Henrik Nie. kroost. (Verschenen in Vogels no 1, jan/feb 2001) ZOMER AAN DE ANDERE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Henrik Nie. kroost. (Verschenen in Vogels no 1, jan/feb 2001) ZOMER AAN DE ANDERE"

Transcriptie

1 Henrik Nie kroost. (Verschenen in Vogels no 1, jan/feb 2001) ZOMER AAN DE ANDERE even Het maar om hoogzomer vieren te is het nu bedenken hartje blijft is, nog winter. dat zeker het de Heel precies vogels twee voorzichtig maanden daar volop andere gaan winter.dan bezig de kant zijn dagen is van met het lengen, de hun grappig aardbol KANT gaan ver die in We even hun van denken zwembroek ver evenaar dan aan als op Zuid-Afrika Noord-Marokko. het strand. waar Zuid-Afrika Als mensen we ligt naar echter kerstfeest plaatsen VAN van de evenaar DE AARDBOL? komen denkbeeldige een koraaleilandjes stormen. hagel dagen lijn er we dwars wind nu Hier terecht even lijn liggen zoals door met uit lang in het bij kokospalmen., het zeer de als ons middelpunt Stille water verspreid bij in ons Oceaan. november komt, in liggen zeker van groene juli razen Niet of als niet. aarde staat het maart. eilanden, zomer Nederland, Daar gedeelte trekken, en Toch zon waar gegeseld winter zijn dus van dan even als door we wereldbol hoog van heuveltoppen reusachtige als Zuidpool. hier pollen in de vooral Er ("tussocks"), zomer. is hier heel We geen veel zijn algen, landijs, overdadig immers mossen, wel nog groen: gletsjers een korstmossen grassen stuk op verwijderd schiereiland, varens. grootste De Antipoden Hier eiland precies liggen kleiner tegenover eilandengroepen 800 is dan km ten Schiermonnikoog. noordpunt zuiden als van de Antipoden, Nieuw-Zeeland, het Normandisch waarvan in op en het meer het Kuifpinguïns albatrossen, Reuzenalbatros. rijk van de en een dus zeevogels. een Deze majestueus Frankrijk. keur vogel aan Er is broeden dier soorten Hier grootste met echter stormvogels Macaronipinguïns een geen van vleugelspanwijdte zachte 14 waaronder soorten kaas, Grote hier van de zeestromingen ontmoeten dan drie hier meter, van elkaar. de langer Zuidpool Op deze dan breedte welke het warme roofvogel liggen oceaanwater eilanden ook Koude als is Macquarie Georgië PINGUÏNS oktober" ledenraad "De vroegere meeste vertelt Rijksinstituut Island, de zeevogelsoorten Falklands. Albert Îles Crozet Beintema, voor Bos- beginnen en Kerguelen, ornitholoog Natuuronderzoek), met broeden Île bij Amsterdam, Alterra september lid (het van Zuid Nederlandse november-december daar Pinguïns lelijke dat alle vergissing. maart pinguïns leven van vogelkundigen komt, Vogelbescherming 75% thuishoren In van zijn worden hun boek meeste die op leven de In het onderzoek eerste en in ijs soorten voetsporen een volle van kuikens van deed zee. weer Zuidpool, geboren Iemand van aan weinige weg, Shackleton pinguïns. de maakt die en zee als denkt "In op". een je de echt schrijft op Beintema Zuidpool dat broeden. van 17 De soorten grootste, pinguïns, bekendste er maar hiervan twee is de

2 komen broedt Zuid-Afrika korte stumpers Keizerpinguïn. op dezelfde metten praktisch nog bereikt dichter breedte met De onder meeste het bij als beeld kust Nederland andere evenaar van tropisch pinguïnsoorten voor. (10 soorten) De Angola. Zwartvoetpinguïn Galaposgospinguïn als een en Beintema broeden vijf beleefd soorten ongeveer elkaar. Brinta adrenaline. smoking. zijn opzij, Het "Gore, het. lijkt Niks stinkende, moet of ze liefs, als doorlopend of verfomfaaide, aandoenlijks, sodemieter schelden naar met ze staan drek vloeken Spar besmeurde stijf want maakt tegen heertje Ezelspinguïns kreeftachtigen de De koude, Galapogospinguïn voor voedselrijke mijn waar (krill), kinderen hij broedt vis onderzoek golfstromingen is inktvis op". weliswaar Zo die zag deed. van overvloedig in Albert Pinguïns Tropen, zuidelijke Beintema voorkomen maar leven oceanen. wel van in Beintema Vogels naar een BROEDCYCLUS vergelijkbare evenaar onderzocht golfstroom stroomt, stroming die de terwijl zuidelijke langs zuidelijk westkust tropische zomer Afrika van Zwartvoetpinguïn 1988/89 voorkomt. Zuid-Amerika van warmteregulatie hun hebben energie een is van nodig hogere zeevogels om lichaamstemperatuur op op deze Elephant koude Island winderige dan (61 mensen, eilanden ZB). veel op in temperatuur uit Keizerpinguïn, broedcyclus beginnen. deze regio, worden blijven. Reuzenalbatros, niet De kuikens binnen éen van Koningsalbatros grootste zelfstandig. vogelsoorten na dan ouders met meer hun de broedsel dan Als rest van jaren 12 van balts maanden. hebben, het achter tweede eileg gewoon elkaar Na tot jaar 13 een uitvliegen tot een vrij, bepaald 15 jaar terwijl maanden later van percentage opnieuw ouders nemen jongen De die ouders duurt kinderen je zijn.de op een dan mislukking kuikens van duur deze twee van opnieuw aarde, Reuzenalbatros even maanden grote het groepen volgende achtereen behoren die jaar tot zitten begint, het eenzaamste zij broeden alleen dan krijg pech uitgeruste het West willen Zuidpoolnacht nest, via Australië satellieten terwijl albatrossen toen vlogen, weer gevolgd. ouders met terug. vervolgens op jong Het Ze zoek bleek van zoeken 4000 zijn het dat naar km bewust eiland zij naar voedsel Crozet depressies het km pakijs Met richting (46 zenders op, van ZB) op wachten Keizerpinguïn, duurt. temperaturen wind. Zoals op De de van in hebben zomer. jonge meeste crèches min Keizerpinguïns Koningspinguïns, ook vijftig soorten dicht een graden opeen broedcyclus Celsius, staan sneeuwstormen die broeden gedurende die erg zonder meer lijken zij voedsel, op dan op "onze" bij de een te jaar breedte, Daar "Koningspinguïns beginnen. diverse donsjongen blijft de zee een het wat hele milder jaar bereikbaar klimaat. kleine Zij gewoon staan kuikens stadia dus Je hagelstormen die vindt niet door en even kunnen eieren", in in elkaar, de groot de duistere Koningspinguïnkolonies zoals op vertelt grote zijn elke bij als diepvries, kuikens, Beintema. tijd ons hun van rond ouders, het van en zoals kerstmis. jaar die in koddige met geen Zuid-Georgië "keizers", broeden poolnacht. bruine maar

3 van eilanden nu Deze ECOTOERISME Steeds uitgeverij vijf meer cijfers rondom, die mensen begonnen nodig booming zijn. kunnen is Toerisme met business. reisjes reisboeken naar maken Zelfs de voor Zuidpool waarvoor Lonely rugzaktoeristen Planet en bedragen de besneeuwde probeerden rotweer ook belangstelling een is valt reisgids niet meer veel is voor dan geen te beleven. Antarctica. twee wonder. dollar De Hoewel momenten per dag het uit daar van te geven, windstilte meestal, heeft een hoor adembenemend en zie je bergtoppen vogels. mooi. Een De spiegelen lucht pinguïnkolonie zuiver, zich is het kalme een licht oord baaien helder, van dagelijks overal zijn die terugkerende naar lopen onbewaakte zeeleeuwen stormvogels verweesde, quasi onschuldige eieren vliegen natuurdrama's. door aanpikken voortdurend soortgenoten Zuidpoolkippen Roofmeeuwen over leegsabbelen. nijdig pinguïnkolonies rond, verjaagde, (Grote die En stiekem dan Jagers) kuikens. op zijn zoek natuurfilms korte Ik rondzwemmen vraag bezoeken aan echt en Beintema en orka's zie dagelijkse zo je nu reuzenstormvogels uit of deze kost dan natuurfilms spectaculaire een zijn pinguïn voor die die hier aan reizigers. drama's jongen stukken het te uit "Zelfs echt pakken de scheuren. bij de Er nemen" ecotoerisme "Onze 2000 aan. hebben eigen zag, groep vertelt gedroegen knarsetandend en hij.sommige andere zich groepen keurig. aan. zuidpoolonderzoekers met Volgens Vogels toeristen trekken Beintema die zich ik zien niet in niks 1998 het terecht. stress". dwingen erger, Soms collega het je zie gewoon ornithologen je druk vlak met voor een elkaar stapje hij neus dat kritischer: achteruit baltsende jou niet "Onderzoekers albatrossen. eens doen". zien Over staan; Die zijn van en onderzochte denk Hij vermoedt ik. Een middagje dat de stressreacties kuikens wegen veroorzaakt wetenschappelijk veel je beloerde help, daar kolonies. heb penguïnkolonies ze Misschien weer die denken heftiger mafkezen zijn pinguïns met dan hun door wel thermometers zoiets toeristen als "O ze Een van zwaar een weegschalen". BESCHERMING slachtpartijen. half paar bejaagd. miljoen honderd In pinguïns EN jaar 1867 Pinguïns, BEHOUD lang werden gedood was pelsrobben dit alleen en deel tot al olie van en op walvissen verwerkt. de Falklandeilanden aarde werden het Er waren toneel en uitgebreid, walvisverwerkende roesten zestig walvissen van walvisvangst. voor pelsdierjacht van pinguïns. op eilanden omdat robben vorige Nederland Mogelijk er fabrieken. als eeuw deze heeft voor Kerguelen hield zijn regio kwam gigantische pinguïns de Deze is pinguïnkolonies verminderd. en 1964 gebouwen einde Zuid meer impact mee Georgië. aan krill gehad op. staan "De beschikbaar in De grootschalige jacht Eind die op nu belangstelling tijd de weg jaren op stand kwam", pinguïns aan".jacht Australië, zorgvuldig de vroeger stranden zegt daar Frankrijk als is liggen Beintema. geen horen, natuurreservaat. broedden. probleem er en zien vol Engeland "Nu mee. deze Mensen rijst meer. Deze strijd Voor beheren het Landen die aantal robben het om vinden ruimte gebied als pelsrobben meeste nemen Nieuw-Zeeland, dat met zuidelijker eilanden lede alleen plek ogen pan dan waar uit, de

4 Zuidpool. bescherming wordt hoeveelheid het eeuw zeeijs zestigste zuidpoolcontinent werd van een zuiderbreedtegraad probleem. groot duidelijk zeeijs van belang flora westelijk dat De neemt en zijn aarde fauna algen voor van af. geldt is garandeert. De het bijna die het laatste langwerpige hele groeien overal Zuidpoolverdrag, ecosysteem jaren Klimaatverandering onder warmer. van schiereiland het van De drijvende vorige dat achteruit noordelijker in De aantal. zitten, Adéliepinguïn, zoals Daarentegen de die Keelbandpinguïn. dicht nemen bij soorten pool Overigens leeft, toe die gaat anders warmt wat van een VISSERIJ oppervlaktetemperatuur Er pinguïn zijn beetje. in is als totaal geheel korte 30,7 termijn niet miljoen op, daar de paren praktisch laatste pinguïns. 20 zijn constant, jaar bestaan. Geen bleef of enkele de daalde Toch stonden eerder staan De door Verder als het grootste kwetsbaar. UNEP habitatvernietiging 2000 nu de drie World plotselinge bedreigingen soorten de Deze Conservation Rode lijst veranderingen als Lijst en is bedreigd zijn: inmiddels predatie van Monitoring aantasting BirdLife door herzien. zes zeestromingen international Centre katten soorten van Op de van en de als broedplaatsen hermelijnen. Rode 8/1/2001 vijf kwetsbaar. (el soorten niño) Lijst van op slachtoffers geraakt overboord 2000 olieverontreiniging. voor Chileense gegooid de achter onder kust zeebaars andere pinguïns van vissersschepen wordt. Dit Zuid-Afrika. laatste ('toothfish') zeevogelsoorten. Bij door de bleek intensieve visserij Ook vooral duiken vallen op tonijn zeevisserij. zeebaars Zeevogels op de er dode maakt zomer en vis zijn veel Zeevisserij van tonijn die gewend en worden aas door genten, Greenpeace in Reuzenalbatros. beschouwd zit. zuidelijke Daarop kilometers waarbij schat oceanen.van duiken ze dat lange jammerlijk jaarlijks albatrossen, lijnen de verdrinken uitgevierd 14 soorten stormvogels zeevogels als met albatrossen haakjes aangehaakt zo jan-van- de waaraan maar op deze visserij als aparte De éen Reuzenalbatros soort, in is zijn zelfs bestaan van ernstig Île bedreigd: Amsterdam, bedreigd; de dood wordt nu zijn raken. beperkende enkele broedparen. Van overige 12 soorten staat de vinden fatsoenlijke Rode Lijst landen maatregelen als in kwetsbaar acht voor nemen. de of gevoelig. zeevisserij Volgens Gelukkig Greenpeace afgesproken zijn echter die nog helft er gezagsdrager blijft Beintema is Chief toestand bevestigt Islander ernstig dit van na Tristan door contact illegale da Cunha. visserijactivteiten. met Dit James de Glass. hoogste Albert de handhaving voorkomen maakt op illegale Guardian. zich visserij grote in van die het zorgen van zuidelijk visserijregels uitte het over eiland hierover deel gebrek van afkomstig zijn de sterfte aan Atlantische zorg toezicht is; onder in hij het door zeevogels Oceaan. Britse belast de dagblad met marine James Glass te de Tabel. Er zijn 17 soorten pinguïns. Drie soorten zijn bedreigd (BE), zes soorten

5 zijn staan Nederlandse Tussen gevoelig als kwetsbaar (GV) en (KW) vier soorten op de Rode zijn Lijst stabiel. van BirdLife international, twee soorten Galápogaspinguïn evenaar en naam 40 ZB: Wetenschappelijke naam Broedparen Status Kuifpinguïn Humboldtpinguïn Zwartvoetpinguïn Dwergpinguïn Nieuw-Zeelandse mendiculus humboldti BE Gluur- Spheniscus demersus Magelhaenpinguïn Eudyptula Eudyptes minor tnb Snares pachyrhynchus KW Rotspinguïn Tussen 40 en 60 ZB: Grote of witoogpinguïn Megadyptes antipodes BE Koningspinguïn Spheniscus magellanicus GV Ezelspinguïn Kuifpinguïn robustus Macaronipinguïn kuifpinguïn chrysocome sclateri KW BE Macquariepinguïn Aptenodytes Keel- patagonicus stabiel Hier stormbandpinguïn Op papua GV Adéliepinguïn chrysolophus Keizerpinguïn de Algemene Pinguïns Greenpeace De zijn Zuidpool: of Eudyptes familienaam Rode paar van lijst site (niet Over over "Spheniscidae" Nieuw van over pingins bedreigde alle) longline pinguïnsoorten. Zeeland websites Pygoscelis Aptenodytes schlegeli visserij opwarming de kwetsbare waarop antarctica adeliae diersoortendatabase ik Zuidpool forsteri pinguïnsoorten informatie haalde op door de voor website zoeken dit artikel: stabiel KW A.J. Amsterdam. UNEP Beintema, World Conservation ISBN In 254 de Monitoring voetsporen Centre. van Shackleton. Atlas, van op het

6

nederlandse naam Franse naam manchot du Cap Engelse naam African penguin wetenschappelijke naam Spheniscus demersus Klasse vogels Verspreidingsgebied

nederlandse naam Franse naam manchot du Cap Engelse naam African penguin wetenschappelijke naam Spheniscus demersus Klasse vogels Verspreidingsgebied nederlandse naam Klasse vogels Franse naam manchot du Cap Engelse naam African penguin Orde Familie grootte 60-70 cm wetenschappelijke naam Spheniscus demersus In ZOO en Planckendael vind je vier verschillende

Nadere informatie

in ZOO Antwerpen: zwartvoetpinguïns halen bij het zwemmen een snelheid van 7,4 km/u cm De zwartvoetpinguïns komen voor aan de Atlantische

in ZOO Antwerpen: zwartvoetpinguïns halen bij het zwemmen een snelheid van 7,4 km/u cm De zwartvoetpinguïns komen voor aan de Atlantische zwartvoetpinguïn in ZOO Antwerpen: zwartvoetpinguïn koningspinguïn macaronipinguïn gentoopinguïn in ZOO Planckendael: humboldtpinguïn zwartvoet... halen bij het zwemmen een snelheid van 7,4 km/u. nederlandse

Nadere informatie

5,8. Werkstuk door een scholier 1563 woorden 2 juli keer beoordeeld. Inhoud

5,8. Werkstuk door een scholier 1563 woorden 2 juli keer beoordeeld. Inhoud Werkstuk door een scholier 1563 woorden 2 juli 2003 5,8 211 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoud Wat zijn pinguïns? De verschillende soorten pinguïns De lichaamsbouw van een Pinguïn Broedtijd Vijanden Walrussen

Nadere informatie

inhoud 1. Een bijzondere vogel 2. De woonplaats 3. Soorten pinguins 4. Pinguinweetjes 5. Filmpjes Bronnen en foto s Colofon en voorwaarden

inhoud 1. Een bijzondere vogel 2. De woonplaats 3. Soorten pinguins 4. Pinguinweetjes 5. Filmpjes Bronnen en foto s Colofon en voorwaarden Pinguins inhoud 1. Een bijzondere vogel 3 2. De woonplaats 5 3. Soorten pinguins 6 4. Pinguinweetjes 12 5. Filmpjes 14 Bronnen en foto s 15 Colofon en voorwaarden 16 2 1. Een bijzondere vogel Geen vleugels,

Nadere informatie

Pinguïns. Otto Plantema. Antarctica. In zones waarin gevist wordt. Figuur 1. en Geelkuifpinguïn zijn circumpolaire

Pinguïns. Otto Plantema. Antarctica. In zones waarin gevist wordt. Figuur 1. en Geelkuifpinguïn zijn circumpolaire het Vogeljaar 59 (4) 2011 [193-198] 193 Soorten Pinguïns Otto Plantema Koningspinguïns, Goldharbour, Zuid-Georgia, november 2010. Inleiding De meeste van de zeventien soorten pinguïns (Spheniscidae ) in

Nadere informatie

Pinguïns. Inhoud. Waarom de naam? Bouw van een pinguïn

Pinguïns. Inhoud. Waarom de naam? Bouw van een pinguïn Pinguïns Inhoud Waarom de naam? bouw van een pinguïn leefgebied wat eet een pinguïn? paartijd, eieren leggen, broeden en jongen grootbrengen soorten nawoord literatuurlijst Waarom de naam? Sommige soorten

Nadere informatie

1 Kun je aan planten zien wat je aan moet?

1 Kun je aan planten zien wat je aan moet? 1 Kun je aan planten zien wat je aan moet? Hoofdstuk 1 Les 1 Zoek het op Bij de evenaar staat de zon hoog. Het is er warm en daardoor verdampt het water. Die warme damp stijgt op en koelt af: dan gaat

Nadere informatie

Galápagos-eilanden. Inleiding. Inhoudsopgave. 1. Algemeen

Galápagos-eilanden. Inleiding. Inhoudsopgave. 1. Algemeen Galápagos-eilanden Inleiding Ik wil mijn spreekbeurt graag houden over de Galápagos-eilanden. De Galápagos-eilanden liggen in de Stille Oceaan en zijn heel bijzonder omdat er dieren en planten leven die

Nadere informatie

Er zijn achttien verschillende soorten pinguïns. Ze lijken allemaal op elkaar. Aan hun koppen kun je het

Er zijn achttien verschillende soorten pinguïns. Ze lijken allemaal op elkaar. Aan hun koppen kun je het Boekverslag door L. 3503 woorden 11 maart 2004 6 699 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave. Soorten pinguïns Het lichaam van pinguïns Eten en drinken Pinguïns op het land en in het water Pinguïn baby

Nadere informatie

Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging?

Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Op de Aarde wonen er ongeveer 6 446 131 400 mensen. In België wonen er 10 584 534. De meeste mensen wonen in de bergen / in de woestijn / in de nabijheid van water/

Nadere informatie

De pinguïn. De geschiedenis van de pinguïn. Kenmerken van de pinguïn

De pinguïn. De geschiedenis van de pinguïn. Kenmerken van de pinguïn De pinguïn Iedereen weet wel wat een pinguïn is, maar bijna niemand weet dat er in totaal zeventien verschillende soorten zijn! Ook weet iedereen dat pinguïns in koude gebieden leven, maar niet iedereen

Nadere informatie

DE HUMBOLDT PINGUÏN. Een levend kostuum

DE HUMBOLDT PINGUÏN. Een levend kostuum DE HUMBOLDT PINGUÏN Een levend kostuum Er zijn verschillende soorten pinguïns. Die verschillen maar weinig van elkaar. Ze hebben immers allemaal een donkere rug en een witte buik. Toch zie je, als je goed

Nadere informatie

5,5. Werkstuk door een scholier 3442 woorden 21 april keer beoordeeld. Inhoudsopgave:

5,5. Werkstuk door een scholier 3442 woorden 21 april keer beoordeeld. Inhoudsopgave: Werkstuk door een scholier 3442 woorden 21 april 2003 5,5 226 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave: 1: Voorgeschiedenis 2: Oriëntatie 3: Lichaamstaal 4: Buit (wat eten ze) 5: Vijanden 6: Anatomie

Nadere informatie

INHOUD 1 WAAR LIGT HET? 2 WAAR KOMT HET VANDAAN? 3 EUROPA

INHOUD 1 WAAR LIGT HET? 2 WAAR KOMT HET VANDAAN? 3 EUROPA INHOUD 1 WAAR LIGT HET? Hoe ziet de aarde eruit? 6-7 Hoe vind je de weg op aarde? 8-9 Afstanden 10-11 De zes continenten 12-13 Oceanen en zeeën 14-15 Waar leven walvissen en haaien? 16-17 De grootste rivieren

Nadere informatie

Werkstuk Biologie De Sneeuwuil

Werkstuk Biologie De Sneeuwuil Werkstuk Biologie De Sneeuwuil Werkstuk door Rikaatje 1148 woorden 25 juni 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou De Sneeuwuil Gemaakt door: Rika van Breemen 1HVC 2017 Inleiding

Nadere informatie

KONINGSPINGUÏN pag 1 DIERENPASPOORT VAN DE. WETENSCHAPPELIJKE NAAM: Aptenodytes patagonicus. Ik ben een: vogel. Aantal jongen: 1 jong

KONINGSPINGUÏN pag 1 DIERENPASPOORT VAN DE. WETENSCHAPPELIJKE NAAM: Aptenodytes patagonicus. Ik ben een: vogel. Aantal jongen: 1 jong KONINGSPINGUÏN pag 1 WETENSCHAPPELIJKE NAAM: Aptenodytes patagonicus Ik ben een: vogel Aantal jongen: 1 jong Broedtijd: ongeveer 55 dagen Volwassen met: 4 jaar Maximale leeftijd (wild): ongeveer 25 tot

Nadere informatie

Centrale vraagstelling Hoe organiseer je een expeditie naar de Zuidpool om het hitterecord van 55 miljoen jaar geleden te kunnen onderzoeken?

Centrale vraagstelling Hoe organiseer je een expeditie naar de Zuidpool om het hitterecord van 55 miljoen jaar geleden te kunnen onderzoeken? Pagina 1: Opdracht: Op expeditie naar de Zuidpool Leerlingenblad Introductie Je kruipt in de huid van een paleoklimaatonderzoeker die geïnteresseerd is in de warme tijdsperiode van ongeveer 55 miljoen

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 2. Deze bijlage bevat informatie.

Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 2. Deze bijlage bevat informatie. Bijlage VMBO-KB 2015 tijdvak 2 biologie CSE KB Deze bijlage bevat informatie. KB-0191-a-15-2-b De Galapagos-eilanden Lees eerst informatie 1 tot en met 6 en beantwoord dan vraag 37 tot en met 47. Bij het

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

PERIODESCHRIFT AARDRIJKSKUNDE EUROPA EN DE WERELD

PERIODESCHRIFT AARDRIJKSKUNDE EUROPA EN DE WERELD PERIODESCHRIFT AARDRIJKSKUNDE EUROPA EN DE WERELD HET KLIMAAT Het klimaat is, zo luidt de officiële definitie, het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar. Dat wil zeggen dat het klimaat in een bepaald

Nadere informatie

Polen. Blok 1 De Rijke Zee. Robbert Jak. Dag 5, 29 oktober Duurzaam werken op Zee

Polen. Blok 1 De Rijke Zee. Robbert Jak. Dag 5, 29 oktober Duurzaam werken op Zee Polen Blok 1 De Rijke Zee Robbert Jak Dag 5, Duurzaam werken op Zee Marine Ecology - Processes, Systems, and Impacts, 2012 Michel J Kaiser, Martin J Attrill, Simon Jennings, David N Thomas, David K. A.

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk door een scholier 1094 woorden 13 februari 2006 4,9 106 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Nieuw Zeeland Inhoudsopgave Inleiding Nieuw Zeeland Algemene dingen

Nadere informatie

Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging?

Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Op de Aarde wonen er ongeveer 6 446 131 400 mensen. In België wonen er 10 584 534. De meeste mensen wonen in de bergen / in de woestijn / in de nabijheid van water/

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2015 tijdvak 2 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. GT-0191-a-15-2-b De Galapagos-eilanden Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met

Nadere informatie

Falklands - Zuid-Georgia - Antarctic Peninsula

Falklands - Zuid-Georgia - Antarctic Peninsula Falklands - Zuid-Georgia - Antarctic Peninsula Klassiek Antarctica inclusief Deception Island Titel: Reisdatum: Reiscode: Duur: Schip: Inscheping: Ontscheping: Taal: Let op: Meer over: Falklands - Zuid-Georgia

Nadere informatie

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Naam GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Groot Brittannië Groot-Brittannië is Schotland, Engeland en Wales samen. Engeland is het grootst van Groot-Brittannië en Wales het kleinst. Engeland heeft meer dan 46

Nadere informatie

Uitsterven of wegwezen

Uitsterven of wegwezen Klimaatverandering 7 en 8 5 Uitsterven of wegwezen Voedselwebspel Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: kennen een aantal oorzaken waardoor dieren uitsterven of verdwijnen, waaronder de klimaatverandering.

Nadere informatie

Klimaten Verschillende klimaten - Tropisch klimaat - Droog klimaat - Gematigd klimaat - Landklimaat - Poolklimaat - Mediterraan klimaat - Subtropisch klimaat https://schooltv.nl/video/klimaatzones-van-de-wereld-waarom-zijn-er-verschillende-klimaatzones/

Nadere informatie

De Noordzee HET ONTSTAAN

De Noordzee HET ONTSTAAN De Noordzee De Noordzee is de zee tussen Noorwegen, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. De Noordzee is een ondiepe (30-200 m) randzee van de Atlantische oceaan met

Nadere informatie

Antarctica. De avonturiers Opdrachtenboekje. Uitgaven van het Pass

Antarctica. De avonturiers Opdrachtenboekje. Uitgaven van het Pass Antarctica De avonturiers Opdrachtenboekje Uitgaven van het Pass Dit opdrachtenboekje behoort tot Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Naam Naam Naam Naam Naam Naam Team Naam van de school

Nadere informatie

inhoud Deze buurt is niet meer wat het geweest is,

inhoud Deze buurt is niet meer wat het geweest is, De Noordpool BRRRRR inhoud 1. Inleiding 3 2. Twee Noordpolen 4 3. Landen rond de Noordpool 5 4. Krimpen 6 5. Het Behouden Huis 7 6. De Noordpool bereikt 8 7. Dag en nacht 9 8 Het weer 10 9. Dieren 11 10.

Nadere informatie

Inhoud Slaapkamer 6 Opwarming 8 Een jaar later 10 Genoeg 12 Terrorist 14 Geheim 16 Olie 20 R.O.A. 23 Betty 26 Vertrouwen 29 Feiten 32 G.O.F. 35 Protest 38 Warm 42 Reuzenmachine 44 Een bewaker! 47 Terrorist?

Nadere informatie

Falklands - Zuid-Georgia - Antarctic Peninsula

Falklands - Zuid-Georgia - Antarctic Peninsula Falklands - Zuid-Georgia - Antarctic Peninsula Ontmoet wel 6 soorten pinguïns! Titel: Reisdatum: Reiscode: Duur: Schip: Inscheping: Ontscheping: Taal: Meer over: Falklands - Zuid-Georgia - Antarctic Peninsula

Nadere informatie

Het begin van de winter

Het begin van de winter WINTER 21 december WINTER 2 Het begin van de winter Vanaf 21 juni worden de dagen weer langzaam korter. De zomer duurt tot 22 of 23 september. Dan zijn de dag en de nacht overal even lang. Met andere woorden:

Nadere informatie

IJsbeer. Wetenschappelijke naam ursus maritimus

IJsbeer. Wetenschappelijke naam ursus maritimus IJsbeer Wetenschappelijke naam ursus maritimus IJsberen zijn zoogdieren. Ze komen voor op en rond de Noordpool waar het kouder kan worden dan -40 C! Mannetjes worden ongeveer 3 meter lang en wegen 400

Nadere informatie

Bedreigingen. Broeikaseffect

Bedreigingen. Broeikaseffect Bedreigingen Vroeger gebeurde het nogal eens dat de zee een gat in de duinen sloeg en het land overspoelde. Tegenwoordig gebeurt dat niet meer. De mensen hebben de duinen met behulp van helm goed vastgelegd

Nadere informatie

Ik ben het Net. Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!. VISSERIJ 5 6 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer.

Ik ben het Net. Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!. VISSERIJ 5 6 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. VISSERIJ Ik ben het Net Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!. Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Europese Unie Haring! Verse

Nadere informatie

KLIMAATVERANDERING. 20e eeuw

KLIMAATVERANDERING. 20e eeuw KLIMAATVERANDERING 20e eeuw Vraag De temperatuur op aarde is in de afgelopen honderd jaar gestegen met 0.2-0.5 C 0.6-0.9 C Antwoord De temperatuur op aarde is in de afgelopen honderd jaar gestegen met

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Eend Inleiding Ik hou mijn werkstuk over eenden omdat ik het leuke dieren vind en ik wil er wat over leren. Dit wil ik er over weten: Wat doen eenden de hele dag? Wat eten eenden? Wat voor soorten eenden

Nadere informatie

Naam: WATER. pagina 1 van 8

Naam: WATER. pagina 1 van 8 Naam: WATER Geen leven zonder water Zonder water kun je niet leven. Als je niet genoeg drinkt, krijgt je dorst. Als je dorst hebt, heeft je lichaam water tekort. Je raakt dit water vooral kwijt door te

Nadere informatie

Falklands - Zuid-Georgia - Antarctic Peninsula

Falklands - Zuid-Georgia - Antarctic Peninsula Falklands - Zuid-Georgia - Antarctic Peninsula Ontmoet wel 6 soorten pinguïns! Titel: Reisdatum: Reiscode: Duur: Schip: Inscheping: Ontscheping: Taal: Meer over: Falklands - Zuid-Georgia - Antarctic Peninsula

Nadere informatie

Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Korte versie Lerarenhandleiding

Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Korte versie Lerarenhandleiding Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Korte versie Lerarenhandleiding Benodigdheden: -Satellietkaart van de wereld.(the World seen from space, Michelin, 1/28 500 000) -Post-its -Schrijfgrief -Atlas -Glas

Nadere informatie

Soms moet de lucht omhoog omdat er een gebergte ligt. Ook dan koelt de lucht af. Er ontstaan wolken en neerslag. Dit is stuwingsregen.

Soms moet de lucht omhoog omdat er een gebergte ligt. Ook dan koelt de lucht af. Er ontstaan wolken en neerslag. Dit is stuwingsregen. Samenvatting door een scholier 1790 woorden 1 juni 2016 7,9 13 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 2: KLIMATEN 2.1 Klimaten Waardoor is het niet

Nadere informatie

Het klimaat. Tip. Gebruik kleine bekers, dan heb je minder klei nodig.

Het klimaat. Tip. Gebruik kleine bekers, dan heb je minder klei nodig. Het klimaat GROEP 5-6 47 65 minuten 1, 23, 42 en 50 Zet voor de activiteit Verandert de waterspiegel? de bekers, de schoteltjes, de klei en de kannen water klaar. Maak een dag van tevoren ten minste 12

Nadere informatie

Antarctica wordt omringt door 3 Oceanen ; de Indische oceaan, de Grote oceaan en de Atlantische oceaan.

Antarctica wordt omringt door 3 Oceanen ; de Indische oceaan, de Grote oceaan en de Atlantische oceaan. Werkstuk door een scholier 2468 woorden 6 maart 2012 5,6 24 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave. Inleiding. In dit werkstuk gaat het over 3dieren & Antarctica. Zo kun je zien wat Antarctica precies

Nadere informatie

Potvis op de dool. Wat is een potvis? De potvis in Heist. Waar leeft de potvis? Stijn Dekelver. baleinwalvissen. De potvis is een

Potvis op de dool. Wat is een potvis? De potvis in Heist. Waar leeft de potvis? Stijn Dekelver. baleinwalvissen. De potvis is een Stijn Dekelver Op woensdag 8 februari 2012 spoelde aan de Belgische kust een potvis aan. Dat gebeurde in Heist, een deelgemeente van Knokke-Heist. Zoiets komt maar een paar keer in een eeuw voor. Het is

Nadere informatie

Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat

Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat 5.1 Wordt het warm vandaag Lees het verhaal Wat is het weer? Kijk naar de boom Kijk naar de muts en de wanten Wat denk jij? Is het koud? In de zomer is het warm In

Nadere informatie

ANTARCTICA een wereld apart!

ANTARCTICA een wereld apart! ANTARCTICA een wereld apart! KRAS-reis van Emilie, Wigger en Paul met de MS Delphin in februari 2010. Wat overheerst na terugkomst in Nederland van onze geslaagde reis naar Antarctica is dankbaarheid.

Nadere informatie

De olifant die woord hield

De olifant die woord hield De olifant die woord hield Een voorstelling van verhalenverteller Peter Faber www.peterfaber.eu Inleiding Aan het eind van haar leven las Annie MG Schmidt al haar sprookjes nog eens door. Genadeloos streepte

Nadere informatie

e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 De continenten Dit boek gaat over het continent Australië. Het is speciaal gemaakt voor

e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 De continenten Dit boek gaat over het continent Australië. Het is speciaal gemaakt voor rsiteit van Cambridge (Engeland). formatieve kinderenboeken. erwerpen: atieve kinderboeken geschreven. vrouw, kinderen en honden. e-book: 978-94-6175-815-6 Ook beschikbaar als gebonden versie: 978-90-5566-715-4

Nadere informatie

Achtergrondinformatie voor groep 3/4. Even voorstellen. Hier wonen ze. Echte natuur. Zo herken je hem

Achtergrondinformatie voor groep 3/4. Even voorstellen. Hier wonen ze. Echte natuur. Zo herken je hem Overname en dupliceren van dit materiaal is alleen toegestaan voor educatieve en niet-commerciële doeleinden en alleen als het materiaal is voorzien van een bronvermelding. Vogelbescherming Nederland,

Nadere informatie

Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat

Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat Antwoorden Samengesteld door: visign@hetnet.nl Datum: dinsdag 31 januari 2017 Tijd: 11:02 Samenstelling: Geowijzer Vraag: 3, 4, 5, 7, 8, 10, 11, 11, 12, 12, 13, 13, 14, 14, 15,

Nadere informatie

Thema: Noordpool, natuur, dieren, reizen, klimaat

Thema: Noordpool, natuur, dieren, reizen, klimaat Lesbrief www.leopold.nl Auteur: Enzo Pérès-Labourette / ISBN 978 90 258 7316 5 Leeftijd: 5-8 jaar Thema: Noordpool, natuur, dieren, reizen, klimaat Wat ik bomen wil vertellen Voor het lezen Vertel aan

Nadere informatie

GEWONE ZEEHOND. Huiler

GEWONE ZEEHOND. Huiler GEWONE ZEEHOND Huiler Je zou het bijna niet geloven, maar een gewone zeehond is een echt roofdier! De zeehond is met zijn gestroomlijnde lichaam, speciale neus en handige snorharen helemaal aangepast op

Nadere informatie

Meander. Aardrijkskunde WERKBOEK

Meander. Aardrijkskunde WERKBOEK 6 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK 6 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Carla Wiechers Leerlijnen: Mark van Heck Auteurs: Marc ter Horst, Meie Kiel, Dianne Manders, Jacques van der Pijl

Nadere informatie

Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Uitgebreide versie Lerarenhandleiding

Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Uitgebreide versie Lerarenhandleiding Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Uitgebreide versie Lerarenhandleiding Benodigdheden: -Satellietkaart van de wereld.(the World seen from space, Michelin, 1/28 500 000) -Post-its -Schrijfgrief -Atlas

Nadere informatie

Opdracht 1 en 2. Voorbeeld: Deze toets is dat wel moeilijk; maar het toen is erg belangrijk dat je laat hondje zien wat je kunt.

Opdracht 1 en 2. Voorbeeld: Deze toets is dat wel moeilijk; maar het toen is erg belangrijk dat je laat hondje zien wat je kunt. leestoets Opdracht 1 en 2 In de volgende teksten staan heel wat woorden te veel. Dat komt doordat er iets fout is gelopen bij het printen van de teksten: er zat een virus op de computer en daardoor zijn

Nadere informatie

Cruise naar de spectaculaire Rosszee (met helikopters)

Cruise naar de spectaculaire Rosszee (met helikopters) Cruise naar de spectaculaire Rosszee (met helikopters) Sluit je aan bij Oceanwide Expeditions voor een spectaculaire expeditie naar de Rosszee. De eerste Discovery Cruises naar de Rosszee zijn succesvol

Nadere informatie

EXPEDITIECRUISE NAAR DE FALKLANDS: SOUTH GEORGIA EN HET ANTARCTISCH SCHIEREILAND

EXPEDITIECRUISE NAAR DE FALKLANDS: SOUTH GEORGIA EN HET ANTARCTISCH SCHIEREILAND EXPEDITIECRUISE NAAR DE FALKLANDS: SOUTH GEORGIA EN HET ANTARCTISCH SCHIEREILAND 19 dagen 19 jan 2020-06 feb 2020 Expeditiecruises Natuur Zeezoogdieren Vogelreizen Bootreizen Deze expeditiecruise naar

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Zee-otter

Werkstuk Biologie Zee-otter Werkstuk Biologie Zee-otter Werkstuk door een scholier 1340 woorden 8 maart 2003 5,8 129 keer beoordeeld Vak Biologie Waar leeft de zee-otter? Vroeger kwamen ze nog in het grootste deel van de grote oceaan

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

Inhoudsopgave atlas. antwoorden met uitleg voorbeeldopgaven Aardrijkskunde. Wereldorientatie-pabo antwoord 1 van 12

Inhoudsopgave atlas. antwoorden met uitleg voorbeeldopgaven Aardrijkskunde. Wereldorientatie-pabo antwoord 1 van 12 antwoord 1 van 12 Inhoudsopgave atlas kaart 1 De Aarde Godsdiensten kaart 2 De Aarde Ziekenhuizen per land kaart 3 De Aarde Talen kaart 4 Azië Grote steden kaart 5 Azië Telefoons kaart 6 Amerika Auto's

Nadere informatie

Haag - Rohrbeck. Luister naar de zee!

Haag - Rohrbeck. Luister naar de zee! Belangrijke informatie Dit product gebruikt drie batterijen van 1,5V (knoopcel batterijen van het type AG10/LR1130). Gebruik geen oude en nieuwe batterijen door elkaar. Plaats de nieuwe batterijen met

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding blz. 3. Wat is een fossiel? blz. 4. Hoe fossielen ontstaan blz. 5. Fossielen van zacht weefsel blz. 6. Zeedieren blz.

Inhoud. Inleiding blz. 3. Wat is een fossiel? blz. 4. Hoe fossielen ontstaan blz. 5. Fossielen van zacht weefsel blz. 6. Zeedieren blz. Door: Oscar Zuethoff Groep 6b - Meneer Jos & Ingrid Februari 2008 Inhoud Inleiding blz. 3 Wat is een fossiel? blz. 4 Hoe fossielen ontstaan blz. 5 Fossielen van zacht weefsel blz. 6 Zeedieren blz. 7 De

Nadere informatie

4 Het heelal 6. De zon. De aarde. Jupiter. De maan. Ons zonnestelsel. Mars. Mercurius Venus

4 Het heelal 6. De zon. De aarde. Jupiter. De maan. Ons zonnestelsel. Mars. Mercurius Venus Inhoud 4 Het heelal 6 De zon 10 8 De aarde De maan Jupiter 18 12 Ons zonnestelsel 14 15 16 Mars Mercurius Venus 22 Saturnus Verre planeten 24 Satellieten van het zonnestelsel 20 26 Planetoïden 27 Kometen

Nadere informatie

Ik ben het Net. Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! VISSERIJ 7 8 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer.

Ik ben het Net. Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! VISSERIJ 7 8 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. VISSERIJ Ik ben het Net Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Europese Unie Haring! Verse

Nadere informatie

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2 Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker

Nadere informatie

Nieuwsbrief Roofvogelwerkgroep Fruitstreek. Februari 2014

Nieuwsbrief Roofvogelwerkgroep Fruitstreek. Februari 2014 Nieuwsbrief Roofvogelwerkgroep Fruitstreek Februari 2014 Het is begonnen. Misschien iets vroeger dan anders, maar de laatste zonnige dagen levert al baltsgedrag op van buizerds. Het is dan ook deze soort

Nadere informatie

WOLF. Huilend roofdier

WOLF. Huilend roofdier WOLF Huilend roofdier Wolven hebben vaak een hele slechte naam. Denk maar eens aan de wolf in het verhaal van Roodkapje, die haar oma heeft opgegeten. Of Midas de wolf, die tevergeefs op de drie biggetjes

Nadere informatie

inhoudsopgave voorwoord Blz. 2 inleiding Blz. 3 hoofdstukken Blz. 4 nawoord Blz. 11 bibliografie Blz. 12

inhoudsopgave voorwoord Blz. 2 inleiding Blz. 3 hoofdstukken Blz. 4 nawoord Blz. 11 bibliografie Blz. 12 Het weer Ruben 6B inhoudsopgave voorwoord Blz. 2 inleiding Blz. 3 hoofdstukken Blz. 4 Temperatuur blz. 4 De seizoenen blz. 5 Wind + windkracht blz. 6 Wolken blz. 7 Neerslag blz. 9 nawoord Blz. 11 bibliografie

Nadere informatie

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade Chris Oxlade Chris Oxlade Anita Ganeri Anita Ganeri Boeken in deze serie e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 e-book: 978-94-6175-822-4 gebonden versie: 978-94-6175-285-7 e-book:

Nadere informatie

7,5. Samenvatting door Anne 867 woorden 12 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. paragraaf 2. klimaten wereldwijd.

7,5. Samenvatting door Anne 867 woorden 12 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. paragraaf 2. klimaten wereldwijd. Samenvatting door Anne 867 woorden 12 april 2017 7,5 15 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand paragraaf 2 klimaten wereldwijd breedteligging: de afstand van een plaats tot de evenaar in

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door een scholier 122 woorden 17 juni 2016 6, 75 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Humboldt Samenvatting aardrijkskunde H2 2.1 Het weer: beschrijft

Nadere informatie

Klimaat verandert toerisme

Klimaat verandert toerisme 5 10 15 20 25 30 35 40 Tekst 4 Klimaat verandert toerisme (1) Het klimaat verandert, zoveel is inmiddels wel zeker. De temperatuur loopt op, neerslagpatronen veranderen, de kans op hittegolven neemt toe,

Nadere informatie

DE IJSBEER. Super speurneus

DE IJSBEER. Super speurneus DE IJSBEER Super speurneus Hij is groot, wit en ziet eruit als een echte knuffelbeer. Toch zou je deze reus niet graag tegenkomen in de sneeuw. Gelukkig gebeurt dit ook niet snel, want waar deze poolreiziger

Nadere informatie

Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het zich meestal ergens voordoet, maar ben je bijvoorbeeld in Spanje kan het ook best regenen.

Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het zich meestal ergens voordoet, maar ben je bijvoorbeeld in Spanje kan het ook best regenen. Samenvatting door Annique 1350 woorden 16 mei 2015 7,3 333 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Klimaten Paragraaf 2.2 Weer en klimaat Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het

Nadere informatie

1. LESBEGIN. 2. Lesuitwerking De verschillende klimaten de Europese kaart situeren. LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE TIJD

1. LESBEGIN. 2. Lesuitwerking De verschillende klimaten de Europese kaart situeren. LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE TIJD 1. LESBEGIN 2. Lesuitwerking De verschillende klimaten de Europese kaart situeren. Onderwijsleergesprek 2 III. Factoren van weer en klimaat. 1. De temperatuur verschilt volgens het seizoen. - 21 juni staat

Nadere informatie

inhoud 1. Vogels op reis 3 2. Vogeltrek 4 3. Zomervogels 4. Wintergasten 5. Standvogels 6. Deeltrekkers 7. Op reis

inhoud 1. Vogels op reis 3 2. Vogeltrek 4 3. Zomervogels 4. Wintergasten 5. Standvogels 6. Deeltrekkers 7. Op reis Vogels op reis inhoud 1. Vogels op reis 3 2. Vogeltrek 4 3. Zomervogels 5 4. Wintergasten 6 5. Standvogels 7 6. Deeltrekkers 8 7. Op reis 9 8. Het ontstaan van de trek 12 9. De goede richting 13 10. Een

Nadere informatie

Meer over onze slechtvalken. Even voorstellen. Echte natuur

Meer over onze slechtvalken. Even voorstellen. Echte natuur Overname en dupliceren van dit materiaal is alleen toegestaan voor educatieve en niet-commerciële doeleinden en alleen als het materiaal is voorzien van een bronvermelding. Vogelbescherming Nederland,

Nadere informatie

De putters krijgen een putter/sijzen zaadmengsel. Ik koop deze mengeling bij Jan Koenings.

De putters krijgen een putter/sijzen zaadmengsel. Ik koop deze mengeling bij Jan Koenings. De kweek met de kleine Putter, Carduelis carduelis in voliere en broedkooi We begonnen dit jaar de kweek met 3 koppels. Eén koppel in een volière van 3m bij 0,8m. Eén koppel in een broedkooi buiten van

Nadere informatie

NUKKA WIL NAAR HUIS Theatergroep De Citadel

NUKKA WIL NAAR HUIS Theatergroep De Citadel NUKKA WIL NAAR HUIS Theatergroep De Citadel Inhoud: 1. Ter voorbereiding op de inhoud van de voorstelling 2. Vóór de voorstelling 3. Boeken die bij het thema passen 4. Speelliedje 1. Ter voorbereiding

Nadere informatie

Inhoud. Het leven van Escher. Weiland wordt vogel. Kringloop metamorfose. De wereld op z n kop.

Inhoud. Het leven van Escher. Weiland wordt vogel. Kringloop metamorfose. De wereld op z n kop. Inhoud. Blz. 1. Blz. 2. Blz. 3. Blz. 4. Blz. 5. Blz. 6. Blz. 7. Blz. 8. Blz. 9. Blz. 10. Blz. 11. Kaft Inhoud Het leven van Escher. Moeilijke jaren. Weiland wordt vogel. Kringloop metamorfose. De wereld

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H.2 tot paragraaf 8

Samenvatting Aardrijkskunde H.2 tot paragraaf 8 Samenvatting Aardrijkskunde H.2 tot paragraaf 8 Samenvatting door Anouk 747 woorden 19 januari 2018 6,3 7 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand H.2 Klimaat 1 De stralingsbalans van de aarde

Nadere informatie

bedreigd en beschermd

bedreigd en beschermd Albatrossen en stormvogels: bedreigd en beschermd Lex van Groningen Diomedea sp.. Koningsalbatros Er bestaan twee soorten Koningsalbatrossen, een noordelijke en zuidelijke. Beide lijken uiterlijk erg op

Nadere informatie

SPITSBERGEN NOORWEGEN. Verkenning van de wereld van sneeuw en ijs in Spitsbergen Het ijzige noorden tussen poolcirkel en Noordpool

SPITSBERGEN NOORWEGEN. Verkenning van de wereld van sneeuw en ijs in Spitsbergen Het ijzige noorden tussen poolcirkel en Noordpool SPITSBERGEN NOORWEGEN Verkenning van de wereld van sneeuw en ijs in Spitsbergen Het ijzige noorden tussen poolcirkel en Noordpool 44 Nordic Lente 2017 Spitsbergen is op Franz Josefland na de laatste stop

Nadere informatie

De kluut is een waad vogel en heeft dan ook de beschikking over een vijver van plm. 5m2 welke met regelmaat doorgespoeld wordt met vers water.

De kluut is een waad vogel en heeft dan ook de beschikking over een vijver van plm. 5m2 welke met regelmaat doorgespoeld wordt met vers water. Kweek ervaring met de kluut ( Recurvirostra avosetta) Het kweekseizoen 2008 ben ik met 5 koppels kluten begonnen. Alle koppels had ik samen in een volière zitten met een afmeting van 6 x 9 m en 3 meter

Nadere informatie

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade Chris Oxlade Chris Oxlade Anita Ganeri Anita Ganeri Boeken in deze serie e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 e-book: 978-94-6175-822-4 gebonden versie: 978-94-6175-285-7 e-book:

Nadere informatie

Sprookjes. groep 5. les 15. Bijlage 1: Het lelijke jonge eendje. 3 de leerjaar. Het lelijke jonge eendje (Afbeelding 1)

Sprookjes. groep 5. les 15. Bijlage 1: Het lelijke jonge eendje. 3 de leerjaar. Het lelijke jonge eendje (Afbeelding 1) Bijlage 1: Het lelijke jonge eendje Het lelijke jonge eendje (Afbeelding 1) Er was eens een eendenmoeder. Ze kreeg veel eieren en zat op haar nest te broeden. Ze was blij toen de eieren uitkwamen. De eendenkuikens

Nadere informatie

hoog staat de zon? De zon in Noord-Europa Wat ga je leren? Begrippen

hoog staat de zon? De zon in Noord-Europa Wat ga je leren? Begrippen 1 Hoe hoog staat de zon? Hoofdstuk 1 Kijkles les 1 Wat ga je leren? De zon in Noord-Europa In deze les leer je dat het in Zuid-Europa warmer is dan in Noord-Europa. Je leert ook hoe dat komt. De noordpool

Nadere informatie

Vijfde leerjaar: Opdracht 1

Vijfde leerjaar: Opdracht 1 Vijfde leerjaar: Opdracht 1 Toon een foto uit San Marino. Dit is een dwergstaat in Italië en één van de kleinste landen ter wereld. Het landje is 61 km² groot en is volledig omgeven door Italië, maar geen

Nadere informatie

Leesboekje de seizoenen

Leesboekje de seizoenen Leesboekje de seizoenen Leesboekje De Seizoenen Pagina 1 Dit is de winter. Dit is de sneeuw. Dit is de hagel. Dit is de ijzel. Dit is het ijs. Dit is het donker. Dit is het licht. Dit is de kat. Dit is

Nadere informatie

NILOS Seminar Visserij in de Poolgebieden, Utrecht 14 sep Jan Andries van Franeker & Fokje Schaafsma Wageningen Marine Research, Den Helder

NILOS Seminar Visserij in de Poolgebieden, Utrecht 14 sep Jan Andries van Franeker & Fokje Schaafsma Wageningen Marine Research, Den Helder NILOS Seminar Visserij in de Poolgebieden, Utrecht 14 sep 2016 Jan Andries van Franeker & Fokje Schaafsma Wageningen Marine Research, Den Helder Winter sea ice Antarctica Kwantitatieve tellingen van top

Nadere informatie

Oefenteksten: Vergelijking

Oefenteksten: Vergelijking efenteksten: ergelijking ndersteboven van lezen Tekststructuren Fietsen met en zonder motor Een fiets en een motorfiets zijn allebei een vervoermiddel. Bij een fiets moet je zelf trappen. De motorfiets

Nadere informatie

Eerste week vd advent

Eerste week vd advent Advent vieren en beleven derde graad Eerste week vd advent De adventskrans staat centraal. Er speelt zachte muziek. De kinderen nemen bij het binnenkomen een sparrentakje uit de mand en leggen dit rond

Nadere informatie

Hoe ongeschikt is het om deze planet Aarde te noemen, terwijl het duidelijk Oceaan is. schrijver Arthur C. Clarke

Hoe ongeschikt is het om deze planet Aarde te noemen, terwijl het duidelijk Oceaan is. schrijver Arthur C. Clarke Hoe ongeschikt is het om deze planet Aarde te noemen, terwijl het duidelijk Oceaan is. schrijver Arthur C. Clarke Hoe ongeschikt is het om deze planet Aarde te noemen, terwijl het duidelijk Oceaan is.

Nadere informatie

Opdracht 1b. Welk soort afval is het meest schadelijk voor de natuur?

Opdracht 1b. Welk soort afval is het meest schadelijk voor de natuur? Opdracht 1a. In de tabel hieronder staan een aantal materialen. Bedenk per type materiaal 3 soorten afval die je tegenkomt onderweg naar school of op het schoolplein. Zoek per categorie van 1 soort afval

Nadere informatie

Volg de wandelroute, dan zie je alle dieren!

Volg de wandelroute, dan zie je alle dieren! Ouwehands Winterland Brrr! Het is weer berekoud vandaag! Heb jij altijd al willen weten hoe de dieren in Ouwehands Dierenpark omgaan met de winterse kou? Ga dan mee op ontdekkingstocht! Volg de wandelroute,

Nadere informatie

Huidige ideeën over de huisvesting van flamingo s. Paul Rose Vrij vertaald door Jan Harteman

Huidige ideeën over de huisvesting van flamingo s. Paul Rose Vrij vertaald door Jan Harteman Huidige ideeën over de huisvesting van flamingo s Paul Rose Vrij vertaald door Jan Harteman Overzicht Natuurlijke geschiedenis en gedragsecologie. Belangrijke zaken in beschermd milieu Kweek en populatiemanagement.

Nadere informatie

2 Landschapszones op aarde SO 1

2 Landschapszones op aarde SO 1 Aardrijkskunde 1 havo/vwo 2 Landschapszones op aarde SO 1 Deze toets bestaat uit tien vragen: open vragen en meerkeuzevragen. Ook zijn er vragen waarbij de atlas (Grote Bosatlas, editie 54) nodig is. Bij

Nadere informatie

inhoud 1. Dieren op reis 2. Waarom dieren reizen 3. Op zoek naar eten 4. Op zoek naar een broedplek 5. Weg uit de kou 6. Filmpje Pluskaarten Bronnen

inhoud 1. Dieren op reis 2. Waarom dieren reizen 3. Op zoek naar eten 4. Op zoek naar een broedplek 5. Weg uit de kou 6. Filmpje Pluskaarten Bronnen Dieren op reis inhoud 1. Dieren op reis 3. Waarom dieren reizen 4 3. Op zoek naar eten 5 4. Op zoek naar een broedplek 9 5. Weg uit de kou 13 6. Filmpje 14 Pluskaarten 15 Bronnen 17 Colofon en voorwaarden

Nadere informatie