Definitief. Rapportage CO2-uitstoot Autoverkeer en lijnbussen Utrecht 2015

Transcriptie

1 Definitief Rapportage CO2-uitstoot Autoverkeer en lijnbussen Utrecht april 2017

2 Definitief 3 april /29

3 Colofon uitgave Ruimtelijke Kwaliteit en Duurzaamheid Ontwikkelorganisatie Ruimte Gemeente Utrecht Opslag bestand: P:\SO\VERKEER\VRU03\P17.01 CO2 2015\ Rapportage Verkeersmodel VRU33u oktober 2016 OmniTrans-project OT6114_VRU33u_14_CO2_2015 in opdracht van Afdeling Ruimtelijke Kwaliteit en Duurzaamheid Organisatie Ontwikkelorganisatie Ruimte Gemeente Utrecht internet rapportage Definitief 3 april /29

4 Definitief 3 april /29

5 INHOUD 1. Inleiding Aanleiding Producten Leeswijzer 7 2. Werkwijze en uitgangspunten Plangebied Auto- en vrachtverkeer Wegen die niet in het model zijn opgenomen Busverkeer Overige uitgangspunten Resultaten Lichte, middelzware en zware motorvoertuigen Bussen Stadsvervoer en streekdiensten Overzicht resultaten 2010 tot en met Motorvoertuigen (exclusief bussen) Bussen Conclusie Bijlagen 18 Definitief 3 april /29

6 1. Inleiding 1.1 Aanleiding In het kader van het project Stedelijke CO2-monitoring is de afdeling Milieu & Mobiliteit gevraagd de cijfers voor de CO2-uitstoot van het wegverkeer voor 2015 te leveren. In november 2016 is een nieuw verkeersmodel vastgesteld (VRU33u). Op basis van dit verkeersmodel is de CO2-uitstoot voor 2015 van het autoverkeer en de lijnbussen bepaald. In het verleden is op basis van de VerkeersMilieuKaart (VMK) een berekening gemaakt voor het aantal gereden voertuigkilometers in de gemeent Utrecht. Aan de hand daarvan is een inschatting gemaakt van de uitstoot van CO2 door voertuigen. In 2009 zijn de gereden voertuigkilometers voor 2006 en 2007 en in 2010 voor de verkeerscijfers voor 2010 bepaald aan de hand van het op dat moment relevante verkeersmodel. Vervolgens heeft in 2014 een actualisatie plaasgevonden op basis van het verkeersmodel VRU31u. 1.2 Producten Het eindproduct is een rapportage van het totaal aantal gereden voertuigkilometers uitgedrukt in CO2- uitstoot voor het jaar De verkeerscijfers voor 2015 zijn ontleend aan het verkeersmodel VRU33u modeljaar De voertuigkilometers worden opgeleverd in de klassen lichte, middelzware en zware motorvoertuigen. Tevens wordt er onderscheid gemaakt naar gereden kilometers binnen en buiten de bebouwde kom. De busgegevens voor 2015 zijn voortgekomen uit het verkeersmodel VRU33u. De waarden voor 2006 en 2007 zijn overgenomen uit de vorige rapportage in 2009 ("Rapportage CO2- uitstoot Utrecht; 6 april 2009). De cijfers van 2006 en 2007 zijn alleen nog opgenomen in de bijlagen, omdat deze niet meer als referentiewaarden worden gebruikt voor het het hele energiebeleid. De waarden voor 2010 zijn berekend op basis van het vastgestelde verkeersmodel VRU2.0 UTR2.1 modeljaar is het referentiejaar voor het energiebeleid. Voor 2013 is gebruik gemaakt van het verkeersmodel VRU31u modeljaar Het aantal gereden buskilometers is tot 2010 overgenomen uit eerdere rapportages. Ook hier wordt onderscheid gemaakt naar gereden kilometers binnen en buiten de bebouwde kom. Voor 2013 is gebruik gemaakt van de busgegevens uit het verkeersmodel VRU31u. Definitief 3 april /29

7 1.3 Leeswijzer In hoofdstuk 2 worden de werkwijze en de uitgangspunten beschreven en in hoofdstuk 3 zijn de resultaten voor 2015 opgenomen. In hoofdstuk 4 zijn de resultaten over de jaren 2010 tot en met 2015 samengevat. De details over de jaren 2006 tot en met 2013 zijn vermeld in de bijlagen 1 tot en met 4. In bijlage 5 staan de Voertuigkilometers stadsvervoer zoals gehanteerd tot In bijlage 6 staan de details van het jaar De bijlagen staan in hoofdstuk 6. De conclusie over het verloop van de voertuigkilometers en de CO2-uitstoot is opgenomen in hoofdstuk 5. Definitief 3 april /29

8 2. Werkwijze en uitgangspunten 2.1 Plangebied Het plangebied betreft alle wegen welke binnen de gemeente Utrecht liggen, exclusief de rijkswegen en op- en afritten van de A2, A12, A27 en de A28. Er is onderscheid gemaakt naar wegen binnen de bebouwde kom en wegen buiten de bebouwde kom. De komgrenzen zijn bepaald aan de hand van onderstaande afbeelding. Figuur 1: Bebouwde kom gebieden Gemeente Utrecht (bron Rosalinde ter Haar, adv. Wegbeheer Gemeente Utrecht). De gekleurde gebieden in bovenstaande afbeelding stellen de bebouwde kom voor (blauw=utrecht, groen=de Meern, rood=vleuten, paars=haarzuilen). Bij wegen die op de grens liggen is voor elk geval een afzonderlijke afweging gemaakt. Definitief 3 april /29

9 2.2 Auto- en vrachtverkeer Het aantal gereden kilometers door personenverkeer en vrachtverkeer is in 2015 bepaald met behulp van het verkeersmodel VRU33u modeljaar Het aantal gereden kilometers in 2006 en 2007 is overgenomen uit de rapportage die in 2009 is opgeleverd. Het aantal gereden kilometers door personenverkeer en vrachtverkeer is in 2010 bepaald met behulp van het verkeersmodel VRU2.0 UTR2.1 modeljaar Voor 2013 is gebruik gemaakt van het verkeersmodel VRU31u. Een verkeersmodel is een schematisering van de werkelijkheid. Daarom zijn alleen de meest relevante wegen opgenomen in het verkeersmodel. Niet alle wegen zijn dus opgenomen in het model. In figuur 2 zijn de wegen afgebeeld (rood en zwart) die in het verkeersmodel zijn opgenomen en die zijn gebruikt voor de berekening van de CO2-uitstoot van de gemeente Utrecht. Figuur 2; Wegen uit het verkeersmodel die gebruikt zijn voor berekening CO2-uitstoot gemeente Utrecht 2006, 2007, 2010, 2013 en Definitief 3 april /29

10 2.3 Wegen die niet in het model zijn opgenomen Het aantal voertuigkilometers van het auto- en vrachtverkeer voor de hoofdinfrawegen is overgenomen van het verkeersmodel. In dit model zijn echter niet alle wegen opgenomen, er ontbreken nog de kilometers gereden op het zogenaamde onderliggende wegennet. Binnen de gemeente Utrecht zijn beperkte onderzoeksgegevens aanwezig van deze wegen op het onderliggend wegennet. De voertuigkilometers van het auto- en vrachtverkeer zijn voor deze wegen daarom op een geschematiseerde wijze berekend, waarbij het aantal herkomsten en bestemmingen van het autoverkeer zijn overgenomen van het genoemde verkeersmodel. In bijlage 7 staat een uitleg van de gekozen schematisering van de verkeersproductie (voertuigkilometers van het auto- en vrachtverkeer op het onderliggend wegennet) van de modelgebieden. 2.4 Busverkeer In 2015 is voor het bepalen van het aantal gereden buskilometers gebruik gemaakt van het verkeersmodel VRU33u. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen busverkeer binnen en buiten de bebouwde kom. Het aantal gereden buskilometers in 2010 en eerdere jaren is overgenomen uit de vorige rapportage in In 2013 is voor het bepalen van het aantal gereden buskilometers gebruik gemaakt van het verkeersmodel VRU31u. 2.5 Overige uitgangspunten Werkdag versus weekdag Bij de levering van de verkeerscijfers in eerdere jaren (vóór 2013) is gebruik gemaakt van een correctie om op basis van een jaargemiddelde werkdag een jaartotaal over 365 dagen te kunnen leveren. Hierbij is uitgegaan van de volgende methode. Voor het omrekenen naar kilometers per jaar wordt de jaargemiddelde werkdagwaarde vermenigvuldigt met 365. Middels de correctiefactor 0,92 wordt het totaal aantal kilometers omgerekend naar weekdagen. Deze correctiefactor is overgenomen uit eerder onderzoek van Milieu naar voertuigkilometers. In de verkeersmodellen VRU31u en VRU33u is al rekening gehouden met een omrekening van werkdaggemiddelden naar weekdaggemiddelden. Een correctie achteraf van de verkeerscijfers voor 2013 en 2015 is dan niet meer nodig. Definitief 3 april /29

11 Emissiecijfers Voor de CO2-emissie in 2015 voor de lichte, middelzware en zware voertuigen zijn de emissiefactoren gebruikt zoals die zijn gepubliceerd door TNO ( Dutch CO2 emission factors for road vehicles, reportnumber TNO 2016 R10449, page 3, table 2, urban normal). Deze CO2-emissiefactoren zijn gebaseerd op het realistische wagenpark in 2015 voor Nederland en daarmee nauwkeuriger dan de emissiefactoren die voorheen werden gebruikt voor deze rapportages. De CO2-emissiefactor voor bussen is afgeleid uit de rapportage van de provincie Utrecht waarin de waarden van de CO2-uitstoot van de Qbuzz/U-OV-bussen voor 2015 zijn berekend. Hierin is aangegeven dat de emissiefactor voor Diesel-stadsbussen over 2015 gemiddeld gr CO2/km bedraagt. Voor GTL-bussen is de gemiddelde emissiefactor 722 gr CO2/km. Op basis van de inschatting dat het aantal voertuigkilometers tussen beide typen voertuigen zich verhoudt als 90-10% is de gemiddelde emissiefactor: 0,9 x ,1 x 722 = gr CO2/km. Na 2015 zal het aandeel van het aantal kilometers gereden met GTL-bussen verder toenemen en de CO2-uitstoot van de bussen verder afnemen. Definitief 3 april /29

12 3. Resultaten 2015 In dit hoofdstuk wordt kort beschreven wat de CO2-uitstoot is voor de lichte, middelzware en zware motorvoertuigen en wat de CO2-uitstoot is voor de bussen in De berekeningen van voorgaande jaren 2006, 2007, 2010 en 2013 zijn opgenomen in bijlage 1 tot en met Lichte, middelzware en zware motorvoertuigen 2015 Een overzicht van de aantallen voertuigkilometers van een jaargemiddelde weekdag in het jaar 2015 staat in onderstaande tabel 1 voor de voertuigklassen licht, middelzwaar en zwaar verkeer, exclusief bussen. Bibeko staat voor binnen bebouwde kom, bubeko staat voor buiten bebouwde kom. Verder is een onderscheid gemaakt tussen de wegen op het onderliggend wegennet (berekend via methode uit paragraaf 2.3) en de wegen uit het verkeersmodel (dus zonder de wegen op het onderliggend wegennet). Jaargemiddelde weekdag 2015 vtg kms licht vtg kms middelzwaar vtg kms zwaar vtg kms mvt Bibeko exclusief onderliggend wegennet Bibeko onderliggend wegennet Bubeko exclusief onderliggend wegennet Bubeko onderliggend wegennet Totaal Tabel 1: Overzicht voertuigkilometers jaargemiddelde weekdag 2015 (exclusief bussen) Definitief 3 april /29

13 Omrekening naar CO2-uitstoot per jaar 2015 op basis van het TNO-rapport Lichte voertuigen km per dag x 365 dagen x 232 gr CO2/km geeft circa ton CO2-uitstoot per jaar. Middelzwaar km per dag x 365 dagen x 783 gr CO2/km geeft circa ton CO2- uitstoot per jaar. Zwaar km per dag x 365 dagen x gr CO2/km geeft circa ton CO2-uitstoot per jaar. Totaal worden door lichte, middelzware en zware motorvoertuigen ruim 1 miljard motorvoertuigkilometers per jaar gereden wat resulteert in circa ton CO2-uitstoot per jaar. In onderstaande tabel 2 een overzicht van de berekende waarden waarbij gerekend is met de emissiewaarden uit het TNO-rapport (zie paragraaf 2.5). Voertuigcategorie Omschrijving Licht Middelzwaar Zwaar Totaal Voertuigkilometers per jaar (km) CO2-uitstoot per voertuigkilometer CO2-uitstoot in tonnen (jaar) Tabel 2: Overzichtstabel totstandkoming CO2-uitstoot lichte, middelzware en zware motorvoertuigen 2015 (exclusief Bussen) op basis van het TNO-rapport. Definitief 3 april /29

14 3.2 Bussen Stadsvervoer en streekdiensten 2015 In onderstaande tabel een overzicht van de aantallen voertuigkilometers van het stadsvervoer en de streekdiensten over een heel jaar De cijfers zijn ontleend aan het verkeersmodel VRU33u modeljaar Hierbij is overigens geen onderscheid gemaakt tussen stads- en streekbussen. Vtg kms bibeko bus Vtg kms bubeko bus Totaal Vtg kms bus Totaal bussen (jaar) Tabel 3: Overzicht voertuigkilometers stadsvervoer en streekdiensten 2015 Omrekening naar CO2-uitstoot bussen op basis van de berekening van de provincie Totaal worden voor het stadsvervoer en de streekdiensten voertuigkilometers per jaar gereden wat resulteert in circa ton CO2-uitstoot per jaar uitgaande van een CO2-emissiefactor van gr CO2/km. In onderstaande tabel 4 staat een overzicht van de berekende waarden. Bibeko bus Bubeko bus Totaal bus CO2-uitstoot in tonnen totaal bussen (jaar) Tabel 4: Overzichtstabel CO2-uitstoot (in tonnen) stadsvervoer en streekdiensten 2015 Bij de aanbesteding van de concessie van het openbaar vervoer is ingezet op de reductie van de CO2- emissie van de bussen. De cijfers vermeld in dit rapport zijn ontleend uit berekeningen van de provincie Utrecht van de CO2-uitstoot van de Qbuzz-U-OV-bussen in Op basis van een inschatting van het aantal afgelegde kilometers door Diesel- en GTL-bussen in de verhouding 90-10% is de gemiddelde CO2-emissiefactor per buskilometer afgeleid. Na 2015 zal het aandeel GTL-bussen verder toenemen en de CO2-uitstoot van bussen verder afnemen. Bussen zijn voor circa 7% verantwoordelijk voor de de CO2- emissie van vervoer in de gemeente Utrecht. Definitief 3 april /29

15 4. Overzicht resultaten 2010 tot en met Motorvoertuigen (exclusief bussen) In onderstaande tabel zijn de totalen voor het aantal motorvoertuigkilometers (exclusief bussen) en de totale CO2-uitstoot per weekdag voor de jaren 2010, 2013 en 2015 opgenomen. Hierbij zijn de voor die jaren toegepaste CO2-emissiefactoren verwerkt Totaal aantal voertuigkilometers motorvoertuigen (werkdag) Correctie werkdagweekdag 0,92 n.v.t. n.v.t. Totaal aantal voertuigkilometers motorvoertuigen (weekdag) Totaal aantal voertuigkilometers motorvoertuigen (jaar) Totale CO2-uitstoot in tonnen (jaar) Tabel 5: Overzichtstabel resultaten motorvoertuigen (zonder bussen) 2010 tot en met 2015 Definitief 3 april /29

16 4.2 Bussen In tabel 6 staan de totalen van het aantal voertuigkilometers en de totale CO2-uitstoot voor de bussen voor de jaren 2010, 2013 en Totaal aantal voertuigkilometers bussen (jaar) Totale CO2-uitstoot in tonnen (jaar) ,090 Tabel 6: Overzichtstabel resultaten bussen 2010 tot en met 2015 De cijfers voor de bussen voor de jaren 2010, 2013 en 2015 zijn op een verschillende wijze bepaald (zie paragraaf 2.4). Dit verklaart de significante afwijkingen. De resultaten voor 2013 zijn afgeleid van het verkeersmodel VRI31u waarin nauwgezet de dienstregelingen van het openbaar vervoer zijn opgenomen. Voor 2015 is gebruik gemaakt van het verkeersmodel VRU33u waarin de implementatie van het openbaar vervoer verder is verbeterd. Definitief 3 april /29

17 5. Conclusie Voor het aantal voertuigkilometers van de motorvoertuigen is een toename te zien van 2010 naar 2015 van 11%. In 2013 en 2015 is de totale CO2-uitstoot van de motorvoertuigen ten opzichte van 2010 gedaald met respectievelijk 3 en 6,5%. Deze verlaging komt door de toepassing van lagere emissiewaarden in de berekeningen dan in voorgaande jaren. Het totaal aantal voertuigkilometers van de motorvoertuigen neemt sinds 2010 toe. De verschoning van het wagenpark resulteert in een lichte afname van de CO2-uitstoot. De afname van de totale CO2-uitstoot door de motorvoertuigen wordt geremd door de toename van de voertuigkilometers. De cijfers voor het aantal voertuigkilometers voor de bussen voor de jaren 2010, 2013 en 2015 zijn op een verschillende wijze bepaald (zie paragraaf 2.4). Dit verklaart de significante afwijkingen. Voor de CO2-emissiefactoren van de bussen is in de genoemde jaren uitgegaan van nagenoeg dezelfde waarde (2010/2013: en 2015: gr CO2/km). De verwachting is dat de CO2-uitstoot van de bussen in de komende jaren zal dalen als gevolg van de een uitbreiding van de inzet van schonere GTLbussen. Definitief 3 april /29

18 6. Bijlagen Bijlage 1: Resultaten 2006 Lichte, middelzware en zware motorvoertuigen Een overzicht van de aantallen voertuigkilometers van een jaargemiddelde werkdag in het jaar 2006 staat in onderstaande tabel 7 voor de voertuigklassen licht, middelzwaar en zwaar verkeer, exclusief bussen. Bibeko staat voor binnen bebouwde kom, bubeko staat voor buiten bebouwde kom. Verder is een onderscheid gemaakt tussen de wegen op het onderliggend wegennet (berekend via methode uit paragraaf 2.3) en de wegen uit het verkeersmodel (dus exclusief de wegen op het onderliggend wegennet). Jaargemiddelde werkdag 2006 vtg kms licht vtg kms middelzwaar vtg kms zwaar vtg kms mvt Bibeko exclusief onderliggend wegennet Bibeko onderliggend wegennet Bubeko exclusief onderliggend wegennet Bubeko onderliggend wegennet Totaal Tabel 7: Overzicht voertuigkilometers jaargemiddelde werkdag 2006 (exclusief bussen) Omrekening naar CO2-uitstoot per jaar 2006 Lichte voertuigen km per dag x 365 dagen x 0,92 (correctie feest/zon/zaterdagen) x 275 gr CO2/km geeft circa ton CO2-uitstoot per jaar. Middelzwaar km per dag x 365 dagen x 0,92 (corr. Feest/zon/zaterdagen) x 1100 gr CO2/km geeft circa ton CO2-uitstoot per jaar. Zwaar km per dag x 365 dagen x 0,92 (corr. Feest/zon/zaterdagen) x 1100 gr CO2/km geeft circa ton CO2-uitstoot per jaar. Totaal worden door lichte, middelzware en zware motorvoertuigen motorvoertuigkilometers per jaar gereden wat resulteert in circa ton CO2-uitstoot per jaar. In onderstaande tabel 8 een overzicht van de berekende waarden. Definitief 3 april /29

19 Voertuigcategorie Omschrijving Licht Middelzwaar Zwaar Totaal Voertuigkilometers per jaar (km) correctie 0,92 (km) CO2-uitstoot in tonnen Tabel 8: Overzichtstabel totstandkoming CO2-uitstoot lichte, middelzware en zware motorvoertuigen 2006 (exclusief bussen). Definitief 3 april /29

20 Bijlage 2: Resultaten 2007 Lichte, middelzware en zware motorvoertuigen Een overzicht een overzicht van de aantallen voertuigkilometers van een jaargemiddelde werkdag in het jaar 2007 staat in onderstaande tabel 9 voor de voertuigklassen licht, middelzwaar en zwaar verkeer, exclusief bussen. Bibeko staat voor binnen bebouwde kom, bubeko staat voor buiten bebouwde kom. Verder is een onderscheid gemaakt tussen de wegen op het onderliggend wegennet (berekend via methode uit paragraaf 2.3) en de wegen uit het verkeersmodel (dus exclusief de wegen op het onderliggend wegennet). Jaargemiddelde werkdag 2007 vtg kms licht vtg kms middelzwaar vtg kms zwaar vtg kms mvt Bibeko exclusief onderliggend wegennet Bibeko onderliggend wegennet Bubeko exclusief onderliggend wegennet Bubeko onderliggend wegennet Totaal Tabel 9: Overzicht voertuigkilometers jaargemiddelde werkdag 2007 (exclusief bussen) Omrekening naar CO2-uitstoot per jaar 2007 Lichte voertuigen km per dag x 365 dagen x 0,92 (correctie feest/zon/zaterdagen) x 275 gr CO2/km geeft circa ton CO2-uitstoot per jaar. Middelzwaar km per dag x 365 dagen x 0,92 (corr. Feest/zon/zaterdagen) x 1100 gr CO2/km geeft circa ton CO2-uitstoot per jaar. Zwaar km per dag x 365 dagen x 0,92 (corr. Feest/zon/zaterdagen) x 1100 gr CO2/km geeft circa ton CO2-uitstoot per jaar. Totaal worden door lichte, middelzware en zware motorvoertuigen motorvoertuigkilometers per jaar gereden wat resulteert in circa ton CO2-uitstoot per jaar. In onderstaande tabel 10 een overzicht van de berekende waarden. Voertuigcategorie Omschrijving Licht Middelzwaar Zwaar Totaal Voertuigkilometers per jaar (km) correctie 0,92 (km) CO2-uitstoot in tonnen Tabel 10: Overzichtstabel totstandkoming CO2-uitstoot lichte, middelzware en zware motorvoertuigen 2007 (exclusief bussen). Definitief 3 april /29

21 Bijlage 3: Resultaten 2010 Lichte, middelzware en zware motorvoertuigen Een overzicht van de aantallen voertuigkilometers van een jaargemiddelde werkdag in het jaar 2010 staat in onderstaande tabel 11 voor de voertuigklassen licht, middelzwaar en zwaar verkeer, exclusief bussen. Bibeko staat voor binnen bebouwde kom, bubeko staat voor buiten bebouwde kom. Verder is een onderscheid gemaakt tussen de wegen op het onderliggend wegennet (berekend via methode uit paragraaf 2.3) en de wegen uit het verkeersmodel (dus exclusief de wegen op het onderliggend wegennet). Jaargemiddelde werkdag 2010 vtg kms licht vtg kms middelzwaar vtg kms zwaar vtg kms mvt Bibeko exclusief onderliggend wegennet Bibeko onderliggend wegennet Bubeko exclusief onderliggend wegennet Bubeko onderliggend wegennet Totaal Tabel 11: Overzicht voertuigkilometers jaargemiddelde werkdag 2010 (exclusief bussen) Definitief 3 april /29

22 Omrekening naar CO2-uitstoot per jaar 2010 Lichte voertuigen km per dag x 365 dagen x 0,92 (correctie feest/zon/zaterdagen) x 275 gr CO2/km geeft circa ton CO2-uitstoot per jaar. Middelzwaar km per dag x 365 dagen x 0,92 (corr. Feest/zon/zaterdagen) x 1100 gr CO2/km geeft circa ton CO2-uitstoot per jaar. Zwaar km per dag x 365 dagen x 0,92 (corr. Feest/zon/zaterdagen) x 1100 gr CO2/km geeft circa ton CO2-uitstoot per jaar. Totaal worden door lichte, middelzware en zware motorvoertuigen motorvoertuigkilometers per jaar gereden wat resulteert in circa ton CO2-uitstoot per jaar. In onderstaande tabel 12 een overzicht van de berekende waarden. Voertuigcategorie Omschrijving Licht Middelzwaar Zwaar Totaal Voertuigkilometers per jaar (km) correctie 0,92 (km) CO2-uitstoot in tonnen Tabel 12: Overzichtstabel totstandkoming CO2-uitstoot lichte, middelzware en zware motorvoertuigen 2010 (exclusief Bussen). Definitief 3 april /29

23 Bijlage 4: Resultaten Bussen 2010 en eerder Stadsvervoer en streekdiensten In onderstaande tabel een overzicht van de aantallen voertuigkilometers van het stadsvervoer en de streekdiensten over een heel jaar 200X. De cijfers zijn zoals eerder vermeld afgeleid uit diverse bronnen waardoor niet specifiek gesproken kan worden over een bepaald jaar. De gegevens van het stadsvervoer komen uit 2009 en representeren een aantal voertuigkilometers voor een heel jaar (365 dagen). De gegevens van de streekdiensten zijn afgeleid van gegevens over het jaar Vtg kms bibeko bus Vtg kms bubeko bus Totaal Vtg kms bus Stadsvervoer Streekdiensten Totaal bussen Tabel 13: Overzicht voertuigkilometers stadsvervoer en streekdiensten Omrekening naar CO2-uitstoot bussen Aangenomen wordt voor de bussen dat er een CO2-uitstoot van gram per kilometer is. Stadvervoer voertuigkilometers x gr CO2/km geeft circa ton CO2- uitstoot per jaar. Streekdiensten voertuigkilometers x gr CO2/km geeft circa ton CO2- uitstoot per jaar. Totaal worden er voor de het stadsvervoer en de streekdiensten voertuigkilometers per jaar gereden wat resulteert in circa ton CO2-uitstoot per jaar. In onderstaande tabel 14 een overzicht van de berekende waarden. Bibeko bus Bubeko bus Totaal bus Stadsvervoer Streekdiensten CO2-uitstoot in tonnen totaal bussen Tabel 14: Overzichtstabel CO2-uitstoot (in tonnen) stadsvervoer en streekdiensten Definitief 3 april /29

24 Bijlage 5: Voertuigkilometers stadsvervoer 2010 en eerder Definitief 3 april /29

25 Definitief 3 april /29

26 Bijlage 6: Resultaten 2013 Lichte, middelzware en zware motorvoertuigen Een overzicht van de aantallen voertuigkilometers van een jaargemiddelde weekdag in het jaar 2013 staat in onderstaande tabel 15 voor de voertuigklassen licht, middelzwaar en zwaar verkeer, exclusief bussen. Bibeko staat voor binnen bebouwde kom, bubeko staat voor buiten bebouwde kom. Verder is een onderscheid gemaakt tussen de wegen op het onderliggend wegennet (berekend via methode uit paragraaf 2.3) en de wegen uit het verkeersmodel (dus zonder de wegen op het onderliggend wegennet). Jaargemiddelde weekdag 2015 vtg kms licht vtg kms middelzwaar vtg kms zwaar vtg kms mvt Bibeko exclusief onderliggend wegennet Bibeko onderliggend wegennet Bubeko exclusief onderliggend wegennet Bubeko onderliggend wegennet Totaal Tabel 15: Overzicht voertuigkilometers jaargemiddelde weekdag 2013 (exclusief bussen) Omrekening naar CO2-uitstoot per jaar 2013 Lichte voertuigen km per dag x 365 dagen x 250 gr CO2/km geeft circa ton CO2-uitstoot per jaar. Middelzwaar km per dag x 365 dagen x gr CO2/km geeft circa ton CO2-uitstoot per jaar. Zwaar km per dag x 365 dagen x gr CO2/km geeft circa ton CO2-uitstoot per jaar. Zoals in paragraaf 2.5 is aangegeven is in het huidige verkeersmodel al rekening gehouden met weekdaggemiddelden. Totaal worden door lichte, middelzware en zware motorvoertuigen motorvoertuigkilometers per jaar gereden wat resulteert in circa ton CO2-uitstoot per jaar. In onderstaande tabel 16 een overzicht van de berekende waarden waarbij gerekend is met lagere emissiewaarden (zie paragraaf 2.5). Definitief 3 april /29

27 Voertuigcategorie Omschrijving Licht Middelzwaar Zwaar Totaal Voertuigkilometers per jaar (km) CO2-uitstoot per voertuigkilometer CO2-uitstoot in tonnen (jaar) Tabel 16: Overzichtstabel totstandkoming CO2-uitstoot lichte, middelzware en zware motorvoertuigen 2013 (exclusief Bussen). Bussen In onderstaande tabel een overzicht van de aantallen voertuigkilometers van het stadsvervoer en de streekdiensten over een heel jaar De cijfers zijn ontleend aan het verkeersmodel VRU33u modeljaar Hierbij is overigens geen onderscheid gemaakt tussen stads- en streekbussen. De gegevens van de streekdiensten zijn afgeleid van gegevens over het jaar Vtg kms bibeko bus Vtg kms bubeko bus Totaal Vtg kms bus Totaal bussen (jaar) Tabel 17: Overzicht voertuigkilometers stadsvervoer en streekdiensten 2013 Omrekening naar CO2-uitstoot bussen Aangenomen wordt voor de bussen dat er een CO2-uitstoot van gram per kilometer is. Busvervoer voertuigkilometers x gr CO2/km geeft circa ton CO2- uitstoot per jaar. Totaal worden er voor de het stadsvervoer en de streekdiensten voertuigkilometers per jaar gereden wat resulteert in circa ton CO2-uitstoot per jaar. In onderstaande tabel 18 staat een overzicht van de berekende waarden. Bibeko bus Bubeko bus Totaal bus CO2-uitstoot in tonnen totaal bussen (jaar) Tabel 18: Overzichtstabel CO2-uitstoot (in tonnen) stadsvervoer en streekdiensten 2013 Definitief 3 april /29

28 Bijlage 7: Verkeersproductie onderliggend wegennet Hieronder volgt een uitleg van de gekozen schematisering van de verkeersproductie (voertuigkilometers van het auto- en vrachtverkeer op het onderliggend wegennet) van de modelgebieden. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de modelgebieden zoals die in het model zijn opgenomen. Uitgangspunten voor een schematische aanpak voor de berekening waarbij gebruik is gemaakt van het verkeersmodel, zijn: 1. In de woonwijken is het verkeersbeleid er op gericht het doorgaand verkeer te weren cq. voorkomen zodat er in principe alleen sprake is van bestemmingsverkeer dat vanuit de hoofdinfrastructuur de wijk in en uitrijdt; 2. Over het algemeen is per modelgebied van het model (geografische polygoon) maar 1 aantakking op het hoofdwegennet van de 50 km/h wegen; 3. De meer dan 750 modelgebieden zijn over het algemeen zo klein dat ook in de werkelijkheid veelal maar 1 aansluiting aanwezig is op het hoofdwegennet van de 50 km/h wegen; 4. De wijken in de stad betreffen veelal een verdichte bebouwing waarbij per wijk meerdere modelgebieden de wijk ontsluiten. 5. De parameters voor de berekening van de autokilometers van een modelgebied betreffen 2 entiteiten; 1. het aantal aankomsten en vertrekken (intensiteiten) van auto s van het modelgebied die wordt overgenomen uit het model; 2. de gemiddelde ritlengte de wijk in en uit via de ontsluiting van het modelgebied. 6. De gemiddelde ritafstand de wijk in en uit is afhankelijk van de oppervlakte. Globale kenmerken van de modelgebieden van het VRU. De verkeersproductie is overgenomen van de modelgebieden uit het verkeersmodel. De gemeente Utrecht is in het model opgenomen met meer dan 750 modelgebieden. Het totale landoppervlak van de gemeente is 95 km 2. Het aantal km 2 land per modelgebied varieert van 0,0578 tot 258 ha en is gemiddeld 95/759=0,125 km 2 of 12,5 ha. Schematisering van het aantal verreden autokilometers per modelgebied. De uitgangspunten hierbij zijn: elke modelgebied heeft 1 ontsluiting (zie figuur 3, B); het stratenpatroon is rastervormig en rechthoekig; de aantallen aankomsten en vertrekken zijn overgenomen uit het verkeersmodel; de bebouwing is gelijkmatig over het modelgebied verdeeld; parkeren is gebonden aan de woningen (dus verspreid), in de binnenstad rond de grote parkeergarages en bij woonflats is dat dus anders; Definitief 3 april /29

29 A B A Figuur 3; schematisering ontsluiting wegennet van een zone In figuur 3 is als rekenvoorbeeld een schematisering opgenomen voor een modelzone met een verspreidde bebouwing met een eenheidsmaat per raster van 1 en een verkeersproductie per cel van 1 autorit. Het gebied is vierkant en ligt langs een hoofdinfraweg die ontsluiting geeft bij B. Het aantal autokilometers bedraagt dan van linksboven A naar rechtsonder A naar B gerekend: 2((4,5+3,5+2,5+1,5)+(3,5+2,5+1,5+0,5))=2(12+8)=40 Aankomsten en vertrekken per cel =1, totaal 16. Gemiddelde autokilometers = 40/16 = 2,5 De verhouding ritlengte: rib= 2,5/4= 0,625 Uit rekentechnische kostenbesparingen wordt deze verhouding toegepast voor alle modelgebieden. Als de oppervlak wordt gezien als een cirkel dan is zou de gemiddelde ritlengte 1,1 R bedragen. Wijze van de berekening van de motorvoertuigkilometers op het onderliggend wegennet. Op basis van de modelgebiedspolygonen is met behulp van GIS het oppervlak van de zone bepaald in m 2. Vervolgens is daar de vierkantswortel uitgetrokken en deze is met de factor 0,625 vermenigvuldigd en vermenigvuldigd het aantal aankomsten en vertrekken. Gesommeerd leidt dit tot het aantal voertuigkilometers op het onderliggende wegennet. Definitief 3 april /29