CHEMIE BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE BIOLOGIE LEUVEN

Transcriptie

1 CHEMIE BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE BIOLOGIE LEUVEN

2 INFOMOMENTEN EN OPENLESDAGEN OKTOBER NOVEMBER DECEMBER JANUARI OPENLESDAGEN oktober 2018 (herfstvakantie) FEBRUARI MAART APRIL INFOBEURS 23 februari 2019 OPENLESDAGEN 4-8 maart 2019 (krokusvakantie) INFODAG FACULTEIT WETENSCHAPPEN 16 maart 2019 MEI JUNI JULI AUGUSTUS SEPTEMBER INFOBEURS 7 september 2019 > INFODAG Het infomoment dat je niet mag missen. Kom een kijkje nemen in je toekomstige faculteit. Je kunt infosessies en rondleidingen volgen, spreken met studenten, proffen en studiebegeleiders... > INFOBEURS Bezoek de infobeurs, waar je op één plaats informatie vindt over alle bacheloropleidingen. Je krijgt er een eerste overzicht en kunt opleidingen vergelijken, vragen stellen en meer te weten komen over studeren aan KU Leuven. > OPENLESDAGEN Volg les tussen de studenten en ontdek je toekomstige studie omgeving. <

3 3 INHOUD Wetenschappen studeren: chemie, biochemie en biotechnologie, biologie 8 CHEMIE 10 Beginprofiel 13 Bacheloropleiding 14 Opbouw 14 Studieprogramma 16 Week van een student chemie 18 Stage 21 Loopbaan 23 BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE 26 Beginprofiel 28 Bacheloropleiding 31 Opbouw 31 Studieprogramma 32 Week van een student biochemie en biotechnologie 34 Stage 37 Loopbaan 39 BIOLOGIE 42 Beginprofiel 45 Bacheloropleiding 47 Opbouw 47 Studieprogramma 48 Week van een student biologie 50 Loopbaan 53 STUDEREN AAN DE FACULTEIT WETENSCHAPPEN 56 Opleidingsonderdelen van de eerste bachelor chemie, biochemie en biotechnologie, biologie 56 Studiebegeleiding 65 Internationale ervaring 71 Masteropleidingen 73 Verderstudeermogelijkheden na de master 82 Wetenschapper of ingenieur: wat is het verschil? 84

4 4 BEGIN VOORBEREID 86 STUDEREN IN LEUVEN 88 Praktisch 88 Inschrijven 88 Studiekosten en sociaal statuut 88 Op kot 88 Specifieke info voor 89 Overzicht academiejaar Student in Leuven 92 Student aan de Faculteit Wetenschappen 94 Stadsplan en contactgegevens 98 Nuttige websites 100

5 5

6 6 WAAROM KIEZEN VOOR EEN OPLEIDING WETENSCHAPPEN IN LEUVEN? Wetenschappers zijn gedreven door de passie om steeds meer te weten. Wetenschappen studeren betekent feno - menen en processen, die dikwijls met behulp van de nieuwste technologieën waargenomen worden, begrijpen en verklaren. De nieuwsgierige wetenschappers streven naar diepgang in hun inzichten, waardoor nieuwe kennis gecreëerd wordt. Hierdoor leveren ze een belangrijke bijdrage aan het oplossen van grote maatschappelijke vraagstukken zoals klimaatverandering en duurzame ontwikkeling. De resultaten van het wetenschappelijk onderzoek kunnen in de nabije of verre toekomst leiden tot innovatie en nieuwe, onverwachte toepassingen in de maatschappij. Door hun grondige kennis en observationele, analytische en communicatieve vaardigheden, verworven tijdens hun sterk op onderzoek gebaseerde studies, worden wetenschappers overal erg gewaardeerd. Na hun studies zijn de studenten wetenschappen klaar voor een job in diverse takken van onze maatschappij, zoals het bedrijfsleven, de dienstensector, de onderzoekswereld en het onderwijs. De Faculteit Wetenschappen van de KU Leuven vormt daarom een ideale plek om je toekomst uit te bouwen. Philippe Muchez decaan Faculteit Wetenschappen

7 7 Onderzoeksgebaseerd onderwijs Studeer je aan de KU Leuven, dan volg je een opleiding die gebaseerd is op wetenschappelijk onderzoek. Je krijgt les van docenten die gerenommeerd expert zijn in hun vakgebied, zowel binnen het wetenschappelijk onderzoek als in de praktijk. Je wordt uitgedaagd om je te verdiepen in het studiedomein van jouw keuze. Zo ontplooi je je tot een kritische zelf standige student. De verwondering staat centraal bij wetenschappers: de verbazing over wat we zien, de wil om ook te overzien wat te klein, te groot of te veraf is. Voortdurend streven naar diepgang De Faculteit Wetenschappen staat voor hoogstaand onderzoek in de departementen Wiskunde, Natuurkunde en Sterrenkunde, Chemie, Biologie en Aard- en Omgevingswetenschappen. Binnen hun vakgebied trekken 160 professoren, 130 postdoctorale onderzoekers en 630 docto - raatss tudenten op onderzoek uit, met de vaste wil om natuurfenomenen te verklaren en ook te voorspellen. Wetenschappers houden ervan om nieuwe kennis te genereren, verbanden te zoeken en zo ook bij te dragen tot de technologie van de toekomst. Brede en interdisciplinaire opleidingen Je krijgt een brede opleiding in de weten - schappen. Na de bachelor kun je doorstromen naar een masteropleiding in je eigen, of een andere discipline. Een volledig overzicht vind je op p. 96. De faculteit organiseert niet alleen discipline - specifieke masteropleidingen, maar biedt ook interdisciplinaire masters aan, zoals de master in de sterrenkunde, statistiek, toerisme, Space Studies, Digital Humanities of de educatieve master. De unieke combinatie van diepgang en interdisciplinariteit bereidt je voor op de praktijk. p. 73 Ideale ligging De Campus Exacte Wetenschappen ligt groten - deels in Heverlee, in de groene omgeving van het Arenbergpark en het Egenhovenbos. p. 98 Quadrivium: het nieuwe gebouw op Campus Arenberg In maart 2018 zijn de werken gestart voor het Quadrivium, een nieuw gebouw met onder meer een groot auditorium voor 600 personen, multi functionele seminarielokalen, collaboratieve leerruimtes, een practicumcluster, het decanaat van de Faculteit Wetenschappen en een cafetaria die ook dienst kan doen als informele leerruimte. Studiebegeleiding De KU Leuven schenkt veel aandacht aan een goede studiebegeleiding. Je kunt rekenen op persoonlijke ondersteuning tijdens je hele studie loopbaan. De Faculteit Wetenschappen heeft een doordacht begeleidingsaanbod met als uitgangspunt studiebegeleiding: jouw verant - woordelijkheid, onze zorg. p. 65

8 8 WETENSCHAPPEN STUDEREN: CHEMIE, BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE, BIOLOGIE Een passie voor begrijpen, dat is wat wetenschappers fundamenteel drijft, al eeuwenlang. Het is de zoektocht naar het moment van inzicht of de lichtschakelaar in de donkere kamer. Niet tevreden zijn met de vaststelling dat alle pogingen mislukken of net wel lukken, maar zoeken naar waarom het zo is. En het antwoord vinden. Dat is de ultieme kick, de aha-erlebnis, het eureka!, het einde van een zoektocht, en vaak het begin van een nieuwe speurtocht. (Professor Paul Igodt) Wetenschappers zijn gedreven door verwondering en nieuws - gierigheid. Ze zitten voortdurend vol vragen. Wat gebeurt er met ons klimaat? Hoe vindt Google zijn zoekresultaten? Heeft digitale informatie een massa? Kunnen we het fileprobleem aanpakken met behulp van wiskundige modellen? Kun je één molecule zien? Wetenschappers willen de dingen graag grondig begrijpen, ze willen fenomenen kunnen verklaren en voorspellen. Ze analyseren wat ze zien en weten als geen ander hun waarnemingen te vertalen in modellen. Zo liggen ze aan de basis van nieuwe kennis, nieuwe verbanden en inzichten, en uiteindelijk van de technologie van de toekomst. In de bacheloropleiding bouw je een goede basiskennis op, waardoor wetenschappelijke disciplines sterk doorwegen. Je scherpt je intellectuele vaardigheden aan en maakt je een wetenschappelijke aanpak eigen. In alle bacheloropleidingen van de Faculteit Wetenschappen kies je naast je hoofdrichting ook een minor die inzoomt op een domein dat verwant is aan je hoofdrichting. Ben je geïnteresseerd in het bedrijfsleven of overweeg je om zelf ondernemer te worden, dan is de minor Business & Innovation iets voor jou. Je leert de basisbegrippen van de economie en ontmoet via workshops gastdocenten uit de industrie. Je voert ook een project uit waarin je innoverende wetenschappelijke kennis omzet in de praktijk van een onderneming. In de masteropleiding wordt de aandacht toegespitst op je training als onderzoeker. Onderzoek gebeurt vaak in teamverband. Je leert de resultaten communiceren naar docenten, medestudenten en andere onderzoekers. Er is ook aandacht voor de maatschappelijke context en impact van wetenschap.

9 9 < De Campusbibliotheek Arenberg Oorspronkelijk was het gebouw een klooster van de Celestijnenorde. Het serene karakter van de oude kloostergang past goed bij de nieuwe missie van het gebouw. Tegenwoordig is de bib een hightech omgeving die niet alleen als leercentrum fungeert, maar ook als ontmoetingsplaats voor studenten. Ze stelt haar omgeving ter beschikking van nieuwe onderwijsvormen en wil studenten een plek bieden die beantwoordt aan hun noden: als leercentrum, als studielandschap en met groepswerkruimtes. De openingsuren zijn heel ruim, zeker tijdens de bloken examenperiodes.

10 10 CHEMIE Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken. Bacheloropleiding Bachelor in de chemie (180 sp.) 1e bachelor 2e bachelor 3e bachelor Minor verbreding Minor Business & Innovation Minor biochemie en biotechnologie Minor chemische technologie

11 CHEMIE 11 Masteropleidingen Master in de chemie (E) (120 sp.) p.73 Optie onderzoek en Industrie (Erasmus Mundus) Master of Theoretical Chemistry and Computational Modelling (120 sp.) p.73 Educatieve master in de wetenschappen en technologie (120 sp.) p.80 Master in de biochemie en de biotechnologie (120 sp.) p.74 Master of Biophysics, Biochemistry and Biotechnology (120 sp.) p.74 Master in de bio-ingenieurswetenschappen: levensmiddelentechnologie (120 sp.) p.76 Master in de bio-ingenieurswetenschappen: katalytische technologie (120 sp.) p.77 Naast deze opleidingen kun je ook instromen in andere masteropleidingen p.73. (E) De opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.

12 12 Engels wordt steeds meer de standaard - taal in de wetenschap. Voor alle opleidingen in de wetenschappen is een functionele beheersing van het Engels noodzakelijk. Dat kan voor sommige studenten een drempel lijken, maar in de praktijk struikelt er bijna niemand over, al is een zekere taalvaardigheid wel nodig. De vereiste kennis van het Engels wordt doorheen de opleiding stap voor stap geactiveerd, beginnend bij het gebruik van Engelstalige handboeken en vakliteratuur. Voor je het weet schrijf je verslagen, of later een bachelor- en/of masterproef in het Engels. Creatief bezig zijn met atomen en moleculen, nieuwe materialen ontwerpen, synthetiseren en hun eigenschappen onderzoeken: het is en blijft voor een chemicus een ontzettend boeiende bezigheid! Maar je kunt daarbij nog een stapje verder gaan. Waarom heeft een molecule of materiaal net die specifieke eigenschappen? Op zoek naar verklaringen dus, de passie voor het begrijpen van de eigen schappen van bepaalde materialen en die kennis gebruiken om betere materialen te ontwerpen. (Prof. Luc Van Meervelt)

13 CHEMIE 13 BEGINPROFIEL Is chemie iets voor jou? Je hebt een grote interesse in wetenschappen en wilt ook zelf onderzoeken en begrijpen hoe alles in elkaar zit (Wetenschapper of ingenieur: wat is het verschil? p.84). Je wilt weten hoe het gedrag en de eigenschappen van de materie bepaald worden door haar componenten en onderlinge interacties tot op het niveau van de moleculen en atomen. Je wilt je zin voor experimenteren en je observatievermogen verder ontwikkelen. Je wilt zelfstandig leren werken in een laboratorium. Je vindt het belangrijk daarbij veiligheid en milieu te respecteren. Je hebt de ambitie om totaal nieuwe stoffen te maken die de mens en de maatschappij zullen vooruithelpen (geneesmiddelen, betere halfgeleiders, nanomaterialen...). Je wilt de eigenschappen van stoffen analyseren en doorgronden om bij te dragen aan gerichte verbeteringen. De chemie is stevig verankerd in de basiswetenschappen. Ook wie interesse heeft voor wiskunde en informatica, kan er zijn gading vinden. De computersimulatie van moleculen die je in het lab hebt gemaakt, wint in de actuele chemie immers steeds meer aan belang. Je houdt van logische verbanden en wilt die vast - leggen in een wetenschappelijke taal. Je hebt een vooropleiding genoten met een voldoende groot pakket wiskunde. Je wilt de moleculaire bouwstenen en het fundamenteel begrip leveren voor de materialen, medicijnen en chemicaliën van de duurzame toekomst. Je wilt begrijpen hoe moleculaire interacties aan de basis liggen van talrijke processen in de aardkorst, de zee, de lucht en in levende organismen. < BEGIN VOORBEREID Wil je weten of je voldoende voorkennis, wiskundige vaardigheden en inzichten bezit om te starten in deze bacheloropleiding, neem dan deel aan de ijkingstoets. Daarnaast biedt KU Leuven verschillende mogelijkheden om je goed voor te bereiden op je studie.

14 14 BACHELOROPLEIDING Chemie is overal. Terwijl je dit leest, spelen er zich in je lichaam belangrijke processen af waarbij chemische reacties gebeuren. Chemici dringen door tot de geheimen van de moleculaire wereld. Met die kennis ontwerpen ze nieuwe stoffen die recycleerbaar, milieuvriendelijker en energiebesparend zijn. Chemie studeren heeft dus een belangrijke maatschappelijke relevantie. Chemie speelt een rol in andere wetenschappelijke disciplines zoals fysica, biologie, farmacie en geneeskunde. Tijdens de opleiding komen deze raakvlakken tot uiting en kun je chemie via een minor met een andere wetenschap combineren. Opbouw De eerste bachelor is volledig gemeenschappelijk voor alle chemie - studenten en biedt een algemene vorming in de wetenschappen van de materie (chemie en fysica), van het leven (biochemie en biotechnologie) en van de aarde (geologie). Verder volg je een opleidingsonderdeel wiskunde en een opleidingsonderdeel wijsbegeerte. Er is ook een opleidingsonderdeel veiligheid en laboratoriumpraktijk, een belangrijke stap in het aanleren van professionele vaardigheden. Chemie is immers niet alleen een wetenschap, maar ook een beroep waarin je grote verantwoordelijkheden voor milieu en veiligheid opneemt. In de tweede en derde bachelor wordt het studieprogramma flexibel. Via een pakket keuzeopleidingsonderdelen (30 studiepunten van de volledige programma s) vul je zelf het profiel van je opleiding in. Je hebt de keuze uit de minors biochemie en biotechnologie, chemische technologie, verbreding en Business & Innovation. Chemie en de lerarenopleiding Na je bachelor chemie kun je kiezen voor de educatieve masteropleiding wetenschappen en technologie. Je wordt opgeleid tot leraar in twee vakken: uiteraard tot leraar chemie, maar je kiest ook voor een tweede vak dat je interesseert en waar je inhoudelijk op voorbereid wordt. Je combineert vakinhoudelijke kennis dus met een stevige en onderzoeksgebaseerde vakdidactische vorming. Je gaat op stage en maakt een masterproef waarin je onderwijsrelevant onderzoek uitvoert.

15 CHEMIE 15 In de eerste twee minors verdiep je je naast chemie in een aanverwante discipline. De minor Business & Innovation is geschikt voor studenten met een speciale belangstelling voor het maatschappelijk nut van onderzoeksresultaten en/of het commercialiseren ervan. Je wordt echt interdisciplinair gevormd, wat zich vertaalt in extra doorstroommogelijkheden. < In de bachelorproef definieer je, plan je, doe je en rapporteer je werkelijk nieuw wetenschappelijk onderzoek. Dit alles doe je in teamverband in de onderzoeksgroepen van het Departement Chemie. Met de bacheloropleiding chemie verwerf je ook het Eurobachelorlabel. Weken, maanden en jaren braaf naar de les komen, zouden niet kunnen vervangen wat we tijdens ons bachelorproject hebben bijgeleerd. Prijzige apparaten als de NMR, de UV-Vis en de spectrofluorometer werden al snel onontbeerlijke kameraden, maar ook onze band met Endnote, Web of Science en SciFinder werd heel wat hechter. Zouden we nu al echte wetenschappers zijn? (Cedric, Robina, Jorik, Flip, Karen en Dries (Team BODIPY))

16 16 Studieprogramma Meer info over de opleidingsonderdelen vind je vanaf p.56. Je krijgt er een omschrijving van alle opleidings - onderdelen van de eerste bachelor. Voor een gedetailleerde beschrijving van de opleidingsonderdelen van de volledige bacheloropleiding en voor het uurrooster: > Kies je programma Eerste bachelor 1e semester 60 studiepunten 27 sp. Grondslagen van de chemie (9) Geologie (6) Wiskunde I (6) 2e semester Algemene natuurkunde I (3/9) Celbiologie en biochemie (3/9) 33 sp. ITC* (3) VLP** (3) Bio-organische chemie (6) Wiskunde II (6) Algemene natuurkunde I (6/9) Celbiologie en biochemie (6/9) Wijsbegeerte (3) * ITC: Industriële en technische chemie ** VLP: Veiligheid en laboratoriumpraktijk Tweede bachelor 1e semester ± 60 studiepunten ± 30 sp. Analytische basistechnieken (6) Moleculaire architectuur (6) Chemische thermodynamica (6) P* (3/6) Algemene natuurkunde II (6) Minor (±3) 2e semester ± 30 sp. Organische chemie (6) Metalen en katalyse (6) P* (3/6) WCOM** (3) Minor (±12) * P: Practicum: synthese & karakterisatie ** WCOM: Wetenschapscommunicatie n n n n chemie ondersteuning algemene vorming minor

17 CHEMIE 17 Derde bachelor 1e semester ± 60 studiepunten ± 29 sp. Polymer Materials (6) Computationele chemie (6) VB* (4/9) Bachelorproef: onderzoek (1/6) Statistiek & dataanalyse (3) Minor (±9) 2e semester ± 31 sp. Bachelorproef: onderzoek (5/6) Spectroscopische meettechnieken (6) VB* (5/9) Moleculaire herkenning (6) RZL**(3) Minor (±6) * VB: Voorbereiding bachelorbproef: gevorderde synthese en karakterisatie van moleculen en materialen ** RZL: Religie, zingeving en levensbeschouwing Mogelijke minors: verbreding, biochemie en biotechnologie, chemische technologie, Business & innovation < OPLEIDINGSONDERDEEL Officiële term voor vak STUDIEPUNT (SP.) Drukt de omvang van een opleiding (bv. 180 sp.) of een opleidings - onderdeel (bv. 5 sp.) uit. Het aantal studiepunten staat voor de totale studietijd die een gemiddelde student aan dat opleidings onderdeel moet besteden om het grondig te verwerken: les volgen, voorbereidingen maken, studeren, opzoekwerk... Eén studiepunt komt overeen met 25 à 30 uur studietijd. Een pakket van 60 studiepunten komt overeen met één jaar voltijds studeren.

18 18 Week van een student chemie Deze fictieve agenda geeft je een idee hoe je week er kan uitzien. Je studie omvat niet enkel lessen volgen, maar ook achteraf je notities overlopen, naar de bibliotheek gaan, zelfstudie... Zo zit je al snel aan een 40 à 50 urenweek. Daarnaast is er natuurlijk ook ruimte voor ontspanning. Een overzicht van het academiejaar vind je op p. 90. MAANDAG 9-12 u. Grondslagen van de chemie (practicum) u. Algemene natuurkunde I (hoorcollege) u. Wiskunde I (oefeningen) 18 u. Sportkot DINSDAG u. Geologie (hoorcollege) u. Lunch Alma u. Celbiologie en biochemie (practicum) WOENSDAG u. Celbiologie en biochemie (hoorcollege) u. Wiskunde I (oefeningen) 13 u. Boeken campusbib! u. Geologie (oefeningen) u. Grondslagen van de chemie (hoorcollege) DONDERDAG u. Wiskunde I (hoorcollege) u. Algemene natuurkunde I (oefeningen & practica) u. Grondslagen van de chemie (oefeningen) 22 u. TD Chemika VRIJDAG u. Sessie studiebegeleiding u. Grondslagen van de chemie (hoorcollege) u. Geologie (hoorcollege) ZATERDAG u. Oefeningen grondslagen van de chemie voorbereiden u. Practicum celbiologie voorbereiden ZONDAG u. Scouts 21 u. Naar Leuven

19 CHEMIE 19 Alles is chemie, dat zeggen we graag. En dat is ook zo: in de chemie leerde ik hoe de kleinste moleculen je hele lichaam controleren, dat enkele stoffen mengen in een potje de basis is voor het zonnepaneel van de toekomst, en hoe je een transistor maakt ter grootte van een miljardste van een centimeter. Ja, dat is allemaal chemie, maar het is toch ook nog zoveel meer. En dat is precies wat mij interesseerde toen ik 17 was en voor chemie koos: ik wou de wereld rond me begrijpen en snappen waarom de dingen zijn zoals ze zijn. Als ik nu, in mijn 4e jaar, rond me kijk, zie ik geen statische, harde wereld, maar een dynamisch en chemisch allegaartje van moleculen en reacties. Iedere dag opnieuw heb ik het gevoel de wereld iets beter te begrijpen dan de dag ervoor. Mijn interesse is echter nog lang niet gesmoord: ieder antwoord wekt weer tien nieuwe vragen op. Het is dan ook aan onze generatie om werk te maken van de chemie van de toekomst. Chemie geeft ons de middelen om die toekomst tegemoet te gaan, laten we er gebruik van maken. (Jan-Willem Clerix, student)

20 20 Birgitt werkt mee aan de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen Ik wilde graag ervaring opdoen binnen een bedrijf, omdat ik later in de bedrijfswereld hoop te werken. Tijdens je master - proef in de tweede masterfase doe je al ervaring op binnen de academische wereld, dus de keuze voor bedrijfsstage in de eerste masterfase was snel gemaakt. Een stage in de medicinale chemie leek mij enorm interessant. Zo kwam ik na enkele telefoontjes en mails terecht bij Galapagos NV in Mechelen, een clinical stage biotechnology bedrijf dat gespecialiseerd is in de ontdekking en ontwikkeling van geneesmiddelen. In mijn stageproject lag de focus op het onderzoek naar de ontwikkeling van een geneesmiddel. Dat hield in dat ik op een gerichte manier verschillende moleculen synthetiseerde, die daarna gekarakteriseerd werden via LCMS, HNMR, NOESY Elk molecule werd voor screening naar de afdeling biologie gestuurd, waar de biologische activiteit werd onderzocht tegen het target dat de ziekte veroorzaakt. Tijdens de stage werd ik zeer goed begeleid. Een keer per week was er een teammeeting met ons eigen team en een keer per maand presenteerden we onze vorderingen voor het volledige R&D-team. Dat team was internationaal divers en dus was kennis van het Engels onontbeerlijk: alle communicatie verliep in die taal. Tijdens deze stage heb ik enorm veel bijgeleerd, niet enkel op wetenschappelijk vlak, maar ook qua zelfstandigheid en het werken in een internationaal bedrijf. Dit is veruit mijn beste ervaring tot nu toe. Deze externe stage is een absolute meerwaarde voor de opleiding. Birgitt Timmermans student chemie Stageplaats: Galapagos NV Mechelen

21 CHEMIE 21 STAGE Kies je voor de optie onderzoek en industrie, dan loop je stage tijdens het volledige tweede semester van je eerste master. De stage eindigt midden of einde juni. Je hebt dan ook geen examens op het einde van dat tweede semester. Het is de uitdrukkelijke vraag van de industrie om te kiezen voor een voldoende lange stageperiode van minstens 15 weken. Tijdens deze externe (bedrijfs)stage in binnen- of buitenland maak je kennis met de beroepspraktijk van de master in de chemie in een industriële of onderzoeksomgeving. Het is tegelijk een goede gelegenheid om te ontdekken hoe je kennis in de praktijk inzetbaar is. Je doet ervaring op met bedrijfsstructuren, bedrijfsmentaliteit en de verschillende functies van een master in de chemie in een bedrijf of onderzoeksinstelling. Je kunt ook stage lopen aan een buiten - landse universiteit. Chemie is een classificerende wetenschap die jaarlijks zelf een miljoen nieuwe stoffen produceert die geclassificeerd moeten worden! Deze immense genererende capaciteit doet het onderscheid vervagen dat gemaakt wordt tussen wetenschap en technologie. (J. Schummer, 1997) Hierdoor vergroot je niet alleen je wetenschappelijke kennis, maar ook je technisch inzicht, kritisch en probleemoplossend vermogen en je vaardigheden op niveau van teamwerk, communicatie en inventiviteit. Concreet oefen je afhankelijk van het type stageplaats onder andere de volgende competenties: een werkplan opmaken, afspraken maken en communiceren binnen een team, resultaten mondeling en schriftelijk presenteren, juridische aspecten (patenten) en veiligheids- en milieuaspecten. Mogelijk zal de stage door je ervaring en contacten de schakel tussen je studie en de arbeidsmarkt vormen.

22 22 < Een degelijke veiligheidsopleiding vanaf de eerste bachelor De bedrijven in de chemische sector streven continu naar een verbetering van hun prestaties op het vlak van milieu, veiligheid en gezondheid. De opleiding chemie aan de KU Leuven volgt die positieve trend en introduceert het principe van responsible care (verantwoordelijke zorg) al vanaf de eerste bachelor in het practicum veiligheid en laboratoriumpraktijk. Met behulp van onze universitaire veiligheidswebsite en de specifieke veiligheidsinformatie van het gloednieuwe onderzoeksgebouw Chem & Tech leer je zelf de veiligheids problematiek in een aantal concrete situaties te doorgronden. Verder voer je risicoanalyses van een experiment uit en leer je een experiment plannen en nauwkeurig noteren in een laboschrift. Je oefent de belangrijkste scheidingstechnieken zoals gefractioneerde destillatie en extractie, en voert enkele syntheses uit. Voor elk uit te voeren experiment ga je onder begeleiding op zoek naar de beste werkwijze en opstelling. Als kroon op het werk van de eerste bachelor lanceer je een waterflesraket. Als brandstof gebruik je, net zoals bij de spaceshuttle, zuurstof- en waterstofgas. Tijdens je verdere opleiding en niet in het minst tijdens je latere loopbaan wordt die veilige en milieubewuste omgang met chemicaliën consequent doorgetrokken. Via een stage in een binnen- of buitenlands chemie - bedrijf krijg je tijdens je masteropleiding de kans ervaring op te doen in een industriële omgeving. Door deze totaal vernieuwde aanpak waarbij groepswerk een belangrijke rol speelt leer je vanaf de eerste bachelor verantwoord en creatief met chemicaliën omgaan. Een troef die je latere werkgever zal appreciëren!

23 CHEMIE 23 LOOPBAAN Als afgestudeerde master heb je heel wat kennis en competenties verworven, waardoor je een hele waaier aan loopbaanmogelijkheden hebt. Kennis en competenties Als master in de chemie heb je een nieuwe kijk op de wereld ontwikkeld en beschik je over volgende interesses en competenties. Je hebt een brede wetenschappelijke vorming en de kennis en vaardigheden om als wetenschapper een actieve rol in de maatschappij op te nemen. Je hebt kennis van en inzicht in de aangrenzende basiswetenschappen wiskunde, fysica, bio- en geowetenschappen. Je hebt uitgebreide kennis van en inzicht in de belangrijkste deelfacetten van de chemie. Via de masterproef heb je diepgaande kennis over minstens één gespecialiseerd chemieonderwerp. Je hebt een theoretische en praktische basiskennis van zowel basis- als gevorderde chemische synthese- en karakteriseringstechnieken. Je hebt kennisgemaakt met de praktijk in een industriële, onderwijs- of onderzoeksomgeving. Je hebt actief wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd in minimaal een van de onderzoeksgroepen van het Departement Chemie. Je kunt gespecialiseerde chemische en aanverwante informatie zelfstandig opzoeken, verwerken, interpreteren en rapporteren, gebruikmakend van moderne informaticatechnologie. Je hebt een verantwoordelijke attitude wat betreft milieu- en veiligheids - aspecten. Als expert met chemische kennis van zaken kun je bijdragen aan een welvarende, duurzame maatschappij. Je bedenkt daarvoor recepten vanuit moleculair oogpunt. Je bent een ontdekker en wilt als specialist langs baanbrekend weten - schappelijk onderzoek de fundamentele inzichten verwerven die aan de basis liggen van de technologieën van de toekomst.

24 24 Onderzoek in de farmaceutische industrie confronteert je met vergelijkbare uitdagingen zoals academisch onderzoek. Daarom ben ik bij het onderzoeksteam van Janssen gestart. Medicinale chemie vergt een multidisciplinaire aanpak, die zowat je hele wetenschappelijke kennis mobiliseert. Bovendien is medicinale chemie een directe toepassing van de organische synthese, die creatief denken en een brede kijk op structurele diversiteit vereist. Ook een degelijke kennis van analytische fysico - chemie en van biologie, biochemie en farma - cologie komt van pas. Loopbaan De opleiding chemie staat garant voor gevarieerde loopbaan - mogelijkheden. Uiteindelijk zal meer dan de helft van de afgestudeerde chemici terechtkomen in het bedrijfsleven. Daarnaast vervullen ze functies in het onderwijs en bij de overheid. Veel afgestudeerden kiezen er voor om na het behalen van het masterdiploma via een doctoraatsopleiding eerst nog enkele jaren wetenschappelijk onderzoek te doen aan de universiteit of een (internationale) onderzoeksinstelling. Masters in de chemie kunnen natuurlijk ook direct doorstromen naar wetenschappelijke of technische functies binnen de industrie (chemische industrie, voedingsindustrie, micro-elektronica, financiële instellingen, informaticabedrijven, milieusector, circulaire economie, consultancy ), de overheid (ministeries, provinciale of stedelijke diensten, internationale organisaties) en wetenschappelijke instellingen van de overheid. Als je aan de slag wilt als leraar in het secundair of hoger onderwijs (waar een grote nood is aan gedreven chemieleraren), dan is een educatieve masteropleiding een aanrader. (Lieven Meerpoel, global head of compound logistics and analytical sciences, Janssen R&D) < Meer weten over de loopbaanmogelijkheden? Bekijk de brochure Wetenschappers op de werkvloer via wet.kuleuven.be/publicaties/alumniprofielen.pdf

25 CHEMIE 25 < Onderzoek Onderzoeker aan de universiteit (Inter)nationale onderzoeksinstellingen Industrie Chemische industrie Voedingsindustrie Micro-elektronica Financiële instellingen Informaticabedrijven Milieusector Circulaire economie Consultancy Onderwijs & overheid Leraar chemie en natuurwetenschappen Overheidsinstellingen Wij rapporteren over de luchtkwaliteit in België, ook in realtime, waarbij actuele metingen bijna onmiddellijk via het internet worden verspreid. Een van de taken waar - voor IRCEL het meest bekend is, is het verwittigen van de bevolking voor periodes met te veel lucht veront reiniging (smog - episodes). Dan is het belangrijk om ingewikkelde problemen eenvoudig en duidelijk te communiceren aan de geschreven en audio visuele media. Een studentenjob zoeken? Vrijwilligerswerk of een (vrijwillige) studiestage doen, al dan niet aansluitend bij je opleiding? Je eigen bedrijfje opstarten? Hulp nodig bij de overstap naar de arbeidsmarkt? Het Student Career Center coacht je graag op weg naar je eerste werkervaring. Ook bij de zoektocht naar een boeiende job en bij je sollicitaties staat deze dienst je bij. Voor studenten die willen ondernemen is er bovendien Lcie, de community van KU Leuven die studenten met innovatieve en ondernemende ideeën stimuleert. Weet je niet waar te beginnen? Op de databanken van het Student Career Center vind je startersjobs, stages, vrijwilligers werk, innovatie - projecten en studentenjobs. Je kunt ook eens een kijkje nemen op een van de events die de dienst voor je organiseert. studentcareercenter studentcareercenterkuleuven (Frans Fierens, administratief directeur, IRCEL)

26 26 BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken. Bacheloropleiding Bachelor in de biochemie en de biotechnologie (180 sp.) 1e bachelor 2e bachelor 3e bachelor Minor verbreding Minor Business & Innovation Minor biologie Minor chemie

27 BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE 27 Masteropleidingen Master in de biochemie en de biotechnologie (120 sp.) p. 74 Optie onderzoek Professionele optie Master of Biophysics, Biochemistry and Biotechnology (120 sp.) p.74 Educatieve master in de wetenschappen en technologie (120 sp.) p.80 Master in de biologie (E) (120 sp.) p.75 Master in de chemie (E) (120 sp.) p.73 (Erasmus Mundus) Master of Theoretical Chemistry and Computational Modelling (120 sp.) p.73 Naast deze opleidingen kun je ook instromen in andere masteropleidingen p.73. (E) De opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.

28 28 BEGINPROFIEL De drang om te begrijpen is natuurlijk een leidraad in een wetenschappelijke opleiding. Een van de beste aspecten van de studie biochemie is dan ook dat je nieuwsgierigheid continu geprikkeld wordt. Achter kwesties die op het eerste gezicht simpel lijken Hoe verwerkt een cel de genetische code? gaat een schat aan informatie schuil. Niet alleen die vraag, maar natuurlijk ook andere moleculaire, cellulaire en structurele processen komen aan bod. Van Hoe kunnen bepaalde dieren licht geven in het donker? tot Kunnen bepaalde eiwitten wasmiddelen verbeteren? : veel vragen zijn beantwoord, maar er kunnen er nog veel meer worden gesteld! Wil jij ook vragen stellen én beantwoorden? Dan heb ik één advies: ontdek de wereld, begin bij de cel! (Student) Is biochemie en biotechnologie iets voor jou? Je hebt een grote interesse in wetenschappen en wilt ook zelf onderzoeken en begrijpen hoe alles in elkaar zit (Wetenschapper of ingenieur: wat is het verschil? p.84). Je wilt biologische fenomenen begrijpen op moleculair niveau en je hebt interesse in DNA-technologie om biomoleculen te maken en biologische processen te sturen. Je hebt een ruime wetenschappelijke interesse, waardoor je je gemakkelijk in andere disciplines inwerkt. Je inspiratie komt grotendeels uit de biologie en de chemie, maar je vindt het leuk om methoden uit de fysica te gebruiken. Voor de analyse van gegevens zul je behoorlijk wat wiskunde nodig hebben. Engels wordt steeds meer de standaardtaal in de wetenschap. Voor alle opleidingen in de wetenschappen is een functionele beheersing van het Engels noodzakelijk. Dat kan voor sommige studenten een drempel lijken, maar in de praktijk struikelt er bijna niemand over, al is een zekere taalvaardigheid wel nodig. De vereiste kennis van het Engels wordt doorheen de opleiding stap voor stap geactiveerd, beginnend bij het gebruik van Engelstalige handboeken en vakliteratuur. Voor je het weet schrijf je verslagen, of later een bachelor- en/of masterproef in het Engels. < BEGIN VOORBEREID Wil je weten of je voldoende voorkennis, wiskundige vaardigheden en inzichten bezit om te starten in deze bacheloropleiding, neem dan deel aan de ijkingstoets. Daarnaast biedt KU Leuven verschillende mogelijkheden aan om je goed voor te bereiden op je studie.

29 BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE 29 < Biochemie en biotechnologie, biologie, bio-ingenieur of biomedische wetenschappen? Er zijn raakpunten, maar ook grote verschillen tussen deze opleidingen. In de opleiding biochemie en biotechnologie bestudeer je echt de moleculaire basis van het leven met behulp van biochemische, biofysische en moleculair biologische technieken. Je bewandelt wellicht onbekende paden en komt volledig nieuwe mechanismen op het spoor. In de opleiding biologie komen die zaken ook aan bod, maar steeds met de studie van concrete levende organismen als uitgangspunt, en met minder nadruk op de chemische aspecten. De opleiding bio-ingenieur ziet leven als een systeem dat gemodelleerd en gestuurd kan worden voor productie - doeleinden. Bij biomedische wetenschappen staat het onderzoek van de menselijke gezondheid en wat daarmee mis kan gaan centraal.

30 30

31 BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE 31 BACHELOROPLEIDING Biochemie en biotechnologie zitten in een breed raakveld tussen biologie en chemie. Het is de wetenschap van de biomoleculen. In de opleiding kies je of je dichter bij de chemie wilt aanleunen, en dus vooral de moleculen zelf wil bestuderen of nieuwe moleculen (bijvoorbeeld als geneesmiddel) wilt ontwerpen, of eerder bij de biologie, waarbij je de moleculen in hun context en interactie met elkaar gaat bekijken. De levenswetenschappen zitten in een stroomversnelling. Door snelle technologische ontwikkelingen worden er dingen mogelijk waarvan we enkele decennia geleden niet durfden te dromen. We kunnen steeds beter en fijner begrijpen hoe cellen en biomoleculen werken. Hier kan biochemie - biotechnologie ongetwijfeld oplossingen aandragen voor belangrijke globale problemen zoals voedsel- en energievoorziening en gezondheidszorg. Ik ben er van overtuigd dat plantenbio - technologie een fantastisch middel is om onze voedselproductie efficiënter, ecologischer en veiliger te maken. (Marnix Peferoen, vice president Product Development, Crop Design N.V.) Opbouw Biochemie en biotechnologie zijn sterk interdisciplinaire wetenschappen. De opleiding steunt dan ook op een brede kennis van de basis - wetenschappen. De eerste bachelor omvat belangrijke componenten (bio)chemie, fysica en wiskunde en daarnaast ook celbiologie. Vanaf de tweede bachelor worden de biochemie en de biotechnologie verder uitgediept. Je kiest voor een minor biologie, chemie, verbreding of Business & Innovation. Die laatste is geschikt voor studenten met een speciale belangstelling voor het maatschappelijk nut van onderzoeksresultaten en/of het commercialiseren ervan. Met je minor geef je een eigen accent aan je opleiding. Na je bacheloropleiding kun je doorstromen naar de master biochemie en biotechnologie. Afhankelijk van je minor kun je ook doorstromen naar andere masters. Biochemie en biotechnologie en de lerarenopleiding Na je bachelor biochemie en biotechnologie kun je kiezen voor de educatieve masteropleiding wetenschappen en technologie. Je wordt opgeleid tot leraar in twee vakken: uiteraard tot leraar biologie of chemie, maar je kiest ook voor een tweede vak dat je interesseert en waar je inhoudelijk op voorbereid wordt. Je combineert dus vakinhoudelijke kennis met een stevige en onderzoeksgebaseerde vakdidactische vorming. Je gaat op stage en je maakt een masterproef waarin je onderwijsrelevant onderzoek uitvoert.

32 32 Studieprogramma Meer info over de opleidingsonderdelen vind je vanaf p.56. Je krijgt er een omschrijving van alle opleidings - onderdelen van de eerste bachelor. Voor een gedetailleerde beschrijving van de opleidingsonderdelen van de volledige bacheloropleiding en voor het uurrooster: > Kies je programma Eerste bachelor 1e semester 60 studiepunten 30 sp. Celbiologie en biochemie (3/9) Grondslagen van de chemie (9) Structurele en fysiologische biologie (9) Wiskunde I (6) Algemene natuurkunde I (3/9) 2e semester 30 sp. Bio-organische chemie (6) Celbiologie en biochemie (6/9) V&L* (3) Genetica (3) Wiskunde II (6) Algemene natuurkunde I (6/9) * V&L: Veiligheid en laboratoriumpraktijk Tweede bachelor 1e semester ± 60 studiepunten ± 30 sp. Analytische biochemie (6) Microbiologie (6) Moleculaire biologie (6) Algemene natuurkunde II (6) Minor (±6) 2e semester ± 30 sp. Dynamische biochemie (6) Geïntegreerd practicum (6) Chemie van natuurproducten (6) Wijsbegeerte (3) WCOM* (3) Minor (±6) * WCOM: Wetenschapscommunicatie n n n n biochemie en biotechnologie ondersteuning algemene vorming minor

33 BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE 33 Derde bachelor 1e semester ± 60 studiepunten ± 30 sp. Gentechnologie (6) Immunological Biotechnology (6) Eindproject (3/6) Chemische thermodynamica (6) S&D* (3) Minor (±6) 2e semester ± 30 sp. Bio-informatica (6) Spectroscopy of Biomolecules (6) Eindproject (3/6) RZL** (3) Minor (±12) * S&D: Statistiek en data-analyse ** RZL: Religie, zingeving en levensbeschouwing Mogelijke minors: biologie, chemie, verbreding, Business & Innovation < OPLEIDINGSONDERDEEL Officiële term voor vak STUDIEPUNT (SP.) Drukt de omvang van een opleiding (bv. 180 sp.) of een opleidings - onderdeel (bv. 5 sp.) uit. Het aantal studiepunten staat voor de totale studietijd die een gemiddelde student aan dat opleidings onderdeel moet besteden om het grondig te verwerken: les volgen, voorbereidingen maken, studeren, opzoekwerk... Eén studiepunt komt overeen met 25 à 30 uur studietijd. Een pakket van 60 studiepunten komt overeen met één jaar voltijds studeren.

34 34 Week van een student biochemie en biotechnologie Deze fictieve agenda geeft je een idee hoe je week er kan uitzien. Je studie omvat niet enkel lessen volgen, maar ook achteraf je notities overlopen, naar de bibliotheek gaan, zelfstudie... Zo zit je al snel aan een 40 à 50 urenweek. Daarnaast is er natuurlijk ook ruimte voor ontspanning. Een overzicht van het academiejaar vind je op p. 90. MAANDAG 8-13 u. Celbiologie en biochemie (practicum) u. Algemene natuurkunde I (hoorcollege) u. Wiskunde I (oefeningen) DONDERDAG u. Wiskunde I (hoorcollege) u. Grondslagen van de chemie (oefeningen) 22 u. TD Chemika DINSDAG u. Sessie studiebegeleiding u. Structurele en fysiologische biologie I (hoorcollege) u. Grondslagen van de chemie (practicum) 20 u. sportkot WOENSDAG u. Celbiologie en biochemie (hoorcollege) u. Wiskunde I (oefeningen) 13 u. Langs cursusdienst u. Grondslagen van de chemie (hoorcollege) u. Algemene natuurkunde I (oefeningen & practica) VRIJDAG u. Structurele en fysiologische biologie I (hoorcollege) u. Grondslagen van de chemie (hoorcollege) 15 u. Naar huis ZATERDAG u. Practicum chemie voorbereiden ZONDAG u. Chiro 19 u. Naar Leuven

35 BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE 35 DNA lezen, DNA schrijven? Het lezen van het DNA kunnen we steeds beter en sneller, maar kunnen we de taal van het DNA ook gebruiken om zelf te schrijven? In de jaarlijkse International Genetically Engineered Machines (igem) competitie, georganiseerd door het Massachusetts Institute of Technology (MIT) in Boston USA, staat die vraag centraal. Tijdens de wedstrijd werken multi - disciplinaire studententeams van over de hele wereld tijdens de zomermaanden aan de bouw van een genetische machine. Met behulp van gestandaardiseerde genetische bouwstenen schrijven zij de broncode van een bacterie die een nieuwe, gespecialiseerde taak uitvoert. Landmijnen detecteren, bierbrouwen, patiënten genezen of zelfs een taak zoals een foto maken: er zijn bijna geen grenzen. Ieder jaar nemen studenten van de KU Leuven aan deze gerenommeerde wedstrijd deel onder impuls van studenten en docenten biochemie en biotechnologie en het BioSCENTer. Dankzij hun creativiteit, kennis en vaardigheden wonnen de leden van het KU Leuven-team al elk jaar een prestigieuze Gold Medal. Daarmee bewijzen ze bij de internationale top te horen. Zin om zelf de uitdaging aan te gaan? Blijf op de hoogte via

36 36 Sofie loopt stage bij Aratana Therapeutics In het tweede semester van de eerste master biochemie en biotechnologie koos ik voor een externe onderzoeksstage: dat is een leerrijke ervaring waarmee je een zicht krijgt op het reilen en zeilen van een biochemisch bedrijf. De zoektocht naar een stageplaats startte met het opstellen van een sollicitatiebrief, een goede voorbereiding voor na mijn studies. Ik koos voor het bedrijf Okapi Sciences, dat nu is samengesmolten met het Amerikaanse bedrijf Aratana Therapeutics. Het voormalige Okapi Sciences gelegen in Haasrode werkt voornamelijk aan de ontwikkeling van antivirale middelen voor dieren, met name huisdieren en vee. Ik kreeg de mogelijkheid om mee te werken aan twee interessante projecten omtrent de klassieke varkenspest en het calicivirus bij katten. Zo heb ik veel ervaring opgedaan met betrekking tot de verschillende stadia van onderzoek en heb ik verschillende nieuwe technieken kunnen aanleren, waaronder RT-qPCR en andere algemene labtechnieken. Die zullen mij in de toekomst zeker nog van pas komen. Ook heb ik bepaalde detectiemethodes geoptimaliseerd die essentieel zijn voor het verdere verloop van het onderzoek. Door de combinatie van die twee projecten was het werk heel afwisselend. Ik heb veel tijd in het labo kunnen doorbrengen, afgewisseld met een zelfstandige literatuurstudie. Ik werd beschouwd als een volwaardige werknemer; zo heb ik een aantal vergaderingen mogen bijwonen waar ik de vooruitgang van het onderzoek mocht weergeven aan de hand van korte PowerPoint-presentaties. De werksfeer in het bedrijf was zeer aangenaam. Het is een relatief klein bedrijf met leuke collega s. Iedereen was zeer behulpzaam en de samenwerking verliep vlot. Ik kan het bedrijf zeker aanraden aan andere studenten die de komende jaren een stage willen aanvangen. Sofie Molenberghs student biochemie en biotechnologie Stageplaats: Aratana Therapeutics Haasrode

37 BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE 37 STAGE Kies je voor de optie professionalisering, dan loop je tijdens het volledige tweede semester van je eerste master stage. Ook in de optie onderzoek behoort een stage tot de mogelijkheden. De stage eindigt midden of einde juni en je hebt dan ook geen examens op het einde van dit tweede semester. Het is de uitdrukkelijke vraag van de industrie om te kiezen voor een voldoende lange stageperiode van minstens 15 weken. Tijdens deze externe stage in binnen- of buitenland maak je kennis met de beroepspraktijk van de master in de biochemie en biotechnologie in een industriële omgeving of aan een onderzoekscentrum. Het is tegelijkertijd een goede gelegenheid om te ontdekken hoe je kennis in de praktijk inzetbaar is. Je doet ervaring op met bedrijfsstructuren, bedrijfsmentaliteit en de verschillende functies van een master in de biochemie en biotechnologie in een bedrijf of onderzoeksinstelling. Hierdoor vergroot je niet alleen je wetenschappelijke kennis, maar ook je technisch inzicht, kritisch en probleemoplossend vermogen en je vaardigheden op het niveau van teamwerk, communicatie en inventiviteit. Concreet oefen je afhankelijk van het type stageplaats onder andere de volgende competenties: een werkplan opmaken, afspraken maken en communiceren binnen een team, resultaten mondeling en schriftelijk presenteren, juridische aspecten (patenten) en veiligheids- en milieuaspecten. Mogelijk zal de stage door je ervaring en contacten de schakel tussen je studie en de arbeidsmarkt vormen.

38 38 In mijn functie valt er steeds iets te beleven, steeds iets nieuws te leren. Een brede algemene wetenschappelijke basis, een gezonde nieuws gierigheid en een getrainde kritische geest zijn daarom onontbeerlijk. Mijn opleiding aan de KU Leuven heeft me een solide basis gegeven om te starten. De rest is een kwestie van blijven open staan om steeds opnieuw bij te leren en nieuwe uitdagingen aan te gaan. (Lieve Declercq, vice president basic science research Europe and Asia at Estée Lauder Companies)

39 BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE 39 LOOPBAAN Als afgestudeerde master heb je heel wat kennis en competenties verworven, waardoor je een hele waaier aan loopbaanmogelijkheden hebt. Kennis en competenties Als master in de biochemie en biotechnologie beschik je over de volgende interesses en competenties. Je hebt een brede wetenschappelijke vorming en de kennis en vaardigheden om als wetenschapper een actieve rol in de maatschappij op te nemen. Je hebt een brede fundamentele kennis van en inzicht in de basis weten - schappen biologie, chemie, fysica en wiskunde. Je beschikt over een grondig begrip van de moleculaire biowetenschappen biochemie, moleculaire biologie, genetica, celbiologie, fysiologie, immunologie en bio-informatica, en je beheerst de relevante courant gebruikte technieken. Je hebt inzicht in de structuur, reactiviteit en functie van biomoleculen, hun bouw en hun werking in de cel en in de natuurlijke processen die plaatsgrijpen op het niveau van cel, weefsel en organisme. Je bent handig in het gebruik van publieke sequentie- en structuurdatabanken. Je kunt zelfstandig biochemische en biotechnologische experimenten opzetten en uitvoeren. Je hebt een onderzoeksattitude die rekening houdt met de chemische en biologische veiligheid van mens en omgeving. Je kunt analytisch en conceptueel denken en je kennis creatief integreren in de oplossing van een complex probleem. Je kunt zelfstandig werken en bent in staat om zelfstandig bij te blijven in een discipline in volle evolutie.

40 40 Bij de keuze van een functie of een job speelt er volgens mij een paradigma: enerzijds rol je erin en anderzijds kun je maar vinden wat je zoekt. In mijn opleiding heb ik heel wat zaken geleerd die een goede voorbereiding waren op mijn loopbaan: het analytisch, conceptueel denken, een creatieve, out of the box approach, het vermogen om gegevens om te zetten in actionable information. (Daniel Lips, CEO, Alma KU Leuven) Loopbaan Als afgestudeerde master in de biochemie en de biotechnologie kun je terecht in heel wat verschillende sectoren van de arbeidsmarkt, gaande van onderzoek en onderwijs tot de overheid en het bedrijfs - leven. Na hun masteropleiding kiezen veel biochemici ervoor om nog een doctoraatsopleiding te volgen en via die weg nog enkele jaren aan wetenschappelijk onderzoek te doen aan de universiteit of een (internationale) onderzoeksinstelling. Ook in het bedrijfsleven vinden biochemici hun weg. Als bio - chemicus kun je er je vaardigheden toepassen in diensten en sectoren als de farmaceutische sector, biomedische bedrijven, bio-informatica, de agrarische industrie, de milieusector Bij overheidsinstellingen kunnen biochemici onder andere aan de slag in onderzoekslaboratoria, controlelaboratoria en forensische laboratoria. Ten slotte kun je ook als leraar biologie, chemie of natuur - wetenschappen aan de slag in het secundair onderwijs. Als Global Lab Quality Manager verzorg ik de kwaliteit binnen onze laboratoria en ben ik verantwoordelijk voor de hoge kwalitatieve standaard waaraan alle laboanalyses en afgeleverde resultaten en rapporten moeten voldoen. Mijn opleiding als master biochemie en biotechnologie is een onmisbaar deel van mijn bagage. En niet alleen voor wat betreft de pure wetenschap: mijn opleiding gaf me ook genoeg kennis en achtergrond over verschillende technieken en apparatuur binnen de biotechnologie en biochemie. (Kevin Neirynck, Bayer Crop Science) < Meer weten over de loopbaanmogelijkheden? Bekijk de brochure Wetenschappers op de werkvloer via wet.kuleuven.be/publicaties/alumniprofielen.pdf

41 BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE 41 < Onderzoek (Inter)nationale onderzoeksinstellingen Onderzoeker aan de universiteit Bedrijfsleven Bio-informatica Voedingssector Milieusector Agrarische sector Farmaceutische sector Biomedische sector Biotechnologische sector Overheid Onderzoekslaboratoria Controlelaboratoria Forensische laboratoria Onderwijs Leraar biologie - chemie en natuurwetenschappen Een studentenjob zoeken? Vrijwilligerswerk of een (vrijwillige) studiestage doen, al dan niet aansluitend bij je opleiding? Je eigen bedrijfje opstarten? Hulp nodig bij de overstap naar de arbeidsmarkt? Het Student Career Center coacht je graag op weg naar je eerste werkervaring. Ook bij de zoektocht naar een boeiende job en bij je sollicitaties staat deze dienst je bij. Voor studenten die willen ondernemen is er bovendien Lcie, de community van KU Leuven die studenten met innovatieve en ondernemende ideeën stimuleert. Weet je niet waar te beginnen? Op de databanken van het Student Career Center vind je startersjobs, stages, vrijwilligers werk, innovatie - projecten en studentenjobs. Je kunt ook eens een kijkje nemen op een van de events die de dienst voor je organiseert. studentcareercenter studentcareercenterkuleuven

42 42 BIOLOGIE Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken. Bacheloropleiding Bachelor in de biologie (180 sp.) 1e bachelor 2e bachelor 3e bachelor Minor geologie Minor humane biologie Minor milieu en duurzame ontwikkeling Minor Business & Innovation Minor biochemie en biotechnologie

43 BIOLOGIE 43 Masteropleidingen Master in de biologie (E) (120 sp.) p.75 Optie onderzoek (E) Professionele optie (N) Educatieve master in de wetenschappen en technologie (120 sp.) p.80 Master in de biochemie en de biotechnologie (120 sp.) p.74 Master of Biophysics, Biochemistry and Biotechnology (120 sp.) p.74 Naast deze opleidingen kun je ook instromen in andere masteropleidingen p.73. (E) De opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.

44 44 < Biologie, biochemie en biotechnologie, biomedische wetenschappen of bio-ingenieur? Er zijn raakpunten, maar ook grote verschillen tussen deze opleidingen. In de biologie (de wetenschap van het leven) bestudeer je het leven in al zijn aspecten en interacties en is het vergelijkende en integrerende aspect bepalend. Je aandacht gaat naar de algemene eigenschappen van het leven. De chemische basis van leven komt daarbij aan bod, maar dan gekaderd in een biologische achtergrond van functionele cellen, organismen, populaties of ecosystemen. Ook in de opleiding biochemie en biotechnologie komt die chemische basis van het leven aan bod, maar daar spitst je studie zich expliciet toe op de chemische en moleculaire aspecten van het leven met de bijhorende technologie en toepassingen. Bij biomedische wetenschappen staat het onderzoek van de menselijke gezondheid en wat daarmee mis kan gaan centraal. De opleiding bio-ingenieur ziet leven als een systeem dat gemodelleerd en gestuurd kan worden voor productiedoeleinden.

45 BIOLOGIE 45 BEGINPROFIEL Is biologie iets voor jou? Je hebt een grote interesse in wetenschappen en wilt ook zelf onderzoeken en begrijpen hoe alles in elkaar zit (Wetenschapper of ingenieur: wat is het verschil? p.84). Je hebt belangstelling voor het leven in al zijn aspecten: ecologie, evolutie, biodiversiteit, celbiologie, moleculaire en functionele biologie Je hebt niet alleen interesse in de biologie, maar ook in de andere positieve wetenschappen. Nauwkeurigheid, observatievermogen en commu ni - catievaardigheden zijn belangrijke troeven voor een bioloog. Engels wordt steeds meer de standaardtaal in de wetenschap. Voor alle opleidingen in de wetenschappen is een functionele beheersing van het Engels noodzakelijk. Dat kan voor sommige studenten een drempel lijken, maar in de praktijk struikelt er bijna niemand over, al is een zekere taalvaardigheid wel nodig. De vereiste kennis van het Engels wordt doorheen de opleiding stap voor stap geactiveerd, beginnend bij het gebruik van Engelstalige handboeken en vakliteratuur. Voor je het weet schrijf je verslagen, of later een bachelor- en/of masterproef in het Engels. < BEGIN VOORBEREID Wil je weten of je voldoende voorkennis, wiskundige vaardigheden en inzichten bezit om te starten in deze bacheloropleiding, neem dan deel aan de ijkingstoets. Daarnaast biedt KU Leuven verschillende mogelijkheden om je goed voor te bereiden op je studie.

46 46 In de les diversiteit van dieren worden alle verschillende dierenklassen overlopen. Iedereen denkt bij dier nogal snel aan een zoogdier of een andere gewervelde. Er zijn echter tal van dieren waar ik voor deze les niets over wist, zoals het Portugees oorlogs - schip of de fluwelen zeemuis. Dat de prof de leuke gewoonte heeft om de documentaires van David Attenborough boven te halen wanneer hij maar de kans krijgt, is natuurlijk ook mooi meegenomen. (Jens, student)

47 BIOLOGIE 47 BACHELOROPLEIDING Een bioloog heeft meer dan ooit een brede blik. Zijn onderzoeksterrein is het leven zelf, van het kleinste micro-organisme tot het grootste ecosysteem: het heeft nog lang niet al zijn geheimen prijsgegeven. De bioloog helpt ons naar het grotere plaatje te kijken. De jongste technologische ontwikkelingen reiken hem nieuwe manieren aan om zijn onderzoek uit te voeren. Zo kan hij een antwoord bieden op de actuele noden van milieu en maatschappij. Biologen lopen vandaag niet voortdurend op gebaande wegen, maar vertrekken op een reis met onbekende bestemming. Tijdens de bacheloropleiding biologie leer je vergelijken, analyseren en integreren. De basis - wetenschappen worden functioneel ingeschakeld. Zo komt bijvoorbeeld de chemische basis van leven aan bod, maar dan gekaderd in een biologische achtergrond gaande van functionele cellen tot ecosystemen. Opbouw Je bestudeert de levende wezens in al hun diversiteit: dieren (m.i.v. de mens), planten en micro-organismen. Je hebt aandacht voor vorm, structuur, functies, gedragingen, ecologie, verwantschap en evolutie. Je onderzoekt hoe die immense diversiteit van het leven in relatie staat tot de universele moleculaire, biochemische, biofysische en fysiologische wetmatigheden. Je krijgt inzicht in de processen die zich afspelen binnen een brede waaier van organisatie - niveaus, van cellulaire processen tot het functioneren van hele ecosystemen. Je doet experimenteel onderzoek naar het functioneren van organismen en hun relaties met de omgeving. Tijdens de eerste bachelor ligt de nadruk vooral op inzicht en kennis in de grondslagen van de biologie en in de ondersteunende basiswetenschappen. De moderne wetenschap speelt zich meer en meer af op het grensvlak van verschillende disciplines. Daarom worden er in de opleiding biologie verbredingsopleidingsonderdelen en minors ingebouwd. Zo kun je je bijvoorbeeld verdiepen in de minor humane biologie of in de minor milieu en duurzame ontwikkeling. Je kunt ook kiezen voor de minor Business & Innovation. Die laatste is geschikt voor studenten met een speciale belangstelling voor het maatschappelijk nut van onderzoeksresultaten en/of het commercialiseren ervan. Biologie en de lerarenopleiding Na je bachelor biologie kun je kiezen voor de educatieve masteropleiding wetenschappen en technologie. Je wordt opgeleid tot leraar in twee vakken: uiteraard tot leraar biologie, maar je kiest ook voor een tweede vak dat je interesseert en waar je inhoudelijk op voorbereid wordt. Je combineert dus vakinhoudelijke kennis met een stevige en onderzoeksgebaseerde vakdidactische vorming. Je gaat op stage en je maakt een masterproef waarin je onderwijsrelevant onderzoek uitvoert.

48 48 Studieprogramma Meer info over de opleidingsonderdelen vind je vanaf p.56. Je krijgt er een omschrijving van alle opleidings - onderdelen van de eerste bachelor. Voor een gedetailleerde beschrijving van de opleidingsonderdelen van de volledige bacheloropleiding en voor het uurrooster: > Kies je programma Eerste bachelor 1e semester 60 studiepunten 28 sp. Celbiologie en biochemie (3/9) Inleiding in de ecologie en evolutie (3) Grondslagen van de chemie (9) Biofysica (8) WMBW* (5) 2e semester 32 sp. Bouw en functie van dieren (8) Bouw en functie van planten (6) Celbiologie en biochemie (6/9) Genetica (3) Bio-organische chemie (6) Wijsbegeerte (3) * WMBW: Wiskundige methoden voor biomedische wetenschappen Tweede bachelor 1e semester ± 60 studiepunten ± 30 sp. Microbiologie (6) Analytische biochemie (6) Statistiek & dataanalyse (3) WCOM* (3) Minor (±12) 2e semester ± 30 sp. Diversiteit van dieren (6) Diversiteit van wieren, schimmels en planten (6) Ecologie (6) GVBE** (3) Minor (±9) * WCOM: Wetenschapscommunicatie ** GVBE: Geïntegreerd veldwerk biodiversiteit en ecologie n n n n biologie ondersteuning algemene vorming minor

49 BIOLOGIE 49 Derde bachelor 1e semester ± 60 studiepunten ± 30 sp. Bachelorproef Plant Physiology (6) Moleculaire biologie (6) Fysiologie van dieren (6) (3/6) GIP* (3) Biological Data Analysis (3) Minor (±3) 2e semester ± 30 sp. Vergelijkende ontwikkelingsbiologie (6) Bachelorproef (3/6) Evolutiebiologie (6) Conservatiebiologie (3) Stage & excursies** (3) RZL*** (3) Minor (±6) * GIP: Geïntegreerd practicum: moleculaire technieken in functioneel onderzoek ** Stage & excursies: Ecologische stage en excursies *** RZL: Religie, zingeving en levensbeschouwing Mogelijke minors: biochemie en biotechnologie, humane biologie, milieu & duurzame ontwikkeling, geologie, Business & Innovation < OPLEIDINGSONDERDEEL Officiële term voor vak STUDIEPUNT (SP.) Drukt de omvang van een opleiding (bv. 180 sp.) of een opleidings - onderdeel (bv. 5 sp.) uit. Het aantal studiepunten staat voor de totale studietijd die een gemiddelde student aan dat opleidings onderdeel moet besteden om het grondig te verwerken: les volgen, voorbereidingen maken, studeren, opzoekwerk... Eén studiepunt komt overeen met 25 à 30 uur studietijd. Een pakket van 60 studiepunten komt overeen met één jaar voltijds studeren.

50 50 Week van een student biologie Deze fictieve agenda geeft je een idee hoe je week er kan uitzien. Je studie omvat niet enkel lessen volgen, maar ook achteraf je notities overlopen, naar de bibliotheek gaan, zelfstudie... Zo zit je al snel aan een 40 à 50 urenweek. Daarnaast is er natuurlijk ook ruimte voor ontspanning. Een overzicht van het academiejaar vind je op p. 90. MAANDAG u. Biofysica (hoorcollege) u. Inleiding in de ecologie & evolutie (hoorcollege) DINSDAG 8-13 u. Celbiologie en biochemie (practicum) u. Lunch Alma u. Wiskundige methoden voor biomedische wetenschappen (hoorcollege) u. Cursus afhalen op CUDI u. Biofysica (hoorcollege) u. Les chemie voorbereiden WOENSDAG u. Celbiologie en biochemie (hoorcollege) u. Sessie studiebegeleiding u. Grondslagen van de chemie (hoorcollege) u. Werkzitting biofysica voorbereiden 22 u. Fakbar Bios DONDERDAG u. Biofysica (werkzitting) u. Biofysica (hoorcollege) u. Practicum voorbereiden u. Grondslagen van de chemie (practicum) VRIJDAG u. Wiskundige methoden voor biomedische wetenschappen (werkzitting) u. Grondslagen van de chemie (hoorcollege) 14 u. Studeren in bib ZATERDAG 13 u. Volleybaltornooi ZONDAG u. Biofysica studeren Foto's bewerken

51 BIOLOGIE 51 Biologie is een zeer diverse wetenschapsdiscipline Biologie is een zeer diverse wetenschapsdiscipline, die gaat van pure ecologie over evolutiemechanismen tot studies op cellulair en moleculair niveau. Die combinatie maakt biologie zo interessant. Het is als het ware een interdisciplinaire discipline op zichzelf. Zelf werk ik voortdurend samen met bio-ingenieurs en biomedici. De complementariteit en de profilering van de verschillende richtingen is belangrijk, zeker voor de toekomstige studenten, maar echt vaste grenslijnen zijn er niet. In principe kun je stellen dat biologen van de Faculteit Wetenschappen meer op fundamentele kennis zijn gericht, bio-ingenieurs meer op toepassingen in de industrie, en biomedici meer op toepassingen in de gezondheidssector. In de praktijk zijn dat allemaal zeer goede opleidingen voor wie deel wil uitmaken van de biologische revolutie; daar zit geen foute studiekeuze tussen. Er zijn trouwens biologen die in keiharde industriële sectoren terechtkomen en bio-ingenieurs die een uitstekende neus hebben voor fundamenteel onderzoek. Maar voor iemand die de diversiteit binnen de biologie boeiend vindt en graag het hele plaatje ziet, is biologie echt de juiste studierichting. (Professor Joris Winderickx)

52 52

53 BIOLOGIE 53 LOOPBAAN Als afgestudeerde master heb je heel wat kennis en competenties verworven, waardoor je een hele waaier aan loopbaanmogelijkheden hebt. Kennis en competenties Je hebt een brede wetenschappelijke vorming en de kennis en vaardigheden om als wetenschapper een actieve rol in de maatschappij op te nemen. Je hebt inzicht in de diversiteit van en de evolutionaire verwant - schap tussen organismen en je hebt kennis van de bijhorende systematische termen en classificaties. Je hebt inzicht in de verschillende niveaus van organisatie van levende organismen en hoe deze niveaus op elkaar inwerken. Je bezit fundamentele kennis rond levende organismen, hun inter - actie met elkaar en met hun niet-levende omgeving. Je begrijpt hogere organisatieniveaus op basis van moleculaire en functionele mechanismen. Je kunt de verschillende deeldisciplines van de biologie integreren. Je beschikt over relevante kennis van andere wetenschapstakken, met name biochemie, chemie, fysica, wiskunde en statistiek, en je kunt deze integreren binnen de biologie. Daardoor heb je een breed inzicht in de werking van levende systemen op alle niveaus. Je kunt zelfstandig wetenschappelijk onderzoek plannen en uitvoeren en bent in staat om continu bij te blijven in een discipline in volle evolutie. Je hebt veel ervaring met teamwerk in internationaal verband. Je ontwikkelde een sterk vermogen tot kritisch en analytisch denken. Je bezit sterke mondelinge en schriftelijke communicatieve vaardigheden rond biologische thema's zowel in het Nederlands als in het Engels. Loopbaan Een bioloog beschikt over een brede waaier van loopbaan mogelijkheden binnen onderwijs, wetenschapscommunicatie, wetenschappelijk onderzoek, overheid, industrie en ngo s. Als bioloog kun je aan de slag in het secundair onderwijs en in het hoger onderwijs. Omdat de nood aan leerkrachten biologie blijft toenemen, biedt deze optie veel toekomstmogelijkheden. Ook in natuureducatieve centra of als wetenschapsjournalist kunnen biologen hun passie met de wereld delen.

54 54 Ik leid een onder zoeks - groep in AgriBio. Dat is een gloednieuw, modern landbouwkundig onderzoeksinstituut in Australië. We onder zoeken er de rol van hormonen in de embryonale ontwikkeling, groei en stress van gewervelde dieren via een combinatie van endocrinologie, neuro biologie, ontwikkelings biologie, genetica en moleculaire biologie. (Bert De Groef, docent, AgriBio La Trobe University) Biologen met een kritische en analytische houding en met een grote dosis doorzettingsvermogen kunnen terecht in het wetenschappelijk onderzoek. Door de grote interesse van de maatschappij voor biologische vraagstukken worden veel jonge onderzoekers tewerk - gesteld in universitaire, overheids- en bedrijfslaboratoria. Een beperkt aantal biologen maakt, nadat ze hun graad van doctor in de wetenschappen hebben behaald, carrière in de academische wereld. De meeste doctors in de biologie vinden een baan in het toegepast industrieel onderzoek, bij de overheidsadministratie of in aanverwante sectoren. Ook bij gemeentelijke, provinciale, federale, nationale en inter - nationale overheden kunnen biologen aan de slag. Een aantal biologen kiest ervoor zich verder bij te scholen tot milieu-inspecteur. Daarnaast kunnen ze worden ingezet als milieuambtenaar voor ruimtelijke ordening of het beheer van landbouw- en natuurgebieden. Aangezien biologen met cijfers weten om te gaan, zijn ze ook gekwalificeerd om bij de overheid als datamanager aan de slag te gaan. Tot slot werken biologen aan de overheid als begeleider van wetenschappelijke programma s rond milieu, landbouw, voeding, gezondheid of andere toepassingen die een sterke wetenschappelijke achtergrond vragen. In de industrie bekleden biologen een verscheidenheid aan functies hoofdzakelijk binnen de agro-industrie, voedings- en farmaceutische sector. Binnen die sectoren kunnen ze in bedrijven toegepast onderzoek doen, vaak onder de titel Research Associate. Ze leveren onder andere data voor optimalisatie van producten, kijken welke stoffen biologisch actief zijn en hoe ze functioneren of ze begeleiden klinische voorstudies. Biologen met een vlotte pen en sterk analytisch vermogen kunnen in de medische en biotechnologische sectoren ingezet worden in patentregulering. Daarnaast behoort een job als vertegenwoordiger in producten en diensten, bijvoorbeeld van medische en wetenschappelijke apparatuur of in de genees middelen - industrie, tot de mogelijkheden. In al die sectoren groeien ook veel biologen door naar hogere kader- en managementfuncties. Tot slot zijn vele bedrijven op zoek naar een Environmental consultant, of een professional die advies geeft aan bedrijven om hun activiteiten aan te passen aan de milieuwetgeving.

55 BIOLOGIE 55 Onderwijs en wetenschapscommunicatie Leraar biologie en natuurwetenschappen Natuureducatieve centra Wetenschapsjournalist Onderzoek (Inter)nationale onderzoeksinstellingen (VIB, KBIN, zoo...) Onderzoeker aan de universiteit Industrie Research Associate Patentenbeheer (Medisch) vertegenwoordiger Environmental Consultancy < < Overheid Milieu-inspecteur Milieuambtenaar Datamanagement Begeleiden van wetenschappelijke programma s Een studentenjob zoeken? Vrijwilligerswerk of een (vrijwillige) studiestage doen, al dan niet aansluitend bij je opleiding? Je eigen bedrijfje opstarten? Hulp nodig bij de overstap naar de arbeidsmarkt? Het Student Career Center coacht je graag op weg naar je eerste werkervaring. Ook bij de zoektocht naar een boeiende job en bij je sollicitaties staat deze dienst je bij. Voor studenten die willen ondernemen is er bovendien Lcie, de community van KU Leuven die studenten met innovatieve en ondernemende ideeën stimuleert. Weet je niet waar te beginnen? Op de databanken van het Student Career Center vind je startersjobs, stages, vrijwilligers werk, innovatie - projecten en studentenjobs. Je kunt ook eens een kijkje nemen op een van de events die de dienst voor je organiseert. studentcareercenter studentcareercenterkuleuven Meer weten over de loopbaanmogelijkheden? Bekijk de brochure Wetenschappers op de werkvloer via wet.kuleuven.be/publicaties/ alumniprofielen.pdf

56 56 STUDEREN AAN DE FACULTEIT WETENSCHAPPEN OPLEIDINGSONDERDELEN VAN DE EERSTE BACHELOR CHEMIE, BIOCHEMIE EN BIOTECHNOLOGIE, BIOLOGIE In deze brochure vind je telkens per opleiding onder studieprogramma een opsomming van de verplichte opleidingsonderdelen. De opleidingsonderdelen van de eerste bachelor vind je in onderstaande lijst terug, met een omschrijving door de beste critici: je (toekomstige) collegastudenten. De opleidingsonderdelen staan gegroepeerd per discipline, niet per bacheloropleiding. Zo vind je bijvoorbeeld onder de discipline wiskunde opleidingsonderdelen die zowel door studenten chemie, biochemie en biotechnologie als biologie gevolgd worden. Tijdens je opleiding volg je ook sommige lessen samen met studenten uit andere opleidingen. Opleidingsonderdelen wiskunde Omschreven door je (toekomstige) collega-studenten WISKUNDE I Voor studenten chemie, biochemie en biotechnologie Je begint met een herhaling van de belangrijkste begrippen uit het secundair onderwijs. De prof diept gekende begrippen als functies, afgeleiden en integralen verder uit. < Voor een gedetailleerde beschrijving van de opleidings onderdelen van de volledige bacheloropleiding en voor het uurrooster:

57 57 Daarna maak je kennis met belangrijke nieuwe begrippen zoals differentiaal - vergelijkingen en functies met meerdere veranderlijken. De nadruk ligt eerder op toepassingen dan op de theoretische achtergrond. Er is voldoende ondersteuning voorzien voor dit opleidingsonderdeel, in de vorm van hoorcolleges, een uitgebreide en duidelijk geschreven cursus en heel wat oefensessies. Bij deze laatste aanwezig zijn, is dan ook essentieel om alle begrippen en technieken onder de knie te krijgen. WISKUNDE II Voor studenten chemie, biochemie en biotechnologie De prof probeert je een dieper inzicht in de wiskunde te geven. Rijen, reeksen en matrices komen uitgebreid aan bod en worden aangevuld met Fourierreeksen. Wie graag met wiskunde bezig is, komt in dit opleidingsonderdeel zeker aan zijn trekken. Naast een aanvulling op de leerstof uit het eerste semester krijg je ook de juiste inzichten in de wiskunde die een student wetenschappen nodig heeft in het verdere verloop van zijn studies. In de tweede helft van het semester worden eerder geziene concepten verder uitgediept. Zo bestudeer je onder andere meervoudige integralen, vectorvelden en Fouriertransformaties. Bovendien maak je kennis met het wiskundig computerprogramma MATLAB. Nog steeds ligt de nadruk op het toepassen van de leerstof, en is het bijwonen van de oefenzittingen een absolute aanrader.

58 58 WISKUNDIGE METHODEN VOOR BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN Voor studenten biologie Dit is een wiskundeopleidingsonderdeel in de bacheloropleiding biologie. De nadruk ligt op verschillende populatiemodellen en toepassingen. De professor gebruikt slides en een Engelstalig handboek. Tijdens de werkzittingen wordt de theorie omgezet in oefeningen. Op het examen mag er voor één deel een portfolio gebruikt worden dat je zelf maakt. Dit portfolio vul je het best elke week aan: zo heb je er tijdens de blokperiode bijna geen werk meer aan. Studenten die uit een wiskundige richting komen (ongeveer zes uur wiskunde per week), hebben een vrij grote slaagkans, mits enige inzet. Voor de studenten die een minder sterke wiskundige achtergrond hebben, worden er enkele studiebegeleidingssessies georganiseerd waarin enkele noodzakelijke wiskundige technieken (bv. een integraal uitwerken) worden herhaald. Opleidingsonderdelen fysica Omschreven door je (toekomstige) collega-studenten ALGEMENE NATUURKUNDE I Voor studenten chemie, biochemie en biotechnologie Natuurkunde is een heel belangrijk opleidingsonderdeel voor elke weten - schapper. Vele natuurlijke verschijnselen zijn immers te verklaren aan de hand van een beperkt aantal basisformules en logische redeneringen. De professor legt de belangrijkste afleidingen duidelijk uit tijdens de colleges. Mede dankzij de oefeningen en practica krijg je een goed beeld van golven, krachten, wet - matigheden en materie. Je leert fysische fenomenen analyseren en begrijpen. BIOFYSICA Voor studenten biologie Biofysica is een algemeen wetenschappelijk opleidingsonderdeel in de biologie. Het is ook het enige nagenoeg zuivere fysicaopleidingsonderdeel in de bachelor biologie. De prof gebruikt slides en een Nederlandstalig handboek. Tijdens de hoorcolleges maak je notities bij de slides. In het handboek staat alles uitgewerkt en duidelijk beschreven, zodat je met de nodige inzet niet al te veel moeite hebt met het theoriegedeelte. Dit opleidingsonderdeel behandelt de basisbeginselen van de fysica en hun toepassing op biologische systemen. Zo krijg je inzicht in de principes van de overdracht van energie en van elektrische signalen, met toepassing op prikkelgeleiding langs een axon.

59 59 Naast de theoretische hoorcolleges vinden er ook werkzittingen plaats waarin oefeningen worden gemaakt (te vinden op Toledo). Af en toe leg je (aangekondigde) tussentijdse toetsen af houd dus zeker tijdens het jaar de oefeningen bij! Die tussentijdse toetsen tellen ook voor een deel mee voor je eindresultaat. Aangezien het examen grotendeels uit oefeningen bestaat, zijn de testen handig om eventuele kennisgebreken te ontdekken en aan te pakken. Daarnaast horen er ook een drietal verplichte practica bij dit opleidingsonderdeel over elektrische fenomenen. De practica en de verslagen die je erover moet schrijven, vormen ook een klein onderdeel van je eindresultaat. Opleidingsonderdelen chemie Omschreven door je (toekomstige) collega-studenten BIO-ORGANISCHE CHEMIE Voor studenten biologie, biochemie en biotechnologie, chemie Dit vak legt de basis van de organische chemie en laat zien hoe ook biochemische processen met behulp van die chemische basiskennis kunnen begrepen worden. In deze algemene inleiding tot de organische chemie komen ook biologische/ biochemische toepassingen aan bod. De basisreactie mechanismes worden theoretisch uitgelegd tijdens de hoorcolleges en uitgebreid toegepast tijdens de oefenzittingen. Er zijn ook 7 practica over de geziene theorie. GRONDSLAGEN VAN DE CHEMIE Voor studenten chemie, biochemie en biotechnologie, biologie De meeste wetenschappers krijgen in hun opleiding te maken met chemische reacties. Een goede basiskennis van de chemie is dan ook belangrijk om zulke reacties in voldoende mate te kunnen begrijpen. Daarom leer je in dit opleidingsonderdeel over de belangrijkste chemische principes. Het opleidingsonderdeel bestaat uit een theoretisch gedeelte om de concepten duidelijk te maken en een praktisch gedeelte en oefeningengedeelte waarin de berekeningen en juiste labovaardigheden worden aangeleerd. INDUSTRIËLE EN TECHNISCHE CHEMIE Voor studenten chemie Dit opleidingsonderdeel gaat over de chemie van het dagelijks leven. Je bestudeert een aantal industriële processen zoals de productie van zwavelzuur of polymeren, van de ontginning van grondstoffen tot aan de recyclage. Energiegebruik, katalysatoren, stabilisatoren: je leert denken als een industriële chemicus.

60 60 In het tweede deel van de cursus krijg je seminaries van verschillende proffen, die elk vanuit hun specialiteit aantonen hoe de maatschappij doordrongen is van chemie. Zo komen topics als voeding, milieu, medicijnenontwikkeling en patenten aan bod. Er is ook een bedrijfsbezoek aan een van de chemiereuzen in Vlaanderen. VEILIGHEID EN LABORATORIUMPRAKTIJK Voor studenten chemie, biochemie en biotechnologie Tijdens dit wekelijkse practicum word je vertrouwd gemaakt met de belangrijkste handelingen die nodig zijn in een laboratorium. Denk hierbij aan destillaties, extracties, chromatografieën... Dit opleidingsonderdeel heeft geen eindexamen, maar wordt permanent geëvalueerd.

61 61 Opleidingsonderdelen biologie Omschreven door je (toekomstige) collega-studenten BOUW EN FUNCTIE VAN PLANTEN Voor studenten biologie Dit opleidingsonderdeel bestaat uit twee delen, gegeven door twee professoren: de bouw van planten en de functie van planten. Het eerste deel is het grootste. De structuren van planten worden besproken aan de hand van verschillende voorstellingen en microscopische coupes, van het niveau van de cel over weefsels tot de anatomie en morfologie van de volledige plant. Het is uitermate belangrijk dat je die schematische tekeningen volledig begrijpt. Het tweede deel, de functie van planten, gaat over fysiologie: je leert over de rol van plantenhormonen, plantenvoeding, transport in planten en dergelijke. Naast de hoorcolleges bekijk je tijdens practica coupes met een microscoop, waarna je vervolgens de structuren overtekent en benoemt. Je resultaat en je inzet tijdens het practicum worden bijgehouden en tellen deels mee voor je eindcijfer. Tijdens het examen krijg je twee sets van vragen bij de respectievelijke professoren. BOUW EN FUNCTIE VAN DIEREN Voor studenten biologie Dit college wordt algemeen ervaren als een zeer interessant opleidingsonderdeel waarin enkele inleidende onderwerpen in de dierenwereld worden aangeraakt (bv. excretie- en afweersysteem). De cursus is duidelijk opgebouwd met goed afgebakende hoofdstukken, wat het bijhouden van het opleidingsonderdeel heel makkelijk maakt. Elk hoofdstuk behandelt een specifiek probleem waarmee een dier in zijn milieu geconfronteerd wordt (bv. het verwerken van voedsel, het verwijderen van schadelijke afvalstoffen) en vooral de manier waarop en de variatie waarmee dit probleem wordt aangepakt. Tijdens de practica bekijk je coupes met een microscoop en/of voer je dissecties uit op dieren. Je tekent de structuren op correcte manier uit en beantwoordt een aantal vragen. Enige voorbereiding is dus nodig, ook omwille van de wekelijkse quotering van elk practicumdeel. Tijdens een excursie naar de Zoo van Antwerpen volg je een geleid bezoek en moet je in groepjes een vooraf gekozen thema uitwerken, dat verband houdt met de inhoud van de hoorcolleges. Voor wie dit opleidingsonderdeel goed bijhoudt, zal het examen geen groot probleem vormen.

62 62 CELBIOLOGIE EN BIOCHEMIE Voor studenten biologie, biochemie en biotechnologie, chemie Dit opleidingsonderdeel bestaat uit twee delen, gespreid over twee semesters. De prof volgt vrij letterlijk het verloop van het boek, maar de nuances of de verbanden worden duidelijker benadrukt tijdens de hoorcolleges. Je raakt vertrouwd met de (bio)chemische samenstelling en structurele opbouw van levende cellen en je leert de processen kennen die leiden tot groei, deling en differentiatie van cellen, en ook hoe bijvoorbeeld virussen zich kunnen vermeerderen. Daarnaast maak je ook kennis met allerlei transport-, stofwisselings- en informatieverwerkingsprocessen die zich afspelen in levende cellen. Tijdens het eerste semester leg je over een deel van de leerstof een tussentijdse toets af. Je resultaat telt voor een deel mee voor je eindtotaal. Naast de hoorcolleges zijn er per semester ook enkele practica. Die bereid je het best goed voor. Na elke set van practica wordt er telkens één verslag gemaakt. Dat verslag wordt ook gequoteerd en telt mee voor een deel van je eindtotaal. Er zijn ook enkele oefenzittingen die je helpen de leerstof nog beter onder de knie te krijgen. GENETICA Voor studenten biologie, biochemie en biotechnologie Tijdens de colleges zie je hoe de genetica, een relatief jonge wetenschap, zich ontplooide om vele fenomenen te verklaren. Het gaat dan ook vooral om het waarom van de dingen en hoe alles werkt. Tijdens de colleges maak je ook regelmatig oefeningen. Je neemt ook deel aan een discussieles over genetica en de maatschappij, waarbij vooral de ethische aspecten worden besproken. Voor drie studiepunten is het iets meer werk dan je zou verwachten, maar het opleidingsonderdeel is heel interessant en wordt enthousiast gedoceerd. INLEIDING IN DE ECOLOGIE EN EVOLUTIE Voor studenten biologie In dit opleidingsonderdeel krijg je een basis in ecologisch en evolutionair denken. Je leert de samenhang tussen organismen en hun milieu zien, je krijgt inzicht in de relaties van organismen ten opzichte van het abiotische milieu en in biotische interacties zoals competitie, predatie, parasitisme en mutualisme. Je leert de basisconcepten kennen van ecologische processen op het niveau van populaties, gemeenschappen en ecosystemen, en je ziet hoe dat te maken heeft met zaken als de biodiversiteitscrisis, globale klimaatsverandering en pollutie. Je krijgt ook inzicht in evolutionaire biologie. Zolang je dit opleidingsonderdeel niet onderschat, heb je een vrij grote slaagkans.

63 63 STRUCTURELE EN FYSIOLOGISCHE BIOLOGIE Voor studenten biochemie en biotechnologie Dit opleidingsonderdeel wordt door twee proffen gedoceerd. Het gedeelte over planten bestaat uit een stevige map vol (goede) slides. Je leert er over het plantenrijk, over ecosystemen en alles wat daar bij komt kijken. Het gedeelte over dieren bestaat uit het dubbele aantal slides en een cursustekst op Toledo. Je leert er het dierenrijk kennen met al zijn specifieke kenmerken en functies. Voor beide delen heb je ook nog een biologiehandboek dat de lessen aanvult (dit handboek wordt bij andere opleidingsonderdelen ook gebruikt). Je onder schat best de hoeveelheid leerstof niet. Opleidingsonderdelen geologie Omschreven door je (toekomstige) collega-studenten GEOLOGIE Voor studenten chemie Geologie is de wetenschap die het systeem aarde bestudeert. Deze inleidende cursus bespreekt bijna de volledige breedte van de geologie en de relatie met tal van maatschappelijke aspecten. Op alle schaalniveaus, van de structuur van kristallen tot de beweging van tektonische platen en over een tijdspanne van 4,5 miljard jaar aardse geschiedenis, wordt het belang van de geologie geleidelijk aan steeds duidelijker. Tijdens de practica krijg je letterlijk hands-on ervaring in de specifieke geologische aanpak van het identificeren van mineralen, gesteenten en fossielen. Met die ervaring kun je tijdens je volgende vakantie in de bergen of weekend in Ardennen zelf aan de slag om te begrijpen waaruit de ondergrond is opgebouwd. Humane opleidingsonderdelen Omschreven door je (toekomstige) collega-studenten WIJSBEGEERTE Voor studenten biologie, chemie, biochemie & biotechnologie (in de tweede bachelor) Tijdens dit opleidingsonderdeel komt de geschiedenis van het wetenschappelijke denken en het denken over wetenschappelijk denken aan bod. Bovendien leer je nadenken over argumenten, waarschijnlijkheid, verklaringen en de grondslagen van een wetenschapsdomein. De drie types wetenschappelijk denken (deductie, inductie, abductie) komen aan bod. Er is ook een tussentijdse toets over zinslogica, die meetelt voor het eindresultaat.

64 64

65 65 STUDIEBEGELEIDING Tijdens je studie word je aan de KU Leuven op verschillende manieren ondersteund. Naargelang je vragen of wensen kun je gebruikmaken van verschillende formules. Studiebegeleiding aan de faculteit Tijdens je studie aan de Faculteit Wetenschappen zul je niet alleen vakkennis opdoen, maar ook een wetenschappelijke houding aanleren, proeven van andere wetenschappen dan je hoofd opleiding én de nodige vaardigheden ontwikkelen om als volwaardig wetenschapper in de maatschappij te kunnen staan. Het is normaal dat je je bij de start van zo n uitdaging heel wat vragen stelt. Heb ik voldoende wiskundige basiskennis? Wat wordt er in de loop van het semester van mij verwacht? Wat is een goede studiehouding? Gelukkig sta je er niet alleen voor. De Faculteit Wetenschappen wil je zo goed mogelijk bij je studie begeleiden en heeft alvast een doordacht begeleidingsaanbod voor je klaar. Om je kritische zin te testen, volgen hieronder een aantal stellingen. Aan jou om te oordelen: wat is WAAR en wat is NIET WAAR? Stelling 1: Bij het begin van de zomervakantie neemt iedereen die interesse heeft in een wetenschapsopleiding het beste deel aan de ijkingstoets. WAAR Als een wetenschapsopleiding één van je opties is, heb je zowel een wiskundige basiskennis als algemene wetenschappelijke vaardigheden nodig. Om na te gaan of je over deze bagage beschikt, neem je het beste deel aan de ijkingstoets (p. 86). Deze toets vindt plaats in Leuven, maar ook op andere locaties in Vlaanderen. Dankzij de test krijg je een duidelijk beeld van je academisch potentieel en weet je ook meteen of het nuttig is je basiskennis wiskunde en/of chemie bij te spijkeren tijdens één van de zomercursussen die tijdens de maand september georganiseerd worden.

66 66 Stelling 2: Aan de universiteit ben je maar een nummer, één van de velen, en moet je vanaf dag één zelf je weg zien te vinden. NIET WAAR Ook al is de KU Leuven een grote universiteit met meer dan studenten, toch heeft ze door haar organisatie in verschillende campussen en opleidingen aandacht voor al haar studenten, en in het bijzonder de nieuwe eerstejaarsstudenten. Kom op de eerste maandagnamiddag van het academiejaar naar de campus van de Faculteit Wetenschappen voor de onthaalactiviteiten. Je wordt er opgevangen door de studentenkringen. Zij brengen je naar de welkomstwoordjes en rondleidingen, en zorgen ervoor dat je vanaf dag één weet bij wie je voor wat terecht kunt. Stelling 3: Studiebegeleiding is er voor minder goede studenten. NIET WAAR De eerste weken aan de universiteit zijn tegelijk fantastisch en overweldigend. Er gaat een nieuwe wereld voor je open, met een druk weekschema van colleges, practica, oefenzittingen en studentenactiviteiten. In deze nieuwe wereld moet elke beginnende student zijn weg zoeken. Dankzij een uitgekiend aanbod van studiebegeleiding willen wij je alle kansen geven. We helpen niet alleen bij inhoudelijke vragen, maar ook met praktische zaken zoals Hoe leg ik mijn examenrooster vast?. Stelling 4: Als bachelorstudent van de Faculteit Wetenschappen heb je tijdens je hele bacheloropleiding één aanspreekpunt waar je met al je vragen terecht kunt. WAAR Je studieloopbaanbegeleider informeert en adviseert je over je studievoortgang, over studie - keuzemogelijkheden bij scharniermomenten en begeleidt je bij de inhoudelijke samenstelling van je studietraject. Maar ook als je problemen ervaart of eventuele klachten hebt, kun je jouw aanspreekpunt contacteren.

67 67 Stelling 5: Je kunt ook individueel vragen stellen over de inhoud van een opleidingsonderdeel of over je studiemethode. WAAR Je kunt een individuele afspraak maken met een studiebegeleider om inhoudelijke vragen over een bepaald vak te bespreken. Tijdens zo n moment heb je ruim de tijd om dieper in te gaan op bepaalde problemen uit de leerstof. Ook voor feedback over je niveau en studieaanpak kun je bij de studiebegeleider terecht. Samen met je studiebegeleider leer je zelf zoeken naar antwoorden. Wat je zelf gevonden hebt, blijft immers langer bij. Stelling 6: Een studiebegeleidingssessie vervangt het studeren voor een opleidingsonderdeel. NIET WAAR Tijdens het eerste semester volgen alle eerstejaarsstudenten chemie, biochemie en biotechnologie en biologie wekelijks een studiebegeleidingssessie. Tijdens zo n sessie, die altijd aan één bepaald vak gewijd is, wordt niet alleen de inhoud bekeken, bijvoorbeeld om moeilijke leerstofonderdelen te verduidelijken, maar wordt ook ingegaan op de vakspecifieke studiemethode. Je voldoende op dergelijke sessies voorbereiden is onontbeerlijk, want je moet zelf aan de slag. Stelling 7: Ook van je medestudenten kun je leren. WAAR Voor bepaalde opleidingsonderdelen kun je deelnemen aan PAL-sessies (Peer Assisted Learning). In zo n informele leersessies helpen ouderejaarsstudenten je samen met je medestudenten dieper inzicht in het vak te krijgen. Ze delen ook hun ervaringen met het vak. Samen leren is niet alleen aangenaam, maar ook efficiënt. CONTACT

68 68 Studiebegeleiding door de Dienst Studieadvies De KU Leuven organiseert studieloopbaanbegeleiding op twee vlakken: als student kun je altijd terecht op de faculteit, maar ook de Dienst Studieadvies heeft een actueel aanbod aan workshops. Vind je het bijvoorbeeld moeilijk om dikke cursussen verwerkt te krijgen? Zoek je een manier om studie en ontspanning goed te combineren? Twijfel je over je studiekeuze? Wil je in het buitenland studeren? De adviseurs van de Dienst Studieadvies ondersteunen je graag. Al voor je start aan de KU Leuven helpt de Dienst Studieadvies je om een goede studiekeuze te maken. Je kunt een individueel gesprek aanvragen, een workshop volgen of via luci.be ontdekken of een opleiding bij je past. (p. 86) < Studentenkring Dag toekomstige wetenschapper Welkom aan KU Leuven en welkom bij de Faculteit Wetenschappen! Na je inschrijving zul je snel begrijpen dat verder studeren aan de KU Leuven meer inhoudt dan studeren alleen. Hoewel lessen volgen en met je neus in de boeken zitten belangrijk zijn, kun je hier nog tal van andere zaken beleven. Laten we ons even voorstellen. Scientica is een samenwerkingsverband tussen de 5 studentenkringen van de Faculteit Wetenschappen: Bios, Chemika, Geos, Merkator en Wina. Ze bestaan uit, en zetten zich in voor studenten. Je zult dankzij ons aan veel evenementen kunnen deelnemen, beginnend bij de onthaal - activiteiten die we organiseren om nieuwe studenten te verwelkomen. In de loop van het jaar organiseren de kringen ook feestjes, sportactiviteiten, cantussen, cultuuractiviteiten om je even van achter je boeken te halen. Daarnaast zorgen we voor tal van informatieve evenementen. Ook voor de cursusdienst kun je bij ons terecht. Ten slotte is Scientica ook verantwoordelijk voor de studentenvertegenwoordiging. De studentenvertegenwoordigers zetelen in de verschillende raden van de KU Leuven en zorgen ervoor dat er rekening gehouden wordt met jouw stem. Ook met onderwijsgerelateerde problemen kun je steeds bij hen terecht. Hopelijk tot binnenkort!

69 69 Chemika Bios Al sinds 1948 staat studentenvereniging Chemika klaar om beginnende Leuvense chemici en biochemici te verwelkomen aan de universiteit. Vanaf dag één fungeert de studentenvereniging als het ontmoetingsorgaan tussen de eerstejaars en de oude garde. Ze staat dag en nacht paraat om je te begeleiden, van je eerste lesdag tot aan je proclamatie. Voel je je alleen en heb je een avond niets te doen? Geen probleem! De vrijwilligers van Chemika organiseren massa's activiteiten gaande van fak-avonden in Maxim O op maandag, over cantussen en feestjes, tot een quiz en een barbecue. Kortom: je kunt het zo gek nog niet bedenken. Ons eigen Chemika-lokaal is het epicentrum van al onze activiteiten. Kom volgend jaar zeker eens langs als je start aan je opleiding chemie of biochemie en biotechnologie! Nog vragen? Stuur gerust een mailtje naar vice@chemika.be chemika.ulyssis.be/drupal Wie volgend jaar start met de opleiding biologie, moet bij Bios zijn. Tijdens het jaar organiseren we tal van leuke activiteiten als cantussen, feestjes of sportactiviteiten en een vijftal keer per jaar trekken we er samen met afgestudeerde biologen, doctorandi of postdocs op uit tijdens extracurriculaire excursies. Daarnaast zorgen we ervoor dat je als student goed vertegenwoordigd bent op alle niveaus en vind je al je cursusmateriaal aan studentvriendelijke prijzen in onze cursusdienst. Ook om een centje bij te verdienen zit je goed bij Bios. Op onze website vind je steeds de nieuwste vacatures voor (student)biologen. Ook later helpen we je in samenwerking met alumnivereniging PDL, Scientica en het Student Career Center met je zoektocht naar een job tijdens tal van evenementen voor afstuderende biologen. Met vragen kun je steeds terecht bij de eerstejaars - verantwoordelijke (schachtenmeesters@biosleuven.be), de onderwijsverantwoordelijke (onderwijs@biosleuven.be) of de preses (praeses@biosleuven.be)

70 70 I would recommend every student to go on an Erasmus exchange, because it will change your life! Not only will you meet a lot of new people from all over the world, you will also become more independent, learn a new language and really get the chance to discover yourself. Most importantly: you will have the time of your life! (Lore De Winter, Stockholm University)

71 71 INTERNATIONALE ERVARING Zin om je grenzen te verleggen? Tijdens je derde bachelor of tijdens de eerste of tweede master (afhankelijk van je gekozen opleiding) kun je een semester of een volledig jaar studeren aan een buitenlandse universiteit. In de loop van de tweede bachelor worden alle studenten geïnformeerd over de uitwisselingsmogelijkheden. De KU Leuven biedt namelijk Erasmus+ aan, waarbij studenten en professoren tussen Europese (en in een aantal gevallen ook niet-europese) universiteiten worden uitgewisseld. Als student biologie ga je tijdens de derde bachelor op ecologieexcursie naar La Brenne in Frankrijk. Tijdens je masteropleiding ga je naar Dale in Wales. Ieder jaar vertrekken ook enkele studenten naar Afrika om staalnames te doen voor hun thesis. Een verblijf in het buitenland geeft je KU Leuven-diploma een extra dimensie en een schat aan levenservaringen. Je maakt immers kennis met een andere taal, een andere cultuur en een ander onderwijssysteem en/of een andere gezondheidszorg. Naast hard studeren, heb ik in Harvard fantastische mensen van verschillende nationaliteiten en achter - gronden ontmoet, die ik snel hoop terug te zien. Ik kreeg de kans om te genieten van het leven op de campus en heb de Amerikaanse cultuur goed leren kennen. (Alice Sommer, Harvard University) Kies je voor een buitenlandse studieperiode, dan maakt die deel uit van je opleiding. Het verlengt je studieduur dus niet. Studying abroad gives you a chance to expand your horizon, keep growing and at the same time reset your mind and give yourself the chance to start all over again with other people than those at home. This experience is extremely rich and gives you the time to reflect on many different aspects of your life. I can only recommend it. For every future Erasmus student: choose a destination that sparks your curiosity and that can offer you the academic career you are aiming towards. But most of all, have a good time! (Andreas Cecelja, Uppsala University)

72 72

73 73 MASTEROPLEIDINGEN Een bacheloropleiding van de Faculteit Wetenschappen geeft rechtstreeks toegang tot meer dan een master. Hieronder vind je een overzicht van die masters, met vermelding van de bacheloropleidingen die ertoe leiden. MASTER IN DE CHEMIE (E) (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de chemie > Na bachelor in de biochemie en biotechnologie, minor chemie Als chemicus sta je altijd in nauw contact met wetenschappelijk onderzoek. De masteropleidingen laten je toe om die kennis binnen diverse domeinen te valideren. De master in de chemie staat garant voor een gevorderde fundamenteel wetenschappelijke vorming, waarbij je naast een theoretische training ook leert om zelfstandig wetenschappelijk onderzoek te doen. De opleiding beoogt een breed gevormde master in de chemie, met ook aandacht voor academische en wetenschappelijke vaardigheden en attitudes. (ERASMUS MUNDUS) MASTER OF THEORETICAL CHEMISTRY AND COMPUTATIONAL MODELLING (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de chemie > Na bachelor in de biochemie en biotechnologie, minor chemie Deze specifieke Europese masteropleiding focust inhoudelijk op de theoretische aspecten van de chemie en op het gebruik en de ontwikkeling van computationele technieken in de moleculaire wetenschappen. Daarnaast is internationale uitwisseling tussen de partneruniversiteiten belangrijk. Deze mobiliteit garandeert een Europese blik op het onderwerp, wat zowel het niveau van de opleiding als de mogelijk - heden van tewerkstelling in onderzoekscentra of in innovatieve farmaceutische en petrochemische bedrijven positief beïnvloedt. (E) De opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.

74 74 MASTER IN DE BIOCHEMIE EN DE BIOTECHNOLOGIE (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de biochemie en biotechnologie > Na bachelor in de chemie, minor biochemie en biotechnologie > Na bachelor in de biologie, minor biochemie en biotechnologie Je wordt getraind om zelfstandig problemen in verband met het gedrag van biomoleculen in levende systemen aan te pakken. Je bestudeert grondig de eigenschappen van biomoleculen, hun activiteiten, hun interacties met andere moleculen op cellulair en hoger niveau. Je kunt biomoleculen naar je hand te zetten en gebruiken in onderzoek en praktische toepassingen. Je raakt ook vertrouwd met de hogedoorvoeranalyse van biomoleculen zoals dat gebeurt in genoom- en proteoomanalyse. Je leert databanken te raadplegen en te gebruiken, en strategieën te ontwikkelen om problemen te onderzoeken. Geregeld moet je problemen en mogelijke oplossingen rapporteren en presenteren aan je collega s. Je leert in groep werken en nieuwe inzichten in je vakgebied analyseren en verwerken. Je kiest voor een van de opties die je elk voorbereiden op een specifiek beroep. Kies je voor de optie onderzoek, dan behoort een onderzoeksstage van een semester in een onderzoeksinstelling buiten de KU Leuven tot de mogelijkheden. Ambieer je een carrière in de privésector of bij de overheid, dan is de professionele optie het meest aangewezen. Deze optie omvat een stage van een semester in een biotechbedrijf. MASTER OF BIOPHYSICS, BIOCHEMISTRY AND BIOTECHNOLOGY (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de biochemie en biotechnologie > Na bachelor in de chemie, minor biochemie en biotechnologie > Na bachelor in de biologie met bij voorkeur minor biochemie en biotechnologie Deze Engelstalige masteropleiding leidt specialisten op in de analyse van biomoleculaire structuren, in het modelleren van moleculen en supramoleculen en in het manipuleren van biomoleculen voor onderzoek en praktische toepassingen. Je bestudeert hun werking in vitro, als onderdeel van complexe biologische machines en in de levende cel. Je maakt je hiervoor vertrouwd met hoog technologische biochemische en biofysische methoden. Je leert bovendien hoe je in groep aan onderzoek doet en hoe je de verkregen resultaten toelicht aan collega s.

75 75 MASTER IN DE BIOLOGIE (E) (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de biologie > Na bachelor in de biochemie en biotechnologie, minor biologie of mits opname van specifieke opleidingsonderdelen in keuzeruimte van master Je leert de biologie in al haar facetten op een gespecialiseerd niveau kennen. Je onderscheidt daarbij de kennisdomeinen integratieve fysiologie, moleculaire celbiologie, evolutiebiologie en diversiteit, ecologie en natuurbehoud. In jouw vak gebied leer je onder andere heel wat nieuwe ontwikkelingen kennen en verwerf je de vaardigheden om alle informatie met de nodige diepgang en met een kritisch oog te evalueren. Je stelt je eigen nieuwe inzichten en resultaten voor aan medestudenten. In de Nederlandstalige masteropleiding biologie kies je tussen twee opties die je optimaal voorbereiden op een job in een specifieke sector. Ambieer je een carrière in de industrie of de wetenschapsadministratie, dan is de professionele optie voor jou het meest aangewezen. Ook het onderwijs is op zoek naar goede biologen die hun kennis aan de volgende generatie willen overdragen. De Engelstalige masteropleiding biologie is onderzoeksgericht. MASTER IN DE BIO-INFORMATICA (E) (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de biochemie en biotechnologie > Na bachelor in de chemie minors biochemie en biotechnologie of chemische technologie > Na bachelor in de biologie en na geschiktheidsonderzoek Moleculair biologische experimenten in het domein van de bio-informatica resulteren vaak in een uitgebreide en erg complexe datastroom. Om uit dergelijke datasets het maximum aan informatie te halen, zijn krachtige analysemethoden nodig. De opleiding bio-informatica biedt een stevige basis toegepaste wiskunde (bv. statistiek en systeemmodellering) en informatica. Het is natuurlijk belangrijk dat je weet wat je analyseert en de context van het experiment niet uit het oog verliest. Inzicht in de genetische opbouw en de werking van levende systemen is dus essentieel. Om daaraan tegemoet te komen, bevat de opleiding bio-informatica een flinke brok genetica, moleculaire biologie en biotechnologie. Het unieke aan deze masteropleiding is het verenigen van dat biologische inzicht met de mogelijkheden van de informatietechnologie en de analysetechnieken uit de toegepaste wiskunde en de statistiek. Op die manier ben je als bio-informaticus in staat om, in overleg met moleculair biologen en informatici, complexe en grootschalige experimenten te ontwerpen en te interpreteren. (E) De opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.

76 76 MASTER IN DE STATISTIEK (E) (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de chemie > Na bachelor in de biochemie en biotechnologie > Na bachelor in de biologie Het programma biedt een brede opleiding in de statistiek, op een degelijk wetenschappelijk niveau en gericht op enkele belangrijke toepassingsgebieden: biomedische statistiek, statistiek in sociale wetenschappen, statistiek in de industrie en de overheid. Je wordt getraind in de theoretische en de praktische aspecten van de statistiek. Je leert basisconcepten en -methodes hanteren en een probleem oplossende houding aannemen. De docenten komen uit verschillende departementen en faculteiten en doen actief onderzoek. Ze verrijken je opleiding door aan te tonen in welke disciplines de statistiek beoefend wordt en op welke domeinspecifieke manier dat gebeurt. MASTER IN DE NANOWETENSCHAPPEN, NANOTECHNOLOGIE EN NANO-ENGINEERING (ERASMUS MUNDUS) (E) (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de chemie en na geschiktheidsonderzoek > Na bachelor in de biochemie en biotechnologie en na geschiktheidsonderzoek Het programma is erg interdisciplinair opgevat en combineert opleidingsonderdelen uit de toegepaste biologie, de basiswetenschappen, de materiaalwetenschappen en de elektronica. Deze master richt zich tot studenten met een brede interesse in de basis wetenschap en de technologie. Je hebt ook een actieve belangstelling voor nieuwe toepassingen in de micro- en nanotechnologie voor ICT-toepassingen. Verder worden de nanowetenschap en -technologie ook gebruikt in nieuwe materialen en in de biologische sector, zowel in de bedrijfswereld als in de onderzoekswereld. MASTER IN DE BIO-INGENIEURSWETENSCHAPPEN: LEVENSMIDDELENTECHNOLOGIE (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de chemie, minor chemische technologie Je leert hoe primaire landbouwproducten en voedingsstoffen zoals graan, melk en vlees omgezet worden tot levensmiddelen, bestemd voor consumptie. Voorbeelden zijn brood, kaas, yoghurt en bier. Je leert de technieken om die levensmiddelen te bewaren en chemisch te analyseren. (E) De opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.

77 77 MASTER IN DE BIO-INGENIEURSWETENSCHAPPEN: KATALYTISCHE TECHNOLOGIE (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de chemie, minor chemische technologie De verwerking van natuurlijke producten tot levensmiddelen en basisproducten voor de chemische, agrochemische, oleochemische en farmaceutische industrie staat in deze opleiding centraal. De omzetting van petroleum tot benzine of van ethyleen tot polyethyleen is daar een mooi voorbeeld van. MASTER IN DE BIO-INGENIEURSWETENSCHAPPEN: LANDBEHEER (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de biologie en na een voorbereidingsprogramma Deze opleiding vormt bio-ingenieurs die om het even waar ter wereld het landschap en de open ruimte duurzaam kunnen beheren. Je bouwt tijdens de opleiding een diepgaande kennis van de natuurlijke hulpbronnen bodem, water, ecosysteem en biodiversiteit op. Je kiest een van beide majors: bos en natuur of bodem en water.

78 78 MASTER IN DE BIO-INGENIEURSWETENSCHAPPEN: LANDBOUWKUNDE (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de biologie en na voorbereidingsprogramma Je legt je toe op taken van beheer, onderzoek en ontwikkeling in de land- en tuinbouwproductie, inclusief de toelevering naar de sector en de afzet van de producten. Je hebt de keuze tussen de majors gewasproductie en dierproductie. De major gewasproductie focust op het veilig stellen van de plantproductie, met aandacht voor aspecten van gezondheid, milieu, duurzaamheid en economische haalbaarheid. In de major dierproductie leg je het verband tussen de grond, de plant, het dier en zijn omgeving. Je onderzoekt onze vee- en pluimveeteelt, in het bijzonder hun voeding, huisvesting, welzijn, selectie en bescherming tegen besmettelijke ziekten. Beide disciplines worden ondersteund door de Dienst Agro-ondersteuning (het Zoötechnisch Centrum, het Fruitteeltcentrum en de serres) van de faculteit. MASTER OF WATER RESOURCES ENGINEERING (INTERUNIVERSITAIRE SAMENWERKING KU LEUVEN / VUB) (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de biologie met bij voorkeur minor milieu en duurzame ontwikkeling en na geschiktheidsonderzoek Deze opleiding richt zich op het waterbeheer voor zowel ontwikkelings- als ontwikkelde landen. Als hydroloog werk je oplossingen uit voor waterbehoeften en problemen in verband met drinkwater, industrie, landbouw, waterkracht, recreatie, natuurbehoud en bevaarbaarheid. Dat betekent dat de mechanismen van de watercyclus worden bestudeerd. Daarnaast komt ook het integrale waterbeheer in een sociologische, politieke en economische context aan bod, waarvoor moderne modelleringstechnieken en ICT de belangrijkste werkinstrumenten zijn.

79 79 MASTER IN DE BIO-INGENIEURSWETENSCHAPPEN: MILIEUTECHNOLOGIE (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de chemie > Na bachelor in de biochemie en biotechnologie > Na bachelor in de biologie met bij voorkeur minor milieu & duurzame ontwikkeling en na geschiktheidsonderzoek Deze master bezorgt ingenieurs een grondige kennis over de gangbare remediërings - processen voor bodem-, water- en luchtzuivering en voor het beheer van afvalstromen. Je leert zelf maatregelen ontwerpen om milieuverontreiniging te voorkomen en om het risico dat met een verontreiniging gepaard gaat, in te schatten. De benadering door de ingenieur is gekarakteriseerd door een kennis van processen op microschaal (biologisch, biochemisch, chemisch en fysisch). Hij gebruikt die kennis om de macroschaal te beschrijven, te analyseren en te modelleren. MASTER IN DE BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN (E) (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de biochemie en biotechnologie en na een verkorte bachelor > Na bachelor in de biologie en na een verkorte bachelor Je kiest voor de afstudeerrichting onderzoek in de biomedische wetenschappen of onderzoek, management en communicatie in de biomedische wetenschappen. De eerste stoomt je klaar voor een latere carrière als wetenschappelijk onderzoeker. Wil je de band met het wetenschappelijk onderzoek behouden, maar je daarnaast ook toeleggen op communicatie of management (bv. economie, overheidsbeleid en octrooibeheer), dan is de tweede afstudeer richting geknipt voor jou. (E) De opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.

80 80 EDUCATIEVE MASTER IN DE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE (120 STUDIEPUNTEN) > Na bachelor in de chemie > Na bachelor in de biochemie en biotechnologie > Na bachelor in de biologie > Na een master in Groep Wetenschap en Technologie (verkort traject van 60 studiepunten) Ben je enthousiast over je vakgebied en wil je jouw kennis en passie doorgeven aan toekomstige generaties? Dan is een educatieve masteropleiding iets voor jou. Het programma is evenwichtig samengesteld uit domein - vakken en een educatief pakket waarbinnen (vak)didactiek, communicatie en klasmanagement een belangrijke plaats innemen. De opleiding bevat naast theorie ook 30 studie - punten aan praktijk. In het verkorte traject volg je enkel het educatieve pakket. Je wordt dus enerzijds verder vakinhoudelijk geschoold en anderzijds word je opgeleid tot leraar. Je leert die inzichten ook toepassen in een educatieve omgeving. Dat is in de eerste plaats het secundair onderwijs, maar er worden ook mogelijkheden in het hoger onderwijs of in een andere educatieve context meegegeven. De opleiding vertrekt steeds vanuit een onderzoekende houding en biedt ook de mogelijkheid om een vakdidactische masterproef te maken. Als je deze educatieve masteropleiding na je bachelor - opleiding volgt, kies je naast een vakdidactiek die aansluit bij je vooropleiding ook een tweede vakdidactiek zoals bijvoorbeeld biologie, chemie, bio-engineering, aardrijkskunde, engineering en technologie, wiskunde, informatica, fysica, economie of project algemene vakken. Uiteraard speelt je voorkennis daarin een rol. Je loopt ook stage in beide vakken en leert om samen met andere studenten van de Groep Wetenschap en Technologie interdisciplinaire lessen uit te werken voor istem-onderwijs of natuurwetenschappen.

81 81 < Een overzicht van alle infomomenten voor toekomstige masters vind je op:

82 82 VERDERSTUDEERMOGELIJKHEDEN NA DE MASTER Bijkomend masterdiploma Heb je na het behalen van je masterdiploma nog zin om verder te studeren? Dan zijn er aan de KU Leuven heel wat mogelijkheden. Wil je een bijkomend masterdiploma behalen, dan kan dat voor een aantal opleidingen rechtstreeks, en voor andere via een verkort bachelortraject of via een voorbereidings - programma. Daarnaast kun je je kennis verder uitdiepen via een master-na-masteropleiding. Die zijn enkel toegankelijk op basis van bepaalde masterdiploma s. Verkorte educatieve masteropleiding (60 studiepunten) Als je graag een loopbaan in het onderwijs wilt, kun je na je master het diploma van educatieve master behalen via een verkort traject van 60 studiepunten. De opleiding bestaat uit een educatief pakket van vakdidactiek, communicatie en klasmanagement. De opleiding bevat naast theorie, ook 30 studiepunten praktijk. Als je vooropleiding het toelaat, neem je twee vakdidactieken op, anders slechts een. Doctoreren Wie weet krijg je tijdens je opleiding de microbe voor het wetenschappelijk onderzoek helemaal te pakken en wil je gaan doctoreren. Een doctoraat geeft je de gelegenheid om zelf een actieve bijdrage te leveren binnen een bepaald onderzoeksdomein. Onder de begeleiding van een promotor maak je creatief gebruik van wat je tijdens je opleiding geleerd hebt en breid je je kennis uit door het volgen van opleidingsonderdelen, het lezen van artikels, bijwonen van congressen Je maakt op basis van zelfstandig wetenschappelijk onderzoek een doctoraatsverhandeling. Je verstrekt ook zelf onderwijs. set.kuleuven.be/phd

83 83 Postgraduaten - permanente vorming Permanente Vorming van de KU Leuven biedt een uitgebreid aanbod aan bijscholingsmogelijkheden, gaande van postgraduaat- en andere opleidingen met getuigschrift over kortlopende cursussen in dagof avondonderwijs tot lezingen en studiedagen. De Faculteit Wetenschappen biedt het postgraduaat wetenschaps - onderwijs en -communicatie aan. De opleiding geeft geïnteresseerden de mogelijkheid zich te verdiepen en te bekwamen in verschillende aspecten van communicatie en onderwijs. Het programma combineert praktijk en reflectie en richt zich tot een ruim publiek van leraars tot wetenschapsjournalisten. wet.kuleuven.be/pwetenschapscommunicatie Er zijn veel afgestu - deerden uit biochemie en biotechnologie die een doctoraat maken, en dat is ergens wel logisch. De opleiding is gebaseerd op onderzoek en we worden opgeleid tot onderzoekers. Dan is de universiteit een prachtige omgeving om wat je geleerd hebt, ook uit te voeren. Het takenpakket van een doctoraatsstudent is heel divers en je ontwikkelt bijkomende skills die achteraf zeker van pas komen. Je werkt in een team, in een net - werk van andere labo s, je gaat naar congressen, je wordt ook ingeschakeld in onderwijs. (Lies De Groef, oud-student)

84 84 WETENSCHAPPER OF INGENIEUR: WAT IS HET VERSCHIL? Wetenschapper Ingenieur Een wetenschapper is een ontdekker, is gepassioneerd om steeds meer te weten. Een ingenieur is een ontwerper, is gepassioneerd om nieuwe dingen te creëren. Een wetenschapper wil problemen begrijpen en zal hierdoor nieuwe kennis creëren die later gebruikt kan worden om problemen op te lossen. Een ingenieur wil problemen oplossen die maatschappelijk relevant zijn en zal hiervoor de nodige kennis verzamelen en gebruiken. Een wetenschapper verlegt de grenzen van de waarneming met behulp van de nieuwste technologieën. Een ingenieur verlegt de grenzen van de technologie met behulp van wetenschap. Voor meer stellingen:

85 85

86 86 BEGIN VOORBEREID KU Leuven biedt verschillende mogelijkheden om je goed voor te bereiden op je studie. Luci.be, online hulp bij je studiekeuze Op Luci.be ga je aan de slag met demo s van ijkingstoetsen, taaltesten en andere voorkennistesten, teksten uit cursussen van de eerste bachelor, video s van lessen en labo s en bekijk je getuigenissen van afgestudeerden en slaagcijfers per opleiding. Met de tools op Luci ervaar je wat de opleiding van jou verwacht en krijg je een beter zicht op je eigen interesses en vaardigheden. IJkingstoets De ijkingstoets van de Faculteit Wetenschappen helpt je achterhalen of je de vereiste voorkennis hebt. Je studieresultaten in het secundair onderwijs geven alvast een goede indicatie over je mogelijkheden, maar ook je motivatie en studie - methode zijn belangrijk. Bovendien moet je over voldoende wiskundige en wetenschappelijke bagage beschikken. Deelname aan de ijkingstoets is niet verplicht, maar wordt wel sterk aangeraden. Je krijgt dankzij het advies een beter zicht op je voorkennis en je kunt je beter voorbereiden op een goede start aan de universiteit. wet.kuleuven.be/ijkingstoets Zomercursussen De zomercursussen van de Faculteit Wetenschappen geven een opfrissing van geziene leerstof en staan ook stil bij begrippen en technieken die voor sommige studenten nieuw zijn. Niet iedereen heeft immers dezelfde voorkennis.

87 87 WISKUNDE Wiskunde heb je altijd nodig. Het is dan ook geen overbodige luxe om met een stevige bagage je studie aan te vatten. Tijdens deze cursus van één week worden een aantal belangrijke wiskundige methoden en begrippen opgefrist. Dagelijks worden zowel theorie als oefeningen op een actieve manier in verschillende modules doorgenomen, met aandacht voor je studiemethode. CHEMIE Chemie staat op het programma van de meeste bacheloropleidingen weten - schappen. Als je uit een studierichting komt waarin chemie niet zo uitgebreid aan bod kwam (één uur per week of minder) of als je je kennis wilt opfrissen, is deze zomercursus misschien iets voor jou. set.kuleuven.be/zomercursus

88 88 STUDEREN IN LEUVEN PRAKTISCH Inschrijven Je allereerste inschrijving aan de KU Leuven gebeurt in twee stappen. STAP 1: ONLINE De eerste stap verloopt via het web. Je kunt dus van thuis uit aan je inschrijving beginnen, en dat al vanaf begin maart. We begeleiden je dan verder via internet. STAP 2: IN LEUVEN Je definitieve inschrijving breng je in orde in de Universiteitshal. Je hebt alleen je identiteitskaart en je diploma secundair onderwijs (of een kopie) nodig. Om lange wachttijden te vermijden, maak je best een afspraak. Studiekosten en sociaal statuut Bij de Sociale Dienst ben je aan het juiste adres voor vragen over studiefinanciering (studietoelage, kinderbijslag ) en over je sociaal statuut (werkstudent, buiten land - ervaring ). Ook met persoonlijke problemen kun je bij de adviseurs van de Sociale Dienst terecht. Op kot Ben je op zoek naar een kot? Wil je een kamer op de privémarkt of liever in een studentenresidentie? Kom je in aanmerking voor een kot aan een verlaagde huurprijs? Heb je een vraag over je contract? Bij de Huisvestingsdienst kun je terecht met al je vragen over wonen in Leuven.

89 89 < Prijskaartje Naast het inschrijvingsgeld (jaarlijks 922,30 euro voor nietbeursstudenten, 484,30 euro voor bijna-beursstudenten, 108,80 euro voor beursstudenten) geef je afhankelijk van je opleiding ook een bedrag uit aan cursussen, handboeken, kopieën... Specifieke info voor STUDENTEN MET EEN MIGRATIEACHTERGROND STUDENTEN MET VRAGEN OVER RELIGIE EN LEVENSBESCHOUWING STUDENTEN MET EEN FUNCTIEBEPERKING Als student chemie betaal je hiervoor tijdens je volledige bacheloropleiding ongeveer 1603 euro. Als student biochemie en -technologie geef je ongeveer 1600 euro uit. Als student biologie betaal je 2274 euro. Een overzicht van de studie- en leefkosten en van mogelijke financiële ondersteuning vind je op studiefinanciering TOPSPORTERS KUNSTENAARS Het gelijkekansen- en diversiteitsbeleid is een prioriteit aan de KU Leuven. Iedereen krijgt gelijke kansen om zich in studie, werk en vrije tijd zo veel mogelijk te ontplooien, ongeacht socio-economische achtergrond, geslacht, functie beperking, religie, etnische origine, leeftijd of seksuele geaardheid. Uitgebreide praktische informatie vind je vanaf januari in KU Leuven in Leuven. Praktische gids voor starters. Je kunt deze brochure online bekijken of gratis bestellen op

90 90 Overzicht academiejaar Aantal weken SEPTEMBER OKTOBER NOVEMBER DECEMBER JANUARI 1e SEMESTER 13 LESPERIODE 23 september - 20 december BLOKPERIODE 21 december januari 2020 (kerstvakantie) 1 BLOKPERIODE 6-12 januari EXAMENPERIODE 13 januari - 1 februari 2020 FEBRUARI 1 LESVRIJE PERIODE 2-9 februari 2020 (lesvrije week) MAART 7 LESPERIODE 10 februari - 3 april 2020 APRIL MEI 2e SEMESTER 2 6 LESVRIJE PERIODE 4-19 april 2020 (paasvakantie) LESPERIODE 20 april - 22 mei BLOKPERIODE 23 mei - 7 juni 2020 JUNI 3 EXAMENPERIODE 8-27 juni 2020 JULI 7 LESVRIJE PERIODE 28 juni - 16 augustus 2020 (zomervakantie) AUGUSTUS SEPTEMBER 3 2 EXAMENPERIODE 17 augustus - 5 september 2020 (eventueel derde examenperiode) LESVRIJE PERIODE 6-20 september 2020

91 91

92 92 STUDENT IN LEUVEN Al van in de middeleeuwen staat Leuven op de kaart als een centrum van kennis en ontwikkeling. Daarvan getuigen de toonaangevende universiteit en haar spin-offs, de verschillende hogescholen, baanbrekende onderzoekscentra en prestigieuze ondernemingen. Ieder academiejaar opnieuw verwelkomt Leuven zo n studenten, die het inwonersaantal doen verdubbelen. De verwevenheid van universiteit en stad wordt niet alleen duidelijk door die unieke verhouding tussen studenten en inwoners, maar vertaalt zich ook in het uitzicht van de stad: van historische monumenten als de universiteitsbibliotheek, het Groot Begijnhof en het Pauscollege tot ultramoderne realisaties als de imec-toren en het ecologische woonproject de Balk van Beel. Studenten uit heel diverse opleidingen leven er samen op een relatief kleine oppervlakte. Leuven kan dus terecht bestempeld worden als een echte universiteitsstad.

93 93 Het hele academiejaar door zijn er activiteiten voor en door studenten, zoals het Studenten welkom en themaavonden in de vele fakbars, dé populaire ontmoetingsplaatsen voor de Leuvense studenten. De uitgaans mogelijkheden in Leuven zijn talrijk, waarvan de Oude Markt ook wel bekend als de langste toog van Europa voor niemand onbekend zal blijven. Overal in de stad vind je gezellige cafés, trendy koffiebars en fuifzalen naar ieders smaak én portemonnee. Wie na het studeren ontspanning zoekt, kan terugvallen op een ruim arsenaal aan culturele activiteiten in Het Depot, Stuk, M-Museum of 30CC. Sportievelingen kunnen in de stad meer dan 60 ver - schil lende sporten beoefenen. Maar bij de eerste zonnestralen moet je in het stadspark of op het aanpalende Ladeuze - plein zijn: honderden studenten liggen er languit, frisbeeën, proberen te studeren of genieten er gewoonweg van het studentenleven.

94 94 STUDENT AAN DE FACULTEIT WETENSCHAPPEN De bacheloropleidingen in de chemie, de biologie en de biochemie en biotechnologie situeren zich binnen de Faculteit Wetenschappen van de KU Leuven. Je krijgt alvast een eerste beeld van de faculteit en de universiteit waar je zult studeren. KU LEUVEN studenten, waarvan internationale studenten 51 bacheloropleidingen 126 masteropleidingen 44 master-na-masteropleidingen 10 verschillende locaties 150 nationaliteiten studeren of doen onderzoek aan de KU Leuven 1e plaats op Reutersranking van meest innovatieve universiteit van Europa 47e plaats op World University Rankings van Times Higher Education Meer dan onderzoekers en 124 spin-offbedrijven Deze cijfers hebben betrekking op academiejaar

95 95 FACULTEIT WETENSCHAPPEN studenten, verspreid over 64 opleidingen waarvan 1052 internationale studenten 8 bacheloropleidingen 27 masteropleidingen 7 interfacultaire samenwerkingen 2 campussen Meer dan 800 onderzoekers 156 professoren

96 96 Alle opleidingen van de faculteit De Faculteit Wetenschappen van de KU Leuven biedt zowel in Leuven als in Kortrijk de volledige bacheloropleidingen wiskunde, informatica, fysica, biologie en chemie aan. In Leuven heb je binnen de faculteit nog keuze uit de bacheloropleidingen biochemie en biotechnologie, geologie en geografie. In Kortrijk kun je via doorstroomopties tijdens je bacheloropleiding overstappen naar de bachelor - opleiding farmaceutische wetenschappen na je eerste bachelor en naar de bacheloropleidingen ingenieurswetenschappen en bio-ingenieurswetenschappen na je tweede bachelor, telkens in Leuven. De masteropleidingen wetenschappen worden georganiseerd in Leuven. BACHELOR Bachelor in de wiskunde Bachelor in de informatica Bachelor in de fysica Bachelor in de chemie* Bachelor in de biochemie en biotechnologie Bachelor in de biologie* Bachelor in de geologie Bachelor in de geografie LEUVEN CAMPUS KULAK KORTRIJK l l l l l l l l l l l l l MASTER Master in de wiskunde Master of Mathematics Master in de fysica Master of Physics Master in de sterrenkunde Master of Astronomy and Astrophysics Master in de chemie Master of Chemistry Erasmus Mundus Master of Theoretical Chemistry and Computational Modelling*** Master in de biochemie en biotechnologie Master of Biophysics, Biochemistry and Biotechnology Master in de biologie Master of Biology Master in de geologie*** Master of Geology*** Master in de geografie*** Master of Geography*** Master in het toerisme** Master of Sustainable Development*** Master in de toegepaste informatica Master in de nanowetenschappen, nanotechnologie en nano-engineering**** l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l

97 97 LEUVEN CAMPUS KULAK KORTRIJK Master of Nanoscience, Nanotechnology and Nanoengineering**** Erasmus Mundus Master of Science in Nanoscience and Nanotechnology**** Master in de statistiek**** Master of Statistics**** Master in de bio-informatica**** Master of Bioinformatics**** Educatieve master in de wetenschappen en technologie l l l l l l l MASTER-NA-MASTER Master of Artificial Intelligence Master in de medische stralingsfysica Master of Financial and Actuarial Engineering Master of Space Studies Master of Digital Humanities l l l l l * In Kortrijk kun je tijdens de bacheloropleidingen in de chemie of de biologie de optie biochemie en biotechnologie volgen. Daarna kun je doorstromen naar de master in de biochemie en biotechnologie in Leuven. ** Interuniversitaire opleiding in samenwerking met hogescholen *** Interuniversitaire opleiding **** Interfacultaire opleiding

98 98 Mollekensstraat STADSPLAN EN CONTACTGEGEVENS Bieststraat Galgenbergstraat 1 STUDENTENVOORZIENINGEN 2 Van Dalecollege Naamsestraat 80 bus LEUVEN tel info@dsv.kuleuven.be INSCHRIJVEN Hof ter Predikherenberg Hof ter Leeplaan Hof ter Eikenlaan Diependaalweg Neppenlaan Brusselse steenweg Hof ter Wildenho ge Bekelaan Stuiversweg E314 Universiteitshal Naamsestraat 22 bus LEUVEN tel sa@kuleuven.be B R U S S Terbankstraat E L Gasthuisberg Tweek 3 UNIVERSITAIR SPORTCENTRUM 4 STADSPARK 5 OUDE MARKT 6 STATION 7 DE MOETE 8 ALMA 3 9 DIENST VOOR STUDIEBEGELEIDING WETENSCHAPPEN 10 CAMPUSBIBLIOTHEEK ARENBERG 11 FACULTEIT WETENSCHAPPEN Faculteit Wetenschappen Naar Bertem Populieren Ter Elstlaan Sint-Jansbergsesteenweg laan Naar E40 - E314 Goswin III-laan Priorijlaan Oude Nijvelseweg Berg Taborweg Lieve Vrouwe plein Sint-Jorislaan Ferdinand Verb iestlaan Keibergstraat Wetenschapspark Arenberg H.Geeraertlaa J. Van Hooflaan L. De J. Vochtlaan G.Fer De R. la J. De Cle Koning Boudewijnlaa H G. Geens Geel Huis Kasteelpark Arenberg 11 bus HEVERLEE tel info.wet@kuleuven.be Voer Kapeldreef L

99 E. Remyvest gang Vol La Keizer Dijle Withoflaan Aarschotsesteenweg n leinewegenstraat Florquinlaan rcqlaan aeslaan J. Vanden Eyndelaan n laan Celestijnenlaan R. Veremanslaan Acacialaan Arenberg III angestaart F G Sellekensstraat Vlietstraat Brusselsesteenweg Tervuursesteenweg Egenhovenweg E. Hullebroeck laan Steengroevenlaan E C D Kapeldreef Dijle Arenberg II I B N 9 A M S L Tervuursesteenweg K Ectorsstraat Celestijnenlaan 7 Herendreef Herestraat Celestijnenlaan Kerselarenweg Galgebergstraat Rennessingel Herestraat Steengroevenlaan Bieststraat Brusselsepoort Groenveldstraat Willem de Croylaan Boskant s'hertogenlaan Gijzelaarsstr. Tolhuizenstr. Bieststraat Mechelse Hollestraat IJzerenmolenstraat Den Bosch Lydialaan Prin ses Kareelveld Mechelsevest Kaboutermansstraat Cardenberch Muurkruid J. Bulenswijk Huttelaan Oude Rondelaan Noormannenstraat Prenten Hogestr. Gang Mgr. Van Waeyenberghlaan Groefplein Arenberg IV 10 Arenberg I Groefstraat Ten Wijngaard Groefgang velo 8 Pioengang Tervuurse Vestinggang Voorzorgstraat steenweg singel Kartuizersstr. Hertog Engelbertlaan Nieuwe Wijnpersstraat Bru Daneels straat J. Vandenbemptlaan Prosperdreef Ierse Predikherenstraat sselse Heilige Geeststraat Goudsbloe Bankstraat Heilige Geeststraat m straat Lummen Mechelsesteenweg Wijngaardlaan Eburonenlaan Kareelveld Kardinaal Mercierlaan Klooster laan Donkerstraat Eikenbergstraat P. Delvauxwijk Ter Boelhage A. De Greefstr. Veilingweg Randparking BODART De WAAG Studentenwijk Arenberg Kasteelpark Arenberg 11 Naar Herent Hertstr. St. Hubertusstr. Kruidtuin A. Bastinstr. Kruisstr. Slacht huis laan Waversebaan Middelweg Koning Leopold III-laan Verloren Kost Mechelsesteen Vriesenhof Pieter De Somerlaan Roesel- bergdal Riddersstraat Fonteinstraat Brouwersstraat Riddersstraat Verbrande poort straat Pelgrimstr. Biezen straat Kapucijnenvoer Tervuurse vest Beurs gang Wagenweg Tessenstraat Prins Dreefstr. de Lignestraat Sint-Lambertusst Hertogstraat Perquylaan Vignette enstraat Nachtega Zwaluwenlaan W.Van den Berken hoflaan P. Cou sberg lmezenlaan Zandgang Hambrugpad reelstraat Naamse Valleistr. Marianenplein Jaartallenpad Penitentienenstraat Pereboomstraat Het Torentje Fonteinstraat Janseniusstraat Prosper Ten Hove poort Zeven Lei steenweg Groenstraat Rozenberg Groenstraat Kleine Huizenstr. R.Claesstr. Brouwersstr. Slapersstr. Minderbroedersstraat R. Vandervaerenlaan Poulletlaan Redingenstraat 3 molenlaan Tuinstraat weg L. Colinslaan te Pompstraat Bruul str. Janseniusstraat Redingenhof L.E. Van Handbooghof plein straat Groen laan Leopold Decoux Valkerij straat Kapellelaan A. Wouterstraat Burchtstraat Mechelsestraat Klaverpark Predikherenstr. Sint- Annanstr. gang Damiaanplein Redingen Stadsvest Spoorwegstraat Parkbos straat E.Ru Hoge Wijk Ouderen vreugd meistr. Klein Begijnhof Craenendonck Dirk Boutslaan lenspark Berglaan Langerijlaan Achter de Latten Glasbl azerijstraat Sluisstraat Zeepweg Panorama Vaartstraat Halfmaartstraat Wieringstr. Drinkwatersstr. Den Barbarastr. Waaistr. Ratte Tempst Parijsstraat Oude Markt Asstraat Busleiden gang Kortestr. Zeelstr. Krakenstr. Collegeberg berg Sint-Antonius Schapenstraat Ramberg Zwartezustersstr. Karmelieten berg Groot Begijnhof Groot Begijnhof Arenberg Abeelelaan raat Amerikalaan Ooiendonck Schapenstraat Sint Quintens berg mansp. St. Begga berg Abdij Keizersberg Halve straat Broekstraat Rijcklaan Hoveniersdreef Hertogstraat Bleydenberglaan laan Krommelaan Verbindingslaan Sch Ludenscheidsingel De Hoorn 5 e Naamsestraat Verkorting straat Burg. S. 1 Vis E. Gilbert str. De Markt A. Giraudstr. plein Wolvengang Engels Plein Werkman straat Kardinaal Vissersstr. H. Kiekenstr 2 ichtlaan Lefèvrelaan Vaartkom Havenkant Sint-Maartenstraat Lombaardenstr. F. Smolders Schrijnmakersstr. Joden str Kolveniershof plein Grote Markt Standonckstr. V.Belstr. Leeuwerikenstraat R. Verbe straat Diestsestraat Margarethapl. Ter Spicht Volhardingslaan Duinberglaan Leeuwerikenstraat J. P. Minckelersstraat Saffranenbergstr. Sparrendreef Kriekenboslaan Tereiken laan Bloemenlaan Brouwerijplein L. Darteln. Goede Haardlaan Broekstraat Molenbeek Parkdallaan Duinberglaan Kol. Begaultlaan Vaart Stapelhuisstr. St-Maartensdal Sint-Ma Vital Decosterstraat Rijschoolstraat Leops. De Somerplein handelstr. Eikstr Muntstraat s'-meiersstr. Lakenweversstr. Mic Boek Hoge hielsstr. E.Van Arenberghstr. school plein Consciencestraat F. Ver Puttegang Pensstr. Augustijnenstr. Mechelse- s'hertogenwijngaard Balsembloemhof Leerlooierijstr. Mispelaarsgang Petermannenstraat Sintstraat Servatius- Peterseliegang Bloemenberggang Paardenweg Horengang Grasmushof Sint- Jacobsplein Predikherinnenstraat O.-L.-Vrouw- Sint- Elzasgang Isabellaplein Naamsepoort meylenstraat eck Zwanenberglaan E.Mathieustr. Lierg Prelatenstr. Verhaghen str. P.J. Parkstraat P. Lebrunstr. C. Meunierstraat G.Vander Lindenstr. Hanen gang C. Deberiotstraat Burg. J. oonz straat Eerdekensstraat d'eynat straat Anker Rijdende A. str. Artillerielaan L. Vlamingenstraat E. Van Evenstr. Weldadigheidsstraat artenstraat Vesaliusstraat Parkstraat de Bayo Aarschotsepoort Hertogstraat Redersstraat Zoutstraat Tweewatersstraat V.D.Gheynlaan gang Savoyestr Vanderkelenstr. A. Meulemanslaan Kantineplein Cobbaertplein A.Smets- Stadspark 4 P Prof. J. Vounckplein plein Zeilstr. Conscience Vaartvest Tiensestraat Sint-Donatiuspark plein F. Lintsstraat Rapengang straat Ladeuze plein H. Hoover- Mercier plein Naamsevest Alaudastraat P.J.Van Benedenstr. J. Stasstr. Zegelaan Matadilaan Bronlaan Strijdersstraat J.B. Van Monsstraat Pakenstraat Nerviersstraat L.Melsensstr. Brabançonnestraat Kon. F. Lintsstr. Dekenstraat H. Regastraat Park poort Leopold I-str Beeklaan Dijle Weidestr. elaan Voord Dijledreef Diestsestraat Lepelstraat Willemsstraat Blijde-Inkomststraat Raven E. Ruelensvest Paul van Ostaijenlaan Vinkenlaan Naar Wijgmaal & Wilsele-Putkapel Dijledreef Provincieesplanade Arendstraat Vanden Tymplestraat Ravenstraat Gildenstr. Nieuwe Langendaallaan Heidelaan Bondgenotenlaan straat Hoveniersdreef < Erasmusplein Mussen straat Bogaardenstraat Joanna-Maria Artoisplein Vuurkruisenlaan Theresianen gang Oude Diestsesteenweg Egelantierlaan Vergezichtlaan Braambessenlaan Twaalf- Achttienaprillaan Blauwputgang Oppendorp- Burgemeestersstraat Windmolenveldstraat str. Windmolen Schepenenstr. Tomveldstr. Armand Thiérylaan Diestsevest L. Schreursvest Geldenaaksevest Kerkhofdreef Kerkhofdreef PHILIPSSITE Mathilde gang Milseweg Justus Jozef II-straat Straatjes Maria-Theresiastraat gang Geldenaaksebaa n Diestsepoort Lipsiusstraat A. Nobelstraat Metsysplein Dagobertstraat Korbeeklogang Hofgang Haaggang Cansgang Naar Holsbeek Pleinstraat Tiensevest Bierbeek straat Tivolistraat Abdij van Park Abdijstraat Vinkenbosstraat MILITAIR n Universitaire gebouwen ndomein Studentenresidenties n Hogescholen n Fietspad l Fietsroute 6 Ijzeren wegstr. P Klein-Rijselstr. Delaunoisln. Brugbergpad Leuvense P Van't Sestichstraat Monnikenstr. Tiensepoort Diestsepoort Provincieplein Van Overstraetenplein A. Benedenplein Oostertunnel Bovenplein Lavorenberg Kroegberg Wijnpersstraat F.Tielemanslaan M. de Layensplein Valkenplein Natuurvriendenlaan Schorenshof Meibloemweg Wandelingstr. Drie-Engelenberg Martelarenplein Tervuursepoort Sint- Albrechtplein Nensstr. Koren str. Boulevardstr.. Eenmeilaan Herfstlaan straat Rondestr. emansan Locomotievenpad E. Solvaystraat Martelarenlaan Tiensesteenweg Petrusberg Veeweide laan Wipstraat de Becker- Remyplein Paternosterstr. Abdij van Park 99 Lentedreef Achturenstraat Gelijkheidstr. Werkhuizenstr. Harboortstr. Norbertijnerweg Brug straat Kerkstraat At Blauwputplein Werfplein K. Sc P. N As Ko Herendreef laan Beukenlaan Graaf de Grunnelaan Kerspelstraat

100 100 NUTTIGE WEBSITES de opleidingen je toekomstige faculteit studentenvereniging Scientica een opleiding kiezen een overzicht van alle infomomenten en openlesdagen publicaties downloaden en bestellen IJkingstoets aan de slag rond je studiekeuze: testen, online voorbeeldlessen studentendiensten inschrijven openlesdagen infomomenten

101 101