RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 23 mei 2011 (31.05) (OR. en) 10405/11 SOC 418 ECOFIN 276 SAN 105

Transcriptie

1 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 23 mei 2011 (31.05) (OR. en) 10405/11 SOC 418 ECOFIN 276 SAN 105 INGEKOMEN DOCUMENT van: Het Comité voor sociale bescherming aan: het Comité van permanente vertegenwoordigers (1e deel)/ de Raad (Epsco) Betreft: De toekomst van de open coördinatiemethode (OCM) - Goedkeuring van het advies van het Comité voor sociale bescherming Voor de delegaties gaat hierbij het advies van het Comité voor sociale bescherming over de versterking van de sociale open coördinatiemethode in verband met de Europa 2020-strategie, met het oog op de zitting van de Raad (Epsco) op 17 juni 2011) /11 gys/ 1

2 Het Comité voor sociale bescherming ADVIES VAN HET COMITÉ VOOR SOCIALE BESCHERMING DE VERSTERKING VAN DE SOCIALE OPEN COÖRDINATIEMETHODE IN VERBAND MET DE EUROPA 2020-STRATEGIE Versterking van de sociale open coördinatiemethode in verband met Europa De open coördinatiemethode voor sociale bescherming en sociale integratie (de sociale OCM) heeft zich ontpopt als een soepel, heilzaam en effectief instrument 1 met het oog op de gemeenschappelijke prioriteiten voor het sociaal beleid op uniaal en nationaal niveau. De methode moet echter zichtbaarder en effectiever worden. 2. De sociale dimensie van de Europa 2020-strategie en de solidere sociale bepalingen in het Verdrag van Lissabon (zoals de horizontale sociale clausule) bieden een kans om de sociale OCM te versterken. Ingrijpende gevolgen van de sociale OCM - voorbeelden in alle lidstaten heeft de sociale OCM geleid of bijgedragen tot beleidsherzieningen en het openbaar debat, en heeft hij mee de politieke agenda bepaald. Opvallende voorbeelden van beleidsterreinen zijn kinderarmoede actieve integratie, dak- en thuisloosheid, langdurige zorg en de hervorming van de pensioenen. 1 Zie de artikelen 153 en 160 van het hoofdstuk sociaal beleid van het Verdrag over de werking van de EU /11 gys/ 2

3 de sociale OCM is in sommige lidstaten een ondersteunende factor voor de aanneming van nieuwe wetgeving (op gebieden zoals langdurige zorg, actieve integratie, de geleidelijke afschaffing van vervroegde uittreding of de sociale economie) en voor de inspanningen om socialebeschermingsstelsels financieel houdbaarder of toereikender te maken. de ontwikkeling van gemeenschappelijke indicatoren heeft zowel in de EU als op nationaal niveau voor meer capaciteit inzake statistiek en analyse op sociaal gebied gezorgd. Vooral de (herziene) Laken-indicatoren worden door alle betrokkenen gewaardeerd. het beleidscoördinatieproces, en in het bijzonder de werkzaamheden met betrekking tot indicatoren, in de context van Europa 2020 tot overeenstemming geleid over een EUstreefcijfer voor de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting. 3. De sociale OCM moet een totaalaanpak blijven, die op drie deelgebieden wordt gevolgd: sociale integratie, pensioenen, en gezondheidszorg en langdurige zorg. In de methode moet het sociale Europa zichtbaar worden. Zij behoort centraal te staan in het streven naar een doeltreffende beleidscoördinatie op sociaal gebied, zal de stuwende kracht moeten vormen achter de Europese initiatieven inzake sociaal beleid, en erop gericht moeten zijn de socialebeschermingsstelsels toereikend en financieel houdbaar te maken en te moderniseren. 4. De sociale OMC is een essentieel hulpmiddel voor de ministers van sociale zaken bij het bewaken en evalueren van de sociale situatie, van de ontwikkeling van de socialebeschermingsstelsels, en van de sociale dimensie van de Europa 2020-strategie (vooral, maar niet uitsluitend, geïntegreerd richtsnoer nr. 10). 5. De Raad Epsco zal korte, duidelijke teksten ontvangen, gebaseerd op empirisch onderbouwde, te juister tijd gemaakte analyses. Met het oog hierop zal ook de samenwerking en de coördinatie tussen de comités van de Unie (met name het Comité voor sociale bescherming, het Comité voor de werkgelegenheid en het Comité voor de economische politiek) en andere bevoegde groepen op hoog niveau (bijvoorbeeld inzake demografie, volksgezondheid, onderwijs, gendermainstreaming, gehandicapten) worden verbeterd /11 gys/ 3

4 6. De sociale OCM (gemeenschappelijke doelstellingen, gemeenschappelijke indicatoren, rapportage, opbouw van analysecapaciteit, instrumenten voor wederzijds leren) is een deelaspect van de governance-cyclus voor Europa 2020 (het Europees semester), en blijft als zodanig herkenbaar. Herbevestiging van de gemeenschappelijke doelstellingen inzake sociale bescherming en sociale integratie 7. Het Comité voor sociale bescherming is van oordeel dat de gemeenschappelijke doelstellingen inzake sociale bescherming en sociale integratie in het nieuwe decennium overeind blijven: zij zijn een antwoord op de voornaamste uitdagingen waarmee de lidstaten worden geconfronteerd. Wel zijn er enkele kleine technische aanpassingen nodig, ter wille van de coherentie met Europa 2020 en de sociale bepalingen van het Verdrag van Lissabon (zie BIJLAGE). Voortgezette - maar veel beknoptere - rapportage in het kader van Europa Volgens het Comité voor sociale bescherming vereist de beleidscoördinatie in het kader van de sociale OCM dat er regelmatig strategische rapporten worden uitgebracht, zodat de lidstaten hun beleid en vorderingen m.b.t. de gemeenschappelijke doelstellingen inzake sociale bescherming en sociale integratie kunnen presenteren; ook is het Comité er voorstander van dat de sociale dimensie van de nieuwe strategie wordt geëvalueerd. 9. De inbreng van de lidstaten zou het beleid en de maatregelen op de drie deelgebieden van de sociale OCM bestrijken, met een meerjarenperspectief. Het werk zou zo moeten worden geregeld dat er synergie met de beleidscyclus van Europa 2020 en de nationale rapportageregels ontstaat en overlapping wordt voorkomen, in het besef van de beperkte middelen waarover de nationale instanties en de Europese Commissie beschikken. 10. Jaarlijks zal de lidstaten, ter gelegenheid van de indiening van het nationale hervormingsprogramma, om een beknopt voortgangsrapport over bepaalde deelgebieden worden verzocht, alsook eventueel om een geactualiseerd plan waarin de nationale beleidscyclus is verdisconteerd /11 gys/ 4

5 11. Het Comité voor sociale bescherming kan besluiten dat in de rapportage van de lidstaten, en ook anderszins in het kader van de sociale OCM, bepaalde thema's nader moeten worden belicht. De thematische werkzaamheden van het Comité kunnen er ook toe leiden dat de Commissie en de lidstaten gezamenlijk verslagen opstellen. 12. De voortgang naar de doelstellingen van de sociale OCM, alsook de implementatie van de sociale dimensie van Europa 2020, zullen in het jaarverslag van het Comité worden geëvalueerd. Zodoende zal de Raad Epsco beleidsnota's over sociale aangelegenheden aan de voorjaarsbijeenkomst van de Europese Raad kunnen richten, die het hele terrein van de sociale OCM omvatten. Verbetering van het wederzijds leren en van de analysecapaciteit 13. Collegiale toetsing en wederzijds leren zijn essentiële aspecten van de sociale OCM. Zij moeten samengaan met beleidshervorming, en doelgericht zijn. Innovatieve oplossingen voor een betere verspreiding van de resultaten moeten worden bedacht. 14. Verbetering van de analysecapaciteit en van de empirische onderbouwing van het beleidswerk in verband met de sociale OCM is van cruciaal belang. Het Comité moet verder werken aan indicatoren op de drie deelgebieden, en ze inpassen in het gezamenlijk evaluatiekader. In het kader van de afgesproken rapportagemechanismen moeten de lidstaten en de Commissie selectief en voor zover nodig voort blijven bouwen op de indicatoren die zij voor sociale integratie, pensioenen, gezondheidszorg en langdurige zorg samen hebben vastgesteld /11 gys/ 5

6 Versterking van de rol van de belanghebbenden en ontwikkeling van synergie met het Europees platform tegen armoede en sociale uitsluiting 15. Hoewel de sociale OCM allereerst een door de Commissie ondersteund intergouvernementeel proces is, is het ook een nuttig instrument gebleken om andere belanghebbenden bij de beleidsbepaling te betrekken, en moet op deze basis verder worden gewerkt. Van belang is dat sociale partners, ngo's, regionale en lokale autoriteiten een grotere rol krijgen toebedeeld, zodat er meer eigen inbreng is in de beleidsmaatregelen in het kader van de sociale OCM en deze maatregelen effectiever worden, en er meer van elkaar geleerd wordt. Ook de andere bevoegde instellingen van de Unie moeten op Unieniveau bij het proces worden betrokken. 16. De lidstaten en de Commissie zullen erop moeten toezien dat de initiatieven die uitgaan van het Europees platform tegen armoede en sociale uitsluiting en de beleidscoördinatie in de sociale OCM elkaar versterken /11 gys/ 6

7 BIJLAGE DOELSTELLINGEN VAN DE OCM VOOR SOCIALE BESCHERMING EN SOCIALE INTEGRATIE (Technische bijwerking) Overkoepelende doelstellingen van de open coördinatiemethode voor sociale bescherming en sociale integratie: a) sociale samenhang, gelijkheid van man en vrouw, en gelijke kansen voor iedereen, door toereikende, toegankelijke, financieel houdbare, flexibele en efficiënte socialebeschermingsstelsels en beleidsmaatregelen voor sociale integratie; b) effectieve interactie tussen de doelstellingen van Europa slimme, duurzame en inclusieve groei - met volledige inachtneming van de desbetreffende sociale bepalingen van het Verdrag van Lissabon, in het bijzonder artikel 9, de zogenoemde "horizontale sociale clausule"; c) goed bestuur, transparantie en inspraak van de betrokken actoren bij de opstelling, uitvoering en bewaking van het beleid. Doelstellingen op de verschillende beleidsgebieden: Een beslissende bijdrage leveren aan de uitroeiing van armoede en sociale uitsluiting, door: d) eenieder toegang te bieden tot de voorzieningen, rechten en diensten die hij nodig heeft met het oog op participatie aan het maatschappelijk leven, uitsluiting tegen te gaan, en elke vorm van discriminatie die tot uitsluiting leidt te bestrijden; e) eenieder tot sociale integratie te activeren, door het bevorderen van arbeidsparticipatie en het bestrijden van armoede en uitsluiting; 10405/11 gys/gar/mv 7 BIJLAGE

8 f) te zorgen voor een goede coördinatie van het sociale-integratiebeleid en voor inspraak van alle beleidsniveaus en van alle betrokkenen - ook mensen die in armoede leven - alsook voor een efficiënt en effectief sociale-integratiebeleid, dat onderdeel moet worden van het overheidsbeleid in alle betreffende sectoren, met name het economisch beleid, het begrotingsbeleid, het onderwijs- en opleidingsbeleid en de programma s van de structuurfondsen (speciaal het ESF). Toereikende en duurzame pensioenen te waarborgen, door: g) ervoor te zorgen dat iedereen een toereikend pensioeninkomen geniet, en dat de mensen een pensioen kunnen verwerven waarmee zij hun levensstandaard in redelijke mate op peil kunnen houden, in een geest van rechtvaardigheid en solidariteit tussen en binnen de generaties; h) gelet op de vergrijzing en de druk op de overheidsfinanciën, in het kader van de drievoudige strategie tegen de budgettaire gevolgen van die vergrijzing toe te zien op de financiële houdbaarheid van de openbare en particuliere pensioenstelsels, met name door: mensen langer aan het werk te houden en actief ouder worden aan te moedigen; een goed en rechtvaardig evenwicht tussen premies en uitkeringen tot stand te brengen; en de betaalbaarheid en de zekerheid van kapitaaldekkingsstelsels en particuliere regelingen te bevorderen; i) te zorgen voor transparante pensioenstelsels die afgestemd zijn op de behoeften en verwachtingen van vrouwen en mannen, en de behoeften van een moderne samenleving, en aangepast aan de vergrijzing en de structurele veranderingen; ervoor zorgen dat mensen de nodige informatie krijgen om hun pensionering te plannen en dat hervormingen op basis van een zo breed mogelijke consensus worden doorgevoerd. Zorgen voor toegankelijke, hoogwaardige en houdbare gezondheidszorg en langdurige zorg, door j) iedereen toegang te bieden tot de nodige gezondheidszorg en langdurige zorg en te voorkomen dat zorgbehoeftigheid tot armoede en financiële afhankelijkheid leidt; ongelijkheid op het vlak van toegang tot zorg en gezondheidsresultaten aan te pakken; 10405/11 gys/gar/mv 8 BIJLAGE

9 k) de kwaliteit van de gezondheidszorg en de langdurige zorg te bevorderen en de zorg aan te passen - ook in preventieve zin - aan de veranderende maatschappelijke en individuele behoeften en voorkeuren, met name door kwaliteitsnormen op grond van de beste internationale praktijk vast te stellen en door gezondheidswerkers, patiënten en zorgontvangers meer verantwoordelijkheid te geven; l) ervoor te zorgen dat passende en hoogwaardige gezondheidszorg en langdurige zorg betaalbaar en financieel houdbaar blijven, en daartoe een rationeel gebruik van de middelen bevorderen, met name door middel van de nodige stimulansen voor gebruikers en verstrekkers, goed bestuur, en coördinatie tussen zorgstelsels en publieke en particuliere zorginstellingen. Kwaliteit en houdbaarheid op de lange termijn vereisen dat een gezonde en actieve levenswijze wordt bevorderd en dat de zorgsector over de juiste mankracht beschikt /11 gys/gar/mv 9 BIJLAGE