Bijlage(n) Uw brief van Uw kenmerk Zaaknummer Documentnummer Landgraaf, juli 2018

Transcriptie

1 Aan Leden van de Gemeenteraad van Landgraaf Postbus AA LANDGRAAF Bijlage(n) Uw brief van Uw kenmerk Zaaknummer Documentnummer Landgraaf, juli 2018 Onderwerp: Voortgang rondom sluitende aanpak voor personen met verward gedrag, maatschappelijke opvang en beschermd wonen Parkstad Verzonden op Geachte leden van de gemeenteraad, Inleiding Begin 2018 heeft u Parkstadbreed de visie op maatschappelijke opvang en beschermd wonen Parkstad & de bouwstenennotitie rondom een sluitende aanpak voor personen met verward gedrag vastgesteld. Per 1 oktober 2018 moeten alle gemeenten en regio s beschikken over een sluitende aanpak voor de ondersteuning van personen met verward gedrag. Daarnaast is afgesproken dat er in 2018 het eerste uitvoeringsplan maatschappelijke opvang en beschermd wonen wordt opgesteld. In deze raadsinformatiebrief informeren wij u over de voortgang en ontwikkelingen op beide, aan elkaar gerelateerde beleidsterreinen. De belangrijkste ontwikkelingen met betrekking tot de sluitende aanpak voor personen met verward gedrag worden hieronder toegelicht aan de hand van de 9 bouwstenen 1. Daarnaast wordt ingegaan op de voortgang voor het eerste uitvoeringsplan maatschappelijke opvang en beschermd wonen Parkstad. Bouwsteen 1: Inbreng mensen met verward gedrag en omgeving (crisiskaart) De Zuid-Limburgse gemeenten zijn nauw betrokken bij de implementatie van de crisiskaart: een hulpmiddel dat mensen die af en toe verward zijn vrijwillig kunnen opstellen. De crisiskaart vermeldt voor (vrijwillige) hulpverleners wat ze kunnen doen op het moment dat de persoon een 1 Dit zijn concrete handvatten opgesteld door het Schakelteam Personen met verward gedrag. Deze bouwstenen hangen nauw samen en gezamenlijk vormen ze de basis voor een goedwerkende aanpak. Telefoon: gemeente@landgraaf.nl Postbus 31000, 6370 AA Landgraaf Bezoekadres: Sweelinckplein 1 IBAN: NL03 BNGH BIC: BNGHNL2G KvK-nummer: * *

2 crisis heeft. Hiervoor is een subsidie verleend door ZonMW 2, waardoor de gemeentelijke bijdrage gering is. Bouwsteen 2: preventie en levensstructuur (cliëntgerichte ondersteuning voor mensen met psychische problematiek) Veel mensen kampen met psychische problemen. Adequate ondersteuning met voldoende expertise inrichten op lokaal/wijkniveau is van belang om in een vroegtijdig stadium te kunnen anticiperen op ontstane problemen in de levensstructuur van de burger. In de gemeente Kerkrade hebben de resultaten van de pilot wijk- GGZ laten zien dat het toevoegen van de GGZ-expertise een grote meerwaarde oplevert. Met name de deskundigheidsbevordering van de consulenten en de verbetering van de samenwerking tussen het gemeentelijk domein en de GGZ leveren veel op. Consulenten kunnen gebruik maken van de kennis en kunde van een sociaalpsychiatrische hulpverlener die vanuit Mondriaan gedetacheerd is naar de gemeente. Deze persoon sluit aan bij overleggen en kan daarnaast adviseren en geconsulteerd worden op casusniveau. Ook voor andere gemeenten geldt dat GGZ-expertise in de wijkteams van belang is. Bouwsteen 3: vroegtijdige signalering (kennisbevordering en stigma vermindering) Mensen met verward gedrag worden door omstanders vaak als eng ervaren. Deze angst komt veelal voort uit onzekerheid: mensen weten niet hoe hier mee om te gaan. Door voorlichting en het organiseren van ontmoeting (kwartier maken in de wijk) wordt de onbekendheid weggenomen en stigma verminderd. De Mental Health First Aid (MHFA) training is een gevalideerde cursus om burgers en (semi) professionals beter in staat te stellen om psychisch leed bij anderen te herkennen en hen te benaderen, te ondersteunen en te verwijzen naar passende hulp. Deze training sluit ook aan bij bouwsteen 2 van de bouwstenennotitie: preventie en levensstructuur en levert een belangrijke bijdrage aan de integrale aanpak. Belangrijke sleutelrollen zijn niet alleen medewerkers van de gemeenten zoals toezichthouders en consulenten, maar ook vrijwilligers, huismeesters van (flat)gebouwen en beheerders van wijkpunten. De gemeenten Kerkrade en Landgraaf zullen namens de Parkstadgemeenten een subsidieaanvraag indienen bij ZonMw om in 2019 trainingen MHFA in Parkstad te verzorgen. Bouwsteen 4: melding (meldpunt zorg en overlast) Binnen de provincie Limburg wordt vooralsnog geen 24/7 meldpunt ingericht voor niet-acute meldingen. Gemeenten hebben elke hun eigen meldpunt of lokale toegang waar niet-acute meldingen worden gedaan. Daarnaast kunnen alle burgers in Parkstad tijdens kantoortijden hun zorgen rond verwarde personen melden bij bemoeizorg van Mondriaan. Bemoeizorg legt vervolgens binnen enkele dagen contact met betrokkenen. Voor acute meldingen is de meldkamer (112) altijd bereikbaar. 2 ZonMw stimuleert met allerlei subsidieprogramma s de totale innovatiecyclus van de gezondheidszorg. De subsidies worden beschikbaar gesteld door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Documentnummer: Pagina 2 van 5

3 Bouwsteen 5: beoordeling en risico-taxatie In 2020 treedt de Wet Verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) gaat in werking. Deze wet regelt de rechten van mensen die te maken hebben met verplichte zorg in de GGZ. De nieuwe wet is veel meer gericht op het voorkómen van verplichte zorg en het kiezen voor minder dwang. Daarnaast wordt het college verantwoordelijk voor het vaststellen van een noodzaak tot onderzoek en beoordeling. Op dit moment onderzoeken we op welke wijze we met de nieuwe wetgeving kunnen komen tot een eenduidige aanpak van risico-taxatie en beoordeling in regionaal verband. Bouwsteen 6: toeleiding Deze bouwsteen wordt gezamenlijk met de ketenpartners opgepakt. Er wordt onderzocht welke werkafspraken noodzakelijk zijn, zodat duidelijk is welke instantie in welke omstandigheden aan zet is. Hiervoor worden werkafspraken gemaakt met alle ketenpartners. Daarnaast zullen er werkafspraken worden gemaakt met de lokale wijkteams, woningcorporaties en de politie, waar zij hun signalen kunnen neerleggen. Deze afspraken zullen op Parkstadniveau worden gemaakt. Bouwsteen 7: passend vervoer In maart jl. is er subsidie van ZonMw toegekend voor een pilot met passend vervoer voor de duur van 1 jaar. Vanaf 3 april is de psycholance van Mondriaan van start gegaan voor de regio Parkstad en Maastricht-Heuvelland. De psycholance wordt bemand door het personeel van de crisisdienst van Mondriaan. De GGZ- Vervoersdienst rijdt voor de Westelijke Mijnstreek en voor Noord- en Midden- Limburg. Daarnaast is de Vervoersdienst de achterwacht voor Zuid-Limburg ingeval de psycholance bezet is. Met deze nieuwe vorm van vervoer voor personen met verward gedrag wordt beoogd om een cliëntvriendelijke, niet stigmatiserende, normaliserende, de-escalerende vervoersmogelijkheid te kunnen bieden. Tijdens het pilotjaar wordt door middel van monitoring en evaluatiemomenten inzicht gecreëerd in patiëntenvervoer. Daarnaast wordt geëxperimenteerd met twee verschillende manieren om het vervoer te organiseren: in het verlengde van de crisisdienst (Mondriaan vervoer) of door een onafhankelijke particuliere vervoerder ( GGZ vervoersdienst). Op basis hiervan en op basis van landelijke ontwikkelingen in de regelgeving rond passend vervoer, zal een voorstel uitgewerkt worden om te komen tot structurele invulling van passend vervoer in Zuid- Limburg. De begroting voor passend vervoer in Zuid-Limburg bedraagt per jaar. ZonMw heeft een subsidie toegekend van voor De eigen bijdrage voor de Parkstadgemeenten is daarmee voor 2018: 9 eurocent per inwoner en past ruim binnen de begrote middelen. Indien voor 2019 nog geen duidelijkheid bestaat over de nieuwe wet -en regelgeving rondom passend vervoer, kan naar verwachting voor 2019 opnieuw subsidie worden aangevraagd bij ZonMw. Bouwsteen 8: passende ondersteuning, zorg en straf (time-out voorziening) Binnen de regio Zuid-Limburg wordt door zorg- en veiligheidspartners een probleem gesignaleerd in de acute 24-uurs opvang van personen met verward gedrag. Een gedeelte van de personen komt niet voor opname in de GGZ (Crisis-DBC) in aanmerking, maar kan ook niet naar huis. Daarvoor is door de Zuid-Limburgse gemeenten, Mondriaan en Levanto een plan uitgewerkt voor een pilot met een viertal time-out plekken: een voorziening voor mensen met verward gedrag die Documentnummer: Pagina 3 van 5

4 niet voor een crisisopname in aanmerking komen, maar die ook niet direct weer naar huis kunnen. Twee bedden zijn ondergebracht bij Heugderlicht (Landgraaf) en twee bedden bij Mondriaan Vijverdal (Maastricht). In de time-outvoorziening kunnen ze tot rust komen (maximaal 72 uur) en kan hulpverlening opgestart worden. Hiervoor ontvangen we eveneens een subsidie van ZonMw. De totale kosten voor de time-out voorziening in Zuid-Limburg bedragen Hiervan wordt gesubsidieerd door ZonMw. Voorwaarde voor de subsidie is 10% cofinanciering door de 18 Zuid-Limburgse gemeenten. De eigen bijdrage voor de Parkstadgemeenten van augustus 2018 tot en met juli 2019 bedraagt derhalve Deze bijdrage wordt vanuit het eerder geserveerde bedrag van 1,30 per inwoner betaald. Het totaalbedrag voor de Parkstadgemeenten is naar rato van het eigen inwonersaantal berekend. Op dit moment worden samen met de uitvoeringspartners de laatste voorbereidingen getroffen voordat uiterlijk 1 augustus gestart kan worden met deze nieuwe werkwijze. Kosten en dekking Voor een integrale aanpak personen met verward gedrag worden de verschillende bouwstenen voornamelijk gefinancierd door tijdelijke subsidies van het rijk (ZonMw). De subsidietoekenning van ZonMw voor passend vervoer dekt een groot gedeelte van de kosten, maar er zal een klein gedeelte meegefinancierd moeten worden door de Parkstad gemeenten. Deze kosten vallen echter ruimschoots binnen het daarvoor gereserveerde budget. Datzelfde geldt ook voor de crisiskaart en de time-outvoorziening. Voor wat betreft passend vervoer wordt op landelijk niveau gezocht naar structurele financiering. Ook in 2019 zal zoveel mogelijk gebruik gemaakt worden van externe financiering (ZonMw, provincie) zodat de begrootte bijdrage ( 1,30 per inwoner) zeker voldoende zal zijn. Voor het onderzoek rond de verbetering opvang geldt dat gebruik wordt gemaakt van een provinciale subsidie. Voor maatschappelijke opvang en beschermd wonen ontvangt de gemeente Heerlen, als centrumgemeente, van het Rijk de financiële middelen. Vanaf 2021 is elke gemeente afzonderlijk niet alleen inhoudelijk, maar ook financieel verantwoordelijk. Afstemming over de wijze waarop we ondersteuning organiseren zal niet losgekoppeld kunnen worden van financiële afstemming op regionaal niveau. Verbetertraject de nieuwe opvang Uit een onderzoek dat verricht is onder de cliënten van DNO de Klomp en crisisopvang Heugderlicht, is vastgesteld dat de meeste cliënten kampen met meerdere kwetsbaarheden (psychiatrie, verstandelijke beperking, verslaving, somatiek). Naar aanleiding hiervan is het verbetertraject De Nieuwe opvang ontwikkeld en in 2017 van start gegaan. Het verbetertraject wordt gemonitord en geëvalueerd met subsidie van de provincie Limburg. Na een moeizame start kan nu geconstateerd worden dat het vruchten afwerpt. Voorbeelden van verbeteringen zijn: betere begeleiding, aandacht voor verstandelijke beperkingen, de lijnen naar gespecialiseerde zorg/behandeling zijn korter en in DNO de Klomp is de uitstroom vergroot. In de laatste fase van de pilot wordt verder ingezoomd op de uitstroom en de duurzaamheid daarvan. Hoe is het daarmee gesteld en wat kunnen we daarin verbeteren? Ook kijken we naar ontwikkelingen in de Documentnummer: Pagina 4 van 5

5 opvang elders in de provincie, waar al ervaringen worden opgedaan met alternatieve vormen van opvang: in een gewoon huis of tijdelijk inwonend bij een kennis of familielid, zonder dat direct consequenties heeft voor bijvoorbeeld de uitkering. Visie Opvang en Beschermd wonen Parkstad: de uitvoeringsagenda In alle Parkstadgemeenten is door de raden begin dit jaar de Visie op beschermd wonen en maatschappelijke opvang voor Parkstad Limburg vastgesteld. Deze visie is het resultaat van een proces, waaraan niet alleen alle Parkstadgemeenten hebben deelgenomen, maar ook aanbieders van de maatschappelijke opvang en beschermd wonen, cliënten, adviesraden en een zorgverzekeraar. In deze visie geven we aan waar we de komende periode, , naartoe willen en welk proces we daarvoor volgen. Samenwerken staat daarbij centraal: alleen samen kunnen we dak- en thuisloosheid effectief aanpakken en zorgen voor een samenleving waar mensen met een psychische kwetsbaarheid zo veel mogelijk gewoon mee kunnen doen en de ondersteuning krijgen die daarvoor nodig is. Een ander uitgangspunt is zo gewoon mogelijk : waar mogelijk geen grootschalige opvang en intramurale vormen van beschermd wonen. Momenteel wordt de eerste uitvoeringsagenda opgesteld. Een Parkstad-brede ambtelijke werkgroep is hiermee aan de slag, in samenwerking met alle betrokkenen. De uitvoeringsagenda wordt afgestemd met de portefeuillehouders WMO. De definitieve versie zal aan de Parkstadcolleges uiterlijk eind 2018 ter besluitvorming worden aangeboden. Vervolgens wordt u hierover per raadsinformatiebrief geïnformeerd. Vragen of opmerkingen Heeft u vragen of opmerkingen over deze brief, neem dan contact op met de heer R.H.E. Dautzenberg via telefoonnummer of adres robbert.dautzenberg@landgraaf.nl. Burgemeester en wethouders van Landgraaf, de secretaris, de burgemeester, ir. J.M.C. Rijvers mr. R.J.H. Vlecken Documentnummer: Pagina 5 van 5