MASTERPROEF DE HARMONISERING VAN HET OCTROOIENRECHT OP EUROPEES NIVEAU

Transcriptie

1 MASTERPROEF DE HARMONISERING VAN HET OCTROOIENRECHT OP EUROPEES NIVEAU Benoît Koslowski Stamnummer: Master Europees Recht Academiejaar: Promotor: Prof. Dr. I. Govaere Commissarissen: G. Zonnekeyn J. Bocken

2 Ik heb kennis genomen van het belang van de masterproef in de Master in het Europees Recht, zoals aangegeven in het Reglement masterproef. Ik verklaar op eer dat er geen teksten zonder aanduiding van bron of zonder correcte citeerwijze in deze verhandeling werden opgenomen. 2

3 The patent system added the fuel of interest to the fire of genius. (Abraham Lincoln) 3

4 Inhoudsopgave - Inleiding - Deel I: De niet-communautaire instrumenten 1. Het verdrag van Parijs 2. Het Samenwerkingsoctrooiverdrag 3. TRIPS 4. Het Europees Octrooiverdrag 4.1. Structuur en organisatie van de EOO 4.2. De toekenningsprocedure 4.3. Voorwaarden om een Europees octrooi te verkrijgen Nieuw Uitvinderswerkzaamheid Industriële toepassing 5. Wijzigingen aangebracht aan het EOV 5.1. EOV zoals gewijzigd in EPLA 5.3. London Agreement - Deel II: De communautaire instrumenten - I: Het verdrag inzake het Gemeenschapsoctrooi voor de Gemeenschap 1.1. Kosten van het Gemeenschapsoctrooi 1.2. Vertalingen 1.3. Rechterlijke Organisatie - II: De communautaire initiatieven van 1989 tot Hoofdstuk 1: Het Groenboek van De problematiek van de vertaalkosten 1.2. De problematiek betreffende het rechtssysteem 1.3. De regeling met betrekking tot de taksen 1.4. De verhouding tussen het Gemeenschapsoctrooi en het Europees octrooi 1.5. Harmonisatiemaatregelen 1.6. Maatregelen om het octrooisysteem aantrekkelijker te maken voor KMO s - Hoofdstuk 2: De follow-up van Raadplegingsronde 1.2. Kenmerken van het Gemeenschapsoctrooi 1.3. Harmonisatie van het bestaande octrooirecht 1.4. Uitvindingen gedaan door werknemers 1.5. Kleine en middelgrote ondernemingen - Hoofdstuk 3: Voorstel tot een verordening 1.1. Kenmerken van het Gemeenschapsoctrooi - Hoofdstuk 4: De octrooieerbaarheid van in computers geïmplementeerde uitvindingen - Hoofdstuk 5: Het politiek akkoord van 3 maart Hoofdstuk 6: Voorstel tot instelling van een Gemeenschapsoctrooigerecht - Hoofdstuk 7: De rechtsbescherming van biotechnologische uitvindingen - III. Recente ontwikkelingen - Conclusie - Bibliografie 4

5 INLEIDING Deze bijdrage belicht de situatie van het octrooienrecht zoals het vandaag de dag bestaat op Europees niveau. Het octrooienrecht is een materie waarvan men reeds vroeg het besef had, dat een regelgeving die de nationale grenzen overschreed, een must was. Het is daarom ook een van de eerste materies omtrent dewelke een internationaal verdrag werd gesloten. De noodzaak om een adequate regeling te hebben op Europees niveau ligt in het feit, dat men op die manier de mogelijkheid heeft om een uitvinding niet louter te beschermen op nationaal vlak. Men zorgt voor een vereenvoudiging van de administratieve formaliteiten die dienen te worden doorlopen. Het voordeel van zo n regeling is met name dat de procedure tot het bekomen van een dergelijk octrooi slechts een keer dient te worden doorlopen, dit zorgt voor een aanzienlijke besparing in kosten en tijd. Aan de basis van het octrooi ligt een uitvinding dewelke men wil patenteren. Opgemerkt dient te worden dat in de Lissabonstrategie ertoe gestreefd werd om de EU tegen 2010 tot de meest competitieve en dynamische kenniseconomie van de wereld om te vormen. Een instelling van een Gemeenschapsoctrooi past in het licht van deze doelstelling. Vandaar zijn er de voorbije jaren reeds verschillende stappen ondernomen vanuit de Commissie om tot een Gemeenschapsoctrooi te komen. Tot op heden zijn deze initiatieven nog niet uitgemond in een harmoniseringsmaatregel. Een octrooi kan namelijk gezien worden als een innoverende maatregel. Men doet investeringen die de gebruiker ten goede komt. Vandaar ook de noodzaak om deze innoverende maatregelen te stimuleren. Daarvoor is het vereist dat er een adequate regeling is die particulieren en ondernemingen aanmoedigt om zich te focussen op ontwikkeling en innovatie. Het voornaamste doel van de regeling is dat er een kader wordt geboden dat een voldoende niveau van bescherming biedt aan de octrooihouder en vooral dat het kosten-baten plaatje in verhouding is. Deze bijdrage kan worden onderverdeeld in twee belangrijke delen. In een eerste luik wordt ingegaan op de huidige situatie van het octrooienrecht. Er wordt toegespitst op de verschillende conventies en verdragen die de basis van deze regelgeving vormen en met name wordt er dieper ingegaan op het Europese octrooienverdrag, daar dit verdrag de belangrijkste 5

6 regelgeving betreffende het octrooienrecht op Europees niveau vertegenwoordigt. Er wordt hierbij specifiek ingegaan op de verschillende organen die door dit verdrag werden opgericht en de procedure die dient gevolgd te worden om een octrooi op Europees niveau te laten gelden. Daarnaast wordt er stilgestaan bij de voordelen en de nadelen die een dergelijke procedure bevat. Eveneens wordt er aandacht besteed of er al of niet tegemoetgekomen is aan eventuele kritieken. In een volgend luik wordt dan gekeken naar de communautaire initiatieven die reeds werden genomen. Hierin wordt een overzicht gegeven van het moeizame totstandkomingsproces waarmee het Gemeenschapsoctrooi gekenmerkt wordt. Daarbij wordt er aandacht besteed aan het eerste echte initiatief vanwege de Gemeenschap met name het Verdrag van Luxemburg van 1975, tot het groenboek van de Commissie daterende uit 1997, om finaal te eindigen met de situatie zoals we die tot op de dag van vandaag kennen. De opdeling van deze bijdrage bestaat dus uit twee delen. Weliswaar is het eerder een fictieve scheidingslijn, daar deze twee luiken door elkaar lopen. Het octrooirecht wordt namelijk gekenmerkt door twee ontwikkelingen. Enerzijds zijn er de wijzigingen die worden doorgevoerd aan het Europees octrooiverdrag. Binnen de Europese Unie geniet dit verdrag de meeste invloed. Anderzijds focust deze bijdrage ook op de ontwikkelingen betreffende het Gemeenschapsoctrooi. Duidelijk zal worden dat dit proces reeds lang lopende is en dat voorlopig concrete resultaten uitblijven. Waar wel de nadruk op dient te worden gelegd, is het feit dat deze twee ontwikkelingen parallel met elkaar verlopen. Beide systemen groeien als het ware naar elkaar toe, zonder echter tot gevolg te hebben dat het ene systeem, het andere systeem vervangt. Ze blijven naast elkaar bestaan, maar men zorgt ervoor dat de systemen onderling op elkaar afgestemd raken. 6

7 DEEL I: DE NIET-COMMUNAUTAIRE INSTRUMENTEN Het octrooirecht in Europa vindt zijn oorsprong in het nationaal recht en in overeenkomsten, verdragen die op internationaal niveau zijn gesloten. In dit deel wordt dieper ingegaan op de verschillende rechtsinstrumenten die in Europa gelden. Het gaat hierbij om internationale overeenkomsten die hun rechtskracht vinden in Europa en waarin een regeling in vervat ligt om tot een octrooibescherming over te gaan. Er wordt achtereenvolgens het verdrag van Parijs (1), het verdrag tot samenwerking inzake octrooien ofwel het PCT (2.), de TRIPS (3.) en het Europees octrooiverdrag (4.) besproken. 1. Het verdrag van Parijs (1883) Het octrooirecht is een materie waar internationaal reeds in een vroeg stadium aandacht aan werd geschonken. Reeds in 1883 werd er op internationaal niveau een verdrag gesloten betreffende een octrooibescherming die de landgrenzen overschrijdt. Dit verdrag was het verdrag van Parijs betreffende de bescherming van de industriële eigendom dat uitgevaardigd werd op 20 maart Tevens is dit het oudste bestaande verdrag aangaande de industriële eigendom. 2 De landen die dit verdrag ondertekend hebben, vormen een Unie waarbinnen de industriële eigendom wordt beschermd. Dit verdrag kent een ruim draagvlak vermits er reeds 173 landen verdragspartij bij zijn. 3 De belangrijkste doelstelling van het verdrag is om een verkregen octrooi ook rechtsgeldig te verklaren in de andere verdragsstaten. Het probeert de procedure om een octrooi in andere verdragsstaten te verkrijgen, te vergemakkelijken. Na het verwerven van het octrooi verkrijgt men de mogelijkheid om dit octrooi rechtsgeldig te verklaren in de andere verdragsstaten. 4 Weliswaar is er wel een beperking in de tijd ingevoerd waarbinnen men gebruik moet maken van deze mogelijkheid. Zodoende dient men binnen de termijn van twaalf maanden na de oorspronkelijke octrooiaanvraag, over te gaan tot de patentering ervan in de andere 1 Verdrag van Parijs van 20 maart 1883 tot bescherming van de industriële eigendom, herzien te Brussel op14 december 1900, te Washington op 2 juni 1911, te s-gravenhage op 6 november 1925, te Londen op 2 juni 1934, te Lissabon op 31 oktober 1958 en te Stockholm op 14 juli C. GIELEN; D. W. F. VERKADE en E. J. ARKENBOUT, Intellectuele eigendom: tekst en commentaar, Kluwer, 2005, Voor lijst aantal verdragspartijen zie: 4 C. GIELEN; D. W. F. VERKADE en E. J. ARKENBOUT, Intellectuele eigendom: tekst en commentaar, Kluwer, 2005,

8 verdragsstaten. 5 Op die manier verwerft men als octrooihouder een prioritair recht om zijn uitvinding in andere landen te beschermen. De termijn van twaalf maanden zorgt er eveneens voor dat men een redelijke termijn heeft om al dan niet over te gaan tot het octrooieren in andere verdragsstaten. 2. Het verdrag tot samenwerking inzake octrooien (PCT 1970) In dit verdrag staat de samenwerking op het gebied van octrooien centraal. Dit verdrag wordt afgekort met PCT, wat staat voor Patent Cooperation Treaty. Het verdrag werd op 19 juni 1970 gesloten te Washington. De doelstelling van het verdrag is het verkrijgen van een octrooi dat men rechtsgeldig wil verklaren in meerdere landen te vergemakkelijken. Eveneens vestigt men de aandacht erop dat de verkrijging van het octrooi goedkoop uitvalt. 6 Het verdrag is een speciale overeenkomst die onder artikel 19 van het verdrag van Parijs van 1883 is opgemaakt. Ze zorgt ervoor dat men niet in elk land individueel de procedure tot de aanvraag van een octrooi dient te doorlopen. Het is voldoende dat er een internationaal aanvraagformulier wordt ingevuld waarin voldaan wordt aan de voorwaarden die het PCT stelt. Daarbij zal in elk van de aangeduide verdragsstaten het internationale aanvraagformulier worden behandeld als ware het een nationale aanvraag. Op die manier worden de administratieve formaliteiten die vervuld dienen te worden, vereenvoudigd. 7 Net zoals de procedure die vervat ligt in het Europees octrooiverdrag, kan men via het PCT ook een Europees octrooi aanvragen. Men kiest in welke landen het octrooi rechtskracht verwerft. Na het indienen van de aanvraagprocedure verkrijgt men een prioritair recht dat de mogelijkheid biedt om de octrooiaanvraag ook in landen uit andere regio s in te dienen. 8 Er moet wel rekening worden gehouden met het feit dat in hoe meer landen/regio s men een octrooibescherming wenst, de kosten evenredig zullen stijgen. Zo is een octrooi dat bescherming geniet in de hele wereld praktisch onbetaalbaar. 9 5 I. MUIR, M. BRANDI-DOHERN, S. GRUBER, European patent law, law and procedure under the EPC and PCT, Oxford, 1999, 1. 6 C. GIELEN; D. W. F. VERKADE en E. J. ARKENBOUT, Intellectuele eigendom: tekst en commentaar, Kluwer, 2005, 454 en I. MUIR, M. BRANDI-DOHERN, S. GRUBER, European patent law, law and procedure under the EPC and PCT, Oxford, 1999, 4. 7 I. MUIR, M. BRANDI-DOHERN, S. GRUBER, European patent law, law and procedure under the EPC and PCT, Oxford, 1999, 2. 8 Dit prioritair recht beslaat een periode van 30 maanden. 9 J. BRANTS en P. VERMEERSCH, Verkrijgen en handhaven van octrooirechten in België, Cawet, januari 2007, 12. 8

9 3. De TRIPS (1994) Dit verdrag werd ingesteld door de Wereld Handelsorganisatie op 15 april TRIPS is de afkorting van Agreement on Trade-Related aspects on Intellectual Property Rights. Hierin worden de bepalingen uit het Verdrag van Parijs van 1883 ofwel het Unieverdrag in overgenomen. Op het eerste gezicht lijkt dit een maat voor niks, daar er niet echt iets wezenlijks nieuws wordt geïntroduceerd. Het verschil zit hem echter dat er in het TRIPS een verdragsrechtelijke verplichting is opgenomen om de bepalingen na te leven. Indien een verdragspartij hier geen gehoor aan geeft, dan kan men in het kader van een geschillenbeslechtingsprocedure sancties opleggen. 10 Het verdrag is er gekomen daar de intellectuele eigendomsrechten zo n twintig jaar een steeds belangrijkere rol uitoefenden in het internationale rechtsverkeer. Vandaar was er nood aan de uitvaardiging van een internationale regeling. In de TRIPS wordt er een minimumbescherming ingevoerd met betrekking tot de intellectuele eigendomsrechten die door alle verdragspartijen 11 dient te worden gehandhaafd. 12 In art. 33 TRIPS ligt de bepaling vervat dat het octrooi een tijdelijke bescherming geniet van minstens 20 jaar te rekenen vanaf de octrooiaanvraag Het Europees octrooiverdrag (1973) Een van de belangrijkste rechtsinstrumenten betreffende octrooien die rechtskracht vinden in verschillende staten is het Europees octrooiverdrag (EOV). Het verdrag werd ingesteld om zo een Europese integratie op het gebied van octrooien te creëren. Reeds in 1949 stelde de Raad van Europa voor om een Europees octrooibureau op te richten dat instaat voor het uitreiken van octrooien op Europees niveau. Het verschil tussen de verschillende nationale octrooiregelingen in Europa betekent een rem op het realiseren van de interne markt. Reeds vanaf het Verdrag van Rome was er ook binnen de Gemeenschap de discussie om een Gemeenschapsoctrooi in te stellen. In 1963 kwam het dan tot de ondertekening van het 10 Ch GIELEN; D. W. F. VERKADE en E J ARKENBOUT, Intellectuele eigendom: tekst en commentaar, Kluwer, 2005, Er zijn 153 verdragspartijen bij de Wereldhandelsorganisatie, waaronder ook de Europese Gemeenschap. Voor lijst verdragspartijen zie: 12 P. VAN NUFFEL en V. VANOVERMEIRE, Over de bevoegdheid van het Hof van Justitie tot uitlegging van TRIPS en de directe werking van art. 50, lid 6 TRIPS, T.B.H. 2001, Art. 33 TRIPS: The term of protection available shall not end before the expiration of a period of twenty years counted from the filing date. 9

10 verdrag van Straatsburg betreffende de eenmaking van enkele onderdelen van het octrooirecht. 14 Zoals reeds in de inleiding werd geschetst zijn er twee evoluties kenmerkend voor het octrooienrecht op Europees niveau. Enerzijds is er het regelgevend proces waarbij men een gecentraliseerde regeling betreffende het octrooi instelt tussen lidstaten van de Europese Unie en staten die geen partij zijn bij het EG-verdrag. Anderzijds is er ook het proces waarbij men een Gemeenschapsoctrooi tracht te realiseren. Hierbij dient te worden opgemerkt dat dit enkel tussen lidstaten van de Europese Unie kan gelden. 15 Dit verdrag werd op 5 oktober 1973 ondertekend te München. Aan het verdrag ging een diplomatieke conferentie vooraf waarin de instelling van een Europees systeem voor de toekenning van een octrooi centraal stond. 16 Het EOV werd van kracht op 7 oktober Op dat moment waren er reeds zestien landen aangesloten bij het verdrag. De eerste octrooiaanvragen werden behandeld op 1 juni Het verdrag regelt de instelling en toekenning van een Europees octrooi, m.a.w. een octrooi dat geldig is in de verschillende verdragsstaten Cooperation Treaty. Het verdrag zelf is gerelateerd met het verdrag van Parijs en met het Patent Momenteel zijn er 35 landen verdragspartij bij het Europees octrooiverdrag. Het betreft hierbij Europese landen, waarvan het overgrote deel ook lidstaat is bij de Europese Unie. Daarnaast zijn er ook enkele landen die wel partij zijn bij het Europees octrooiverdrag, maar geen lidstaat zijn bij de Europese Unie. Het gaat hierbij om Turkije, Zwitserland, Voormalige Joegoslavische Republiek van Macedonië, Noorwegen, Monaco, Liechtenstein, IJsland en 14 Verdrag van Straatsburg van 27 november 1963 betreffende de eenmaking van enkele onderdelen van het octrooirecht. 15 D. GUELLEC en B. VAN POTTELSBERGHE DE LA POTTERIE, The economics of the European Patent System: IP policy for innovation and competition, Oxford, 2007, Diplomatic Conference for the setting up of a European System for the Grant of Patents, te München van 10 september 1973 tot 5 oktober B.S. 7 oktober B. DE VUYST, EPC 2000: enige bemerkingen bij substantiële veranderingen in het Europese Octrooiverdrag, I.R.D.I. 2007, Het EOV is gerelateerd met de Parijse Conventie via art. 19 van deze Conventie; met het octrooisamenwerkingsverdrag is het verbonden via art. 45 van het PCT. 20 I. MUIR, M. BRANDI-DOHERN, S. GRUBER, European patent law, law and procedure under the EPC and PCT, Oxford, 1999, 2. 10

11 Kroatië. Voorts zijn er verschillende staten die het Europees octrooiverdrag erkennen, maar er geen verdragspartij bij zijn. Het gaat hierbij om Servië, Bosnië-Herzegovina en Albanië. 21 Ook al zijn alle lidstaten van de Europese Unie verdragspartij bij het Europees octrooiverdrag, dan heeft dit niet noodzakelijk tot gevolg dat er sprake is van een Gemeenschapsoctrooi. De wezenlijke vereiste om tot een Gemeenschapsoctrooi te komen, is deze dat het octrooi enkel geldig is in de hele Gemeenschap. Staten die weliswaar verdragspartij zijn bij het EOV, maar geen lidstaat bij de Europese Unie, kunnen geen rechtskracht bieden aan een Gemeenschapsoctrooi. Het Europees octrooiverdrag biedt de mogelijkheid om een Europees octrooi aan te vragen, die zijn rechtskracht kan vinden in elk van de verdragsstaten. Weliswaar is het geen Europees octrooi in de strikte zin. Na de toekenning van het Europees octrooi is in elke staat waar het octrooi rechtskracht heeft, het geldende nationale recht van toepassing octrooien uit. Zodoende maakt dit Europees octrooi eigenlijk een bundel van nationale In dit onderdeel wordt er dieper ingegaan op het Europees octrooiverdrag. Er wordt gekeken naar de structuur van het Europees octrooibureau dat door het verdrag is ingesteld. Daarnaast zal ook de procedure in verband met de octrooiaanvraag tot de toekenning van het Europees octrooi worden belicht. In een laatste deel zal dan gekeken worden naar de gebreken waarmee het Europees octrooi behept is en worden de doorgevoerde wijzigingen besproken. Daarbij wordt vooral gefocust op de London Agreement 24 van 2000 die recentelijk in werking trad en op de EPLA 25 die een gecentraliseerd rechtscollege wil instellen. Voorts wordt er ook ingegaan op de wijzigingen die werden aangebracht aan het EOV na de diplomatieke conferentie te München van november Structuur van de Europese octrooiorganisatie 21 Een geüpdate lijst van het aantal verdragspartijen is te vinden op: 22 I. MUIR, M. BRANDI-DOHERN, S. GRUBER, European Patent Law: Law and procedure under the EPC and PCT, Oxford, Sweet & Maxwell, D. GUELLEC en B. VAN POTTELSBERGHE DE LA POTTERIE, The economics of the European Patent System: IP policy for innovation and competition, Oxford, 2007, De London Agreement trad in werking op 1 mei Draft of the European Patent Litigation Agreement, 16 februari Europees octrooiverdrag zoals gewijzigd op 16 juni 2001 door het adminstratief orgaan van het Europees octrooibureau. 11

12 Het Europees octrooiverdrag stelt een Europese octrooiorganisatie in. Ondanks het feit dat ze nauw verbonden is bij de Europese Unie, dient ze los te worden gezien van de Europese Unie. Ze heeft een intergouvernementeel karakter. De reden waarom ze geassocieerd kan worden met de Europese Unie is vanwege het feit dat de lidstaten van de Europese Unie tevens verdragspartij zijn bij het EOV. De Europese octrooiorganisatie bestaat uit een administratief en een uitvoerend orgaan. Het Europees octrooibureau is het uitvoerend orgaan van de Europese octrooiorganisatie De toekenningsprocedure voor een Europees octrooi In het Europees octrooiverdrag ligt de procedure vervat waarmee men een Europees octrooi kan verkrijgen. Een van de belangrijkste artikelen uit het Europees octrooiverdrag is art. 52 EOV. In dit artikel worden de vereisten vermeld waaraan een uitvinding dient te voldoen om in aanmerking te komen voor een Europees octrooi. Art. 52, eerste lid EOV stelt: European patents shall be granted for any inventions which are susceptible of industrial application, which are new and which involve an inventive step. Uit het eerste lid kan men drie essentiële voorwaarden halen. Elke uitvinding waaraan een Europees octrooi wordt verleend dient vatbaar te zijn voor industriële toepassing, nieuw en gekenmerkt worden van een inventiviteit. Indien niet cumulatief aan deze voorwaarden is voldaan, kan er niet worden overgegaan tot het uitreiken van het Europees octrooi. Het vervullen van deze drie voorwaarden is dus een conditio sine qua non om een Europees octrooi te verkrijgen. 28 De bepaling zelf is zeer ruim. Het zorgt ervoor dat een uitgebreide categorie van uitvindingen onder de bepaling kan vallen. Weliswaar worden er een aantal uitzonderingen gesteld van uitvindingen die niet voor octrooieerbaarheid in aanmerking komen. Deze uitzonderingen liggen vervat in lid 2 van art. 52 EOV. Hieruit volgt dat volgende uitvindingen zoals bedoeld in lid 1 niet octrooieerbaar zijn: a) discoveries, scientific theories and mathematical methods; 27 D. GUELLEC en B. VAN POTTELSBERGHE DE LA POTTERIE, The economics of the European Patent System: IP policy for innovation and competition, Oxford, 2007, R. LUNZER, The European Patent Convention, Sweet&Maxwell, London, 1995,

13 b) aesthetic creations; c) schemes, rules and methods for performing mental acts, playing games or doing business, and programs for computers; d) presentations of information. Daardoor zal elke uitvinding octrooieerbaar zijn, zolang ze niet uitdrukkelijk onder de uitzondering valt, vermeld onder art. 52, lid 2 EOV. Een van de grote punten van kritiek op deze uitzonderingen is het feit dat computerprogramma s niet kunnen worden geoctrooieerd. 29 Hierop wordt verder ingegaan. 30 De reden hiervoor is dat het dusdanig de concurrentiepositie met Japan en de VS sterk belemmert en dusdanig hypothekeert. Ondermeer ontdekkingen worden uitdrukkelijk uitgesloten van de octrooieerbaarheid. Deze uitzonderingen moeten weliswaar strikt worden geïnterpreteerd. Zo is de technische toepassing van een ontdekking wel vatbaar om door een octrooi te worden beschermd. Verder is er ook nog art. 52, lid 3 EOV dat een restrictieve interpretatie geeft aan de categorie van uitvindingen die door lid 2 worden uitgesloten. 31 Uit lid 3 volgt: The provisions of paragraph 2 shall exclude patentability of the subjectmatter or activities referred to in that provision only to the extent to which a European patent application or European patent relates to such subject-matter or activities as such. Vandaar dat enkel de uitvindingen welke uitdrukkelijk vermeld worden onder lid 2, uitgesloten worden van de bescherming door een octrooi. Tevens is er nog een bijkomende restrictie op deze uitzonderingsregel. Het is namelijk zo dat de uitvinding niet voor octrooieerbaarheid in aanmerking komt, maar de toepassing of de apparatuur die vereist is om toepassing te maken van de uitvinding kan wel worden geoctrooieerd. Zo kon de ontdekking van de X-ray stralen niet het voorwerp zijn van een bescherming via een octrooi, maar was de apparatuur die vereist is om deze stralen te zien wel voor octrooieerbaarheid vatbaar. 32 Tot slot is er nog een laatste lid in art. 52 waarin een bijkomende uitzonderingsgrond in vervat ligt. Zo kan men geen Europees octrooi verkrijgen indien het een medische behandeling 29 M. JANSSENS, Bescherming van computerprogramma s: (lang) niet alleen maar auteursrecht, T.B.H. 1998, Zie pagina M. JANSSENS, Bescherming van computerprogramma s: (lang) niet alleen maar auteursrecht, T.B.H. 1998, R. LUNZER, The European Patent Convention, Sweet&Maxwell, London, 1995,

14 betreft. 33 De grondslag hiervoor is het feit dat het de openbare orde raakt en dat er eveneens een gebrek is aan een industriële toepassing. 34 Daarbij dient ook te worden aangemerkt dat deze grondslag ook deels in art. 53 EOV is opgenomen, waarbij lid 1 van datzelfde artikel stelt dat een uitvinding steeds in overeenstemming moet zijn met de openbare orde en de goede zeden. Deze begrippen worden niet gedefinieerd, vandaar dat het tot de bevoegdheid van het rechtscollege van de Europese octrooiorganisatie behoort om deze begrippen te interpreteren. Zodoende kan een uitvinding niet ingaan tegen de wetten en regels die van toepassing zijn in meerdere of alle verdragspartijen bij het EOV Voorwaarden om een Europees octrooi te verkrijgen De uitvinding dient aan verschillende vereisten te beantwoorden. Zoals reeds hoger werd vermeld zijn de voorwaarden dat de uitvinding nieuw moet zijn, van een uitvinders werkzaamheid dient te getuigen en tot slot een industriële toepassing moet uitmaken. We bespreken in het volgend onderdeel deze begrippen achtereenvolgens. 1. Nieuw Deze voorwaarde is de belangrijkste vereiste waaraan voldaan moet worden om een octrooi te verkrijgen. Deze vereiste is terug te vinden in alle nationale octrooistelsels. 36 Indien niet aan deze voorwaarde is voldaan, kan er ook niet worden overgegaan tot de uitreiking van een octrooi. Deze vereiste is zoals hoger vermeld eveneens opgenomen in het EOV-verdrag. 37 Het Europees octrooibureau gaat over tot het onderzoek of de aanvraag aan de vereisten voldoet. Art. 54 van het EOV-verdrag geeft een verdere uitwerking van het begrip nieuwheid. Zo stelt art. 54, lid 1 dat an invention shall be considered to be new if it does not form part of the state of art. 38 De Nederlandstalige benaming is de stand van techniek. Hierbij wordt gekeken of de uitvinding waarvoor een octrooi wordt aangevraagd, niet in werkelijkheid reeds bestaat. Om te weten of een uitvinding niet reeds tot de stand van techniek behoort, is het noodzakelijk om te kijken naar alle informatie die reeds bekend werd gemaakt aan het publiek 33 Art. 52 (4) EOV: Methods for treatment of the human or animal body by surgery or therapy and diagnostic methods practised on the human or animal body 34 R. LUNZER, The European Patent Convention, Sweet&Maxwell, London, 1995, Ibid. 36 G. PATERSON, The European Patent System: The law and practice of the European Patent Convention, Londen, Sweet & Maxwell, 2001, Art. 52, eerste lid EOV-verdrag. 38 R. LUNZER, The European Patent Convention, Sweet & Maxwell, London, 1995,

15 op het moment dat de octrooiaanvraag wordt ingediend Deze informatie dient niet noodzakelijk in geschreven vorm te bestaan. Alle informatie die publiekelijk bekend gemaakt werd, valt onder deze categorie. Het is met andere woorden alle informatie die beschikbaar is voor het publiek. Zo valt de informatie die in mondelinge vorm werd gebracht eveneens onder de stand van techniek. 41 De interpretatie van dit begrip is zeer ruim. 42 Informatie die vertrouwelijk is, is geen informatie die publiekelijk bekend gemaakt is, en kan dus niet onder het begrip van de stand van techniek worden gekwalificeerd. 43 De stand van techniek is belangrijk omdat via deze methode wordt gekeken of de uitvinding nieuw en inventief is Uitvinderswerkzaamheid Deze vereiste houdt in dat de uitvinding duidelijk voortvloeit uit een uitvinderswerkzaamheid. Dit is het geval indien zij voor een deskundige niet op een voor de hand liggende wijze voortvloeit uit de stand van techniek. 45 We gaan niet dieper in op de bespreking van deze voorwaarde daar het ons te ver zou brengen. 3. Industriële toepassing Deze vereiste is opgenomen in art. 57 EOV. Ze stelt dat een uitvinding pas octrooieerbaar is if it can be made or used in any kind of industry, including agriculture. 5. Wijzigingen aangebracht aan het Europees octrooiverdrag 39 Art. 54, lid 2 stelt: The state of art shall be held to compromise everything made available to the public by means of a written or oral description, by use, or in any other way, before the date of filing of the European patent application. 40 S. ROBERTS en A. RUDGE, A complete guide to passing the European qualifying exam, Londen, Sweet & Maxwell, 2004, R. LUNZER, The European Patent Convention, Sweet & Maxwell, London, 1995, G. PATERSON, The European Patent System: The law and practice of the European Patent Convention, Londen, Sweet & Maxwell, 2001, D. GUELLEC en B. VAN POTTELSBERGHE DE LA POTTERIE, The economics of the European Patent System: IP policy for innovation and competition, Oxford, 2007, S. ROBERTS en A. RUDGE, A complete guide to passing the European qualifying exam, Londen, Sweet & Maxwell, 2004, P. DE JONG, O. VRINS en C. RONSE, Evoluties in het octrooirecht. Overzicht van rechtspraak , T.B.H. 2007, afl. 5,

16 Ondanks het feit dat het Europees octrooiverdrag reeds in 1978 in werking trad, zijn de wijzigingen die werden doorgevoerd aan het verdrag zeer miniem. Dit is enerzijds begrijpelijk, daar om het verdrag te wijzigen er steeds een consensus moet worden bereikt tussen de verdragspartijen. Vandaag de dag zijn er 35 verdragsstaten. Wijzigingen aangebracht aan het Europees octrooiverdrag moeten om rechtsgelding te vinden in elk van deze 35 verdragsstaten geratificeerd worden. 46 Desalniettemin was er sinds vanaf het begin discussies om de verdragstekst te wijzigen. 47 Zo werd de verdragstekst lichtjes gewijzigd in 1993, een ruimere wijziging werd doorgevoerd in 2000, dewelke hieronder zal worden behandeld. Daarnaast werd er ook aandacht besteed om naar een unitair octrooistelsel in Europa te streven. Vandaar dat een van de doelstellingen was om over te gaan tot de creatie van een uniform handhavingstelsel. 48 Voorts wenste men via de vereenvoudiging van de taalregels ook de uniformiteit van het octrooistelsel te bevorderen. Dit resulteerde in de aanname van twee overeenkomsten, met name de EPLA en de London Agreement Het Europees Octrooiverdrag zoals gewijzigd in 2000 Parallel met de invoering van het Gemeenschapsoctrooi worden er wijzigingen aangebracht aan het Europees octrooiverdrag. Zo werd tijdens een diplomatieke conferentie in november 2000 te München beslist om tot een herziening van het EOV over te gaan. Deze herzieningen moeten vooral de ontwikkelingen in het recht doorvoeren en de rol van het board of appeal versterken. De definitieve tekst werd aangenomen door het administratieve orgaan van de Europese octrooiorganisatie op 16 juni De inwerkingtreding bleef echter op zich wachten, maar werd finaal doorgevoerd op 13 december De belangrijkste veranderingen die werden doorgevoerd zijn enerzijds het bevestigen van het bestaan van de equivalentieleer in de Europese praktijk. Daarnaast werden er ook wijzigingen aangebracht aan het indieningsbeleid. Dit werd flexibeler, waardoor men op vereenvoudigde basis een octrooi kan bekomen. Daardoor kan men overgaan tot een snellere verlening van het octrooi D. GUELLEC en B. VAN POTTELSBERGHE DE LA POTTERIE, The economics of the European Patent System: IP policy for innovation and competition, Oxford, 2007, Europees octrooibureau, Assessment of the impact of the European patent litigation agreement (EPLA) on litigation of European patents, februari 2006, D. GUELLEC en B. VAN POTTELSBERGHE DE LA POTTERIE, o.c., De tekst werd door de Europese octrooiorganisatie definitief goedgekeurd op 16 juni B. DE VUYST, Europees octrooiverdrag aangepast, Juristenkrant 2007, 5 december 2007, 5. 16

17 5.2. European Patent Litigation Agreement (EPLA) De EPLA staat voor de European Patent Litigation Agreement. De EPLA is een autonoom internationaal akkoord dewelke een nieuwe internationale organisatie instelt, met name de Europese organisatie betreffende octrooigeschillen. 52 Het betreft hier een regeling tot de instelling van een gecentraliseerd rechtscollege in Europa die bevoegd is voor de behandeling van octrooigeschillen. Tijdens de intergouvernementele conferenties van Parijs 53 en Londen 54 werd het mandaat gegeven om hieromtrent een regeling uit te werken. Dit resulteerde dan in de European Patent Litigation Agreement. Opgemerkt dient wel te worden dat het hier voorlopig om een voorstel gaat. Deze overeenkomst kan gezien worden als een additioneel protocol 55 bij het Europees octrooiverdrag, waarbij de ondertekenaars van dit protocol gebonden worden om rechtsgeschillen voor het centrale rechtscollege te brengen. 56 Zodoende hebben de verdragstaten bij het EOV de mogelijkheid om al dat niet deel te nemen en op die manier dus bij te dragen aan het nieuwe uniforme rechtstelsel dat door de overeenkomst wordt ingesteld. Deze overeenkomst wil er voor zorgen dat de handhaving van de Europese octrooien niet langer geschiedt via de nationaalrechtelijke instanties. De reden hiervoor was dat het handhavingstelsel de rechtsonzekerheid in de hand werkt. Elke nationale rechter is in de mogelijkheid om een uitspraak te doen over een geschil betreffende een Europees octrooi. Op die manier kunnen er dispariteiten ontstaan in de rechterlijke uitspraken van de verschillende nationale rechters. Waar door de ene rechter geoordeeld wordt dat er sprake is van een inbreuk op een Europees octrooi, kan een andere rechter tot een tegenovergestelde uitspraak komen. Vandaar de noodzaak van een uniform rechtsstelsel, waarbij een gecentraliseerd rechtscollege uitspraak doet over octrooigeschillen. Op die manier wordt de rechtszekerheid bevorderd. Tevens zorgt de behandeling van de octrooigeschillen op nationaal vlak 52 P.-Y. CHARLES, Vers un système unifié de règlement des litiges pour les brevets européen: l EPLA, ICIP 2007, afl. 4, Intergouvernementele conferentie van Parijs van 25 juni Intergouvernementele conferentie van Londen van 17 oktober Oorspronkelijk was er sprake van European Patent Litigation Protocol, later heeft men dit laten wijzigen in de European Patent Litigation Agreement. 56 P.-Y. CHARLES, Vers un système unifié de règlement des litiges pour les brevets européen: l EPLA, ICIP 2007, afl. 4, S. LUGINBUEHL, A stone s throw away from a European Patent Court: The European Patent Litigation Agreement, E.I.PR. 2003, Europees octrooibureau, Assessment of the impact of the European patent litigation agreement (EPLA) on litigation of European patents, februari 2006, 2. 17

18 daarenboven nog voor een ander probleem. Zo kampen verschillende verdragsstaten bij het Europees octrooiverdrag met een ondermaatse kwaliteit van de rechtspleging waar rechters de nodige vakkennis niet hebben om octrooigeschillen te behandelen. Voorts werkt dit ook het forum shopping in de hand, waarbij men een gerechtelijke procedure gaat voeren in die landen waar men beter behandeld wordt ten overstaan van de gerechtelijke procedures uit andere landen. 59 Er dient wel opgemerkt te worden dat bij dit voorstel nauw samengewerkt wordt met de Europese Unie. Voornamelijk in hoofde van de Europese Commissie komt deze samenwerking tot uiting, waarbij de Commissie zich ertoe verbonden heeft om de tekst van het EPLA te finaliseren London Agreement Een van de belangrijkste discussiepunten van het Europees octrooiverdrag waren de hoge vertaalkosten die de aanvraag van een Europees octrooi met zich meebracht. Nadat men een Europees octrooi verkreeg, moesten de beschrijving en de conclusies ervan in alle talen worden vertaald van de landen waar het Europees octrooi van kracht was. Vandaar bestond reeds lang de vraag om deze hoge vertaalkosten te verlagen. Vooral vanwege het feit dat in vergelijking met het Amerikaanse systeem, de aanvraag van een Europees octrooi een kostelijke aangelegenheid was. Er werden conferenties georganiseerd waarop een herziening van het Europees octrooiverdrag werd besproken. Op 17 juni 2000 werd de London Agreement ofwel de Agreement on the application of Article 65 of the Convention on the Grant of European Patents uitgevaardigd. In deze overeenkomst stond de herziening van de vertaalkosten centraal. De verdragspartijen stemden ermee in om afstand doen van de verplichting die vervat ligt in art. 65 EOV om over te gaan tot de volledige vertaling van het octrooi in de officiële landstaal. 61 Deze London Agreement wordt ook wel het London Protocol genoemd, vanwege het feit dat ze eerder de structuur heeft die overeenstemt met een protocol dan met een overeenkomst. 59 P.-Y. CHARLES, Vers un système unifié de règlement des litiges pour les brevets européen: l EPLA, ICIP 2007, afl. 4, P.-Y. CHARLES, Vers un système unifié de règlement des litiges pour les brevets européen: l EPLA, ICIP 2007, afl. 4, B. DE VUYST, EPC 2000: enige bemerkingen bij substantiële veranderingen in het Europese Octrooiverdrag, I.R.D.I. 2007,

19 Reeds in juni 1999 kwam er in Parijs een intergouvernementele conferentie bijeen waarop een nieuwe regeling betreffende de vertaalkosten besproken werd. 62 De London Agreement vloeide hieruit voort. In de overeenkomst wordt het aantal vereiste talen waarin de aanvraag dient te worden opgesteld tot een minimum beperkt. Het volstaat dat het octrooi wordt aangevraagd in een van de officiële talen van het Europees octrooibureau, met name het Frans, het Duits of het Engels. 63 De doelstelling van de London Agreement was om de vertaalkosten dusdanig terug te schroeven, concreet met betrekking tot de vertaalkosten die gemaakt dienen te worden na de verlening van het Europees octrooi. De overeenkomst regelt de taalproblematiek zodanig dat er eerst een onderscheid moet worden gemaakt tussen de verschillende verdragsstaten. Er is een apart regime voor de lidstaten wiens officiële taal correspondeert met een van de officiële talen van het Europees octrooibureau. 64 Er dient dan geen vertaling meer te gebeuren volgens de regels vervat in art. 65 EOV. 65 Duitsland zal om die redenen een aanvraagprocedure in het Engels aanvaarden. Weliswaar dienen de conclusies steeds naar de andere twee officiële EOB-talen te worden omgezet. 66 Anderzijds is er ook een specifiek taalregime voor de andere verdragspartijen. Deze landen dienen een van de officiële talen van het Europees octrooibureau te kiezen. De meeste landen kiezen het Engels daar de grote meerderheid van de octrooien in het Engels worden opgesteld. Er dient dan enkel een vertaling te gebeuren van de conclusies in de landstaal. Indien een octrooi wordt afgeleverd in een andere officiële taal dan dewelke men heeft gekozen, dan zal men de keuze hebben om ofwel het volledige octrooi in de landstaal te laten vertalen ofwel te opteren voor de vertaling van de conclusies in de gekozen officiële taal. 67 De London Agreement werd ondertekend zoals reeds eerder vermeld op 17 juni Het duurde echter tot 1 mei 2008 voor de overeenkomst van kracht was. Deze overeenkomst moest namelijk alvorens ze van toepassing kon zijn in het rechtsstelsel geratificeerd worden. 62 Intergouvernemental conference of the member states of the European Patent Organisation on the reform of the patent system in Europe, Paris, juin 1999, O.J. EPO 8 9/1999, pp S. DE GREEF, Waarom de Belgische ondernemingen de ratificatie van het Protocol van Londen door België toejuichen, I.R.D.I. 2008, Deze landen zijn Frankrijk, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Luxemburg, Monaco en Zwitserland. 65 Art. 1 (1) London Agreement. 66 S. DE GREEF, Waarom de Belgische ondernemingen de ratificatie van het Protocol van Londen door België toejuichen, I.R.D.I. 2008, Art. 1(2) en (3) London Agreement. 19

20 Het minimum aantal ratificaties bedroeg acht. Weliswaar was dit aantal in 2006 al bereikt 68, maar er was nog een bijkomende ratificatievereiste opgenomen. De drie landen die het grootste aantal octrooien bezaten, ook overgaan tot de ratificatie. Het ging hierbij om Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Frankrijk lag lange tijd dwars. Ze gingen pas over tot de ratificatie van de London Agreement op 1 mei 2008, waarna de overeenkomst in werking trad. 69 Het gaat hierbij wel degelijk om een optioneel akkoord. Niet elke verdragspartij bij het Europees octrooiverdrag heeft de London Agreement aanvaard en geratificeerd. België bijvoorbeeld is geen verdragspartij, maar vanuit de Belgische regering zijn er positieve geluiden te horen om over te gaan tot de ratificatie van de London Agreement. Weliswaar is het daarvoor vereist dat het Belgisch Parlement de ratificatie goedkeurt. 70 Momenteel zijn er vijftien EVO-landen partij bij de London Agreement. 71 Doordat niet alle verdragspartijen van het EOV de London Agreement hebben ondertekend en geratificeerd, heeft dit voor gevolg dat deze landen nog steeds de volledige vertaling eisen van het Europees octrooi in hun landstaal opdat dit octrooi ook rechtskracht zou verwerven in hun rechtsgebied. Desalniettemin heeft de London Agreement gezorgd voor een forse vermindering van de vertaalkosten die gepaard gingen bij het toekennen van een Europees octrooi. Deze aanpassing was ook nodig om tot een betaalbaar Europees octrooi te komen dat bovendien aantrekkelijk is om aan te vragen. Anderzijds geeft een land als Italië de gevoeligheid betreffende de taalproblemen weer. Van de ene kant is er het besef dat er een taalproblematiek heerst en dat voor deze situatie een oplossing dient te worden gezocht. Van de andere kant zijn sommige staten niet geneigd om in te binden. Men wil niet zomaar zijn officiële landstaal op zij schuiven. 72 DEEL II : DE COMMUNAUTAIRE INITIATIEVEN In dit deel worden de verschillende initiatieven die door de Europese Unie werden genomen, uiteengezet. De discussie omtrent de invoering van een Gemeenschapsoctrooi wordt reeds 68 Er waren reeds negen ratificaties reeds doorgevoerd. 69 B. DE VUYST, EPC 2000: enige bemerkingen bij substantiële veranderingen in het Europese Octrooiverdrag, I.R.D.I. 2007, S. DE GREEF, Waarom de Belgische ondernemingen de ratificatie van het Protocol van Londen door België toejuichen, I.R.D.I. 2008, Voor een lijst van verdragsstaten die partij zijn bij de London Agreement zie : 72 S. DE GREEF, Waarom de Belgische ondernemingen de ratificatie van het Protocol van Londen door België toejuichen, I.R.D.I. 2008,

21 gedurende vele jaren gevoerd. Voor het begin van deze debatten moeten we reeds teruggaan naar de jaren Belangrijk is dat de discussie van het Gemeenschapsoctrooi los dient gezien te worden van het Europees octrooiverdrag. Dat verdrag is zoals hoger reeds uitvoerig werd geschetst, niet tot stand gekomen via de Gemeenschapswetgever. Het is een verdrag dat los staat van de Europese Unie, maar dat wel toepassing vindt binnen de Gemeenschap, daar alle lidstaten van de Europese Unie partij zijn bij dit verdrag. In dit onderdeel wordt dan ook besproken of het octrooisysteem zoals het vandaag van toepassing is in Europa enkel tot stand is gekomen via internationale verdragen, of indien via communautaire regelgeving de Europese Unie eveneens zijn bijdrage heeft verleend aan het Europese octrooistelsel. Vandaag is de octrooibescherming in de Europese Unie geregeld door twee systemen. Er is de bescherming op nationaal niveau waarbij elke lidstaat zijn eigen nationale octrooibescherming kent. Op interstatelijk niveau is er de regeling van het Europees octrooistelsel. Men zag al vroeg in dat om tot een adequate bescherming van het octrooi over te gaan, het van wezenlijk belang is dat deze bescherming niet enkel op nationaal vlak geldt, maar dat men deze bescherming ook buiten de landsgrenzen heeft. Vandaar dat er reeds vroeg pogingen waren om de verschillende nationaalrechtelijke octrooistelsels te harmoniseren. Ook in de Gemeenschap groeide al snel het besef dat er een Gemeenschapsoctrooi diende te worden ingesteld. De discussies kwamen in de jaren 60 op gang, maar die plannen verschenen op de achtergrond wanneer bleek dat er geen voldoende draagvlak was voor de invoering van een Gemeenschapsoctrooi. 74 Desalniettemin zijn er doorheen de jaren reeds verschillende pogingen ondernomen om een Gemeenschapsoctrooi te creëren. 75 Tot op heden is het echter bij vruchteloze pogingen gebleven, omdat geen enkel van de initiatieven die genomen werd tot een effectieve regelgeving leidde. In dit deel wordt dan ook uitvoerig ingegaan op de verschillende initiatieven die reeds werden genomen en de redenen waarom deze initiatieven nooit in een regelgeving resulteerden. 73 B. DE VUYST, Europees octrooiverdrag aangepast, Juristenkrant 2007, 5 december 2007, B. REMICHE en V. CASIERS, Brevet communautaire et modifications à la Convention sur le brevet européen, in Droits intellectuels : à la rencontre d une stratégie pour l entreprise, Brussel, Bruylant, 2002, 177 ; E. NOOTEBOOM en G. VAN OVERWALLE, The proposal for a Council Regulation on the Community Patent, I.R.D.I. 2001, Voorstel voor een verordening van de Raad betreffende het Gemeenschapsoctrooi, 1 augustus 2000, COM(2000) 412 def.,

22 In drie onderdelen wordt er concreet ingegaan op de eerste initiatiefpogingen, met voornamelijk aandacht voor de Luxemburgse conferentie omtrent het gemeenschapsoctrooi waarbij de aanname van een verdrag tot gemeenschapsoctrooi in de Gemeenschap volgde. In een volgend hoofdstuk wordt er dan aandacht besteed aan de diverse initiatieven die volgden op het verdrag tot instelling van een Gemeenschapsoctrooi. Er wordt daarbij gekeken naar de verschillende initiatieven die door de Commissie werden opgeworpen. Specifiek wordt aandacht besteed aan het groenboek met de daaropvolgende follow-up die de Commissie opstelde waarin ze de noodzaak van een gemeenschapsoctrooi verduidelijkte. In een laatste hoofdstuk wordt er dan gekeken naar de situatie zoals we die op heden kennen. De laatste maanden is er namelijk een stroomversnelling gekomen in de discussie omtrent het invoeren van een gemeenschapsoctrooi. I. Het verdrag inzake het Gemeenschapsoctrooi voor de Gemeenschap (1975) Ondanks het feit dat er reeds in 1973 een Europees octrooiverdrag tot stand kwam, woedde in de Europese Gemeenschap de discussie omtrent de invoering van een Gemeenschapsoctrooi. In 1973 werd een voorstel tot verdrag tot instelling van een Gemeenschapsoctrooi genomen. Uit de voorbereidende werken blijkt dat er voor de opstelling van dit verdrag vooral rekening werd gehouden met het Europees octrooiverdrag. 76 Deze voorbereidende werken waren heel uitgebreid, ze besloegen een 3-tal jaar en gedurende deze periode werd op regelmatige basis overleg gepleegd met de verschillende nationaalrechtelijke octrooiagentschappen en organisaties om zo een adequate regeling te creëren. 77 In de voorbereidende werken gaven de verschillende nationaalrechtelijke octrooiagentschappen en organisaties hun mening over de invoering van een Gemeenschapsoctrooi. Onder andere de internationale handelskamer, de WIPO 78, de unie van 76 Office for Official Publications of the European Communities, Records of the Luxembourg Conference on the Community patent 1975, 1982, 334p. 77 Prepatory Document nr. 03, Union of European Patent Agents, februari 1974 in Office for Official Publications of the European Communities, Records of the Luxembourg Conference on the Community patent 1975, 1982, WIPO: World Intellectual Property Organization 22

23 nationale patentagentschappen, de IFIA 79 en de verschillende lidstaten van de Gemeenschap op dat moment kwamen aan bod. In de voorbereidende documenten waren het merendeel van de partijen het eens over het voorstel tot instelling van een Gemeenschapsoctrooi dat door de Raad was voorgelegd, mits enkele aanpassingen werden doorgevoerd. 80 Ook de Commissie vaardigde haar opinie uit omtrent het voorstel dat door de Raad werd gelanceerd. Ze stelde dat er op het toekomstig Europees octrooistelsel twee verdragen van toepassing zijn, enerzijds het Europees octrooiverdrag van 1973 en anderzijds het Europees Gemeenschapsoctrooiverdrag. Deze twee verdragen kunnen perfect naast elkaar bestaan. Het toepassingsgebied van het Europees Gemeenschapsoctrooiverdrag is wel beperkt tot die landen die lidstaat zijn bij de Gemeenschap. Voorts kunnen er geen uitzonderingen worden genomen met betrekking tot het toepassingsgebied van het Gemeenschapsoctrooi. Dit octrooi dient te gelden in heel de Gemeenschap en de toepassing ervan kan niet worden beperkt tot slechts enkele lidstaten. Daarnaast heeft het octrooi in elk van deze lidstaten dezelfde werking. 81 Het Gemeenschapsoctrooi staat los van de nationale octrooien waarvoor de lidstaten nog steeds over de bevoegdheid beschikken om deze uit te vaardigen. In 1975 kwam het tot een eerste poging via de Luxemburgse conferentie tot de invoering van het Gemeenschapsoctrooi. 82 Uit deze conferentie werd een verdrag opgesteld met name het verdrag inzake het Gemeenschapsoctrooi. 83 Zoals reeds in de inleiding werd vermeld, is dit verdrag nooit in werking getreden. Op het moment dat het verdrag werd bekrachtigd, telde de Europese Gemeenschap reeds twaalf lidstaten. Een wezenlijke voorwaarde opdat een verdrag zijn werking vond binnen deze Gemeenschap, was het feit dat de lidstaten dit verdrag in hun nationale rechtsorde dienden om te zetten. Ze dienden het verdrag met andere woorden te ratificeren, zodat dit verdrag ook op nationaal vlak zijn gelding vond. Niet alle lidstaten waren bereid om tot deze ratificatie over te gaan, ondanks het feit dat ze zich in eerste 79 IFIA: International Federation of Inventors Associations 80 Voorstel van de Raad tot instelling van het verdrag betreffende het Gemeenschapsoctrooi, Preparatory Document No 24, Commission of the European Communities in Office for Official Publications of the European Communities, Records of the Luxembourg Conference on the Community patent 1975, 1982, De conferentie van Luxemburg inzake het gemeenschapsoctrooi vond plaats van 17 november 1975 tot 15 december Verdrag van het Gemeenschapsoctrooi voor de Gemeenschappelijke markt, 15 december