Dag van Gelderland Waalfront: belangenbemiddeling bij gebiedsontwikkeling Ir Henri Schimmel & Dr Maurits Sanders 6 juni 2018

Transcriptie

1 Dag van Gelderland Waalfront: belangenbemiddeling bij gebiedsontwikkeling Ir Henri Schimmel & Dr Maurits Sanders 6 juni 2018

2 Even voorstellen & contactgegevens Ir Henri Schimmel BPD Ontwikkeling Dr Maurits Sanders PPS Construct

3 Gebiedsontwikkeling

4 Soms is het alsof we alles tegelijkertijd willen bij gebiedsontwikkeling Bestuurders, bewoners en bedrijven hebben hoge verwachting van ontwikkelopgaven. Zo wordt betekenis gegeven aan: i. een aantrekkelijk bedrijfsklimaat; ii. duurzame energievoorziening; iii. levensloopbestendige woningen, én; iv. de vestiging van meer gezinnen. Hoe kunnen we alle ambities realiseren in een continu veranderende context van belangen?

5 Over belangen gesproken Gebiedsontwikkeling is een publiek-private aangelegenheid waarbij sprake is van wisselende configuraties van belangen (De Zeeuw, 2018: 11). Veelal wordt verondersteld dat de belangen van de bij de opgave betrokken organisaties goed zijn te verenigen.

6 Nadere analyse op belangen Belangen van de in de samenwerking betrokken partijen hoeven elkaar niet noodzakelijkerwijs te versterken door uiteenlopende relaties tussen deze belangen. Bronnen voor conflict: i. korte termijn versus lange termijn belang; ii. eigen belang versus gemeenschappelijk belang; iii. dynamische publieke belangen; iv. onderling conflicterende private belangen; v. onderling conflicterende publieke belangen; vi. publieke belangen versus private belangen. (Sanders, 2018: 307)

7 Nijmegen / Waalfront okt 03 : mrt 05 : Nijmegen koersdocument Koers West Intentieovk gemeente en Rabo Vastgoed aug 05: Selectie ontwerpers (Baljon + V.d. Pol) febr 07: nov 07: mrt 10: mrt 10 : okt 10: apr 11: dec 13: maa 14: maa 14: mei 15: Vaststelling masterplan Samenwerkingsovk gemeente en BPD Verwerving Honig (vliegwielmomentum) Onherroepelijk bestemmingsplan Grondbedrijf gemeente en BPD (OBW) Ontwikkelovk Handelskade (1 ste fase) Overeenkomst OBW / Standvast / Syntrus Startbouw Handelskade Startontwikkeling Koningsdaal (2 de fase) Startbouw Koningsdaal

8 Publiek-Private Samenwerking Waalfront Nijmegen (50%) BPD (50%) Levering Bouwrijpe Kavels Ontwikkelingsbedrijf Waalfront (OBW, betreft CV/BV) Grondexploitatie Waalfront Levering Bouwrijpe Kavels Eerste deelplan: Handelskade voorheen corporatie Standvast en BPD nu 100% BPD Tweede deelplan: Koningsdaal rechten BPD (totaal 75%) en derden via tender en claimhouders

9 Even voorstellen Arjen Kleijer Slachthuisterrein

10 tegengesteld e belangen gelijkgestelde belangen Het begint met een sprookje in Tupperwareland voorstander ambassadeur dwarsligger tegenspeler geen vertrouwen vertrouwen

11 Even voorstellen Arjen Kleijer

12

13 Placemaking met bestaand vastgoed waardecreatie als motor voor gebiedstransformatie = let it flow vanuit conceptuele kaders evenementen creatief recreatie ondernemend innovatie leren wonen werken

14 Even voorstellen Arjen Kleijer

15 culinair, creatief en cultureel

16 Publiek-Private Samenwerking is acteren in het volgende spanningsveld Bedrijfseconomisch Politiek / maatschappelijk Financieel rendement Maatschappelijk rendement - kostenreductie/optimalisaties - leefomgeving/woningen/stad - tijdelijk - duurzaam - klant centraal - kiezer centraal

17 Behoud van belangrijk deel Honig, ook ter verkrijging van industrieel dwaalmilieu

18 Plankaart Waalkwartier

19 Plankaart Waalkwartier

20 Geleerde lessen uit Waalfront tot heden - Publiek en privaat concreet gezamenlijk doel (grondbedrijf OBW!) - Langdurig betrokken en doortastende bestuurders en directies - Waalfront hoge prioriteit op politieke agenda - Ruim mandaat directie OBW (doorbreekt sectoraal denken) - Prioriteit project en oliemannetje tegen sectoraal zand (leges, tijdelijke vergunningen, etc.) - Ondersteuning vanuit status Sleutelproject (Provincie) en C&H-wet (Rijk) - Flexibel en globaal planologisch kader - Sturen op een dynamische en actuele GREX (denk in waardecreatie op lange termijn, scenario s) PPS: transparant samenwerken naar een concreet gezamenlijk doel met begrip en respect voor elkaars belangen en rollen

21 Geleerde lessen in breder verband en voor de toekomst i. Faseer en flexibiliseer het plan- en ontwikkelproces ii. Selecteer een beperkt aantal competente (private) partijen iii. Maak de PPS-kernorganisatie professioneel en (persoonlijk) betrokken iv. Bepaal voorafgaand aan de samenwerking voor welke nieuwe belangen wel en voor welke nieuwe belangen geen ruimte is lopende het projecten. v. Bespreek wanneer en onder welke voorwaarden kan worden afgeweken van (i). vi. Bespreek welke vormen van schade kunnen ontstaan door nieuwe belangen (bijvoorbeeld: bedrijfseconomische, image, politiek-bestuurlijke). vii. Bepaal hoe wordt omgegaan met schade door het borgen van nieuwe belangen (winwin; win-zero lose).

22 Conclusies Door belangentegenstellingen in het moment op te lossen en voorafgaand aan de samenwerking geen afspraken te maken over hoe hiermee wordt omgegaan, kunnen de verwachte voordelen bij gebiedsontwikkeling en de samenwerkingsrelatie onder druk komen te staan. Door de grote sommen geld, de lange doorlooptijd, tegenstrijdige probleemdefinities en verschillende denkbeelden over oplossingsrichtingen moet het bij gebiedsopgaven als vanzelfsprekend worden beschouwd dat gedurende de looptijd van het project belangen kunnen conflicteren. Belangenconflicten worden opgelost door belangenbemiddeling. Belangenbemiddeling moet in de samenwerkingsrelatie worden georganiseerd.

23 Meer weten of gebiedsontwikkeling of samenwerking?

24 Referenties Literatuur: i. Sanders, M.Ph.Th. (red.) (2018). Publiek-Private Samenwerking: kunst van het evenwicht. Den Haag: Boom Bestuurskunde. ii. Schimmel, H. (2017). Publiek-Private Samenwerking in veranderende gebiedsopgave. Breukelen: Nyenrode. iii. Zeeuw, F. de (2018). Zo werkt gebiedsontwikkeling. Handboek voor studie en praktijk. Delft: TU Delft i.s.m. Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling. Afbeeldingen: Source image slide 4: geraadpleegd op 31 mei 2018.

25 Henri Schimmel E: M: Henri Schimmel is vanuit BPD Ontwikkeling verantwoordelijk voor de regio Gelderland-Midden. Hiervoor geeft hij dagelijks leiding aan 10 a 15 personen die de acquisities en projecten onderhanden hebben. Ook is hij staflid binnen de regio Noordoost-Midden van BPD Ontwikkeling en geeft hij regelmatig lezingen op vakbijeenkomsten rondom gebiedsontwikkeling en publiek-private samenwerking. Daarnaast studeert hij aan Nyenrode Business Universiteit de Modulaire Executive MBA Public & Private.

26 Maurits Sanders E: M: Maurits Sanders doet onderzoek naar Publiek-Private Samenwerking en andere vormen van interactie tussen de overheid en het bedrijfsleven. Als strategisch adviseur van PPS Construct adviseert hij hoe overheden en bedrijven gezamenlijk taken kunnen organiseren, aansturen en coördineren. Daarnaast is hij als kerndocent Publiek-Private Samenwerking verbonden aan Nyenrode Business Universiteit en lid van de wetenschappelijke raad van PPS Netwerk Nederland. Van zijn hand verschijnen met enige regelmaat bijdragen in nationale en internationale tijdschriften. Ook heeft hij de boekuitgave Publiek-Private Samenwerking: kunst van het evenwicht geredigeerd. Daarin zijn de belangrijkste en meest actuele inzichten over de werking van Publiek-Private Samenwerking in de Nederlandse en Vlaamse praktijk gebundeld.