeveling om verschillende ruimtelijke scenario's in beeld te brengen met recreatieve en culturele programmamogelijkheden en de economische betekenis ervan. Er dient te worden gekeken naar de kwaliteiten van het gebied en aan welke (recreatie) invulling voor welke doelgroep in de regio behoefte is. Bij de scenario's is de bereikbaarheid en verkeersafwikkeling een onderdeel. Het initiatiefvoorstel Invloed aan de voorkant, en verder stelt participatie in vier fases waarbij de samenleving betrokken kan worden. In dit raadsvoorstel wordt een overzicht voor de participatie in het proces van het kansenonderzoek voorgesteld in de geest van het initiatiefvoorstel. Onderbouwing In het proces rondom het kansenonderzoek wordt onderscheiden: 1. De opzet van het kansenonderzoek (de start en fasering); 2. De opzet van de participatie (deels gestart en voorstel waarop dit kan worden toegepast in de volgende fasen van het kansenonderzoek); 3. Resultaat van het kansenonderzoek en participatie (aan het eind van het proces van het kansenonderzoek) Kansenonderzoek Voor het kansenonderzoek maken we een onderscheid tussen de (vaar)verbinding en de (recreatieve) bestemming. Resultaat van het kansenonderzoek dient een rapportage te zijn over de technische en economische haalbaarheid, van zowel de vaarverbinding als scenario s voor de bestemming. Een (vaar)verbinding Door de rivier de Drecht met de Westeinderplassen te verbinden levert een vaarverbinding op tussen de Noord-Hollandse, Zuid-Hollandse en Utrechtse plassen en wordt het Groene Hart en de Metropoolgebieden Amsterdam en Rotterdam beter ontsloten. De draagt bij aan een fijnmaziger vaarroutenetwerk. Het aantal vaarroutes wordt uitgebreid. Voor diverse bestemmingen gaat gelden dat waterrecreanten niet meer (een deel) van dezelfde route terug hoeven te varen over de Ringvaart, maar een rondje kunnen maken. Vanaf de Kagerplassen en het Braassemermeer richting het noorden (en andersom) kan een rondje worden gevaren richting Amsterdam evenals richting het oosten via de Amstel en Uithoorn naar de Vinkeveense Plassen. Ook de routes richting de Nieuwkoopse Plassen en Alphen aan den Rijn worden interessanter. Een verbinding tussen de Drecht en de Westeinderplassen nodigt uit tot meer vaarbewegingen over de Westeinderplassen in plaats van via de Ringvaart. De verwachting is ook dat minder waterrecreanten de Leimuiderbrug hoeven te passeren. Het komt de verkeersdoorstroming van zowel het wegverkeer als het openbaar vervoer ten goede als deze brug minder vaak open hoeft. Een betere scheiding van beroeps- en recreatievaart zorgt voor meer veiligheid op het water. Daarnaast wordt onderzocht of met de doorsteek ook een alternatieve staande mast route kan worden gecreëerd en of de natuurgebieden in het zuiden en noorden middels natuurvriendelijke oevers aan elkaar kunnen worden gekoppeld wat goed is voor de 19 juni 2017 Pagina 3 van 8

4 biodiversiteit. De nieuwe vaarverbinding maakt de rondjes aantrekkelijker en voegt een typisch Hollands veenpolderlandschap toe met cultuurhistorische waarde. Des te afwisselender de omgeving, des te groter de beleving. Een bestemming Voor beleving zijn ook pleisterplaatsen nodig langs de route. Een verbinding tussen water en land en een plek waar een tussenstop gemaakt kan worden bij een recreatieve of culturele bestemming of een bezoek aan een horecagelegenheid. Mogelijk kan cultureel erfgoed in de veenpolder (ontvening en droogmaking) beleefbaar gemaakt worden en kan het gebied rondom de vaarverbinding geschikt worden gemaakt voor mogelijkheden voor (kort) verblijf. Een bestemming kan aantrekkelijk voor verschillende doelgroepen worden, waarbij de uitstraling van het landschap in het Groene Hart behouden blijft en agrarische activiteiten, recreatie en natuur renderend gecombineerd kunnen worden. Deze nieuwe bestemming kan naast watersporters ook andere bezoekers uit de regio trekken en kan bezoekers vanuit de regio of hen die verblijven in de regio verleiden tot een bezoek. Scoop van het kansenonderzoek Het kansenonderzoek kijkt naar de kwaliteiten van het gebied en aan welke (recreatieve) invulling voor welke doelgroepen in de regio behoefte is. Behalve aspecten als cultuurhistorische en landschappelijke waarden worden aspecten als bodem, water, verkeer, veiligheid en de mobiliteit onderzocht. Ook brengt het kansenonderzoek enkele mogelijke ruimtelijke scenario s in beeld met recreatieve en culturele programmamogelijkheden en de economische betekenis er van. Uitvraag Voor de uitvraag voor het kansenonderzoek wordt aan de navolgende hoofdthema s gedacht: - Economische en maatschappelijke meerwaarde en het programma voor verbinding en bestemming; - Vaarnetwerk; - Ruimtelijke mogelijkheden polder (natuurwaarden, archeologische waarden, cultuurhistorische waarden e.d.); - Technische haalbaarheid (bodem en techniek, waterkwaliteit, stroming, berging ed.) - Ecologie en duurzaamheid; - Stakeholders, partners en actoren; - Kosten en batenanalyse (maatschappelijke kosten enbatenanalyse voor kernen/gemeenten in directe omgeving en spin-off regio en meer); - Organisatorische uitvoerbaarheid van het proces (fasering kansenonderzoek, beheersbaarheid van het proces met vele actoren en partners). Fasering Er is tijdens de werkavond van de gemeenteraad op 1 februari 2017 toegezegd na te gaan of en op welke wijze sprake kan worden van fasering in het kansenonderzoek. Fasering draagt bij aan het voorkomen van een (financieel) omvangrijk onderzoek, terwijl tussentijds nauwelijks informatie wordt gedeeld c.q. het onderzoek voortduurt terwijl de eerste bevindingen uitwijzen dat er al een showstopper is. In de uitvraag voor het kansenonderzoek wordt de mogelijkheid om tussentijds over de eerste bevindingen te kunnen informeren, meegenomen. Bij de opdrachtverstrekking zal dit als voorwaarde worden gesteld. Afhankelijk van de wijze van uitvoering van het kansenonderzoek zou dit informatie kunnen betekenen over onderwerpen als samenstelling van de grond van de polder, invloed op de waterkwaliteit en/of de cultuur-historische waarde van de polder. Ook kan dan misschien al meer informatie worden gegeven over de kosten- en batenanalyse van de maatschappelijke haalbaarheid door bijvoorbeeld een inschatting van kandidaat-kostendragers en wat dit betekent voor scenario s voor de (recreatieve) bestemming bij de vaarverbinding. 19 juni 2017 Pagina 4 van 8

5 We gaan er naar streven dat deze eerste verkenning in oktober 2017 beschikbaar komt. Voorgesteld wordt deze bevindingen met de gemeenteraad te bespreken. Tevens kan op dat moment een tussenevaluatie over de participatie in het proces van het kansenonderzoek plaatsvinden. Participatie Participatie bij het denken: Om een afweging te kunnen maken, dient het kansenonderzoek antwoord te geven op de juiste vragen. Daartoe is informatie opgehaald bij verschillende actoren zoals in een werkavond van de gemeenteraad van Kaag en Braassem (1 februari 2017), een informatiebijeenkomst in Leimuiden (8 februari 2017), ambtelijke en bestuurlijke overleggen van de 4 gemeenten (Aalsmeer, Kaag en Braassem, Nieuwkoop en Uithoorn), ambtelijk en bestuurlijk overleg bij andere overheden als provincies Noord- en Zuid-Holland, waterschappen Hoogheemraadschap van Rijnland en Amstel, Gooi- en Vechtstreek, andere gemeenten in de regio en regionale samenwerkingsverbanden. Ook is informatie verkregen van commerciële en niet-commerciële partijen zoals ondernemers en ondernemersverenigingen, kandidaat-investeerders, inwoners en belangenorganisaties. Na de informatiebijeenkomst over het idee voor een op 8 februari 2017 te Leimuiden zijn 40 reactieformulieren ingevuld door bewoners en organisaties. Er zijn suggesties gegeven en kanttekeningen geplaatst. Indien daartoe is verzocht, is in een aparte afspraak informatie gedeeld en meegedacht. Deze gesprekken hebben plaatsgevonden in maart en april Participatie bij het besluiten: De gemeenten Aalsmeer, Kaag en Braassem, Nieuwkoop en Uithoorn werken samen aan de formulering van de opdracht tot het kansenonderzoek. Er is samenwerking gezocht met andere overheden zoals de provincies Noord- en Zuid-Holland, waterschappen Hoogheemraadschap van Rijnland en Amstel, Gooi- en Vechtstreek, regionale samenwerkingsverbanden en gemeenten in de regio. Deze organisaties zijn uitgenodigd hun expertise in te brengen, mee te denken en (financieel) te ondersteunen in het traject van het formuleren van de uitvraag van het kansenonderzoek. De opdracht tot het kansenonderzoek wordt door/namens de 4 gemeenten gedaan. De kosten voor het kansenonderzoek worden zo beperkt mogelijk gehouden door het bijeen brengen van informatie door de 4 gemeenten. Hierboven genoemde en betrokken overheidsorganisaties worden uitgenodigd in de vorm van een financiële bijdrage, het kansenonderzoek te ondersteunen. Participatie bij het doen: De gemeenten Aalsmeer, Kaag en Braassem, Nieuwkoop en Uithoorn willen gezamenlijk het proces van kansenonderzoek doen. Bij het doen van het kansenonderzoek worden ook andere overheden uitgenodigd mee te denken en te ondersteunen. Meedenken en participeren, kan bijvoorbeeld door het inbrengen van expertise op het gebied van (invloed op de) waterkwaliteit. Ondersteunen van het proces kan ook door het financieel bijdragen in de kosten van het onderzoek. Inmiddels is van de gemeenten Alphen aan den Rijn en Haarlemmermeer en van de waterschappen Hoogheemraadschap van Rijnland en Amstel-, Gooi- en Vechtstreek een toezegging daartoe ontvangen. Participatie bij het leren: In het proces van het kansenonderzoek zijn verschillende participatievormen en momenten opgenomen. In het proces is een tussentijdse evaluatie van de participatie opgenomen (zie nr. 10 van onderstaand overzicht). Op dat moment kan worden gewogen wat de participatie heeft gebracht en kan ook een voorstel voor de intensiteit en evt. de vorm worden gedaan voor het nog resterende deel van het proces. PROCES EN PARTICIPATIE KANSENONDERZOEK DRECHTDOORSTEEK juni 2017 Pagina 5 van 8

6 Wie Wat Wanneer Participatievorm 1 Gemeenteraad Informatie brengen en halen, kennis delen 1 februari 2017 (werkavond) Informeren en meedenken 2 Gemeenteraden Aalsmeer, Nieuwkoop en Uithoorn Informatie brengen en kennis delen 14 en 15 februari 2017 (raadsvergaderingen)* Informeren en meedenken 3 Inwoners, grondeigenaren, ondernemers en belangstellenden 4 Gezamenlijke trekkers van het proces van het kansenonderzoek (gemeenten Aalsmeer, Kaag en Braassem, Nieuwkoop en Uithoorn) 5 Inwoners en grondeigenaren die in gesprek willen met gemeente (verzoek via reactieformulier) Informatie brengen en halen, kennis delen Overleg, inhoudelijk voorbereiden en afstemmen t.a.v. proces en onderzoek 6 Gemeenteraad Beeldvorming, Oordeelsvorming en Besluiten over raadsvoorstel Proces Kansenonderzoek 7 Andere gemeenten in de regio, waterschappen, provincies en regionale samenwerkingsorganen 8 februari 2017 (informatieavond) Permanent Informeren en meedenken Participeren Op afspraak Maart en april 2017 Informeren en meedenken Werven van betrokkenheid en (inhoudelijk/financieel) ondersteunen van het onderzoek 8 Iedereen Informatie over de voortgang van het proces via website Kaag en Braassem 9 Gemeenteraad Informatie/presentatie voortgang en (tussen-) rapportage(s) kansenonderzoek en indien mogelijk incl. eerste onderzoeksresultaten m.b.t. technische haalbaarheid en eerste aanzet tot maatschappelijke kosten en batenanalyse. 10 Gemeenteraad Tussentijdse evaluatie en zo nodig bijstellen van de participatie m.b.t. het proces van het kansenonderzoek 11 Gemeenteraden Aalsmeer, Nieuwkoop en Uithoorn Nader te bepalen door betreffende gemeente(n): Informatie/presentatie voortgang en (tussen-) rapportage(s) kansenonderzoek B: 15 mei 2017 O. 29 mei 2017 B. 19 juni 2017 In de voorbereiding van het kansenonderzoek. Periode 1 e helft 2017 Permanent (begin) 4 e kwartaal 2017 (begin) 4 e kwartaal 2017 (begin) 4 e kwartaal 2017 Informeren, meedenken en besluiten Informeren, meedenken en participeren Informeren Informeren Informeren, meedenken en participeren Informeren 12 Inwoners, grondeigenaren, ondernemers en investeerders Informatie / presentatie (voortgang) kansenonderzoek 4 e kwartaal 2017 / 1 e kwartaal 2018 Informeren, inspreken 13 Gemeenteraad Informatie / presentatie kansen- 4 e kwartaal 2017/ Besluiten 19 juni 2017 Pagina 6 van 8

7 onderzoek en besluiten over of en 1 e kwartaal 2018 zo ja hoe verder m.b.t. het traject rond vaarverbinding Drecht- Westeinderplassen incl. voorstel voor het vervolgproces *Op 14 februari 2017 zijn de gemeenteraden van Aalsmeer en Nieuwkoop geïnformeerd over het voornemen een kansenonderzoek naar de haalbaarheid van een vaarverbinding tussen Drecht en Westeinderplassen (). Op 15 februari 2017 is de gemeenteraad van Uithoorn geïnformeerd. Samengevat kan gesteld worden dat de gemeenteraad van Uithoorn enthousiast was, de gemeenteraad van Aalsmeer een positieve grondhouding gaf en de gemeenteraad van Nieuwkoop positief reageerde met opmerkingen m.b.t. flora en fauna. Uitvoering Kosten - De kosten voor (extra) capaciteit gerelateerd aan het participatietraject worden door de deelnemende gemeente(n) gedragen (binnen reguliere formatie). - De kosten voor de procesbegeleiding ter voorbereiding en begeleiding bij het Kansenonderzoek worden gelijkelijk over de 4 gemeenten verdeeld. De geraamde bijdrage per gemeente in 2017 is ca per gemeente. Deze kosten komen ten laste van het budget recreatiebeleid T34001 (2017). - De dekking van de kosten voor het kansenonderzoek wordt gezocht in het werven van een financiële bijdrage van (overheids)organisaties die willen en kunnen participeren in het onderzoek. Dit zijn verschillende partners zoals de provincies, regionale samenwerkingsverbanden, regiogemeenten, waterschappen en gemeenten. Inmiddels is een toezegging van een financiële bijdrage van ontvangen van de gemeenten Alphen aan den Rijn en Haarlemmermeer en de waterschappen Hoogheemraadschap van Rijnland en Amstel-, Gooi- en Vechtstreek. - De gemeente Kaag en Braassem gaat de rol van kasgemeente bij het kansenonderzoek vervullen. Participatie en tijdlijn Informatie is opgenomen bij onderdeel onderbouwing van dit raadsvoorstel. Risico s Het financiële risico is beperkt tot het kansenonderzoek. Commitment en financieel bijdragen aan het kansenonderzoek door andere overheidsorganisaties beperkt zich op dit moment ook tot het kansenonderzoek. Duurzaamheid Geen informatie t.a.v. het proces van het kansenonderzoek. Duurzaamheid is wel een onderwerp in het te houden kansenonderzoek. Evaluatie Het resultaat van het kansenonderzoek wordt eind 2017, begin 2018 verwacht. Roelofarendsveen, 25 april 2017 Burgemeester en wethouders van Kaag en Braassem, de gemeentesecretaris, de burgemeester, M.E. Spreij mr. K.M. van der Velde-Menting Bijlagen behorend bij het voorstel 19 juni 2017 Pagina 7 van 8

8 1. Overzicht van vragen, opmerkingen en suggesties uit de gesprekken die zijn gehouden naar aanleiding van een verzoek daartoe op het reactieformulier informatiebijeenkomst d.d. 8 februari Overzicht van alle reacties van de ingediende reactieformulieren naar aanleiding van de informatiebijeenkomst d.d. 8 februari Dit overzicht is ook als bijlage opgenomen bij de beantwoording van de schriftelijke vragen van Samen voor Kaag en Braassem d.d. 1 maart 2017 over het voorgenomen kansenonderzoek naar de. Bijlagen ter inzage Geen. 19 juni 2017 Pagina 8 van 8