"Baggeren met slibverdringerpomp goed voor flora en fauna.

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download ""Baggeren met slibverdringerpomp goed voor flora en fauna."

Petrus Lambrechts
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

"Baggeren met slibverdringerpomp goed voor flora en fauna. Auteurs: J. N. Korver en J. Kommer, Boskalis bv Verpompen van baggerslib met een minimum aan water, dat is waar elke baggeraar van droomt.

1 "Baggeren met slibverdringerpomp goed voor flora en fauna. Auteurs: J. N. Korver en J. Kommer, Boskalis bv Verpompen van baggerslib met een minimum aan water, dat is waar elke baggeraar van droomt. Boskalis ontwikkelde daarvoor een transportsysteem op basis van een verdringerpomp waarmee het slib, met slechts weinig toegevoegd water, door een persleiding naar de beunschepen wordt verpompt. Hierbij ontstaat geen of minimale overflow en er zijn minder beunschepen nodig. Een praktijkproef in de Biesbosch toont aan dat de techniek goed inzetbaar is. Het systeem is geschikt voor baggeren in gevoelige gebieden maar kan ook voor grootschalig werk worden toegepast. Saneren van waterbodems. In de vorige eeuw is door de rivieren een grote hoeveelheid slib aangevoerd. In het Benedenrivierengebied bedraagt dat ca. 125 miljoen kubieke meter. Bijna 30 miljoen m³ daarvan, is saneringsspecie die nog verwijderd moet worden. Hierdoor wordt voorkomen dat de vervuiling in de voedselketen terecht komt. De Biesbosch, het grootste zoutwater getijdengebied van West Europa, is zo n saneringsgebied. Het is een beschermd, nationaal park, beheerd door Staatsbosbeheer. Als onderdeel destijds van de Deltawerken is de Haringvlietdam aangelegd. Hierdoor is het getij in de Biesbosch afgenomen tot zo n 0,70 m en werd vervuild slib uit de Rijn afgezet. Bij een vergroot spuiend vermogen van de Haringvlietsluizen, wordt weer meer getij toegelaten zodat de kwaliteit van de Biesbosch als getijdengebied beter tot zijn recht komt. Voordat dit mogelijk is moeten de waterbodems van het krekenstelsel gesaneerd worden, ter voorkoming van nieuwe verspreiding. Delen van de Biesbosch zijn met groot materieel slecht of niet toegankelijk zodat traditionele transporttechnieken minder inzetbaar zijn. Daarom heeft Boskalis een nieuw pompsysteem ontwikkeld zodat aan de (wettelijke) milieu eisen van baggerwerk voldaan wordt en de hinder voor de omgeving beperkt blijft. 1

2 Baggeren, transporteren en storten. Traditionele baggertechnieken zoals de emmerbaggermolen en baggeren met een hydraulische graafmachine vanaf een ponton zijn voor het baggeren van baggerslib vaak de beste oplossing. Het transport naar een stortlocatie levert vaak de meeste hinder op. Volgens de flora en faunawet van 2002 is het verstoren van leefgebieden van zeldzame planten en dieren niet toegestaan. Hoe zeldzamer de soort en hoe ingrijpender de activiteit hoe strikter het beschermingsregime. Hierdoor is in kleinschalige of gevoelige gebieden bakken- of dumpertransport niet acceptabel en normaal hydraulisch transport levert een laag rendement en veel overflow van verontreinigd water op. Boskalis is in 2005 op zoek gegaan naar het optimaliseren van het transport van slibrijke specie in gevoelige gebieden. De techniek moest voldoen aan de volgende randvoorwaarden: Zoveel mogelijk gebruik maken van bestaand, universeel equipment,modulair, makkelijk te inspecteren en geringe vuilgevoeligheid. Minimale hoeveelheid proces water. Met het systeem moet een voldoende hoog productieniveau gerealiseerd kunnen worden. De techniek moet passen in de voorwaarden van de flora- en faunawet. Het systeem moet voldoen aan de ARBO en veiligheidsregels, geen extreme persdrukken. In de afgelopen jaren is door Boskalis al op diverse locaties ervaring opgedaan met het verpompen van klei en baggerspecie in hoge concentraties, recentelijk in 2005 bij het baggeren van de Osthafen in Bremerhaven. Daar is ruim m³ slib gebaggerd en met een verdringerpomp door een leiding van 700 m in het depot gebracht. Het toegevoegde water bedroeg 7-10 %. De eigenschappen van dit systeem (bestaand materieel voor het verpompen van beton) waren niet optimaal. Tijdens de uitvoering zijn door Boskalis ideeën ontwikkeld om zelf een (slib-)verdringerpompsysteem, het SVP300, te ontwikkelen en te bouwen. 2

Kader Hoe werkt het systeem. De SVP 300 is geplaatst in het ruim van een duwbak, langszij het kraanponton. De kraan stort het slib in een voorraadtrechter.

3 Kader Hoe werkt het systeem. De SVP 300 is geplaatst in het ruim van een duwbak, langszij het kraanponton. De kraan stort het slib in een voorraadtrechter. Onder deze trechter zijn twee (met buizen omsloten) wormwielen geplaatst waarmee het slib naar de zuigkamer van de pomp wordt getransporteerd. De beide pompkamers trekken afwisselend het slib uit de zuigkamer, via de geopende zuigschuif. Als de pompkamer vol is gaat de zuigschuif dicht. Vervolgens persen de pompplunjers bij toerbeurt het slib via de geopende persschuiven naar de persleiding. Voor het functioneren van het systeem is een kleine, gecontroleerde hoeveelheid spoelwater nodig. Twee powerpacks verzorgen de aandrijving van de wormwielen, schuiven en pompplunjers. Aan het begin van de drijvende leiding is er een buffervat geplaatst om pulsaties in de persleiding te reduceren. Het systeem werkt volautomatisch en is geheel computer gestuurd. Mede naar aanleiding van de laatste ervaringen in Bremerhaven in 2005 heeft het management van Boskalis bv toestemming gegeven voor de ontwikkeling en bouw van een prototype. Men wil hiermee een belangrijke bijdrage leveren aan innovaties in de natte waterbouw. Daarnaast is er grote behoefte aan nieuwe milieuvriendelijke transportsystemen voor baggerslib in zowel West-Europa als wereldwijd. John Kommer en Jan Korver, beide werkzaam bij Boskalis, zijn de bedenkers van de opzet van het SVP300. De kokodredger, een samenvoeging van de achternamen van de bedenkers, is in eigen beheer door Boskalis ontworpen en gebouwd, met diverse toeleveranciers. In februari 2006 is het SVP300, in gebruik genomen in de Biesbosch. Totaal is m³ baggerslib verpompt. Behoudens enkele kleine technische storingen is het werk zonder problemen uitgevoerd. Binnenkort wordt het systeem geëvalueerd en worden er enkele technische aanpassingen uitgevoerd zodat het systeem bij een volgende klus snel inzetbaar is. 3

4 Uitvoering deelproject Brede Sneepkil. De Brede Sneepkil is één van de grotere kreken in de Biesbosch. Het slib dat in deze kreek is afgezet is van klasse II-III en moet verwijderd en getransporteerd worden naar het depot Put van Cromstrijen, een depot van circa 12 miljoen m³ in het Haringvliet. Het baggeren is uitgevoerd met kraanponton Texel binnen een nauwkeurigheid van 10 cm. Voor de plaatsen dieptebepaling gebruikte men een DGPS systeem. Bij de eerste fase van het werk, circa m³, is het slib door de kraan in kleine duwbakjes gestort, en naar een interne loswal gevaren. Daar werden ze met een hydraulische kraan gelost in dumpers die over 200 m door het gebied naar overslagponton Hercules reden. Vervolgens werd het slib in onderlossers gestort en naar de Put van Cromstrijen gevaren. Deze werkwijze was vrij omslachtig en bracht op diverse plaatsen vervuilingrisico s met zich mee. De tweede fase van het werk is uitgevoerd met het nieuwe SVP300. De langere vaarweg die door het gebied overbrugd moest worden maakte bakkentransport nu bijna onmogelijk. De opdrachtgever Rijkswaterstaat heeft, samen met de directie (Bouwdienst Rijkswaterstaat) toestemming gegeven voor deze uitvoeringswijze. Vanaf de SVP300 werd het slib door een drijvende leiding van maximaal 1000 m geperst, en vervolgens via een landleiding van 850 m naar het overslagponton Hercules. Vanaf daar ging het met onderlossers naar het depot. Projectgegevens Project Baggeren transporteren en storten van baggerspecie uit de Brede Sneepkil in de Sliedrechtse Biesbosch Omvang baggerwerk m3 traditioneel baggeren m3 met het SVP300 Opdrachtgever Rijkswaterstaat Opdrachtnemer Boskalis bv, Rotterdam Directie Bouwdienst Rijkswaterstaat Soort contract Prestatiecontract Projectkosten Circa 2,7 milj. 4

5 Milieurendement. De inzet van het SVP300 levert op diverse punten een sterke verbetering van het milieurendement op. Het verpompen van onverdund slib door een persleiding is effectief, geluidsarm en er ontstaan geen morsingen van slib in de omgeving. Door de inzet van minder materieel (minder scheepsbewegingen en overslaghandelingen met dumpers) wordt het (natuur)gebied minder verstoord en is minder brandstof nodig. Onverdund slib vraagt minder ruimte in het depot en draagt, door de hogere dichtheid, bij aan een snellere consolidatie met een lager watergehalte in het depot. Innovatie die praktisch inzetbaar is Het SVP300 is een innovatie die goed past in de veranderde rol van de opdrachtnemer. In de toekomst zal steeds vaker gewerkt worden met nieuwe contractvormen zoals prestatiecontracten en design and construct contracten. Hierbij wordt de wijze van uitvoering en verantwoordelijkheid aan de opdrachtnemer overgelaten. Europese regelgeving en werken in een complexe omgeving dwingt opdrachtnemers tot het bedenken van innovatieve oplossingen om aan de gestelde eisen te voldoen en die praktisch inzetbaar zijn. Het SVP300 is een voorbeeld van zo n innovatie die dankzij de medewerking van de opdrachtgever en directie met succes in de Biesbosch is toegepast. Boskalis heeft inmiddels al diverse nieuwe projecten voor het systeem op het oog zoals; het verpompen van slib en klei uit bezinkdepots. Men gaat nog onderzoeken hoe cohesief slib en klei met het systeem verpompt kan worden. Verder heeft men plannen om de techniek verder op te schalen door het bouwen en exploiteren van een SVP met een capaciteit van m³/uur. Bij de projecten die in het kader van het programma Ruimte voor de Rivier uitgevoerd zullen worden is daar de komende jaren grote behoefte aan. Het systeem heeft een hoog rendement en veroorzaakt minimale hinder voor flora en fauna. Dat moet niet alleen voor opdrachtgevers maar ook voor beheerders van (natuur)gebieden rond de grote rivieren goed nieuws zijn. **** 5

Vergelijkbare documenten

"Verticale drainage in een slibdepot Bremerhaven vanaf pontons aangebracht.

"Verticale drainage in een slibdepot Bremerhaven vanaf pontons aangebracht. Auteur: J. Spelt, Cofra BV Amsterdam Het rendement van slibdepots kan verbeteren door een snelle ontwatering. Bij het uitbreiden