Staatsrecht college 2 Uitvoerende macht. Prof. dr. Gunter Maes
|
|
- Francisca Janssen
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Staatsrecht college 2 Uitvoerende macht Prof. dr. Gunter Maes 1
2 Mens van vlees en bloed De Koning als persoon Geboren (art. 85 lid 1) kroonprins onbestaande Wettig en natuurlijk Meerderjarigheid (art. 91 lid 1) Kinderen zitting in de senaat (art. 72) Huwelijk (art. 85 lid 2) Sterven: de in raad vergaderde ministers (art ) Erfrechtelijke monarchie - art. 85 GW: volgens eerstgeboorterecht. Sedert 1991: ook vrouwelijke nakomelingen toegelaten tot de troon einde salische wet Door aflegging van eed (art. 91 lid 2 en 3) Historisch pragmatische keuze: de grote Europese mogendheden in waren monarchieën Nieuwe functie binnen de Belgische federale Staat? 2
3 De Koning als persoon én monarch 1. Art. 88 GW: onschendbaarheid van de Koning Geldt zowel strafrechtelijk, burgerrechtelijk als politiek Burgerrechtelijk: processen kunnen wel worden ingesteld tegen het vermogen van de Koning (de civiele lijst ) - 89 GW cfr. Proces Boël Politiek: de Koning kan niet worden ter verantwoording geroepen door het parlement, noch afgezet (cf. medeondertekening) Territoriale beperking: Belgisch grondgebied Uitzondering: statuut van het Internationaal Strafhof De onschendbaarheid is persoonlijk ( Koningin, Prinsen, ), maar anderen liefst wel terughoudend (anders in Nederland) 3
4 Koning als monarch: onverantwoordelijk 2. Regel van de medeondertekening art. 106 GW - Alle daden die mogelijks politieke gevolgen kunnen hebben moeten gedekt zijn door een federale minister - niet alleen geschriften, ook toespraken, aanwezigheden, - ook wanneer de Koning weigert een bepaalde handeling te stellen en deze weigering politieke gevolgen heeft (cf. weigering wet af te kondigen, college 1) - medeondertekening is niet formeel te benaderen, maar betekent veeleer dat een minister de (politieke) verantwoordelijkheid op zich moet nemen - zonder medeondertekening hebben de akten van de Koning geen gevolg - Geen medeondertekening voor de handelingen die de Koning stelt als privépersoon - Huwelijk van de Prinsen (art. 85, lid 2 GW) - Huwelijk van de Koning? Huwelijk Leopold I, Leopold III en Boudewijn 4
5 De Koning als monarch: onverantwoordelijk 3. Koning heeft geen persoonlijke bevoegdheden, dus - De eedformule uit art. 91 GW geeft geen bijzondere bevoegdheden. Hoewel Albert I dat anders zag, en toen ook werd aanvaard invloed van historische omstandigheden, evolutieve interpretatie - Le Roi règne et ne gouverne pas - The right to be informed, to warn and to encourage - Colloque singulier, maar werkt maar voor zover: het verbod de Kroon te ontbloten wordt gerespecteerd. Politiek lijkt dit een groot probleem te worden - Bij de regeringsvorming is nog het enig moment waarop de koning invloed kan laten gelden, al is hij formeel gedekt door de ontslagnemende premier. Een andere (werkbare) oplossing ligt niet onmiddellijk voor de hand. 5
6 De Koning als persoon én monarch 4. Civiele lijst (art. 89 GW) het geheel de middelen dat de Belgische Staat ter beschikking stelt van de Koning wordt vastgesteld door de duur van de regeerperiode van de Koning waarom? - Alleen verplicht voor de Koning, maar de wetgever kan aparte dotaties toekennen aan leden van de Koninklijke familie - Thans voorliggend voorstel voor het koningschap van Filip beperkt de civiele lijst en de dotaties, en koppelt ze eerder aan controle en effectieve opdrachten - Koninklijke Schenking: een stichting die het vastgoed beheert dat Leopold II overliet aan de Belgische Staat onder de last dat de Koninklijke familie er kan gebruik van maken 6
7 Voornaamste bevoegdheden van de Koning Vooraf: bevoegdheidsafbakening Wetgevende macht: volheid van bevoegdheid Uitvoerende macht: 1. toegewezen bevoegdheden (art. 37 en 105 GW): a. door GW uitdrukkelijk bepaalde opdrachten en b. door wetten in toepassing van artikel 105 GW. 2. Voornaamste opdracht: uitvoeren van wetten (art. 108): zie Hoorcollege 1 en zie bijeenkomst OG 3 3. Koning geldt in de grondwet als aanduiding van de fysieke persoon (1), als aanduiding van de monarch (2) en als generieke term voor uitvoerende macht (3). 7
8 Voornaamste bevoegdheden van de Koning 1) Benoemen en ontslaan van de Ministers (art 96 GW) en Staatssecretarissen (art. 104 GW) In 19 eeuw: persoonlijk prerogatief invloed van ontwikkeling partijen coalitieregeringen Gesprekken met vertegenwoordigers partijen en instellingen Aanstellen informateur, bemiddelaar, verkenner, ; bevoegdheid ondertussen beperkt door particratie, maar nog invloed. Formateur (sedert 1831) grondwettelijke gewoonte Is belast met het uitwerken van een regeerakkoord Wordt veelal eerste Minister (grondwettelijke gewoonte tot constitutionalisering), pas vanaf 1918 is er echt een premier en niet langer regeringsleider 8
9 Voornaamste bevoegdheden van de Koning 2) Organisatie van het centrale bestuur en de benoeming van ambtenaren (art. 107, lid 2 GW) 3) Leiding buitenlandse betrekkingen (art. 167) en voert het bevel over de krijgsmacht 4) Uitvoering van de wetten (art. 108 GW) zie hoorcollege 1 OG 3 Wat is uitvoeren? Cass. arrest Mertz: De uitvoerende macht mag, binnen de grenzen van haar grondwettelijke bevoegdheid, de draagwijdte van een wet noch uitbreiden, noch beperken. Zij heeft echter de bevoegdheid uit het beginsel van de wet en uit haar algemene opzet de gevolgen af te leiden die er natuurlijk uit voortvloeien volgens de geest van de wet en de oogmerken die zij nastreeft 9
10 5) Ontbinden van de kamers (art. 46 GW) a. Verworpen motie van vertrouwen en geen opvolger EM binnen 3 dagen b. motie van wantrouwen en geen opvolger EM c. ontslag federale regering en mits instemming van Kamer bij volstrekte meerderheid van leden 6-7) gratie, muntslag, adeldom, orden 8) Autonome verordenende bevoegdheid? kan de Koning normen uitvaardigen die geen grondslag vinden in een hogere rechtsnorm? België: art. 105 GW Bevoegdheden van de uitvoerende macht worden limitatief opgesomd, het parlement heeft de volheid van bevoegdheid Uitzondering: Bijzondere machten: college 1 en OG 3! Is dit overigens een volledige uitzondering of een ruimere lezing: OG 3!!!! 10
11 Federale Regering Samenstelling: aantal (art. 99) pariteit onverenigbaarheid (art ) Eerste minister: statuut en functie Vice-premiers: politiek gebruik Ministers: eigen bevoegdheid/departement maar collegiaal Staatssecretarissen (art. 104) 11
12 Statuut federale minister - Politiek verantwoordelijk t.a.v Kamer (art. 101 lid 1 en 102), ook voor handelingen onder art Onverantwoordelijkheid: art. 101 lid 2 GW: - kan niet worden vervolgd of aan enig onderzoek onderworpen voor een mening geuit in de uitoefening van zijn ambt - Aparte regeling nodig want sinds 1993 geen lid meer zijn van Kamer of Senaat - Zowel strafrechtelijk, burgerrechtelijk als tuchtrechtelijk - Parlementaire onschendbaarheid: art. 103 GW : bevoegdheid Hof van Cassatie, betrokken Kamer beslist over opheffing onschenbaarheid, bijzondere procedure bij wet uit te werken maar procedureregels nooit uitgewerkt - 19 eeuw: Chazal - Uniop en Agusta: veroordeling België voor EHRM wegens onduidelijkheid procedure 12
13 Statuut federale minister - aangepaste regeling in art. 103 : - ministers in functie worden vervolgd voor het Hof van beroep (voor elke vervolging, zowel binnen als buiten ambtsuitoefening) Kamer van volksvertegenwoordigers blijft als waakhond functioneren - ministers die niet langer in functie zijn worden voor het Hof van beroep vervolgd voor misdrijven gepleegd in de uitoefening van hun ambt, zoniet geldt gemeenrechtelijke procedure. In de eerste hypothese functioneert de Kamer ook als waakhond. 13
14 Wantrouwen t.a.v. uitvoerende macht 1) Regeringsverklaring voor de Kamer Kamer moet de regering het vertrouwen schenken wil de Regering zich kunnen handhaven (art. 46) Senaat: regering beslist vrij of ze de verklaring ook voorleest in de Senaat, in geen geval wordt gestemd in de Senaat Regering heeft geen meerderheid nodig in Senaat, althans in theorie Regering heeft meerderheid nodig in Kamer, niet noodzakelijk een meerderheid in beide taalgroepen (Sedert 2008 hebben de regeringen geen meerderheid langs Vlaamse kant). 2) Geen indiv. investituurdebat: de Koning benoemt (art. 96 GW) - Politieke fabel.. (geworden) 14
15 Wantrouwen t.a.v. uitvoerende macht 3) Interpellatie in de Kamer: art De ministeriële verantwoordelijkheid komt in het gedrang - Afgesloten met een motie waarover wordt gestemd: - Motie van wantrouwen - Motie van vertrouwen - Eenvoudige motie = akte nemen van het antwoord van de minister en overgaan tot de orde van de dag -Senaat - Vragen om uitleg ( interpellatie) want geen politieke controle meer 4) Vragenrecht Kamer en Senaat Politieke verantwoordelijkheid komt niet in het gedrang Schriftelijke vragen en mondelinge vragen 15
16 Constructieve motie Art. 96 lid 2 GW: Regering moet haar ontslag aanbieden wanneer de Kamer een constructieve motie van wantrouwen stemt, dan wel op een constructieve wijze het vertrouwen weigert Constructief: er moet een opvolger voor de Premier worden voorgesteld in de motie van wantrouwen of binnen de drie dagen na het verwerpen van het vertrouwen Bij meerderheid van de leden ( stemmen) Vb. 150 kamerleden 8O aanwezig Meerderheid stemmen = 41 / meerderheid leden = 76 16
17 Constructieve motie Er wordt gestemd na verloop van 48 uur (art. 46 GW): tijd voor overleg Koning moet opvolger EM benoemen en deze tracht vervolgens een regering te vormen (een EM-formateur aangesteld door Kamer), i.e. beperking prerogatief van de koning Grotere invloed van het parlement Tegen de regering als geheel Deelstaten: ook tegen minister (art BWHI) Nog nooit toegepast Wanneer de motie niet constructief is, dan moet de regering haar ontslag niet aanbieden, maar kan ze het doen. Geschokt vertrouwen. 17
18 Gevolgen Regeringsontslag Lopende zaken (grondwettelijke gewoonte) Wat kan regering nog doen: Zaken van dagelijks bestuur Dringende zaken Niet geforceerde finalisering van een reeds ingezette procedure Sanctie: art. 159 GW & art. 14 GecW RvS Wanneer lopende zaken (ratio: er is geen politieke controle mogelijk): Na ontslag van regering (bij einde van legislatuur: eerder voorzichtige zaken) Na ontbinding parlement Tussen benoeming regering en de vertrouwensstemming in Kamer (parlement moet tanden hebben!!!) 18
19 Parlementsontbinding De Koning kan ( moet) het parlement ontbinden in volgende gevallen (art. 46): Wanneer de Kamer een motie van vertrouwen verwerp zonder een opvolger voor de EM voor te stellen Wanneer de Kamer een motie van wantrouwen aanneemt zonder een opvolger voor de EM voor te stellen Wanneer de Regering ontslag neemt, indien de Kamer hiermee instemt bij meerderheid van haar leden Indien de opvolger aangeduid door de Kamer er niet in slaagt een regering te vormen 19
20 Gevolgen Parlementsontbinding Ontbinding Kamer heeft de ontbinding van de Senaat tot gevolg (art. 46, lid 4 GW) Binnen de 40 dagen verkiezingen (art. 46, laatste lid GW) Alle hangende wetsvoorstellen en ontwerpen komen te vervallen, tenzij ze nominatim bij wet van verval worden ontheven (Wet 9 mei 1999) Er bestaan ook gevallen van ontbinding van rechtswege, vb. art. 195 GW 20
Staatsrecht College 2 Wetgevende macht. Prof. dr. Gunter Maes
Staatsrecht College 2 Wetgevende macht Prof. dr. Gunter Maes Aansluitend bij college 1 Grondwetgever van 1831 had - fundamenteel wantrouwen tegenover de uitvoerende macht (art. 159 GW beperkte zelfstandige
Nadere informatieDoe mee en test je kennis. Stuur je antwoorden naar mij en ik informeer je over de scoren.
Quiz over politiek, Europa en staatsrechtelijke spelregels Toelichting In de periode 2008-2010 werkte ik als staatsrechtjurist binnen het projectteam versterking Grondwet bij het Miniserie van BZK. Dit
Nadere informatieRIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN POLITIEKE MINISTERIELE VERANTWOORDELIJKHEID. Het Nederlandse begrip in rechtsvergelijkend perspectief PROEFSCHRIFT
RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN POLITIEKE MINISTERIELE VERANTWOORDELIJKHEID Het Nederlandse begrip in rechtsvergelijkend perspectief PROEFSCHRIFT ter verkrijging van het doctoraat in de Rechtsgeleerdheid aan
Nadere informatieBestuurslagen in Nederland rijksoverheid provinciale overheid gemeentelijke overheid
Vak Maatschappijwetenschappen Thema Politieke besluitvorming (katern) Klas Havo 5 Datum november 2012 Hoofdstuk 4 Het landsbestuur (regering en parlement) Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit vier
Nadere informatieAantekening Geschiedenis Hoofdstuk 6: Staatsinrichting
Aantekening Geschiedenis Hoofdstuk 6: Staatsin Aantekening door C. 1154 woorden 16 januari 2014 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sfinx Constitutionele (parlementaire) monarchie Constitutie:
Nadere informatieVoorstel van resolutie betreffende de financiering en de fiscaliteit van het koningshuis
Voorstel van resolutie betreffende de financiering en de fiscaliteit van het koningshuis Toelichting Het regeerakkoord vermeldt inzake de financiering van het koningshuis het volgende: De unanieme aanbevelingen
Nadere informatieHoofdstuk IV. De gemeenschappen en de gewesten Afdeling I. De organen. Afdeling III. De bevoegdheden
Afdeling III. De bevoegdheden Art. 105. De Koning heeft geen andere macht dan die welke de Grondwet en de bijzondere wetten, krachtens de Grondwet zelf uitgevaardigd, hem uitdrukkelijk toekennen. Art.
Nadere informatieWij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.
Wijziging van de wet van 22 april 1855, houdende regeling der verantwoordelijkheid van de Hoofden der Ministeriële Departementen (Stb. 1855, 33) en aanpassing van daarmee verband houdende bepalingen in
Nadere informatieWij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.
Wijziging van de wet van 22 april 1855, houdende regeling der verantwoordelijkheid van de Hoofden der Ministeriële Departementen (Stb. 1855, 33) en aanpassing van daarmee verband houdende bepalingen in
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 871 Wijziging van de wet van 22 april 1855, houdende regeling der verantwoordelijkheid van de Hoofden der Ministeriële Departementen (Stb. 1855,
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming, paragraaf 1 t/m 6
Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming, paragraaf 1 t/m 6 Samenvatting door een scholier 1199 woorden 12 januari 2005 7,9 31 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer Hoofdstuk
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat
Samenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat Samenvatting door een scholier 1047 woorden 16 maart 2008 5,7 7 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Democratie en rechtstaat Hoofdstuk
Nadere informatieHet koningschap wordt erfelijk vervuld door de wettige opvolgers van Koning Willem I, Prins van Oranje-Nassau.
1. Koning Artikel 24 Het koningschap wordt erfelijk vervuld door de wettige opvolgers van Koning Willem I, Prins van Oranje-Nassau. Artikel 25 Het koningschap gaat bij overlijden van de Koning krachtens
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Staatsinrichting H3+4
Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting H3+ Samenvatting door een scholier 1611 woorden 26 november 2001 5,5 29 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis stof voor eerste rep (maatschappijleerboek
Nadere informatieVereniging voor de vergelijkende studie van het recht van België en Nederland
Vereniging voor de vergelijkende studie van het recht van België en Nederland Preadviezen 2011 De koning De neutrale strafrechter De doorwerking in privaatrechtelijke verhoudingen van het primaire recht
Nadere informatieInhoud Inhoud I. Grondwet en (quasi-)constitutionele teksten II. Federale instellingen III. Gemeenschappen en Gewesten 167
Inhoud InhoudhoudPagina I. Grondwet en (quasi-)constitutionele teksten 13 1. Gecoördineerde grondwet 17 februari 1994 met concordantietabel 15 2. Besl. Voorlopig Bewind 16 oktober 1830 vrijheid van drukpers,
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Zitting 1979-1980 16 034 (R 1138) Verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet van de bepalingen inzake het koningschap
Nadere informatieDe Grondwet van het federale België
De Grondwet van het federale België Tekst van de op 17 februari 1994 gecoördineerde Grondwet (Belgisch Staatsblad, 17 februari 1994, tweede uitgave) bijgewerkt tot en met de grondwetswijziging van 7 mei
Nadere informatieDe Eerste Kamer uitgelegd
De Eerste Kamer uitgelegd De rol van de Eerste Kamer In ons land vormen de Eerste Kamer en de Tweede Kamer samen de Staten-Generaal, het Nederlandse parlement. De Eerste Kamer is medewetgever en controleur
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag. Datum 5 oktober 2018
> Retouradres Postbus 20001 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Binnenhof 19 2513 AA Den Haag Postbus 20001 2500 EA Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieTekst van de op 17 februari 1994 gecoördineerde Grondwet Laatst bijgewerkt op 05 maart 2002.
De Grondwet van het federale België Tekst van de op 17 februari 1994 gecoördineerde Grondwet Laatst bijgewerkt op 05 maart 2002. TITEL I : HET FEDERALE BELGIË, ZIJN SAMENSTELLING EN ZIJN GRONDGEBIED Artikel
Nadere informatieMaatschappijleer par. 1!
Maatschappijleer par. 1 Iets is een maatschappelijk probleem als: 1. Het groepen mensen aangaat 2. Het samenhangt met of het is gevolg is van maatschappelijke verandering 3. Er verschillende meningen zijn
Nadere informatieDE BELGISCHE GRONDWET
DE BELGISCHE GRONDWET Gecoördineerde tekst van 17 februari 1994 Referenties van de wijzigingen (1) Wijzigingen van 25 maart 1996 (art. 66, 71 en (Belgisch Staatsblad van 19 april 1996) 118bis) (2) Wijziging
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 35 000 III Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Algemene Zaken (IIIA), de begrotingsstaat van het Kabinet van de Koning (IIIB)
Nadere informatie4.5. Samenvatting door een scholier 1791 woorden 6 april keer beoordeeld. Geschiedenis
Samenvatting door een scholier 1791 woorden 6 april 2004 4.5 17 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 4e eeuw voor Christus: Aristoteles -> heeft staatsinrichting gemaakt (Athene) drie hoofdvormen: - monarchie:
Nadere informatiewaardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid
individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van
Nadere informatie5,8. Par 1: Staat! Par 2: Rechtstaat! Stelling door een scholier 1818 woorden 3 november keer beoordeeld.
Stelling door een scholier 1818 woorden 3 november 2004 5,8 19 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer: Hoofdstuk 3! Par 1: Staat! Nederland is een onafhankelijke staat, waarvan we spreken
Nadere informatieGrondwet van de Tweede Republiek der Nederlanden Neerlandiæ
Grondwet van de Tweede Republiek der Nederlanden Neerlandiæ De Republiek der Nederlanden, verenigd in een micronatie sinds de uitroeping van de Unie van Utrecht 2007, beseffend dat een grondige hervorming
Nadere informatieBeginselen van het Nederlands Staatsrecht
Prof.mr. A.D. Belinfante Mr. J.L. de Reede Beginselen van het Nederlands Staatsrecht druk Samsom H.D. Tjeenk Willink Alphen aan den Rijn 1997 VOORWOORD II AFKORTINGEN 13 I INLEIDING 15 1. Benadering van
Nadere informatie[Dossier - De Koning van België]
[Dossier - De Koning van België] België had zijn monarchie maar twee keer nodig. De eerste keer was bij het ontstaan van het land, want zonder Leopold I had België nooit bestaan. De grote mogendheden hadden
Nadere informatieDE BELGISCHE GRONDWET
DE BELGISCHE GRONDWET Gecoördineerde teks t van 17 februari 1994 Inhoud TITEL I: HET FEDERALE BELGIË, ZIJN SAMENSTELLING EN ZIJN GRONDGEBIED TITEL II DE BELGEN EN HUN RECHTEN TITEL III DE MACHTEN HOOFDSTUK
Nadere informatieVertaling Geschiedenis De Belgische staatshervorming
Vertaling Geschiedenis De Belgische staatsherv Vertaling door een scholier 1551 woorden 6 september 2005 5,9 17 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. Inhoudstafel 1. Inhoudstafel 2. Vlaams Parlement 3. Franse
Nadere informatieSTRAFRECHTELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID VAN MINISTERS. Wet van 25 juni 1998 tot regeling van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid van ministers 1
STRAFRECHTELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID VAN MINISTERS Wet van 25 juni 1998 tot regeling van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid van ministers 1 TITEL I TOEPASSINGSGEBIED Artikel 1 Deze wet regelt een
Nadere informatieDE BELGISCHE GRONDWET
1 sur 44 11/12/2007 19:16 Gecoördineerde tekst van 17 februari 1994 Referenties van de wijzigingen (1) Wijzigingen van 25 maart 1996 (art. 66, 71 en 118bis) (Belgisch Staatsblad van 19 april 1996) (2)
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2, paragraaf 4 t/m 6
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2, paragraaf 4 t/m 6 Samenvatting door een scholier 1797 woorden 14 december 2006 3,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Paragraaf4: Prinsjesdag
Nadere informatieDE BELGISCHE GRONDWET 1
DE BELGISCHE GRONDWET 1 Gecoördineerde tekst van 17 februari 1994 Referenties van de wijzigingen 2 (1) Wijzigingen van 25 maart (art. 66, 71 (Belgisch Staatsblad van 19 april 1996 en 118bis) 1996) (2)
Nadere informatieGewesten en gemeenschappen
Staten en kiesstelsels België België is, anders dan Nederland, een federatie. Juist ook omdat België een land is met verschillende taalgebieden, is de structuur van deze staat veel ingewikkelder dan die
Nadere informatieInstructie Machtenscheidingsquiz
Instructie Machtenscheidingsquiz Korte omschrijving werkvorm De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen en blufvragen. Bij kennisvragen kiest elk
Nadere informatieMonarchie! vmbo. Leerdoel De leerlingen zien welke taken/regels onze huidige koning(in) heeft.
Monarchie! vmbo Sinds 1848 heeft de koning geen politieke macht meer. Hij moet zich houden aan de grondwet. Hieronder staan 20 regels voor het koningshuis. Welke 8 regels passen er bij ons huidige koningshuis?
Nadere informatieNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING
DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Verkiezingen van 26 mei 2019: afspraken voor de pre- en postelectorale periode 1. INHOUD Op 26 mei 2019 zullen de leden
Nadere informatieHOOFDSTUK XII DE PRESIDENT EERSTE AFDELING ALGEMEEN
HOOFDSTUK XII DE PRESIDENT EERSTE AFDELING ALGEMEEN Artikel 90 1. De President is Staatshoofd van de Republiek Suriname, Hoofd van de Regering, Voorzitter van de Staatsraad en van de Veiligheidsraad. 2.
Nadere informatieSplitsing van BHV zonder toegevingen
Motie ter voorlegging aan de gemeenteraden van Vlaams-Brabant Splitsing van BHV zonder toegevingen Bevestiging van de engagementen van de Vlaamse partijen in de federale en Vlaamse regering: december 2009
Nadere informatieConstitutioneel recht
Constitutioneel recht Prof. mr. C.A.J.M. Kortmann Bewerkt door Prof. mr. P.P.T. Broeksteeg Prof. mr. B.P. Vermeulen Mr. C.N.J. Kortmann Zevende druk Kluwer a Wotters Kluwer business INHOUD AFKORTINGEN
Nadere informatieArtikel 7 van hetzelfde decreet, gewijzigd bij het decreet van 31 januari 2003, wordt vervangen door wat volgt:
Uittreksel van decreet van 6 juli 2005 houdende de wijziging van diverse decreten, wat het statuut van de mandaathouders in de aan het Vlaams Parlement verbonden instellingen betreft [ ] HOOFDSTUK III
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1999 2000 27 409 Beschouwing over het koningschap Nr. 1 BRIEF VAN DE MINISTER-PRESIDENT, MINISTER VAN ALGEMENE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
Nadere informatieSamenvatting door M woorden 15 november keer beoordeeld. Maatschappijwetenschappen. H3: De vertegenwoordigende lichamen en Trias Politica
Samenvatting door M. 1319 woorden 15 november 2012 0 keer beoordeeld Vak Maatschappijwetenschappen H3: De vertegenwoordigende lichamen en Trias Politica 3.1 De structuur van het Nederlandse stelsel van
Nadere informatieWelke grondwet na 2019?
Call for papers Welke grondwet na 2019? Voorbereidende seminaries op 11 en 25 januari 2019 Forum op 15 februari 2019 Organisatie F. Bouhon (ULiège) M. El Berhoumi (USL-B) T. Moonen (UGent) C. Romainville
Nadere informatieFEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk.
FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG ------ Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk. ------ Advies nr. 128 van 20 juni 2008 over het ontwerp van koninklijk besluit
Nadere informatieDE BELGISCHE GRONDWET
DE BELGISCHE GRONDWET Gecoördineerde tekst van 17 februari 1994 Referenties van de wijzigingen (art. 66, 71 en (1) Wijzigingen van 25 maart 1996 118bis) (Belgisch Staatsblad van 19 april 1996) (2) Wijzigingen
Nadere informatieDEONTOLOGIE. Wet van 6 januari 2014 houdende oprichting van een Federale Deontologische Commissie 1 TITEL 1. ALGEMENE BEPALING.
DEONTOLOGIE Wet van 6 januari 2014 houdende oprichting van een Federale Deontologische Commissie 1 TITEL 1. ALGEMENE BEPALING Artikel 1 Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 Politiek
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 Politiek Samenvatting door M. 1603 woorden 10 januari 2015 6,9 6 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Maatschappijleer Hoofdstuk
Nadere informatieVLAAMS PARLEMENT DECREET. houdende oprichting van een Kinderrechtencommissariaat. van Kinderrechtencommissaris. Artikel 1
VLAAMS PARLEMENT DECREET houdende oprichting van een Kinderrechtencommissariaat en instelling van het ambt van Kinderrechtencommissaris Artikel 1 Dit decreet regelt een gemeenschaps- en gewestaangelegenheid.
Nadere informatieTitel. Inhoudstafel Tekst Begin
J U S T E L - Geconsolideerde wetgeving Titel 17 FEBRUARI 1994. - De gecoördineerde Grondwet. (NOTA : Raadpleging van vroegere versies vanaf 19-04-1996 en tekstbijwerking tot 22-08-2012) Bron : BINNENLANDSE
Nadere informatieSplitsing kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde in Vraag en Antwoord
Splitsing kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde in Vraag en Antwoord Inleiding Een zuivere splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde De splitsing van de kieskring BHV is ruim 50 jaar de eis van de
Nadere informatieBesluit van 2 maart 1994, houdende vaststelling van een reglement van orde voor de ministerraad*
Besluit van 2 maart 1994, houdende vaststelling van een reglement van orde voor de ministerraad* Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. Op
Nadere informatieRolnummer 4560. Arrest nr. 21/2009 van 12 februari 2009 A R R E S T
Rolnummer 4560 Arrest nr. 21/2009 van 12 februari 2009 A R R E S T In zake : de prejudiciële vraag over artikel 13 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten
Nadere informatieDE GRONDWET - ARTIKEL 39 - LIDMAATSCHAP KONINKLIJK HUIS WETENSCHAPPELIJK COMMENTAAR ARTIKEL 39 - LIDMAATSCHAP KONINKLIJK HUIS - G.
DE GRONDWET - ARTIKEL 39 - LIDMAATSCHAP KONINKLIJK HUIS De wet regelt, wie lid is van het koninklijk huis. WETENSCHAPPELIJK COMMENTAAR Inhoudsopgave 1. De leden van het koninklijk huis 2. Titels van de
Nadere informatieHC 5A, , Het Koninkrijk der Nederlanden en de internationale rechtsorde
HC 5A, 11-12-2017, Het Koninkrijk der Nederlanden en de internationale rechtsorde In het Koninkrijk der Nederlanden van 1954 is opgenomen dat het Statuut in hiërarchie hoger is dan de Grondwet (art. 5
Nadere informatie6.6. Praktische-opdracht door een scholier 3048 woorden 16 december keer beoordeeld. Maatschappijleer INLEIDING
Praktische-opdracht door een scholier 3048 woorden 16 december 2004 6.6 46 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer INLEIDING Toen we de opdracht voor het P.O. binnenkregen dachten wij beiden gelijk aan de
Nadere informatie7,1. Samenvatting door een scholier 1863 woorden 25 november keer beoordeeld. Maatschappijleer. Maatschappijleer H4 t/m H6
Samenvatting door een scholier 1863 woorden 25 november 2004 7,1 8 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer H4 t/m H6 Hoofdstuk 4 1. - in ons land kiezen wij volksvertegenwoordigers via de
Nadere informatieHERZIENING VAN DE GRONDWET. Herziening van de Grondwet, teneinde de Senaat af te schaffen. (Voorstel van de heer Bart Laeremans c.s.
HERZIENING VAN DE GRONDWET Herziening van de Grondwet, teneinde de Senaat af te schaffen (Voorstel van de heer Bart Laeremans c.s.) TOELICHTING Dit voorstel moet worden samen gelezen met ons voorstel nr.
Nadere informatieCommissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten
Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten Afdeling openbaarheid van bestuur 14 december 2009 ADVIES 2009-78 Advies uit eigen beweging over de gevolgen voor de openbaarheid
Nadere informatieHOOFDSTUK 1 SAMENSTELLING. Artikel 1 1
WET van 20 december 1988, houdende regels betreffende de samenstelling en de bevoegdheden van de Staatsraad (Wet Staatsraad) (S.B. 1988 no. 95), gelijk zij luidt na de daarin aangebrachte wijzigingen bij
Nadere informatieStaats- en Bestuursrecht. Prof. Dr. Gunter MAES (Staatsrecht) Prof. Dr. A. DRAYE (bestuursrecht)
Staats- en Bestuursrecht Prof. Dr. Gunter MAES (Staatsrecht) Prof. Dr. A. DRAYE (bestuursrecht) 1 Doelstelling van de cursus Inzicht in de werking van het federale België: verschillende bevoegdheidsniveaus
Nadere informatieBASISBEGRIPPEN Julie Kerckaert Inleiding tot het Belgisch publiekrecht Academiejaar
BASISBEGRIPPEN Julie Kerckaert Inleiding tot het Belgisch publiekrecht Academiejaar 2014-2015 Inhoudsopgave Administratieve rechtshandeling... 4 1. Definitie... 4 2. Toelichting... 4 Algemeen rechtsbeginsel...
Nadere informatieCULTUURRAAD NEDERLANDSE CULTUURGEMEENSCHAP
Stuk 7 8 (B.Z. 1979) - Nr. 1 ARCHIEF VLAAMSE R/4,qD =RUGBEZORGEN CULTUURRAAD VOOR DE NEDERLANDSE CULTUURGEMEENSCHAP BUITENGEWONE ZITTING 1979 13 JUNI 1979 VOORSTEL VAN DECREET - van de heer W. SEEUWS C.S.
Nadere informatieWET van 5 januari 1952, tot regeling van de verantwoordelijkheid van de ministers (G.B no. 3).
WET van 5 januari 1952, tot regeling van de verantwoordelijkheid van de ministers (G.B. 1952 no. 3). Artikel 1 1 1. De ministers zorgen voor de uitvoering van de Grondwet, de verdragen en andere overeenkomsten
Nadere informatieMinisterraad. Waarover beraadslaagt de ministerraad? Published on Charles Michel ( Home > Ministerraad
Published on Charles Michel (https://www.premier.fgov.be) Home > Ministerraad Achtergrond 11 oktober 2014 Ministerraad De ministerraad telt ten hoogste 15 leden en evenveel Nederlandstalige als Franstalige
Nadere informatieDEONTOLOGIE TITEL 1. ALGEMENE BEPALING. Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet. TITEL 2.
DEONTOLOGIE Wet van 6 januari 2014 houdende oprichting van een Federale Deontologische Commissie en houdende de Deontologische Code voor de openbare mandatarissen 1 TITEL 1. ALGEMENE BEPALING Artikel 1
Nadere informatieDE GRONDWET - ARTIKEL 74 - RECHTSPOSITIE LEDEN
DE GRONDWET - ARTIKEL 74 - RECHTSPOSITIE LEDEN 1. De Koning is voorzitter van de Raad van State. De vermoedelijke opvolger van de Koning heeft na het bereiken van de leeftijd van achttien jaar van rechtswege
Nadere informatieMaatschappijleer Parlementaire Democratie 10 VWO 2014-2015
Maatschappijleer Parlementaire Democratie 10 VWO 2014-2015 Mensbeelden, ideologieën, politieke partijen Politieke partijen Welke politieke partijen zijn er eigenlijk in Nederland en wat willen ze? Om antwoord
Nadere informatieWET-WIJZER WET- De weg van een wet. Natieplein. Federaal Parlement. Kamer van volksvertegenwoordigers. Senaat STRAAT
WET-WIJZER Natieplein De weg van een wet WET- STRAAT Senaat Federaal Parlement Kamer van volksvertegenwoordigers 2 Een parlement maakt wetten en controleert de regering in naam van de bevolking Welkom!
Nadere informatieKONINKLIJKE ANTWERPSE VERENIGING VAN VRIENDENCLUBS
KONINKLIJKE ANTWERPSE VERENIGING VAN VRIENDENCLUBS HOOFDSTUK I Naam en doel (I.1 I.4) HOOFDSTUK II Raad van Bestuur : a) aanstelling, bevoegdheid en samenstelling (II.1 II.7) b) algemene punten (II.8 II.11)
Nadere informatie6,9. Samenvatting door een scholier 3365 woorden 15 september keer beoordeeld
Samenvatting door een scholier 3365 woorden 15 september 2006 6,9 24 keer beoordeeld Vak Economie De deelnemer heeft inzicht in verschillende regerings vormen. Democratie: Een staatsvorm waarbij de burgers
Nadere informatieONTWERP VAN MEMORIE VAN TOELICHTING
ONTWERP VAN MEMORIE VAN TOELICHTING I. ALGEMENE TOELICHTING 1. Samenvatting De overeenkomst heeft tot doel het verrichten van betaalde werkzaamheden (als loontrekkende of zelfstandige) door bepaalde gezinsleden
Nadere informatieSamenvatting door M woorden 15 januari keer beoordeeld. Thema's maatschappijleer. Hoofdstuk 1. Algemeen belang:
Samenvatting door M. 1124 woorden 15 januari 2014 9 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Hoofdstuk 1 Algemeen belang: Openbare orde en veiligheid Buitenlandse betrekkingen
Nadere informatieVraag 3) U bent op de hoogte van de inhoud van Grondwet Art. 94?
Besluit Algemene Rechtspositie Politie (BARP) Art. 9 Politie belooft trouw in de volgende volgorde aan Kroon, Grondwet en de wetten van ons land (i.e. Nederland) Vraag 1) Bent u hier als vertegenwoordiger
Nadere informatieWET MINISTERIËLE VERANTWOORDELIJKHEID... 2
Inhoudsopgave WET MINISTERIËLE VERANTWOORDELIJKHEID... 2 Artikel 1... 3 Artikel 2... 3 Artikel 3... 3 Artikel 4... 3 Artikel 5... 3 Artikel 6... 3 Artikel 7... 3 Artikel 8... 4 Artikel 9... 4 Artikel 10...
Nadere informatie==================================================================== HOOFDSTUK I. Paragraaf 1. Inrichting. Artikel 1
Intitulé : Landsverordening Raad van Advies Citeertitel: Landsverordening Raad van Advies Vindplaats : AB 1992 no. GT 3 Wijzigingen: AB 1992 no. 108 HOOFDSTUK I Paragraaf 1 Inrichting Artikel 1 De Raad
Nadere informatie5,9. Samenvatting door een scholier 1292 woorden 15 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer
Samenvatting door een scholier 1292 woorden 15 februari 2005 5,9 76 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Samenvatting Hoofdstuk 2 Politieke Besluitvorming Democratie bestaat uit 2 basisprincipes: Vrijheid
Nadere informatieDe boekhoudkundige ruling. Congres IEC - IAB 5 oktober 2017
De boekhoudkundige ruling Congres IEC - IAB 5 oktober 2017 1 Audio = kanaal: 1 I. De Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN) 3 De CBN - 1/3 1. De CBN is een autonome instelling met rechtspersoonlijkheid
Nadere informatieSECTORCOMITE XVIII VLAAMSE GEMEENSCHAP EN VLAAMS GEWEST. protocol nr
SECTORCOMITE XVIII VLAAMSE GEMEENSCHAP EN VLAAMS GEWEST protocol nr. 223.714 PROTOCOL HOUDENDE DE CONCLUSIES VAN DE ONDERHANDELINGEN VAN 12 SEPTEMBER 2005 DIE GEVOERD WERDEN IN HET SECTORCOMITE XVIII VLAAMSE
Nadere informatie5,8. Werkstuk door een scholier 2179 woorden 30 oktober keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding
Werkstuk door een scholier 2179 woorden 30 oktober 2000 5,8 123 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Dit werkstuk gaat over de rol van het koninklijk huis in Nederland. Je neigt dan al gauw om alles
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal Zitting 1979-1980 16 032 Wijziging van enige wettelijke bepalingen betreffende leden van het Koninklijk Huis Nr.3 MEMORIE VAN TOELICHTING I. Inleiding ' Kamerstukken il
Nadere informatieNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING
DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Definitieve goedkeuring van het ontwerp van decreet houdende instemming met het Protocol inzake de
Nadere informatieIeder hoofdstuk wordt afgesloten met een aantal vragen om de kennis te toetsen. Het betreft steeds drie multiplechoicevragen en drie open vragen.
1 Inleiding In wetten worden veel zaken geregeld: studiefinanciering, de huur van een studentenkamer, de koop van studieboeken en kleding, maar ook verkeersregels en belastingheffing. Hiermee en met vele
Nadere informatieHUISHOUDELIJK REGLEMENT van de in Eindhoven gevestigde vereniging IJSCLUB EINDHOVEN
HUISHOUDELIJK REGLEMENT van de in Eindhoven gevestigde vereniging IJSCLUB EINDHOVEN HOOFDSTUK I Artikel 1: Inschrijving LIDMAATSCHAP 1. Inschrijving als lid vindt plaats na formele aanmelding bij de ledenadministratie.
Nadere informatie36840 BELGISCH STAATSBLAD Ed. 2 MONITEUR BELGE
36840 BELGISCH STAATSBLAD 27.07.2006 Ed. 2 MONITEUR BELGE TRADUCTION MINISTERE DE LA REGION WALLONNE [C 2006/202257] 7 JULI 2006. Omzendbrief betreffende de verkiezingen van de gemeenteraadsleden en de
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Maatschappijleer voor jou Hoofdstuk 3 Politiek
Samenvatting Maatschappijleer Maatschappijleer voor jou Hoofdstuk 3 Politiek Samenvatting door een scholier 1027 woorden 10 augustus 2010 5,3 17 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 3. Politiek 3.1. Keuzes
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politiek H3 H4 H5 H6
Samenvatting Maatschappijleer Politiek H3 H4 H5 H6 Samenvatting door een scholier 2516 woorden 8 november 2005 6 4 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 3.1 Nederland is een staat. Er is pas een onafhankelijk
Nadere informatiePublicatie : FEBRUARI Wet betreffende de bestraffing van corruptie
Publicatie : 1999-03-23 MINISTERIE VAN JUSTITIE 10 FEBRUARI 1999. - Wet betreffende de bestraffing van corruptie ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Staatsinrichting
Samenvatting Maatschappijleer Staatsinrichting Samenvatting door een scholier 2358 woorden 21 juni 2009 5 6 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Staat: een door grenzen afgebakend grondgebied,
Nadere informatieEindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2009 - I
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Staatsinrichting van Nederland Gebruik bron 1 en 2. 1p 1 De twee bronnen hebben te maken met de constitutionele monarchie. Welke
Nadere informatieWET MINISTERIËLE VERANTWOORDELIJKHEID... 2
Inhoudsopgave WET MINISTERIËLE VERANTWOORDELIJKHEID... 2 Artikel 1... 3 Artikel 2... 3 Artikel 3... 3 Artikel 4... 3 Artikel 5... 3 Artikel 6... 3 Artikel 7... 3 Artikel 8... 3 Artikel 9... 4 Artikel 10...
Nadere informatieDecreet van 15 juli 1997 houdende oprichting van een Kinderrechtencommissariaat en instelling van het ambt van Kinderrechtencommissaris
Decreet van 15 juli 1997 houdende oprichting van een Kinderrechtencommissariaat en instelling van het ambt van Kinderrechtencommissaris INHOUD Artikel 1. (... -...) Dit decreet regelt een gemeenschaps-
Nadere informatieVerkiezingen - Methodologie
Verkiezingen - Methodologie Verkiezingen - Methodologie... 1 1. Gemeenteraadsverkiezingen... 2 2. Verkiezingen voor het parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest... 3 3. Verkiezingen van de Brusselse
Nadere informatieCONSTITUTIONELE TOETSING: RECHTER & TRIAS
Conferentie de responsieve rechtsstaat 22.09.2016 CONSTITUTIONELE TOETSING: RECHTER & TRIAS Mr. Paul van Sasse van Ysselt BA Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Directie Constitutionele
Nadere informatieNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING
DE VLAAMSE MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Standpuntbepaling van de Vlaamse regering over het wetsvoorstel tot wijziging
Nadere informatieHof van Cassatie van België
10 SEPTEMBER 2007 S.07.0003.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. S.07.0003.F A. T., Mr. Michel Mahieu, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen OPENBAAR CENTRUM VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN VAN LUIK.
Nadere informatieNederland is helemaal geen representatieve democratie
8 sept 2013 Nederland is helemaal geen representatieve democratie Politici in Nederland zeggen dat Nederland een representatieve democratie is. Dat roept een paar vragen op. Allereerst wat een representatieve
Nadere informatie