3 Aan: Geïnteresseerden Droogteberichtgeving

Transcriptie

1 3 Aan: Geïnteresseerden Droogteberichtgeving Droogtebericht Droogtebericht voor waterbeheerders, Huidige situatie en verwachtingen voor rivierafvoeren, (water)temperaturen en grondwater In Nederland is de afgelopen week vrijwel geen neerslag gevallen. Ook de deze week wordt weinig neerslag verwacht. Door de hoge temperaturen is de verdamping groot. Het neerslagtekort is opgelopen tot een waarde die eind juni slechts gemiddeld eens in de twintig jaar wordt overschreden. De grondwaterstanden zijn laag en zullen verder dalen. De vraag naar oppervlaktewater is daarom groot. In de grote rivieren en het IJsselmeer bevindt zich echter voldoende water om aan de watervraag te kunnen voldoen. Rijkswaterstaat Rijkswaterstaat Waterdienst Waterdienst Rijkswaterstaat Zuiderwagenplein Zuiderwagenplein Waterdienst AD Zuiderwagenplein AD Lelystad Lelystad 2 Postbus 8224 AD Postbus 17 Lelystad AA AA Lelystad Lelystad Postbus 17 T T AA Lelystad 11 F F T F KNMI KNMI Wilhelminalaan Wilhelminalaan KNMI 10h 10h GK Wilhelminalaan GK De De Bilt Bilt 10h Postbus 3732 GK Postbus 201 De Bilt AE AE De De Bilt Bilt Postbus 201 T T AE 911 De Bilt F F T F Contactpersoonen Contactpersonen Contactpersoonen H.E.J. H.E.J. Berger Contactpersoonen Berger (RWS-WD) (RWS-WD) en en A. A. Braam Braam (KNMI) H.E.J. (KNMI) Berger (RWS-WD) en T T A. Braam (KNM) herbert.berger@rws.nl herbert.berger@rws.nl T herbert.berger@rws.nl juni juni Bijlage(n) Bijlage(n) 23 3 Bijlage(n) 3 Inmiddels is waterstand in de Veluwerandmeren lager geworden dan het streefpeil. Er wordt water vanuit het Markermeer naar de Veluwerandmeren geleid om deze meren weer op het gewenste niveau te krijgen. Op het Julianakanaal langs de Maas wordt het schutten van schepen op een waterbesparende manier uitgevoerd. Waterschappen en provincies kondigen in toenemende mate beregeningsverboden af. Dit gebeurt met name in gebieden waar weinig mogelijkheden zijn om water naar toe te leiden. Verder gaan de waterschappen na of de criteria worden overschreden om te starten met de inspectie van veendijken. De Rijnafvoer is de afgelopen week gedaald van 2500 m 3 /s tot 2000 m 3 /s. Dit is 200 m3/s onder het langjarig gemiddelde. De verwachting is dat de komende week de afvoer zal afnemen tot 1500 m 3 /s. De basisafvoer is van de Rijn is normaal. Het criterium om de Landelijke Coördinatiecommissie voor de Waterverdeling (LCW) bijeen te roepen bedraagt per 1 juli 1200 m 3 /s. Ook de komende weken zal de Rijnafvoer zich boven dit criterium bevinden. Aan alle vraag naar Rijnwater kan de komende weken worden voldaan. De afvoer van de Maas is in de afgelopen maand wat lager geweest dan normaal, en bedraagt nu ca. 65 m 3 /s. Op basis van de weersverwachting voor de aankomende week wordt verwacht dat de afvoer van de Maas rond de 50 m 3 /s zal blijven. Aan de watervraag kan tegemoet worden gekomen. Pagina 1 van 9

2 De watertemperatuur van de Rijn bij Lobith bedraagt 22 graden, die van de Maas bij Eijsden 23 graden. De komende week is een stijging van de watertemperatuur van enkele graden mogelijk. Dit kan problemen opleveren voor de waterkwaliteit. Waakzaamheid is geboden. Nadere informatie Weersverwachting Neerslagverwachting geldig van tot en met : Tot en met vrijdag 2 juli blijft het, op een enkele lokale bui na, droog in de stroomgebieden van Rijn en Maas. Vanaf komend weekeinde neemt de kans op enkele regen- of onweersbuien iets toe, maar grote hoeveelheden worden niet verwacht. Temperatuurverwachting geldig van tot en met : Deze week komen de middagtemperaturen in vrijwel heel Noordwest-Europa ruim boven 25 graden te liggen, waarbij het lokaal graden gehaald gaat worden. Na komend weekeinde verplaatst de hitte zich naar het oosten en zakken de middagtemperaturen naar waarden rond normaal. Verdere vooruitzichten geldig van tot en met : In deze periode lijkt het erop dat de neerslaghoeveelheden rond de klimatologische waarden komen te liggen. De middagtemperaturen komen dan in beide stroomgebieden enkele graden boven het langjarig gemiddelde te liggen. Onderstaande figuren geven de resultaten weer van het model waarmee de weekverwachtingen worden berekend. In de bovenste figuur staat de temperatuur. De kleur wit duidt op een normale situatie. De roze en rode gekleurde gebieden hebben een verhoogde kans op hogere temperaturen dan normaal. De kleuren blauw duiden op een verhoogde kans op lagere temperaturen. De onderste figuur geeft de neerslag weer. Ook hier geldt dat de kleur wit duidt op een normale situatie. Roze en rood duiden op een grotere kans op minder neerslag, blauw op meer neerslag. Pagina 2 van 9

3 Neerslagtekort Het neerslagtekort (neerslag minus verdamping) wordt gemeten vanaf 1 april, het begin van het groeiseizoen. De afgelopen twee weken is het neerslagtekort gestegen. Landelijk zitten we op een neerslagtekort van 149 mm. Gelet op de Pagina 3 van 9

4 weersverwachting is in de komende periode een toename van het neerslagtekort te verwachten, tot of boven de 5%-lijn. Grondwater bron: Deltares Het droge weer heeft de afgelopen week aangehouden. De grondwatersituatie is daarmee verder verslechterd. De grondwaterstanden zijn vrij algemeen laag, op een aantal locaties worden extreem lage grondwaterstanden gemeten. De verdeling van het neerslagtekort over het land lijkt erop te wijzen dat de grondwaterstanden in het zuiden en oosten relatief het laagst zijn, afgezet tegen de normale waarden. Dit wordt ondersteund door de beperkte beschikbare meetlocaties. De grondwaterstanden geven inmiddels op verschillende locaties problemen, getuige de ingestelde beregeningsverboden bij enkele waterschappen. Gegeven de geldende weersvoorspellingen zullen de grondwaterstanden de komende tijd waarschijnlijk nog verder dalen. Karakteristieke tijdreeks van een meetpunt in Utrecht (Veenendaal - B32G0214) Pagina 4 van 9

5 Rijn bron: RWS-WD Sneeuw De grote hoeveelheid sneeuw die in de afgelopen winter in de Alpen is gevallen, is in de afgelopen maanden geleidelijk gesmolten. Alleen op de hoge toppen van de Alpen (in het zuiden van Zwitserland) ligt op dit moment nog sneeuw. Sneeuwhoogte in cm (peildatum ) Zwitserse meren Het peil van de meeste Zwitserse stuwmeren is ongeveer gelijk aan het langjarig gemiddelde. Een maat hiervoor is de z.g. Füllungsgrad die in de afgelopen week verder is opgelopen van 38 naar 45%. Het normale percentage voor eind juni ligt rond de 50%. Maatgevend voor de Rijnafvoer is de afvoer vanuit de Bodensee. Het peil van de Bodensee is in de afgelopen week 26 cm gedaald en is nu nog ca. 5 cm hoger dan gemiddeld voor de tijd van het jaar. Op basis van de weersverwachting zal het peil van de Bodensee in de komende week langzaam verder dalen, wat echter normaal is voor de tijd van het jaar. Afvoer Na het passeren van een kleine afvoergolf uit het Alpengebied en Zuid-Duitsland is de afvoer van de Rijn overal weer gedaald. Bij de uitstroming van de Bodensee bedraagt de afvoer op dit moment 635 m 3 /s, ca. 80 m 3 /s hoger dan gemiddelde voor eind juni. Bij Bazel is de afvoer in de afgelopen week bijna gehalveerd en bedraagt nu m 3 /s, terwijl m 3 /s normaal is voor de tijd van het jaar. Pagina 5 van 9

6 De afvoer bij Lobith is in de afgelopen week gedaald van m 3 /s tot de huidige m 3 /s, ca. 200 m 3 /s onder dan het langjarig gemiddelde (zie figuur). De verwachting is dat de afvoer in de komende week tot ca m 3 /s zal afnemen, wat zo n 700 m 3 /s lager is dan het gemiddelde voor de tijd van het jaar. Conclusie Op basis van de huidige situatie en de weersverwachtingen wordt verwacht dat de afvoer van de Rijn in de komende week zal dalen richting de m 3 /s, wat aan de lage kant is voor de tijd van het jaar. De basisafvoer is normaal. Alles overziend geeft het Rijngebied een wat lager dan gemiddeld beeld. Droogteproblemen worden voor de Rijn in de komende weken niet verwacht. Maas bron: RWS-WD De afvoer van de Maas bij Luik is in de afgelopen maand wat lager geweest dan normaal, en bedraagt nu ca. 65 m 3 /s (zie figuur). Op basis van de weersverwachting voor de aankomende week wordt verwacht dat de afvoer van de Maas rond de 50 m 3 /s zal blijven. Droogteproblemen zijn de komende tijd voor de Maas niet waarschijnlijk. Pagina 6 van 9

7 Watertemperatuur bij Lobith en Eijsden bron: RWS-WD De watertemperatuur van de Rijn bij Lobith bedraagt 22 graden, die van de Maas bij Eijsden 23 graden. De watertemperatuur zal naar verwachting de komende dagen verder gaan stijgen. Dit kan problemen opleveren voor de waterkwaliteit. Waakzaamheid is daarom geboden. Aan dit Droogtebericht werd bijgedragen door: Eric Sprokkereef (RWS Waterdienst, Rijn en Maas) Joost Delsman (Deltares) Herbert Berger en Dirk van Hoorn (RWS Waterdienst, eindredactie) Pagina 7 van 9

8 Bijlage 1: EPS-Pluim De Bilt Bijlage 2: Cumulatieve Neerslag De Bilt Pagina 8 van 9

9 Bijlage 3: Watertemperatuurverloop voor een fictief meer in het midden van Nederland De 15-daagse Ensembleverwachting Het ECMWF is sinds eind november 2006 begonnen met de tweemaaldaagse levering van een ensemble weersverwachting die rekent tot 15 dagen vooruit. Dit EPS (VarEPS geheten) draait tot +240 (10 dagen vooruit) op een horizontale resolutie van ca. 50 km (T399) en vervolgens t/m +360 (dag 11 t/m 15) op ca. 80 km (T255). In vertikale richting rekent EPS op 62 nivo's. uitleg: De groene lijnen : de 50 verstoorde verwachtingen (T399/T255) De rode lijn : de operationele T799 ECMWF verwachting De blauwe stippellijn : de onverstoorde T399/T255 verwachting De bruine stippellijn : het ensemble gemiddelde Afnemende cumulatieve neerslag?? Negatieve neerslag kennen we natuurlijk niet; toch zien we op dag 10 van de 15-daagse pluim soms de lijntjes een klein stukje dalen. Het is ook geen verdamping wat wel eens wordt geopperd. Nee, wat daar gebeurt is het koppelen (dus op dag 10 van de reeks) van 2 berekeningen die verschillen qua representativiteit in gebiedsgrootte (van ca. 50 x 50 km naar ca. 80 x 80 km). De accumulaties van neerslag kunnen in de 80x80 representatie soms iets lager uitpakken (omdat ze het gemiddelde voor een groter gebied moeten representeren). Soms zijn ze iets hoger, maar dat valt niet op! Watertemperatuurverwachting Voor een fictief meer in het midden van Nederland berekent het KNMI het verloop van de watertemperatuur. (In koude winters staat in dezelfde figuur de ijsdikte aangegeven. ) Voor de rivieren is de grafiek te gebruiken als indicatie van de verdere temperatuursontwikkeling. De exacte waarde is niet bruikbaar, vanwege het feit dat het water in een rivier stroomt en bovendien uit het buitenland afkomstig is. Pagina 9 van 9