Circulair denken, circulair doen: dé nieuwe norm! STAND VAN ZAKEN OP HET GEBIED VAN NORMALISATIE CIRCULAIRE ECONOMIE DE WERELD OP ÉÉN LIJN.

Transcriptie

1 Circulair denken, circulair doen: dé nieuwe norm! STAND VAN ZAKEN OP HET GEBIED VAN NORMALISATIE CIRCULAIRE ECONOMIE DE WERELD OP ÉÉN LIJN.

2 WAT GEBEURT ER AL OP HET GEBIED VAN NORMONTWIKKELING IN HET KADER VAN CIRCULAIRE ECONOMIE? Het onderwerp circulaire economie krijgt veel aandacht in de media. Dat is niet zo verwonderlijk, gezien alle ontwikkelingen, zowel op internationaal als nationaal niveau. Wereldwijd zie je dat organisaties aan het kijken zijn hoe ze zich kunnen voorbereiden op beperkte beschikbaarheid van grondstoffen en hoe ze op een andere manier hun ontwerp en productieproces kunnen inrichten. De Europese Commissie heeft het Circular Economy Plan ontwikkeld. Nationaal gezien is het Grondstoffenakkoord ondertekend door veel partijen, die op dit moment druk aan het werk zijn om transitieagenda s op te stellen voor deze sectoren: kunststoffen, biomassa en voedsel, maakindustrie, bouw en consumenten. In deze agenda s wordt aangeven welke stappen nodig zijn om de transitie naar een circulaire economie te versnellen. Ondertussen zit NEN natuurlijk niet stil! Doordat we nauw betrokken zijn bij onderwerpen die directe raakvlakken met circulaire economie hebben en we direct contact hebben met verschillende belanghebbenden uit alle sectoren, weten we wat er speelt en waar er behoefte is aan nieuwe afspraken of herziening van bestaande. Terugkerend thema in onze gesprekken met belanghebbenden is de behoefte aan afspraken. Dat geldt zowel voor grondstoffen, gerecyclede materialen als de inkoop van circulaire producten. Veel organisaties werken nu met een kleine en gesloten keten om zeker te zijn van kwaliteit en betrouwbaarheid van grondstof en product. Hierdoor wordt schaalvergroting beperkt. Afspraken kunnen marktpartijen helpen hun afzetmarkt aanzienlijk te vergroten. Bovendien merken we ook dat er behoefte is aan nieuwe businessmodellen. We hebben voor u een overzicht gemaakt van initiatieven die al lopen op het gebied van normalisatie en circulaire economie. Mist u een onderwerp? Laat het ons dan weten, dan kijken we samen met u wat de mogelijkheden voor normalisatie zijn. 2

3 KUNSTSTOFFEN BOUW Of het nu gaat om kunststof kratten of stofzuigers: fabrikanten van kunststofproducten geven aan dat het dringend nodig is de eigenschappen van gerecyclede plastics vast te leggen. Met dergelijke algemeen geaccepteerde standaarden krijgen de betrokken marktpartijen duidelijkheid over kwaliteit en hoeven ze niet steeds opnieuw met afzonderlijke toeleveranciers afspraken te maken. Tegelijk biedt het voor recyclingbedrijven de mogelijkheid op voorraad te gaan produceren. Dit zal de markt open maken en vergroten. Het is zaak hierbij alle spelers in de keten te betrekken: producenten van kunststof-recyclaat, compounders en producenten eindproducten. NEN is hierover in gesprek met de branche. Ontwikkeling van product-specificaties kan ook een belangrijk onderdeel gaan vormen van de Europese plastics strategy. NEN is de aangewezen partij vanwege zijn rol als convenor met deskundigheid over normalisatieprocessen en het gezag van een neutrale partij. Eelco Smit, Sustainability Director bij Philips Spelers in de bouwketen, zoals architecten, bouwbedrijven, opdrachtgevers voor bouwwerken, geven aan behoefte te hebben aan eenduidige kaders voor circulariteit. Wat verstaan we eigenlijk onder een circulaire bouw? Hoe stel je vervolgens vast of een gebouw circulair is en welke informatie is nodig met het oog op toekomstig hergebruik? Als dit duidelijk is, kan circulariteit meegenomen gaan worden in het gehele bouwproces: ontwerp, aanbesteding, bouw en uiteindelijk de ontmanteling van een gebouw. Parallel zijn technische afspraken nodig over kwaliteitseigenschappen van herbruikbare bouwelementen en -producten. Daarbij rijst de vraag in welke mate een uitkomend element of product geschikt is voor hergebruik in een gelijkwaardige toepassing? En wie garandeert die kwaliteit? Een traject is gestart om te onderzoeken of en hoe bestaande productnormen aangepast kunnen worden zodat hergebruik op een veilige en verantwoorde wijze kan plaatsvinden. We hebben er belang bij dat bamboe bekend staat als een product van topkwaliteit. Normontwikkeling helpt daarbij. Arjen van der Vegte, manager Research en Development MOSO Bamboo 3

4 BIOMASSA & VOEDSEL MAAKINDUSTRIE Ook voor innovatieve bio-based producten, zoals bioplastics en bio-based bouwmaterialen, geven bedrijven aan dat transparante afspraken nodig zijn, waarin de product-eigenschappen eenduidig zijn vastgelegd. Dat geeft afnemers zekerheid over kwaliteit in vergelijking tot conventionele producten, de bio-based herkomst wordt geborgd en positieve eigenschappen worden objectief gemaakt. Voor bijvoorbeeld bamboe-producten zijn normen ontwikkeld, deze helpen om de marktpositie te versterken. In het project Star4BBI werkt een Europees consortium onder leiding van NEN aan de ontwikkeling van Europese normen voor biobased producten. Een actueel voorbeeld zijn kwaliteitscriteria voor fosfaathoudende meststoffen die in waterzuiveringsinstallaties worden teruggewonnen. Deze borgen een veilige en verantwoorde toepassing. NEN is nauw betrokken bij een recent Europese initiatief om deze uit te werken. Dit zal bijdragen aan bredere, Europese marktacceptatie van deze producten. Juist bij dit nieuwe materiaal is het van belang dat duidelijk is wat de materiaaleigenschappen zijn en of het ook echt honderd procent bio-based is. François de Bie, Senior Marketing Director bij Total Corbion PLA Voor een breed scala aan circulaire producten is behoefte aan prestatie-eisen. Wanneer mag je iets een circulair product noemen? En in welke mate is het circulair? Eenduidige afspraken hierover zijn nodig om producenten en consumenten duidelijkheid te geven, en vormen een noodzakelijke basis voor circulair inkopen. Onze producten staan niet op zichzelf, we opereren in een buitenwereld met veel andere spelers. Het ontwikkelen van normen vergemakkelijkt onze bedrijfsvoering. Als je een algemeen geaccepteerde norm hebt, hoeft je niet telkens aan partijen uit te leggen wat je precies bedoelt. Jos Beekwilder, manager Productveiligheid en Milieu Océ Op dit vlak loopt een belangrijk Europees project, onder leiding van NEN. Hierin worden voor producten onder de eco-design richtlijn (cv-ketels, verlichting en motoren), criteria voor het gebruik van circulair materiaal ontwikkeld. Daarbij worden alle aspecten van circulariteit meegenomen: van productontwerp en levensduuur tot refurbishing en recycling. Deze aanpak biedt een blauwdruk om ook voor andere productgroepen circulariteit eenduidig te omschrijven. Er loopt onder andere loopt een mondiaal initiatief voor medische apparatuur. Dit is een voorbeeld van circulaire inkoop. 4

5 CONSUMENTENGOEDEREN EN AFVAL MEER WETEN? Consumentengoederen worden na gebruik steeds meer gescheiden ingezameld. Dit maakt het hergebruik en recyclen van de materialen gemakkelijker. De gescheiden materiaalstromen worden nog vaak relatief laagwaardig ingezet. Om tot hoogwaardiger inzet te komen, zijn eenduidige afspraken vereist over de specificaties. Een belangrijk issue hierbij is de aanwezigheid van schadelijke stoffen in secundaire stromen en hoe deze veilig en verantwoord toegepast kunnen worden. Bij het ontwikkelen van specificaties is het zaak dat alle partijen in de keten hierbij betrokken zijn zodat het vertrouwen in deze materialen toeneemt. Voor verpakkingsafval is inmiddels het initiatief genomen om te komen tot Europese normen, met het doel recycling naar een hoger niveau te brengen. Ook hierbij wordt gewerkt aan ecodesign, waardoor de levensduur van consumentengoederen verlengd wordt en hergebruik gestimuleerd. Bent u ook bezig met de overgang naar een circulaire economie en merkt u dat normen of richtlijnen nog niet geschikt zijn voor nieuw ontwikkelde producten, processen en/of diensten? Of misschien is uw product, proces of dienst zo vernieuwend, dat er nog geen normen of richtlijnen voor bestaan? Neem dan contact op met NEN, zodat we kunnen kijken welke mogelijkheden er zijn om deze aan te passen of op te stellen. Want juist dat is de rol van NEN: het bijeen brengen van partijen die belang hebben bij afspraken over een bepaald onderwerp en daardoor de marktintroductie van nieuwe producten versneld wordt. Heeft u zelf al een inspirerend voorbeeld van de wijze waarop u de transitie naar een circulaire economie heeft gemaakt? Dan willen we graag met u in contact komen! Normen zorgen voor een heldere structuur in de markt. Dat zorgt op zijn beurt voor marktordening. Alleen op die manier kun je ervoor zorgen dat er een stroom op gang komt die groot genoeg is om ook echt een bijdrage te leveren aan een circulaire economie. John Vernooij, algemeen directeur Omrin De circulaire economie komt pas echt op stoom als er bruikbare normen onder liggen. Jacqueline Cramer naar circulair@nen.nl of telefoon Circulaire economie is - zoals iedere nieuwe economie - gebaat bij marktacceptatie, opschaling, vertrouwen in de maatschappij. De nationale en internationale afspraken die we hier maken zorgen voor de versnelling om te komen tot de circulaire economie Harold Pauwels, BU Manager Standards 5

6 NEN Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft T (015) circulair@nen.nl Disclaimer. Getracht is om in deze brochure correcte en volledige informatie te geven. Aan deze brochure kunnen echter geen rechten ontleend worden.